Περισσότερη διαφάνεια στις προωθητικές ενέργειες των σούπερ μάρκετ θα επιδιώξει ο γενικός γραμματέας Εμπορίου και Καταναλωτή του Υπουργείου Οικονομίας, κ. Αντώνης Παπαδεράκης, ο οποίος, μιλώντας στο σελφ σέρβις, τονίζει ότι οι πρόσφορες επί των συσκευασιών έχουν επί της ουσίας χάσει την έννοιά τους, αφού πολλές φορές η διάρκειά τους υπερβαίνει τον χρόνο κατά τον οποίο τα προϊόντα τιμολογούνται βάσει των αρχικών τους τιμών.
O κ. Αντώνης Παπαδεράκης εξηγεί, επίσης, το γιατί η κυβέρνηση νομοθέτησε την επέκταση των εργάσιμων Κυριακών παρότι, όπως δηλώνει, δεν θα τονώσουν τον τζίρο, ενώ προαναγγέλλει αλλαγές στον νόμο περί προστασίας του καταναλωτή.
σελφ σέρβις: Πώς θα επηρεάσει την αγορά η τελευταία ρύθμιση για την κυριακάτικη λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων;
Αντώνης Παπαδεράκης: Δεν μπορεί να αποκλειστεί το ότι θα πιεστούν περαιτέρω οι «μικροί» της αγοράς, όμως πρέπει να ξεκαθαρίσω ότι η κυβέρνηση, στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, πέτυχε τρία πράγματα: Πρώτον, απέφυγε την οριζόντια εφαρμογή του μέτρου, δεδομένου ότι οι θεσμοί επεδίωκαν τη λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων επιπλέον Κυριακές σε όλες τις περιφερειακές ενότητες της χώρας διαθεσιμότητας άνω των 2.000 ξενοδοχειακών κλινών. Δεύτερον, απέτρεψε τη νομοθετική καθιέρωση της λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων όλες τις Κυριακές του χρόνου, όπως σαφώς προέκυπτε από το ν. 4177/2013 της προηγούμενης κυβέρνησης. Τρίτον, καθιέρωσε την κυριακάτικη λειτουργία μόνο σε περιοχές αυξημένου τουριστικού ενδιαφέροντος. Σημειώνω ότι η τελική συμφωνία περιορίζει την εφαρμογή του μέτρου μόνο σε δύο περιφέρειες της χώρας, στην Αττική και την Κεντρική Μακεδονία για το διάστημα μεταξύ Μαΐου και Οκτωβρίου και ότι επιπλέον αίρονται οι περιορισμοί που αφορούσαν σε συγκεκριμένους τύπους καταστημάτων, έχοντας οδηγήσει σε στρεβλώσεις του ανταγωνισμού.
σ. σ.: Θεωρείτε ότι το μέτρο θα τονώσει τον τζίρο;
Α. Π.: Θα έλεγα πως όχι, αλλά το συγκεκριμένο θέμα που έθεταν μετ’ επιτάσεως οι θεσμοί, κλείνει οριστικά με καλύτερους όρους από αυτούς που είχε συμφωνήσει η προηγούμενη κυβέρνηση.
«Καθαρές τιμές»: Ρύθμιση θα υπάρξει
σ. σ.: Άνοιξε ο διάλογος για το πλαίσιο καθορισμού των «καθαρών τιμών» στο λιανεμπόριο;
Α. Π.: Γεγονός είναι ότι ο διάλογος με την αγορά έχει ανοίξει. Υπάρχουν, όμως, αντικρουόμενες απόψεις. Άλλοι τοποθετούνται υπέρ, άλλοι κατά και άλλοι θεωρούν ότι δεν είναι το μείζον θέμα της αγοράς. Σε κάθε περίπτωση, προκειμένου να προχωρήσουν οι αναγκαίες αλλαγές στη νομοθεσία για τις συναλλαγές, που κατά την άποψή μου είναι δομικού τύπου, πρέπει πρώτα να εξασφαλιστεί μια ελάχιστη βάση αποδοχής τους, ώστε η όλη προσπάθεια να φέρει κάποια αποτελέσματα και ν’ αποφευχθεί ο κίνδυνος των ανατιμήσεων. Προϋπόθεση, επίσης, είναι να διασφαλίσουμε ότι το νέο πλαίσιο είναι εφαρμοστέο και οι έλεγχοι εφικτοί.
σ. σ.: Αυτό σημαίνει ότι έχουμε ακόμα δρόμο για τη νομοθέτηση;
Α. Π.: Δεν μπορώ να πω με βεβαιότητα πότε και υπό ποιες συνθήκες θα καταλήξουμε στη λήψη των μέτρων για τη διασφάλιση των «καθαρών τιμών», όμως το θέμα παραμένει ψηλά στην ατζέντα του Υπουργείου Οικονομίας. Ρύθμιση θα υπάρξει.
Περί προσφορών και εκπτώσεων
σ. σ.: Τι θα προβλέπουν οι υπό διαμόρφωση διατάξεις για τη διενέργεια προσφορών και εκπτώσεων από τα εμπορικά καταστήματα;
Α. Π.: Καταρχάς αποσαφηνίζονται πλήρως οι κανόνες που ισχύουν σχετικά με τις εκπτωτικές περιόδους. Η σύσταση της εργαλειοθήκης Ι του ΟΟΣΑ για πλήρη απελευθέρωση των εκπτώσεων δεν θα υλοποιηθεί. Παραμένουν οι τακτικές και ενδιάμεσες εκπτώσεις, ενώ παρέχεται η δυνατότητα στους αντιπεριφερειάρχες να ορίζουν ελεύθερα τις ημερομηνίες των ενδιάμεσων εκπτώσεων, σε συνεργασία με τους τοπικούς εμπορικούς συλλόγους και σύμφωνα με τις ανάγκες της τοπικής οικονομίας –π.χ. στη Θεσσαλονίκη έχει ήδη οριστεί ένα 10ήμερο εκπτώσεων στη διάρκεια της Διεθνούς Έκθεσης. Αναφορικά με τις προσφορές, το βασικό θέμα που προσπαθούμε να επιλύσουμε αφορά στον ορισμό της αρχικής τιμής του προϊόντος, δηλαδή της τιμής που ίσχυε πριν την μείωσή της, στο πλαίσιο της προσφοράς. Ήδη τροποποιήσαμε τον Κώδικα Δεοντολογίας για τις εκπτώσεις, τις προσφορές και τις προωθητικές ενέργειες, ορίζοντας ότι τα βιομηχανικά αγαθά μακράς διάρκειας πρέπει να διατίθενται στις αρχικές τους τιμές επί έναν μήνα πριν επιτραπεί η μείωσή τους, στο πλαίσιο προσφορών. Έτσι διασφαλίζεται η προστασία του καταναλωτή από αθέμιτες ή καταχρηστικές πρακτικές εικονικής αυξομείωσης των τιμών και προάγεται ο υγιής ανταγωνισμός.
σ. σ.: Και με τις πρόσφορες επί των συσκευασιών;
Α. Π.: Οι on pack πρόσφορες είναι ο επόμενος στόχος μας, κυρίως στα είδη παντοπωλείου. Θεωρούμε αυτονόητο ότι η μειωμένη τιμή στο πλαίσιο μιας προσφοράς πρέπει να διαρκεί για μικρότερο χρονικό διάστημα απ’ ότι η αρχική τιμή. Έχει παρατηρηθεί ότι σε αρκετές προσφορές επί της συσκευασίας αυτή η αρχή δεν τηρείται, με αποτέλεσμα η διάρκεια της μειωμένης τιμής να υπερβαίνει κατά πολύ τον χρόνο διάρκειας ισχύος της αρχικής τιμής. Ως αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής δεν συντρέχει η βασική ιδιότητα της προσφοράς: ο πρόσκαιρος και ευκαιριακός χαρακτήρας της. Είναι προφανές ότι μια τέτοια κατάσταση δεν συμβάλλει στην ορθή πληροφόρηση του καταναλωτή. Από την άλλη, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο ανταγωνισμός μεταξύ των σούπερ μάρκετ, που εμπορεύονται κατά κύριο λόγο τέτοια προϊόντα, είναι ιδιαίτερα έντονος. Πρόθεση μας δεν είναι να παρέμβουμε με τρόπο που θα περιορίσει την ευελιξία των εμπορικών επιχειρήσεων αναφορικά με την τιμολογιακή τους πολιτική, αλλά να θεσπίσουμε μια ρύθμιση που θα προστατεύει τον υγιή ανταγωνισμό και τα συμφέροντα των καταναλωτών.
σ. σ.: Πότε θα κλείσει κύκλος των μεταρρυθμίσεων, που βασίζεται στην εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ;
Α. Π.: Μέχρι σήμερα έχει υλοποιηθεί περίπου το 80% των συστάσεων της εργαλειοθήκης ΙΙΙ. Η βασικότερη εκκρεμότητα που εμπίπτει στις αρμοδιότητες της ΓΓΕΠΚ αφορά στον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας για την προστασία του καταναλωτή, όπου βασικός στόχος μας είναι να κωδικοποιήσουμε τον νόμο 2251/1994, ώστε ο καταναλωτής να γνωρίζει με τη μεγαλύτερη δυνατή σαφήνεια τα δικαιώματά του. Ταυτόχρονα, γίνεται προσπάθεια να ενισχυθεί η ασφάλεια δικαίου και να μειωθούν τα διοικητικά βάρη για το σύνολο των εμπορικών επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών καταστημάτων.
Αισιοδοξία για επιστροφή στην κανονικότητα
σ. σ.: Πόσο αισιοδοξείτε για την επόμενη μέρα της οικονομίας μετά και την ψήφιση των νέων μέτρων, ύψους 4,9 δισ. ευρώ;
Α. Π.: Εκτός των μέτρων υπάρχουν και τα αντίμετρα. Άλλοι διακατέχονται από απαισιοδοξία κι άλλοι αισιοδοξούν. Είμαι με τους δεύτερους. Περάσαμε μια περιπέτεια, θέλω, όμως, να βλέπω μπροστά. Εκτιμώ ότι παρά την ψήφιση των πρόσφατων μέτρων η οικονομία θα αρχίσει αργά αλλά σταθερά να επιστρέφει στην κανονικότητα. Η κατάσταση είναι δύσκολη για τον κόσμο. Κάνεις δεν αισθάνεται ευχάριστα. Κρίσιμα θέματα για τη δυναμική της οικονομίας είναι η ρύθμιση του χρέους, η ένταξη της Ελλάδας στο QE και η επιστροφή μας στις αγορές. Επίσης, αναμένω θετικά αποτελέσματα από τον εξωδικαστικό συμβιβασμό. Ο νόμος δεν θα δώσει ανάσα μόνο στις μεγάλες, αλλά και σε χιλιάδες μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, υπό την προϋπόθεση, βέβαια, ότι θα μπορέσουν να διαμορφώσουν και να υποστηρίξουν βιώσιμα επιχειρηματικά σχέδια.
Δεν «χωρούν» ΠΑΝΩ ΑΠΟ πέντε αλυσίδες
σ. σ.: Ανησυχείτε από την υπερ-συγκέντρωση στο οργανωμένο λιανεμπόριο;
Α. Π.: Γεγονός είναι ότι η οργανωμένη λιανική του κλάδου δεν «χωράει» πάνω από πέντε μεγάλες αλυσίδες. Η συγκέντρωσή της, όμως, πρέπει να γίνει με όρους διαφάνειας και καθαρών συμφωνιών, όπως και με την πιστή εφαρμογή της εργατικής νομοθεσίας. Αλλά ο κλάδος των σούπερ μάρκετ δεν αναπτύσσεται μόνο στην κορυφή. Επενδύσεις γίνονται και στη μεσαία ζώνη του, δηλαδή από αλυσίδες ετήσιου τζίρου 100-200 εκατ. ευρώ. Αυτές, λοιπόν, πρέπει να διατηρηθούν στη ζωή ώστε να διασφαλιστούν χιλιάδες θέσεις απασχόλησης και να διατηρηθεί ο υγιής ανταγωνισμός. Θεωρώ ότι η στρατηγική βιωσιμότητάς τους περνά μέσα από δράσεις συνεργειών, δικτύωσης και διεύρυνσης των μηχανισμών παράλληλων εισαγωγών, με σκοπό να αμβλυνθεί η μονοπώληση της αγοράς εκ μέρους των μεγάλων προμηθευτών. Σε κάθε περίπτωση, σε ομαλότερες συνθήκες ανταγωνισμού θα οδηγήσει κι η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου.