Τα χαρτιά του σχετικά με όσα αναμένονται τους επόμενους μήνες σε νομοθετικό και ελεγκτικό επίπεδο στην αγορά, άνοιξε μιλώντας στο σελφ σέρβις ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Καταναλωτή, κ. Αντώνης Παπαδεράκης. Από τη σύντομη συζήτησή μας στο γραφείο του, κατέστη σαφές ότι ψηλά στην ατζέντα του βρίσκονται ζητήματα, όπως η αντιμετώπιση του παραεμπορίου κι ο έλεγχος των τριγωνικών συναλλαγών, η αναζήτηση διαφανούς πλαισίου διαμόρφωσης των τιμών και οι προϋποθέσεις αδειοδότησης των υπεραγορών.
Ένα από τα πρώτα θέματα που ξεκαθάρισε ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου από την αρχή της κουβέντας μας ήταν ότι η πρόθεσή του δεν είναι να παρέμβει επιθετικά στην αγορά και σε πολλά μέτωπα, ταυτόχρονα. Αναγνωρίζει ότι το εμπόριο και εν γένει το επιχειρείν έχουν υποστεί βαρύτατα πλήγματα από την παρατεταμένη ύφεση. Στο πλαίσιο αυτό, δεν επιθυμεί να δημιουργηθεί μία ακόμη πληγή στην αγορά, ωστόσο, υπογραμμίζει με έμφαση πως «αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα καταπολεμήσουμε τις χρόνιες στρεβλώσεις στη λειτουργία του εμπορίου, που θέτουν υπό αμφισβήτηση την ελεύθερη διαμόρφωση των τιμών, την ασφάλεια των προϊόντων και δεν διασφαλίζουν τα συμφέροντα όσων επιχειρούν στην αγορά εφαρμόζοντας τον νόμο». Όπως επεσήμανε, ορισμένες από τις παρεμβάσεις που σχεδιάζει το Υπουργείο Οικονομίας θα υλοποιηθούν άμεσα και κάποιες άλλες, οι πιο ευαίσθητες, όταν η οικονομία της χώρας εισέλθει σε φάση ανάκαμψης, ώστε να τις αντέξει η αγορά. Ωστόσο, απέφυγε να προσδιορίσει ποιες από τις σχεδιαζόμενες παρεμβάσεις είναι σε προτεραιότητα.
Στο στόχαστρο το παραεμπόριο
Αναφερόμενος στο παραεμπόριο, ο κ. Παπαδεράκης τόνισε ότι προτίθεται να ανοίξει διάλογο με όλα τα συναρμόδια υπουργεία και όσους φορείς έχουν τη δυνατότητα και τη θέληση να εμπλακούν, στηρίζοντας μια συντονισμένη προσπάθεια καταπολέμησης της παράνομης διακίνησης προϊόντων. Θεωρώντας αναγκαία μια ολοκληρωμένη σχετική νομοθετική παρέμβαση, όπως εξηγεί, ανοίγει στο πλαίσιο αυτό δίαυλο επικοινωνίας με τα υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Οικονομικών, την υπηρεσία Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος, την τοπική αυτοδιοίκηση, τα επιμελητήρια και τα τελωνεία.
«Βλέπουμε θετικά το ενδεχόμενο οργάνωσης ενός σώματος δίωξης παραεμπορίου, ωστόσο, δεν έχουμε λάβει ακόμη τη σχετική απόφαση. Πρέπει πρώτα να διασφαλίσουμε ότι, όντως, ένας τέτοιος φορέας θα συμβάλλει ουσιαστικά στην πάταξη του παραεμπορίου. Δεν επιθυμούμε να δημιουργήσουμε έναν φορέα που δεν θα προσφέρει στην αγορά άμεσα και απτά αποτελέσματα», εξηγεί ο Γενικός Γραμματέας, επισημαίνοντας ότι δεν αποτελεί αυτοσκοπό η κατάργηση του ΣΥΚΑΠ (Συντονιστικό Κέντρο Αντιμετώπισης Παραεμπορίου).
«Το θέμα δεν είναι να αλλάξουμε τη μορφή ενός μηχανισμού, αλλά να παρέμβουμε στον πυρήνα του προβλήματος», σχολιάζει, εξηγώντας ότι «ο στόχος μας είναι να βάλλουμε κατά του παραεμπορίου στις πηγές εισόδου του στη χώρα κι όχι στις «εκβολές» του στην αγορά. Θα πολεμήσουμε τη μαζική διακίνηση προϊόντων απομίμησης, όπως και τα κέντρα αποθήκευσης παράνομων εμπορευμάτων». Κατά τον κ. Παπαδεράκη είναι δεδομένο ότι μέχρι σήμερα κάθε προσπάθεια πάταξης του παραεμπορίου απέτυχε παταγωδώς. «Δεν θέλουμε να οδηγηθούμε κι εμείς στο ίδιο αποτέλεσμα», λέει, για να επισημάνει ότι «σε περιόδους ύφεσης η παράνομη διακίνηση εμπορευμάτων αποτελεί διπλή πληγή για τον εμπορικό κόσμο».
Τριγωνικές συναλλαγές
Στο κέντρο του ενδιαφέροντος της γενικής γραμματείας Εμπορίου θα τεθούν και οι ενδοομιλικές συναλλαγές. «Είμαι σε θέση να γνωρίζω ότι στις υπηρεσίες του υπουργείου είχαν κατά το πρόσφατο παρελθόν εξιχνιαστεί τρεις υποθέσεις τριγωνικών συναλλαγών, με τη συνδρομή και του Υπουργείου Οικονομικών. Πρόκειται για πρακτικές που επιτρέπουν στις εταιρείες από τη μια να αυξάνουν τις τιμές των προϊόντων τους και από την άλλη να φοροδιαφεύγουν. Γι’ αυτό το εν λόγω ζήτημα βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα μας», τονίζει ο κ. Παπαδεράκης.
Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τον τρόπο διαμόρφωσης των τιμών, ενώ υπογραμμίζει ότι «πρόκειται για ένα ευαίσθητο ζήτημα», διευκρινίζει ότι στις αρμοδιότητες του υπουργείου δεν περιλαμβάνεται ο έλεγχος του τρόπου τιμολόγησης των αγαθών και υπηρεσιών. «Θα έλεγα ότι ο μηχανισμός διαμόρφωσης των τιμών πέραν του ότι είναι ελεύθερος είναι και πολυπαραμετρικός. Το υπουργείο επιθυμεί οι τιμές λιανικής να είναι δίκαιες, να εξασφαλίζουν στην αγορά ένα λογικό κέρδος και να επιτρέπουν στον καταναλωτή να προμηθεύεται τα προϊόντα μ’ ένα λογικό κόστος», δηλώνει ο κ. Παπαδεράκης.
Προσθέτει ότι «προκειμένου να εξασφαλίσουμε ότι τα περιθώρια κέρδους της αγοράς δεν ξεφεύγουν της λογικής, αλλά και να μπορούμε να τα υπολογίσουμε με σχετική ασφάλεια, εξετάζουμε τη θεσμοθέτηση της απαγόρευσης τιμολόγησης των αγαθών σε τιμές κάτω του τιμολογιακού κόστους. Βέβαια, δεν είναι στις προθέσεις μας να αιφνιδιάσουμε την επιχειρηματική κοινότητα. Πριν την όποια παρέμβαση σκοπεύουμε να συνομιλήσουμε με τις επιχειρήσεις, με τους θεσμοθετημένους φορείς τους, ώστε να ακούσουμε τι απόψεις και τις προτάσεις τους. Πάντως, θεωρούμε ότι με τις τιμές υπάρχει ένα ζήτημα, που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης», λέει με νόημα.
Αδειοδοτήσεις υπεραγορών
Στη λίστα με τα ζητήματα που θα απασχολήσουν τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου βρίσκεται και το θέμα των υπεραγορών. Κρίσιμος για το Υπουργείο Οικονομίας είναι ο επαναπροσδιορισμός των κριτήριων και των προϋποθέσεων βάσει των οποίων αδειοδοτούνται σήμερα οι υπεραγορές, ώστε να μετριαστούν οι επιπτώσεις από τη λειτουργία τους στο μικρό και μικρομεσαίο εμπόριο. «Ένα από τα σενάρια τα οποία επεξεργαζόμαστε είναι να βασιστούμε νομοθετικά στο γαλλικό μοντέλο, που, μεταξύ άλλων, θέτει συγκεκριμένους περιορισμούς στις αποστάσεις των υπεραγορών», δηλώνει.
Διάφανο πλαίσιο εκπτώσεων
Ο κ. Παπαδεράκης αντιμετωπίζει με προβληματισμό το ισχύον πλαίσιο για το καθεστώς των εκπτώσεων, των προεκπτώσεων και των προσφορών. Κατά την άποψή του «οι συχνές μειώσεις των τιμών δεν εξυπηρετούν τον καταναλωτή, καθώς δεν του επιτρέπουν να διαμορφώνει σαφή εικόνα για τις τιμές με τις οποίες διατίθενται τα αγαθά στην αγορά». Όπως υποστηρίζει, «στο ζήτημα των εκπτώσεων και των προσφορών πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε δύο τομείς: Στο κατά πόσο οι εταιρείες διαθέτουν τις αναγκαίες ποσότητες προϊόντων όταν διαφημίσουν τις προωθητικές τους ενέργειες και στην ποιότητα των υπό προσφορά προϊόντων, καθώς σε πολλές περιπτώσεις δημιουργείται η εντύπωση ότι ορισμένα από αυτά είναι δεύτερης διαλογής κι ότι διακινούνται δίχως τις σχετικές ενδείξεις στους χώρους πώλησης».
Κόντρα για την Επιτροπή Ανταγωνισμού
Αναφορικά με την Επιτροπή Ανταγωνισμού ο κ. Παπαδεράκης δεν θέλησε να αποκαλύψει τις προθέσεις του, ενδεχομένως διότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου βρέθηκε απέναντι στον πρόεδρο της ανεξάρτητης αρχής, ζητώντας την παραίτησή του. Με δεδομένο ότι ο πρόεδρος της Επιτροπής, κ. Δημήτρης Κυριτσάκης, διεμήνυσε στο υπουργείο ότι δεν προτίθεται να παραιτηθεί, με το αιτιολογικό ότι έχει τοποθετηθεί σε αυτή τη θέση για μια πενταετία και γιατί κατά δεύτερον, όπως υποστηρίζει, επί των ημερών του η ανεξάρτητη αρχή έχει εντείνει τις επιδόσεις της, ο κ. Παπαδεράκης αρκέστηκε να επισημάνει ότι το υπουργείο θα δώσει, μεταξύ άλλων, ιδιαίτερη έμφαση στα δίκτυα διανομής, κυρίως αυτά που σχετίζονται με τα αγαθά καθημερινής ανάγκης, στις σχέσεις συναλλαγών προμηθευτών-λιανοπωλητών, όπως και στο πώς διαμορφώνονται οι συναλλακτικές σχέσεις μεταξύ του λιανεμπορίου και των παραγωγών αγροτικών προϊόντων.