Σε αυτό το πλαίσιο, αναμένεται να αποδυναμωθούν περαιτέρω οι μικρές εμπορικές επιχειρήσεις σε σχέση με τις μεγάλες αλυσίδες λιανικής και τα σούπερ μάρκετ. Παράλληλα, την επόμενη τριετία εκτιμάται περαιτέρω επιδείνωση των δεικτών διαθεσιμότητας εμπορικών χώρων στο κέντρο της Αθήνας, αλλά και σε συνοικιακές αγορές. ‘Ηδη το χρονικό διάστημα 1995-2007 ο όγκος πωλήσεων των σούπερ μάρκετ αυξήθηκε κατά 80,7% (σσ: σύμφωνα με τα στοιχεία της ετήσιας έκδοσης Πανόραμα των Ελληνικών Σούπερ Μάρκετ η μεταβολή 2001-2007 ήταν 84,2%), των πωλήσεων σε οργανωμένους εμπορικούς χώρους κατά 143%, ενώ ο τζίρος των μικρών καταστημάτων τροφίμων μειώθηκε κατά 6,8%. Οι διαπιστώσεις αυτές προέκυψαν πρόσφατα από τις εργασίες του 3ου Συνεδρίου Real-Estate, που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της ΔΕΘ στη Θεσσαλονίκη, όπου επισημάνθηκε ακόμη πως τα νέα σημεία για την ανάπτυξη εμπορικών κέντρων στην περιφέρεια είναι η Λάρισα, τα Ιωάννινα, η Ξάνθη και η Αλεξανδρούπολη.

‘Οπως υπογράμμισε ο υπεύθυνος του Παρατηρητηρίου Αγοράς για το εμπόριο και την ιδιοκτησία, κ. Γ. Σιώτος, η υπερβάλλουσα προσφορά εμπορικών χώρων προβλέπεται ότι θα οδηγήσει σε βίαιες ανακατατάξεις σε επίπεδο τοπικών αγορών, οι οποίες θα εκδηλωθούν με τη στρέβλωση του ανταγωνισμού -μέσω πωλήσεων ακόμα και κάτω του κόστους-, με τη συρρίκνωση των συνοικιακών αγορών, καθώς και με αύξηση του ποσοστού συγκέντρωσης δραστηριοτήτων στους εμπορικούς δρόμους, με συνακόλουθη αύξηση μισθωμάτων.

Σε αδυναμία οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις

Τα «θύματα» αυτής της κατάστασης θα είναι οι μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις, που δεν θα μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στον “πλειστηριασμό” μισθωμάτων. “Με την κατάσταση που διαμορφώνεται θα είναι πλέον αδύνατον μία μικρή επιχείρηση να επιβιώσει σε έναν δρόμο όπως η Ερμού στην Αθήνα», υπογράμμισε κ. Σιώτος. Επιπλέον, προβλέπεται απαξίωση αγορών σε πόλεις με πληθυσμό από 10-50.000 κατοίκους, οι οποίες βρίσκονται εντός της εμβέλειας των νέων εμπορικών κέντρων στην περιφέρεια.

Την ανησυχητική κατάσταση, η οποία καθίσταται πλέον επικίνδυνη για τη βιωσιμότητα των μικρών επιχειρήσεων και των τοπικών αγορών κατέδειξε και ο Πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ), κ. Δημήτρης Αρμενάκης. Ενδεικτικά, ανέφερε ότι τον Ιούνιο του 2008 το 15,1% των εμπορικών καταστημάτων παρέμενε κενό στο κέντρο της Αθήνας, έναντι 13,8% τον Δεκέμβριο του 2007 και 13,4% τον Ιούνιο του ιδίου έτους.

Ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ επισήμανε ότι μείζον ζήτημα για τη στήριξη του εμπορικού κόσμου αποτελεί η ρύθμιση της εμπορικής χωροταξίας. ‘Οπως διευκρίνισε, αποτελεί επιτακτική ανάγκη η εκπόνηση ολοκληρωμένου προγράμματος χρήσεων γης για όλη τη χώρα και η σαφής οριοθέτηση των εμπορικών ζωνών. Ακόμη, για οποιασδήποτε μορφής νέα εμπορική επιχείρηση, είτε στο λεκανοπέδιο, είτε στη Θεσσαλονίκη, είτε στην περιφέρεια, που θα υπερβαίνει ένα συγκεκριμένο όριο έκτασης, θα πρέπει να ισχύει η διαδικασία αδειοδότησης από τις τοπικές κοινωνίες.

Νέες εμπορικές αναπτύξεις

Σύμφωνα με τα δεδομένα του Παρατηρητηρίου, οι νέες εμπορικές αναπτύξεις στην Αττική βρίσκονται στη λεωφόρο Κηφισίας, με στόχο το κοινό που κατοικεί εντός των ορίων του Δήμου Αθηναίων, στην Ολυμπιακή εγκατάσταση Γαλατσίου, με στόχο τους κατοίκους των Βορείων Προαστίων, στην Πειραιώς και τον Βοτανικό. Ειδικά για την περίπτωση της Λάρισας, όπου ήδη περατώνονται τα έργα σε 118.000 τμ εμπορικών κέντρων-εγκαταστάσεων, θα δημιουργηθούν άμεσα συνθήκες υπερβάλλουσας προσφοράς χώρων, γεγονός που θα επιφέρει βίαιες ανακατατάξεις στον εμπορικό χάρτη, όχι μόνο της πόλης, αλλά και γειτονικών νομών.

Η επίτευξη ισορροπίας μεταξύ της προσφοράς νέων χώρων στη Λάρισα και των παλαιών εμπορικών εγκαταστάσεων, προκειμένου να επιβιώσουν οι τελευταίοι, απαιτεί αύξηση της κατανάλωσης κατά 10%, κάτι που θεωρείται σχεδόν ακατόρθωτο. Να σημειωθεί, τέλος, πως ο Εμπορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης σχεδιάζει, στο πλαίσιο της προσπάθειας τόνωσης του κέντρου της πόλης, να υιοθετήσει έναν δρόμο για να δημιουργηθεί εκεί μία νέα αγορά.