Αντιφατικά και αλληλοσυγκρουόμενα εμφανίζονται τα στοιχεία και οι εκτιμήσεις σχετικά με το πώς κινήθηκαν οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ στο α' εξάμηνο του 2005. Κάποιοι, αντίθετα ως προς τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, υποστηρίζουν ότι ήδη έχουμε εισέλθει σε φάση ύφεσης. Στην περίπτωση που επαληθευτούν οι εκτιμήσεις περί ετήσιας αύξησης των πωλήσεων στο επίπεδο του πληθωρισμού, ο κλάδος θα απολέσει τα πλεονεκτήματα που του πρόσφερε η πορεία του την τελευταία τριετία.

Αντιφατικά και αλληλοσυγκρουόμενα εμφανίζονται τα στοιχεία και οι εκτιμήσεις σχετικά με το πώς κινήθηκαν οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ στο α' εξάμηνο του 2005. Κάποιοι, αντίθετα ως προς τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, υποστηρίζουν ότι ήδη έχουμε εισέλθει σε φάση ύφεσης. Στην περίπτωση που επαληθευτούν οι εκτιμήσεις περί ετήσιας αύξησης των πωλήσεων στο επίπεδο του πληθωρισμού, ο κλάδος θα απολέσει τα πλεονεκτήματα που του πρόσφερε η πορεία του την τελευταία τριετία.

Πρέπει να επισημανθεί ότι είναι η πρώτη φορά που διαπιστώνεται τέτοια σύγχυση και αντιφατικότητα στα μεγέθη και στις εκτιμήσεις σχετικά με την εξέλιξη των πωλήσεων στις επιχειρήσεις του κλάδου.

Ειδικότερα:

  • Η ΕΣΥΕ ανακοίνωσε για το α' τρίμηνο του 2005 μια αύξηση των λιανικών πωλήσεων κατά μέσον όρο 8,6% τόσο για τα τρόφιμα όσο και τα μεγάλα καταστήματα. Κάποιοι μάλιστα έσπευσαν να κάνουν συγκεκριμένες εκτιμήσεις: “Τα μεγάλα σούπερ μάρκετ πήραν τη μερίδα του λέοντος από την αύξηση των πωλήσεων στο α' τρίμηνο”, είπαν, αλλά αυτός ο ισχυρισμός δεν φαίνεται να προκύπτει από πουθενά.
  • Το ίδιο διάστημα η βιομηχανική παραγωγή εμφάνισε μείωση κατά -4%, σε σχέση με το 2004, πράγμα που συνιστά την ένδειξη μιας σχετικής ακινησίας στη αγορά της λιανικής.
  • Μεγάλη έγκυρη εφημερίδα επεσήμαινε στις 15/5/2005: “Μείωση των πωλήσεων εμφανίζουν φέτος τα σούπερ μάρκετ για πρώτη φορά ύστερα από 35 χρόνια. -Καταναλωτές με μικρό καλάθι”. Ανάλογο κλίμα "πέρασε" στην αρθρογραφία κι άλλων εντύπων.
  • Ο νέος πρόεδρος του ΣΕΣΜΕ, κ. Απόστολος Αλεξάκης, σε δηλώσεις του στην εφημερίδα Το Βήμα τον Μάιο, ανέφερε ότι η πτώση των πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ κατά το πρώτο τετράμηνο του έτους έφθασε το 3%-4% (χωρίς τις πωλήσεις των νέων καταστημάτων). Αν μάλιστα υπολογισθεί και ο πληθωρισμός, όπως επισήμανε ο κ. Αλεξάκης, τότε η κατάσταση είναι χειρότερη… Με άλλα λόγια, με μέσο πληθωρισμό 3%, η πραγματική μείωση είναι της τάξης του 6%-7%! Αν αυτό επαληθευτεί, θα υπάρξει άμεσα δυσμενής επίδραση στην κερδοφορία των επιχειρήσεων, δεδομένου ότι τα έξοδά τους κινούνται αυξητικά. Μια τέτοια εξέλιξη έχει όλα τα χαρακτηριστικά της ύφεσης.
  • Οι δύο μεγάλες -εισηγμένες στο ΧΑΑ- αλυσίδες του κλάδου, στο πλαίσιο της δημοσίευσης των στοιχείων τους για το α' τρίμηνο του 2005, εμφάνισαν η μεν οριακή πτώση πωλήσεων της τάξης του -0,2% η δε αύξηση κατά 4,1% (στην οποία περιλαμβάνονται οι πωλήσεις των νέων καταστημάτων της). Σημειώνουμε ότι οι πληροφορίες και από άλλες επιχειρήσεις του κλάδου συγκλίνουν στα περί στασιμότητας ή και πτώσης του τζίρου, βρίσκονται δηλαδή σε αντίθετη κατεύθυνση από αυτά που περιγράφουν οι δείκτες της ΕΣΥΕ.
  • Μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε μεταξύ των 15 μεγαλύτερων προμηθευτών του κλάδου συγκλίνει επίσης στη γενική εκτίμηση περί πτωτικών τάσεων.

Πωλήσεις προϊόντων σε μείωση ή αύξηση

Σύμφωνα με τις πηγές του "σελφ σέρβις", οι κατηγορίες των προϊόντων που διατίθενται από τα σούπερ μάρκετ και που στο α' εξάμηνο του έτους παρουσίασαν τη μεγαλύτερη πτωτική εξέλιξη στις πωλήσεις τους, κυμαινόμενη μεταξύ -3,6% έως -20%, ήταν: οι κονσέρβες, τα έλαια, τα λίπη, τα γάλατα εβαπορέ, τα φρούτα και τα λαχανικά, τα όσπρια και τα ρύζια, τα εσώρουχα, τα είδη υπόδησης, τα χαρτικά (κουζίνας και τουαλέτας), τα ηλεκτρικά είδη, τα είδη οικοσκευής και τα είδη ατομικής υγιεινής.

Αντίθετα, αυξητική τάση στις πωλήσεις τους στο ίδιο διάστημα, κυμαινόμενη από 1,3% έως 4,3%, παρουσίασαν οι κατηγορίες: των ειδών ζαχαροπλαστείου-αρτοπωλείου, των ζυμαρικών, των αλεύρων, των τυροκομικών και των γαλακτοκομικών, των κρεάτων, των αλλαντικών, των αλίπαστων και των αυγών. Οι υπόλοιπες κατηγορίες ειδών σημείωσαν μικρότερες θετικές ή αρνητικές μεταβολές στις πωλήσεις τους.

Σε οπισθοδρόμηση;

Οφείλουμε να επισημαίνουμε ότι οι τρεις πρώτοι μήνες του έτους ήταν καλύτεροι σε πωλήσεις από τους επόμενους τρεις. Ποια είναι, όμως, η προοπτική έως το τέλος του χρόνου; Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ, η κατανάλωση για όλο το 2005 θα κυμανθεί γύρω στο 3%, σε σχέση με το 2004. Παραπλήσια είναι η εκτίμηση μίας από τις μεγάλες εταιρείες ερευνών και ανάλυσης της οικονομικής συγκυρίας.

Το μερίδιο -μικρότερο ή μεγαλύτερο του 3%- που θα πάρει ο κλάδος των σούπερ μάρκετ, με τα σημερινά δεδομένα, δεν είναι εύκολο να εκτιμηθεί. Στο μεταξύ, όλες οι αλυσίδες -ακόμα και οι μικρότερες- ανοίγουν νέα καταστήματα, με αποτέλεσμα να εμφανίζουν ονομαστική άνοδο του μεριδίου τους, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι η αύξηση είναι ανάλογη σε απόλυτα συγκριτικά μεγέθη.

Πάντως, στην περίπτωση που επαληθευτούν οι εκτιμήσεις περί αύξησης των πωλήσεων γύρω στο 3%, θα πρόκειται για οπισθοδρόμηση, δεδομένου ότι ο πληθωρισμός κινείται στο επίπεδο του 3%. Επομένως, σε πραγματικά μεγέθη, η μεταβολή θα είναι μηδενική. Άλλωστε δεν λείπουν οι απαισιόδοξοι, οι οποίοι προδιαγράφουν την πτωτική εξέλιξη των πωλήσεων, υποστηρίζοντας ότι ήδη έχουμε εισέλθει σε φάση ύφεσης με απρόβλεπτα επακόλουθα.

Υπενθυμίζουμε ότι η εμπειρία -τουλάχιστον της τελευταίας τριετίας- δείχνει ότι το δεύτερο εξάμηνο κάθε χρονιάς εξελίσσεται, από άποψη πωλήσεων, δυσμενέστερα από το πρώτο. Ιδιαίτερα τον μήνα Δεκέμβριο παρουσιάζεται πλέον μια "ανερμήνευτη" κάμψη σε σχέση με τις προσδοκώμενες πωλήσεις -ένα φαινόμενο για το οποίο δεν έχουν δοθεί ακόμα επαρκείς ερμηνείες από τα στελέχη της αγοράς και, πολύ περισσότερο, από τους "ειδικούς αναλυτές".