«A-B CITY», «OK», «OLA» : Small σε έκταση, XXL σε εξυπηρέτηση

Τρία νέα concept convenience stores που ανήκουν σε οργανωμένα δίκτυα διανομής εμφανίστηκαν ήδη στην Αθήνα: Πρόκειται για τα A-B City της ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ, τα OLA! Stores της ομώνυμης αλυσίδας και τα ΟΚ της ΞΥΝΟΣ –ήδη ετοιμάζεται άλλη μία αλυσίδα convenience stores με την επωνυμία «Το Μικρό». Είναι καταστήματα-μικρογραφίες των τυπικών σούπερ μάρκετ, που αποβλέπουν στην κάλυψη των τακτικών καθημερινών και έκτακτων αναγκών των καταναλωτών. Κάποιοι πάντως από τους μεγάλους δεν είναι διατεθειμένοι να εμπιστευτούν το εγχείρημα, αφού αποκλείουν ότι μπορεί να ενισχύσει την κερδοφορία τους, καθώς εκτιμούν ότι απαιτεί υψηλό λειτουργικό κόστος.

Τρία νέα concept καταστημάτων έχουν κάνει ήδη την εμφάνισή τους στην Αθήνα το τελευταίο διάστημα, αποδεικνύοντας ότι από την αγορά ουδέποτε έλειψαν οι έξυπνες επιχειρηματικές ιδέες, ακόμη και στις δύσκολες περιόδους. Το οργανωμένο λιανεμπόριο έχει στρέφει πλέον το ενδιαφέρον του και προς τις μικρές γειτονιές –κατ’ αρχήν της Αθήνας– στήνοντας «οικογενειακά» καταστήματα, τα οποία καλούνται να εξυπηρετήσουν τις καθημερινές ανάγκες των καταναλωτών ή τους κατοίκους περιοχών όπου στα στενά γεωγραφικά τους όρια δεν λειτουργεί μονάδα σούπερ μάρκετ.

Πρόκειται για καταστήματα-μικρογραφίες των τυπικών σούπερ μάρκετ. Καθένα από αυτά στοχεύει σε σχετικά υψηλούς τζίρους. Διαθέτει σημαντική γκάμα κωδικών, λειτουργεί βάσει ειδικών προϋποθέσεων, ενταγμένο σ’ ένα διευρυμένο δίκτυο μικρών μονάδων, επιδιώκει να καλύπτει τις καθημερινές τακτικές και έκτακτες ανάγκες των καταναλωτών και ουσιαστικά κατατάσσεται στην κατηγορία των γνωστών πλέον convenience stores.

Τα πρώτα βήματά του προς αυτή την κατεύθυνση κάνει το οργανωμένο λιανεμπόριο με… προπομπούς την ΑΛΦΑ ΒΗΤΑ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ και τα A-B City, τα καταστήματα «OLA! Stores» της ομώνυμης αλυσίδας και τα ΟΚ της ΞΥΝΟΣ. Το αν θα επακολουθήσουν άλλες ανάλογες πρωτοβουλίες θα εξαρτηθεί από την επιτυχία των τριών αυτών μοντέλων. Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, ανάλογη πορεία φέρονται να χαράσσουν τα Ersi Stores, που λειτουργούν στα πρότυπα των περιπτέρων, διαθέτοντας κυρίως ψιλικά, και που ήδη απόκτησαν παρουσία με τα πρώτα τρία-τέσσερα καταστήματα, ενώ σχετικά άμεσα πρόκειται να στηθεί μια ακόμη αλυσίδα μικρών σημείων πώλησης από γνωστό πρώην παράγοντα της μαζικής εστίασης.

Ωστόσο, περί της σκοπιμότητας των μικρών καταστημάτων σούπερ μάρκετ, διατυπώνεται και ο αντίλογος από κορυφαία στελέχη γνωστών επιχειρήσεων του οργανωμένου λιανεμπορίου, τα οποία δηλώνουν ξεκάθαρα ότι θα απέχουν από ανάλογα project. Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά, τα μικρά καταστήματα δεν ενισχύουν την κερδοφορία μιας μεγάλης αλυσίδας. Στοχεύουν απλά στην αύξηση του τζίρου της, αφού η αποτελεσματική ανάπτυξή τους και ουσιαστικά η λειτουργία τους υπό τις προδιαγραφές του βασικού δικτύου πωλήσεων, απαιτεί υψηλό λειτουργικό κόστος για τη διανομή των αγαθών, την εφαρμογή ειδικών πλάνων marketing και εν γένει την καθημερινή υποστήριξή τους, ενώ αναγκαία κρίνεται και η στενή και αυστηρή επιτήρησή τους από την κεντρική διοίκηση. «Προϋπόθεση για την ανάπτυξη παράλληλου δικτύου μικρών καταστημάτων είναι η δημιουργία ενός αποτελεσματικού συστήματος ελέγχου, που συνήθως κοστίζει πολύ σε χρόνο και χρήμα για μια εταιρεία που δραστηριοποιείται με περιορισμένα περιθώρια κέρδους» δηλώνουν τα ίδια στελέχη, προσθέτοντας ότι ανάλογα είναι και τα προβλήματα του franchise, για το οποίο βέβαια το επενδυτικό ρίσκο είναι περιορισμένο, αφού τα αρχικά κεφάλαια για τη δημιουργία του καταστήματος ανήκουν σε τρίτο.

Πάντως οι διενεργούμενες από το οργανωμένο λιανεμπόριο επενδύσεις σε μικρά καταστήματα παραμένουν σημαντικές και ολοένα αυξανόμενες. Μένει λοιπόν να φανεί αν η πολιτική της διείσδυσης των ισχυρών, αλλά και μεμονωμένων επιχειρηματιών, στις γειτονιές θα έχει θετική κατάληξη. Προς το παρόν όσοι επιχειρούν ανάλογες προσπάθειες διακατέχονται από αισιοδοξία. Ας δούμε λοιπόν κατά περίπτωση, βάσει ποιας στρατηγικής υλοποιούνται αυτές οι επενδύσεις.

Στο τελευταίο τρίμηνο του 2003 η ΑΛΦΑ ΒΗΤΑ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ καθιέρωσε στην αγορά έναν νέο τύπο σούπερ μάρκετ, το ευρωπαϊκό κατάστημα City (European City Store). Πρόκειται για μικρές σε έκταση εμπορικές μονάδες οι οποίες δεν θα λειτουργήσουν μόνο στη χώρα μας, αλλά όπου δραστηριοποιείται ο όμιλος DELHAIZE, αφού οργανώνονται με τη συμβολή της μητρικής του εταιρείας.

Το πρώτο πιλοτικό κατάστημα αυτού του τύπου, που φέρει την επωνυμία A-B City, λειτούργησε στον Πειραιά με εμβαδόν 520 τμ –σύμφωνα με το πλάνο της εταιρείας, εντός του έτους θα τεθούν σε λειτουργία δύο ακόμη τέτοια καταστήματα. Βέβαια, όπως επισημαίνουν στελέχη της, ο στόχος αυτός δεν αποκλείεται να αναθεωρηθεί προς το καλύτερο, εφόσον στο πλαίσιο της έρευνας που διενεργείται εντοπισθούν περισσότεροι των δύο κατάλληλοι χώροι. Επιδίωξη κάθε νέου (τέτοιου τύπου) καταστήματος, έκτασης 400 έως 600 τμ, είναι η εξασφάλιση των γρήγορων αγορών για καταναλωτές σε πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές.

Με τα A-B City η εταιρεία δίνει έμφαση στα προϊόντα «καθημερινής ανάγκης», καθώς και στα φρέσκα αγαθά (γαλακτοκομικά, οπωροπωλείο, κρέας, bake-off), προσφέρει στους καταναλωτές γρήγορες λύσεις έτοιμων γευμάτων combo meals, παρέχει αρκετές επιλογές μέσα από ένα μίγμα 4.500 έως 5.000 κωδικών προϊόντων (branded και ιδιωτικής ετικέτας), διατηρεί την υψηλή ποιότητα και εξασφαλίζει ευκολία και ταχύτητα στις αγορές του πελάτη που, σύμφωνα με τα στοιχεία της, ολοκληρώνονται εντός 10 λεπτών. Όπως επισημαίνουν στελέχη της ΑΛΦΑ ΒΗΤΑ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ, τα καταστήματα αυτής της κατηγορίας δρουν «δορυφορικά» και υποστηρικτικά των σούπερ μάρκετ και η παρουσία τους θα γίνει έντονα αισθητή, τόσο στην Αθήνα όσο και σε άλλες πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές της χώρας.

Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι η αλυσίδα έχει ήδη δημιουργήσει επτά ακόμη μικρά καταστήματα, που λειτουργούν ως City Market. Πρόκειται ουσιαστικά για παλαιότερο concept, που είχε εφαρμοστεί για πρώτη φορά πριν από χρόνια, με το κατάστημα του Γαλατσίου και στη συνέχεια με τις μετονομασίες των Τροφό Market σε City Market. Τα εν λόγω καταστήματα τους επόμενους μήνες θα μετονομαστούν σε Α-Β City, χωρίς να υποστούν νέα ανακαίνιση.

Στην ιδέα των μικρών καταστημάτων επενδύει και η ΞΥΝΟΣ, λανσάροντας εδώ και μερικούς μήνες στην αγορά τα ΟΚ, ιδιαίτερα μικρές μονάδες, εμβαδού 100 τμ. Στα ράφια τους φιλοξενούν 2.500 κωδικούς, η σύνθεση των οποίων αλλάζει από μονάδα σε μονάδα, ανάλογα με τις ανάγκες της εκάστοτε περιοχής. Μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις τα καταστήματα αυτά, λειτουργώντας με γνώμονα την ιδέα του περιπτέρου, διαθέτουν στο καταναλωτικό κοινό τσιγάρα και εφημερίδες. Στις προθέσεις της εταιρείας είναι να δημιουργήσει ως τα τέλη του 2005 έναν πρώτο «πυρήνα» ανάλογων εμπορικών μονάδων στις περιοχές Παγκρατίου, Νέου Κόσμου, Ζωγράφου, Βύρωνα, Αμπελόκηπων, Γουδιού και Κυψέλης, που σε αριθμό αναμένεται να φθάσουν τα 40. Εξ αυτών το ένα στα τρία θα λειτουργήσει με το καθεστώς του franchise, ώστε να επιταχυνθούν οι ρυθμοί ανάπτυξης του δικτύου ΟΚ και στον ταχύτερο δυνατό χρόνο η αλυσίδα να διαθέτει παρουσία στις μικρές γειτονιές της πρωτεύουσας.

Το business plan της ΞΥΝΟΣ προβλέπει για το 2004 έσοδα από τη λειτουργία των convenience stores της τάξης των 4,5 εκατ. ευρώ, τα οποία θα προέλθουν από τις 7 πρώτες μονάδες. Ήδη σε λειτουργία έχουν τεθεί οι πρώτες τρεις, εκ των οποίων οι 2 είναι ιδιόκτητες και εδρεύουν στο Παγκράτι και η τρίτη με δικαιόχρηση στο Ελληνικό. Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι τα ΟΚ θα τροφοδοτούνται καθημερινά με προϊόντα νωπά ή τυποποιημένα, από δύο αποθηκευτικά κέντρα (το ένα λειτουργεί ήδη στο Ελληνικό). Για τη μεταφορά των προϊόντων οργανώνεται σταδιακά ειδικός στόλος μικρών επαγγελματικών οχημάτων.

Πρόκειται για τα πιο μικρά convenience καταστήματα που λειτουργούν σήμερα σε οργανωμένο σχήμα. Η έκτασή τους δεν ξεπερνά τα 100 τμ –κυμαίνεται μεταξύ 60 και 90 τμ– και οι κωδικοί που φιλοξενούν φθάνουν τους 4.000. Εξ αυτών οι περίπου 1.000 αντιστοιχούν σε είδη καπνού, περιοδικά, εφημερίδες και άλλα συναφή, ενώ οι υπόλοιποι αφορούν είδη πρώτης ανάγκης των νοικοκυριών, αλλά και κάποιες ειδικές κατηγορίες προϊόντων, που ενώ δεν έχουν συχνή ζήτηση, είναι συνήθως …δυσεύρετα στις γειτονίες. Επίσης, το δίκτυο των OLA! Stores παρέχει στον καταναλωτή και ορισμένες υπηρεσίες, όπως την αποστολή ή λήψη fax και την έκδοση φωτογραφιών.

Το μοντέλο ανάπτυξης των OLA! Stores προβλέπει ουσιαστικά την «αναγέννηση» των παλαιών παντοπωλείων ή των μίνι μάρκετ, με μονάδες οι οποίες οργανώνονται αυστηρά βάσει συγκεκριμένων προδιαγραφών. Ειδικότερα, η γκάμα των αγαθών που προσφέρουν συμβαδίζει απόλυτα με τις καθημερινές ανάγκες των καταναλωτών, η σύνθεση του κωδικολογίου στηρίζεται σε ειδικό πρόγραμμα merchandising, οι τιμές είναι ανταγωνιστικές των σούπερ μάρκετ, το σέρβις ακολουθεί τις βασικές αρχές του marketing και το νοικοκυρεμένο περιβάλλον του εκάστοτε καταστήματος υποδέχεται πάντα φιλικά τον καταναλωτή.

Στην Αθήνα σήμερα λειτουργούν 10 OLA! Stores, ενώ έως το τέλος του Ιουνίου πρόκειται να ιδρυθούν ακόμη 5. Στόχος της εταιρείας είναι έως την εκπνοή του 2004 να έχουν στηθεί τουλάχιστον 30 τέτοια καταστήματα. Από τις μονάδες που δραστηριοποιούνται σήμερα οι 7 ανήκουν στην εταιρεία που δημιούργησε τα OLA! Stores και οι υπόλοιπες τρεις είναι franchise. Στο μέλλον και στην πλειονότητά τους οι νέες μονάδες θα οργανώνονται με το σύστημα της δικαιόχρησης.

Τα μακροπρόθεσμα σχέδια της εταιρείας προβλέπουν για το 2005 τη δημιουργία 40 ακόμη OLA! Stores, εκ των οποίων τα μισά θα εδρεύουν στην Αθήνα και τα υπόλοιπα στη Θεσσαλονίκη και σε άλλες μεγάλες πόλεις της περιφέρειας, ενώ σε ορίζοντα πενταετίας εκτιμάται ότι το δίκτυο θα επεκταθεί φτάνοντας τα 200 καταστήματα.