Αισιοδοξούν, διατηρώντας τις επιφυλάξεις τους τα στελέχη της αγοράς για την πορεία της οικονομίας στους επόμενους μήνες, μετά τον σχηματισμό της κυβέρνησης Λ. Παπαδήμου. Δύο θεωρούν ως τα πιο κρίσιμα ζητήματα: «Να καταλάβει ο λαός ότι τα δύσκολα έπονται» και «ΠΑΣΟΚ-ΝΔ να αφήσουν στη συγκυβέρνηση τα περιθώρια για τις επιβαλλόμενες αποβάσεις, ώστε να μην κινδυνεύσει η χώρα με αποπομπή από το ευρώ...».

Παράγοντας της αγοράς κατανοεί τις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις και σχολιάζει: «Οι χειρισμοί Παπανδρέου για το δημοψήφισμα άνοιξαν την πόρτα για την έξοδο της χώρας από την ευρωζώνη και την επιστροφή στη δραχμή. Για να κλείσει αυτή η πόρτα, οι προσπάθειες που πρέπει να καταβληθούν θα είναι σαφώς μεγαλύτερες και επίπονες», προσθέτοντας ότι «μπορεί μεν η κατάληξή τους να αναπτέρωσε, έστω μερικώς, το ηθικό μας, όμως κανείς μας δεν γνωρίζει τι μπορεί να κρύβει η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου…». Κι η αλήθεια είναι ότι για όλα τα προηγούμενα υπάρχουν ποικίλες απόψεις, στο τελευταίο, όμως, συμφωνούν όλοι…

«Για κινήσεις ουσίας ούτε λόγος! Μέχρι και σήμερα δεν είδαμε ούτε έναν δημόσιο υπάλληλο να απολύεται, όταν ο ιδιωτικός τομέας έχει ήδη “θυσιάσει” πάνω από 800.000 θέσεις εργασίας!», δηλώνει -ομολογουμένως άκομψα- άλλος παράγοντας της αγοράς.

Οι συνομιλητές μας δεν παραλείπουν να υπογραμμίζουν την αδυναμία της κυβέρνησης να περικόψει δημόσιες δαπάνες και να αυξήσει τα κρατικά έσοδα. Τα στοιχεία του προϋπολογισμού για το 10μηνο φέτος ήταν, λένε, αποκαλυπτικά, καθώς «οι δείκτες εσόδων και εξόδων είχαν κατεύθυνση αντίθετη από την επιδιωκόμενη…». Πλην όμως, φαεινότερο όλων, όπως «αποκαλύπτει» η καταβαράθρωση της οικονομίας, είναι ότι δεν φτάνει μόνο να ορίζεις (ή… να σου ορίζουν) την «επιδιωκόμενη» κατεύθυνση δημοσιονομικής πολιτικής, αλλά να μπορείς κιόλας να τη διαβείς… όρθιος. Όχι στα γόνατα ή έρποντας…

«Για την αγορά», σχολιάζει στέλεχος της βιομηχανίας τροφίμων, «το κρίσιμο είναι η νέα κυβέρνηση να κινηθεί γρήγορα και να “περάσει” τα μέτρα που απαιτούνται, ώστε η χώρα να εξασφαλίσει και την 6η δόση του δανεισμού και τα 130 δισ. ευρώ, που προβλέπει η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου.

Επίσης, να δεχτούν τα δυο μεγάλα κόμματα τον τεχνοκράτη Παπαδήμο “να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά”…». Σχετικά με τις εκλογές, συμπληρώνει ότι «όσο περισσότερο καθυστερήσουν, τόσο το καλύτερο για όλους μας», προσθέτοντας κατά την άποψή του ότι «πέρα από τους αρχηγούς των δυο μεγάλων κομμάτων κανένας στη χώρα δεν προβληματίζεται για το πότε θα γίνουν οι εκλογές… Κάποιος πρέπει να τους τραβήξει το αυτί, θυμίζοντάς τους ότι για τα δεινά της χώρας ευθύνονται αυτοί…».

Στις ελληνικές καλένδες ακόμα μια φορά
Παράγοντας του λιανεμπορίου, ωστόσο, σχολιάζει σχετικά: «Όσο καθυστερεί η διενέργεια των εκλογών κι η χώρα διοικείται από μια κυβέρνηση με αβέβαιο χρόνο ζωής, τόσο τα χρόνια προβλήματα της αγοράς θα βαλτώνουν. Είναι αναμενόμενο, βέβαια, η νυν κυβέρνηση να επικεντρώνει το έργο της στα μακροοικονομικά ζητήματα, αλλά κι αν ακόμη επιχειρούσε να ρυθμίσει κάποιες από τις χρόνιες αρρυθμίες της αγοράς, είναι σίγουρο ότι η επόμενη κυβέρνηση θα επανέλθει στο όνομα του ότι “το μέλλον του επιχειρείν είναι σοβαρή υπόθεση για να αφεθεί στις αποφάσεις μιας μεταβατικής κυβέρνησης”, για να νομοθετήσει κι αυτή τα δικά της…».

Εξάλλου, όπως παρατηρεί, «τα περισσότερα από τα προβλήματα της αγοράς επιλύονται συνήθως με παρεμβάσεις σε επίπεδο υφυπουργού. Όμως, ποιος υφυπουργός της συγκυβέρνησης θα τολμήσει να βάλει χέρι στα φλέγοντα ζητήματα της αγοράς, ρισκάροντας το άνοιγμα νέων μετώπων πέραν των μακροοικονομικών;».

Όπως εκτιμούν παράγοντες του λιανεμπορίου, θα περάσουν πολλοί μήνες πριν συζητηθεί σε κυβερνητικό επίπεδο η ιδέα της προώθησης σχεδίων για την επίλυσή των προβλημάτων του κλάδου τους. Είναι γνωστό ότι η ατζέντα της παρούσας κυβέρνησης δεν περιλαμβάνει τέτοια θέματα. Τον χρόνο των εκλογών απλώς τον υποθέτουμε, αλλά μάλλον δεν απέχουν πολύ.

Όμως, πόσος καιρός, τάχα, θα περάσει από τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης, για να ξεκινήσει η συνεργασία μεταξύ των συναρμόδιων υπουργών και ν’ ανοίξει ο διάλογος με φορείς της αγοράς επί σειράς θεμάτων που τους απασχολούν, όπως η πάταξη του παραεμπορίου, οι αδειοδοτήσεις των υπεραγορών, η καθιέρωση ενιαίου πλαισίου ελέγχου και επιβολής προστίμων, η διασφάλιση συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά κά; Αυτό ουδείς μπορεί να το υποθέσει. Έτσι, η θέσπιση σύγχρονων κανόνων λειτουργίας της αγοράς παραμένει όνειρο θερινής νυκτός, αλλά μέσα στον κρύο χειμώνα…


Αυξάνουν τα θύματα στην αγορά
Όπως λένε σημαίνοντα στελέχη του κλάδου στο σελφ σέρβις, οι επιπτώσεις στον τζίρο από τα διαμειφθέντα σε πολιτικό επίπεδο τις εβδομάδες που προηγήθηκαν του σχηματισμού της νέας κυβέρνησης, ήταν πραγματικά μεγάλες. Ο βασικός λόγος είναι γιατί η ψυχολογική διάθεση των καταναλωτών καταπτοήθηκε, έτσι ώστε «οι απώλειες στα σούπερ μάρκετ έγιναν άμεσα αισθητές». Χαρακτηριστικά τονίζεται ότι, «εδώ που φτάσαμε, ο προβληματισμός μας πλέον δεν αναφέρεται στο πόσο κόστισε στις πωλήσεις η “παγωμάρα” που έφερε στην αγορά η πρόταση Παπανδρέου για τη διενέργεια δημοψηφίσματος, αλλά το πόσο θα διαρκέσει η κατάσταση ρευστότητας που ήδη βρισκόμαστε».

Δεν είναι λίγοι όσοι εκτιμούν ότι όσο το γενικό κλίμα επιδεινώνεται τόσο τα μεγάλα δίκτυα, ενώ χάνουν πωλήσεις, θα κερδίζουν έδαφος από άποψη μεριδίων αγοράς. Διότι, αν κάποιοι δεν έχουν σήμερα την αντοχή να αντεπεξέλθουν των προβλημάτων που δημιουργεί η κρίση, αυτοί είναι οι «μικροί» της αγοράς, στην «πιάτσα» των οποίων οι ρυθμοί των «λουκέτων» αυξάνουν, ωθώντας τον τζίρο τους στα μεγάλα δίκτυα.

«Η ευχή όλων», δηλώνεται με έμφαση, «θα είναι στους δύσκολους μήνες που ακολουθούν να μην πάρουν τον δρόμο της Ατλάντικ άλλες αλυσίδες του κλάδου, κυρίως μεσαίου δυναμικού, διότι τότε οι συνέπειες για πολλούς προμηθευτές θα είναι περισσότερο από δυσβάστακτες και θα ανάψουν φωτιές γενικότερα…».

«Πολλοί έλληνες προμηθευτές, ειδικά οι μικροί, βρίσκονται σε απελπιστική κατάσταση. Η ρευστότητά τους σχεδόν έχει μηδενιστεί και αρκετοί απ’ αυτούς έφτασαν στο σημείο να στήνονται με τις ώρες έξω από τις αρμόδιες διευθύνσεις των σούπερ μάρκετ, δηλώνοντας ότι δεν πρόκειται να αποχωρήσουν, αν δεν πληρωθούν τα τιμολόγιά τους», σχολίασε γνωστός παράγοντας της αγοράς, δίνοντας περιεκτικά μια εικόνα αγωνίας γνωστή στους πολλούς, που τείνει να γίνει η κυρίαρχη στις συναλλακτικές σχέσεις.

Σενάριο ωμής αποπομπής της χώρας από το ευρώ
Παρά το αίσθημα ανακούφισης που δημιούργησε ο σχηματισμός της κυβέρνησης Παπαδήμου, μετά τον διεθνή διασυρμό της χώρας και την εσωτερική πολιτική αναστάτωση, τα μηνύματα από το εξωτερικό παρέμεναν άσχημα.

Υψηλόβαθμοι παράγοντες του χρηματοπιστωτικού συστήματος λίγες ημέρες μετά τον σχηματισμό της συγκυβέρνησης, δήλωνε στο σελφ σέρβις ότι ο σχεδιασμός στην ευρωζώνη, που είχε καταστρωθεί στις αρχές του Νοεμβρίου, προέβλεπε: πρώτον, τη χορήγηση στην Ελλάδα της 6ης δόσης, δεύτερον, τη σύναψη συμφωνίας με τις τράπεζες για ένα «κούρεμα» στα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου της τάξης του 50% (αντί ενός 85%, που θα ανταποκρινόταν στις μακροπρόθεσμες αντοχές της ελληνικής οικονομίας) και τρίτο, τη δρομολόγηση διαδικασιών για την έξοδο της χώρας από το ευρώ στο πρώτο τρίμηνο του 2012!

Ανεξάρτητα από τη βασιμότητα του σεναρίου, δεδομένης της έντασης των κλυδωνισμών στον πυρήνα της ευρωζώνης και του τυχοδιωκτισμού του για τον ίδιο ακριβώς λόγο (πέρα από το ότι καθαυτό στερείται νομικής βάσης), η λογική των παραδοχών του, όπως μας εξηγήθηκαν, έχει τη σημασία της: «Αφενός η ατολμία του συστήματος διακυβέρνησης της χώρας να χειριστεί επαρκώς το δημοσιονομικό πρόβλημα κι αφετέρου, η ανωμαλία από τις εμπλοκές στην ελληνική πολιτική ζωή.

Άρα το στοίχημα της κυβέρνησης Παπαδήμου είναι να πείσει την ευρωπαϊκή ηγεσία ότι η Ελλάδα είναι αποφασισμένη να παραμείνει στο ευρώ»! Απλώς επισημαίνουμε ότι ως «δημοσιονομικά» επιμένει να εμφανίζει τα δομικά προβλήματα του ευρώ και του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος μόνο ο «σκληρός» ευρωπαϊκός βορράς, με επικεφαλής τη Γερμανία, που εννοεί ότι έχει την αρμοδιότητα να επιβάλλει διαχειριστικές λύσεις κατά το δοκούν στις χώρες του νότου…