Νέα πολιτική αντιμετώπισης των συμπεριφορών που παραβιάζουν το νόμο περί προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού, τουλάχιστον μέχρι να αλλάξει το μακροοικονομικό περιβάλλον, προτίθεται να εφαρμόσει η Επιτροπή Ανταγωνισμού. Πληροφορίες αναφέρουν ότι, για το διάστημα που ακολουθεί, η ανεξάρτητη διοικητική αρχή θα δώσει μεγαλύτερη έμφαση σε πρωτοβουλίες προληπτικού και όχι κατασταλτικού χαρακτήρα.

Aυτό έκανε και στο πρόσφατο παρελθόν, θεωρώντας πως όσο η οικονομία βρίσκεται υπό επιδείνωση και οι καταναλωτικές δαπάνες μειώνονται, η στρατηγική της πρέπει να προσαρμόζεται ανάλογα.

Τις παραμονές της έκδοσης του τεύχους μας η Επιτροπή σχεδίαζε να εκδώσει έναν ενημερωτικό οδηγό, στον οποίο θα προσδιορίζει τα όρια της επιχειρηματικότητας, στο πλαίσιο του ελεύθερου ανταγωνισμού, και θα καταδεικνύει σε απόλυτα σαφές ύφος το ποιες πρακτικές είναι παράτυπες και ποιες νόμιμες. Κατ’ αυτόν τον τρόπο επιχειρεί να φέρει την αγορά πιο κοντά στο νόμο, ώστε επιχειρηματίες, μέτοχοι και φορείς να γνωρίζουν μέχρι ποιον βαθμό οι δραστηριότητές τους κινούνται στο πλαίσιο της νομιμότητας και πότε καθίστανται παράνομες.

Η πρόσθεση της Επιτροπής Ανταγωνισμού να δώσει μεγαλύτερο βάρος στην πρόληψη αντί της καταστολής φαίνεται, εξάλλου, από το γεγονός ότι τους τελευταίους μήνες -περισσότερο από χρόνο- έχει πάψει να επιβάλλει βαριές κυρώσεις σε επιχειρήσεις, οι οποίες παραβίασαν τις διατάξεις του νόμου περί ανταγωνισμού.

Όπου, μάλιστα, έκρινε σκόπιμο να παρέμβει κατασταλτικά, οι κυρώσεις της ήταν εξαιρετικά επιεικείς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτέλεσε η υπόθεση των ιχθυοκαλλιεργειών: τα πρόστιμα που επέβαλλε, για αποδεδειγμένες παραβάσεις από τη συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων του κλάδου, ήταν ιδιαιτέρως χαμηλά.

Απ’ το μαστίγιο στο καρότο
Υπό τη σημερινή ηγεσία της και βάσει και των τελευταίων αλλαγών στο νόμο, η Επιτροπή ελάχιστες φόρες επέλεξε να παρέμβει μέσω της επιβολής προστίμων. Πέραν των ιχθυοκαλλιεργειών, κυρώσεις επέβαλε μόνον στην Carrefour Μαρινόπουλος, ενώ όλες οι υπόλοιπες υποθέσεις που χειρίζεται παραμένουν στο στάδιο της διερεύνησης –οι περισσότερες για πολλά χρόνια.

Επισημαίνεται ότι πριν τον επαναπροσδιορισμό της στρατηγικής της Επιτροπής προηγήθηκαν οι αλλαγές στην πολιτική του Υπουργείου Ανταγωνιστικότητας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, με στόχο την αντιμετώπιση της ακρίβειας. Ο υπουργός, κ. Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, επανέφερε τις «συμφωνίες κυρίων», επιδιώκοντας τις μειώσεις τιμών σε ευρεία γκάμα προϊόντων.

Η στάση του αυτή, όπως ήταν αναμενόμενο, δεν μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστη την Επιτροπή. Θα ήταν, άλλωστε, οξύμωρο ο υπουργός από τη μια πλευρά να συζητά φιλικά με τους εκπροσώπους των επιχειρήσεων, ανακοινώνοντας τις συμφωνίες μαζί τους όσον αφορά στις τιμές, και από την άλλη πλευρά η Επιτροπή Ανταγωνισμού να τους ανακοινώνει βαριές κυρώσεις, όπως έκανε τη διετία 2008-2009, οπότε ανακοίνωσε «καμπάνες» συνολικού ύψους 250 εκατ. ευρώ.

Στελέχη της Επιτροπής σπεύδουν, ωστόσο, να αποσυνδέουν την απόφασή της να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην πρόληψη αντί της καταστολής προς ενίσχυση της υπουργικής πολιτικής των «συμφωνιών κυρίων» για τις τιμές. Όπως λένε, σε αυτήν τη φάση δύο μεγάλες υποθέσεις, της Tasty και της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, είναι πλέον ώριμες για την έκδοση απόφασης (εκτός απροόπτου), προσθέτοντας ότι οι αρμόδιες διευθύνσεις της Επιτροπής διερευνούν ακόμη 30 σημαντικές υποθέσεις, οι οποίες είναι πιθανό μέσα στους επόμενους μήνες να φτάσουν στην ολομέλεια για την έκδοση αποφάσεων.

Στόχος της ανεξάρτητης αρχής αυτήν την περίοδο, υποστηρίζουν τα στελέχη της, είναι να προλάβει τα προβλήματα που προκαλούνται από τις εναρμονισμένες πρακτικές ή, όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά, να μην «κακοφορμίσουν» οι αποφάσεις της προληπτικού κι όχι κατασταλτικού χαρακτήρα.