Το 2010 έδωσε μάλλον μόνον την πρόγευση των επιπτώσεων της ύφεσης. Με το «καλή χρονιά» ο τζίρος του Ιανουαρίου δίνει κιόλας την πλήρη γεύση. Για το μικρομεσαίο δυναμικό των αλυσίδων του κλάδου, αν η συγκράτηση του μεριδίου πωλήσεων το 2010 έφερε μείωση κερδών, τι θα φέρει το 2011; Σε ένα επώδυνα ασαφές και ρευστό πολιτικο-οικονομικό περιβάλλον τις όποιες ελπίδες, απλώς, τις συντηρεί το «κακό», έναντι του «χείριστου»...

Oι πωλήσεις του Δεκέμβρη φέτος δεν πήγαν καθόλου καλά. «Η αξία του μέσου καλαθιού μειώθηκε πάνω από 5%-6%», εκτιμά ο κ. Χρήστος Πούρης, διευθυντής ανάπτυξης του ομίλου ΕΛΕΤΑ, ίσως και ως 8%, κατά τον κ. Λεωνίδα Καρύγιαννη, διευθύνοντα σύμβουλο του ομίλου Ελληνική Διατροφή Coop, ο οποίος αναγνωρίζει σε αυτήν την κάμψη «την απώλεια δυναμικής, που έδινε στη ζήτηση το εισόδημα των δημοσίων υπαλλήλων».

Ο κ. Φοίβος Καρακίτσος, διευθύνων σύμβουλος της αχαϊκής αλυσίδας Κρόνος, προσδιορίζει τον ρυθμό πτώσης των πωλήσεων του Δεκεμβρίου φέτος, σε σχέση με του 2009, στο διπλάσιο παρά το γεγονός ότι «φέτος ο μήνας είχε μια επιπλέον ημέρα εργάσιμη, πράγμα πολύ σημαντικό για τη λιανική», υπενθυμίζει ο κ. Δημήτρης Κοντός, εμπορικός διευθυντής της αλυσίδας ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, ο οποίος συμπληρώνει: «Τον μήνα αυτό οι πωλήσεις μας κινήθηκαν οριακά θετικά, γύρω στο 2%, όταν οι συνήθεις ρυθμοί ανάπτυξης, που καταγράφαμε τα προηγούμενα χρόνια, ήταν 10%-15%. Αλλά κι ο Ιανουάριος εξελίσσεται άσχημα για τον τζίρο. Τώρα αρχίζει η πραγματική αποτύπωση της ύφεσης στην αγορά του κλάδου».

Διευρύνεται το πελατολόγιο των μικρομεσαίων;
Στην Κρόνος, «ενώ μεσοσταθμικά η μείωση της αξίας του καλαθιού όλο τον χρόνο κυμάνθηκε στο 4%, τον Δεκέμβριο βυθίστηκε, φτάνοντας το 8%!», λέει ο κ. Καρακίτσος, αλλά διευκρινίζει: «Ωστόσο, είχαμε μεγάλη αύξηση εισροής νέων πελατών, εξαιτίας της βελτίωσης της σχέσης ποιότητας/τιμής στα προϊόντα μεγάλης ζήτησης και πιστότητας, πράγμα που τελικά εξισορροπεί τις απώλειές μας από τη μέση πτώση της αξίας του καλαθιού. Έτσι, η πτώση του τζίρου μας τον Δεκέμβριο δεν υπερέβη το 2,8%».

«Οι καταναλωτές εξακολουθούν μεν να επισκέπτονται τα μεγάλα καταστήματα, αλλά πλέον ψωνίζουν σαφώς λιγότερα πράγματα από αυτά, οπότε για την κάλυψη των εντελώς καθημερινών αναγκών τους στρέφονται στα μικρά καταστήματα τροφίμων της γειτονιάς. Να γιατί διευρύνεται το πελατολόγιό μας», επιβεβαιώνει η κυρία Κυριακή Σεμερτζίδου, διευθύνουσα σύμβουλος της θεσσαλονικιώτικης αλυσίδας Αφροδίτη.

Σύμφωνα, μάλιστα, με την επισήμανση του κ. Πούρη (ΕΛΕΤΑ), «τα καλά μαγαζιά σήματος Proton 350-400 τμ, με σωστή δομή, τιμές κι εξυπηρέτηση, είχαν κατά περίπτωση ανάπτυξη τζίρου τον Δεκέμβρη 15%-30%! Αν και ορισμένα από αυτά περιβάλλονται από μεγάλες ανταγωνιστικές μονάδες, ενίσχυσαν τη δυναμική τους». Σε αυτό, εξηγεί, «συνεισέφερε κι η εξασθένιση των μονάδων Ατλάντικ. Η κατάρρευσή τους αντιστάθμισε, ως ένα βαθμό βέβαια, τις συνέπειες της κρίσης στις τοπικές αγορές –τουλάχιστον ως την πρόσφατη μεταβίβαση κι αλλαγή επωνυμιών πολλών εξ αυτών».

Είναι εντυπωσιακό, όλοι οι συνομιλητές μας μιλούν για αριθμητική αύξηση του πελατολόγιου των μικρομεσαίων. Μόνη εξαίρεση ο κ. Καρύγιαννης (Ελληνική Διατροφή), ο οποίος υποστηρίζει ότι «αν διαπιστώνεται μια μετατόπιση της ζήτησης, αυτή αναφέρεται στη στροφή προς τα φτηνά προϊόντα κι όχι τόσο από τα μεγάλα προς τα μικρά καταστήματα».

«Τουλάχιστον ο φετινός Δεκέμβριος, σε σύγκριση με του 2009, έδειξε ότι ο κόσμος άρχισε να ισορροπεί, άρχισε να κατασταλάζει κάπως», εκτιμά η κυρία Χριστίνα Τριανταφύλλου, πρόεδρος της λαρισινής αλυσίδας Λάρισα.

Δεν χάνει κανείς, λοιπόν;
Τι τρέχει τέλος πάντων; «Μεγάλοι» και «μικροί» δηλώνουν εμφανή πτώση της αξίας του μέσου καλαθιού αγορών, την οποία, όμως, ισοφαρίζουν οι μεν «μεγάλοι» από την οργανική τους ανάπτυξη -πράγμα που δηλοί την αφαίμαξη πωλήσεων των μικρομεσαίων της τοπικής αγοράς-, οι δε «μικροί» από την αριθμητική αύξηση του πελατολογίου τους! Δεν χάνει κανείς, λοιπόν;

«Στην πτώση της αξίας του καλαθιού συντελούν τόσο η αύξηση των προσφορών στα προϊόντα των μεγάλων προμηθευτών (σε αρκετές περιπτώσεις -30% έως -40%), τα οποία έχουν βαρύνουσα συμμετοχή στο “καλάθι αγορών”, όσο και η αύξηση της συμμετοχής σε αυτό των φθηνών private labels προϊόντων, η οποία συνιστά τάση με αυξητική ένδειξη», επισημαίνει η κυρία Σεμερτζίδη (Αφροδίτη). Μάλιστα, εξηγεί ότι ορισμένες κατηγορίες μη τροφίμων, όπως τα προϊόντα περιποίησης και τα είδη μπαζάρ, αποδεικνύονται οι πλέον ευάλωτες στην υποκατάσταση των επωνύμων από τους private label κωδικούς, πράγμα που αντανακλάται στη συστηματική ανάλυση της πτωτικής τάσης της αξίας του «καλαθιού αγορών».

Όντως, πέρυσι περίπου το 1/3 των προϊόντων που διακινήθηκαν από τα σούπερ μάρκετ, πωλήθηκαν υπό καθεστώς προσφοράς. Αλλά το τελευταίο τρίμηνο παρατηρείται μια ανάσχεση της σχετικής τάσης.

«Η Aldi “τα μάζεψε” κι έφυγε όχι μόνο γιατί έπεσε πάνω σε μια πανίσχυρη Lidl, αλλά και γιατί η άμυνα των κλασικών ελληνικών αλυσίδων αποδείχθηκε επίσης πολύ ισχυρή, εφόσον καταφέρνουν να ικανοποιούν τις επιθυμίες των πελατών τους για φτηνότερα brands. Αυτό συμβαίνει εφόσον, σε συνεργασία με τους προμηθευτές, πουλάμε βασικούς κωδικούς προϊόντων για μεγάλες χρονικές περιόδους σε τιμές που προσεγγίζουν λίγο ως πολύ τις τιμές των private label!», συνεπικουρεί ο κ. Καρακίτσος.


Βάλλεται η κερδοφορία
Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο των σχολίων του για την ποιότητα του ανταγωνισμού στον κλάδο, ο κ. Καρακίτσος λέει: «Όταν βλέπεις, όμως, ανταγωνιστές σου να πωλούν 30%-35% χαμηλότερα πχ 100-200 βασικούς κωδικούς προϊόντων, επιλέγοντας να “μπαίνουν μέσα”, είτε γιατί θεωρούν πως βρήκαν την ευκαιρία να “μαζέψουν” τον τζίρο είτε γιατί τους εξωθεί σε αυτό η έλλειψη ρευστότητας, η έννοια της εμπορίας χάνεται. Με το να μου πάρεις σήμερα εσύ πέντε πελάτες κατ’ αυτόν τον τρόπο και να διεκδικήσω άλλους τόσους από τους δικούς σου εγώ αύριο, η κατάσταση γίνεται αφόρητη. Γι’ αυτό πιστεύω ότι το φαινόμενο αυτό θα είναι πρόσκαιρο…».

Να, επομένως, πού χάνουν οι μικρομεσαίοι: στην κερδοφορία τους! Άρα, το ότι «τώρα αρχίζει η πραγματική αποτύπωση της ύφεσης στην αγορά του κλάδου» είναι πέρα ως πέρα ευσταθές στην περιεκτικότητά του.

Θα μπορέσουν, τάχα, τα κέρδη από την κίνηση των private label προϊόντων να αντισταθμίσουν για τις αλυσίδες την (μονομερώς εθελούσια ή μοιρασμένη με τους προμηθευτές) πτώση κερδών στα επώνυμα προϊόντα; Πολύ αμφίβολο, γιατί οι διακινούμενοι όγκοι των private label είναι ακόμα μικροί.

Από την άλλη πλευρά, ήδη είναι ορατή η «κόκκινη γραμμή» των παραχωρήσεων της βιομηχανίας στην κυβέρνηση: ανεξάρτητα από τους επικοινωνιακούς θεατρινισμούς περί της συγκράτησης των τιμών, μέσω των «συμφωνιών κυρίων», από ένα όριο και κάτω το ποσοστό του βιομηχανικού κέρδους δεν τίθεται υπό διαπραγμάτευση με κανέναν Χρυσοχοίδη…

«Αν και δεν πιστεύω ότι θα γίνουν αξιοσημείωτες ανατιμήσεις, λόγω της κάμψης της ζήτησης και των ασφυκτικών πιέσεων του αρμόδιου υπουργείου, κανείς δεν πρέπει να αγνοεί τις σημαντικές ανατιμήσεις στα καύσιμα κι ενδεχομένως σε κάποιες πρώτες ύλες, όπως σήμερα της ζάχαρης», σχολιάζει ο κ. Καρακίτσος.

«Τώρα πλέον οφείλεις να προσφέρεις στον πελάτη σου λύσεις αξιόπιστων private label σε όλες τις βασικές κατηγορίες προϊόντων. Δεν μπορείς να τον κατευθύνεις στο ακριβό επώνυμο, εφόσον επιλέγει το φτηνότερο –πολύ περισσότερο, εφόσον το σκοτσέζικο ντουζ των προσφορών τα τελευταία χρόνια (τη μια φτηνό σε προσφορά, την άλλη στην κανονική τιμή το προϊόν) τον έχει κάνει δύσπιστο έναντι πάντων», λέει ο κ. Κοντός (ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός).

Η συμμετοχή των PL στις πωλήσεις της εταιρείας του το 2010 έφτασαν το 3,5% σε αξία. «Σήμερα διαθέτουμε περί τους 400 κωδικούς PL. Ως το τέλος του έτους θα τους φτάσουμε στους 550-600, θεωρώντας ότι αυτός ο αριθμός ανταποκρίνεται στις αναζητήσεις του καταναλωτή από το μίγμα ραφιού που προσφέρει ο τύπος των καταστημάτων μας», μας είπε.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2010 ο ρυθμός αύξησης των πωλήσεων σε αξία των PL στο δίκτυο της Ελληνικής Διατροφής κυμάνθηκε στο 5%-6%. Εν συνόλω οι πωλήσεις τους, μαζί με τον τζίρο των αγροτικών συνεταιριστικών προϊόντων, ως ποσοστό στον ετήσιο τζίρο του ομίλου φτάνει το 9%-10%.

Η εμπιστοσύνη στην επωνυμία του καταστήματος οδηγεί στη δοκιμή του PL και η ικανοποίηση από την κατανάλωσή του στην πιστότητα επιλογής του. Όταν, μάλιστα, αυτό δεν αφορά σε είδος τροφίμου, τα πράγματα είναι πιο εύκολα. «Αλλά, για να εξηγούμαστε, η επιλογή PL δεν μπορεί ποτέ να αποκλείσει την προδοσία στην ποιότητα. Είναι αναπόφευκτο», υπενθυμίζει η κυρία Σεμερτζίδου (Αφροδίτη).

Σκούρα τα πράγματα φέτος
Στο μεταξύ, ενώ γράφονταν τα εν λόγω, ο γερμανός υφυπουργός οικονομικών, Γιέργκ Άσμουσεν, «συμβούλευε» την εσωτερική υποτίμηση συνολικά της ελληνικής αγοράς εργασίας, προκειμένου «να αποκατασταθεί η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας», δίνοντας σαφή πρόγευση για τις πιέσεις που θα υποστεί η κυβέρνηση από την τρόικα να καθηλώσει περαιτέρω το ήδη αφυδατωμένο καταναλωτικό εισόδημα των Ελλήνων…

Την έκπληξη, ωστόσο, την προκάλεσε η αποκάλυψη του γερμανού υπουργού οικονομικών Βόλβγκαγκ Σόιμπλε (26/1) στη γερμανική Βουλή ότι η κυβέρνησή του είχε προτείνει στην ελληνική κυβέρνηση, προ της υπογραφής του μνημονίου, να συζητηθεί ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, πράγμα το οποίο η κυβέρνησή μας… απέρριψε!

Δηλαδή, προτίμησε τη διαδικασία του μνημονίου, ήτοι α) την εκτόξευση μόνο απ’ αυτό του χρέους κατά 25% –και κατά 160% στο τέλος του 2013– και β) την περικοπή των μισθωτών εισοδημάτων κατά το 1/4 και τη διόγκωση της ανεργίας στο 20%, προς όφελος τίνος, τάχα; Αυτών υπέρ της ενίσχυσης των οποίων θα πάει αθροιστικά το ήμισυ των 110 δισ. ευρώ του δανείου, δηλαδή των τραπεζιτών… Ας τα θυμούνται αυτά οι μικρομεσαίοι, κυρίως όταν οι τραπεζίτες τους δηλώνουν αδυναμία να βοηθήσουν την τόνωση της ρευστότητάς τους…

«Σκούρα τα πράγματα στη νέα χρονιά. Θα “πιάσει πάτο” η κατάσταση της οικονομίας; Αυτό, αν συμβεί, θα συμβεί μόνο με πολιτικούς όρους. Ειδάλλως η πτώση θα συνεχίζεται», λέει ο κ. Πούρης. Κατά την άποψή του, η αγορά μας γενικά λειτουργεί υγιώς. «Αλλά όταν οι άνεργοι μέχρι το τέλος του έτους φτάσουν το ένα εκατομμύριο, ενώ ένα χρόνο πριν υπολογίζονταν στις 320 χιλιάδες, η ζήτηση θα “στραγγίξει”. Κι ενώ κανείς δεν μπορεί να μας πει αν θα πτωχεύσει η χώρα ή με τι όρους θα γίνει ή αν θα αποφευχθεί αυτό, το μόνο που γνωρίζουμε είναι το ήδη γνωστό: όπως είναι δομημένο το μνημόνιο, δεν φαίνεται να “πιάνουμε πάτο” ούτε το 2012 ούτε το 2013. Διότι, εφόσον προβλέπεται κλιμάκωση της φορολόγησης και της περικοπής των εισοδημάτων και δη τώρα στον ιδιωτικό τομέα, οδηγούμαστε στο πλήρες τέλμα. Από που θα έρθει η ανάπτυξη; Οι μαθητευόμενοι μάγοι, πάντως… την υπόσχονται. Κύριος οίδε τι θα μας ξημερώσει!».


Ελπίδες με το στανιό
Έτσι έχοντας τα πράγματα, ο κ. Πούρης λέει ότι «πλέον ο προγραμματισμός και των προμηθευτών και του λιανεμπορίου γίνεται αντί μήνα τον μήνα, όπως συνέβαινε πέρυσι, μέρα τη μέρα. Ίσως, εν όψει της τέταρτης δόσης του δανείου, δηλαδή στο νέο πλαίσιο των απαιτήσεων της τρόικας, ξεκαθαρίσουν κάποια πράγματα, τουλάχιστον να μπορούμε να κάνουμε κατά το minimum ευστάθειας κάποια πρόβλεψη».

Κατά την κρίση του κ. Κοντού (ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός), «αν μεσοσταθμικά η γενική πτώση του τζίρου στο μικρομεσαίο δυναμικό του κλάδου το 2010 κυμάνθηκε μεταξύ -1% και -1,5%, σε σύγκριση με το 2009, φέτος το καλύτερο σενάριο είναι να κυμανθεί μεταξύ 2% και 2,5% και το χειρότερο, μεταξύ 4% και 5%. Αλλά αυτή είναι απλώς διαίσθηση. Το ζήτημα είναι να νιώσει ο κόσμος φέτος ότι υπάρχει ένα τέλος στην κατηφόρα. Το κλίμα θ’ αρχίσει κάπως ν’ αλλάζει αν, έστω και με τις δυσμενέστερες επιπτώσεις φέτος, ο κόσμος κι οι επιχειρηματίες πεισθούν ότι από το 2012 θα υπάρξει μια ελάχιστη ανάπτυξη, έστω ένα 0,5%.

Φυσικά, κανείς δεν ελπίζει ότι θα ζήσουμε κάποτε πάλι ημέρες σαν εκείνες των χρόνων της “φούσκας”. Αλλά και μόνη η δυνατότητα ενός μεσοπρόθεσμου προγραμματισμού της ζωής του νοικοκυριού, όσο λιτός κι αν είναι αυτός, θα δώσει μια ανάσα στην αγορά, εφόσον κι οι επιχειρήσεις θα έχουν να στηρίξουν κάπου τα πλάνα τους. Αν, μάλιστα, αυτές υποστηριχθούν με αναπτυξιακά κίνητρα, όπως η επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών των μικρομεσαίων, θ’ αλλάξει η αύρα της αγοράς».

«Μέχρι τον Σεπτέμβριο η αγορά του κλάδου θα βρίσκεται σε κλιμακούμενη πτωτική πορεία, τουλάχιστον αντίστοιχη του 2010», κατά την εκτίμηση της κυρίας Σεμερτζίδου, «καθώς ούτε το Πάσχα θα υπάρξει το δώρο πολλών μισθωτών και συνταξιούχων, ενώ χάρη των έστω ολιγοήμερων θερινών διακοπών θα περικοπούν οι δαπάνες για τα ψώνια στο σούπερ μάρκετ. Επομένως, αν φανεί κάποια αχτίδα φωτός, αυτό θα γίνει μετά το καλοκαίρι».

Το… 2012 πιθανώς θα δώσει κάποια μαθήματα ρεαλισμού σε όσους συνήθισαν στην ωραιοποίηση των ετήσιων αποτελεσμάτων τους, συνυπολογίζοντας στον τζίρο τους τις πωλήσεις των νέων (μη συγκρίσιμων με προηγούμενα έτη) καταστημάτων τους, αφού «αναμένεται ότι φέτος η πτώση σε οργανικές θέσεις θα ξεπεράσει κάθε προηγούμενο».

Η κυρία Σεμερτζίδου φρονεί ότι φέτος κατ’ ανάγκη οι επιχειρήσεις του κλάδου θα επικεντρωθούν «εκτός από τον πελάτη και την κερδοφορία, στην ασφάλεια και στη μείωση των απωλειών, καθώς η κρίση τρέφει την εγκληματικότητα. Το πρόβλημα θα το αντιμετωπίσουν οξύτερα, πιστεύω, οι μεγάλες αίθουσες πωλήσεων κι όχι τόσο οι πιο ελέγξιμες, μικρής έκτασης».

Ο κ. Καρακίτσος (Κρόνος), που προσδιορίζει σήμερα τη γενική μέση πτώση των πωλήσεων του κλάδου γύρω στο 3,5%, δηλώνει την πρόθεσή του να συμμεριστεί τη συγκρατημένη αισιοδοξία που εμπνέει ο δείκτης της έρευνας «Εμπιστοσύνη του Καταναλωτή» του ΙΟΒΕ, που έχει αναρριχηθεί από το κατώτατο των 58 μονάδων σε μια μάλλον σταθεροποιημένη διακύμανση των 65-67 μονάδων.

Κι αυτό γιατί «η αγορά σημαίνει κλίμα και ψυχολογική διάθεση». Για κάποιους το 2011 ίσως γίνει βρόγχος, εξαιτίας της ανεργίας και της αδυναμίας κάλυψης των υποχρεώσεών τους, «το ζήτημα, όμως, είναι να νιώσουν ένα φρενάρισμα στην τρομακτική πτώση. Η υπόλοιπη Ευρώπη βρίσκεται σε φάση ανάκαμψης των καταναλωτικών προσδοκιών. Δεν μπορεί, κάποια στιγμή το κλίμα αυτό θα επηρεάσει και τη χώρα μας», λέει. Πάντως, κρατά μικρό καλάθι, γιατί «ποτέ κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για την εξέλιξη των πραγμάτων».

«Προσοχή στα “κανόνια” και στη χονδρική και στη λιανική», συνιστά ο κ. Χρήστος Μπαλαμπάνης, μέλος της διοίκησης και υπεύθυνος εμπορικής πολιτικής του ομίλου Mesis. Ο όμιλος πέρυσι αντιμετώπισε δύο κρούσματα πτώχευσης πελατών του. «Ευτυχώς, οι απώλειες ήταν μικρού μεγέθους και απόλυτα διαχειρίσιμες. Γιατί προσέχουμε όσο ποτέ άλλοτε», λέει.

Εκτιμήσεις για τον τζίρο του 2010
Κατά δηλώσεις των συνομιλητών μας, ενώ δεν είχε ολοκληρωθεί ακόμα η αποτίμηση των μεγεθών στις εταιρείες τους το 2010, ώστε να παραβληθούν με του 2009:
• Η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός εμφάνισε αύξηση τζίρου το 2010 της τάξης του 9%. Χωρίς, όμως, τον υπολογισμό της απόδοσης των καταστημάτων που, είτε εξαγόρασε το 2009 είτε εγκαινίασε η ίδια, η πραγματική ανάπτυξη του τζίρου της στο έτος κυμάνθηκε γύρω στο 3%. Τα κέρδη της σε αξία ήταν ελαφρώς βελτιωμένα, αλλά ως ποσοστό μειωμένα κατά ένα δεκαδικό ψηφίο.

• Η Αφροδίτη εμφάνισε μια οριακή υποχώρηση τζίρου της τάξης του 0,3%, αλλά οι πωλήσεις της τον Δεκέμβριο ήταν κατά τι αυξημένες, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2009.

• Η Κρόνος είχε μείωση πωλήσεων κατά 2%, αλλά αύξηση πελατών κατά 4,5%.

• Τα στοιχεία του 11μήνου στον ΕΛΕΤΑ έδειχναν μια οριακή σύμπτωση των πωλήσεων του δυναμικού του με τις πωλήσεις του 2009.

• Οι πωλήσεις του ομίλου Mesis εμφάνισαν αύξηση, αλλά δεδομένου ότι κατά το 90% αναφέρονται στον τζίρο των κέντρων διανομής του, η αύξηση δεν απεικονίζει λιανικές πωλήσεις συγκεκριμένων και συγκρινόμενων καταστημάτων, αλλά τη διεύρυνση του πελατολογίου των κέντρων διανομής.


Οι μικρομεσαίοι της επόμενης δεκαετίας
Σε συνέντευξή του στο προηγούμενο τεύχος μας ο κ. Κώστας Μαχαίρας, CEO της ΑΒ Βασιλόπουλος και εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Delhaize, είχε δηλώσει, μεταξύ άλλων, ότι «δεν υπάρχει χώρος στην αγορά μας για περισσότερες από δέκα-δεκαπέντε αλυσίδες στο τέλος της ερχόμενης τριετίας και τέσσερις-πέντε στο τέλος της νέας δεκαετίας».

«Δυστυχώς, έχει απόλυτο δίκιο! Όσο το μικρομεσαίο λιανεμπόριο δεν εντάσσεται σε δομές και λειτουργίες πολυεθνικού κύρους, θα συρρικνώνεται, καθώς η κρίση κάνει πρόσφορο το έδαφος, ώστε οι πολυεθνικές του κλάδου να φέρνουν τα πράγματα πιο νωρίς εκεί που θέλουν», εκτιμά ο κ. Χρ. Πούρης (ΕΛΕΤΑ).

«Αν στους τέσσερις-πέντε που θα παραμείνουν στην αγορά στο τέλος της δεκαετίας συμπεριλαμβάνει κι ένα-δυο μεγάλα κανάλια όμιλων αγορών, συμφωνώ», λέει ο κ. Φ. Καρακίτσος (Κρόνος), εκφράζοντας τη βεβαιότητα ότι το απείθαρχο πνεύμα του έλληνα επιχειρηματία τιθασεύεται μόνο από προτάσεις για συνεργασίες με γίγαντες ευρωπαίους εταίρους. «Ήδη γίνονται σοβαρές ζυμώσεις στους ομίλους σε αυτήν την κατεύθυνση κι αναμένονται σύντομα εξελίξεις», είπε.

«Πιθανώς δεν υπάρχει μέλλον για τις μεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου εν αντιθέσει προς τις πολύ μεγάλες, αλλά και τις μικρές τοπικού χαρακτήρα», λέει η κυρία Κυρ. Σεμερτζίδου (Αφροδίτη), υπενθυμίζοντας με πολύ σημασία: «Ο κ. Μ. Αποστόλου προ δεκαετίας συνήθιζε να λέει ότι ως τις ημέρες μας, δηλαδή σήμερα, δεν θα είχαν απομείνει περισσότερα από δέκα εταιρικά ΑΦΜ στον κλάδο. Ευτυχώς, τα εκτιμώμενα αποδείχθηκαν πολύ πρώιμα, αλλά δυστυχώς η ζωή δείχνει ότι δεν πρέπει να αποκλείονται οι μεγάλες επιχειρήσεις από τα “θύματα” της κλαδικής συγκέντρωσης. Διεθνώς, πάντως, επιβεβαιώνεται ότι παρά την κυριαρχία των πολυεθνικών δεν εξέλειψαν οι μεμονωμένες επιχειρήσεις σούπερ μάρκετ».

«Όταν δεν ευσταθούν ακόμα κι οι βραχυπρόθεσμες εκτιμήσεις στον τόπο μας, πώς μου ζητάτε να εκτιμήσω τι μπορεί να έχει συμβεί μετά από δέκα χρόνια;», ρωτά εύλογα η κυρία Χρ. Τριανταφύλλου (Λάρισα), δηλώνοντας ότι υπό τέτοιες συνθήκες μόνο ως πρόθεση επιβίωσης, όχι ως πλάνο, έχει νόημα ο σχολιασμός του μέλλοντος: «Δεν μπορούμε να πούμε τίποτα εκτός από το γενικό ότι θα επιβιώσουν μόνο όσοι κάνουν προσεκτικά βήματα, κι αυτό έχοντας υπόψη μας τις περγαμηνές της Aldi και τη θέση της Ατλάντικ μερικά χρόνια πριν…».

«Δεν αποτελούμε εξαίρεση στον ευρωπαϊκό κανόνα εκτός, ίσως, στο μέτρο κάποιων ιδιομορφιών μας, που ευνοούν ένα κάπως μεγαλύτερο πλήθος ανταγωνιστών. Αλλά το ότι θα επιβιώσουν μακροπρόθεσμα μόνο οι οικονομικά και οργανωτικά ισχυροί ούτε συζήτηση!», λέει ο κ. Χρ. Μπαλαμπάνης (Mesis), συμπληρώνοντας για λογαριασμό της Mesis, την πρόοδο των πρωτοβουλιών στρατηγικής μεγέθυνσής της, μέσω της μετοχικής συνεργασίας της με τη Γαληνός Λαουτάρης, ενώ, όπως είπε, «έπονται κι άλλες…».

Επιλογή: «Διαφοροποιηθείτε για να σωθείτε»
Η Ελληνική Διατροφή COOP προχωρά ήδη στην πραγμάτωση του σχεδίου δημιουργίας μιας νέας αλυσίδας καταστημάτων, με την επωνυμία «Επιλογή» και σλόγκαν «από το χωράφι στο ράφι», τα οποία διαφέρουν ως προς το ότι διαθέτουν, μεταξύ άλλων, προϊόντα αγροτικών συνεταιρισμών επιλεγμένης ποιότητας, «σε λίαν συμφέρουσες τιμές», τονίζει ο κ. Λ. Καρύγιαννης, διευθύνων σύμβουλος του ομίλου. Ήδη το πρώτο εγκαινιάστηκε στην Αργυρούπολη στα τέλη του Ιανουαρίου. «Αναλάβαμε το σχετικό εγχείρημα, επειδή στην εποχή μας δεν έχει ισχύ τόσο το “αναπτυχθείτε για να σωθείτε” όσο το “διαφοροποιηθείτε για να σωθείτε”», συμπληρώνει.

Όπως μας πληροφορεί το πλάνο του ομίλου είναι να εγκαινιάσει συνολικά 15 εντός του 2011 και άλλα 20-25 το 2012 -όλα στην Αττική στην «πιλοτική φάση της διετίας», με απώτερο σκοπό την επέκταση σε όλη την Ελλάδα. Πρόκειται για καταστήματα ιδιοκτησίας μετοχικού εταιρικού σχήματος, που δημιουργήθηκε αυτόνομα στο πλαίσιο της Ελληνικής Διατροφής Coop. Είναι της τάξης των 150-200 τμ και διαθέτουν συνολικά περίπου 2.500 κωδικούς προϊόντων εκ των οποίων οι 500-600 είναι προϊόντα 34 ενώσεων αγροτικών συνεταιρισμών και PL είδη, που καλύπτουν 17 κατηγορίες προϊόντων.

«Επειδή τα προϊόντα των αγροτικών συνεταιρισμών δεν βρίσκουν εύκολα ράφι στα σούπερ μάρκετ, κυρίως των πολυεθνικών αλυσίδων, αφού αδυνατούν να ανταποκριθούν στις παροχές που τους ζητούνται, επιχειρούμε τη διαφοροποίηση σε αυτόν ακριβώς τον τομέα. Έχοντας διαπιστώσει το κενό στην αγορά μας όσον αφορά στην προώθηση και την εκμετάλλευσή τους, θεωρούμε ότι προσφέρουμε στον καταναλωτή μια μοναδική ευκαιρία, ιδίως τώρα που την έχει ανάγκη», εξηγεί ο κ. Καρύγιαννης, προσθέτοντας:

«Ταυτόχρονα, σε επίπεδο ομίλου κάναμε μια μεγάλη συμφωνία κοινών συμφωνιών-προμηθειών με τη ΒΙ.ΠΙ., ενώ προβαίνουμε σε συνεργασίες με κεντρικές αποθήκες, ώστε ολόκληρη η συλλογή των αγροτικών και των PL προϊόντων μας να διατίθεται, μέσω αυτών, στα καταστήματα του ομίλου όλης της χώρας».