Η συµπλήρωση των 400 τευχών του «σελφ σέρβις» από την έκδοσή του µας έδωσε µια καλή αφορµή να συζητήσουµε µε προσωπικότητες της αγοράς τις προσδοκίες τους από το περιοδικό µας, σε συνάφεια µε τη γενική τους θεώρηση σχετικά µε το «ποια είναι» ή «πρέπει να είναι» ή «µπορεί να είναι» η θέση του κλαδικού τύπου στη ζωή της αγοράς και στα ενδιαφέροντά τους.

Παρακάµψαµε έτσι την πεπατηµένη των «φιλοφρόνων χαιρετισµών» -µέσω των οποίων ο εκάστοτε «εορταζόµενος», κάνοντας χρήση των προσχηµάτων, οικειοποιείται κάτι από το κύρος των επιφανών φιλοξενουµένων του-, χάριν της αναζήτησης του πραγµατικού βάρους του «σελφ σέρβις» στην «εσωτερική ζωή» του κλάδου, στον οποίο απευθύνεται.

Ανταποκρίνεται, άραγε, γενικότερα ο κλαδικός τύπος στην αποστολή του, αλλά και πώς προσδιορίζεται αυτή; Αν όχι, τι πρέπει να αλλάξει ή να προστεθεί στο περιεχόµενο της δουλειάς του «σελφ σέρβις» για να είναι αποτελεσµατικότερη για τους αναγνώστες του; Οι απαντήσεις σε παρόµοια ερωτήµατα θέτουν αυτόµατα το ζήτηµα των κριτηρίων, βάσει των οποίων τα επιχειρηµατικά στελέχη-αναγνώστες βαθµολογούν την εγκυρότητα του κλαδικού τύπου ως αγωγού ενηµέρωσης και παιδείας, εµπειριών, προβληµατισµών, αλλά και των εµπορικών µηνυµάτων τους.

Σχετικά οι γενικές αρχές µπορεί να µην αλλάζουν, αλλά τα κριτήρια αυτά διαφοροποιούνται. Τα διαφοροποιεί ο χρόνος κι οι συγκυρίες, η διαδοχή των προσώπων και των απαιτήσεων όσον αφορά στα προσόντα τους, οι αλλαγές στην πολιτική και την οικονοµία, στις τεχνολογίες και την επιστήµη, στα ήθη και τις συνθήκες του ανταγωνισµού, στην ικανότητα καθενός να προσαρµόζεται.

Αλίµονο σε όποιον τα υποθέτει σταθερά αυτά τα κριτήρια και επιχειρηµατολογεί περί της αναγκαιότητας της ύπαρξής του, χωρίς να πείθει έµπρακτα γι’ αυτήν όχι απλώς όσους συµµερίζονται τις αξίες της ύπαρξής του, αλλά κυρίως εκείνους των οποίων το ενδιαφέρον γι’ αυτές τις αξίες δεν κινείται άνευ πειστηρίων για τη σηµασία τους…

Περισσότερη νέα γνώση
«Είναι απλό, από τον κλαδικό τύπο προσδοκώ να µαθαίνω περισσότερα απ’ αυτά που ήδη γνωρίζω», λέει ο κ. Αριστοτέλης Παντελιάδης, διευθύνων σύµβουλος της Μετρό. Πόσο «απλό» είναι, τάχα, αυτό; «Θεωρητικά είναι το αυτονόητο. Πρακτικά αναγνωρίζω τη δυσκολία και το κόστος του πράγµατος», οµολογεί. Στο πλαίσιο αυτό, υποδεικνύει την αναγκαιότητα «της πρωτογενούς παραγωγής ειδήσεων, όπως λόγου χάρη, την αναζήτηση και ανάδειξη καλών περιπτώσεων παραδειγµάτων, που αφορούν στη δουλειά µας, από τη διεθνή εµπειρία. Άλλο η πρωτογενής πληροφόρηση κι άλλο η µεταξύ των στελεχών του κλάδου ανταλλαγή απόψεων µέσω του ρεπορτάζ – αυτή είναι χρήσιµη µεν, αλλά δεν συνιστά νέα γνώση», εξηγεί.

«Με ενδιαφέρει να έχω πληροφόρηση για τις ανησυχίες, τους προβληµατισµούς και τις νέες πρακτικές άλλων ευρωπαϊκών και διεθνών αλυσίδων, αλλά δεν παρέχεται όσο θα ήθελα. Επειδή κατά κανόνα στην Ελλάδα “ακολουθούµε” τις εξελίξεις, είναι πολύτιµη η έγκαιρη ενηµέρωσή µας, σχετικά µε τις τάσεις του κλάδου διεθνώς. Ο ελληνικός µικρόκοσµος δεν είναι το παν», συµφωνεί η κυρία Κυριακή Σεµερτζίδου, διευθύνουσα σύµβουλος των σούπερ µάρκετ Αφροδίτη.

Πληροφόρηση χωρίς κολακεία
Πόσο «έτοιµες» είναι, άραγε, οι επιχειρήσεις της εγχώριας αγοράς να µην… κολακεύονται, τουλάχιστον όχι πάντα, από τις κρίσεις των «οικείων» µέσων ενηµέρωσης; «Προσδοκώ να µαθαίνω από τα σχόλια και τις κρίσεις των άλλων για µένα. Δεν ζητώ από τον κλαδικό τύπο να µε “χαϊδεύει”, στο όνοµα των καλών σχέσεων ή της διαφηµιστικής συνεργασίας µου µαζί του.

Αντιθέτως, χαίροµαι την κριτική, µε µόνη απαίτησή µου να γίνεται στο πλαίσιο της δεοντολογίας, που διασφαλίζει την εγκυρότητά της», ξεκαθαρίζει ο κ. Παντελιάδης.  Την αµέριστη συµφωνία του σχετικά δηλώνει ο κ. Γιώργος Κωστιάνης, πρόεδρος και διευθύνων σύµβουλος της Μινέρβα, υποδεικνύοντας, ταυτόχρονα, τον εµπλουτισµό των σελίδων µας µε τις τρέχουσες εξελίξεις στον τοµέα της καινοτοµίας.

«Με ενδιαφέρει η προβολή της επιχειρηµατολογίας ανά περίπτωση προϊόντος για την καινοτοµία του, η θεµελίωση της αξίας της από την έρευνα και η σχετική µελέτη των τάσεων της αγοράς». Επίσης, διαπιστώνοντας ότι «κάποια κοινά projects µεταξύ των λιανεµπόρων και των προµηθευτών τους, όπως στα logistics, το EDI, το e-invoicing, τα µεγέθη των αποθεµάτων κλπ, έχουν υποεκτιµηθεί», παροτρύνει: «Η συνεργασία σε τέτοια προγράµµατα προϋποθέτει πολύ κόπο κι επιµονή, γι’ αυτό η αποτελεσµατικότητα συγκεκριµένων περιπτώσεων συνεργασίας πρέπει να προβάλλεται από τις σελίδες σας, για να παραδειγµατίζει και τις δυο πλευρές της αγοράς».

Αναφερόµενος, µάλιστα, στην ατονία επί των ηµερών µας του category management, ο κ. Κωστιάνης επισηµαίνει: «Ναι, η ύφεση οδηγεί τώρα τα πράγµατα σε µια αντίληψη price driven. Αλλά µια επιτυχηµένη περίπτωση συνεργασίας στο category management θα δώσει το δηµιουργικό ερέθισµα στον αναγνώστη να κοιτάξει πέρα από το σήµερα. Πρόσφατα στη Σουηδία ένας λιανέµπορος µου ‘λεγε ότι, αν οι τάσεις προ δεκαετίας στο ράφι µιας κατηγορίας έδιναν µερίδια 10% στα brands premium, 60% στα “µεσαίου χώρου” προϊόντα και 30% στα “χαµηλής τιµής” (PL και first price), σήµερα ο “µεσαίος χώρος” τείνει στο 20%, έναντι µεριδίων 50% των “χαµηλής τιµής” προϊόντων και 30% των ισχυρών µαρκών! Οφείλετε, λοιπόν, να προϊδεάζετε τον αναγνώστη σας για τις πιθανές αλλαγές του τοπίου της αγοράς µας αύριο».


Περί δεοντολογίας
Ο κ. Παντελιάδης επανέρχεται: «Φυλλοµετρώ πολλές φορές το αγγλικό Retail Weekly. Πολλές φορές οι κρίσεις του δυσαρεστούν ορισµένους, αλλά η τεκµηρίωσή του είναι άµεµπτη, αιτιολογηµένη. Ακόµα και η υποκειµενική κρίση δεν ενοχλεί όταν διατυπώνεται εύσχηµα και αποτολµά την εναλλακτική πρόταση στον κρινόµενο. Δεν ισχυρίζοµαι ότι αυτό “αντέχεται” ή όχι από την αγορά µας.

Για µένα, πάντως, η ανυστερόβουλη και χωρίς προκατάληψη δηµόσια κριτική -για παράδειγµα ενός µυστικού επισκέπτη καταστηµάτων, που αναλαµβάνει την ευθύνη όσων υπογράφει- συνιστά γνώση και πρέπει είναι σεβαστή, ανεξαρτήτως αν συµφωνώ ή όχι µε αυτήν. Αντίθετα, η δηµοσίευση πληροφοριών για µια επιχείρηση, χωρίς καν να ζητείται προηγουµένως η άποψη του επιχειρηµατία για την ευστάθειά τους, ακόµα κι όταν είναι “ανώδυνη” προκαλεί δυσφορία έως αγανάκτηση. Οι αντιδεοντολογικές πρακτικές κάνουν πολλαπλά ζηµιά –εννοείται ότι πρωτίστως πλήττουν την αξιοπιστία και την εγκυρότητα του τύπου».

«Το επίπεδο των ελάχιστων περιοδικών που αναφέρονται µε σοβαρότητα στην αγορά του κλάδου µας, όπως το “σελφ σέρβις”, είναι αρκετά υψηλό», εκτιµά ο κ. Νίκος Βερόπουλος, πρόεδρος του οµώνυµου οµίλου, προσθέτοντας ωστόσο:

«Ενδεχοµένως κάποιες φορές χρειάζεται περισσότερη προσοχή σε κάποια κείµενά σας, γιατί και ο ειδικός τύπος διολισθαίνει ενίοτε στη γενίκευση και στον λαϊκισµό. Δεν εννοώ την παράθεση τέτοιων απόψεων, που το ρεπορτάζ οφείλει να τις καταγράφει εφόσον υπάρχουν, αλλά την “εύκολη” διατύπωση ατεκµηρίωτων θέσεων, που δεν απέχουν από τον συνήθη “κιτρινισµό” άλλων µέσων, τα οποία στοχοποιούν τον κλάδο µας. Και πιστέψτε µε, είναι πολύ περισσότερο λυπηρό όταν διαβάζουµε, έστω τις ελάχιστες φορές, “υποκίτρινες” θέσεις σε σας παρά όταν τις συναντούµε καθηµερινά στα άλλα ΜΜΕ. Αυτό δεν εκφράζει την “κατά το συµφέρον προσδοκία µου”, αλλά µια απαίτηση τήρησης της δεοντολογίας από τους έχοντες την εγκυρότητα να αποτιµούν ως “ειδικοί” τα πράγµατα, που οι άλλοι εξ αντικειµένου δεν την έχουν».

Καλοί και κακοί ακροβάτες
«Στην περίπτωση του κλάδου µας όταν αναφερόµαστε στον ειδικό τύπο ουσιαστικά εννοούµε µια αγορά για δυο, το πολύ τρία µέσα», λέει ο κ. Βερόπουλος. «Όλος ο υπόλοιπος κλαδικός τύπος άγεται και φέρεται από τα επιχειρηµατικά συµφέροντα που τον συντηρούν και δεν ασχολούµαστε µαζί του».

«Θέλω το περιεχόµενο του κλαδικού τύπου να είναι απεξαρτηµένο από τα οικονοµικά συµφέροντα και τις εµπορικές συναλλαγές. Υπάρχουν περιοδικά που µόνο καλά έχουν να γράψουν στο κυνήγι µιας καταχώρισης, αλλά ως τέτοια δεν έχουν να πουν απολύτως τίποτα στον αναγνώστη! Δεν τα διαβάζω πλέον», συµφωνεί ο κ. Παντελιάδης.

Αλλά και «η άσκηση ελέγχου σε ένα κλαδικό περιοδικό από τον διαφηµιζόµενο ουσιαστικά δεν έχει νόηµα, γιατί εκτός του ότι έτσι εκτίθεται το ίδιο το µέσο, άρα µειώνεται η απόδοσή του, κανένα µήνυµα δεν φτάνει τελικά στο στόχο του, χωρίς την απαιτούµενη διασπορά του στα µέσα, χωρίς οργάνωση και προϋπολογισµό», σχολιάζει από µιαν άλλη σκοπιά ο κ. Γρηγόρης Σκλήκας, διευθύνων σύµβουλος της FrieslandCampina Ελλάς ΑΕ.

«Είναι κανόνας: Ο βαθµός της αµεροληψίας ενός κλαδικού εντύπου είναι ανάλογος του βαθµού της εξάρτησής του από τα συµφέροντα που το στηρίζουν. Λίγο ως πολύ όλοι το λαµβάνουµε αυτό υπόψη µας όταν ξεφυλλίζουµε ένα περιοδικό. Πάντως, εσείς έχετε αποδειχθεί καλοί ακροβάτες. Πετυχαίνετε να ελίσσεστε, στέλνοντας µηνύµατα, χωρίς να προκαλείτε», διαπιστώνει η κυρία Σεµερτζίδου. «Ιστορικά το κύρος του περιοδικού σας, το γεγονός ότι παραµένει συνδροµητικό και, ταυτόχρονα, απόλυτα εξειδικευµένο όσο κανένα άλλο, σας προφυλάσσει. Ένα περιοδικό αναγνωρισµένο ευρύτερα ως αξιόλογο και χρήσιµο έχει περισσότερες δυνατότητες να µην χειραγωγείται», καταλήγει ο κ. Βερόπουλος.

«Ανέκαθεν µε εντυπωσίαζε το πώς καταφέρνουν να συντηρούνται τόσα περιοδικά εκ των οποίων τα περισσότερα αναπαράγουν τα ίδια πράγµατα. Σε µια µικρή αγορά, όπως η δική µας, η υπερπληθώρα των εντύπων που της απευθύνονται ευνοεί τις πελατειακές δεσµεύσεις. Με την οικονοµική κρίση, όµως, ήδη το τοπίο άρχισε ν’ αλλάζει. Η πολυφωνική ενηµέρωση είναι παραγωγική όταν οι διαφορετικές φωνές αντέχουν να υπάρχουν αχειραγώγητες», σχολιάζει ο κ. Λαβίδας.

Οι αναγνώστες απαιτούν
«Το “σελφ σέρβις” έχει σηµαντική συµβολή στην ενηµέρωση και εκπαίδευση όχι µόνο του κόσµου µας στον κλάδο, αλλά και των ελεγκτών του. Αλλά δεν ξέρω κατά πόσο οι τελευταίοι θέλουν να του δίνουν τη σηµασία που έχει…», λέει ο κ. Βερόπουλος. «Για την ώρα κανένα κλαδικό έντυπο, τουλάχιστον της ευρύτερης αγοράς µας, δεν έχει καταφέρει να θεωρείται σηµείο αναφοράς, λόγω της αναγνωρισµένα υψηλής ειδίκευσής του, από τους κυβερνητικούς ιθύνοντες και τη δηµόσια διοίκηση που ασχολούνται µε τον κλάδο. Είναι, ίσως, µια πρόκληση για εσάς να τους επιβληθείτε µε το κύρος σας», προτείνει ο κ. Παντελιάδης.


Ενηµέρωση κάθε χρόνο και πιο πολύτιµη
Ντίνος Ρόβλιας: Υφυπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας
«Με τη συµπλήρωση της έκδοσης του 400ου τεύχους του περιοδικού σας θα ήθελα να σας συγχαρώ για τις τόσο πετυχηµένες παρεµβάσεις σε έναν τοµέα ιδιαίτερα σηµαντικό στην σύγχρονη κοινωνία. Η µακροηµέρευση και η αδιάλειπτη πολυετής κυκλοφορία του περιοδικού σας καταδεικνύει την προσφορά του στην ενηµέρωση γύρω από τα σηµαντικά και κρίσιµα θέµατα των επιχειρήσεων, της αγοράς, αλλά, κυρίως, του Έλληνα καταναλωτή. Η αµφίσηµη σχέση αγοράς και καταναλωτή συµµετέχει καθοριστικά στη διατήρηση της κοινωνικής ισορροπίας.

Κατά συνέπεια, η ενηµέρωση µέσα από τις σελίδες του περιοδικού σας γίνεται χρόνο µε τον χρόνο και πιο πολύτιµη. Μπορώ να πω ότι το περιοδικό σας συµβάλλει στην εύρυθµη λειτουργία της αγοράς.  Εύχοµαι στο προσωπικό και στους συνεργάτες του περιοδικού σελφ σέρβις να συνεχίσουν µε το ίδιο µεράκι να προσφέρουν την πολύτιµη βοήθειά τους σε όλους τους παράγοντες της αγοράς, µε γνώµονα βέβαια πάντα τόσο στην ανάπτυξη όσο και στην προστασία και τις ανάγκες των καταναλωτών.»

Βίοι παράλληλοι και τεµνόµενοι
Ευάγγελος Καλούσης, πρόεδρος του Συνδέσµου Ελληνικών Βιοµηχανιών Τροφίµων
«Τα 400 τεύχη που συµπληρώνει το περιοδικό σας, αποδεικνύουν µε τον καλύτερο τρόπο την αποτελεσµατικότητα της αποστολής του. Σε µία εποχή υπερπληροφόρησης η αντικειµενική και έγκυρη ενηµέρωση είναι ζήτηµα πρωτεύουσας σηµασίας. Το “σελφ σέρβις” έχει συνεισφέρει αποτελεσµατικά στη σοβαρή ενηµέρωση, την προβολή επίκαιρων και ουσιαστικών θεµάτων που απασχολούν τον κλάδο τροφίµων-ποτών, αλλά και την εκπαίδευση των στελεχών του.

Κι αυτό είναι κάτι που το έχει ανάγκη ο κλάδος µας -ένας από τους δυναµικότερους της ελληνικής οικονοµίας- πολύ περισσότερο, εφόσον δεν είναι λίγες οι φορές που βλέπουµε τα ΜΜΕ περίπου να “ποινικοποιούν” την επιχειρηµατική δράση και τις προσπάθειες ανάπτυξης των επιχειρήσεων. Ο κλάδος µας αντιµετωπίζει καθηµερινά τις αλλαγές στο ευρύτερο κοινωνικό και οικονοµικό περιβάλλον κι είναι σηµαντικό να υπάρχει ένα έντυπο, όπως το “σελφ σέρβις”, που ενηµερώνει για τις εξελίξεις, αναδεικνύει προβλήµατα ή δυσκολίες, προτείνει λύσεις και επιτρέπει να ακούγονται όλες οι απόψεις.

Πρωταρχική υποχρέωση του κλαδικού τύπου -γενικότερα του τύπου- είναι η ανάπτυξη κι η διατήρηση σχέσεων εµπιστοσύνης µε τους αναγνώστες του, που τον επιλέγουν για την αντικειµενική ενηµέρωσή τους. Η σχέση αυτή είναι αδιαπραγµάτευτη και οι επιχειρήσεις µας έχουν δείξει ότι την κατανοούν. Άλλωστε, εργάζονται µε τον ίδιο στόχο: τη διατήρηση και περαιτέρω ενδυνάµωση των σχέσεων εµπιστοσύνης, που επί χρόνια αναπτύσσουν µε το καταναλωτικό κοινό.

Στο πλαίσιο αυτό, «συνοµιλούν» καθηµερινά µε τους καταναλωτές, µέσα από την παραγωγή και τη διάθεση των προϊόντων τους, όπως κάνει το περιοδικό σας κάθε µήνα, µέσα από τη θεµατολογία του και τις απόψεις που παρουσιάζει, µε ζητούµενο την αξιοπιστία της ενηµέρωσης που παρέχει, ώστε ο αναγνώστης να διαµορφώνει ολοκληρωµένη άποψη, να κρίνει, να επιλέγει, συµφωνώντας ή διαφωνώντας, γνωρίζοντας όµως το “γιατί”.

Θεωρώ ότι καµµία επιχείρηση δεν αρνείται να υποστηρίξει το είδος της ενηµέρωσης που διαθέτει τέτοια χαρακτηριστικά. Γιατί στόχος µας δεν είναι η περιαυτολογία, αλλά να ενηµερωνόµαστε, να βελτιωνόµαστε και να προοδεύουµε».

Στηρίξτε πιο µαχητικά την επιχειρηµατικότητα
Νίκος Καραγεωργίου, πρόεδρος Ελληνικού Συνδέσµου Βιοµηχανιών Επώνυµων Προϊόντων
«Μιλώντας για το “σελφ σέρβις”, οφείλω να κάνω µνεία στους σκαπανείς του, Τάκη και Βάσω Μιχαηλίδη, οι οποίοι το δηµιούργησαν την εποχή που ο κλάδος των σούπερ µάρκετ άρχιζε να διαµορφώνεται στη χώρα µας. Ο Τάκης δεν ήταν µόνο ο οξυδερκής δηµοσιογράφος, µε την εξαιρετική πένα.

Ήταν ο πρακτικός νους που, ζώντας τον παλµό του κλάδου, δεν αρκέστηκε στην παραγωγή απλώς της ειδησεογραφίας του, αλλά διαµόρφωνε µέσα από τις σελίδες του “σελφ σέρβις” συγκεκριµένες προτάσεις για την εκπαίδευση και την ανάπτυξη των επιχειρήσεων, σχεδίαζε λύσεις, έκανε οικονοµοτεχνικές µελέτες – παρεµβάσεις πολύτιµες για µια αγορά που ακόµα αναζητούσε έναν µπούσουλα.

Η συνέχεια του “σελφ σέρβις” δικαιώνει τους ιδρυτές του, καθώς το δηµιούργηµά τους εξακολουθεί να πλαισιώνεται από άξιους κι έγκριτους συνεχιστές, που δεν σταµάτησαν να το καθιστούν εργαλείο για τους αναγνώστες του. Το αποδεικνύουν σήµερα τα 400 τεύχη του – τέτοια µακροβιότητα περιοδικού δεν συναντιέται εύκολα στον τόπο µας. Σας εύχοµαι να τα χιλιάσετε και σας δίνω τα συγχαρητήριά µου µετά λόγου γνώσεως, καθώς είµαι, ίσως, µεταξύ των λίγων που έχουν άποψη για το περιοδικό σας από τα πρώτα τεύχη του µέχρι σήµερα.

Μια παραίνεση µόνο: Στηρίξτε πιο µαχητικά την επιχειρηµατικότητα, που έχει γίνει η εύκολη λεία της πολιτικής επικοινωνίας, ο σάκος του µποξ των εκάστοτε κρατούντων. Είναι γνωστό ότι κάθε είδηση κρούσµατος νοθείας, αισχροκέρδειας κλπ έδινε ανέκαθεν “ελκυστικές” αφορµές για τον διασυρµό συλλήβδην του επιχειρηµατικού κόσµου – άλλο τόσο είναι γνωστό ότι στις εναντίον µας ανοίκειες και αήθεις επιθέσεις στηρίχθηκαν αρκετών οι πολιτικές καριέρες…

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, όµως, εµπεδώθηκε µια παράδοξη αντίληψη στη συνείδηση της ελληνικής κοινωνίας: Αντί το επιχειρηµατικό κέρδος να νοείται ως κίνητρο για την κοινωνική ευηµερία καταδεικνύεται µε την πρώτη αφορµή ως όνειδος! Αυτό όχι µόνο αδικεί κατάφωρα την αλήθεια, αλλά δυναµιτίζει το θεµέλιο της πραγµατικής οικονοµίας: την ιδιωτική πρωτοβουλία – αυτή που δεν πλουτίζει κάνοντας “δουλειές” µε το Δηµόσιο, αλλά ελέγχεται καθηµερινά από τον πιο αυστηρό κριτή, τον καταναλωτή…

Η αύξηση του πλήθους των εναλλακτικών επιλογών του καταναλωτή, που µόνο η ιδιωτική πρωτοβουλία εγγυάται, πρέπει να είναι µέληµα της διακυβέρνησης. Γιατί η ελευθερία στην καταναλωτική επιλογή ενισχύει τη δηµοκρατία και την αξιοκρατία στον χώρο της αγοράς. Υπερασπιστείτε την, λοιπόν, πιο µαχητικά!».