Νέα ώθηση στις τιμές προς τα πάνω με την ίδια ένταση, ίσως και μεγαλύτερη, συνεχίζει να δίνει το σπιράλ των ανατιμήσεων στα βασικά αγαθά, καθώς τα σούπερ μάρκετ δέχονται καθημερινά νέους τιμοκαταλόγους χονδρικής από τους προμηθευτές τους, οι συνέπειες των οποίων θα φανούν σταδιακά ως τον Σεπτέμβριο. Οι περισσότεροι βιομηχανικοί προμηθευτές και εισαγωγείς έχουν ανατιμήσει πάνω από τρεις φορές τα προϊόντα τους τούς τελευταίους μήνες, ενώ συχνά τα μεσοδιαστήματα από ανατίμηση σε νέα ανατίμηση δεν ξεπερνούν τις λίγες εβδομάδες.

Όσο οι τιμές χονδρικής θα αυξάνονται, τόσο οι ανατιμήσεις στα ράφια των εταιρειών του κλάδου θα συνεχίζονται» τονίζει γνωστό στέλεχος της αγοράς, προσθέτοντας πως όλες οι ενδείξεις προετοιμάζουν τους παραγωγούς και τους διανομείς των FMCG για μακροχρόνιες περιπέτειες πληθωρισμού. Κάτι τέτοιο θα έχει δυσμενέστατες συνέπειες στη ζήτηση, δεδομένου του πεπερασμένου ορίου των εισοδηματικών αντοχών του μέσου νοικοκυριού, το οποίο πέραν των ανατιμήσεων στα είδη πρώτης ανάγκης αντιμετωπίζει από το φθινόπωρο πέρυσι ανυπέρβλητες δυσκολίες διαχείρισης των ανελαστικών δαπανών, που συνδέονται με την κατανάλωση ενεργειακών προϊόντων, οι τιμές των οποίων έχουν πάρει «φωτιά» πολλαπλάσιας έντασης εκείνης που «γλύφει» τα ράφια της λιανικής.

Τα στελέχη των σούπερ μάρκετ, κάνοντας τον απολογισμό για τα όσα έχουν συμβεί μέχρι σήμερα με τις τιμές, διαπιστώνουν ότι από τον Αύγουστο πέρυσι οι ανατιμήσεις δεν έχουν προηγούμενο ούτε από άποψη έντασης ούτε από άποψη ταχύτητας χρόνου επιβολής τους.

Στην εποχή της δραχμής
«Η υπόθεση θυμίζει εποχές δραχμής», σχολιάζουν υψηλόβαθμοι παράγοντες της οργανωμένης λιανικής, προσθέτοντας ότι «μπορεί ο εσωτερικός πληθωρισμός των σούπερ μάρκετ να διαμορφώνεται στα όρια του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή της χώρας, όμως οι μεταβολές των τιμών χονδρικής κινούνται σε πολλαπλάσια επίπεδα. Τα σούπερ μάρκετ απορροφούν ένα μέρος των διαφορών ανά κωδικό, γνωρίζοντας ότι το μέσο νοικοκυριό δεν αντέχει άλλο την πίεση της ακρίβειας». Προσθέτουν δε ότι οι επιχειρήσεις του κλάδου απορροφούν και το μεγαλύτερο μέρος του ενεργειακού τους κόστους, το οποίο είναι πολλαπλάσιο του μέσου πληθωρισμού. Το αποτέλεσμα είναι ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο ψαλιδίζονται τα καθαρά αποτελέσματα του κλάδου, με κίνδυνο ορισμένες αλυσίδες να εμφανίσουν στα τέλη του 2022 αρνητικά καθαρά αποτελέσματα.

Τούτο, άλλωστε, το αποτυπώνουν πρόσφατα στοιχεία έρευνας του ΙΕΛΚΑ, σύμφωνα με τα οποία το 56% των επιχειρήσεων του κλάδου (προμηθευτικών και λιανεμπορικών) αναμένουν χειρότερο οικονομικό αποτέλεσμα φέτος έναντι του 2021, ενώ 1 στις 4 επιχειρήσεις προβλέπει ζημιές. Όλοι συμφωνούν ότι το κόστος της ενέργειας, οι διεθνείς τιμές των πρώτων υλών και των καυσίμων, που επιβαρύνουν ιδιαίτερα το μεταφορικό κόστος, αποτελούν τις βασικές αιτίες των ανατιμήσεων. Κατά την ίδια έρευνα, οι 9 στις 10 επιχειρήσεις έχουν απορροφήσει ένα μέρος των ανατιμήσεων, ενώ περίπου το 1/4 της αύξησης του κόστους των επιχειρήσεων δεν έχει περάσει στις τελικές τιμές. Σημειώνουμε ότι οι συμμετέχοντες στην έρευνα χαρακτήρισαν τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία σοβαρότερες από εκείνες της πανδημίας.

Στο 12% ο κλαδικός πληθωρισμός
Οι τελευταίες πληροφορίες σχετικά με τα όσα ήδη έχουν συμβεί μέχρι την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου στα ράφια των σούπερ μάρκετ, αναφέρουν ότι μεσοσταθμικά οι ανατιμήσεις έχουν ήδη διαμορφωθεί στο 12% (μέσος «εσωτερικός» ή κλαδικός πληθωρισμός) σε ετήσια βάση. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, με βάση τις μεταβολές τιμών που πέρασαν στο ράφι έως τώρα έναντι της αντίστοιχης περιόδου πέρυσι, ορισμένες από τις υψηλότερες ανατιμήσεις καταγράφονται στο αλεύρι 35%, στο σιμιγδάλι 34%, στα λάδια 32%, στα ζυμαρικά και τα πουλερικά 20%, στα τυροκομικά 16%, στον καφέ και στα γαλακτοκομικά 14%, στα σνακ 11%, στα γιαούρτια και τα αναψυκτικά 9%, στα αλλαντικά 8%, στα εμφιαλωμένα νερά 7% και στα βρεφικά γάλατα και το αρνί 2%. Σε ό,τι αφορά τις άλλες κατηγορίες προϊόντων εκτός των ειδών διατροφής, οι σημαντικότερες ανατιμήσεις διαπιστώνονται στις παιδικές πάνες και τα απορρυπαντικά και είναι της τάξης του 7%, στα αποσμητικά και τα αντιηλιακά, που είναι 6% και στα προϊόντα στοματικού διαλύματος και ατομικής υγιεινής, που είναι 3%.

Όλες οι προαναφερόμενες μεταβολές είναι μόλις ορισμένες από τις αυξήσεις τιμών που φέρνει το εισαγόμενο κύμα ακρίβειας και που εκτινάσσουν τον πληθωρισμό της χώρας σε επίπεδο υψηλότερο του 12%, καθώς δεν υπάρχει πλέον προϊόν ή υπηρεσία που να μην έχει ανατιμηθεί, έστω και κατά ένα μικρό ποσοστό.

Φιξαρισμένες οι ανατιμήσεις έως και τον Σεπτέμβριο
Η τρέλα των ανατιμήσεων θα συνεχιστεί και το επόμενο τρίμηνο, καθώς οι προμηθεύτριες εταιρείες έχουν ήδη ανακοινώσει νέες για την περίοδο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου. Συγκεκριμένα, πηγές της αγοράς αναφέρουν ότι στα τυροκομικά οι προαναγγελθείσες ανατιμήσεις φθάνουν το 4%, στα κατεψυγμένα λαχανικά το 10%, στις κονσέρβες το 14%, στα καλλυντικά το 25%, στα τυποποιημένα τρόφιμα το 14% στα χαρτικά το 15%, στα καθαριστικά το 4%, στα προϊόντα φροντίδας σώματος το 16%, στις φρυγανιές το 5%, στις μαργαρίνες το 9%, στις μπίρες το 6%, στα γαλακτοκομικά το 11% και στα προϊόντα περιποίησης προσώπου το 31%.

Οι εν λόγω μεταβολές τιμών είναι βέβαιο ότι θα ενισχύσουν σημαντικά τον πληθωρισμό τους επόμενους τρεις μήνες, ο οποίος τον Ιούνιο αυξήθηκε στο 13% σε ετήσια βάση, με τον εναρμονισμένο δείκτη αυξημένο κατά 12% από 10,5% τον περασμένο Μάιο, σύμφωνα με την Eurostat. Σημειώνουμε μάλιστα ότι στην κατάταξη, βάσει των στοιχείων της Eurostat, η Ελλάδα καταλαμβάνει την πέμπτη θέση μεταξύ των χωρών-μελών της Ευρωζώνης με τον υψηλότερο πληθωρισμό.

Από το ξέσπασμα της ενεργειακής κρίσης, μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία και την επιβολή οικονομικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας, ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη έφτασε στο 8,6% τον Ιούνιο έναντι 8,1% τον Μάιο. Ο υψηλότερος πληθωρισμός στην Ευρωζώνη (22%) καταγράφηκε στην Εσθονία, με δεύτερη τη Λιθουανία (20,5%), τρίτη τη Λετονία (19%) και τέταρτη τη Σλοβακία (12,5%). Ακολούθησε στην πέμπτη θέση, όπως είπαμε, η Ελλάδα με πληθωρισμό 12% και έπονταν η Σλοβενία με 10,8%, το Βέλγιο με 10,5%, η Ισπανία με 10% και η Πορτογαλία με πληθωρισμό 9%.Επισημαίνουμε ότι ο εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή στην περίπτωση της Ελλάδας τον Ιούνιο είχε την τρίτη μεγαλύτερη μηνιαία αύξηση, 2,5% σε σχέση με τον Μάιο –στην πρώτη θέση βρέθηκε η Εσθονία με αύξηση 2,8% και στη δεύτερη η Σλοβενία με 2,3%.

Σύμφωνα πάντα με την Eurostat, περισσότερο από το μισό του πληθωρισμού της Ευρωζώνης (οι 5 ποσοστιαίες μονάδες από τις 8,6) αποδίδεται στις ανατιμήσεις των ενεργειακών προϊόντων. Ειδικότερα, όπως εκτιμάται, ο πληθωρισμός χωρίς την επίδραση των ανατιμήσεων στα καύσιμα και τα ανεπεξέργαστα τρόφιμα θα κυμαινόταν περί το 4%.

Σχετικά επισημαίνουμε ότι τον Ιούνιο με υψηλό δείκτη μεταβολής καταγράφηκαν οι τιμές των ενεργειακών προϊόντων (αύξηση 41,9%), των φρέσκων τροφίμων –δηλ. κρεάτων, ψαριών, λαχανικών, φρούτων κ.ά.)– (11,1%), των μη ενεργειακών βιομηχανικών προϊόντων (4,3%) και των υπηρεσιών (3,4%).