Εντυπωσιακές ανατροπές μεριδίων αγοράς, μεγαλύτερη συγκέντρωση τζίρου στις υψηλές θέσεις της πυραμίδας του κλάδου, αλλά και πολλές εκπλήξεις σε ό,τι αφορά την κερδοφορία επιφύλαξε το 2020 για το «Top 10» του κλάδου των σούπερ μάρκετ. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της φετινής έκδοσης «Πανόραμα των Ελληνικών Σούπερ Μάρκετ», τη διαφορά έναντι όλων την έκανε και πέρυσι η ΕΥΣ, η οποία «έφυγε» μπροστά από τους ανταγωνιστές της και στα έσοδα και στα κέρδη.
Kατ’ αυτόν ο τρόπο η επιτυχία της ΕΥΣ είχε καταλυτική επίδραση στη διαμόρφωση των ενοποιημένων μεγεθών των δέκα ισχυρότερων αλυσίδων σούπερ μάρκετ, όπως και αθροιστικά των οικονομικών μεγεθών ενός συνόλου 34 εταιρειών του κλάδου, οι ισολογισμοί των οποίων αναλύονται στην προαναφερόμενη έκδοση του «σελφ σέρβις».
Τα περυσινά οικονομικά στοιχεία του κλάδου ασφαλώς επηρεάστηκαν και από τις επιδράσεις των μέτρων για την ανάσχεση της πανδημίας και των επιπτώσεών τους γενικότερα στη ζωή του εμπορίου, του Ho.Re.Ca και της τουριστικής αγοράς. Στο σύνολό τους οι ισχυροί του κλάδου, σύμφωνα με την ανάλυση όπου εξετάζονται και οι ενοποιημένοι ισολογισμοί, εμφάνισαν υψηλό ρυθμό ανάπτυξης (9,54%) και υψηλότερο ρυθμό αύξησης της κερδοφορίας (167,56%). Όμως, πίσω από αυτές τις μέσες θεαματικές επιδόσεις, τα μεγέθη των πρωταγωνιστών της αγοράς εξελίχθηκαν σε διαφορετικές ταχύτητες, ενώ κάποιες (λίγες) εταιρείες δεν μπόρεσαν να διατηρήσουν το θετικό πρόσημο στα οικονομικά αποτελέσματά τους.
Η διαφορετική τοποθέτηση κάθε αλυσίδας στην αγορά, οι αποκλίσεις μεταξύ των στρατηγικών που ακολούθησαν σε ό,τι αφορά τα ζητήματα της τιμολόγησης των προϊόντων τους και της προσέγγισης των καταναλωτών, όπως και ο βαθμός της ετοιμότητάς τους σε ό,τι αφορά την προσαρμογή τους στις τακτικότατες αλλαγές συνθηκών, που επέβαλαν η πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα της κυβέρνησης στη λειτουργία του εμπορίου, καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό της περυσινές επιδόσεις τους. Και, φυσικά, ακόμα μια χρονιά ένας εκ των ισχυρών του κλάδου, η Lidl, κράτησε τα χαρτιά του κλειστά, αφού, όπως είναι γνωστό, κατά πάγια πολιτική της η εταιρεία δεν δημοσιοποιεί τα οικονομικά της αποτελέσματα.
Οκτώ στους δέκα αύξησαν τα μερίδιά τους
Από τα στοιχεία, λοιπόν, των ισολογισμών ομίλων και εταιρειών για τη χρήση του 2020, συνάγονται τα εξής πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα σε ό,τι αφορά την ισχυρή δεκάδα του κλάδου:
Μεγάλος κερδισμένος της χρονιάς αναδείχθηκε ο όμιλος ΕΥΣ, που πέτυχε ρυθμό ανάπτυξης τζίρου 15,59%, δηλαδή σαφώς υψηλότερο του ρυθμού που εμφάνισε η πρώτη δεκάδα της αγοράς, ήτοι 9,54%. Αυτό είχε αποτέλεσμα ο leader του κλάδου να αυξήσει τη συμμετοχή του στον τζίρο του club των ισχυρών στο 39,1% έναντι 36,8% το 2019. Οι ενοποιημένες πωλήσεις του ομίλου ανήλθαν σε 3,791 δισ. ευρώ επί συνόλου 9,733 δισ. ευρώ της πρώτης δεκάδας.
Αύξηση μεριδίων αγοράς εμφάνισαν οι οκτώ από τους δέκα ισχυρότερους ομίλους και εταιρείες του κλάδου, με τη ΣΥΝΚΑ να είναι η μόνη αλυσίδα που είχε μείωση –εξαιτίας ασφαλώς της τοποθέτησής της στη νησιωτική χώρα, η οποία υπέφερε από την κατάρρευση της τουριστικής αγοράς λόγω της πανδημίας– και τη Bazaar να είναι η μόνη που διατήρησε σταθερά τα μεγέθη της.
Από την πρώτη δεκάδα πέραν της ΕΥΣ υψηλές επιδόσεις είχαν επίσης η Πέντε, που είδε το τζίρο της να αυξάνεται κατά 13,64% και το μερίδιό της να ενισχύεται στο 5,2% έναντι 5,1% το 2019 και η ΑΔΕΔΗΚ Κρητικός, που πέτυχε ανάπτυξη 11,43% και αύξηση μεριδίου 4,1% έναντι 3,9%. Οι υπόλοιποι «παίκτες» του κλάδου αύξησαν μεν τις πωλήσεις τους, αλλά δεν πέρασαν τον πήχη του 9,54%, η επίδοση συνολικά της πρώτης δεκάδας της αγοράς, με αποτέλεσμα να εμφανίσουν απώλειες μεριδίων.
Ενίσχυση της συγκέντρωσης του τζίρου
Παρακολουθώντας σε απόλυτη αξία τις πωλήσεις των αλυσίδων το 2020, η ΑΒ Βασιλόπουλος είναι στους λιγότερο κερδισμένους της χρονιάς, καθώς, αν και είδε τις πωλήσεις της να αυξάνονται κατά 3,76%, κρατήθηκε κάτω από τη μέση επίδοση της αγοράς, με αποτέλεσμα το μερίδιό της, μεταξύ των μετεχόντων στην πρώτη δεκάδα του ανταγωνισμού, να μειωθεί περίπου στο 20,8% από 21,8% ένα χρόνο πριν και η απόστασή της από την ΕΥΣ να μεγαλώσει κατά μισό δισεκατομμύριο ευρώ, από το 1,3 δισ. ευρώ το 2019 στο 1,8 δισ. ευρώ. Πρόκειται για μια διαφορά η οποία σε κάθε περίπτωση υποχρεώνει την ΑΒ Βασιλόπουλος να επιχειρήσει ενδεχομένως μια γενναία εξαγορά, εφόσον προτίθεται να διεκδικήσει την πρώτη θέση στην αγορά του κλάδου. Μάλιστα, σύμφωνα με εκτιμήσεις, η απόσταση μεταξύ των δύο πρώτων του κλάδου πρόκειται να αυξηθεί περαιτέρω φέτος, αν κρίνει κανείς από τις επιδόσεις τους, δεδομένου ότι οι πωλήσεις του leader εξελίσσονται και πάλι με τον υψηλότερο ρυθμό στην αγορά.
Μείωση μεριδίου στο 13,7% έναντι 14,2% το 2019 είχε και η Metro, η οποία είδε τα έσοδά της να αυξάνονται το 2020 κατά 6%, στα 1,335 δισ. ευρώ από 1,260 δισ. ευρώ το 2019.
Στις τρεις τελευταίες θέσεις του «Top 10» βρίσκονται οι ΣΥΝΚΑ, Bazaar και Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες, που διατήρησαν μεν τις δυνάμεις τους σε απόλυτη αξία, αλλά έχασαν μερίδια αγοράς, ενώ είδαν τη Market In να «ξεμακραίνει», δεδομένου ότι οι πωλήσεις της αυξήθηκαν το 2020 κατά 8,91%, με ταχύτητα δηλαδή κοντά στο μέσο ρυθμό της πρώτης δεκάδας. Σημειώνουμε ότι η απόσταση μεταξύ του έβδομου και του όγδοου «παίκτη» της δεκάδας έχει πλέον μεγαλώσει, αφού η Market In αύξησε τον τζίρο της στα 347,139 εκατ. ευρώ πέρυσι (έναντι 318,748 εκατ. ευρώ το 2019), ενώ στην περίπτωση της ΣΥΝΚΑ ο τζίρος μειώθηκε κατά 1,57%, στα 186,215 εκατ. ευρώ, όντας πλέον σε απόσταση πνοής από την αμέσως επόμενη αλυσίδα, τη Bazaar, που είχε έσοδα 183,497 δισ. ευρώ.
Πέρυσι καταγράφηκε και μικρή ενίσχυση της συγκέντρωσης του τζίρου στις τρεις πρώτες θέσεις του κλάδου, με τις ΕΥΣ, ΑΒ Βασιλόπουλος και Metro να ελέγχουν το 73,6% των εσόδων του «Top 10» έναντι 72,8% το 2019. Ανάλογα αυξημένο ήταν και το μερίδιο του «Top 5» (με την προσθήκη των εταιρειών Μασούτης και Πέντε), το οποίο εντέλει διαμορφώθηκε στο 88,1% έναντι 86,9% ένα χρόνο πριν.
Στα κέρδη διακρίθηκαν τρεις αλυσίδες
Αξιολογώντας την αγορά του κλάδου βάσει των καθαρών αποτελεσμάτων (καθαρά αποτελέσματα εκμετάλλευσης προ φόρων), προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα για τους μετέχοντες στην πρώτη δεκάδα του ανταγωνισμού:
– Τρεις αλυσίδες ξεχώρισαν για τις επιδόσεις τους, καθώς τα κέρδη της περυσινής χρήσης για τη μία πολλαπλασιάστηκαν και για τις άλλες δύο υπερδιπλασιάστηκαν. Η μεν ΕΥΣ μετέτρεψε το αρνητικό κατά 6,846 εκατ. ευρώ αποτέλεσμά της το 2019 σε κέρδη 60,362 εκατ. ευρώ το 2020, βελτιώνοντας την απόδοσή της κατά 981,71%, οι δε Metro και Πέντε κατέγραψαν αύξηση κερδών κατά 133,16% στα 22,164 εκατ. η πρώτη και κατά 117,59% στα 28,412 εκατ. ευρώ η δεύτερη.
• Οι τρεις αλυσίδες με τη μεγαλύτερη συμμετοχή στην κερδοφορία του «Τορ 10» ήταν η ΕΥΣ, με τα υψηλότερα σε αξία καθαρά αποτελέσματα, λόγω της διαφοράς τζίρου από τους ανταγωνιστές της, η ΑΒ Βασιλόπουλος, η οποία εμφανίζει κατά παράδοση κάθε χρόνο μια από τις καλύτερες επιδόσεις στον κλάδο, και η Πέντε, η οποία πέρυσι έκανε διπλά την έκπληξη, με θετική εξέλιξη τόσο στο τζίρο όσο και στα κέρδη της.
• Από τους δέκα πρώτους οι οκτώ έκλεισαν την περυσινή χρήση με αυξημένη κερδοφορία και οι δύο με μειωμένη. Πρόκειται για τη ΣΥΝΚΑ, που απώλεσε το 29,48% των κερδών της, καθώς και την ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, η οποία, πάντως, εμφάνισε σαφώς μικρότερες απώλειες (-4,23%).