Το διάστημα από 24 Φεβρουαρίου έως 1 Μαρτίου χαρακτηρίστηκε από τη μεγάλη έκρηξη της ζήτησης ταχυκίνητων προϊόντων, λόγω του φόβου για τις επιπτώσεις του κορωναϊού στην υγεία και την καθημερινότητα των πολιτών. Ο Μάρτιος, μήνας ανακοίνωσης των μέτρων περιορισμού των μετακινήσεων και του lockdown, έγινε σημείο αναφοράς για τη μελέτη των πρώτων σημαντικών αλλαγών στις πωλήσεις των ταχυκίνητων κωδικών. Εξετάζοντας τις επιδόσεις βασικών FMCG τον συγκεκριμένο μήνα, παρουσιάζουμε τα 50 FMCG brands με τη μεγαλύτερη μεταβολή πωλήσεων, καθώς και τη μεταβολή των πωλήσεων στα 10 πρώτα σε τζίρο brands τριών μεγα-κατηγοριών, όπως τα κατέγραψε αποκλειστικά για το σελφ σέρβις η IRI.

O τζίρος συνολικά των FMCG κατά τον μήνα Μάρτιο στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων, σύμφωνα με τα στοιχεία της IRI, αυξήθηκε κατά 26,9%, ενώ στα σταθερού barcode (76% του συνολικού καλαθιού) η αύξηση ήταν 31,3%. Ποια ήταν, όμως, η επίδοση σημαντικών brand κατά την αντίστοιχη περίοδο; Η παρατήρηση των πινάκων που ακολουθούν οδηγεί σε χρήσιμα συμπεράσματα. Στον πίνακα 1, όπου εξετάζονται κατηγορίες FMCG με αξιόλογες πωλήσεις στο σύνολο του κλάδου, παρουσιάζεται η κατάταξη των πωλήσεων σε αξία 50 brands (συνυπολογίζονται οι πωλήσεις του συνόλου των προϊόντων που βρίσκονται υπό την «ομπρέλα» του καθενός, πχ στο brand Χ έχουν αθροιστεί οι πωλήσεις των αντισηπτικών Χ, των μαντηλιών ντεμακιγιάζ Χ, του βαμβακιού Χ, κοκ). Η μεταβολή των πωλήσεων στον εν λόγω πίνακα κυμαίνεται από 434,5% (Dettol), έως 51,9% (Ajax). Η αύξηση των πωλήσεων από το πρώτο στη λίστα brand, το Dettol, που είναι μακράν η υψηλότερη (παρά το γεγονός ότι αρκετοί κωδικοί του ήταν σε έλλειψη, ενώ για ορισμένους από αυτούς εξακολουθεί ακόμη να ισχύει η ίδια συνθήκη), έως και την 46η (Coca Cola με 10,2%) παρουσιάζει διψήφια ποσοστά.

Όσον αφορά τη μεταβολή των πωλήσεων στα brands με τις 10 καλύτερες επιδόσεις τζίρου στις τρεις μεγα-κατηγορίες (τρόφιμα, προσωπική υγιεινή και ομορφιά, οικιακός καθαρισμός), τα ποσοστά είναι ενδεικτικά κυρίως της δύναμης του κάθε brand, αλλά και της διαθεσιμότητάς του στα ράφια των αλυσίδων, σε μια χρονική περίοδο που η εφοδιαστική αλυσίδα, αλλά και η παραγωγή, δέχθηκαν εντονότατες πιέσεις. Στην ιδιαίτερα σημαντική κατηγορία των τροφίμων, στην πρώτη θέση βρίσκουμε το brand Misko, με αύξηση πωλήσεων κατά 134,2% και ακολουθεί η Melissa, με 87,8%. Τα ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά αυτών των brand αποτελούν μια επιπρόσθετη επιβεβαίωση της σημαντικής αύξησης της ζήτησης στην κατηγορία των ζυμαρικών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, βέβαια, υπενθυμίζεται πως συνυπολογίζονται οι πωλήσεις των brand συνολικά στη μεγα-κατηγορία των τροφίμων, δηλαδή οι πωλήσεις και στις σάλτσες για ζυμαρικά κλπ. Στην 3η θέση βρίσκεται το brand Γιώτης, με αύξηση κατά 64,4%.

Στα προϊόντα προσωπικής υγιεινής και ομορφιάς στην πρώτη θέση βρίσκεται το Dettol, και ακολουθούν το Wet hankies με το εξίσου εντυπωσιακό 419,4% και το Septona με 117,9%. Τέλος, εξετάζοντας την κατηγορία των προϊόντων οικιακού καθαρισμού, συναντάμε εκ νέου το Dettol, με αύξηση πωλήσεων κατά 410,4% και ακολουθούν το Klinex με 152,1% και το Fairy με 83,9%.

Καταναλωτική συμπεριφορά στην Covid-19 εποχη & brands
Μελετώντας τις εξελίξεις από την πλευρά των brands, αξιοποιούμε και την πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα «COVID-19, το success story της Ελλάδας», που υπογράφουν οι κκ Γεώργιος Ι. Σιώμκος, Καθηγητής Μάρκετινγκ και Κοσμήτορας της Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων ΟΠΑ και Διευθυντής του Εργαστηρίου «Αγορά» και Μαρίνα Ψιλούτσικου, Ph.D., μέλος ΕΔΙΠ της Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων ΟΠΑ και Research Associate του «Αγορά». Έχοντας ως δείγμα 2.966 πολίτες όλων των ηλικιών από όλη την Ελλάδα, διαφορετικού κοινωνικοοικονομικού προφίλ, οι ερευνητές του Εργαστηρίου «Αγορά» κατέγραψαν τον τρόπο με τον οποίο η πανδημία επηρέασε τη συμπεριφορά των καταναλωτών, αλλά και το πώς διαμόρφωσε τις προθέσεις τους για μέλλον. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο, από 24-30 Απριλίου.

Όπως αναφέρουν μεταξύ άλλων οι ερευνητές, το 77% των ερωτηθέντων δηλώνει προσήλωση στις μάρκες που επέλεγε και πριν, παρά το γεγονός ότι μόνον το 42% βρήκε διαθέσιμες τις μάρκες που προτιμά online ή τηλεφωνικά. Σε ό,τι αφορά δε την επιλογή προϊόντων ή υπηρεσιών, η έρευνα καταγράφει πως ένας στους δύο (48%) δηλώνει ότι λαμβάνει υπόψη την κοινωνική δράση των επιχειρήσεων για συνδρομή στην αντιμετώπιση του Covid-19.

Όσο για τα κριτήρια που διαμόρφωσαν τις αγοραστικές επιλογές εν μέσω περιορισμών, η ποιότητα (89%), η τήρηση των οδηγιών υγιεινής (85%), η εξυπηρέτηση (83%), η τιμή και οι προσφορές (82%, καθώς και ο χρόνος παράδοσης (72%), κυριάρχησαν.

Στο πεδίο των εξ αποστάσεως αγορών, η έρευνα κατέγραψε μεταξύ των σημαντικότερων λόγων αύξησής τους, πέραν του αναμενόμενου, που ήταν η επιρροή του κοινωνικού περίγυρου, και την ευκολία και διαθεσιμότητας των brands που προτιμούν οι καταναλωτές.