Τον χάρτη του κλάδου μετά την πάροδο πέντε χρόνων περιγράφουν με δηλώσεις τους στο σελφ σέρβις οι CEO βασικών εταιρειών του, εκφράζοντας τη βεβαιότητα ότι η επιχειρηματική συγκέντρωση θα συνεχιστεί. Μπορεί να διαφωνούν στο πότε και το πώς, όμως όλοι συμφωνούν ότι οι εκ νέου ανατροπές είναι αναπόφευκτες. Εκτός από τα δίκτυα, συμπεραίνουν, οι αλλαγές θα εκδηλωθούν στις τάσεις της κατανάλωσης και το προφίλ του Έλληνα καταναλωτή, όπως και στη σχέση του με τις ηλεκτρονικές πωλήσεις, οι οποίες με την πάροδο του χρόνου θα τον επηρεάζουν καθημερινά όλο και περισσότερο.

Κωνσταντίνος Μαχαίρας,
πρόεδρος ΙΕΛΚΑ

«Η φετινή χρονιά, στην οποία θα καταγραφεί ρυθμός ανάπτυξης της αγοράς 2%-2,5%, απορρόφησε τους τελευταίους κραδασμούς από τις δύο μεγάλες κινήσεις συγκέντρωσης του κλάδου τα προηγούμενα χρόνια –τη διάσωση του δικτύου της Μαρινόπουλος από τη Σκλαβενίτης και την απορρόφηση της Αφοί Βερόπουλοι από τη Metro», δηλώνει ο πρόεδρος του ΙΕΛΚΑ, κ. Κωνσταντίνος Μαχαίρας, ο οποίος εκτιμά ότι μετά από πέντε χρόνια το οργανωμένο λιανεμπόριο θα ελέγχεται από πέντε αλυσίδες. «Δεν μπορώ να προβλέψω ποιες θα παραμείνουν ενεργές. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η συγκέντρωση θα έχει συνέχεια, σίγουρα μεταξύ «παικτών» της εγχώριας αγοράς, χωρίς να αποκλείω την εκδήλωση ενδιαφέροντος και από το εξωτερικό». Όπως διευκρινίζει, ενδιαφέρον ξένων ομίλων πιθανώς θα εκδηλωθεί στο τέλος της ερχόμενης πενταετίας και στον βαθμό που η οικονομία μας συνεχίσει να αναπτύσσεται σταθερά. Κατά τον κ. Μαχαίρα οι προκλήσεις που έχουν μπροστά τους οι λιανεμπορικές αλυσίδες είναι δύο.

Η ανταγωνιστικότητα των τιμών, αφού, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει, «το price war τώρα αρχίζει!», και οι μεγάλες ανάγκες για επενδύσεις στο σέρβις προς τον πελάτη και την ποιότητα. «Οι ανάγκες για επενδύσεις διευρυμένης κλίμακας σε αυτούς τους τομείς είναι μπροστά μας. Τα κόστη θα είναι ιδιαίτερα υψηλά και, δυστυχώς, πολλοί εκ των «παικτών» του κλάδου θα βρεθούν προ αδιεξόδου. Μάλιστα, τα προβλήματα θα είναι περισσότερα για όσους επιμένουν να κάνουν το 46% των πωλήσεών τους σε καθεστώς προωθήσεων. Αυτοί σίγουρα δεν έχουν μέλλον», τονίζει με έμφαση. Εξάλλου, εκτιμά ότι το μερίδιο των PL σε αξία από 17% σήμερα θα φθάσει το 25%, ενώ ως προς την ανάπτυξη των ηλεκτρονικών πωλήσεων προβλέπει ότι σε βάθος οκταετίας θα κερδίσουν έως και το 15% του συνολικού κλαδικού τζίρου. Απαντώντας στην ερώτησή μας «κατά πόσο θα δούμε να αναπτύσσεται στη χώρα μας διεθνής όμιλος με ισχυρή πλατφόρμα e-πωλήσεων;», αποκάλυψε ότι στο πρόσφατο παρελθόν υπήρξαν σχετικές προσεγγίσεις, αλλά αποδείχθηκαν άκαρπες, καθώς η χώρα δεν έχει ανεπτυγμένη δυνατότητα διανομής, όπως και την αναγκαία τεχνολογία για τέτοιου είδους εγχειρήματα. Παρατήρησε, μάλιστα, ότι τα μεγάλα διεθνή e-shops έχουν βάση ανάπτυξης το non-food, ενώ απαιτούν ισχυρές δομές διακίνησης για την υποστήριξη των πωλήσεών τους. «Η Ελλάδα δεν διαθέτει ακόμη σχετικές υποδομές, οπότε θα απαιτηθεί χρόνος μέχρι να δούμε δίκτυα τύπου Alibaba να αναπτύσσονται στην εγχώρια αγορά», είπε.

Βασίλης Σταύρου, Πρόεδρος και
Διευθύνων Σύμβουλος της ΑΒ Βασιλόπουλος

Βέβαιο θεωρεί μέσα στην επόμενη πενταετία έναν δεύτερο κύκλο συγκέντρωσης του κλάδου ο κ. Βασίλης Σταύρου, CEO της ΑΒ Βασιλόπουλος, ο οποίος διευκρινίζει ότι οι περισσότερες κινήσεις θα καταγραφούν μεταξύ του τρίτου και του πέμπτου έτους, καθώς περίπου τότε θα φανεί ποιοι εκ των βασικών «παικτών» του κλάδου θα αντέξουν στις ασκούμενες πιέσεις του ανταγωνισμού τότε και ποιοι όχι. Κατά τον κ. Σταύρου, στην πενταετία που ακολουθεί θα αλλάξει και ο καταναλωτής, ο οποίος θα δώσει μεγαλύτερη έμφαση στα mega trends. «Οι αναπτυσσόμενες τάσεις για έναν περισσότερο υγιεινό τρόπο ζωής, οι ειδικές διατροφικές επιλογές (οργανικά-λειτουργικά προϊόντα), η ανάπτυξη του omnichannel, η στροφή σε μικρότερα brands, όπως και στα τοπικά προϊόντα, πράγματα, δηλαδή, που ήδη τα βλέπουμε να συμβαίνουν σε μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές, θα συμβούν με μεγαλύτερη ένταση και στην Ελλάδα στα επόμενα χρόνια», αναφέρει ο CEO της ΑΒ Βασιλόπουλος, προσθέτοντας ότι «η ανάγκη του καταναλωτή για μια νέα αγοραστική εμπειρία στις σάλες της οργανωμένης λιανικής, μάς υποχρεώνει να βελτιώνουμε διαρκώς την εικόνα των καταστημάτων μας». Ο κ. Σταύρου θεωρεί ότι όσο θα περνούν τα χρόνια, τόσο περισσότερο ο καταναλωτής θα ζητά τις προσωποποιημένες επιλογές. «Αυτό σημαίνει ότι οι αλυσίδες θα αναπτύξουν περισσότερο της κάρτες πιστότητας, εστιάζοντας σε personalized offers, ενώ και τα e-shops θα ανεβάσουν τις επιδόσεις τους, αφήνοντας όμως τον πρώτο λόγο στα φυσικά καταστήματα. Τα ηλεκτρονικά σούπερ μάρκετ θα παραμείνουν μια μικρή αγορά, σε σχέση πάντα με το σύνολο του κλάδου. Θα αναπτύσσονται, όμως, δυναμικά», υποστηρίζει.

Αριστοτέλης Παντελιάδης,
CEO της Metro

Περισσότερες σάλες μεσαίου μεγέθους και convenience stores παρά μεγάλα σούπερ μάρκετ θα αποκτήσει τα επόμενα χρόνια η οργανωμένη λιανική, προκειμένου να καλυφθούν τα εναπομείναντα γεωγραφικά κενά στον κλάδο, εκτιμά ο διευθύνων σύμβουλος της Metro, κ. Αριστοτέλης Παντελιάδης, αναμένοντας, επίσης, και νέες επιχειρηματικές κινήσεις για τη συγκέντρωση της αγοράς την επόμενη πενταετία. Αυτές, όπως εκτιμά, θα περιορίσουν τον αριθμό των «παικτών» ετήσιου τζίρου άνω των 300 εκατ. ευρώ σε τέσσερις-πέντε από οκτώ σήμερα. Ο κ. Παντελιάδης εκτιμά ότι ο Έλληνας καταναλωτής θα προσαρμοστεί στις ακολουθούμενες τάσεις παγκοσμίως, αναφορικά με τη ζήτηση πιο υγιεινών τροφίμων και ποτών, όπως και καινοτόμων αγαθών. Στο πλαίσιο αυτό, οι προμηθευτές και οι λιανέμποροι θα εμπλουτίσουν τις σχετικές ποικιλίες με περισσότερους κωδικούς και επιλογές. Αξιολογώντας το μέλλον των ηλεκτρονικών πωλήσεων, ο κ. Παντελιάδης εκτίμησε ότι θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται με γρήγορους ρυθμούς, αλλά σε ορίζοντα πενταετίας θα παραμείνουν συμπληρωματική πηγή εσόδου για την οργανωμένη λιανική. «Αρκεί κανείς να δει τι συμβαίνει σήμερα στη Βρετανία, όπου οι e-πωλήσεις συμμετέχουν με 8% στον συνολικό τζίρο του κλάδου, για να καταλάβει τι θα συμβεί στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια», αναφέρει, προσθέτοντας ότι «τα ψηφιακά έσοδα θα είναι, ωστόσο, υπολογίσιμα ως αξία και σίγουρα τα e-shops θα συμπληρώνουν τη συνολική εικόνα, που θα διαμορφώνει στον πελάτη της κάθε αλυσίδα». Κατά τον CEO της Metro, αλλαγές θα επέλθουν και στις εργασιακές σχέσεις και ειδικότερα στη μερική απασχόληση, όχι τόσο λόγω του γεγονότος ότι θα κοστίζει ακριβότερα από το 2020, λόγω του αναθεωρημένου θεσμικού πλαισίου, αλλά διότι όσο θα μειώνεται η ανεργία, τόσο θα γίνεται πιο δύσκολη η εξεύρεση των κατάλληλων προσώπων για μερική απασχόληση στα δίκτυα σούπερ μάρκετ. «Οι εργαζόμενοι σημαντικών προσόντων θα αναζητούν πλήρη απασχόληση, άρα η κάλυψη των αναγκών σε ανθρώπινο δυναμικό τετράωρης απασχόλησης θα γίνεται όλο και πιο δύσκολη», σημειώνει.


Ιάκωβος Ανδρεανίδης,
πρόεδρος διοίκησης της Lidl

«Οι εταιρείες του οργανωμένου λιανεμπορίου στην Ελλάδα, που βασίζονται σε παραδοσιακά επιχειρηματικά μοντέλα, βρίσκονται σήμερα υπό μεγάλη πίεση εν μέσω μιας κατακερματισμένης αγοράς, μεταξύ πληθώρας καταστημάτων, αλλά και αλυσίδων full assortment –μεγαλύτερες σε αριθμό από ότι θα συναντούσε κανείς σε αγορές του εξωτερικού– να ανταγωνίζονται μεταξύ τους, χωρίς να επιδεικνύουν κάποιο ουσιώδες ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Από την άλλη, υποχρεώσεις και δανεισμοί που δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν υγιώς ακόμα και τώρα που τα επιτόκια είναι χαμηλά, σε συνδυασμό με το ασταθές μακροοικονομικό περιβάλλον, ασκούν επιπλέον πίεση. Εν τούτοις, δεδομένων των παραπάνω, μειώνεται το περιθώριο για πραγματική διαφοροποίηση που θα φέρει ισορροπίες και εξυγίανση στον κλάδο. Η κατηγορία των online αγορών μπορεί να αναμένεται να είναι η πιο ταχέως αναπτυσσόμενη στα FMCG, όμως, το ψηφιακό κανάλι στα τρόφιμα θα γίνει κερδοφόρο μόνο όταν υπάρχουν μεγάλοι όγκοι παραγγελιών και οργανωθεί σωστά και αποδοτικά η διαδικασία της διανομής και εξυπηρέτησης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι καμία εταιρεία λιανεμπορίου παγκοσμίως δεν έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να εφαρμόσει κερδοφόρο επιχειρηματικό μοντέλο στα τρόφιμα. Εμείς είμαστε έτοιμοι σε επίπεδο υποδομών μητρικής σε προϊόντα non-food, ωστόσο έχουμε συνειδητά επιλέξει να μην «λανσάρουμε» ηλεκτρονικό κατάστημα τη δεδομένη χρονική στιγμή. Ένα άλλο θέμα γύρω από το οποίο γίνεται επικοινωνιακός ντόρος τελευταία είναι η υλοποίηση μιας πράσινης, βιώσιμης και πιο υπεύθυνης ατζέντας προς όφελος των καταναλωτών, των εργαζομένων και της συνολικής κοινωνίας. Στο ίδιο πλαίσιο, η μείωση της σπατάλης τροφίμων αποτελεί και αυτή αυξανόμενη τάση του κλάδου. Στη Lidl Ελλάς σχεδιάζουμε εδώ και χρόνια τη στρατηγική μας προς αυτήν την κατεύθυνση. Η ειδοποιός διαφορά εδώ έγκειται στην ικανότητα του παραδοσιακού μοντέλου λιανεμπορίου να εκπληρώσει αρχικά τη βιωσιμότητα του επιχειρηματικού σχεδίου, ώστε να καταφέρει η επιχείρηση μέσω της ορθής εταιρικής διακυβέρνησης, να ανταποκριθεί στον ανταγωνισμό και τις μελλοντικές ανάγκες του καταναλωτή, της αγοράς και της κοινωνίας. Σε βάθος πενταετίας οι επιχειρηματικοί βηματισμοί των εταιρειών του κλάδου αναπόφευκτα θα κριθούν κατά πόσο ήταν εντέλει αποτέλεσμα καλά σχεδιασμένης στρατηγικής ή επικοινωνιακό πυροτέχνημα. Οι πελάτες αργά ή γρήγορα θα θέλουν αποδείξεις, ότι γίνονται πράξη οι επικοινωνιακές υποσχέσεις και επιχειρηματικές δεσμεύσεις. Εκεί θα κριθεί το μέλλον του κλάδου»

Ιωάννης Μασούτης,
CEO της Μασούτης

Πολύ κοντά, χρονικά, βλέπει τα επόμενα deals για τη συγκέντρωση της οργανωμένης λιανικής, ο κ. Ιωάννης Μασούτης, CEO της αλυσίδας Δ. Μασούτης, εκτιμώντας ότι το 2020 θα υπάρξουν νέες ανατροπές στις ισορροπίες του κλάδου. Δέχεται, πάντως, ότι κάθε επόμενη κίνηση θα είναι δυσκολότερη από όσες προηγήθηκαν, λόγω των γεωγραφικών επικαλύψεων των δικτύων. Θεωρεί, πάντως, ότι κινήσεις συγκέντρωσης θα εκδηλωθούν, τόσο στην ομάδα των πέντε ισχυρών του κλάδου όσο και των μικρομεσαίων. Μιλώντας για την εταιρεία του, χαρακτήρισε τη νέα χρονιά ως την καλύτερη ευκαιρία δυναμικής ανάπτυξης, αφήνοντας εμμέσως πλην σαφώς ανοικτό το ενδεχόμενο η Μασούτης να επεκταθεί εκ νέου επιθετικά. Αναφερόμενος στις ηλεκτρονικές συναλλαγές, υπογραμμίζει το ενδιαφέρον του συνόλου της αγοράς για το διαδίκτυο και την προώθηση των πωλήσεων μέσω αυτού, αναμένει ταχύτατη ανάπτυξη του ψηφιακού τζίρου και εκτιμά ότι το 2025 τα έσοδα των αλυσίδων από τα e-shops θα αντιστοιχούν στο 30% των συνολικών τους εσόδων. Για τη μερική απασχόληση θεωρεί ότι με την πάροδο των επόμενων ετών θα περιοριστεί, όχι διότι αλλάζουν οι προδιαγραφές λειτουργίας ή ο τρόπος οργάνωσης των καταστημάτων, αλλά διότι πλέον δεν βοηθά το θεσμικό πλαίσιο, το οποίο από το 2020 θα επιβαρύνει οικονομικά τόσο τους εργαζόμενους όσο και τις εταιρείες, που επιλέγουν ως μοντέλο συνεργασίας τους τη μερική απασχόληση.

Παναγιώτης Πουρσανίδης,
CEO της Πέντε ΑΕ

«Τα μηνύματα που λαμβάνουμε από το δίκτυο πωλήσεων της εταιρείας είναι ότι η αγορά επιστρέφει αργά, αλλά σταθερά σε ανοδικούς ρυθμούς», αναφέρει ο διευθύνων σύμβουλος της Πέντε ΑΕ, διευκρινίζοντας ότι «μπορεί το κλίμα στο εμπόριο και η ψυχολογία του καταναλωτή να έχουν βελτιωθεί αισθητά, όμως δεν καταγράφεται ανάλογη δυναμική στην εξέλιξη των πωλήσεων… Τα περισσότερα σημάδια ανάκαμψης διαπιστώνονται μετά τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, οπότε είχαμε αλλαγή κυβέρνησης». Αναφερόμενος στις ηλεκτρονικές πωλήσεις, ο κ. Πουρσανίδης σημειώνει ότι μπορεί σήμερα η συμμετοχή τους στο συνολικό τζίρο του κλάδου να είναι περιορισμένη, αλλά στα χρόνια που ακολουθούν αναμένεται έξαρση της διακίνησης αγαθών, μέσω του διαδικτύου, και για το λόγο αυτό η οργανωμένη λιανική καλείται να επενδύσει στον τομέα. «Με την πάροδο του χρόνου οι ηλεκτρονικές πωλήσεις ωριμάζουν. Όμως, η τόνωση της ζήτησης μέσω e-shop θα είναι σταδιακή». Στο πλαίσιο αυτό, υπογραμμίζει, η Πέντε μόλις ολοκληρώσει την οργάνωση και λειτουργία των δέκα νέων καταστημάτων που ανακοίνωσε πρόσφατα, έχει αποφασίσει να προχωρήσει σε επενδύσεις αναβάθμισης των κεντρικών αποθηκών της, ώστε να είναι σε θέση να υποστηρίξει ένα μελλοντικό σχέδιο ανάπτυξης και ηλεκτρονικών πωλήσεων.

Δήμος Βέρουκας,
CEO της Bazaar

Τη διατήρηση και στο μέλλον του σχήματος «5+5» βλέπει για την οργανωμένη λιανική ο διευθύνων σύμβουλος της Bazaar, κ. Δήμος Βέρουκας, εκτιμώντας ότι τα επόμενα χρόνια δεν θα υπάρξει μεγαλύτερη συγκέντρωση μεταξύ των πέντε πρώτων εταιρειών ετήσιου τζίρου άνω των 500 εκατ. ευρώ, όπως και μεταξύ των πέντε επόμενων εσόδων αντιστοίχως κάτω των 500 εκατ. ευρώ ανά εταιρεία. Θεωρεί επίσης ότι δεν θα υπάρξουν συμφωνίες συγκέντρωσης της αγοράς μεταξύ εταιρειών της πρώτης και της δεύτερης πεντάδας. Επιχειρώντας να χαρτογραφήσει τη μελλοντική διάρθρωση των οργανωμένων δικτύων, αναμένει μεγαλύτερη έξαρση του franchise κυρίως από τις μικρομεσαίες δυνάμεις του κλάδου, όπως και δυναμικότερη διείσδυση των ισχυρών παικτών στις γειτονιές και σε πυκνοκατοικημένες περιοχές με μικρότερα σημεία πώλησης. Σε ό,τι αφορά το οικονομικό στάτους των εταιρειών, ο κ. Δήμος Βερούκας, επισημαίνει ότι πλέον έχουν εξυγιανθεί όλοι οι ισολογισμοί παρά το γεγονός ότι ορισμένοι φέρουν μεγάλα βάρη σε υποχρεώσεις, τα οποία σε κάθε περίπτωση, όπως εκτιμά, είναι διαχειρίσιμα. Αναφερόμενος στις συνθήκες ανταγωνισμού τα επόμενα χρόνια, αναμένει ένταση των πιέσεων, κυρίως από τις πολυεθνικές του κλάδου, με στόχο την εξασφάλιση μεγαλύτερου όγκου πωλήσεων, οι οποίες θα εκτονώνονται προς κάθε κατεύθυνση. Ωστόσο, θα επηρεάσουν περισσότερο τους μικρομεσαίους «παίκτες» του κλάδου και κυρίως τα μικρά ανεξάρτητα καταστήματα, ο αριθμός των οποίων θα συνεχίσει, όπως σημειώνει, να μειώνεται δραματικά.


Δέσποινα Ξυνού, πρόεδρος και
διευθύνουσα σύμβουλος της OK! Anytime Markets

Την αισιοδοξία της για τη νέα χρονιά και την εξέλιξη των μεγεθών της οργανωμένης λιανικής σε αυτήν εκφράζει η κ. Δέσποινα Ξυνού, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της OK! Anytime Markets, τονίζοντας ότι η αγορά έχει ήδη αρχίσει αργά, αλλά σταθερά να βρίσκει και πάλι το ρυθμό της. «Με βάση τα όσα διαπιστώνουμε φέτος για τη συμπεριφορά του καταναλωτή και το μέσο διαθέσιμο εισόδημά του, όλα δείχνουν ότι η ανάπτυξη θα συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια, αρκεί η χώρα να μην εισέλθει σε κάποια νέα οικονομική ή πολιτική περιπέτεια», λέει η κ. Ξυνού, η οποία, εξάλλου, θεωρεί ότι η τάση της συγκέντρωσης στην αγορά του κλάδου, μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων, χωρίς να λείπουν τα κλεισίματα καταστημάτων, δεν θα διακοπεί. «Η οργανωμένη λιανική θα αυξήσει τα μεγέθη της», σχολιάζει, προσθέτοντας ότι «στον κλάδο θα εισέλθουν κι άλλα σχήματα, ενώ στο βαθμό που –όπως όλα δείχνουν– η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης διατηρηθεί ως τάση, ο συνολικός τζίρος του κλάδου θα ενισχυθεί». Διευκρινίζει επίσης ότι σημαντικό ρόλο στην αναδιάρθρωση των δικτύων θα διαδραματίσουν στο μέλλον τα μικρά σημεία πώλησης και ειδικότερα όσα θα αναπτύσσονται συντεταγμένα ως οργανωμένα δίκτυα, ενώ αντίθετα τα ανεξάρτητα καταστήματα θα δεχθούν ισχυρότερες πιέσεις στο μέλλον, με αποτέλεσμα να μειωθεί σε μεγάλο βαθμό ο συνολικός αριθμός τους. «Η βάση της αγοράς θα αναδομηθεί. Τα επώνυμα convenience stores θα κερδίζουν μεγαλύτερο μερίδιο από τη συνολική «πίτα» της οργανωμένης λιανικής», συμπληρώνει η κ. Ξυνού.

Φοίβος Καρακίτσος,
CEO της SPAR Hellas

«Η αγορά συνεχίζει να διαθέτει μεγάλα περιθώρια συγκέντρωσης, κυρίως από τη μεσαία και προς τα κάτω «γραμμή» της. Το πεδίο αυτό παραμένει διάσπαρτο, ενώ οι μικρομεσαίες δυνάμεις του κλάδου δεν έχουν ακόμη «πει τον τελευταίο τους λόγο». Τις επισημάνσεις αυτές κάνει ο κ. Φοίβος Καρακίτσος, CEO της SPAR Hellas, προσθέτοντας ότι, όπως στην κορυφή της οργανωμένης λιανικής έτσι και στη δεύτερη ταχύτητα του κλάδου θα υπάρξουν συγκεντρώσεις, που θα μεταβάλλουν τις σημερινές ισορροπίες μεταξύ των αλυσίδων. Αξιολογώντας τις αναμενόμενες αλλαγές στις καταναλωτικές τάσεις, θεωρεί ότι οι αλυσίδες πρέπει να προωθήσουν προϊόντα εστιασμένα στην υγιεινή διατροφή, διαβλέποντας έξαρση της ζήτησής τους –π.χ. των «λειτουργικών» τροφίμων. Εκτιμά ότι «όποιος στηθεί καλύτερα στις συγκεκριμένες κατηγορίες, θα εξασφαλίσει ένα ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των υπολοίπων». Επίσης, θεωρεί ότι οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ θα επιχειρήσουν στο μέλλον τη διείσδυσή τους με μεγαλύτερη ένταση στις γειτονιές, ενώ θα επιδιώξουν και την καλύτερη γεωγραφική κάλυψη της χώρας με τα δίκτυά τους, ώστε να περιορίσουν τη δράση της παραδοσιακής χονδρικής, που, όπως επισημαίνει, «φορτώνει τους προμηθευτές με αυξημένα κόστη διακίνησης-διάθεσης, τα οποία στο τέλος της ημέρας περνούν στις τιμές των προϊόντων τους, επιβαρύνοντάς τες. Απαιτείται καλύτερη οργάνωση από τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ, ώστε να εξαλειφθεί το κόστος της παραδοσιακής χονδρικής», σημειώνει χαρακτηριστικά.