Όσα αρνητικά και αν καταλογίσει κανείς στο διαδίκτυο, δεν μπορεί παρά να αναγνωρίσει τη μεγάλη του δύναμη. Ίση ή μεγαλύτερη πρέπει να είναι η δύναμη του χρήστη, ώστε, ανάλογα με τις γνώσεις και το αξιακό του υπόβαθρο, να είναι σε θέση να διακρίνει την αξιοπιστία τού μεταδιδόμενου μηνύματος, αλλά και τη σχέση τού κάθε γεγονότος με ευρύτερης σημασίας δεδομένα, σε κοινωνικό ή οικονομικό επίπεδο.

Η συμβολή των δημοσιογράφων σε αυτή τη διαδικασία είναι καθοριστική. Μπορεί ένα μέσο να στηρίζει την αξιοπιστία του στους κανόνες λειτουργίας του, όμως οι υπογραφές όσων συνθέτουν τη δημοσιογραφική του ομάδα είναι εκείνες που εγγυώνται τη συνέπεια σε ό,τι αφορά τη δημοσιογραφική δεοντολογία, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη του κοινού. Θα έπρεπε, λοιπόν, οι δημοσιογράφοι να είναι οδηγοί στην προσπάθεια αναζήτησης, εν μέσω μιας πλημμυρίδας πληροφοριών, της αλήθειας μιας είδησης και της ουσίας της.

Η πικρή αλήθεια είναι πως η αποσάθρωση των αρχών λειτουργίας του δημοσιογραφικού επαγγέλματος κάθε άλλο παρά βοηθά προς αυτή την κατεύθυνση. Όπως συνομολογούν όσοι ενδιαφέρονται ακόμη για την πληρότητα και την αμεροληψία της δημοσιογραφικής ενημέρωσης, αυτό που λείπει σήμερα από τα περισσότερα μέσα, που εξακολουθούν όμως στην πλειονότητά τους να διαφημίζονται ως φορείς έγκυρης και ποιοτικής ενημέρωσης, είναι η υποστήριξη της δημοσιογραφικής έρευνας και η αποκάλυψη όλων των πτυχών ενός γεγονότος και όχι απλά η καταγραφή του, ανεξαρτήτως μέσου, έντυπου ή ηλεκτρονικού. Ο οικονομικός τομέας, και ειδικότερα ο επιχειρηματικός, είναι ένα από τα βασικά «θύματα» της ελεγχόμενης, άμεσα ή έμμεσα, ενημέρωσης.

Δυστυχώς σήμερα, όταν μεγάλο μέρος των εταιρειών βρίσκονται υπό τον έλεγχο ξένων επενδυτικών κεφαλαίων υψηλού ρίσκου, διοικητικά συμβούλια έχουν περιορισμένη πραγματική εξουσία, μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί αναλαμβάνουν να προωθήσουν επιχειρηματικά συμφέροντα, γνωστά και λιγότερο γνωστά πρόσωπα εναλλάσσονται σε θέσεις με ιδιαίτερα υψηλές αποδοχές και κοινωνική προβολή, πολιτικοί έχουν σταθερή παρουσία σε επιχειρηματικές εκδηλώσεις, ακόμη και όταν δεν διαδραματίζουν πλέον κανέναν ρόλο στην κεντρική πολιτική σκηνή, ένας τρόπος για να ανακαλύψει κάποιος τι κρύβεται πίσω από την κάθε επιχειρηματική εξέλιξη είναι να καταφύγει στο διαδίκτυο.

Εκτός εξαιρέσεων, αυτό που θα έπρεπε να είναι το προϊόν δημοσιογραφικής έρευνας και αξιόπιστων πηγών, αναγκάζεται κανείς να το αναζητήσει σε ένα πλήθος δημοσιευμάτων, που είναι φυσικά πολύ δύσκολο να ελέγξει για την αξιοπιστία τους. Ακόμη δυσκολότερο είναι, ειδικά όταν δεν έχει τα κατάλληλα εφόδια και την εμπειρία, να προχωρήσει στη σύνδεση προσώπων και γεγονότων, ώστε να καταλήξει σε ένα όσο το δυνατόν πιο ασφαλές συμπέρασμα.

Σε πρόσφατο θεσμικό συνέδριο, εκπρόσωπος κλαδικού ερευνητικού ιδρύματος διατύπωσε την άποψη πως η κρίση δημιούργησε την ευκαιρία για δομικές αλλαγές στη χώρα, αλλά, για διάφορους λόγους, αυτή η ευκαιρία δεν αξιοποιήθηκε. Αναφερόταν, βέβαια, λαμβάνοντας ξεκάθαρα πολιτική θέση, σε τομείς όπως το ασφαλιστικό, η υγεία και η παιδεία, όπου οι αλλαγές δεν έγιναν όπως ο φορέας που εκπροσωπεί επιθυμούσε. Η δήλωσή του, όμως, δεν παύει στην ουσία της να εκφράζει μια πραγματικότητα. Οι περίοδοι της κρίσης, όπως αυτή που συνεχίζει να ταλανίζει τη χώρα και την Ευρώπη, είναι περίοδοι μεγάλων αλλαγών, όπως άλλωστε απέδειξε και η ελληνική εμπειρία. Το ζήτημα είναι ποιες αλλαγές επιθυμεί ο καθένας και ποια στρατηγική εξυπηρετούν.

Στον δημοσιογραφικό τομέα, μπορεί να απαξιώθηκαν από το κοινό πολλοί από εκείνους που με περισσό θράσος καταπατούσαν καθημερινά βασικές αρχές της δημοσιογραφίας, εξυπηρετώντας το προσωπικό τους συμφέρον, όμως η κάθαρση έμεινε λειψή. Και πώς θα μπορούσε, άλλωστε, να γίνει αλλιώς, όταν οι επαγγελματίες του χώρου της δημοσιογραφίας, όπως τόσων άλλων κλάδων, αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν σε έντονο βαθμό το φάσμα της ανεργίας, ενώ παράλληλα τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού…

Είναι προπάντων ευθύνη των ανθρώπων που εξακολουθούν να ασκούν το επάγγελμα με ευσυνειδησία να αναλάβουν τη διαδικασία κάθαρσης του κλάδου, κυρίως με τη συνεπή τους στάση, αλλά και, στην ειδική περίπτωση του επιχειρηματικού ρεπορτάζ, με την προσπάθεια αφύπνισης όσων επιχειρήσεων εξακολουθούν να νιώθουν τη δική τους ευθύνη στη διαμόρφωση της μελλοντικής ελληνικής κοινωνίας.