Στη δυναμικά αναπτυσσόμενη κατηγορία της φρεσκοκομμένης συσκευασμένης σαλάτας κυριαρχεί το PL καίτοι τα brands, όπως ο Φρεσκούλης που είναι leader σε αυτήν, αφήνουν αξιόλογο κέρδος και διαφοροποιούν με τις καινοτομίες τους. «Το branding απαιτεί τεράστια προσπάθεια, την οποία ουδέποτε θα πάψουμε να καταβάλουμε, διότι χωρίς δικό σου brand απλώς δεν έχεις πόδια, δεν πας πουθενά. Η μάρκα είναι που παρέχει την αναγνώριση της προστιθέμενης αξίας», τονίζει ο κ. Χρυσόστομος Μαυρόπουλος, διευθύνων σύμβουλος και ιδρυτής της Eurocatering, εταιρείας κατόχου της μάρκας Φρεσκούλης.

Tα φρεσκοκομμένα συσκευασμένα κηπευτικά άρχισαν να μπαίνουν στη ζωή των ελληνικών νοικοκυριών αρκετά χρόνια πριν χτυπήσει η οικονομική κρίση. «Συνεχίζουν να διεισδύουν στην καθημερινότητα των ανθρώπων, ωθούμενα όχι μόνο από το branding, αλλά και από τα νέα διατροφικά πρότυπα και τάσεις του life style», σχολιάζει ο συνομιλητής μας στην έναρξη της συζήτησης.

σελφ σέρβις: Πώς εξελίχθηκαν οι τιμές των προϊόντων της κατηγορίας την τελευταία διετία;

Χρυσόστομος Μαυρόπουλος: Στα PL σταθεροποιήθηκαν, έχοντας μια πτωτική τάση της τάξης του 10%, αλλά δυστυχώς τέτοιου εύρους ποσοστιαίες αλλαγές τιμών στις ημέρες μας κατανοούνται σαν «επίπεδο σταθερότητας». Αν σκεφτείτε ότι το brand Φρεσκούλης αποφάσισε λόγω συνθηκών να κάνει την τελευταία τριετία σωρευτική μείωση τιμής περίπου 28%, είναι αντιληπτό πώς και γιατί έχει χαθεί το μέτρο στην εκτίμηση των μεγεθών… Από μια άλλη σκοπιά, ωστόσο, η αγορά των συσκευασμένων κηπευτικών είναι καινούρια και η διείσδυση τους στη καθημερινή καταναλωτική συνήθεια περιορισμένη. Εκτός από την εκπαίδευση του καταναλωτή στο προϊόν, έπρεπε αντίστοιχα οι τιμές του να δείχνουν ότι πρόκειται για μια τίμια επιλογή έναντι της χύμα μαναβικής. Συνεπώς η μείωση των τιμών λιανικής είναι μια συνειδητή στρατηγική επιλογή, προκειμένου να αναπτυχτεί η αγορά.

Ετήσια ανάπτυξη κατηγορίας 10%!
σ. σ.: Οι μειώσεις τιμών ανεβάζουν τις πωλήσεις; Τι λένε τα στοιχεία σας;

Χ. Μ.: Υπάρχει μια τάση ανόδου γύρω στο 10% σε όγκο, αλλά το ενδιαφέρον είναι ότι πρόκειται για συνεχόμενη τάση (12% το 2016, 10% το 2017). Αν χειριστούμε την κατηγορία σωστά, θα μας ανταμείψει. Διότι το πρόβλημα κάθε αναπτυσσόμενου προϊόντος είναι κυρίως η επανάπαυση.

Είναι εύκολο η σχετική τάση να αποσπάσει τον επιχειρηματία από τη φροντίδα για τον προϊόν του. Κάτι τέτοιο στην περίπτωσή μας θα ήταν καταστροφικό, γιατί πρόκειται για ένα καθημερινά φρέσκο προϊόν, σαν το γάλα, που ο καταναλωτής το αγοράζει σχεδόν ημέρα παρά ημέρα.

Αν χαλάσει για τον οποιοδήποτε λόγο η ποιότητά του, ό,τι έχει κτιστεί με κόπο, θα καταρρεύσει σε μια στιγμή.

σ. σ.: Τι ποσοστιαίο μερίδιο στο τζίρο της μαναβικής του οργανωμένου λιανεμπορίου έχει η φρεσκοκομμένη τυποποιημένη σαλάτα;

Χ. Μ.: Αν η μαναβική κατέχει περίπου το 9%-11% του τζίρου μιας τυπικής αλυσίδας σούπερ μάρκετ, πράγμα που, όπως υπολογίζουμε, αντιστοιχεί γύρω στα 800 εκατ. ευρώ ετησίως στο σύνολο της αγοράς του κλάδου, ο τζίρος της φρέσκιας τυποποιημένης σαλάτας δεν πρέπει να υπερβαίνει το 3% αυτού του μεγέθους, καθώς κυμαίνεται κάτω από τα 25 εκατ. ευρώ.

Αντιστάθμισμα από τη μικρή λιανική και την καινοτομία
σ. σ.: Ωστόσο, το PL σαρώνει στην κατηγορία καίτοι τόσο νέα κι αναπτυσσόμενη. Πώς αντιπαρέρχεστε το γεγονός ότι οι μεγάλοι του κλάδου δεν διαθέτουν ράφια για το επώνυμο προϊόν;

Χ. Μ.: Πράγματι, το PL κατέχει περίπου το 60% των πωλήσεων της κατηγορίας. Με αυτό ως δεδομένο, το branding απαιτεί τεράστια προσπάθεια, την οποία ουδέποτε θα πάψουμε να καταβάλουμε, διότι χωρίς δικό σου brand απλώς δεν έχεις πόδια, δεν πας πουθενά. Η μάρκα είναι που παρέχει την αναγνώριση της προστιθέμενης αξίας. Άλλωστε, οι επενδύσεις της στα καινοτόμα προϊόντα ανοίγουν, διευρύνουν τις προϊοντικές αγορές, εκπαιδεύουν τους καταναλωτές, δημιουργούν κέρδη στην αγορά. Από αυτή την άποψη η καινοτομία για τη μάρκα Φρεσκούλης είναι ό,τι πιο ισχυρό αντιστάθμισμα σε κάθε δυσκολία και, ταυτόχρονα, το πιο πειστικό επιχείρημα για την αξία της και τη δύναμή της να κάνει πάντα τη διαφορά.

Βασισμένοι ακριβώς στη διαφοροποίηση της μάρκας μας, σκοπός μας είναι να αναπτυχθούμε σε σταθερή βάση και στα υπόλοιπα κανάλια διανομής, όπως π.χ. στη μικρή λιανική, δηλαδή στο μανάβικο της γειτονιάς που δεν μπορεί να δουλέψει το PL ή στο τοπικό σούπερ μάρκετ και μίνι μάρκετ, που ενδιαφέρονται για την κερδοφορία των προϊόντων μας και τις καινοτομίες των νέων κωδικών τους. Θεωρώ ότι η σχετική αγορά δυνητικά θα δώσει σημαντικό τζίρο στην επώνυμη σαλάτα. Εξάλλου, η πώληση εκ μέρους των καταστημάτων της σε τιμές υψηλότερα των σούπερ μάρκετ είναι γενικότερα αναμενόμενη και αποδεκτή. Αναμφίβολα μέσω της οργανωμένης λιανικής διακινείται ο κύριος όγκος των προϊόντων μας. Η τοποθέτησή τους και στη μικρή αγορά δεν έχει «αμυντικό» χαρακτήρα έναντι των σούπερ μάρκετ, αλλά αποβλέπει στη δυναμική εξάπλωση της διανομής μας, όπου δυνητικά αναπτύσσεται η ζήτηση των προϊόντων μας.

Στην αναζήτηση ερεισμάτων και στη μικρή λιανική μας βοηθά και το ότι η διαθέτουμε ένα εταιρικό στόλο 62 φορτηγών, με τα οποία επισκεπτόμαστε και τροφοδοτούμε τα μικρά σημεία πώλησης.


Μάρκα-συνώνυμο του προϊόντος
σ. σ.: Στο μεταξύ, η τιμολογιακή απόσταση PL και επωνύμων κωδικών είναι επώδυνα μικρή για τα brands. Έχετε περιθώρια διαφυγής;

Χ. Μ.: Μιλούμε για μια απόσταση γύρω στο 15% μόνο, αλλά μια μεγαλύτερη διαφορά τιμής δεν θα ευνοούσε την πώληση κι εμείς δεν θέλουμε να χάνουμε πωλήσεις. Αλλά, κοιτάξτε, θεωρώ ότι και με όλη αυτή την πλημμυρίδα των PL στην κατηγορία, εξακολουθούμε να είμαστε τυχεροί. Διότι η μάρκα Φρεσκούλης είναι η πιο παλιά στη συγκεκριμένη αγορά, με παρουσία από το 2004. Μπήκε πρώτη στο σούπερ μάρκετ, με σωστή συσκευασία, με στρατηγική μάρκετινγκ κ.λπ., έτσι ώστε η φρεσκοκομμένη τυποποιημένη σαλάτα εξακολουθεί σήμερα να ταυτίζεται με το όνομα Φρεσκούλης, τουλάχιστον στο λεκανοπέδιο της Αττικής και τη Θεσσαλονίκη. Αυτό ασφαλώς αγωνιζόμαστε να το διατηρήσουμε και να διευρύνουμε την επιρροή του.

Νέα καινοτόμα προϊόντα
σ. σ.: Με τι τρόπους;

Χ. Μ.: Στον τομέα του μάρκετινγκ, ας πούμε, εξελίσσεται από τον Ιούνιο μια διαφημιστική καμπάνια της μάρκας Φρεσκούλης στην τηλεόραση και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που προωθεί τα προϊόντα της στο πλαίσιο γενικότερα της σημασίας της υγιεινής διατροφής, καθότι συμμετέχουν καθημερινά σε αυτό που ονομάζουμε ισορροπημένη δίαιτα. Σημειώνω ότι είμαστε οι πρώτοι του κλάδου μας στην Ελλάδα, που βγήκαμε με τηλεοπτική διαφήμιση.

Η καμπάνια μας μάρκετινγκ στη διάρκεια του 2018 θα κλιμακώνεται με όλο και πιο νέα στοιχεία.

Το σημαντικό, όμως, είναι ότι στηρίζουμε τη μάρκα, εμπλουτίζοντας τη συλλογή της με νέους κωδικούς συγγενών, παρεμφερών ή όμορων ειδών, ελαφρώς μεταποιημένων, όπως οι φρεσκοκομμένες φρουτοσαλάτες και τα ετοιμοκομμένα λαχανικά για το μαγείρεμα.

Επενδύουμε συστηματικά στην καινοτομία των προϊόντων και των συσκευασιών τους, έχοντας πάρει μάλιστα και σχετικές βραβεύσεις. Πάντα ο σκοπός μας είναι να συγκροτούμε ομάδες κωδικών που, πλαισιωμένες με το σωστό R&D, διαμορφώνουν νέες κατηγορίες και υποκατηγορίες προϊόντων στους τομείς των φρεσκοκομμένων λαχανικών και φρούτων και των ελαφρώς μεταποιημένων εκδοχών τους. Κι αυτό γιατί πιστεύουμε πολύ στην παροχή ευκολίας των έτοιμων προϊόντων για την κουζίνα. Για παράδειγμα, το καθαρισμένο κομμένο κρεμμύδι για το μαγείρεμα σε μικρή συσκευασία ή το φρέσκο πλυμένο κρεμμυδάκι ή η έτοιμη συνταγή για σούπα, με πατάτα, σέλινο, καρότο κ.ά., όλα έτοιμα καθαρισμένα και σε μερίδες, είναι «έξυπνοι» κωδικοί με μέλλον, γιατί προσφέρουν πρακτικές λύσεις στον καταναλωτή. Ακόμα υψηλότερης προστιθέμενης αξίας είναι τα έτοιμα λαχανικά ατμού του Φρεσκούλη (μπρόκολο και κουνουπίδι, με καρότο, κολοκύθι κ.ά.), σε έξυπνη συσκευασία με βαλβίδα ατμού, ώστε όταν μπουν σε φούρνο μικροκυμάτων, να βράσουν με την υγρασία τους, η οποία θα ατμοποιηθεί. Το ίδιο είναι και ο κωδικός μυρωδικών της Φρεσκούλης, τα οποία συσκευάσαμε σε μια «έξυπνη» συσκευασία, που μπορεί να τα φυλάξει αναλλοίωτα στο ψυγείο του νοικοκυριού για δεκαπέντε ημέρες, όταν η κομμένη τυποποιημένη σαλάτα, για παράδειγμα, έχει ένα κύκλο ζωής πέντε έως επτά ημέρες.

Επίσης, μπήκαμε πρώτοι και στην αγορά της βιολογικής σαλάτας, ξεκινώντας συνεργασία στον τομέα των βιολογικών λαχανικών, που καλλιεργούνται σε επιλεγμένα συνεργαζόμενα αγροκτήματα πιστοποιημένης βιολογικής γεωργίας. Οι σαλάτες φέρουν την πιστοποίηση βιολογικών προϊόντων από την TUV nord, σύμφωνα με τo νομοθετικό πλαίσιο της Ε.Ε. (EU organic certification).

Διαφοροποίηση
σ. σ.: Πάντως, το μείζον μέρος των πωλήσεών σας εξακολουθεί να προέρχεται από την κομμένη τυποποιημένη σαλάτα.

Χ. Μ.: Περίπου το 50% προέρχεται μόλις από πέντε κωδικούς, με βάση διάφορες πρασινάδες, οι οποίοι, ωστόσο, για να ετοιμαστούν αυτόνομα από τον καταναλωτή, αυτός θα έπρεπε να έχει προμηθευτεί κάμποσα διαφορετικά είδη σαλατικών, τουλάχιστον πέντε ανά κωδικό σαλάτας, μερικά από τα οποία δεν είναι σίγουρο ότι βρίσκονται σε πρώτη ζήτηση (ρόκα, βαλεριάνα κ.ά.). Εδώ ακριβώς εντοπίζεται το στοιχείο της διαφοροποίησης που προσφέρουν οι σαλάτες Φρεσκούλης, συγκριτικά, ας πούμε, προς τον πιο ταχυκίνητο και φτηνό κωδικό τυποποιημένης σαλάτας, τον ανάμιχτο λάχανου-καρότου, ο οποίος, όμως, είναι ο απλούστερος ως προς την αγορά των υλικών και την κοπή τους στην κουζίνα. Σε κάθε περίπτωση επισημαίνω ότι η βάση για την ποιότητα των υλικών μας είναι οι παραγωγοί, οι Έλληνες γεωργοί, που η νέα οικονομική τάξη πραγμάτων στη χώρα τους έχει φτάσει στα όριά τους, πράγμα που ως εταιρεία το αναγνωρίζουμε και προσπαθούμε να τους στηρίζουμε με κάθε τρόπο.

Επενδύσεις στην πρωτογενή παραγωγή
σ. σ.: Έχετε, δηλαδή, σταθερές πηγές πρώτων υλών, αμεσολάβητες από το χονδρεμπόριο κηπευτικών; Σε ποιές περιοχές της χώρας βρίσκονται; Εισαγωγές κάνετε;

Χ. Μ.: Οι προμήθειές μας γίνονται σταθερά από περίπου 3.000 στρέμματα καλλιεργειών, που είναι κατανεμημένες σχεδόν σε όλη τη χώρα, εκ των οποίων, μάλιστα, τα 500 είναι δικά μας. Τα υπόλοιπα ανήκουν σε συνεργάτες μας γεωργούς, με τους οποίους συνδεόμαστε με συμβολαιακές σχέσεις, βάσει συμφωνητικών που ορίζουν το πλαίσιο της συνεργασίας μας, από τα είδη καλλιεργούμενου σπόρου, τις καλλιεργητικές μεθόδους, την παροχή τεχνογνωσίας κ.λπ., μέχρι την παράδοση του τελικού προϊόντος τους στην εταιρεία, τις οικονομικές απολαβές τους κ.ο.κ. Επειδή οι καλλιέργειες θερμοκηπίου είναι πολύ ακριβές για τα δεδομένα των κοστολογίων μας, συνεργαζόμαστε με καλλιεργητές διαφορετικών υψομετρικών ζωνών, έτσι ώστε τη θερμή περίοδο του έτους οι προμήθειές μας προέρχονται από ορεινές περιοχές και το χειμώνα από πεδινές. Με αυτό το σκεπτικό η Λάρισα, π.χ., παράγει για λογαριασμό μας μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου, τα Μάλγαρα κι οι Σέρρες μεταξύ Απριλίου και Νοεμβρίου, η Τρίπολη μεταξύ Ιουλίου και Οκτωβρίου, το Ναύπλιο μεταξύ Νοεμβρίου και Μαΐου κ.ο.κ

Εισαγωγές κάνουμε μόνο κατ’ εξαίρεση, εφόσον οι θεομηνίες πλήξουν τη χώρα απ’ άκρου σε άκρον, καταστρέφοντας παντού την παραγωγή των συνεργατών μας. Ευτυχώς, όμως, η μεγάλη διασπορά των καλλιεργειών τους σε βουνά και πεδιάδες, σε βορρά και νότο, ελαχιστοποιούν τέτοιες εξαιρέσεις.

σ. σ.: Πώς αντιμετωπίζετε το πρόβλημα των απωλειών στις πρώτες ύλες από το χωράφι στο εργοστάσιο;

Χ. Μ.: Όντως οι σχετικές φθορές μας είναι τερατώδεις, κυμαίνονται γύρω στο 30%! Ευτυχώς η εξέλιξη των ποικιλιών ανά είδος βελτιώνει κάπως τα πράγματα. Για παράδειγμα, σήμερα παράγεται μια ποικιλία μαρουλιού, η φύρα του οποίου δεν υπερβαίνει το 20%. Ασυζητητί, πάντως, αυτή είναι η μεγάλη πληγή κόστους στον κλάδο μας.

σ. σ.: Πώς εξελίσσονται οι επενδύσεις σας; Εξαγωγές κάνετε;

Χ. Μ.: Επενδύουμε μόνιμα στον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη της γεωργικής παραγωγής, όπως και στην ανανέωση του μηχανολογικού μας εξοπλισμού. Το 2017 προσθέσαμε μια τέταρτη γραμμή παραγωγής στη μονάδα μας στις Αχαρνές, επενδύσαμε σε αυτόματο διαμορφωτή κιβωτίων στο συσκευαστήριο και σε νέους ψυκτικούς θαλάμους. Η επέκταση της μονάδας μας ξεπέρασε τα 600τμ, αυξάνοντας την έκταση των εγκαταστάσεών μας στα 4.600τμ. Τη διετία που μόλις έκλεισε διαθέσαμε περισσότερα από 2,5 εκατ. ευρώ σε εξοπλισμό και στην πολύπλευρη στήριξη των παραγωγών μας. Χωρίς επιχειρηματική ευρωστία δεν γίνεται τίποτα. Ως προς τις εξαγωγές, ο μικρός κύκλος ζωής των προϊόντων μας δεν επιτρέπει μεγάλες φιλοδοξίες. Για την ώρα εξάγουμε μόνο σε Βουλγαρία, Σερβία και Αλβανία.