Αγορά κρασιού: Χριστούγεννα με επιτραπέζιο «παυσίλυπον» προσιτής τιμής

Το κρασί αντιστέκεται στην κρίση ως... «παυσίλυπον», όπως το έλεγαν κάποτε, αφού «ευφραίνει καρδίαν ανθρώπου». Η πολύπαθη αγορά του εμφανίζει φέτος τάση ανάκαμψης και δη με έντονη την απόχρωση του ροζέ κρασιού. Αυτή η κάποτε απαξιωμένη κατηγορία, αν και κατέχει μικρότερο μερίδιο αγοράς από τα λευκά και τα κόκκινα κρασιά, εμφανίζει τη μεγαλύτερη άνοδο..

Συνολικά η άνοδος πωλήσεων σε όγκο έφτασε στο 3,8% το πρώτο εννιάμηνο του έτους, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2012, ενώ σε αξία η πτώση τους περιορίστηκε στο 0,2%. Συνεπώς οι καταναλωτές επέλεξαν οικονομικότερες λύσεις, όπως θα φανεί και στη συνέχεια. Ανά είδος, το ροζέ κρασί είχε τη μεγαλύτερη άνοδο, τόσο σε όγκο (12,5%) όσο και σε αξία (5,8%) πωλήσεων. Το λευκό κρασί, που κρατάει την πρώτη θέση στις προτιμήσεις των καταναλωτών, παρουσίασε αύξηση πωλήσεων σε όγκο 2,4% και μείωση 0,4% σε αξία.

Αντίστοιχα, το κόκκινο κρασί είχε άνοδο 3,2% σε όγκο, αλλά μείωση 1,5% σε αξία πωλήσεων. «Εξαιρετικά σημαντική» θεωρεί αυτή την εξέλιξη ο κ. Στέλιος Μαυρομάτης, εμπορικός διευθυντής της Tsantali, δεδομένων των συνθηκών της αγοράς. Σε ό,τι αφορά την εταιρεία του, οι πωλήσεις της στα σούπερ μάρκετ αυξήθηκαν κατά 10%, γεγονός που ο κ. Μαυρομάτης θεωρεί «απτή επιβράβευση» της προσπάθειάς της εκ μέρους και των καταναλωτών αλλά και των συνεργατών της σε όλη την Ελλάδα.

«Ήταν πολύ ευχάριστη εξέλιξη για εμάς η αύξηση των πωλήσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό», σημειώνει η κα Τριανταφυλλιά Θεοδώρου, υπεύθυνη πωλήσεων του Αγροτικού Οινοποιητικού Συνεταιρισμού (ΑΟΣ) της Νεμέας, και συμπληρώνει: «Η αγορά έχει στραφεί στο κρασί για πολλούς λόγους. Αποτελεί οικονομικότερη λύση, είναι ελληνικό προϊόν, έχει ιδιαίτερη αξία συνδεδεμένη με την αναγνώριση της ποιότητάς του, αλλά και για λόγους αλληλεγγύης».

Όπως εξηγεί, «ο ΑΟΣ Νεμέας έχει 1.000 μέλη –τα 780 ενεργά– οπότε ο καταναλωτής γνωρίζει πως με την αγορά οποιασδήποτε φιάλης του συνεταιρισμού, στηρίζει αυτές τις 1.000 οικογένειες». Πέρα από τα καλά αποτελέσματα στην εγχώρια αγορά, ο κ. Αναστάσιος Αθανασόπουλος, εμπορικός διευθυντής στα Ελληνικά Κελάρια Οίνων, θεωρεί ότι η θετική προοπτική του κλάδου της ελληνικής οινοποιίας περνά από τις εξαγωγές. Πιστεύει ότι το ελληνικό κρασί μπορεί να σταθεί διεθνώς, «κοιτώντας κατάματα τον παγκόσμιο ανταγωνισμό», αν και αυτή τη στιγμή η εικόνα του πάσχει.

«Ο μεγαλύτερος εχθρός του ελληνικού κρασιού είναι το ελληνικό Δημόσιο, που λειτουργεί ανασταλτικά σε κάθε προσπάθεια προόδου», τονίζει ο κ. Αθανασόπουλος, εξηγώντας: «Αφενός είναι ανίκανο και αδιάφορο να δημιουργήσει μια σύγχρονη νομοθεσία για το κρασί (αυτή που ισχύει είναι του 1960) και αφετέρου το ίδιο το κράτος αδυνατεί να εφαρμόσει τους νόμους που έχει θεσπίσει.

Παράλληλα, επί δεκαετίες ποινικοποιεί συλλήβδην την ιδιωτική πρωτοβουλία, ανεχόμενο όμως την έκνομη δραστηριότητα πολλών ιδιωτών (βλέπε λχ τις «ελληνοποιήσεις» κρασιών από Ιταλία, Βουλγαρία κά, τη φοροδιαφεύγουσα διακίνηση κρασιών χωρίς τιμολόγια κοκ), ενώ ταυτόχρονα, στο πλαίσιο των γνωστών πελατειακών σχέσεων, «αγιοποιεί» τις Συνεταιριστικές Οργανώσεις, κάνοντας τα στραβά μάτια σε παράνομες επιδοτήσεις ή προχωρώντας σε εκατοντάδες ρυθμίσεις υπόπτων χρεών εις βάρος όλων των φορολογουμένων και ναρκοθετώντας μόνιμα την όποια προσπάθεια θετικής προοπτικής του υγιούς και αυθεντικού ελληνικού κρασιού, που παράγεται είτε από τους ιδιώτες είτε από τους συνεταιρισμούς».

Στροφή στα παραδοσιακά ΠΟΠ
«Φέτος ο καταναλωτής στρέφεται όλο και περισσότερο στα παραδοσιακά ΠΟΠ ελληνικά προϊόντα», παρατηρεί ο κ. Μαυρομάτης, προσθέτοντας ότι γενικότερα υπάρχει η διάθεση και προτροπή στήριξης της εγχώριας παραγωγής. «Βεβαίως, στην εποχή μας είναι φυσικό οι καταναλωτικές τάσεις να διαμορφώνονται από το ευρύτερο οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον, οπότε η τάση επιλογής κρασιών ιδιαίτερα ελκυστικής τιμής είναι η κυρίαρχη αυτή την στιγμή. Ταυτόχρονα, όμως, η τιμή από μόνη της δεν είναι αρκετή. Η ετικέτα για να κερδίζει την εμπιστοσύνη του καταναλωτή, οφείλει να συνδυάζει την άριστη σχέση ποιότητας/τιμής, την ασφάλεια του brand που επιδεικνύει διαχρονική συνέπεια και την ελληνικότητα».

Σε ό,τι αφορά την αγορά χονδρικής, η τάση είναι σαφής υπέρ των ασκών και της οικονομικής γυάλινης φιάλης ευρείας κατανάλωσης, σημειώνει η κα Θεοδώρου, συμπληρώνοντας ότι στη «ζεστή αγορά» διαπιστώνεται μια προτίμηση για τις συσκευασίες pet, ενώ στις εξαγωγές κυριαρχεί το γυάλινο μπουκάλι, το παλιωμένο προϊόν και οι συσκευασίες των 0,75L και 2L. Επίσης, στην εγχώρια λιανική αγορά προτιμώνται συχνότερα οι ασκοί και φυσικά οι προσφορές του τύπου «1+1 δώρο».

Νέα κρασιά μέσης τιμής
Ο κ. Αθανασόπουλος επισημαίνει ότι το κρασί καθαυτό αποτελεί κλασικό προϊόν κι ότι η διαχρονική του εξέλιξη είναι πολύ περιορισμένη. Όπως εξηγεί, «ένα πολύ καλό κόκκινο κρασί, που πινόταν πριν δύο αιώνες, ελάχιστα διαφέρει από το αντίστοιχο που πίνουμε σήμερα. Συνεπώς, το κρασί δεν μοιάζει στα άλλα καταναλωτικά αγαθά, όπως οι χυμοί, τα αναψυκτικά ή ακόμα και το καθημερινό ψωμί, που τα συστατικά τους συνεχώς υφίστανται ανανέωση, παρουσιάζονται νέες προτάσεις και γεύσεις στον καταναλωτή, άρα το μάρκετινγκ βρίσκει ένα τεράστιο πεδίο εφαρμογής. Το μάρκετινγκ του κρασιού έχει ελάχιστα περιθώρια «νέων προτάσεων», τα οποία κατά βάση εξαντλούνται σε κάποιες νέες προτάσεις συσκευασίας (χάρτινο κουτί tetra pack ή bag in box αντί της γυάλινης φιάλης) ή σε κάποιες προσφορές οικονομικού χαρακτήρα».

«Οι συνθήκες της αγοράς σήμερα αναγκάζουν τις επιχειρήσεις του κλάδου της οινοποιίας να προσαρμόζουν την εμπορική τους πολιτική στις νέες ανάγκες των καταναλωτών, είτε κατεβάζοντας τις τιμές είτε παρουσιάζοντας νέα κρασιά στη μέση κατηγορία τιμής», σημειώνει ο κ. Μαυρομάτης. Σε ό,τι αφορά την Tsantali, «το προσιτό, φιλικό προς τον καταναλωτή value for money κρασί, ήταν πάντα αναπόσπαστο μέρος της φιλοσοφίας μας. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο», εξηγεί, «διαθέτουμε ένα μεγάλο φάσμα επιλογών, που καλύπτουν με υψηλές προδιαγραφές ποιότητας κάθε κατηγορία κρασιών.

Παρ’ όλα αυτά συνεχίζουμε να ανανεώνουμε το ενδιαφέρον των καταναλωτών, είτε με νέες προτάσεις είτε μέσω της αναβάθμισης των υπαρχόντων. Πρόσφατο παράδειγμα είναι τα ΜΟΝΟποικιλιακά της Tsantali. Οι κλασικές ετικέτες άλλαξαν, αποκτώντας μια πιο φρέσκια ταυτότητα». Στόχος της εταιρείας είναι, άλλοτε με μικρές κι άλλοτε με μεγαλύτερες παρεμβάσεις, η εικόνα της να βρίσκεται σε απόλυτη αρμονία με τη θέση που κατέχει στη συνείδηση του Έλληνα καταναλωτή. «Είναι πολύ σημαντικό να καθιερώσουμε μια εικόνα που προβάλλει τη μοναδικότητα της ελληνικής αμπελοοινικής κληρονομιάς, αλλά μιλώντας γλώσσα σύγχρονη κι ελκυστική στο διεθνές και στο εγχώριο επίπεδο», συμπληρώνει.

Τα Χριστούγεννα η αγορά θα παίξει… τα ρέστα της! «Κάθε εταιρεία κρασιού», σημειώνει ο κ. Αθανασόπουλος, «προσπαθεί να στηρίξει τις πωλήσεις της με πρόσθετες εκπτώσεις-προσφορές προς τον καταναλωτή, οι οποίες, όμως, έχουν κάποιο όριο πέραν του οποίου πρέπει ο ίδιος ο καταναλωτής να ανησυχεί για την ποιότητα του κρασιού που αγοράζει, ανεξάρτητα του πόσο γνωστός ή όχι είναι ο παραγωγός του. Διότι ασφαλώς δεν είναι δυνατόν ένα κρασί, που μέχρι πριν δυο-τρία χρόνια είχε μια έντιμη τιμή στο ράφι γύρω στα 5-6 ευρώ, ξαφνικά σήμερα να πωλείται 2 ευρώ! Σε τέτοιες περιπτώσεις δύο πράγματα μπορεί να συμβαίνουν: Είτε παλιότερα ο παραγωγός πουλούσε το προϊόν του υπερβολικά υπερτιμημένο είτε σήμερα πουλά άλλο περιεχόμενο, ποιοτικά υποβαθμισμένο…».

Ενδιαφέρον έχει το γεγονός, όπως επισημαίνει ο ίδιος, ότι «για πρώτη φορά στα χρονικά το ίδιο το λιανεμπόριο, στην προσπάθεια του να είναι πιο ανταγωνιστικό εξ αιτίας της κρίσης, θυσιάζει μέρος των παχυλών παροχών και εκπτώσεων που κερδίζει από τους παραγωγούς και να τα «εκχωρεί» στην κατανάλωση, ουσιαστικά επιδοτώντας τις οικονομικές προσφορές που κάνουν οι προμηθευτές του, με στόχο αυτές να γίνονται ακόμα πιο εντυπωσιακές και δελεαστικές. Το γεγονός αυτό θα ενταθεί την περίοδο πριν τα Χριστούγεννα. Όλοι περιμένουν τότε η αγορά να παίξει… τα ρέστα της!».

Από την πλευρά της, η κα Θεοδώρου, σημειώνει ότι ο ΑΟΣ Νεμέας έχει επιλέξει μια στρατηγική χαμηλών τιμών –σταθερός τιμοκατάλογος λιανικής από το 2010– ενώ παράλληλα, ενισχύει τους πελάτες του με εκπτώσεις και προωθητικές ενέργειες. Μάλιστα, ενόψει των εορτών εξελίσσονται διαφημιστικά προγράμματα του ΑΟΣ σε ραδιοφωνικούς σταθμούς και τηλεοπτικά κανάλια. Επίσης, κατά καιρούς προωθεί ιδιαίτερους κωδικούς, με προσφορές του τύπου «1+1 δώρο», που συναντούν την άμεση ανταπόκριση του κόσμου.

«Οι προωθητικές ενέργειες μπορεί να ωφελήσουν και τις δύο πλευρές», σημειώνει ο κ. Μαυρομάτης. «Από τη μια πλευρά, προσφέρουν στον καταναλωτή τη δυνατότητα να δοκιμάσει ένα προϊόν, να το αξιολογήσει και κατ’ επέκταση πιθανώς να το εντάξει στις προτιμήσεις του. Ταυτόχρονα, είναι ένας τρόπος για εμάς να ευχαριστήσουμε όσους δείχνουν πιστότητα σε προϊόντα της εταιρείας μας, μέσω της ειδικής προσφοράς ή της ειδικής τιμής. Το προηγούμενο διάστημα συνεισφέραμε ποσοστιαία στις προωθητικές ενέργειες για συγκεκριμένες ημέρες σε αλυσίδες σούπερ μάρκετ, δημιουργώντας μία νέα τάση στην αγορά του κρασιού, που συμβαδίζει με τη στρατηγική της Tsantali και που συνοψίζεται στις έννοιες «προέλευση, ποιότητα, τιμή, brand και ελληνική κληρονομιά κρασιού από τους αμπελώνες μας».

Χρονιά ξεκαθαρίσματος το 2014
Ο κ. Αθανασόπουλος θεωρεί ότι οι προοπτικές του κλάδου της ελληνικής οινοποιίας το 2014 είναι στενά συνυφασμένες με τις προοπτικές της ίδιας της χώρας. Φαίνεται ότι πολλά αλλάζουν και αναμένεται σιγά-σιγά να ξεχωρίσει η ήρα από το στάρι, όπως εκτιμά. «Ο κλάδος έζησε μια επίπλαστη άνθηση, μια «φούσκα» τα τελευταία χρόνια, όπως και η χώρα. Όποιοι από εμάς επένδυσαν σε αυτή τη «φούσκα», βάζοντας μπροστά την βιτρίνα και ξεχνώντας την ουσία, ήρθε η στιγμή να το πληρώσουν», λέει χαρακτηριστικά.

«Υπάρχουν αρκετές εταιρείες στον κλάδο μας –μικρές και μεγάλες–που μέχρι σήμερα ζούσαν με την ανοχή των δανειστών τους. Το 2014 δεν θα είναι λίγοι οι οινοποιοί που θα έρθουν αντιμέτωποι με την σκληρή αλήθεια της νέας Ελλάδας, η οποία οφείλει να γίνεται πολύ περισσότερο ανταγωνιστική και πολύ λιγότερο κρατικοδίαιτη», συμπληρώνει. Η κ. Θεοδώρου θεωρεί ότι το 2014 θα ενισχυθεί περαιτέρω η ζήτηση της οικονομικής κατηγορίας των κρασιών, όπως τα κρασιά σε ασκούς και οι επιτραπέζιοι οίνοι. Επίσης, αναμένει μεγάλη αύξηση των εξαγωγών, κυρίως των επιτραπέζιων οίνων.