Οι συνοφρυωμένοι και οι χαρούμενοι του 2021

Μια θετική χρονιά, με χαμηλότερες, ωστόσο, επιδόσεις από τις αρχικά αναμενόμενες, αλλά και με διαφορετικές ταχύτητες επιδόσεων μεταξύ των αλυσίδων, άφησαν πίσω τους οι επιχειρήσεις του κλάδου. Το 2021 εξελίχθηκε απρόβλεπτα, λόγω της εφαρμογής των έκτακτων μέτρων για την ανάσχεση της πανδημίας, των πολλών κρουσμάτων του Covid-19, ιδιαίτερα στα τέλη του έτους, με τη διασπορά της μετάλλαξης Omicron, των εντεινόμενων ανατιμητικών τάσεων, κυρίως τους τελευταίους μήνες του χρόνου, αλλά και της επαναλειτουργίας της αγοράς της μαζικής εστίασης, όπως και της ανάκαμψης του τουρισμού.

Πολλά κρίθηκαν και από το γεγονός, βέβαια, ότι οι επιχειρήσεις αντιμετώπισαν την πρόκληση των συγκρίσεων με τις εξαιρετικές επιδόσεις τους το 2020, οπότε τα lockdowns ευεργέτησαν τις πωλήσεις σχεδόν όλων των αλυσίδων. Παρ’ όλα αυτά, ο κλάδος κατάφερε να κλείσει και το 2021 με άνοδο πωλήσεων, οι οποίες, βάσει των τελευταίων εκτιμήσεων, διαμορφώθηκαν κατά 1,3% έως 1,5% υψηλότερα του 2020 (ως την έκδοση του τεύχους δεν είχε ακόμα μετρηθεί ο τζίρος της τελευταίας εβδομάδας του έτους).

Το ψαλίδισμα των επιδόσεων του κλαδικού τζίρου έγινε κυρίως στη διάρκεια του τελευταίου τετράμηνου της χρονιάς, οπότε μήνα το μήνα έπεφτε ο ρυθμός τόνωσης των εσόδων συνολικά της οργανωμένης λιανικής. Πάντως, οι πληθωριστικές πιέσεις, που άρχισαν να εκδηλώνονται ήδη από τα τέλη του καλοκαιριού, για να ενταθούν έως τα τέλη του 2021, έδωσαν μια μικρή ώθηση στον τζίρο. Ειδικότερα, ο εσωτερικός πληθωρισμός του κλάδου στο τελευταίο τετράμηνο του έτους υπολογίζεται ότι διαμορφώθηκε γύρω στο 1,5%-1,8% σε ετήσια βάση. Ωστόσο, τα νοικοκυριά υπό την πίεση της ενεργειακής ακρίβειας και του πληθωρισμού επέδειξαν σχετική αυτοσυγκράτηση, πράγμα που άρχισε να κάνει αισθητή τη μείωση των πωλήσεων σε όγκο.

Παράγοντες της αγοράς σχολιάζουν ότι ο ρυθμός της ανάπτυξης πέρυσι ήταν ταχύτερος στις υψηλότερες βαθμίδες της κλίμακας ισχύος του κλάδου, αν και υπήρξαν εξαιρέσεις, με αποτέλεσμα για ένα ακόμη δωδεκάμηνο να εξακολουθήσει η μεταφορά μεριδίων από τη βάση του κλάδου προς τα πάνω. Πρόκειται ασφαλώς για μια τάση που έρχεται από το παρελθόν και, όπως όλα δείχνουν κι όλοι συμφωνούν, θα κυριαρχήσει στα χρόνια που έρχονται. Ας δούμε, όμως, τις επιδόσεις της κλαδικής αγοράς ανά αλυσίδα.

ΕΥΣ
Με ρυθμό ανάπτυξης πολλαπλάσιο της αγοράς έκλεισε το 2021 για τη ΕΥΣ. Η διοίκηση της αλυσίδας είδε το τζίρο της να ενισχύεται στο ύψος περίπου των 3,3 δισ. ευρώ ή κατά 5% έναντι του 2020, δηλαδή κέρδισε μερίδια αγοράς και κατά την περυσινή χρήση. Ταυτόχρονα, αύξησε την απόσταση που τη χωρίζει από τους ανταγωνιστές της. Σύμφωνα με πληροφορίες, η διοίκηση της ΕΥΣ αποδίδει τη θετική πορεία των πωλήσεών της σε τρεις παράγοντες: Στην περαιτέρω ωρίμαση των καταστημάτων που απέκτησε από τη Μαρινόπουλος, ιδιαίτερα στην περιφέρεια, στις σημαντικές επενδύσεις που συνεχώς κάνει, ανακαινίζοντας τα παλαιότερα σούπερ μάρκετ του δικτύου της, και στο ότι η εταιρεία έχει διευρυμένο δίκτυο υπέρ μάρκετ, στα οποία έχει στραφεί μεγάλο μέρος του καταναλωτικού κοινού, βασικά για λόγους ασφάλειας έναντι της πανδημίας.

Σημειώνουμε ότι το 2021 η ΕΥΣ υλοποίησε επενδύσεις της τάξης των 50 εκατ. ευρώ, για την υποστήριξη κυρίως του προγράμματος ανακαινίσεων των παλαιότερων καταστημάτων της και της ίδρυσης νέων. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, ανοδικά εξελίχθηκαν πέρυσι και οι πωλήσεις του δικτύου χονδρικής The Mart, ενισχυμένες από την αναζωογόνηση της τουριστικής κίνησης και από την επαναλειτουργία, έστω με περιορισμούς, της αγοράς της μαζικής εστίασης.

ΑΒ Βασιλόπουλος
Από την πλευρά της η ΑΒ Βασιλόπουλος, σύμφωνα με πληροφορίες, το 2021 κατέγραψε μικρή μείωση στα έσοδά της. Σύμφωνα με τη διοίκησή της αλυσίδας, ο βασικότερος λόγος για τον οποίο το δίκτυο δεν κατάφερε να αυξήσει το τζίρο του, ήταν διότι τα καταστήματά του πριν ξεσπάσει η υγειονομική κρίση ήδη υπεραπέδιδαν, οπότε δεν ήταν δυνατόν να αναπτύξουν περαιτέρω τις πωλήσεις τους μέσα στην πανδημία. Ανάλογη επίδραση είχε το γεγονός ότι η εταιρεία δεν έχει μεγάλο αριθμό υπέρ μάρκετ, οπότε στερήθηκε του αναγκαίου ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος για να ενισχύσει τις πωλήσεις της. Ο κ. Βασίλης Σταύρου, Brand President της αλυσίδας, εστιάζοντας στο γενικότερο κλίμα και την εικόνα της αγοράς, δήλωσε στο «σελφ σέρβις» ότι ο κλάδος βρίσκεται εδώ και δύο χρόνια αντιμέτωπος με την πανδημία, «που απαιτεί αντοχές μαραθώνιου κι όχι αγώνων ταχύτητας. Οι επιπτώσεις της πανδημίας θα συνεχιστούν το 2022, όπως και τα προβλήματα που δημιουργούν οι πληθωριστικές πιέσεις. Ελπίζω, ωστόσο, η ομαλοποίηση της λειτουργίας του εμπορίου να επιταχυνθεί», πρόσθεσε.

Lidl
Εντός πλάνων βρέθηκε η Lidl το 2021, ωθούμενη σε νέα αύξηση των πωλήσεών της, όμως η διοίκησή της επιφυλάχθηκε να προσδιορίσει τον ακριβή ρυθμό της ανάπτυξής τους. Στελέχη της, επικαλούμενα την πρόσφατη αλλαγή ηγεσίας στην εταιρεία, δήλωσαν ότι μόλις ολοκληρωθεί η εταιρική της χρήση (στο τέλος του Φεβρουαρίου) θα δημοσιοποιηθούν περισσότερα στοιχεία για τις επιδόσεις της Lidl. Τονίζουν, πάντως, ότι πέρυσι η αλυσίδα ολοκλήρωσε επιτυχώς έναν ακόμη επενδυτικό κύκλο, έχοντας διαθέσει περίπου 100 εκατ. ευρώ, κυρίως για την επέκταση του δικτύου της με νέα καταστήματα και για τις ανακαινίσεις των παλαιότερων.

Metro
Το 2021 ήταν μια καλή χρονιά για τη Metro, η διοίκηση της οποίας είδε τις πωλήσεις της να αυξάνονται στα 1,370 εκατ. ευρώ ή περίπου κατά 2,5% υψηλότερα από το 2020. Τόσο το δίκτυο λιανικής My Market όσο και τα καταστήματα χονδρικής Metro Cash & Carry, αύξησαν τα έσοδά τους «εκμεταλλευόμενα τις θετικές συγκυρίες της περυσινής χρονιάς, που δεν ήταν άλλες από την τόνωση της τουριστικής αγοράς και τη μερική αναθέρμανση της εστίασης, η οποία μετά από ένα σχεδόν παγωμένο δωδεκάμηνο επαναλειτούργησε», μας είπε ο κ. Αριστοτέλης Παντελιάδης, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, προσθέτοντας ότι το εταιρικό δίκτυο ενισχύθηκε σημαντικά και από τις ανακαινίσεις των παλαιότερων μονάδων του, που ολοκληρώθηκαν εντός του έτους.

Όσο για την κερδοφορία της Metro, όπως τονίζει, «είναι πολύ νωρίς για ασφαλή συμπεράσματα. Όμως είναι βέβαιο ότι θα διαμορφωθεί είτε στο επίπεδο του 2019 είτε υψηλότερα». Σχολιάζοντας το πρόβλημα του ενεργειακού κόστους, ο κ. Παντελιάδης το χαρακτήρισε «αστάθμητο παράγοντα», εκτιμώντας ότι και τη νέα χρονιά θα εξακολουθήσει να έχει σημαντική επίπτωση στα μεγέθη των επιχειρήσεων του κλάδου. Σχετικά με τις ανατιμήσεις επισήμανε τη μικρή συμβολή τους στα έσοδα της αγοράς, η οποία πάντως, όπως είπε, «έχει απορροφήσει σημαντικό μέρος των αυξήσεων στις τιμές χονδρικής».

Μασούτης
Το τέλος του 2021 βρήκε τη Μασούτης με σταθεροποιημένο τζίρο στα 883 εκατ. ευρώ (έναντι των 882 εκατ. ευρώ το 2021), γεγονός που, σύμφωνα με τον κ. Γιάννη Μασούτη, πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας, «αποτελεί μια ιδιαίτερα καλή επίδοση, αν συγκρίνει κανείς τα περυσινά μεγέθη με εκείνα του 2019, δεδομένου ότι η εταιρεία το 2020 μέσα στην πανδημία πέτυχε πολύ υψηλό ρυθμό ανάπτυξης». Η Μασούτης πέρυσι συνέχισε το επενδυτικό της πλάνο, διαθέτοντας συνολικά κεφάλαια 25 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση του δικτύου της, ιδιαίτερα μέσω των ανακαινίσεων. Σε ό,τι αφορά το καθαρό αποτέλεσμα της χρήσης του 2021, όπως μας είπε ο κ. Μασούτης, υπολογίζεται περίπου στα 15-16 εκατ. ευρώ από 13 εκατ. ευρώ ένα χρόνο πριν.

Πέντε
Το 2021 δεν άφησε αναπτυξιακό αποτύπωμα στον τζίρο της Πέντε, καθώς το δίκτυό της, σύμφωνα με τον κ. Παναγιώτη Πουρσανίδη, διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας, είχε μια κάμψη πωλήσεων της τάξης του 1,3% έναντι του 2020, κλείνοντας στα 505 εκατ. ευρώ. Πάντως, στην πορεία της αλυσίδας συνέβαλε πέρυσι η λειτουργία των τεσσάρων νέων καταστημάτων της, όπως και η διεύρυνση της χρήσης της κάρτας πιστότητας από τους πελάτες της, όπως μας είπε.

ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός
Το 2021 ήταν για την ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός η πρώτη χρονιά δραστηριοποίησής της εκτός του ομίλου αγορών ΕΛΟΜΑΣ, πράγμα που της επέτρεψε μια μεγαλύτερη αυτονομία κινήσεων σε ό,τι αφορά την επέκτασή της και τις συμφωνίες της με τους προμηθευτές. Η εταιρεία αύξησε πέρυσι τα έσοδά της κατά 6,5%, οπότε διαμορφώθηκαν στα 378 εκατ. ευρώ και σε ενοποιημένη βάση στα 416 εκατ. ευρώ (ανάπτυξη 6,6%), με την υποστήριξη των νέων της σούπερ μάρκετ, της νέας εταιρικής της ταυτότητας, της καθιέρωσης νέου σήματος στο franchise, αλλά και της εφαρμογής διαφοροποιημένης εμπορικής πολιτικής και πολιτικής μάρκετινγκ.

Market In
Έχοντας εγκαινιάσει περί τα 15 νέα σούπερ μάρκετ και ανακαινίσει αρκετά περισσότερα, η Market In έκλεισε το 2021 με αύξηση τζίρου, ο οποίος το 2020 είχε διαμορφωθεί στα 347 εκατ. ευρώ Συμβολή στην αναπτυξιακή της πορεία πέρυσι είχε και η δραστηριότητα του εταιρικού e-shop, η λειτουργία του οποίου εγκαινιάστηκε τον Αύγουστο του 2020.

Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες
Η Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες εξασφάλισε το 2021 αύξηση του κύκλου εργασιών της, ιδιαίτερα από τα καταστήματα του δικτύου της που εδρεύουν σε τουριστικές περιοχές. Σύμφωνα με τον κ. Γιάννη Πηλίδη, γενικό διευθυντή της εταιρείας, το περυσινό δωδεκάμηνο έκλεισε με ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 8%-8,5% έναντι του 2020, χρονιάς που, ενώ έφερε χαμόγελα στους ανταγωνιστές τής Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες, για την ίδια αποδείχθηκε δύσκολη περίοδος, αφού ένα μεγάλο μέρος του δικτύου της, που δραστηριοποιείται σε τουριστικές περιοχές της χώρας, υπέστη τις επιπτώσεις της κατάρρευσης του τουριστικού τζίρου. Μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει, «ειδικότερα πέρυσι τον Αύγουστο ο τζίρος μας εμφάνισε ανάπτυξη της τάξης του 25% συγκρινόμενος με την αντίστοιχη περίοδο του 2020». Συνεπώς, για την αλυσίδα η τουριστική περίοδος όχι απλώς απορρόφησε τους κραδασμούς της περυσινής χρονιάς, αλλά την ώθησε και σε αξιοσημείωτη ανάπτυξη. Σχολιάζοντας την κερδοφορία της, ο κ. Πηλίδης εκτίμησε το ύψος της περίπου στα 400.000 ευρώ έναντι 280.000 ευρώ το 2020, προσθέτοντας ότι στην άνοδο των μεγεθών της Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες πέρυσι συνέβαλαν και τα καταστήματα που εγκαινίασε στη διάρκεια του έτους, συνολικά 49 (11 εταιρικά Ελληνικά Μάρκετ, 21 Ελληνικά Μάρκετ franchise, 14 Πρόοδος, 1 Ήλιος, 2 Γρήγορα –ένα εταιρικό κι ένα franchise). Σημειώνουμε ότι το 2020 είχε εγκαινιάσει 28 νέα καταστήματα.

Προϊόντα τομάτας: Μεταξύ των πρωταγωνιστών διεθνώς η Ελλάδα

Παρά τη συρρίκνωση της εγχώριας βιομηχανικής μεταποίησης της τομάτας σχεδόν κατά το ήμισυ την τελευταία δεκαετία, η Ελλάδα παραμένει στην τέταρτη θέση της ΕΕ στην παραγωγή τοματικών προϊόντων και στην πρώτη εικοσάδα παγκοσμίως στις εξαγωγές τους. Το απέδειξε, άλλωστε, η εξαιρετική πορεία των ελληνικών εξαγωγών σχετικών προϊόντων την περίοδο 2020-2021, η οποία προσέλκυσε, μάλιστα, το ενδιαφέρον διεθνών επενδυτών. Αλλά ο πυρετός των ανατιμήσεων δημιουργεί ανησυχία και προβληματισμούς τώρα στον κλάδο.

Ενας κλάδος που όχι μόνο δεν χτυπήθηκε στην διετή κρίση της πανδημίας, αλλά αντίθετα ενισχύθηκε, είναι αυτός της μεταποίησης της τομάτας. Σύμφωνα με την διεθνή εταιρεία ερευνών αγοράς IMARC, το 2020 διακινήθηκαΕν παγκοσμίως περισσότερο από 43,8 εκατομμύρια τόνοι βιομηχανικά επεξεργασμένης τομάτας, ενώ, όπως εκτιμάται, ως το 2026 ο όγκος των τοματικών προϊόντων θα φτάσει τους 52,6 εκατομμύρια τόνους.

Σε αυτό το διεθνώς ανταγωνιστικό τοπίο η Ελλάδα συνεχίζει να έχει συγκριτικό πλεονέκτημα, παραμένοντας στην τέταρτη θέση της ΕΕ στην παραγωγή τοματικών προϊόντων και στην πρώτη εικοσάδα παγκοσμίως στις εξαγωγές τους παρά τη συρρίκνωση της εγχώριας σχετικής βιομηχανικής παραγωγής σχεδόν κατά το ήμισυ την τελευταία δεκαετία.

Εξαιρετική ήταν η διεθνής πορεία των ελληνικών τοματικών προϊόντων τη σεζόν 2020-2021 (υπολογίζεται με βάση τη συγκομιδή του Ιουλίου), αυξάνοντας τον τζίρο των εξαγωγών χονδρικής στα 67 εκατ. ευρώ, δηλαδή κατά 15 εκατ. ευρώ επιπλέον από τη σεζόν 2019-2020, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποιεί ο εξειδικευμένος ιστότοπος tomatonews.com. Πρόκειται για μια αύξηση πωλήσεων άνω του 30% σε σύγκριση με το μέσο όρο της τελευταίας τριετίας, η οποία, άλλωστε, θεωρείται ότι έπαιξε σημαντικό ρόλο στην προσέλκυση του ενδιαφέροντος επενδυτικών fund στον κλάδο της ελληνικής μεταποιητικής βιομηχανίας τομάτας.

Τη χρονιά που πέρασε ο τομέας των τοματικών προϊόντων σημαδεύτηκε από την εξαγορά της μάρκας Pummaro (και Πελαργός για την Κύπρο) και του ομώνυμου εργοστασίου στη Γαστούνη από τη Μινέρβα, η οποία από το 2019 έχει περάσει στο επενδυτικό fund Decca-Diorama, συμφερόντων του κ. Δημήτρη Δασκαλόπουλου. Με την κίνηση αυτή το ελληνικό τμήμα της πολυεθνικής Unilever αποχώρησε από το πεδίο των τοματοειδών, το οποίο υπολογίζεται ότι απέφερε τζίρο 10-12 εκατ. ευρώ ετησίως. Αν και το τίμημα της εξαγοράς δεν έγινε επισήμως γνωστό –οι πληροφορίες κάνουν λόγο για 20 εκατ. ευρώ–, η απόκτηση της Pummaro θεωρήθηκε μεγάλη επιτυχία για τη Μινέρβα, η οποία επίσης διακινεί τα προϊόντα τομάτας «Χωριό». Αν λάβουμε υπ’ όψιν ότι το fund Decca κατέχει ήδη το 75% των μετοχών της Damavand, μιας από τις μεγαλύτερες μεταποιητικές επιχειρήσεις τομάτας στην Ελλάδα, ενισχύεται η κάθετη συγκεντροποίηση της αγοράς, ειδικά στις κατηγορίες του συμπυκνωμένου χυμού passata και της ψιλοκομμένης τομάτας, όπου η Pummaro υπολογίζεται ότι κατέχει μερίδια 41% και 20% αντίστοιχα.
Προκλήσεις: Ανατιμήσεις, αύξηση παραγωγικού κόστους

Με τις «κονσέρβες-τοματοειδή» να περιλαμβάνονται στα προϊόντα για τα οποία έχουν προαναγγελθεί ανατιμήσεις, η ανησυχία για το πώς θα κινηθεί η αγορά είναι έκδηλη, καθώς εξαντλούνται τα υπάρχοντα αποθέματα. Ως τροχιοδείκτες για την πορεία των ανατιμήσεων στη λιανική λειτουργούν και οι ενδείξεις της ανόδου των τιμών στην μεταποίηση, ενόσω οι μεγαλύτερες βιομηχανίες επεξεργασίας τομάτας, όπως η Νομικός ΑΕ, συνήψαν συμβόλαια με παραγωγούς σε υψηλότερες τιμές από τις περσινές, περίπου κατά 10%. Όπως μας είπε ο κ. Αστέριος Σαπουνάς, γενικός διευθυντής του συνεταιρισμού Θεσσαλών Τοματοπαραγωγών ΘΕΣΤΟ, που καλύπτει περίπου 800 καλλιεργητές, παραγωγούς περίπου του 40% της πρώτης ύλης με την οποία τροφοδοτείται η εγχώρια βιομηχανία τομάτας, η Νομικός έχει δεσμευθεί για την αγορά της σοδειάς του 2022 στα 91 ευρώ τον τόνο έναντι 83 ευρώ το 2021, τιμή που ενδέχεται να αναθεωρηθεί προς τα πάνω, ανάλογα με τη διεθνή διακύμανση των τιμών του προϊόντος.

Σημειωτέον ότι έχουμε υπόψιν μας περιπτώσεις σχετικών τιμοκαταλόγων, με τιμές που υπερβαίνουν τα 100 ευρώ τον τόνο, ανάλογα με την ποιότητα του προϊόντος. Ακόμα κι έτσι, όμως, η αύξηση στην τιμή χονδρικής δεν φτάνει να καλύψει την εκτόξευση του κόστους καλλιέργειας της τομάτας, το οποίο το 2022 αναμένεται ότι θα υπερβεί το 25%. Οι ανατιμήσεις σε κάθε στάδιο της παραγωγής, της μεταποίησης και της διάθεσης των τοματικών προϊόντων προκαλούν αλυσιδωτές αντιδράσεις, που είναι ήδη αισθητές στις τιμές λιανικής.

Κύκνος: 107 χρόνια παρουσίας
Προετοιμασμένη να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του 2022, δίνοντας έμφαση στην εξωστρέφεια και την καινοτομία, δηλώνει η διοίκηση της Κύκνος, της επιχείρησης που συμπληρώνει φέτος 107 χρόνια από την ίδρυσή της. «Η Κύκνος είναι από τις εταιρείες πρεσβευτές του ελληνικού επιχειρείν, τόσο για την αναγνωρισμένη ποιότητα των προϊόντων της όσο και για την συνεχή βιομηχανική της παρουσία στην χώρα», σημειώνει ο κ. Αχιλλέας Αγγελόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας. «Το 2022 βρίσκει την Κύκνος πιο δυνατή από ποτέ, καθώς τα προϊόντα της είναι στην πρώτη θέση των καταναλωτικών προτιμήσεων στη χώρα και με μεγάλη διαφορά από τη δεύτερη στη σχετική κατάταξη εταιρεία (στοιχεία Nielsen, ΜΑΤ week ending 26.12.2021), έχοντας τη μεγαλύτερη παρουσία μάρκας τοματικών προϊόντων στα ελληνικά νοικοκυριά (στοιχεία Home Panel, Μάιος 2021) και ανήκοντας στην πρώτη πεντάδα των προτιμώμενων μαρκών τροφίμων στη χώρα (στοιχεία Most Chosen FMCG Brands in Greece Brand Footprint 2020, Ιούλιος 2021, Kantar)».

Ο κ. Αγγελόπουλος, αναφερόμενος στους στόχους της εταιρείας, σημειώνει ότι «το όραμα της Κύκνος είναι η ανάπτυξή της, μέσω της προσφοράς στον καταναλωτή φυσικών φυτικών τροφίμων, παραγόμενων με ηθικό και βιώσιμο τρόπο σε όλη την αλυσίδα του προϊόντος, από τον τόπο της καλλιέργειάς του μέχρι το πιάτο του καταναλωτή. Στο πλαίσιο αυτό, δεσμευόμαστε στη συνεργασία μας με τους αγρότες παραγωγούς και την επιστημονική κοινότητα, ώστε, παρακολουθώντας τις τεχνολογικές εξελίξεις, να βελτιώνουμε ποσοτικά και να προάγουμε ποιοτικά την παραγωγή των ελληνικών αγροδιατροφικών προϊόντων. Η καινοτομία στα προϊόντα τομάτας είναι προτεραιότητά μας. Σύντομα, πάντως, θα επεκταθούμε στοχευμένα και σε συγγενείς κατηγορίες».

Ως πετυχημένο παράδειγμα ο κ. Αγγελόπουλος σημειώνει το πρόσφατο λανσάρισμα του τοματικού προϊόντος «Περαστή στο Μύλο», που ήδη εμφανίζει υψηλό μερίδιο αγοράς και συνεχή ανάπτυξη, ενώ μας πληροφορεί πως ήδη προετοιμάζονται και νέα προϊόντα, που θα τοποθετηθούν σύντομα στα ράφια των ελληνικών ή και διεθνών σούπερ μάρκετ. Όπως επισημαίνει, ένα μέρος της ανάπτυξης της Κύκνος θα προκύψει από την εμπορική επέκτασή της στη διεθνή αγορά, αναφερόμενος στην ενδυνάμωση της παρουσίας της σε αγορές, όπως των ΗΠΑ. Χαρακτηρίζοντας το 2022 «χρονιά πολλαπλών προκλήσεων», απαριθμεί ως παράγοντες αβεβαιότητας τη συνεχιζόμενη πανδημία, την υπέρογκη αύξηση του κόστους ενέργειας και τις συνεχείς ανατιμήσεις των πρώτων υλών. Επιμένει, ωστόσο ότι «το πλάνο της Κύκνος είναι εστιασμένο στην ανάπτυξη των πωλήσεών της για τρίτη συνεχή χρονιά και την περαιτέρω βελτίωση των αποτελεσμάτων της. Στο πρώτο εξάμηνο της φορολογικής μας χρήσης (Ιούλιος 2021-Ιούνιος 2022) ήδη πετύχαμε υψηλό μονοψήφιο ποσοστό ανάπτυξης και συνεχίζουμε».

Ως πρόσθετο στοιχείο επιβράβευσης της ποιότητας των προϊόντων της Κύκνος ο κ. Αγγελόπουλος παραπέμπει στα Great Taste Awards, «στα οποία έχουν βραβευτεί όλα τα προϊόντα που έχουμε υποβάλει για αξιολόγηση. Μάλιστα, πολλά από αυτά πέτυχαν την υψηλότερη βαθμολογία των τριών αστεριών, όπως το προϊόν-ναυαρχίδα της εταιρείας, ο πελτές στην κλασσική συσκευασία κονσέρβας, το σήμα του οποίου συναντάται ως στοιχείο διακόσμησης σε πολλά σπίτια και εστιατόρια». Καταλήγοντας, θεωρεί τις υψηλές επιδόσεις της εταιρείας «αποτέλεσμα της υψηλής τεχνογνωσίας, την οποία διαθέτει η ομάδα του εργοστασίου μας στα Σαβάλια, και των στοχευμένων επενδύσεών μας για την προαγωγή των παραγωγικών μας δυνατοτήτων», όπως σημειώνει, ενώ κάνει ειδική μνεία στην «πράσινη» επένδυση της εταιρείας σε φωτοβολταϊκά πάνελ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τα οποία είναι εγκατεστημένα στη στέγη του εργοστασίου της Κύκνος, αποτρέποντας την έκλυση 1.100 τόνων διοξειδίου του άνθρακα ετησίως.

Σάλτσες τομάτας: Μικρή αλλά ανερχόμενη κατηγορία
Για τις προοπτικές των έτοιμων σαλτσών, που παραμένουν ένα μικρό τμήμα των τοματικών προϊόντων στην ελληνική αγορά, μιλούν στο «σελφ σέρβις» οι εκπρόσωποι δύο από τα πλέον αναγνωρίσιμα brands σε αυτή την κατηγορία.

Η κ. Βάντα Αγνιάδη, marketing director της Barilla Hellas, θεωρεί τις έτοιμες σάλτσες μια κατηγορία προϊόντων γρήγορα αναπτυσσόμενη, καθώς «απαντά στις διαρκώς μεταβαλλόμενες ανάγκες του σύγχρονου καταναλωτή, για τη δημιουργία θρεπτικών και γευστικών γευμάτων, με γρήγορο τρόπο παρασκευής», υπενθυμίζοντας το παράδειγμα του συνδυασμού ζυμαρικών με σάλτσα τομάτας –ένα πιάτο με εξέχουσα θέση στο καθημερινό τραπέζι. «Παρ’ όλα αυτά μόνο το ένα στα τρία νοικοκυριά στη χώρα μας επιλέγει την έτοιμη σάλτσα τομάτας κι αυτό αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση: Την αύξηση της διείσδυσής της στα νοικοκυριά. Προς την κατεύθυνση αυτή η Barilla εργάζεται διαρκώς –προκειμένου να εκπαιδεύσει το καταναλωτικό κοινό, ώστε να αρθεί η επιφυλακτικότητά του και να εμπιστευθεί την έτοιμη σάλτσα–, προβάλλοντας την ποιότητα των πρώτων υλών και των μεθόδων παραγωγής της και τονίζοντας την έλλειψη συντηρητικών από τα προϊόντα της», σημειώνει η κ. Αγνιάδη. Εξάλλου, υπογραμμίζει ότι οι σάλτσες Barilla «διατηρούν κυρίαρχη θέση στο συγκεκριμένο τμήμα της αγοράς», με χαρακτηριστικό παράδειγμα τα προϊόντα Vero Gusto, «μια κατηγορία κόκκινων σαλτσών, εμπνευσμένων από την ιταλική σπιτική μαγειρική και παράδοση στη χρήση των πιο αγνών αυθεντικών υλικών, όπως τοματών από την περιοχή της Πάρμας, μυρωδικών και αγνού παρθένου ελαιόλαδου, που μαγειρεύονται με τον παραδοσιακό ιταλικό τρόπο του slow cooking, διατηρώντας αναλλοίωτη τη γεύση των συστατικών τους».

Το δισταγμό των Ελλήνων καταναλωτών να εμπιστευθούν την έτοιμη σάλτσα τομάτας επισημαίνει και η κ. Βαρβάρα Ταυλαρίου, brand manager της Μelissa-Κikizas. Η ιστορική εταιρεία ζυμαρικών, στην οποία ανήκε ως το 1999 η μάρκα Pummaro, δραστηριοποιείται στον τομέα των έτοιμων σαλτσών ζυμαρικών με τη μάρκα Primo Gusto. Mε την ίδια επωνυμία διατίθενται στην αγορά του food-service και τοματικά προϊόντα, όπως οι ψιλοκομμένες και οι αποφλοιωμένες τομάτες και ο τοματοπολτός. Όπως σημειώνει η κ. Ταυλαρίου, προτεραιότητα της μάρκας Primo Gusto είναι «να προσφέρει στους καταναλωτές γευστικές, υψηλής ποιότητας έτοιμες σάλτσες ζυμαρικών, οι οποίες, σε συνδυασμό με τα premium ζυμαρικά Primo Gusto, δίνουν μια ανώτερη, απολαυστική γευστική εμπειρία, με μυρωδιές και γεύσεις Ιταλίας».

Στα πλάνα του brand είναι «η ενίσχυση του κωδικολογίου του με νέες πρωτότυπες γεύσεις σαλτσών, παρασκευασμένες με γνώμονα τις γνήσιες πρώτες ύλες και αυθεντικές ιταλικές συνταγές», και η ένταξη των προϊόντων της εν λόγω κατηγορίας «τακτικά στο καλάθι του καταναλωτή». Καταλήγοντας η κ. Ταυλαρίου, σημειώνει ότι «ο συνδυασμός της ποιότητας του προϊόντος, της επικοινωνίας της μάρκας, αλλά και των προωθητικών ενεργειών, που αποσκοπούν κυρίως στη γνωριμία του καταναλωτικού κοινού με το προϊόν, συντελούν στην άνοδο του μεριδίου της Primo Gusto σταθερά τα τελευταία χρόνια, καθιστώντας την τον δεύτερο μεγαλύτερο «παίκτη» στην ελληνική αγορά».

Λεωνίδας Βατικιώτης, ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ: Έρμαια μεταξύ πληθωρισμού και ενεργειακής κρίσης

Η τάση περιφερειοποίησης της οικονομικής ολοκλήρωσης σε επίπεδο ηπείρων θα προκαλέσει διαταραχές στην τροφοδοσία και αυξήσεις τιμών. Τα περί «προσωρινού φαινομένου» για
τον πληθωρισμό είναι εντελώς αυθαίρετα. Η Ελλάδα επέδειξε αστόχαστα υπερβάλλοντα ζήλο στην προώθηση της πρόωρης απολιγνιτοποίησής της, ενόσω η κοινωνία της μαστίζεται από
την ενεργειακή φτώχεια και ο εγχώριος ανταγωνισμός στην αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας δεν λειτουργεί, υποστηρίζει ο οικονομολόγος κ. Λεωνίδας Βατικιώτης, επιστημονικός συνεργάτης του ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ.

Σύμφωνα με τον συνομιλητή μας, «η εξέλιξη του πρωτοφανούς για τα δεδομένα της παγκόσμιας οικονομίας την τελευταία εικοσαετία ανατιμητικού κύματος έχει βασικότερες αιτίες του, πρώτον, τη διάρρηξη των εφοδιαστικών αλυσίδων εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας, δεύτερον, τις υπέρογκες αυξήσεις των ναύλων (οι εφοπλιστές το 2021 επιχείρησαν να καλύψουν τις απώλειες από την επίσης πρωτοφανή καθίζηση των μεταφορών φορτίων κάθε είδους το 2020), τρίτον, την εκτόξευση των τιμών των ενεργειακών αγαθών και, τέταρτον, την κερδοσκοπία των μεγάλων επιχειρήσεων όλου του φάσματος της οικονομίας. Είναι ξεκάθαρο, ωστόσο, ότι ένας πληθωρισμός 2%-4% δεν συνιστά πρόβλημα. Μάλιστα, μελέτες ερευνητών του ΔΝΤ έχουν δείξει ότι ένας πληθωρισμός ακόμα και της τάξης του 8% υπό προϋποθέσεις συμβάλει στην ανάπτυξη μιας οικονομίας. Συνεπώς το κίνητρο της οικονομικής ορθοδοξίας τις τελευταίες δεκαετίες, σε ό,τι αφορά τη δέσμευση στη νομισματική σταθερότητα, σχετίζεται με την υπόθεση της ανάπτυξης όχι των οικονομιών, αλλά των κερδών των χρηματοπιστωτικών αγορών.

Όχι τυχαία πρώτη φορά φέτος, όπως επισημάνθηκε από τους Financial Times, διαπιστώθηκε μια πολύ μεγάλη πτώση στις αποδόσεις των ομολόγων της τάξης του 4,8% συνεπεία του πληθωρισμού, οπότε η χρονιά χαρακτηρίστηκε η χειρότερη από το 1999. Για χάρη των χρηματοπιστωτικών αγορών επιβλήθηκε όλα τα προηγούμενα χρόνια το «πάγωμα» των τιμών και άνθισε η κινδυνολογία της θεωρίας περί εκτροχιασμού των οικονομιών ακόμα και υπό ελεγχόμενο πληθωρισμό».

σελφ σέρβις: Μεταξύ των ποικίλων οικονομικών αναλύσεων σχετικά με τον πληθωρισμό και τις επιπτώσεις της πανδημίας στην παγκόσμια οικονομία, προβάλει αυτή της ενίσχυσης των τάσεων «απο-παγκοσμιοποίησης». Τι σκέφτεστε σχετικά;

Λ. Β.: Όντως είμαστε μάρτυρες μιας τάσης «απο-παγκοσμιοποίησης», πράγμα το οποίο δεν σημαίνει, βέβαια, πως η Ασία θα πάψει να είναι το «παγκόσμιο εργοστάσιο» ή ότι επιστρέφουμε στην εποχή της καθετοποιημένης παραγωγής των εθνικών οικονομιών. Η τάση αυτή, που αναδύθηκε επί Τραμπ με τους εμπορικούς πολέμους και επιταχύνθηκε με την πανδημία, καθώς άρχισε να κατανοείται ότι τουλάχιστον ορισμένες βιομηχανίες δεν μπορεί παρά να είναι τοπικής κλίμακας (σκεφτείτε τα παραδείγματα της παραγωγής χειρουργικής μάσκας και της φαρμακοβιομηχανίας), ωθεί πλέον σε ένα μοντέλο περιφερειοποίησης της οικονομικής ολοκλήρωσης πχ σε επίπεδο ηπείρων –της ευρωπαϊκής, της ασιατικής, της αμερικανικής. Κάτι τέτοιο, τουλάχιστον για ένα διάστημα, θα προκαλέσει διαταραχές στην τροφοδοσία των οικονομιών και οπωσδήποτε αυξήσεις τιμών.

Η χιονοστιβάδα των ανατιμήσεων

σ. σ.: Εντέλει ποια είναι η τάση του πληθωρισμού παγκοσμίως και με τι συνέπειες για την εγχώρια ζήτηση;

Λ. Β.: Τα περί «προσωρινού φαινομένου» είναι εντελώς αυθαίρετα. Κοντεύει ήδη χρόνος που η κυβέρνηση το επαναλαμβάνει αυτό καθησυχαστικά, αλλά χωρίς καμία βάση. Υπάρχει βέβαια η εξής διάσταση της «προσωρινότητας» του πληθωρισμού: Αν η τιμή ενός προϊόντος, που διπλασιάστηκε σ’ ένα τρίμηνο, παραμείνει σταθερή στα επόμενα τρίμηνα, στο τέλος του έτους ο πληθωρισμός θα είναι σχεδόν μηδενικός. Ωστόσο, ο μισθωτός που το ψωνίζει ή η επιχείρηση που θ’ αγοράσει ένα τέτοιο προϊόν, πχ ως παραγωγικό εξοπλισμό, θα καταβάλλουν διπλάσιο κόστος εσαεί… Ασυζητητί η επίδραση των ανατιμήσεων στην τελική ζήτηση είναι κατά πολύ δραματικότερη της αποτύπωσής τους στον ΔΤΚ ως μέση αύξηση των τιμών. Για παράδειγμα, τον Νοέμβριο η αύξηση του πληθωρισμού ήταν 4,8%. «Δεν χάθηκε ο κόσμος», είπαν κάποιοι. Ναι, αλλά ο επιμερισμός του γενικού πληθωρισμού στα επιμέρους προϊόντα είναι δυσανάλογος. Λχ στη στέγαση, όπου ενσωματώνεται η οικιακή θέρμανση, η αύξηση ήταν 18% και στις μεταφορές, που ενσωματώνεται η αύξηση των καυσίμων, ήταν 9%. Όταν οι ανατιμήσεις αφορούν όχι απλώς κάποια ειδικά προϊόντα τελικής κατανάλωσης, αλλά προϊόντα που είναι και παραγωγικά αγαθά, η επίδρασή τους στο σύνολο της οικονομίας παίρνει τη μορφή χιονοστιβάδας ανατιμήσεων, οπότε η ζήτηση «παγώνει».

Αστόχαστα πρόωρη η απολιγνιτοποίηση

σ. σ.: Το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας εξελίσσεται σε τραγωδία για την ελληνική οικονομία. Γιατί, όμως, η τιμή της είναι τόσο υψηλή στη χώρα μας;

Λ. Β.: Βάσει των στοιχείων του ΑΔΜΗΕ για την «αγορά της επόμενης ημέρας», τον Ιανουάριο πέρυσι η μέση τιμή της μεγαβατώρας ήταν 55 ευρώ, τον Φεβρουάριο ήταν 50 ευρώ, τον Μάρτιο 58 ευρώ, για να φτάσει τον Νοέμβριο τα 237 ευρώ και τον Δεκέμβριο να ξεπεράσει τα 300. Μιλούμε για εξαπλασιασμό της τιμής σε λιγότερο από ένα χρόνο! Οι αιτίες είναι πολλές. Κατ’ αρχάς ο ενεργειακός σχεδιασμός συνολικά της ΕΕ και πολύ περισσότερο της Ελλάδας έγινε αυθαίρετα. Εφόσον αγνοήθηκαν τα πραγματικά δεδομένα της οικονομίας, αποδεικνύεται εντελώς λάθος.

Παίρνοντας, όμως, τα πράγματα απ’ την αρχή, είναι κοινός τόπος ότι η απολιγνιτοποίηση και η στροφή στις ΑΠΕ είναι κάτι σαν το… θάνατο και τους φόρους: Δεν γλυτώνει κανείς, αργά ή γρήγορα τα υφιστάμεθα όλοι. Όμως, οι ρυθμοί υλοποίησης της σχετικής μετάβασης επαφίενται στις κυβερνήσεις των χωρών-μελών, οι οποίες υποτίθεται ότι τη σχεδιάζουν βάσει των πραγματικών δεδομένων των οικονομιών τους. Και ποια είναι αυτά τα δεδομένα για την Ελλάδα; Είναι η ύπαρξη αφενός κοιτασμάτων λιγνίτη αξίας πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ και αφετέρου λιγνιτικών μονάδων, που με τη λειτουργία τους μπορούν να κρατήσουν χαμηλή την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, τουλάχιστον μια δεκαετία ακόμα. Όμως τον Σεπτέμβριο του 2019 ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε από το βήμα των Ηνωμένων Εθνών ένα πρόγραμμα απολιγνιτοποίησης, που επιταχύνει βίαια τη μετάβαση στις ΑΠΕ, αυξάνοντας υπέρογκα την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας, εφόσον αντί του εγχώριου λιγνίτη για την παραγωγή της καταφεύγουμε στο πανάκριβο σήμερα εισαγόμενο φυσικό αέριο.

Η πληγή της ενεργειακής φτώχιας

σ. σ.: Πώς θα ανταποκριθεί η χώρα στην υποχρέωσή της για μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, αν δεν κλείσει τις λιγνιτικές της μονάδες;

Λ. Β.: Μια ρεαλιστική προσέγγιση συνολικά της μετάβασης στις ΑΠΕ δεν μπορεί να αγνοεί την έκταση της ενεργειακής φτώχιας. Όλοι θέλουμε έναν κόσμο απαλλαγμένο από τα επιβλαβή αέρια, χωρίς ακραία καιρικά φαινόμενα κ.ά., αλλά δεν είναι δυνατόν να παραβλέψουμε το θλιβερό πανευρωπαϊκό ρεκόρ της χώρας στην ενεργειακή φτώχεια, την οποία φανερώνουν δύο δείκτες: Ο πρώτος, που σχετίζεται με τους απλήρωτους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος, δείχνει ότι το 2020 στην Ελλάδα το 28% των χρηστών είχε απλήρωτους λογαριασμούς έναντι, ενδεικτικά, ενός αντίστοιχου 3% στη βορεινή και κρύα Γερμανία. Ο δεύτερος δείκτης, που αναφέρεται στην ικανότητα των νοικοκυριών να διατηρούν τα σπίτια τους στοιχειωδώς ζεστά, φανερώνει ότι την ίδια χρονιά στην Ελλάδα το 17% των νοικοκυριών κυριολεκτικά ξεπάγιασαν! Βάσει αυτών, λοιπόν, η κυβέρνηση όφειλε να διεκδικήσει την εξαίρεση της χώρας από τα «δικαιώματα ρύπων», δηλαδή από το πρόστιμο που επιβάλλει το χρηματιστήριο ρύπων στις χώρες της ΕΕ που εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα, ώστε να παράγουμε μεσοπρόθεσμα φτηνότερη ηλεκτρική ενέργεια με λιγνίτη. Το έκαναν πολλές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Γιατί όχι και η Ελλάδα;

Εκείνο που οφείλει επειγόντως να κάνει η χώρα, είναι να επιδιώξει την αναθεώρηση του καθεστώτος τιμολόγησης της ηλεκτρικής ενέργειας. Διότι στην Ελλάδα, έχοντας τις λιγνιτικές και υδροηλεκτρικές μας μονάδες και τις ΑΠΕ, είναι εντελώς παράλογο να πληρώνουμε την ηλεκτρική ενέργεια στην τιμή της οριακής ημερήσιας παραγωγής της κι όχι στη μέση τιμή της, η οποία προκύπτει από την αναλογική συμμετοχή –ποσοτική και μέση τιμολογιακή– των διαφορετικής τεχνολογίας πηγών ενέργειας. Η οριακή τιμή, στην οποία πληρώνουμε οι Ευρωπαίοι την ενέργεια (βάσει του συστήματος pay-as-clear-market αντί του πιο λογικού pay-as-bid) είναι η πιο ακριβή του συστήματος. Αντίθετα, η μέση τιμή της θα εξασφάλιζε ένα κόστος ανά κιλοβατώρα ενδεχομένως στο μισό του σημερινού.

Πέραν του αβάστακτου κοινωνικού κόστους κινδυνεύει άμεσα και η βιομηχανική παραγωγή. Στην ΕΕ σήμερα σημαντικές βιομηχανίες που δραστηριοποιούνται σε ενεργοβόρους κλάδους, όπως η μεταλλουργία, προτιμούν τη διακοπή της παραγωγής τους έναντι της εκτόξευσης του παραγωγικού τους κόστους, λόγω του πενταπλασιασμού της τιμής του φυσικού αερίου. Εξάλλου, το φυσικό αέριο που έχει επιλεγεί ως καύσιμο γέφυρα, μόνο ουδέτερο για το περιβάλλον δεν είναι. Το μεθάνιο συγκαταλέγεται στα επιβλαβή αέρια, μαζί με το διοξείδιο του άνθρακα.

Σημειωτέον ότι η Ελλάδα, που επέδειξε αστόχαστα υπερβάλλοντα ζήλο στην προώθηση της πρόωρης απολιγνιτοποίησής της, συμμετέχει σε παγκόσμια κλίμακα μόλις κατά το 0,2% ετησίως στη ρύπανση με διοξείδιο του άνθρακα, ενόσω η καθυστέρηση της απολιγνιτοποίησης, που επέλεξε η Γερμανία, δεν ακυρώνει το στόχο της ανθρακικής ουδετερότητας ως το 2050. Συνάδει απολύτως με τους στόχους της ΕΕ.

Η εκ νέου αύξηση των θανάτων από τα μαγκάλια, μετά την έξαρση του φαινομένου το 2011-2012, επαναφέρει το αίτημα της αντιμετώπισης της ενεργειακής φτώχιας. Το ότι πολλά νοικοκυριά εξωθούνται από τη φτώχια στις πιο πρωτόγονες μεθόδους θέρμανσης, καίγοντας υλικά με σημαντική επιβάρυνση στην ατμόσφαιρα, δείχνει και την υποκρισία του ενδιαφέροντος για τη μείωση των εκπομπών επικίνδυνων ρύπων… Η συμμετοχή της χώρας στην παγκόσμια προσπάθεια για μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος είναι αναγκαίο να συνδεθεί με τη μείωση της αποδάσωσής της, λόγω πυρκαγιών, και την αύξηση της αναδάσωσής της.

Επίφαση λειτουργίας του ανταγωνισμού

σ. σ.: Ο ανταγωνισμός είναι σε θέση να εξισορροπήσει τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος σε ένα ανεκτό επίπεδο;

Λ. Β.: Από τη στιγμή που οι πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας ως καθετοποιημένοι παραγωγοί περνούν τις ανατιμήσεις απευθείας στον τελικό χρήστη –νοικοκυριά κι επιχειρήσεις–, τούς είναι αδιάφορο να κρατούν τις τιμές χονδρικής χαμηλά. Ως γνωστόν τον Αύγουστο η ΔΕΗ έφυγε από το καθεστώς της σταθερής τιμής, διαμορφώνοντας στο εξής κυμαινόμενα τις τιμές της και πρωτοστατώντας στην αδιαφορία για αυτοσυγκράτηση στις τιμές χονδρικής. Θα μπορούσε, άραγε, ν’ αλλάξει τους όρους του ανταγωνισμού προς όφελος των χρηστών; Ναι, εφόσον, ελέγχοντας περίπου τα δύο τρίτα της κατανάλωσης, θα μπορούσε μέσω του ανταγωνισμού να υποχρεώσει στους άλλους ιδιώτες παραγωγούς να κρατούν χαμηλά την τιμή της κιλοβατώρας. Γιατί δεν το κάνει; Διότι πρακτικά δεν λειτουργεί ο ανταγωνισμός. Οι μικροδιαφορές στην τιμή της κιλοβατώρας του ενός από τον άλλο πάροχο δηλώνουν μάλλον μια επίφαση της λειτουργίας του…

ΕΕ: Μυωπικός ενεργειακός σχεδιασμός

σ. σ.: …Πράγμα που το επισημαίνουν πρώτοι οι βιομηχανικοί χρήστες.

Λ. Β.: Η κατάσταση είναι αποκαρδιωτική. Γενικότερα η απολιγνιτοποίηση και η στροφή στις ΑΠΕ εξελίσσεται σε πισώπλατο χτύπημα σε όλη την ευρωπαϊκή βιομηχανία. Χωρίς υπερβολή, σήμερα οι τιμές του φυσικού αερίου επιταχύνουν την αποβιομηχάνιση της Ευρώπης… Το γεωπολιτικό υπόβαθρο της ενεργειακής κρίσης στη συγκυρία της εκδήλωσής της αποκάλυψε το μέγεθος της μυωπίας της ΕΕ στον ενεργειακό σχεδιασμό της. Όχι μόνο δεν υπήρξε πρόνοια χρηματοδότησης των ερευνών για καινοτόμες ΑΠΕ δεκαετίες πριν, αλλά επιχειρείται τώρα μια βεβιασμένη μετάβαση σε ΑΠΕ τεχνολογιών απρόσφορων να καλύψουν ποσοτικά, ποιοτικά και συνάμα κοστολογικά τις απαιτήσεις της ευρωπαϊκής κοινωνίας και οικονομίας.

Καθρέφτης στρεβλώσεων

σ. σ.: Τα προωθούμενα διορθωτικά μέτρα είναι δυνατόν να εξισορροπήσουν την κατάσταση;

Λ. Β.: Οι ανακοινώσεις της κυβέρνησης για επιδότηση των ανατιμήσεων της ηλεκτρικής ενέργειας ήταν αναγκαίες. Όμως, η επιδότηση των 150 KWh κατά 80% και των επόμενων 150 KWh, μέχρι τις 300, κατά 60% αφήνει εκτός επιδότησης το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης της τιμής. Η μέση οικογένεια καταναλώνει πολλαπλάσιες κιλοβατώρες. Μάλιστα, η οριζόντια επιδότηση ανεξαρτήτως εισοδήματος και μεγέθους κατοικίας στηρίζει κοινωνικά στρώματα που δεν έχουν ανάγκη, ενώ τα πιο φτωχά αφήνονται στο έλεος των ανατιμήσεων. Εξίσου διακριτική όφειλε να είναι και η επιδότηση των μη οικιακών τιμολογίων. Σε επιχειρήσεις που απασχολούν λιγότερους από δέκα εργαζόμενους έπρεπε να δοθεί μεγαλύτερη ενίσχυση.

Το πρόβλημα είναι πως ακόμη κι αυτές οι επιδοτήσεις, που προκαλούν σημαντική δημοσιονομική επιβάρυνση, κάποια στιγμή θα τελειώσουν. Μ’ ένα ενεργειακό κόστος εξωφρενικά υψηλό, τα νοικοκυριά θα οδηγηθούν στη φτώχεια και πολλές επιχειρήσεις σε «λουκέτο»…

Vegan Προϊόντα: Εκτόξευση πωλήσεων την τελευταία τριετία

Με αφορμή τη διοργάνωση των Vegan Awards 2022, αλλά και το πετυχημένο λανσάρισμα πολλών τέτοιων τροφίμων την τελευταία τριετία, που προσφέρουν απάντηση στις σύγχρονες ανησυχίες των καταναλωτών για την υγεία και το περιβάλλον, παρουσιάζουμε τις εξελίξεις στη σχετική και πολλά υποσχόμενη αγορά. Διότι το vegan life style γεννήθηκε για να μεγαλώσει όχι σαν μόδα, αλλά σαν στάση ζωής, λένε οι εκπρόσωποι των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της vegan διατροφής, ανταγωνιζόμενες στην ταχύτητα εμφάνισης εναλλακτικών τροφίμων φυτικής προέλευσης, προκειμένου να καλύψουν πρώτες τις πρόσφορες κατηγορίες τροφίμων.

Τα τελευταία χρόνια αυξάνονται ραγδαία τόσο οι vegan καταναλωτές όσο και τα vegan προϊόντα. «Αυτή η νέα τάση ξεκίνησε με την εμφάνιση των πρώτων εναλλακτικών προϊόντων κρέατος, π.χ. το burger meat ή τα λουκάνικα, αλλά σήμερα πια τα plant-based προϊόντα έχουν μπει για τα καλά στη ζωή των καταναλωτών και σχεδόν σε όλες τις κατηγορίες τροφίμων και ροφημάτων», λέει ο κ. Ιωάννης Πορτοκαλίδης, Marketing Manager της Ioniki.

Από την πλευρά της η κ. Λίλιαν Κραψίτη, brand manager plant-based products, Vitaline & Corporate της Δέλτα, σημειώνει ότι «το 2021 η αγορά των vegan προϊόντων και η καταναλωτική τάση τής ολοένα και πιο δημοφιλούς flexitarian, vegan και vegeterian διατροφής ήταν από τις πλέον αναπτυσσόμενες παγκοσμίως. Σε αυτό συνετέλεσε, όπως εκτιμάται, η πανδημία, αφού ευαισθητοποίησε περαιτέρω τους καταναλωτές στα ζητήματα της υγείας και της διατροφής. Η σημαντικότερη εξέλιξη είναι η αντικατάσταση του μεγαλύτερου μέρους των ζωικών προϊόντων με προϊόντα βασισμένα σε φυτικές πρώτες ύλες και η επέκταση των εταιρειών στη vegan αγορά, με σκοπό την ανάπτυξη προϊόντων που συνεισφέρουν στην προστασία του περιβάλλοντος και του πλανήτη».

Η κ. Θεοδώρα Παπαμήλιου, υπεύθυνη εξαγωγών της Family Food, εξηγεί πως η στροφή των καταναλωτών στο σχετικό πρότυπο διατροφής και ζωής συνδέεται με την επιθυμία για μείωση του ρίσκου νόσησης από τις επιπλοκές ασθενειών, όπως ο covid-19, αλλά και με ηθικούς λόγους, αναφερόμενους στη σχέση του ανθρώπου με τα ζώα και το περιβάλλον γενικότερα. Σε αυτά προσθέτει την επιθυμία για διαφάνεια, καθώς οι καταναλωτές θέλουν να ξέρουν την προέλευση των τροφών τους, την αυξημένη ευαισθητοποίησή τους για τα οφέλη της υγείας ως αποτέλεσμα της ευχέρειας πρόσβασής τους στη σχετική πληροφόρηση, το ενδιαφέρον τους για τη γεύση και την ποιότητα των φυτικών προϊόντων, δεδομένου του ευρέως φάσματος επιλογών που έχουν σήμερα, και τις ανάγκες τους για δημιουργικότητα, ευελιξία και ποικιλία διαιτολογίου, μέσω συνδυασμών παραδοσιακών συνταγών και νέων γεύσεων.

«Τα εναλλακτικά τρόφιμα έχουν αρχίσει να εδραιώνουν τη θέση τους στην ελληνική αγορά, αφού όλο και περισσότεροι καταναλωτές τα επιλέγουν, είτε ως οπαδοί της vegan διατροφής είτε για λόγους υγείας είτε γιατί θέλουν να περιορίσουν την κατανάλωση προϊόντων ζωικής προέλευσης. Μία από τις σημαντικότερες εξελίξεις στη συγκεκριμένη αγορά είναι τα plant-based προϊόντα, που προσελκύουν νέο κοινό στη vegan κοινότητα», διαπιστώνει η κ. Σοφία Θάνου, Buying Manager της Αγροτικής Βιοδιατροφικής (Βιοαγρός).

Πράγματι, αν δούμε κάποιες από τις κατηγορίες, όπως τα plant based ροφήματα, φαίνεται η επιτάχυνση των πωλήσεών τους το 2021 συγκριτικά με το 2018. Έως και τον Νοέμβριο του 2021 αυξήθηκαν κατά 28% σε όγκο και 21,7% σε αξία πωλήσεων. Στα φυτικά επιδόρπια η άνοδός τους ήταν ακόμη μεγαλύτερη, 36% σε όγκο και 31% σε αξία. Αντίθετα, στις φυτικές κρέμες υπήρξε υποχώρηση πωλήσεων 8,5% σε όγκο και 13,2% σε αξία, αλλά στις φυτικές κρέμες ιδιωτικής ετικέτας οι πωλήσεις αυξήθηκαν και σε όγκο κατά 13,7% και σε αξία κατά 5,1%.

Οι ανατιμήσεις βλάπτουν τη ζήτηση
Κατά την άποψη της κ. Παπαμήλιου «η διαφορά τιμής των vegan προϊόντων από τα γαλακτοκομικά και τα ζωικής προέλευσης προϊόντα είναι αποδεκτή από τους καταναλωτές, «καθώς γνωρίζουν πώς κάθε τι vegan είναι συνυφασμένο με ανώτερη ποιότητα, προσεγμένες πρώτες ύλες και επεξεργασία με τελευταίας γενιάς τεχνολογία». Ωστόσο, αναγνωρίζοντας την επίδραση των ανατιμήσεων στη ζήτησή τους, εκφράζει την ευχή για την άμεση αποκλιμάκωσή τους, «ώστε να είναι προσιτά σε μεγαλύτερο τμήμα του καταναλωτικού κοινού».

Ο κ. Πορτοκαλίδης, εξηγώντας ότι οι συνεχιζόμενες ανατιμήσεις οφείλονται κυρίως στην αύξηση των τιμών των πρώτων υλών, σημειώνει ότι κάθε εταιρεία επηρεάζεται ανάλογα με την πορεία των τιμών των πρώτων υλών που χρησιμοποιεί, ενώ η κ. Θάνου υποστηρίζει ότι οι τιμές των προϊόντων vegan έχουν κρατηθεί σταθερές. Ειδικότερα, επισημαίνει ότι «υπάρχει μία πιθανότητα ελάχιστης αύξησης με το νέο έτος, κυρίως λόγω της αύξησης των τιμών των υλικών συσκευασίας, αλλά εκτιμούμε ότι δεν θα επηρεαστεί η ζήτηση».

Ομοβροντία vegan προϊοντικών προτάσεων
«Τα τελευταία χρόνια οι καταναλωτές στρέφονται στα φυτικά τρόφιμα. Ένα μέρος του σχετικού κοινού ακολουθεί αυστηρά vegan διατροφή, όμως σε σημαντικό ποσοστό του επιλέγει flexitarian δίαιτες», λέει η κ. Κραψίτη, επισημαίνοντας το καταναλωτικό ενδιαφέρον για λύσεις διατροφής που να συνδυάζουν την ενίσχυση της υγείας, τη γευστική ικανοποίηση, την ποιότητα και την υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία.

Οι περισσότερες επιχειρήσεις ανταποκρίθηκαν γρήγορα στη νέα διατροφική τάση. «Γι’ αυτό στη Δέλτα αναπτύξαμε μια ολοκληρωμένη πρόταση vegan ροφημάτων και επιδορπίων, υψηλής ποιότητας και διατροφικής αξίας, ενώ επενδύσαμε στην κατηγορία των φυτικών προϊόντων, εγκαινιάζοντας στα μέσα του 2021 μια νέα γραμμή παραγωγής φυτικών ροφημάτων και επιδορπίων, με σκοπό να πρωταγωνιστήσουμε και σε αυτή την αγορά. Τα εν λόγω προϊόντα είναι 100% φυτικά, εμπλουτισμένα με ασβέστιο και βιταμίνες, χωρίς χρωστικές και συντηρητικά, με μειωμένη ζάχαρη και λιπαρά», προσθέτει η κ. Κραψίτη.

Οι σημαντικότερες καινοτομίες των βιομηχανιών που δραστηριοποιούνται στον τομέα, σύμφωνα με τη κ. Παπαμήλιου, «είναι η δημιουργία υποκατάστατων γαλακτοκομικών προϊόντων, κρέατος, ψαριού και αυγού, που επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την κατανάλωση, πράγμα που φαίνεται όχι μόνο από σχετικές τις επενδύσεις των πολυεθνικών εταιρειών, αλλά και από το πλήθος των vegan προϊόντων που διαθέτουν σήμερα τα σούπερ μάρκετ». Έτσι, έχει ανοίξει ο δρόμος για την δημιουργία και νέων προϊοντικών προτάσεων σε διάφορες κατηγορίες. «Οι εταιρείες αντιλαμβάνονται ότι τόσο οι ανάγκες της ζήτησης όσο και οι ευκαιρίες αυξάνονται συνεχώς, οπότε όλο και πιο δυναμικά παρουσιάζουν νέες καινοτόμες ιδέες», λέει ο κ. Πορτοκαλίδης.

Η κ. Θάνου επισημαίνει ότι κορυφαίες εταιρείες του εξωτερικού, όπως η Beyond Meat και η Moving Mountain, αλλά και ελληνικές όπως ο Mega Yeeros και η Veganact, «λανσάρουν υποκατάστατα κρέατος, ενώ επιχειρήσεις όπως ο ΒιοΑγρός, παρακολουθώντας τις διεθνείς τάσεις, εισάγουν σχετικά προϊόντα από το εξωτερικό για την κάλυψη της ζήτηση». Στο ίδιο πλαίσιο, επισημαίνει τις νέες προτάσεις vegan «αυγών», «ομελέτας» και plant-based θαλασσινών, όπως οι vegan «γαρίδες» και τα «καλαμαράκια», «που επιβεβαιώνουν την ανοδική πορεία της κατηγορίας».

«Αναμφισβήτητα η δημιουργία του plant-based κρέατος είναι αυτό που έφερε την επανάσταση. Γι’ αυτό στην Ioniki θεωρήσαμε ότι η αποκλειστική συνεργασία μας με την Beyond Meat, μια από τις πρωτοπόρες εταιρείες του τομέα στη δημιουργία τέτοιων προϊόντων είναι η λογική, η σωστή κίνηση, οπότε φέραμε πρώτοι το plant-based κρέας στην ελληνική αγορά», τονίζει ο κ. Πορτοκαλίδης.

Μεγάλες εταιρείες τροφίμων, όπως η Nestlé, δραστηριοποιούνται έντονα στην εν λόγω κατηγορία προϊόντων. Η Nestlé, μέσω του προϊοντικού χαρτοφυλακίου Garden Gourmet, έχει παρουσία στην αγορά των προϊόντων φυτικής προέλευσης, με τα Sensational Burger, τα Sensational Sausage και τα Vegan Nuggets. Στο ενημερωτικό της site σημειώνεται σχετικά: «Πιστεύοντας στη διαφάνεια, στις ετικέτες των προϊόντων μας αναγράφονται αναλυτικά όλα τα συστατικά και θρεπτικά στοιχεία, ώστε να μπορείτε να είστε ενημερωμένοι και να κάνετε τις καλύτερες επιλογές. Χρησιμοποιούμε πρωτεΐνη σόγιας στα περισσότερα προϊόντα μας, αφού πρόκειται για πρωτεΐνη υψηλής ποιότητας βιολογικής αξίας. Καθώς χρησιμοποιούμε πολλά λαχανικά και άλλα συστατικά φυτικής προέλευσης, τα προϊόντα μας αποτελούν πηγή φυτικών ινών».

Η Unilever ανακοίνωσε τον Νοέμβριο του 2020 τον διεθνή στόχο της για πωλήσεις ύψους ενός δισ. ευρώ ετησίως plant-based κρεάτων και υποκατάστατων γαλακτοκομικών προϊόντων εντός των επόμενων 5 έως 7 ετών. Η σχετική ανάπτυξη «θα προέλθει από την ευρεία διάθεση της μάρκας «The Vegetarian Butcher», καθώς και από περισσότερες φυτικές προτάσεις σε μάρκες όπως Hellmann’s, Magic, και Algida», αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, όπου εξηγείται ότι ο στόχος της νέας πρωτοβουλίας της Unilever υπό τον τίτλο «Future Foods» έχει δυο κεντρικούς πυλώνες: Πρώτον, τη στήριξη των καταναλωτών, ώστε να στραφούν σε μια πιο υγιεινή διατροφή και, δεύτερον, τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της παγκόσμιας αλυσίδας παραγωγής τροφίμων.

H Lidl εισήγαγε με επιτυχία το 2020 τα vegan μπιφτέκια ιδιωτικής ετικέτας «Next Level Meat», «ανταποκρινόμενη στις ανάγκες των καταναλωτών για εναλλακτικές μορφές κρέατος, που για λόγους είτε ηθικούς είτε οικολογικούς επιθυμούν να καταναλώνουν λιγότερο ή καθόλου κρέας», όπως σημειώνει. Τα συγκεκριμένα μπιφτέκια είναι από λαχανικά, μανιτάρια, αρακά, πρωτεΐνη σίτου και σόγιας, καθώς και χυμό παντζαριού. Η αλυσίδα δηλώνει σχετικά με τα εν λόγω προϊόντα πως η παραγωγή τους έχει μειωμένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 91% σε σχέση με τα συμβατικά μοσχαρίσια μπιφτέκια.

Μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης
Όπως σημειώνει η κ. Κραψίτη, «τα vegan προϊόντα εισάγουν μια νέα διατροφική αντίληψη, που ήρθε για να μείνει. Οι περισσότερες εταιρείες κατανοούν τις σχετικές καταναλωτικές ανάγκες, αναπτύσσοντας ανταγωνιστικά προϊόντα, υψηλών προδιαγραφών. Έτσι στη Δέλτα επενδύσαμε σε σύγχρονο εξοπλισμό παραγωγής και αναπτύξαμε την προϊοντική μας γκάμα με καινοτόμες προτάσεις, εμπλουτίζοντάς τη συνεχώς με νέες γεύσεις, ανταποκρινόμενοι στις υψηλές απαιτήσεις του κοινού. Για εμάς δεν πρόκειται απλά για μια μόδα, αλλά για μια νέα προϊοντική κατηγορία που θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο μέλλον, με προοπτικές που μόνο θετικές μπορεί να χαρακτηριστούν».

Και η κ. Παπαμήλιου συμφωνεί πως η στροφή στα vegan προϊόντα δεν είναι μία περαστική μόδα. «Η ανάγκη για έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής και ταυτόχρονα πιο φιλικό προς το περιβάλλον, σε συνδυασμό με την επίδραση των social media και της πανδημίας, ωθεί στη διεύρυνση του αριθμού των ανθρώπων που τα καταναλώνουν». Όπως εξηγεί, οι προοπτικές είναι ευοίωνες, αρκεί να διατηρηθούν οι τιμές τους σε χαμηλά επίπεδα για τον μέσο καταναλωτή.

Οι οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας επηρέασαν αρνητικά τις τιμές τους εξαιτίας των ανατιμήσεων σε υλικά συσκευασίας και πρώτες ύλες και της αύξησης του ενεργειακού και μεταφορικού κόστους. «Εάν αρχίσει σταδιακά η κάμψη των τιμών, η αγορά έχει μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης», εκτιμά.

«Αρκεί και μόνο να κοιτάξει κάποιος τα νούμερα των πωλήσεων σήμερα και να συγκρίνει τα λιγοστά vegan προϊόντα μερικά χρόνια πριν με αυτά επί των ημερών μας και αντιλαμβάνεται ότι πρόκειται για μια νέα παγκόσμια τάση, στην οποία όλοι προσαρμόζονται. Η πανδημία ευνόησε την ανάπτυξη πωλήσεων των vegan προϊόντων, καθώς η δημιουργία ελεύθερου χρόνου συνεπεία της εφαρμογής των μέτρων για την αντιμετώπισή της ώθησε πολλούς καταναλωτές στον πειραματισμό με την διατροφή τους, προσφέροντας ευκαιρίες δοκιμής των plant-based προϊόντων», σχολιάζει ο κ. Πορτοκαλίδης.

Η κ. Θάνου προσθέτει ότι «είναι αδιαμφισβήτητο πως ο χορτοφαγικός τρόπος ζωής αναδεικνύεται σε μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες τάσεις στην αγορά των τροφίμων παγκοσμίως και στην Ελλάδα. Θεωρούμε πως το vegan life style ήρθε για να μείνει, καθώς εκφράζει με όρους ιδεολογίας γενικότερα μια στάση ζωής και ευθύνης απέναντι στα ζώα, τον πλανήτη και τον συνάνθρωπο».

Προωθηση, διαφημιστική επικοινωνία
• «Η Δέλτα από το 2018, με το λανσάρισμα της σειράς Φυτικών Ροφημάτων Δέλτα και στη συνέχεια, των Φυτικών Επιδορπίων», λέει η κ. Λίλιαν Κραψίτη, «μπήκε δυναμικά σε μια κατηγορία, η οποία έκανε τότε τα πρώτα βήματά της στην ελληνική αγορά. Για την προβολή των προϊόντων μας προχωρήσαμε σε μια ολιστική προσέγγιση, με ενέργειες online και offline, με σκοπό τη δημιουργία διαφορετικών touchpoints κατανάλωσης, όλες τις στιγμές της ημέρας, προκειμένου να προσφέρουμε στον καταναλωτή μια συνολική εμπειρία με το brand. Η σχετική καμπάνια επικοινωνεί τα πλεονεκτήματα των προϊόντων μας, αναδεικνύοντας την ποιότητα των πρώτων υλών τους, τη φυσικότητα των συστατικών τους, την υψηλή διατροφική αξία της σειράς και την πλούσια γεύση των προϊόντων της».
• Ο κ. Ιωάννης Πορτοκαλίδης σημειώνει ότι οι προωθητικές ενέργειες της Ioniki αφορούν κυρίως τα σούπερ μάρκετ, ανακοινώνοντας την τοποθέτηση από την έναρξη του νέου έτους των προϊόντων της εταιρείας στα My Market.
• Η κ. Σοφία Θάνου σημειώνει ότι, στο πλαίσιο της προώθησης του vegan life style, η Αγροδιατροφική συμμετέχει κάθε χρόνο στο Vegan Life Festival, ενώ συνεργάζεται με vegan food bloggers και με σχετικές ΜΚΟ. Παράλληλα υλοποιεί προωθητικές ενέργειες, μέσω digital καμπανιών για συγκεκριμένες σειρές vegan προϊόντων, πραγματοποιεί e-mail marketing, διανέμει ενημερωτικά φυλλάδια και διοργανώνει δειγματοδιανομές προϊόντων και γευστικές δοκιμές.
• Η Megas Yeeros αξιοποίησε τη νηστεία του προηγούμενου Πάσχα για την εμφάνιση της διαφήμισης των προϊόντων Mega Meatless, στο πλαίσιο της οποίας μια φωνή «προφήτη» παρουσίαζε τη νέα διατροφική συνήθεια, απευθύνοντας στους πιστούς το μήνυμα «Θα είναι Σαρακοστή, αλλά εσύ θα τρως σουβλάκι!», αλλά και γύρο, burger και κεφτεδάκια…

Νέα λανσαρίσματα

• Η Ioniki με την σειρά Σπιτική Ζύμη Plant-based δημιούργησε τέσσερις νέους κωδικούς Plant-Based: Μπουγάτσα με κιμά Beyond Meat, Σφολιατάκια με Λουκάνικο, Σφολιατάκια με Τυρί και Pizza Pepperoni.
• H Barilla λάνσαρε Zυμαρικά από όσπρια, τα Spaghetti από 100% αλεύρι κόκκινης φακής, το Risoni από 100% αλεύρι κόκκινης φακής και ρεβιθιού και το Risoni από 100% αλεύρι κόκκινης φακής, ρεβιθιού και μπιζελιού.
• Η Ήλιος λάνσαρε τρία είδη cous cous: Από φαγόπυρο, από ρεβίθια και κόκκινη φακή και από καλαμπόκι, ρύζι και ρεβίθι, όλα τους βιολογικά.
• Η Family Food λάνσαρε τη σειρά με 100% plant based ροφήματα αμυγδάλου από το ΕβΛΟΓΗΜΕΝΟ, το ΕβΛΟΓΗΜΕΝΟ Classic Taste 1L και το ΕβΛΟΓΗΜΕΝΟ Sugar Free 1L.
• Η Δέλτα λάνσαρε το νέο ρόφημα Αμύγδαλο Protein Plus σε συσκευασία του ενός λίτρου με 32 γραμμάρια φυτικής πρωτεΐνης. Η σειρά ροφημάτων αποτελείται από έξι κωδικούς του ενός λίτρου: Ρόφημα Αμύγδαλο από 100% ελληνικά αμύγδαλα, ρόφημα Αμύγδαλο με 100% ελληνικά αμύγδαλα χωρίς προσθήκη ζάχαρης, ρόφημα Καρύδα χωρίς προσθήκη ζάχαρης, ρόφημα Βρώμη με σουσάμι, ηλιόσπορο και κολοκυθόσπορο χωρίς προσθήκη ζάχαρης. Επίσης λάνσαρε σε συσκευασίες των 500 ml τα σοκολατούχα ροφήματα Φουντούκι Dark Choco με ρύζι χωρίς προσθήκη ζάχαρης και Αμύγδαλο-Κακάο.

 

Ωμέγα: Χριστούγεννα κοινωνικής ευθύνης

Η Ωμέγα, στο πλαίσιο των δράσεών της ΕΚΕ, έγινε αρωγός της κοινωνικής κουζίνας «Ο Άλλος Άνθρωπος», συμβάλλοντας στις 12 Δεκεμβρίου στη διαδικασία προετοιμασίας και διανομής περισσότερων από 150 μερίδων φαγητού και γλυκισμάτων σε φτωχούς ανθρώπους στην περιοχή του Θησείου, ενώ πρόσφερε στην κοινωνική κουζίνα περισσότερες από χίλιες μερίδες φαγητού, μέσω του χριστουγεννιάτικου διαγωνισμού της στα social media.

Μπάρμπα Στάθης: Κορυφαία στα Business Superbrands 2021-2022

Πρώτη στον κλάδο της ως Κορυφαία Εταιρική Επωνυμία στην κατηγορία «Είδη διατροφής», αναδείχθηκε η Μπάρμπα Στάθης, θυγατρική της Vivartia, στην πρόσφατη διοργάνωση των Business Superbrands 2021-2022. Η εταιρεία τιμήθηκε για τέταρτη χρονιά, έχοντας ξεχωρίσει για την αναγνωρισιμότητα, την αξιοπιστία, τη μακροχρόνια συνέπειά της, για την ποιότητα και την ασφάλεια των προϊόντων της, καθώς και την εταιρική υπευθυνότητά της.

Be An Ally: Τα δικαιώματα της LGBTQI+ κοινότητας στην εργασία

Η Mexoxo σε συνεργασία με την Γενική Γραμματεία Δικαιοσύνης & Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και εκπρόσωπό της τον κ. Πάνο Αλεξανδρή, Γενικό Γραμματέα Δικαιοσύνης & Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, συνδιοργάνωσε το Be An Ally, το πρώτο forum στην Ελλάδα για την προώθηση των δικαιωμάτων και της συμπερίληψης της LGBTQΙ+ κοινότητας στους χώρους εργασίας. Σκοπός του forum ήταν να εκπαιδεύσει, να εμπνεύσει τους HR Managers του ιδιωτικού τομέα και να προωθήσει την αλλαγή, ώστε να μειωθεί η ανισότητα στο χώρο εργασίας.

Από την 1η Ιανουαρίου ως γνωστόν οι καταναλωτές καταβάλλουν εισφορά προστασίας του περιβάλλοντος 0,05 ευρώ για κάθε πλαστικό μίας χρήσης, που τους διατίθεται ως συσκευασία των έτοιμων ποτών και φαγητών στη μαζική εστίαση και στο λιανεμπόριο.

Το ΙΕΛΚΑ, κωδικοποιώντας σε οκτώ ερωτήσεις και απαντήσεις τα σχετικά με την περιβαλλοντική εισφορά, επισημαίνει: Πρώτον, ότι η εισφορά δεν αφορά τα υλικά συσκευασίας που χρησιμοποιούνται για τη συσκευασία χύμα τροφίμων ούτε των τυποποιημένων προϊόντων. Δεύτερον, ότι η εισφορά επιβάλλεται για τους περιέκτες τροφίμων, τα κύπελλα ποτών και τα καλύμματα (ή καπάκια) αυτών, εφόσον είναι μιας χρήσης και είναι φτιαγμένα από πλαστικό υλικό ή έχουν πλαστική επικάλυψη, επένδυση ή επίστρωση ή περιέχουν στη χαρτόμαζά τους συνθετικά πολυμερικά πρόσθετα. Σε κάθε περίπτωση δεν αφορά φιάλες.

Τρίτον, ότι το τέλος 0,05 ευρώ αφορά κάθε τεμάχιο πλαστικού προϊόντος κατά τρόπον ώστε η χρέωση διπλασιάζεται, εφόσον π.χ. το ποτήρι του καφέ και το κάλυμμά του είναι χωριστά πλαστικά προϊόντα, ενώ αυτό δεν ισχύει εφόσον το κάλυμμα δεν αποσπάται από το ποτήρι.

Τέταρτον, ότι το μέτρο αφορά όλες ανεξαιρέτως τις επιχειρήσεις που διαθέτουν προϊόντα εστίασης σε καθήμενους ή περαστικούς πελάτες ή τα διανέμουν εκτός της επιχείρησης ή παρέχουν υπηρεσίες αναψυχής με συνοδεία φαγητού ή ποτού ή πρόκειται για κυλικεία σταθερής ή μη εγκατάστασης.

Πέμπτον, ότι η εισφορά έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα, καθώς τα έσοδα από αυτή είναι δημόσια, τα οποία εισπράττονται από την ΑΑΔΕ και αποδίδονται στο ΝΠΔΔ «Πράσινο Ταμείο», με σκοπό τη διάθεσή τους αποκλειστικά για την προστασία του περιβάλλοντος.

Έκτο, ότι ο καταναλωτής δεν είναι υπόχρεος εισφοράς περιβαλλοντικού τέλους, αν κάνει χρήση δικών του επαναχρησιμοποιούμενων συσκευασιών, πράγμα που οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να σέβονται, εφόσον βεβαιώνονται ότι η συσκευασία του πελάτη τους είναι ασφαλής για την υγιεινή του προϊόντος τους.

Έβδομο, ότι ήδη από το 2018 καταβάλλεται περιβαλλοντικό τέλος για τις πλαστικές σακούλες μεταφοράς, ενώ από τον Ιούλιο του 2021 ξεκίνησε η σταδιακή κατάργηση μιας σειράς προϊόντων μιας χρήσης, η οποία θα ολοκληρωθεί τον Μάιο του 2022. Και όγδοο, ότι για τις πλαστικές συσκευασίες υπάρχουν ήδη συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων, πράγμα που δεν ισχύει για τα συγκεκριμένα είδη μιας χρήσης, ενώ από το 2023 ο νόμος προβλέπει τη δημιουργία υποχρεωτικού συστήματος εγγυοδοσίας φιαλών.

Beverage World: Χριστούγεννα στην «Εστία των Αθηνών

Η Beverage World (όμιλος Φώτος Φωτιάδης), συμπαραστεκόμενη φέτος τα Χριστούγεννα στους φιλοξενούμενους του ξενώνα φιλοξενίας ηλικιωμένων αστέγων του Κέντρου Υποδοχής και Αλληλεγγύης του Δήμου Αθηναίων «Εστία των Αθηνών», στήριξε οικονομικά την Εστία δωρίζοντας ένα σημαντικό ποσό για την κάλυψη βασικών και καθημερινών αναγκών των φιλοξενουμένων, μερίμνησε για την χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα και μοίρασε δώρα σε όλους τους φιλοξενούμενους.

Η Αγγελάκης δίπλα στα παιδιά της Εύβοιας

Η Αγγελάκης ΑΕ, παρέχοντας στήριξη στα παιδιά του τόπου της, της Εύβοιας, η οποία δοκιμάστηκε σκληρά το προηγούμενο καλοκαίρι από τις καταστροφικές πυρκαγιές, δώρισε σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό στο Δημοτικό Σχολείο και το Νηπιαγωγείο της Αγίας Άννας και κλιματιστική μονάδα στο Δημοτικό Σχολείο Τριάδας του Δήμου Διρφύων-Μεσσαπίων.