Μια θετική χρονιά, με χαμηλότερες, ωστόσο, επιδόσεις από τις αρχικά αναμενόμενες, αλλά και με διαφορετικές ταχύτητες επιδόσεων μεταξύ των αλυσίδων, άφησαν πίσω τους οι επιχειρήσεις του κλάδου. Το 2021 εξελίχθηκε απρόβλεπτα, λόγω της εφαρμογής των έκτακτων μέτρων για την ανάσχεση της πανδημίας, των πολλών κρουσμάτων του Covid-19, ιδιαίτερα στα τέλη του έτους, με τη διασπορά της μετάλλαξης Omicron, των εντεινόμενων ανατιμητικών τάσεων, κυρίως τους τελευταίους μήνες του χρόνου, αλλά και της επαναλειτουργίας της αγοράς της μαζικής εστίασης, όπως και της ανάκαμψης του τουρισμού.
Πολλά κρίθηκαν και από το γεγονός, βέβαια, ότι οι επιχειρήσεις αντιμετώπισαν την πρόκληση των συγκρίσεων με τις εξαιρετικές επιδόσεις τους το 2020, οπότε τα lockdowns ευεργέτησαν τις πωλήσεις σχεδόν όλων των αλυσίδων. Παρ’ όλα αυτά, ο κλάδος κατάφερε να κλείσει και το 2021 με άνοδο πωλήσεων, οι οποίες, βάσει των τελευταίων εκτιμήσεων, διαμορφώθηκαν κατά 1,3% έως 1,5% υψηλότερα του 2020 (ως την έκδοση του τεύχους δεν είχε ακόμα μετρηθεί ο τζίρος της τελευταίας εβδομάδας του έτους).
Το ψαλίδισμα των επιδόσεων του κλαδικού τζίρου έγινε κυρίως στη διάρκεια του τελευταίου τετράμηνου της χρονιάς, οπότε μήνα το μήνα έπεφτε ο ρυθμός τόνωσης των εσόδων συνολικά της οργανωμένης λιανικής. Πάντως, οι πληθωριστικές πιέσεις, που άρχισαν να εκδηλώνονται ήδη από τα τέλη του καλοκαιριού, για να ενταθούν έως τα τέλη του 2021, έδωσαν μια μικρή ώθηση στον τζίρο. Ειδικότερα, ο εσωτερικός πληθωρισμός του κλάδου στο τελευταίο τετράμηνο του έτους υπολογίζεται ότι διαμορφώθηκε γύρω στο 1,5%-1,8% σε ετήσια βάση. Ωστόσο, τα νοικοκυριά υπό την πίεση της ενεργειακής ακρίβειας και του πληθωρισμού επέδειξαν σχετική αυτοσυγκράτηση, πράγμα που άρχισε να κάνει αισθητή τη μείωση των πωλήσεων σε όγκο.
Παράγοντες της αγοράς σχολιάζουν ότι ο ρυθμός της ανάπτυξης πέρυσι ήταν ταχύτερος στις υψηλότερες βαθμίδες της κλίμακας ισχύος του κλάδου, αν και υπήρξαν εξαιρέσεις, με αποτέλεσμα για ένα ακόμη δωδεκάμηνο να εξακολουθήσει η μεταφορά μεριδίων από τη βάση του κλάδου προς τα πάνω. Πρόκειται ασφαλώς για μια τάση που έρχεται από το παρελθόν και, όπως όλα δείχνουν κι όλοι συμφωνούν, θα κυριαρχήσει στα χρόνια που έρχονται. Ας δούμε, όμως, τις επιδόσεις της κλαδικής αγοράς ανά αλυσίδα.
ΕΥΣ
Με ρυθμό ανάπτυξης πολλαπλάσιο της αγοράς έκλεισε το 2021 για τη ΕΥΣ. Η διοίκηση της αλυσίδας είδε το τζίρο της να ενισχύεται στο ύψος περίπου των 3,3 δισ. ευρώ ή κατά 5% έναντι του 2020, δηλαδή κέρδισε μερίδια αγοράς και κατά την περυσινή χρήση. Ταυτόχρονα, αύξησε την απόσταση που τη χωρίζει από τους ανταγωνιστές της. Σύμφωνα με πληροφορίες, η διοίκηση της ΕΥΣ αποδίδει τη θετική πορεία των πωλήσεών της σε τρεις παράγοντες: Στην περαιτέρω ωρίμαση των καταστημάτων που απέκτησε από τη Μαρινόπουλος, ιδιαίτερα στην περιφέρεια, στις σημαντικές επενδύσεις που συνεχώς κάνει, ανακαινίζοντας τα παλαιότερα σούπερ μάρκετ του δικτύου της, και στο ότι η εταιρεία έχει διευρυμένο δίκτυο υπέρ μάρκετ, στα οποία έχει στραφεί μεγάλο μέρος του καταναλωτικού κοινού, βασικά για λόγους ασφάλειας έναντι της πανδημίας.
Σημειώνουμε ότι το 2021 η ΕΥΣ υλοποίησε επενδύσεις της τάξης των 50 εκατ. ευρώ, για την υποστήριξη κυρίως του προγράμματος ανακαινίσεων των παλαιότερων καταστημάτων της και της ίδρυσης νέων. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, ανοδικά εξελίχθηκαν πέρυσι και οι πωλήσεις του δικτύου χονδρικής The Mart, ενισχυμένες από την αναζωογόνηση της τουριστικής κίνησης και από την επαναλειτουργία, έστω με περιορισμούς, της αγοράς της μαζικής εστίασης.
ΑΒ Βασιλόπουλος
Από την πλευρά της η ΑΒ Βασιλόπουλος, σύμφωνα με πληροφορίες, το 2021 κατέγραψε μικρή μείωση στα έσοδά της. Σύμφωνα με τη διοίκησή της αλυσίδας, ο βασικότερος λόγος για τον οποίο το δίκτυο δεν κατάφερε να αυξήσει το τζίρο του, ήταν διότι τα καταστήματά του πριν ξεσπάσει η υγειονομική κρίση ήδη υπεραπέδιδαν, οπότε δεν ήταν δυνατόν να αναπτύξουν περαιτέρω τις πωλήσεις τους μέσα στην πανδημία. Ανάλογη επίδραση είχε το γεγονός ότι η εταιρεία δεν έχει μεγάλο αριθμό υπέρ μάρκετ, οπότε στερήθηκε του αναγκαίου ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος για να ενισχύσει τις πωλήσεις της. Ο κ. Βασίλης Σταύρου, Brand President της αλυσίδας, εστιάζοντας στο γενικότερο κλίμα και την εικόνα της αγοράς, δήλωσε στο «σελφ σέρβις» ότι ο κλάδος βρίσκεται εδώ και δύο χρόνια αντιμέτωπος με την πανδημία, «που απαιτεί αντοχές μαραθώνιου κι όχι αγώνων ταχύτητας. Οι επιπτώσεις της πανδημίας θα συνεχιστούν το 2022, όπως και τα προβλήματα που δημιουργούν οι πληθωριστικές πιέσεις. Ελπίζω, ωστόσο, η ομαλοποίηση της λειτουργίας του εμπορίου να επιταχυνθεί», πρόσθεσε.
Lidl
Εντός πλάνων βρέθηκε η Lidl το 2021, ωθούμενη σε νέα αύξηση των πωλήσεών της, όμως η διοίκησή της επιφυλάχθηκε να προσδιορίσει τον ακριβή ρυθμό της ανάπτυξής τους. Στελέχη της, επικαλούμενα την πρόσφατη αλλαγή ηγεσίας στην εταιρεία, δήλωσαν ότι μόλις ολοκληρωθεί η εταιρική της χρήση (στο τέλος του Φεβρουαρίου) θα δημοσιοποιηθούν περισσότερα στοιχεία για τις επιδόσεις της Lidl. Τονίζουν, πάντως, ότι πέρυσι η αλυσίδα ολοκλήρωσε επιτυχώς έναν ακόμη επενδυτικό κύκλο, έχοντας διαθέσει περίπου 100 εκατ. ευρώ, κυρίως για την επέκταση του δικτύου της με νέα καταστήματα και για τις ανακαινίσεις των παλαιότερων.
Metro
Το 2021 ήταν μια καλή χρονιά για τη Metro, η διοίκηση της οποίας είδε τις πωλήσεις της να αυξάνονται στα 1,370 εκατ. ευρώ ή περίπου κατά 2,5% υψηλότερα από το 2020. Τόσο το δίκτυο λιανικής My Market όσο και τα καταστήματα χονδρικής Metro Cash & Carry, αύξησαν τα έσοδά τους «εκμεταλλευόμενα τις θετικές συγκυρίες της περυσινής χρονιάς, που δεν ήταν άλλες από την τόνωση της τουριστικής αγοράς και τη μερική αναθέρμανση της εστίασης, η οποία μετά από ένα σχεδόν παγωμένο δωδεκάμηνο επαναλειτούργησε», μας είπε ο κ. Αριστοτέλης Παντελιάδης, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, προσθέτοντας ότι το εταιρικό δίκτυο ενισχύθηκε σημαντικά και από τις ανακαινίσεις των παλαιότερων μονάδων του, που ολοκληρώθηκαν εντός του έτους.
Όσο για την κερδοφορία της Metro, όπως τονίζει, «είναι πολύ νωρίς για ασφαλή συμπεράσματα. Όμως είναι βέβαιο ότι θα διαμορφωθεί είτε στο επίπεδο του 2019 είτε υψηλότερα». Σχολιάζοντας το πρόβλημα του ενεργειακού κόστους, ο κ. Παντελιάδης το χαρακτήρισε «αστάθμητο παράγοντα», εκτιμώντας ότι και τη νέα χρονιά θα εξακολουθήσει να έχει σημαντική επίπτωση στα μεγέθη των επιχειρήσεων του κλάδου. Σχετικά με τις ανατιμήσεις επισήμανε τη μικρή συμβολή τους στα έσοδα της αγοράς, η οποία πάντως, όπως είπε, «έχει απορροφήσει σημαντικό μέρος των αυξήσεων στις τιμές χονδρικής».
Μασούτης
Το τέλος του 2021 βρήκε τη Μασούτης με σταθεροποιημένο τζίρο στα 883 εκατ. ευρώ (έναντι των 882 εκατ. ευρώ το 2021), γεγονός που, σύμφωνα με τον κ. Γιάννη Μασούτη, πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας, «αποτελεί μια ιδιαίτερα καλή επίδοση, αν συγκρίνει κανείς τα περυσινά μεγέθη με εκείνα του 2019, δεδομένου ότι η εταιρεία το 2020 μέσα στην πανδημία πέτυχε πολύ υψηλό ρυθμό ανάπτυξης». Η Μασούτης πέρυσι συνέχισε το επενδυτικό της πλάνο, διαθέτοντας συνολικά κεφάλαια 25 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση του δικτύου της, ιδιαίτερα μέσω των ανακαινίσεων. Σε ό,τι αφορά το καθαρό αποτέλεσμα της χρήσης του 2021, όπως μας είπε ο κ. Μασούτης, υπολογίζεται περίπου στα 15-16 εκατ. ευρώ από 13 εκατ. ευρώ ένα χρόνο πριν.
Πέντε
Το 2021 δεν άφησε αναπτυξιακό αποτύπωμα στον τζίρο της Πέντε, καθώς το δίκτυό της, σύμφωνα με τον κ. Παναγιώτη Πουρσανίδη, διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας, είχε μια κάμψη πωλήσεων της τάξης του 1,3% έναντι του 2020, κλείνοντας στα 505 εκατ. ευρώ. Πάντως, στην πορεία της αλυσίδας συνέβαλε πέρυσι η λειτουργία των τεσσάρων νέων καταστημάτων της, όπως και η διεύρυνση της χρήσης της κάρτας πιστότητας από τους πελάτες της, όπως μας είπε.
ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός
Το 2021 ήταν για την ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός η πρώτη χρονιά δραστηριοποίησής της εκτός του ομίλου αγορών ΕΛΟΜΑΣ, πράγμα που της επέτρεψε μια μεγαλύτερη αυτονομία κινήσεων σε ό,τι αφορά την επέκτασή της και τις συμφωνίες της με τους προμηθευτές. Η εταιρεία αύξησε πέρυσι τα έσοδά της κατά 6,5%, οπότε διαμορφώθηκαν στα 378 εκατ. ευρώ και σε ενοποιημένη βάση στα 416 εκατ. ευρώ (ανάπτυξη 6,6%), με την υποστήριξη των νέων της σούπερ μάρκετ, της νέας εταιρικής της ταυτότητας, της καθιέρωσης νέου σήματος στο franchise, αλλά και της εφαρμογής διαφοροποιημένης εμπορικής πολιτικής και πολιτικής μάρκετινγκ.
Market In
Έχοντας εγκαινιάσει περί τα 15 νέα σούπερ μάρκετ και ανακαινίσει αρκετά περισσότερα, η Market In έκλεισε το 2021 με αύξηση τζίρου, ο οποίος το 2020 είχε διαμορφωθεί στα 347 εκατ. ευρώ Συμβολή στην αναπτυξιακή της πορεία πέρυσι είχε και η δραστηριότητα του εταιρικού e-shop, η λειτουργία του οποίου εγκαινιάστηκε τον Αύγουστο του 2020.
Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες
Η Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες εξασφάλισε το 2021 αύξηση του κύκλου εργασιών της, ιδιαίτερα από τα καταστήματα του δικτύου της που εδρεύουν σε τουριστικές περιοχές. Σύμφωνα με τον κ. Γιάννη Πηλίδη, γενικό διευθυντή της εταιρείας, το περυσινό δωδεκάμηνο έκλεισε με ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 8%-8,5% έναντι του 2020, χρονιάς που, ενώ έφερε χαμόγελα στους ανταγωνιστές τής Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες, για την ίδια αποδείχθηκε δύσκολη περίοδος, αφού ένα μεγάλο μέρος του δικτύου της, που δραστηριοποιείται σε τουριστικές περιοχές της χώρας, υπέστη τις επιπτώσεις της κατάρρευσης του τουριστικού τζίρου. Μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει, «ειδικότερα πέρυσι τον Αύγουστο ο τζίρος μας εμφάνισε ανάπτυξη της τάξης του 25% συγκρινόμενος με την αντίστοιχη περίοδο του 2020». Συνεπώς, για την αλυσίδα η τουριστική περίοδος όχι απλώς απορρόφησε τους κραδασμούς της περυσινής χρονιάς, αλλά την ώθησε και σε αξιοσημείωτη ανάπτυξη. Σχολιάζοντας την κερδοφορία της, ο κ. Πηλίδης εκτίμησε το ύψος της περίπου στα 400.000 ευρώ έναντι 280.000 ευρώ το 2020, προσθέτοντας ότι στην άνοδο των μεγεθών της Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες πέρυσι συνέβαλαν και τα καταστήματα που εγκαινίασε στη διάρκεια του έτους, συνολικά 49 (11 εταιρικά Ελληνικά Μάρκετ, 21 Ελληνικά Μάρκετ franchise, 14 Πρόοδος, 1 Ήλιος, 2 Γρήγορα –ένα εταιρικό κι ένα franchise). Σημειώνουμε ότι το 2020 είχε εγκαινιάσει 28 νέα καταστήματα.