Μήνας: Ιούνιος 2021

Ποιος θα πατήσει το on στο μίξερ;

Posted on by Πλάτωνας Τσούλος

O Μάιος καταρχάς έδειξε ότι ο δρόμος των σούπερ μάρκετ στο εξής δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα, καθώς η πτώση του τζίρου ήταν κάτι περισσότερο από δραματική για ένα μεγάλο μέρος της αγοράς. Οι πιέσεις στις πωλήσεις πονάνε μολονότι, τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό, ήταν αναμενόμενες, λόγω των υψηλών επιδόσεων τον Μάιο πέρυσι.

Όμως, οι αλυσίδες τώρα έχουν μπροστά τους ένα δύσκολο καλοκαίρι. Όλοι πια κατανοούν ότι τα έσοδά τους από την τουριστική περίοδο θα είναι μεν αυξημένα σε σχέση με το 2020, αλλά όχι στο επίπεδο των αρχικών προβλέψεων, καθώς η διάρκεια της σεζόν είναι φανερό πως συμπτύσσεται, λόγω των καθυστερήσεων στη δημιουργία του «τείχους της ανοσίας», με αναπόφευκτες επιπτώσεις στον τζίρο. Ήδη η στοχοθεσία όλων των επιχειρήσεων για το τρίμηνο Ιουνίου-Αυγούστου αναθεωρείται προς τα κάτω, επηρεάζοντας τα ετήσια πλάνα τους.

Αμέσως μετά ακολουθεί το φθινοπωρινό «back to school» για τα περισσότερα νοικοκυριά, με έκτακτες, τακτικές και αναβλημένες οικονομικές υποχρεώσεις, που θα πρέπει πλέον να τακτοποιηθούν, επηρεάζοντας αρνητικά την καταναλωτική δαπάνη. Μέλλει στο τελευταίο δίμηνο του χρόνου να φανεί η απόσταση από τις περυσινές θεαματικές επιδόσεις του κλάδου.

Από άποψη κλίματος και προσδοκιών, από τη μια πλευρά αναμένεται ευφορία, λόγω της επαναφοράς του ΑΕΠ σε αναπτυξιακή φορά και της εφαρμογής του Εθνικού Σχεδίου για την ανάταξη της οικονομίας και από την άλλη, αύξουσα ανασφάλεια και άγχος εξαιτίας των μακροπρόθεσμων οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας. Η κοινωνία μας, έχοντας ζήσει επί μακρόν πρωτόγνωρη κόπωση, είναι βέβαιο ότι θα δαπανά με επιφύλαξη τα διαθέσιμα εισοδήματά της, με ό,τι σημαίνει αυτό για τις αγορές λιανικής. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, οι αλυσίδες καλούνται να διαχειριστούν τη δική τους πραγματικότητα, με βασικό ζητούμενο τη διατήρηση της κερδοφορίας τους, ενόσω ο τζίρος τους θα ακολουθεί καθοδική πορεία.

«Όλοι ψάχνονται…»
«Οι περισσότεροι στην αγορά σήμερα «ψάχνονται», ώστε να έχουν την «πολυτέλεια» των εναλλακτικών λύσεων, εφόσον το κλίμα βαρύνει», σχολιάζει γνωστός παράγοντας του κλάδου, προσθέτοντας ότι «δεν θα ήταν υπερβολή, να λέγαμε πως όλοι σήμερα μιλούν με όλους κι όλοι μελετούν στρατηγικές διεξόδου από μια πιθανώς δυσκολότερη φάση στο όχι μακρινό μέλλον». Άλλοι παράγοντες τονίζουν ότι «τα ανοικτά ζητήματα φέτος είναι σαφώς περισσότερα από κάθε άλλη περίοδο, ακόμη κι εκείνης που κατέρρευσε η Μαρινόπουλος. Τότε τα ζητούμενα ήταν δύο: Αν και κατά πόσο θα πετύχαινε το εγχείρημα της Σκλαβενίτης και το ποιοι θα κέρδιζαν και πόσο από την αναδιάρθρωση της αγοράς.

Σήμερα είναι πολύ περισσότερα…». Ας τα απαριθμήσουμε λοιπόν: Ποιος και μετά από πόσο καιρό θα ανακοινώσει το επόμενο deal εξαγοράς και ποιο μπορεί να είναι αυτό; Τι σχεδιάζει η ΑΒ Βασιλόπουλος, που μέχρι και σήμερα δεν έχει «απαντήσει» στο άλμα τζίρου της ΕΥΣ προς τα 4 δισ. ευρώ; Θα επιχειρήσει η Metro μια δεύτερη εξαγορά; Τι θα κάνει η Μασούτης, που μόνιμα φέρεται τα τελευταία χρόνια να διαπραγματεύεται την πώλησή της; Πώς θα αντιδράσει η Πέντε, που πλέον φαίνεται να υστερεί έναντι των μεγάλων ανταγωνιστών της; Πότε θα αναδιαρθρωθεί η ζώνη των «μεσαίων» του κλάδου, με τι ρόλο για τις ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, Bazaar, Market In και SYNKA και πού θα ισορροπήσει το μεταγραφικό παιχνίδι στους ομίλους αγορών; Ποιο είναι το μέλλον για το εγχείρημα της Spar Hellas, αλλά και της Mere; Θα δούμε νέα είσοδο διεθνούς ανταγωνιστή στον κλάδο, πότε και με τι όρους;

Νέα είσοδος στον κλάδο;
Το τελευταίο ερώτημα δεν τίθεται τυχαία. Οι πληροφορίες μας λένε ότι ένας πολυεθνικός «παίκτης» του κλάδου ήδη διερευνά το ενδεχόμενο εισόδου του στην Ελλάδα και δη όχι όπως η Mere, δηλαδή μέσω της δημιουργίας ενός νέου δικτύου εκ του μηδενός, αλλά κατόπιν σύμπραξης ή συνεργασίας με κάποιον από τους μεγάλους του κλάδου μη αποκλειομένης της εξαγοράς εγχώριας μεγάλης αλυσίδας. Λέγεται ότι ήδη γίνονται επαφές με ενδιαφερόμενη αλυσίδα, η οποία φέρεται να έχει υπογράψει ένα πρώτο letter of intent με γνωστό παράγοντα του κλάδου… Όσο για την τελευταία διεθνή «άφιξη» στον κλάδο, τη ρωσική Mere, ήδη άνοιξε το πρώτο της κατάστημα, στη Λάρισα, και τις παραμονές έκδοσης του τεύχους σχεδίαζε τα εγκαίνια ενός δεύτερου, στην Τρίπολη. Δεδομένου ότι η εταιρεία απέφυγε τη δημοσιογραφική ενημέρωση για την παρθενική εμφάνισή της, η πρώτη εικόνα του καταστήματός της στη Λάρισα ήρθε μέσω περιγραφών από στελέχη της αγοράς, που το επισκέφθηκαν. Πρόκειται, λοιπόν, για ένα σούπερ μάρκετ στεγασμένο σε ακίνητο άλλοτε νοικιασμένο στη Μαρινόπουλος, που έμεινε για χρόνια κλειστό.

Ο εξοπλισμός του δείχνει απέριττος κι ο χώρος του παρεμφερής με των cash & carry, δηλαδή κατακλυσμένος από παλέτες, αλλά με τα περισσότερα εκ των εκθεμάτων του άγνωστα στο ελληνικό κοινό. Η διαμόρφωση του εξωτερικού του χώρου είναι εξαιρετικά λιτή, όπως και η ταμπέλα με το σήμα της εταιρείας, ενώ η παρουσία των πελατών στο κατάστημα ήταν μάλλον υποτονική, πιθανώς διότι η Mere αποφεύγει τους επικοινωνιακά υψηλούς τόνους. Στελέχη του κλάδου σχολιάζουν ότι, αν κάπου μπορεί η Mere να κάνει τη διαφορά στα πρώτα της βήματα, είναι μάλλον στη χονδρική παρά στη λιανική, κυρίως εφόσον «χτυπάει» τις τιμές. Σε κάθε περίπτωση είναι πολύ νωρίς να προεξοφλήσει κανείς τη δυναμική της στην Ελλάδα. Στους επόμενους μήνες θα φανούν η αποδοτικότητα και η διεισδυτικότητά της στο εγχώριο κοινό και σε προοπτική χρόνου, η αντίδραση κυρίως της Lidl –μονοπωλίου ως τώρα στο discount…

Οι μοιραίες κινήσεις, στα χέρια των μεγάλων
Πάντως, τα «βαριά χαρτιά» της αγοράς είναι εκείνα που θα καθορίσουν την «επόμενη μέρα» στη ζωή του κλάδου. Η ΕΥΣ, για παράδειγμα, συνεχίζει να αναπτύσσεται παρά τις πιέσεις στην κλαδική αγορά, επεκτεινόμενη πλέον με τη δημιουργία νέων καταστημάτων και επενδύοντας στις ηλεκτρονικές πωλήσεις, ενώ τα στελέχη της δεν αποκλείουν κάποια ή κάποιες εξαγορές, κυρίως σε περιοχές της περιφέρειας που έχει ασθενή παρουσία. Περιθώρια νέων εκπλήξεων από την ΕΥΣ υπάρχουν, στην περίπτωση που «τα βρει» με κάποιο ξένο κλαδικό εταίρο, ενδεχόμενο το οποίο η διοίκησή της, πάντως, λέει ότι δεν το συζητά.

Η ΑΒ Βασιλόπουλος παραμένει σε μια σχετικά σταθεροποιημένη θέση, πιεζόμενη από το leader της αγοράς, ενώ κρατά ανοικτές τις αντένες της στις ευκαιρίες εξαγορών. Σε αυτή τη φάση μόνο μέσω επιθετικών κινήσεων, όπως εκτιμάται, μπορεί να απομακρυνθεί από τη ζώνη των 2,1 δισ. ευρώ, στην οποία μένει για καιρό.

Η Lidl επιμένει σταθερά στην πολιτική της οργανικής της ανάπτυξης και της αποχής από εξαγορές, πράγμα που δεν ισχύει για τη Metro, η οποία μετά την επιτυχημένη εξαγορά της Αφοί Βερόπουλοι δεν κρύβει το ενδιαφέρον της για σχετικές κινήσεις, έστω τοπικά.

Οι Μασούτης, Πέντε και ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός θα μπορούσαν, είτε με στρατηγικές πρωτοβουλίες τους είτε ως υποδοχείς πρωτοβουλιών ενσωμάτωσής τους σε μεγαλύτερα επιχειρηματικά σχήματα, να αλλάξουν τις ισορροπίες στον κλάδο. Μη αξιολογήσιμες είναι οι προθέσεις της Bazaar, η διοίκηση της οποίας, μετά τον απροσδόκητο θάνατο του Δήμου Βερούκα, τηρεί εσωστρεφή σιγή. Όσο για τη Market In, που επίσης απώλεσε πρόσφατα τον ιδρυτή της, Θωμά Ράμμο, εμμένει στη γραμμή της γρήγορης επέκτασης του δικτύου της. Όμως, μάλλον δύσκολα θα τολμούσε να δοκιμάσει τώρα μια απαιτητική εξαγορά.

Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη: Ο ενισχυμένος ρόλος των επιχειρήσεων σούπερ μάρκετ και FMCG στην εποχή της πανδημίας

Posted on by Ξένια Μαντζιώρη

Η πανδημία έστειλε ένα ισχυρό μήνυμα προς τη διεθνή κοινότητα για την αναγκαιότητα άμεσης λήψης μέτρων που θα υποστηρίζουν τις αρχές της ισότητας, της δικαιοσύνης και της πρόσβαση όλων των πολιτών σε κοινωνικά αγαθά, όπως η εργασία και η υγεία.

Παρά τη συγκρατημένη αισιοδοξία που προκάλεσαν οι αρχικές ενδείξεις μιας συνειδητοποίησης εκ μέρους διεθνών οργανισμών και κρατών ότι η αλόγιστη εκμετάλλευση των διαθέσιμων πόρων με στόχο τον πλουτισμό ενός ελάχιστου αριθμού ατόμων θέτει σε κίνδυνο την επιβίωση του παγκόσμιου πληθυσμού και του πλανήτη, οι εξελίξεις επιβεβαίωσαν πως η αδυναμία αλλαγής του κυρίαρχου μοντέλου ανάπτυξης είναι το κύριο εμπόδιο αλλαγής πλεύσης της ανθρωπότητας.

Παρόλα αυτά, δεν μπορούμε παρά να δούμε με θετικό βλέμμα τις πρωτοβουλίες διεθνών οργανισμών και επιχειρήσεων που αναπτύσσονται στο πλαίσιο των γενικών αρχών της αειφορίας, παρά τις παλινωδίες, τα εμπόδια και τη μέχρι στιγμής μηδαμινή αποτελεσματικότητά τους.

Mε δεδομένη την κυριαρχία ενός οικονομικού μοντέλου που ευνοεί τον πλουτισμό των λίγων και όχι μια ισότιμη κατανομή στο σύνολο της ανθρωπότητας των διαθέσιμων πόρων και του οφέλους από την αξιοποίησή τους, οι αποφάσεις που αφορούν στόχους όπως η προστασία του περιβάλλοντος είναι λογικό να αποτυγχάνουν να υλοποιηθούν εντός των χρονικών πλαισιίων που έχουν τεθεί από τον εκάστοτε οργανισμό. Την ίδια στιγμή, στο όνομα της βιώσιμης ανάπτυξης εξακολουθούν να συντελούνται -και να χρηματοδοτούνται- έργα με ανυπολόγιστες αρνητικές συνέπειες, στην αντίθετη από την διακηρυσσόμενη κατεύθυνση. Παρόλα αυτά, ορισμένες αποφάσεις που λαμβάνονται με αφορμή την πανδημία και τις συνέπειές της, όπως η επιστροφή των ΗΠΑ στην Πράσινη Συμφωνία, ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες και οδηγίες που προάγουν ζητήματα περιβάλλοντος και κοινωνικών πολιτικών, η αναθεώρηση απόψεων σχετικά με την αξία του δημόσιου τομέα, ειδικά σε ό,τι αφορά την υγεία κ.ά, επιβεβαιώνουν πως η κοινωνία, έστω και με αργά βήματα, δεν σταματά να εξελίσσεται πως μια βιώσιμη κατεύθυνση.

Σε αυτό το πλαίσιο, σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις, έχοντας ως στόχο την ενίσχυση των δράσεων βιώσιμης ανάπτυξης στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε στις 21 Απριλίου 2021 την Ευρωπαϊκή Οδηγία για την εταιρική αναφορά βιωσιμότητας (CSRD – Corporate Sustainability Reporting Directive). Σύμφωνα με την νέα οδηγία, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να μοιράζονται στοχευμένες, αξιόπιστες πληροφορίες, στις οποίες θα υπάρχει ευκολία πρόσβασης από κάθε ενδιαφερόμενο και θα αποτελούν τη βάση για τη λήψη αποφάσεων σχετικών με τη βιώσιμη ανάπτυξη. Μετά από ένα μήνα, στις 19 Μαΐου, oι Ευρωβουλευτές ζήτησαν την ενίσχυση των υφιστάμενων κανόνων της ΕΕ σχετικά με την νομική ευθύνη των εταιρειών, έχοντας ως στόχο τη μείωση και την πρόληψη περιβαλλοντικών βλαβών.

Το θέμα της μετάβασης στην «πράσινη οικονομία» και της επίτευξης των στόχων στους οποίους συμφώνησε η Ευρωβουλή για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής ήταν στο επίκεντρο της Έκτακτης Συνόδου των «27», που ξεκίνησε τις εργασίες της στις 25 Μαΐου.
Αυτές οι πρωτοβουλίες είναι ενδεικτικές της ανησυχίας για την καθυστέρηση υλοποίησης ουσιαστικών παρεμβάσεων, τόσο σε θέματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης συνολικά όσο και ειδικότερα στο μεγάλο θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος.

Σύνδεση EKE και επιχειρηματικού μέλλοντος
Στην αναλυτική μελέτη με τίτλο «Corporate due diligence and corporate accountability European added value assessment», που δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο του 2020 από την υπηρεσία ερευνών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου European Parliamentary Research Service (EPRS) και του European Added Value Unit -EAVA (το Think Tank Αξιολόγησης Αντίκτυπου και Ευρωπαϊκής Προστιθέμενης Αξίας), διατυπώνονται εκτιμήσεις, βάσει επιστημονικής μεθοδολογίας και συγκεκριμένων εργαλείων ανάλυσης, για το οικονομικό όφελος που προσφέρουν περιβαλλοντικές και κοινωνικές πρακτικές, όπως και η υιοθέτηση των κατευθύνσεων που αφορούν την εταιρική διακυβέρνηση εκ μέρους των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Παρουσιάζονται επίσης οι αποκλίσεις και οι συγκλίσεις στην εφαρμογή των σχετικών οδηγιών και νόμων, καλά και κακά παραδείγματα από χώρες-μέλη -ακόμη και στην ίδια χώρα-, καθώς και γενικά συμπεράσματα για το πώς η ΕΕ και οι επιχειρηματικοί οργανισμοί θα πρέπει να κινητοποιηθούν προς μια ουσιαστική αειφόρο δραστηριότητα. Ειδικότερα, μελετάται το πώς εφαρμόζονται και με ποια αποτελέσματα οι αποφάσεις και οι προτάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τις διαδικασίες δέουσας επιμέλειας (due diligence) και την υποχρέωση των επιχειρήσεων να λογοδοτούν για τις ενέργειές τους.

Ένα γεγονός που ενίσχυσε την απαίτηση υιοθέτησης από τις επιχειρήσεις διαδικασιών δέουσας επιμέλειας στον τομέα των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των επιβλαβών για το περιβάλλον δραστηριοτήτων είναι η εντεινόμενη παγκοσμιοποίηση και η σχετική σύνδεση των αλυσίδων παραγωγής αξίας, σημειώνεται στην έρευνα. Οι δραστηριότητες των επιχειρήσεων έχουν περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε περιοχές που οι ίδιες έχουν την έδρα τους, αλλά και σε περιοχές πολύ απομακρυσμένες.

Όπως σημειώνει επίσης η μελέτη, υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν την παραβίαση βασικών δικαιωμάτων, που σχετίζονται με επιχειρηματικές δραστηριότητες. Παραδείγματος χάριν, το 2017, στην έκθεση του ILO, του διεθνούς οργανισμού εργασίας (International Labour Organization), καταγράφηκαν 24,9 εκατομμύρια θύματα αναγκαστικής εργασίας (forced labour), από τα οποία τα 16 εκατομμύρια αφορούσαν την ιδιωτική οικονομία -βιομηχανική παραγωγή, κατασκευές, αγροτική παραγωγή, οικιακή εργασία. Η έρευνα κατέγραψε επίσης τις επιπτώσεις της οικονομικής εκμετάλλευσης στο περιβάλλον: Κατά 62% καταστροφή των τοπικών δασών λόγω αγροτικής εκμετάλλευσης για παραγωγή ειδών προς κατανάλωση και 24% λόγω παράνομων δράσεων με αντικείμενο την παραγωγή εξαγώγιμων προϊόντων.

Σε αυτό το πλαίσιο, αναφέρουν οι μελετητές του EAVA, αναλήφθηκαν ορισμένες από τις σημαντικότερες πρωτοβουλίες σε διεθνές επίπεδο, όπως η έκδοση των βασικών κατευθύνσεων των Ηνωμένων Εθνών για τις επιχειρήσεις και τη διασφάλιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων (Guiding Principles on Business and Human Rights). Μέσω αυτών των πρωτοβουλιών, προωθήθηκε και η υιοθέτηση διαδικασιών δέουσας επιμέλειας (due diligence) εκ μέρους των επιχειρήσεων, με στόχο την εφαρμογή κοινωνικά υπεύθυνων πολιτικών από μέρους τους. Όμως, σημειώνουν οι αναλυτές, οι διαδικασίες δέουσας επιμέλειας εξακολουθούν να εφαρμόζονται σε εθελοντική βάση και η υιοθέτησή τους εξακολουθεί να αφορά ένα μικρό ποσοστό των επιχειρήσεων.

Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν αναληφθεί μια σειρά από σχετικές πρωτοβουλίες, όπως οι οδηγίες για τη δημοσίευση έκθεσης με στοιχεία εκτός των οικονομικών δεδομένων της επιχείρησης (Non-Financial Reporting Directive), ο κανονισμός για την προστασία των δασών (Timber Regulation) και για την εκμετάλλευση μεταλλευμάτων (Conflict Minerals Regulation). Όμως, η πραγματικότητα αποδεικνύει πως οι μέχρι στιγμής πρωτοβουλίες είναι ελάχιστα αποτελεσματικές μπροστά στις τεράστιες προκλήσεις. Σε έρευνα που εξέδωσε η ΕΕ, και ειδικότερα το Directorate-General for Justice and Consumers (DG JUST) το 2020, καταγράφεται πως ένα ποσοστό ελάχιστα μεγαλύτερο του ενός τρίτου των επιχειρήσεων που ερωτήθηκαν δήλωσαν πως εφαρμόζουν due diligence για ένα μεγάλο εύρος επιπτώσεων των δραστηριοτήτων τους στα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον. Επίσης, σημειώθηκαν κενά στην αποζημίωση των θυμάτων, υποχρέωση που απορρέει από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2012).

Στις περισσότερες έρευνες υπογραμμίζεται η ασάφεια σχετικά με τις υποχρεώσεις των επιχειρήσεων, ως αποτέλεσμα της έλλειψης ενός κοινού νομικού πλαισίου από την ΕΕ. Παράλληλα, τονίζεται η εντεινόμενη απαίτηση για μια κοινή αντιμετώπιση του ζητήματος, καθώς οι επιχειρήσεις που αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες σε θέματα κοινωνικής ευθύνης και περιβάλλοντος κινδυνεύουν να μειονεκτούν έναντι του ανταγωνισμού τους, τονίζουν οι μελετητές.

Άμεση η θετική επίδραση στα οικονομικά αποτελέσματα
Η μελέτη υποστηρίζει πως η υιοθέτηση μιας σειράς μέτρων υποχρεωτικής και όχι εθελοντικής εφαρμογής θα οδηγούσε σε εναρμόνιση των επιχειρήσεων με στάνταρ που θέτουν για παράδειγμα οι Γενικές Οδηγίες του ΟΟΣΑ και οι Κατευθυντήριες Αρχές των Ηνωμένων Εθνών. Μια αντίστοιχη εναρμόνιση των απαιτήσεων σε επίπεδο ΕΕ θα συνέβαλε, τονίζουν, στη δημιουργία ενός κοινού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, που θα ευνοεί τον δίκαιο ανταγωνισμό. Παράλληλα, η θεσμοθέτηση υποχρεωτικού due diligence θα λάμβανε υπόψη και τα κόστη, τα οποία θα υπερκάλυπταν τα οικονομικά οφέλη, όπως αποδεικνύουν σχετικές μελέτες. Φυσικά, σημειώνουν πως θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στον σχεδιασμό των μέτρων και το μέγεθος και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων.

Συνολικά, όπως αποδεικνύουν και τα ευρήματα της μελέτης, υπάρχει άμεση θετική επίδραση των πρακτικών που εφαρμόζουν οι επιχειρήσεις στο πεδίο της προστασίας του περιβάλλοντος και της επίλυσης κοινωνικών ζητημάτων στα οικονομικά τους αποτελέσματα (με έμφαση στην κερδοφορία). Έχει μάλιστα ενδιαφέρον το γεγονός ότι η επίδραση είναι ακόμη πιο θετική στην περίπτωση των επιχειρήσεων με διεθνή δραστηριότητα. Εκτιμάται πως κάνοντας ένα βήμα εμπρός στις πολιτικές κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευθύνης θα μπορούσε η επιχείρηση να αυξήσει την απόδοση της σχετικής επένδυσης κατά 2,26%. Όπως σημειώνουν οι ερευνητές, παρά το ότι η ερμηνεία των αποτελεσμάτων της έρευνας θα πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή, δίνεται η δυνατότητα σχεδιασμού διαφορετικών σεναρίων αναβάθμισης των σχετικών πρακτικών και εξίσωσης των όρων επένδυσης σε περιβαλλοντικές και κοινωνικές πολιτικές στα μέλη της ΕΕ, ώστε να δοθούν ικανά κίνητρα στους ενδιαφερόμενους. Με όρους κερδοφορίας, η αύξηση που υπολογίζουν οι ερευνητές πως θα προκύψει από την εφαρμογή διαδικασιών due diligence, θα μπορούσε να κυμαίνεται μεταξύ 1% (βάσει του λιγότερο φιλόδοξου σεναρίου) και 3,5% (στην περίπτωση του πλέον φιλόδοξου). Τα μεγαλύτερα οφέλη, περίπου 4%, αναμένεται να προκύψουν στην περίπτωση των επιχειρήσεων που ξεκινούν από ένα πολύ χαμηλό επίπεδο σχετικής δραστηριότητας.

Σε ό,τι αφορά την επίτευξη κοινωνικών στόχων, όπως η μείωση παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η θετική επίδραση καθιέρωσης υποχρεωτικής εφαρμογής διαδικασιών δέουσας επιμέλειας (due diligence) αναμένεται να είναι μεγάλη. Πράγματι, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του EPRS, που εξέταζε την επίδραση της θέσπισης υποχρεωτικής εφαρμογής διαδικασιών due diligence με στόχο τη ανάσχεση της αποψίλωσης των δασών σε παγκόσμιο επίπεδο, προέκυψε πιθανή μείωση της εν λόγω καταστροφής κατά περίπου 62%! Παράλληλα η EAVA καταγράφει, μέσω συγκεκριμένων case studies, θετικό αντίκτυπο των διαδικασιών due diligence που προωθούν τη λειτουργία μιας κοινωνικά υπεύθυνης αλυσίδας δημιουργίας αξίας στις επιχειρήσεις και στα κοινωνικά στάνταρ που γίνονται αντιληπτά από τους εργαζόμενους. Σχετικές διαδικασίες με σημαντικό αντίκτυπο είναι όσες αφορούν την ανάληψη ευθύνης από την επιχείρηση για παραβιάσεις κανόνων στην εφοδιαστική αλυσίδα, την προώθηση του κοινωνικού διαλόγου με τη συμμετοχή και δημόσιων οργανισμών, καθώς και τη συμμετοχή των εργαζομένων στις αποφάσεις και τα όργανα εκπροσώπησης της επιχείρησης.

Συμπερασματικά, η έρευνα τεκμηριώνει τη θετική επίδραση της υιοθέτησης διαδικασιών που προωθούν λύσεις στα κοινωνικά θέματα και τα ζητήματα του περιβάλλοντος, σημειώνοντας την προσοχή που πρέπει να δοθεί στο κόστος επένδυσης στις σχετικές πρωτοβουλίες, ιδίως εκ μέρους των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Σε ό,τι αφορά τις διαφορετικές ταχύτητες μεταξύ των κρατών στα θέματα ΕΚΕ, στην πρώτη θέση του σχετικού πίνακα κατατάσσεται η Φινλανδία και στη δεύτερη η Γαλλία.

H καλή φήμη
Όπως αναφέρει η EAVA, στην πλέον πρόσφατη έρευνα με θέμα τις επιχειρήσεις και τα αποτελέσματα της εφαρμογής των νόμων σχετικά με τις πρακτικές due diligence στην ΕΕ, καταγράφεται πως για την πλειονότητα των ερωτηθέντων βασικό κίνητρο υιοθέτησης πολιτικών ΕΚΕ αποτελεί το ρίσκο της κακής φήμης (66%), ακολουθούμενο από τις απαιτήσεις επενδυτών και καταναλωτών για υψηλά σχετικά στάνταρ (51% και 45% αντίστοιχα). Οι κίνδυνοι στο πεδίο της λειτουργίας και οι νομικές απαιτήσεις για δημοσίευση έκθεσης ΕΚΕ έχουν το ίδιο ποσοστό, 42%, ενώ οι οικονομικοί κίνδυνοι έλαβαν 41%. Σε έρευνα του 2016 του ΟΟΣΑ που αφορούσε την εξορυκτική βιομηχανία, σε ποσοστό 82,8% οι ερωτηθέντες εξέφρασαν την πεποίθησή τους πως τα στάνταρ που θεσμοθέτησε ο οργανισμός (OECD Guidance) έφεραν σημαντικά οφέλη, έστω και αν κάποια από αυτά δεν είναι μετρήσιμα.

Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται τα οφέλη λόγω της καλής φήμης, αλλά και του εξορθολογισμού της εφοδιαστικής αλυσίδας (συμπεριλαμβανομένης και της διασφάλισης μελλοντικών πόρων), η βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων, η παραγωγικότητα και η καινοτομία (στην έρευνα γίνεται μελέτη σε βάθος της σχέσης μεταξύ εφαρμογής των αρχών CSR και ESG και των επιχειρηματικών αποτελεσμάτων).

 

Στο αφιέρωμα διαβάστε επίσης:

Σύνδεση τεχνολογίας-αειφορίας

Οι καταναλωτές και το εγγυοδοτικό σύστημα ανακύκλωσης

Πώς εξελίσσεται η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία

Ανθρώπινα δικαιώματα, περιβάλλον και χρηστή διακυβέρνηση

Δημοσίευση πληροφοριών και απαιτήσεις από τις εταιρείες

Εγγυοδοσία στις συσκευασίες: Μια μεγάλη παρέμβαση σε αναζήτηση σχεδίου υλοποίησης

Υποτονικό ενδιαφέρον από τους καταναλωτές, αυξητικό από τον κλάδο

Το φάντασμα του πληθωρισμού πλανιέται πάνω από την αγορά…

Posted on by Νικόλας Παπαδημητρίου

Ωστόσο, το ΙΕΛΚΑ απευθύνει προειδοποίηση ότι ενδεχομένως θα υπάρξουν αυξητικές πιέσεις στις τιμές λιανικής συγκεκριμένων προϊόντων τους επόμενους μήνες. Και πράγματι, το ανατιμητικό κύμα ήδη φουσκώνει. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο υποδείκτης τιμών καταναλωτή για τρόφιμα-μη αλκοολούχα ποτά από την αρχή του χρόνου συνεχώς αυξάνεται. Τον Μάιο εμφάνισε τιμή 106,79 υψηλότερα από τον Απρίλιο (106,22), τον Φεβρουάριο (106,71) και τον Ιανουάριο (106,51) –μόνο τον Μάρτιο η τιμή ήταν χαμηλότερη (106,31). Τον Μάιο αρνί και κατσίκι, πουλερικά, νωπά ψάρια, τυριά, ελαιόλαδο, άλλα βρώσιμα έλαια, νωπά λαχανικά και πατάτες είχαν σε ετήσια βάση τις μεγαλύτερες ανατιμήσεις, με ποσοστιαίες αυξήσεις από 0,9% στα τυριά έως 14,5% στα αμνοερίφια. Οι τιμές των πουλερικών αυξήθηκαν κατά 4%, των νωπών ψαριών 6,1%, του ελαιολάδου 1,1%,των άλλων βρώσιμων ελαίων 13,8%, των νωπών λαχανικών 3%, ενώ οι πατάτες ακρίβυναν μέσα σε έναν χρόνο 3,5%.

Ο δείκτης των πρώτων υλών τροφίμων-ποτών του ΔΝΤ κατέγραψε μόλις σε ένα χρόνο υψηλότατη αύξηση άνω του 30%. Τον Μάϊο, δωδέκατο συνεχή μήνα ανατιμήσεων στην παγκόσμια αγορά τροφίμων, οι τιμές τους έκαναν άλμα 40%, εμφανίζοντας τη μεγαλύτερη άνοδο την τελευταία δεκαετία, επιβεβαίωσε στις 5 Ιουνίου η Υπηρεσία Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ. Όλοι οι επιμέρους δείκτες παρουσίασαν αυξήσεις (δημητριακά, έλαια, κρέας, γαλακτοκομικά, ζάχαρη), με τις μεγαλύτερες σε φυτικά έλαια και δημητριακά, εξαιτίας της μειωμένης αποδοτικότητας των μεγάλων παραγωγών χωρών και της αυξημένης ζήτησης των ασιατικών αγορών. Οι φτωχότερες χώρες του πλανήτη ήδη υποφέρουν, αλλά ζορίζονται όλες όσες έχουν υψηλή εξάρτηση από τις εισαγωγές πρώτων υλών και τελικών προϊόντων, δεδομένης και της εκτόξευσης του κόστους των διεθνών μεταφορών σε ασύλληπτα ύψη.

Το «φάντασμα» της επιτάχυνσης του πληθωρισμού και της κοινωνικής αναταραχής «πλανιέται πάνω από τον κόσμο», ενόσω οι κεντρικές τράπεζες των ανεπτυγμένων χωρών, έχοντας πουσάρει με τρισεκατομμύρια ρευστότητας το οικονομικό σύστημα για την ανάταξή του από την παράλυση της πανδημίας, τρέμουν τώρα τη ροπή του στο «φούσκωμα» και το «κλατάρισμα» διαφόρων ευαίσθητων αγορών…

Η μηχανή του παραδόξου
Το κεφάλαιο «ανατιμήσεις», που μόλις άνοιξε στο μικρόκοσμο της ελληνικής κλαδικής αγοράς, μέλλει να τη δοκιμάσει σκληρά. Αλλά έχει αξία να λάβει κανείς υπόψη του τη διαμόρφωση των ισορροπιών της στο πολυετές περιβάλλον της «εσωτερικής υποτίμησης», του αποπληθωρισμού και της σχετικής σταθερότητας των τιμών, για να εικάσει τι προμηνύουν οι πληθωριστικές πιέσεις, ακόμα και με το ιδεωδέστερο σενάριο μιας νηνεμίας στην παγκόσμια πολιτικοοικονομική τάξη.
Το φαινομενικά παράδοξο του 2020 ήταν πως, ενώ μεταξύ Ιανουαρίου και Νοεμβρίου πέρυσι είχε καταγραφεί αποπληθωρισμός -1,1% στην αγορά του κλάδου, τεκμηριώθηκε μια μέση ανατίμηση των προϊόντων σταθερού barcode της τάξης του 1,4%! Η διαφορά δεν ήταν μικρή. Ήταν 2,5%, προσδιορίζοντας εντέλει το πραγματικό μέσο εύρος των ανατιμήσεών τους το 2020 (βλέπε συνέντευξη Π. Μπορέτου, διευθύνοντος συμβούλου IRI Hellas, τεύχος 512, Φεβρουάριος 2021).

Το φαινόμενο παύει να είναι παράδοξο, αν φανταστεί κανείς σε γράφημα την αποτύπωση της πορείας των πωλήσεων σε όγκο και σε αξία την τελευταία διετία, καθώς έτσι η συσχέτιση της εξέλιξης των δύο μεγεθών φανερώνει πολύ περισσότερα απ’ όσα η απλή σύγκριση των «κανονικών» τιμών από χρόνο σε χρόνο: Από τον Μάιο του 2019, λοιπόν, η γραμμή των ενδείξεων της ανάπτυξης των πωλήσεων σε όγκο βρέθηκε πάνω από τη γραμμή των ενδείξεών τους σε αξία, άρα η «μέση τιμή» των προϊόντων είχε πτωτική τάση. Από τον Ιανουάριο ως τον Απρίλιο του 2020 οι δυο γραμμές ενδείξεων συνέπεσαν, άρα η ισορροπία στις πιέσεις της διαθεσιμότητας του καταναλωτικού εισοδήματος και της προσπάθειας των εμπορευόμενων να πουλάνε με τους καλύτερους δυνατούς όρους ήταν «τόσο όσο». Όμως, στο εξής «πήρε κεφάλι» η γραμμή των πωλήσεων σε αξία, δηλώνοντας την ανατιμητική τάση, η οποία από το φθινόπωρο πέρυσι εντάθηκε ελέω του δεύτερου lockdown, οπότε τον μεν Νοέμβριο οι πωλήσεις σε όγκο αυξήθηκαν κατά 17%, αλλά σε αξία κατά 21,5%, τον δε Δεκέμβριο 10,3% σε όγκο αλλά 13,8% σε αξία.

Ο παράγοντας που «σπρώχνει» τη γραμμή ενδείξεων των πωλήσεων σε όγκο άλλοτε πάνω από τη γραμμή της εξέλιξής τους σε αξία, άλλοτε κάτω απ’ αυτήν κι άλλοτε απάνω της, είναι σε περιόδους σχετικής σταθερότητας των τιμών οι εκπτώσεις κι οι προσφορές –για την ακρίβεια, είναι το εκάστοτε ποσοστιαίο ύψος τους ως προς τις «κανονικές» τιμές. Έτσι πέρυσι οι εκπτώσεις και προσφορές «έφτιαξαν» κλαδικό πληθωρισμό των προϊόντων σταθερού barcode 1,4%, όταν η απλή σύγκριση των τιμών τους από χρόνο σε χρόνο έδειχνε αποπληθωρισμό -1,1%.

Εντέλει οι εκπτώσεις και προσφορές στην υπερδεκαετή περίοδο κρίσης της οικονομίας μας λειτούργησαν, ταυτόχρονα, σαν μηχανισμός βέλτιστης δυνατής προσαρμογής των πωλήσεων στην εισοδηματική διαθεσιμότητα των καταναλωτών, ανάλογα με την εκάστοτε συγκυρία στο δεσμευτικό πλαίσιο της «εσωτερικής υποτίμησης», και σαν ρυθμιστής του ανταγωνιστικού παιγνίου κάθε πλευράς. Επίσης, πέραν της «διακριτικότητάς» τους ως προς το να δημιουργούν αποτελέσματα μη ορατά από τις δημοφιλείς μετρήσεις, αποδείχθηκαν αποτελεσματικό εργαλείο στην κατασκευή κοινωνικά ανεκτών επιχειρημάτων, σχετικά π.χ. με το ερώτημα, γιατί η «εσωτερική υποτίμηση» αφορούσε μόνο την εργασία κι όχι τις «κανονικές» τιμές, οι οποίες, αντίθετα, δοθείσης της ευκαιρίας αυξάνονταν. Αλλά εν πάση περιπτώσει τέτοιες ευκαιρίες, όπως η μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα απ’ τον Μάϊο του 2018, αποτέλεσαν εξαίρεση.

Τι συμβαίνει όταν οι ανατιμήσεις γίνονται κανόνας;
Γενικά οι έντονες πληθωριστικές πιέσεις δημιουργούν προβλήματα σε παραγωγή, πωλήσεις, απασχόληση, εξυπηρέτηση υποχρεώσεων κοκ. Ειδικά σε ό,τι αφορά τις κατεστημένες ισορροπίες στον κλάδο, το πρώτο σύμπτωμα θα είναι η εξουδετέρωση των εκπτώσεων και προσφορών ως μηχανισμού «βέλτιστης δυνατής προσαρμογής των πωλήσεων στην εισοδηματική διαθεσιμότητα των καταναλωτών» κι αυτό θα συμβεί από δύο, ταυτόχρονα, σκοπιές: Από τη σκοπιά της βιομηχανίας, η οποία, ανεβάζοντας τις τιμές της υπό συνθήκες εισοδηματικής καχεξίας των καταναλωτών, θα βαλτώνει όλο και πιο κοντά στα χαμηλότερα όρια των πωλήσεών της σε όγκο. Ο προσδιοριστικός παράγοντας των ορίων αυτών ανά περίπτωση προϊόντος θα είναι κυρίως ο βαθμός της σπουδαιότητάς του για τη ζήτηση, της οποίας οι εισοδηματικές αντοχές δηλώνουν τη δεύτερη σκοπιά εξουδετέρωσης του εν λόγω μηχανισμού. Διότι υπό την πίεση του πληθωρισμού σε όλο το φάσμα των κλαδικών αγορών ο μέσος καταναλωτής θα αναζητά μονοσήμαντα τις φτηνότερες τιμές.

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, προφανώς η σύγκλιση των ενδείξεων όγκου και αξίας πωλήσεων θα είναι σήμα κρίσης κι όχι εξισορρόπησης, όπως συνέβαινε π.χ. το 2013, όταν το επίδικο ήταν η αποκλιμάκωση των τιμών και το «κάψιμο λίπους» των επιχειρήσεων αντί των ανατιμήσεων «με την πλάτη στον τοίχο» μετά από δώδεκα χρόνια ύφεσης. Ούτως εχόντων των πραγμάτων οι εκπτώσεις και προσφορές μέλλει να αποτυπώνουν κυρίως την ένταση των μεριδιακών ανταγωνισμών, ενώ επίκειται ο πλέον αιματηρός κύκλος συγχωνεύσεων, εξαγορών και απαξίωσης πολλών, κυρίως μικρομεσαίων, βιομηχανικών επιχειρήσεων. Εναλλακτικά, αλλά στο ίδιο ακριβώς πλαίσιο, διόλου απίθανο να δούμε μια πλημμυρίδα PL προϊόντων στα ράφια των αλυσίδων, μετά την άμπωτή τους τα τελευταία χρόνια, δεδομένου ότι οι πρόσοδοι των αλυσίδων από την εθνική βιομηχανία θα μειωθούν, διαφοροποιώντας άρδην τα πράγματα στη σκακιέρα και του δικού τους ανταγωνισμού.

Συνεπώς οι ανατιμήσεις για την εθνική βιομηχανία του κλάδου φέρνουν βεβιασμένη συγκεντροποίηση κεφαλαίου, αδράνεια παραγωγικού δυναμικού και πτωχεύσεις ή στροφή στο φασόν.

Η κρίση παροξύνεται
Στο μεταξύ, η κρίση στη ζήτηση παροξύνεται. Η έρευνα «Future Consumer Index Ελλάδα 2021» της ΕΥ, που διεξήχθη με τη συνεργασία της MRB τον Απρίλιο, έδειξε ότι το 60% των Ελλήνων καταναλωτών ξοδεύουν σήμερα λιγότερα απ’ όσα προ πανδημίας, στο 43% έχουν τη δυνατότητα αγοράς μόνο των απαραίτητων, ενώ για το 67% η τιμή αποτελεί το σημαντικότερο κριτήριο επιλογής αγοράς προϊόντος ή υπηρεσίας. Στην πρόσφατη Ετήσια Έκθεσή του για την Ελληνική Οικονομία και την Απασχόληση το ΙΝΕ ΓΣΕΕ τεκμηριώνει ότι οι εργαζόμενοι στη χώρα –την τελευταία στην ΕΕ στις επενδύσεις– δουλεύουν περισσότερο απ’ όλους τους Ευρωπαίους, πληρώνονται με τους χαμηλότερους μισθούς, έχουν αγοραστική δύναμη υπό διαρκή συρρίκνωση και ποιότητα απασχόλησης συγκλίνουσα στων χωρών των Βαλκανίων και της Αν. Ευρώπης. Κατά τους ερευνητές, η Ελλάδα από το 2010 έχει, ταυτόχρονα, το υψηλότερο ποσοστό υποβάθμισης της εργασίας στην ΕΕ και την πρωτιά στην απώλεια της αγοραστικής δύναμης του μέσου μισθού και του κατώτατου μισθού, που βρίσκεται πλέον κάτω από το όριο της απόλυτης φτώχειας!

Το οξύμωρο είναι ότι γενικά οι επιχειρηματίες του κλάδου επιχαίρουν για τη θεσμοθέτηση της απλήρωτης υπερεργασίας, της κατάργησης του οκταώρου, της αύξησης των υπερωριών, των σπαστών ωραρίων κ.ά., σαν να πρόκειται η απόκτηση πλεονεκτήματος καθενός από την αξιοποίηση της αντιμεταρρύθμισης του Εργατικού Δικαίου να αντισταθμίσει τις απώλειές του από την κατάρρευση της ζήτησης… Είναι θλιβερό τα «πλεονεκτήματα» της «εργασιοκτονίας» να προσφέρονται και ως καταφυγή επιβίωσης άνευ ενοχής σε πλείστους επιχειρηματίες, τους οποίους οι τράπεζες απέκλεισαν από τις σωτήριες πιστώσεις κατά των επιπτώσεων της πανδημίας μολονότι αυτές ενθυλάκωσαν 44 δισ. ευρώ από την ΕΚΤ για το σκοπό τούτο. Όντως, περί τα 30 δισ. εξ αυτών «λιμνάζουν» ιδιοτελώς στα ταμεία της ΤτΕ, ενόσω οι περιουσίες περίπου 100 χιλ. μικρομεσαίων επιχειρήσεων και αυτοαπασχολουμένων βαίνουν προς πλειστηριασμό. Τον κίνδυνο «λουκέτου» για το 20% των εγχώριων επιχειρήσεων κρούει η ΕΚΤ. Για το 40% των μικρομεσαίων κάνει λόγο η ΓΣΕΒΕΕ. Στις διακόσιες χιλιάδες το εξειδικεύει η ΕΕΑ… Η υπερδιόγκωση της ανεργίας είναι προ των πυλών, ενώ το 60%-70% των νέων προσλήψεων αφορούν καιρό τώρα θέσεις μερικής απασχόλησης…

Το παρασκήνιο της διαμάχης των ομίλων αγορών

Posted on by Πλάτωνας Τσούλος

Γεγονός είναι ότι ο τζίρος των μεσαίων επιχειρήσεων του κλάδου εδώ και μεγάλο διάστημα βρίσκεται υπό πίεση. Ενώ η εποχή των τελευταίων ζωογόνων γι’ αυτές ευκαιριών, που έφερε η κατάρρευση της Αφοί Βερόπουλοι και της Μαρινόπουλος απελευθερώνοντας τζίρο πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, είχε ανεπιστρεπτί τελειώσει προ της πανδημίας, στο δεκαπεντάμηνο της υγειονομικής κρίσης οι μικρομεσαίοι του κλάδου, ιδιαίτερα όσοι δρουν σε τουριστικές περιοχές της χώρας, έχασαν σημαντικό μέρος των εσόδων τους. Σε κάποιες περιπτώσεις τοπικών αλυσίδων, μάλιστα, λέγεται ότι οι ισολογισμοί που θα δημοσιεύσουν για τη χρήση του 2020, εμφανίζουν πτώση τζίρου 40% ή και 50% συγκριτικά με το 2019. Πρόκειται για μια οδυνηρή συνθήκη, που έχει υποχρεώσει αρκετές από τις εταιρείες αυτές να αναζητήσουν εσπευσμένα τη λύση στα προβλήματά τους στη μετακίνησή τους από όμιλο σε όμιλο αγορών, αναζητώντας την κάλυψη των καλύτερων κατά το δυνατόν συμφωνιών με τους προμηθευτές τους.

Ανάλογα πλήγματα στους ισολογισμούς τους δέχονται και φέτος οι μικρομεσαίοι ιδίως στις τουριστικές περιοχές, καθώς η περίοδος της αυξημένης συρροής αλλοδαπών τουριστών, όπως όλα δείχνουν, θα είναι μικρότερης διάρκειας –θα συμπιεστεί μεταξύ των μέσων του Ιουλίου και των αρχών του Σεπτεμβρίου. Στο πλαίσιο αυτό, οι αναμενόμενες απώλειες εσόδων υπολογίζονται έως και 25% επί του ετήσιου τζίρου των εν λόγω εταιρειών το 2019. Αθροιστικά η χασούρα των δύο ετών, συρρικνώνοντας περαιτέρω τα ταμειακά διαθέσιμα των τοπικών λιανεμπόρων, ίσως αποβεί μοιραία για την επιβίωση αρκετών.

Όταν μιλά ο leader…
Στην ουσία η καταστροφική κρίση στην τουριστική αγορά προκάλεσε την έντονη κινητικότητα εταιρειών μεταξύ των ομίλων αγορών. Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, την αφορμή για την εκδήλωσή της την έδωσαν οι τρανταχτές αποχωρήσεις από τον ΕΛΟΜΑΣ των αλυσίδων ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός και Bazaar προ της πανδημίας. Αυτές υποχρέωσαν τον όμιλο να αντιδράσει, εξωθώντας τον σε ένα κυνηγητό προσέλκυσης μελών από άλλους ομίλους αγορών, προκειμένου να αναπληρώσει, εν μέρει τουλάχιστον, τις απώλειες των περίπου 500 εκατ. ευρώ τζίρου από το δυναμικό του, ώστε να μην αποστερηθεί του διαπραγματευτικού του πλεονεκτήματος. Το αποτέλεσμα δεν άργησε να φανεί. Πέντε μήνες μετά την 1η Ιανουαρίου φέτος, οπότε οι δύο αλυσίδες αποχώρησαν επισήμως από τον ΕΛΟΜΑΣ, η διοίκησή του ανακοίνωσε δέκα μεταγραφές τοπικών αλυσίδων από άλλους ομίλους, συνολικού τζίρου περίπου 150 εκατ. ευρώ.

Οι μεταγραφές έλαβαν στις 28 Μαΐου την τυπική έγκριση της γενικής συνέλευσής του, ενώ πληροφορίες φέρουν τη διοίκησή του να διαπραγματεύεται την ένταξη στο δυναμικό του ακόμα τεσσάρων-πέντε τοπικών αλυσίδων. Αν και δεν είναι ξεκάθαρο το κατά πόσο μπορεί αυτές να ενσωματωθούν άμεσα στον όμιλο, καθώς ήδη έχει παρέλθει μεγάλο διάστημα από την έναρξη της τρέχουσας χρήσης, ήδη άρχισαν να ακούγονται κάποια από τα ονόματα των φερόμενων υποψηφίων…
Εφόσον οι σχετικές διαπραγματεύσεις εξελιχθούν επ’ ωφελεία του ΕΛΟΜΑΣ, η ελκτική του δύναμη θα ενισχυθεί περαιτέρω, ενόσω το μήνυμα της διοίκησής του στην κλαδική αγορά είναι η στρατηγική πρόθεση της ενδυνάμωσης των μεγεθών του ομίλου.

Σημειώνουμε ότι το 2012 ο ΕΛΟΜΑΣ συγκέντρωνε έναν ετήσιο τζίρο της τάξης του 1,8 δισ. ευρώ, ο οποίος με την πάροδο του χρόνου και των διαδικασιών αναδιάρθρωσης του κλάδου προοδευτικά άρχισε να περιορίζεται. Έτσι, το 2017 τα συνολικά ετήσια έσοδα των εταιρειών-μελών του μειώθηκαν στα 1,3 δισ. ευρώ, για να φθάσουν το 2020 στο χαμηλό των 1,2 δισ. ευρώ και φέτος αρχικά να κατακρημνιστούν στα 700 εκατ. ευρώ. Εν συνεχεία, όμως, δηλαδή κατόπιν μεταγραφών των «δέκα» στους κόλπους του, ανέβηκαν στα 829 εκατ. ευρώ, ένα άθροισμα μοιρασμένο σε 29 τοπικές εταιρείες-μέλη συνολικού δυναμικού 391 καταστημάτων.

Σε κάθε περίπτωση ο ΕΜΟΛΑΣ διατηρεί τα σκήπτρα στο χώρο των ομίλων αγορών του κλάδου, ενώ κρατά την πρωτοβουλία των ανατροπών στο περιβάλλον της μικρομεσαίας επιχειρηματικής δραστηριότητάς του. Στο πλαίσιο των πρόσφατων σχετικών ανακατατάξεων, στο στόχαστρο των πρωτοβουλιών αναπλήρωσης των δυνάμεών του ΕΛΟΜΑΣ βρέθηκαν οι όμιλοι αγορών Αστέρας-Spar Hellas και Σύμμετρον.

Η αντίδραση του Αστέρα
Η διοίκηση του Αστέρα είδε τα μεγέθη του ομίλου να περιορίζονται περίπου κατά 100 εκατ. ευρώ, πιεζόμενα τόσο από τις επιπτώσεις της πανδημίας και της κατάρρευσης της τουριστικής αγοράς όσο και εξαιτίας της διαρροής εταιρειών-μελών του προς τον ΕΛΟΜΑΣ. Έτσι, στο δυναμικό του σήμερα περιλαμβάνονται 83 από τις προηγουμένως 90 εταιρείες, που έχουν συνολικά περίπου 220 σούπερ μάρκετ.

Η πρώτη ανακλαστική κίνηση του Αστέρα ήταν να προσελκύσει από τη «μικρή αγορά» του κλάδου νέες εταιρείες, συνολικού ετήσιου τζίρου περίπου 15 εκατ. ευρώ, ενώ έχει ήδη «κλειδώσει» προς μεταγραφή δύο μεσαίου τύπου αλυσίδες. Στελέχη του σημειώνουν ότι πλέον στρατηγικά ο Αστέρας στρέφει το ενδιαφέρον του στη χαμηλότερη κλίμακα του κλάδου, σε τοπικές εταιρείες, δηλαδή, με ένα-δυο σούπερ μάρκετ και ετήσιο τζίρο που δεν υπερβαίνει τα 3-4 εκατ. ευρώ, θεωρώντας ότι μέχρι σήμερα ένα μέρος αυτής της αγοράς είτε δρα ακόμα αυτόνομα, δηλαδή έξω από τους ομίλους αγορών, είτε είναι πρόθυμο να δοκιμάσει τις παροχές άλλου ομίλου απ’ αυτόν που ανήκει. Στην εμπορική του καθημερινότητα ο Αστέρας θέτει ως πλεονέκτημά του το ζήτημα της επάρκειας υποδομών, εκτιμώντας πως η μικρή επιχείρηση έχει μεγάλη ανάγκη σωστής διαχείρισης των προϊόντων της.

Σε επανεκκίνηση η Spar Hellas
Στη Spar Hellas, το ολλανδικό επιχειρηματικό σχήμα, που με τον Αστέρα αποτελούν «συγκοινωνούντα δοχεία», καταβάλλονται νέες προσπάθειες ανάπτυξης του ομώνυμου δικτύου καταστημάτων, μετά τη διαρροή μελών της στον ΕΛΟΜΑΣ. Έχοντας πρόσφατα ανανεώσει τη συνεργασία της με τη μητρική Spar, η εταιρεία προγραμματίζει έως το Σεπτέμβριο τη μερική μετατροπή σε Spar Hellas 14 ανεξάρτητων καταστημάτων της αγοράς και ακόμη 15 έως τα τέλη του έτους. Σήμερα υποστηρίζει ένα δίκτυο 21 καταστημάτων, τα οποία έχουν προσαρμοστεί πλήρως κατά το πρότυπο λειτουργίας των Spar. Ως τον Σεπτέμβριο στο δυναμικό της θα ενταχθούν ακόμη τρία πλήρως ανακαινισμένα καταστήματα, ενόσω αναμένεται η είσοδος στη Spar μιας νέας αλυσίδας με τρία σούπερ μάρκετ.

Παράγοντες της εταιρείας δηλώνουν στο «σελφ σέρβις» ότι η Spar Hellas απευθύνει πρόσκληση ένταξης στους κόλπους της προς τα μέλη όλων των ομίλων αγορών, πράγμα που δείχνει ότι η εταιρεία προσπαθεί να διευρύνει τον αυτόνομο ορίζοντα της επιρροής της, δηλαδή εντός και εκτός του Αστέρα, σε μια περίοδο που όλοι επιχειρούν να απλώσουν τις «επικράτειές» τους, ο ένας μέσα στην «επικράτεια» του άλλου.

Ο όμιλος αγορών Σύμμετρον κινείται στο ίδιο μήκος κύματος με τους ανταγωνιστικούς προς αυτόν ομίλους, επιδιώκοντας να διασφαλίσει τα κεκτημένα του, έχοντας υποστεί πλήγμα κι αυτός από τον ΕΛΟΜΑΣ. Σήμερα στους κόλπους του παραμένουν 25 εταιρείες-μέλη αθροιστικού ετήσιου τζίρου περίπου 250-300 εκατ. ευρώ.

Ανθεκτικός ο όμιλος Ασπίδα
Τα μέλη του ομίλου Ασπίδα δέχθηκαν το τελευταίο δεκαπεντάμηνο έντονες πιέσεις, λόγω κατάρρευσης της τουριστικής αγοράς. Ωστόσο, αθροιστικά ο τζίρος τους πέρυσι συγκρατήθηκε από τη θεαματική αύξηση των κλαδικών πωλήσεων ιδίως στο πρώτο lockdown, αλλά φέτος είναι ήδη αισθητά μειωμένος. Οι ελπίδες τους βασίζονται τώρα στην εξέλιξη της τουριστικής αγοράς φέτος, καθώς τα περισσότερα καταστήματα του δικτύου των εταιρειών, που καλύπτονται από τον Ασπίδα, εδρεύουν σε περιοχές έντονης ή ήπιας τουριστικής κίνησης στην περιφέρεια.

Στελέχη του ομίλου αναφέρουν ότι το τελευταίο διάστημα κάποια από τα μέλη του δέχονται πιέσεις ιδιαίτερα από τους τους ομίλους Αστέρας και Σύμμετρον, προκειμένου να μετεγγραφούν σε αυτούς. Ωστόσο, σημειώνουν εκ μέρους τους την άρνηση της λογικής των «μεταγραφών και μετακομίσεων», πράγμα που το επιβεβαιώνει το γεγονός ότι ως τώρα δεν υπήρξε ανταπόκριση στις σχετικές προτάσεις. Κατά πληροφορίες, τέτοιες προτάσεις δέχτηκαν τουλάχιστον οκτώ μέλη του ομίλου αγορών Ασπίδα.

Σημειώσουμε ότι το 2015 ο ΕΛΟΜΑΣ διαπραγματεύτηκε με τον όμιλο αγορών Ασπίδα ένα σενάριο ενοποίησης των δύο σχημάτων, αλλά το επιδιωκόμενο εγχείρημα δεν τελεσφόρησε. «Είμαστε ανοικτοί σε συζητήσεις με τον ανταγωνισμό, όχι όμως στη λογική «το μεγάλο ψάρι να φάει το μικρό»…», αναφέρουν στο «σελφ σέρβις» παράγοντες του ομίλου, σχολιάζοντας ότι «ναι μεν η αγορά έχει ανάγκη από έναν υπερόμιλο, αλλά στο πλαίσιο του δεν είναι αποδεκτό τα μεγάλα επιχειρηματικά σχήματα να λειτουργούν ως χονδρέμποροι των μικρότερων…».

Σημειώνεται πως στα τέλη του 2020 ο όμιλος αγορών Ασπίδα αριθμούσε 100 επιχειρήσεις με 125 σούπερ μάρκετ έκτασης μεταξύ 200τμ και 600τμ, αθροιστικού ετήσιου τζίρου 300 εκατ. ευρώ, με παρουσία κατά τα δύο τρίτα του δυναμικού τους σε Πελοπόννησο και Δυτική Ελλάδα.

Επιστροφή στην κανονικότητα για τον ΕΛΕΤΑ
Η διοικητική ομάδα του ομίλου αγορών ΕΛΕΤΑ είναι σε κανονική λειτουργία πλέον μετά από μια τετραετή διοικητική και διαχειριστική περιπέτεια. Όπως αναφέρουν συντελεστές της, τα μέλη του ομίλου διατηρούν την αριθμητική τους ισχύ, αν και στο μεσοδιάστημα αρκετά τον εγκατέλειψαν, αλλά κάποια από αυτά επανέκαμψαν ή επανεντάχθηκαν στο δυναμικό του ως νέα μέλη. Ο όμιλος, που αριθμεί σήμερα περί τις 430 εταιρείες-μέλη, είναι στρατηγικά συνδεδεμένος με την ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, προκειμένου να εξασφαλίζει παροχές από τις προμηθεύτριες εταιρείες, που δεν θα μπορούσε να διεκδικήσει μόνος του. Η συνέργεια με την ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός έχει συναφθεί εδώ και πολλούς μήνες, αλλά σε πρώτη φάση δεν απέδωσε, λόγω των εσωτερικών προβλημάτων της ΕΛΕΤΑ.

Σήμερα η διοίκησή της, πάντως, δηλώνει έτοιμη να εκμεταλλευθεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό τα πλεονεκτήματα αυτής της συνεργασίας. Όσο για την αύξουσα κινητικότητα των μικρομεσαίων του κλάδου μεταξύ των ομίλων αγορών, δεν φαίνεται να ανησυχεί ιδιαίτερα, δεδομένου ότι το προφίλ της πλειονότητας των εταιρειών-μελών του ομίλου είναι τέτοιο, που μάλλον δεν προσελκύει το ενδιαφέρον του ανταγωνισμού. Πρόκειται κατά κύριο λόγο για πολύ μικρές εταιρείες και μαγαζιά, που «περνούν κάτω από το ραντάρ του ΕΛΟΜΑΣ, γιατί δεν τα πιάνει…». Ισχύει, άραγε, κάτι ανάλογο και για τον όμιλο αγορών Αστέρας;

 

Υποτονικό ενδιαφέρον από τους καταναλωτές, αυξητικό από τον κλάδο

Posted on by Λευτέρης Κιοσές

Μία από τις αλλαγές που έφερε η διετία 2020-2021, η οποία χαρακτηρίστηκε από την πανδημία και τις επιπτώσεις της σε όλους τους τομείς, αφορά την περιβαλλοντική συμπεριφορά, τόσο σε ό,τι αφορά τους καταναλωτές όσο και τις επιχειρήσεις. Η έρευνα καταγράφει τις μεταβολές.

Την περίοδο πριν την έναρξη της πανδημίας COVID-19 τα περιβαλλοντικά θέματα βρίσκονταν στην κορυφή του ενδιαφέροντος σε όλο τον κόσμο, με την Ελλάδα να μην αποτελεί εξαίρεση. Δράσεις, συνέδρια και νομοθετήματα βρίσκονταν στην επικαιρότητα με πολλές και σημαντικές εξελίξεις, λόγω και του μεγάλου ενδιαφέροντος από τους καταναλωτές-πολίτες. Όλα αυτά άλλαξαν αρκετά απότομα με την εμφάνιση της πανδημίας. Πλέον η υγεία, προσωπική και δημόσια, ήταν η πρώτη προτεραιότητα για όλους και αναπόφευκτα τα αμιγώς περιβαλλοντικά θέματα βρέθηκαν σε δεύτερη μοίρα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα πλαστικά και εν γένει τα προϊόντα μίας χρήσης. Παρά την ύπαρξη συγκεκριμένων πλάνων μείωσης της χρήσης τους τα επόμενα χρόνια και με ένα σαφώς θετικό συνολικά κλίμα προς αυτή την κατεύθυνση, είδαμε είδη που ανήκουν στην κατηγορία να παρουσιάζουν εξαιρετικά υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης πωλήσεων, χωρίς ιδιαίτερες αντιδράσεις και ανησυχία για τα προβλήματα που θα προκαλούσαν στο περιβάλλον. Κατά κύριο λόγο μιλάμε για τα «προϊόντα της πανδημίας», δηλαδή μάσκες μίας χρήσης, γάντια, απολυμαντικά μαντηλάκια κ.λπ. για τα οποία η ζήτηση τον προηγούμενο 1,5 χρόνο υπήρξε πρωτοφανής. Παράλληλα, αυξημένη ήταν η ζήτηση και για άλλα προϊόντα, όπως ποτήρια και μαχαιροπίρουνα μίας χρήσης, που επιλέγονταν ως ασφαλέστερα.

Αυτή η τάση είναι μία μόνο πτυχή της επίδρασης της πανδημίας στην περιβαλλοντική συμπεριφορά των καταναλωτών. Είναι ενδεικτική όμως μιας συνολικής αλλαγής νοοτροπίας, η οποία αποτυπώθηκε έντονα και στις έρευνες καταναλωτών. Συγκεκριμένα, όπως καταγράφεται και στα στοιχεία της ετήσιας πανελλήνιας έρευνας του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) 2014-2021, με δείγμα 2.000 καταναλωτές από όλη την Ελλάδα, οι Έλληνες συνολικά έγιναν λιγότερο ευαίσθητοι περιβαλλοντικά το 2020 (σχήμα 1). Συγκεκριμένα στην έρευνα:

1. Καταγράφεται μείωση του ποσοστού των καταναλωτών που χρησιμοποιούν λιγότερα πλαστικά μίας χρήσης, από 72% το 2019 σε 61% το 2020. Αυτή η εξέλιξη σχετίζεται άμεσα με την υγειονομική κρίση. Παρόλα αυτά, είναι ενδιαφέρον ότι ως τάση έρχεται σε αντίθεση με τις ήδη νομοθετημένες αλλαγές που θα συναντήσουν οι καταναλωτές τους επόμενους μήνες του 2021 και αναφέρονται παρακάτω.

2. Καταγράφεται μείωση της ανακύκλωσης. Το ποσοστό των ερωτηθέντων που αναφέρουν ότι ανακυκλώνουν περισσότερο τις συσκευασίες των προϊόντων μειώθηκε από 73% σε 61%. Η εξέλιξη αυτή είναι μη αναμενόμενη, καθώς η αρχική πρόβλεψη ήταν ότι ο μακρόχρονος εγκλεισμός στο σπίτι θα οδηγούσε σε αύξηση της ανακύκλωσης. Επειδή κάτι τέτοιο δεν καταγράφεται, η εξέλιξη αυτή αποδίδεται στη συνολική αλλαγή νοοτροπίας του κοινού σε σχέση με τις προτεραιότητες του: εστιάζει στην μία, πολύ κρίσιμη προτεραιότητα (πανδημία) και αγνοεί ή μειώνει τη σημασία των υπολοίπων. Ενδεχομένως, όμως, να έχει να κάνει με εξωγενείς παράγοντες, όπως οι αμφιβολίες για τη σωστή συλλογή και πραγματοποίηση της ανακύκλωσης.

3. Αντίστοιχη εικόνα παρουσιάζει και η σπατάλη τροφίμων. Το ποσοστό των καταναλωτών που δηλώνουν ότι προσπαθούν να μειώσουν τη σπατάλη τροφίμων μειώθηκε από 77% σε 69%. Αυτή η τάση φαίνεται ότι σχετίζεται τόσο με την προαναφερθείσα αλλαγή νοοτροπίας, αλλά και με τα «απόνερα» του lockdown. Άλλωστε, ειδικά την άνοιξη του 2020 καταγράφηκε μεγάλη αύξηση των αγορών τροφίμων λόγω φόβου μερίδας των καταναλωτών για ελλείψεις προϊόντων, που «φόρτωσε» τους καταναλωτές με πλεονάζοντα προϊόντα, ένα μέρος των οποίων ενδεχομένως δεν καταναλώθηκε. Η σπατάλη τροφίμων (food waste) είναι επίσης ένα θέμα στο οποίο δεν έχει δοθεί η πρέπουσα βαρύτητα, κάτι που ενδεχομένως επηρεάζει τη στάση των καταναλωτών.

4. Η πιο σημαντική καταγραφή όμως αφορά την επίδραση της οικονομικής κρίσης στην περιβαλλοντική συμπεριφορά.Το ποσοστό των καταναλωτών που δηλώνουν ότι θα έδιναν περισσότερα χρήματα για φιλικά προς το περιβάλλον τρόφιμα μειώθηκε κατά 16 ποσοστιαίες μονάδες, από 66% το 2019 σε 50% το 2020. Μόλις 1 στους 2 καταναλωτές είναι διατεθειμένος να πληρώσει κάτι παραπάνω για τρόφιμα που έχουν παραχθεί με πιο αυστηρούς περιβαλλοντικούς κανόνες. Πρόκειται για μια τάση η οποία είναι πιθανό να συνεχιστεί και μετά το τέλος της πανδημίας, επηρεάζοντας περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη τη στρατηγική των επιχειρήσεων.

Η αξιολόγηση των σούπερ μάρκετ
Όσον αφορά την αξιολόγηση του αγοραστικού κοινού για τον κλάδο των σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα, όπως καταγράφεται στο σχήμα 2, εξακολουθεί να είναι θετική όσον αφορά συνολικά τις πτυχές της κοινωνικής-οικονομικής επίδρασης.

Συγκεκριμένα, η καλύτερη επίδοση καταγράφεται στην επίδραση του κλάδου στον τομέα της οικονομίας με 68% και ακολουθούν η υποστήριξη των Ελλήνων παραγωγών με 64% και η υποστήριξη της απασχόλησης και η προστασία του περιβάλλοντος με 62%. Η πιο έντονα αυξητική τάση εμφανίζεται στην επίδραση στην οικονομία, ενώ «κοιλιά» φαίνεται πως κάνει η προστασία του περιβάλλοντος, κυρίως λόγω του ότι έφτασε σε ιστορικά υψηλά τη διετία 2018-2019, λόγω της μεγάλης καμπάνιας που διοργανώθηκε από την πλευρά του λιανεμπορίου για τη μείωση της πλαστικής σακούλας, με αφορμή την εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας.

Στην πραγματικότητα όμως, η παραπάνω εικόνα αποτελεί μόνο τη βάση για τις εξελίξεις που έρχονται. Όσον αφορά την πλευρά των καταναλωτών, εκτιμάται ότι η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση θα ανακάμψει μαζί με την οικονομία, ενώ όσον αφορά την πλευρά των επιχειρήσεων, οι επενδύσεις και η εστίαση στην προστασία του περιβάλλοντος αποτελούν μονόδρομο. Η δεκαετία του 2020 θα αλλάξει με ταχείς ρυθμούς τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι επιχειρήσεις διεθνώς, αλλά και στην Ελλάδα. Αυτή τη στιγμή, τόσο οι νομοθετικές ρυθμίσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και οι τεχνολογικές εξελίξεις δημιουργούν ευκαιρίες και «μονοπάτια» που πρέπει να ακολουθήσουν οι επιχειρήσεις για μια πιο «φιλική» περιβαλλοντικά λειτουργία διάθεσης αγαθών στον καταναλωτή.

Στην Ελλάδα ήδη υπάρχουν ξεκάθαρα ορόσημα για τα επόμενα χρόνια. Τον Ιούλιο του 2021 απαγορεύεται η διάθεση συγκεκριμένων πλαστικών μίας χρήσης, με ανοιχτό το ενδεχόμενο να ακολουθήσουν κι άλλα. Τον Ιανουάριο του 2022 επιβάλλεται περιβαλλοντικό τέλος σε πλαστικά ποτήρια και περιέκτες φαγητού. Τέλος, τον Ιανουάριο του 2023 μπαίνει σε λειτουργία το Σύστημα Εγγυοδοσίας Πλαστικών Συσκευασιών, ένα ιδιαίτερα μεγάλο και πολύπλοκο σύστημα, η λειτουργία του οποίου αποτελεί πρόκληση και ευκαιρία συνολικά για την ελληνική οικονομία. Παράλληλα, υπάρχουν και μη θεσμοθετημένες ακόμη εξελίξεις, οι οποίες θα επηρεάσουν τη λειτουργία του κλάδου, όπως η ηλεκτροκίνηση, η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, οι νέες τεχνολογίες ψύξης κ.ά.

Σήμερα, η πιο σημαντική πρόκληση και παράλληλα ο πιο ανησυχητικός ανασταλτικός παράγοντας για τις εξελίξεις στον κλάδο που αφορούν το περιβάλλον είναι η οικονομική κρίση λόγω της πανδημίας και η επίδρασή της στις αγοραστικές επιλογές των καταναλωτών. Σε κάθε περίπτωση όμως είναι δεδομένο ότι τα επόμενα χρόνια θα δούμε έναν περισσότερο «πράσινο» κλάδο και μία περισσότερο «κυκλική» οικονομία. Γνωρίζουμε την κατεύθυνση των εξελίξεων, αλλά δεν γνωρίζουμε ακόμα την έντασή τους.

 

Στο αφιέρωμα διαβάστε επίσης:

Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη: Ο ενισχυμένος ρόλος των επιχειρήσεων σούπερ μάρκετ και FMCG στην εποχή της πανδημίας

Σύνδεση τεχνολογίας-αειφορίας

Οι καταναλωτές και το εγγυοδοτικό σύστημα ανακύκλωσης

Πώς εξελίσσεται η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία

Ανθρώπινα δικαιώματα, περιβάλλον και χρηστή διακυβέρνηση

Δημοσίευση πληροφοριών και απαιτήσεις από τις εταιρείες

Εγγυοδοσία στις συσκευασίες: Μια μεγάλη παρέμβαση σε αναζήτηση σχεδίου υλοποίησης

 

Εγγυοδοσία στις συσκευασίες: Μια μεγάλη παρέμβαση σε αναζήτηση σχεδίου υλοποίησης

Posted on by Guest Editor

Για πολλές δεκαετίες, η παραδοσιακή αντίληψη διαχείρισης των φυσικών πόρων στηριζόταν σε ένα γραμμικό μοντέλο: μεταποίηση / χρησιμοποίηση / απόβλητο. Αποδείχτηκε ότι το μοντέλο αυτό επιφέρει υψηλό οικονομικό, περιβαλλοντικό και κοινωνικό κόστος εξόρυξης, επεξεργασίας και διάθεσης πρώτων υλών μακροπρόθεσμα μη βιώσιμο. Η κυκλική οικονομία προσφέρει ένα εναλλακτικό μοντέλο: διατηρεί την αξία των προϊόντων και των πόρων και μειώνει τις απώλειες, ακυρώνοντας την έννοια «απόβλητο». ΤΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΟΜΝΗΝΟΥ*

H ιδέα μιας κυκλικής οικονομίας είναι κάτι περισσότερο από ένας συγκεκριμένος τρόπος παραγωγής ή ένας νόμος: είναι μια αλλαγή κοινωνικού παραδείγματος, που προσφέρει πολλές κοινωνικές, περιβαλλοντικές και οικονομικές ευκαιρίες. Αλλά αυτό μπορεί να λειτουργήσει μόνο εάν όλοι οι εμπλεκόμενοι παράγοντες εργαστούν από κοινού.

Κυκλική οικονομία στην Ευρώπη
Η κυκλική οικονομία, αποτελεί βασικό οικονομικό, στρατηγικό και γεωπολιτικό στόχο της Ευρώπης, καθώς φέρνει:
Βελτίωση της εξασφάλισης των πόρων και μείωση των εξαρτήσεων από τις εισαγωγές, λόγω των χαμηλότερων απαιτήσεων για πρώτες ύλες.
Μειωμένες επιπτώσεις στο περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένης της δραστικής μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Οικονομικά οφέλη: Νέες ευκαιρίες για ανάπτυξη και καινοτομία, καθώς και εξοικονόμηση, λόγω της μεγαλύτερης αποδοτικότητας των πόρων (εξοικονόμηση 600 δισ. ευρώ).
Κοινωνικές παροχές, όπως η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας (2 εκατομμύρια) για όλα τα επίπεδα δεξιοτήτων και οι αλλαγές στη συμπεριφορά των καταναλωτών.

Καθώς η αλλαγή πολιτικής της Κίνας το 2018 άφησε δεκάδες εκατομμύρια τόνους ευρωπαϊκών ανακυκλώσιμων αποβλήτων χωρίς αποδέκτη, η Ευρωπαϊκή Νομοθεσία προσανατολίζεται εμφατικά στη μείωση των ρευμάτων αποβλήτων που οδηγούνται για υγειονομική ταφή και στην ανάπτυξη και προώθηση τεχνολογιών επεξεργασίας των ρευμάτων και συστημάτων αποτελεσματικότερης συλλογής ακολουθώντας τις αρχές:
Πρόληψης (prevention): η παραγωγή των απορριμμάτων θα πρέπει να ελαχιστοποιείται.
Ο ρυπαίνων πληρώνει (polluter pays principle): αυτός που παράγει απόβλητα αναλαμβάνει και το κόστος για την ορθή διαχείρισή τους.
Προφύλαξης (precautionary): προληπτικά μέτρα για να αποφευχθούν προβλήματα.Ευθύνης του παραγωγού για την κάλυψη ολόκληρου του κύκλου ζωής του προϊόντος.
Εγγύτητας (proximity): η αντιμετώπιση των απορριμμάτων πρέπει να γίνεται στην πηγή.

Συστήματα Διαχείρισης Υλικών Συσκευασίας
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι ρυπαίνοντες διαχειριστές συσκευασιών, (συσκευαστές και εισαγωγείς έτοιμων προϊόντων) είναι υποχρεωμένοι είτε να οργανώσουν ατομικά συστήματα είτε να συμμετέχουν σε συλλογικά συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης (ΣΣΕΔ), καταβάλλοντας μάλιστα χρηματική εισφορά προκειμένου να καλυφθεί το κόστος της εναλλακτικής διαχείρισης. Στην Ελλάδα, ο αρμόδιος ρυθμιστής, ο ΕΟΑΝ, έχει αδειοδοτήσει τρία συστήματα:
«Ανακύκλωση», της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ ΑΕ)
«ΑΒ Βασιλόπουλος ΑΕ» (Ατομικό Σύστημα εναλ. διαχ. συσκευασιών)
«Ανταποδοτική Ανακύκλωση ΑΕ
Με βάση στοιχεία για τα απόβλητα υλικά συσκευασίας που παρήχθησαν και ανακτήθησαν στη χώρα το έτος 2018 από τον ΕΟΑΝ, η παραγωγή αποβλήτων συσκευασίας εκτιμήθηκε σε 814.700 τόνους για το συγκεκριμένο έτος, σημειώνοντας συνολική αύξηση της τάξης του 4% σε σχέση με το 2017.

Εμπορική Διάσταση Ανακύκλωσης
Τα οφέλη είναι πολλά για την επιχειρηματικότητα: Λιγότερο κόστος διάθεσης σε χώρους υγειονομικής ταφής, αυξημένη επιχειρηματική φήμη (σε μελέτη της Nielsen, το 81% των ερωτηθέντων παγκοσμίως αισθάνονται έντονα ότι οι επιχειρήσεις πρέπει να συμβάλουν στη βελτίωση του περιβάλλοντος), αποφυγή κυρώσεων και εξοικονόμηση ενέργειας.

Υπάρχουν βεβαίως και μειονεκτήματα, καθώς η μείωση των αποβλήτων ή η επαναχρησιμοποίηση τους είναι προτιμότερη από την ανακύκλωση, απαιτείται χώρος που μπορεί να είναι δύσκολο να βρεθεί στις εγκαταστάσεις των επιχειρήσεων, η χρήση συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων κοστίζει περισσότερο από τη διάθεση σε χώρους υγειονομικής ταφής και τέλος απορρίμματα τροφίμων σε πλαστικούς περιέκτες ή διαφορετικά υλικά μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα των ανακυκλωμένων υλικών και να αυξήσουν περαιτέρω το κόστος επεξεργασίας.

Πλαστικές (και άλλες) συσκευασίες
Ειδικότερη έμφαση δίνεται στην πλαστική ύλη, αφού λόγω της υψηλής λειτουργικότητας και του σχετικά χαμηλού κόστους της, γίνεται ολοένα και περισσότερο πανταχού παρούσα στην καθημερινή ζωή μας, άρα και ως απόβλητο στο περιβάλλον. Αξιολογώντας τις επιδόσεις των διαφόρων χωρών μελών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπίστωσε πως οι στόχοι συλλογής δεν επιτυγχάνονταν στις περισσότερες περιπτώσεις, με εξαίρεση δέκα χώρες, οι οποίες εφάρμοζαν συστήματα εγγυοδοσίας (σήμερα 130 εκατ. κάτοικοι συμμετέχουν σε συστήματα εγγυοδοσίας στην ΕΕ με ποσοστά συλλογής άνω του 80%). Έτσι, με βάση τις υφιστάμενες καλές πρακτικές, τον Ιούλιο του 2019 εκδόθηκε σχετική οδηγία σχετικά με τη μείωση του πλαστικού μίας χρήσης (οδηγία SUP), με την οποία ορίζεται ότι, με σκοπό τη χωριστή συλλογή για ανακύκλωση, τα κράτη μέλη οφείλουν να:
Καθιερώσουν έως τις 5 Ιανουαρίου 2023 συστήματα επιστροφής εγγύησης (Deposit Refund Systems – DRS), με τα οποία ο καταναλωτής κατά την αγορά προϊόντος θα καταβάλλει εγγυοδοτικό αντίτιμο, το οποίο θα του αποδίδεται κατά την επιστροφή του προϊόντος
Διασφαλίζουν ότι οι παραγωγοί καλύπτουν, επιπλέον, το κόστος της συλλογής των αποβλήτων αυτών των προϊόντων που απορρίπτονται σε δημόσια συστήματα συλλογής, συμπεριλαμβανομένης της υποδομής και της λειτουργίας της, και την επακόλουθη μεταφορά και επεξεργασία των αποβλήτων
Καταρτίσουν, έως τις 3 Ιουλίου 2021, περιγραφή των μέτρων που έχουν λάβει.

Τι είναι η εγγυοδοσία (DRS) στην ανακυκλώσιμη συσκευασία
Η εγγυοδοσία είναι ένα προσυμφωνημένο αντίτιμο που προστίθεται στην τιμή του προϊόντος και επιστρέφεται στον καταναλωτή με την επιστροφή της συσκευασίας για ανακύκλωση. Αποσκοπεί στη μαζική ανάκτηση, με όσο το δυνατόν μικρότερο κόστος, συσκευασιών και υλικών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ξανά και ξανά.

Επειδή μάλιστα η καθαρότητα των υλικών είναι υψηλή, η ποσότητα που επιστρέφεται ταυτίζεται με την ποσότητα που ανακυκλώνεται, μειώνοντας την κατανάλωση των φυσικών πόρων. Υπάρχουν δυο τρόποι συλλογής:
Ο μηχανικός, όπου επιτυγχάνεται ο διαχωρισμός ανά είδος, αλλά και ο τεμαχισμός ή η συμπίεση των υλικών (μείωση όγκου για την μεταφορά)
Ο χειρωνακτικός, όπου τα υλικά ταξινομούνται (με αυξημένο κόστος), αλλά δεν επιτυγχάνεται η μείωση του όγκου, με όλες τις αρνητικές συνέπειες για την αποθήκευση και μεταφορά των υλικών

Η λειτουργία ενός συστήματος εγγυοδοσίας αφορά στα εξής:
Ροές:
Συσκευασμένων προϊόντων
Άδειων συσκευασιών
Ποσών εγγύησης (πληρωμή & είσπραξη)
Δεδομένων πωλήσεων (για τον ισοσκελισμό)
Εμπλεκόμενους:
Ρυπαίνοντες: προμηθευτές & διανομείς
Σημεία λιανικής πώλησης
Σημεία συλλογής / διαλογής άδειων περιεκτών: Λιανέμποροι, HORECA, Δήμοι, άλλοι
Σημεία εξαργύρωσης κουπονιών
Συλλέκτες / μεταφορείς / διαχειριστές άδειων περιεκτών
Ιδιοκτησία:
Εμπορικών σημάτων εγγυοδοσίας
Μηχανημάτων συλλογής
Υλικού άδειων περιεκτών

Όπως γίνεται φανερό, σε ένα τόσο σύνθετο περιβάλλον οργάνωσης λιανεμπορίου, αλλά και αγοραστικής / καταναλωτικής συμπεριφοράς, η εγγυοδοσία δεν μπορεί παρά να γίνει αντικείμενο ενός ολοκληρωμένου και ολιστικού μηχανισμού. Η ευρωπαϊκή, αλλά και παγκόσμια εμπειρία καταδεικνύει την ανάγκη ύπαρξης ενός κεντρικού φορέα, ο οποίος αναλαμβάνει τουλάχιστον τον συντονισμό των επιμέρους εμπλεκομένων.

Εφαρμογή DRS στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα εγγυοδοσία λειτουργεί εδώ και δεκαετίες για ορισμένους τύπους γυάλινων φιαλών μπύρας, που επιστρέφονται με εγγύηση και επαναχρησιμοποιούνται. Όμως αυτή τη φορά η συζήτηση αφορά σε κάτι πολύ ευρύτερο.

Η σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία, ενσωματώθηκε στο Ελληνικό Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), όπου προβλέφθηκε επιπλέον ότι:
Οι παραγωγοί των πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης υποχρεούνται να σχεδιάσουν, να οργανώσουν και να λειτουργήσουν ένα ενιαίο1 ΣΣΕΔ αποβλήτων συσκευασιών πανελλαδικής εμβέλειας, με αποκλειστικό σκοπό την εφαρμογή συστήματος επιστροφής εγγύησης, κατ’ ελάχιστον για τα πλαστικά2 προϊόντα μίας χρήσης.

Οι παραγωγοί των προϊόντων καλύπτουν το συνολικό κόστος της χωριστής συλλογής, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών συστημάτων συλλογής, της μεταφοράς, αποθήκευσης και επεξεργασίας των αποβλήτων που προκύπτουν από την κατανάλωση των προϊόντων, καθώς και τα λοιπά κόστη. Το ύψος των χρηματικών εισφορών διαμορφώνεται λαμβάνοντας υπόψη τα κόστη και τα έσοδα από την επαναχρησιμοποίηση, τις πωλήσεις δευτερογενών πρώτων υλών και τα μη απαιτηθέντα εγγυοδοτικά αντίτιμα.

Οι παραγωγοί διαθέτουν τα προϊόντα στην αγορά ενσωματώνοντας το εγγυοδοτικό αντίτιμο, το οποίο ο τελικός καταναλωτής πληρώνει κατά την αγορά του προϊόντος και λαμβάνει πίσω με την επιστροφή του προϊόντος ή αποβλήτου στα σημεία επιστροφής.
Σημεία επιστροφής αποτελούν οι επιχειρήσεις λιανικής πώλησης. Τέτοια σημεία δύνανται να αποτελέσουν και οι παραχωρούμενοι για τον σκοπό της υλοποίησης του συστήματος επιστροφής εγγύησης κοινόχρηστοι χώροι ή άλλοι κατάλληλοι χώροι των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης. Οι επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου που διαθέτουν τα προϊόντα, υποχρεούνται να συνεργάζονται με το ΣΣΕΔ για να επιτελούν τη λειτουργία σημείου επιστροφής. Το σύνολο των προϊόντων πρέπει να φέρουν κατάλληλη σήμανση.

Προκλήσεις από την υλοποίηση Συστήματος Εγγυοδοσίας
Η επιτυχία του συστήματος εγγυοδοσίας εξαρτάται από την οργάνωσή του, καθώς και από το ποσό εγγυοδοσίας. Ειδικότερα, ο τύπος και η λειτουργία των συστημάτων επιστροφής που εφαρμόζονται έχουν καθοριστική επίδραση στο σχεδιασμό ενός συστήματος εγγυοδοσίας.

Συνήθως, μια συσκευασία που υπόκειται σε εγγυοδοσία, επιστρέφεται στα καταστήματα λιανικής πώλησης από τα οποία αγοράστηκε, ή θα αγοραστεί η επόμενη γεμάτη φιάλη. Εκ των πραγμάτων, τα καταστήματα λιανικής, καλούνται (υποχρεούνται;) να τις παραλάβουν πίσω είτε απευθείας (προσωπικό του καταστήματος), είτε μέσω των μηχανημάτων επιστροφής που διαθέτουν (μηχάνημα αυτόματης λήψης καταγραφής και έκδοσης αποδεικτικού με το ποσό που αναλογεί για τις επιστρεφόμενες συσκευασίες).

Με δεδομένο ότι τα μηχανήματα εγγυοδοσίας θα τα λειτουργεί το λιανικό εμπόριο, προκύπτουν μια σειρά από ζητήματα:
Τρόπος καταβολής αντίστοιχου ποσού εξόδων από το σύστημα
Πρόσθετα κόστη που προκύπτουν κατά την εγκατάσταση και τη λειτουργία μηχανημάτων, όσον αφορά την ασφάλεια και την αποφυγή βανδαλισμού τους
Δυνατότητα άμεσης υποστήριξης και συντήρησης των μηχανημάτων
Εναλλακτικό κόστος σε περίπτωση που το μηχάνημα παραλαβής της συσκευασίας δεν αναγνωρίζει τη συσκευασία, λόγω καταστροφής της οπότε η επιστροφή της πρέπει να πραγματοποιείται χειροκίνητα από το προσωπικό
Επιπλέον, θα πρέπει να διερευνηθούν ζητήματα όπως η πιστότητα των πελατών μέσω εκδοθέντων κουπονιών που θα εξαργυρωθούν στο ίδιο κατάστημα, καθώς και μέσω διαφήμισης στις αποδείξεις και στην εμφάνιση των αυτόματων μηχανημάτων επιστροφής.

Η αποτελεσματικότητα της συλλογής συνδέεται απόλυτα με το βαθμό επιτυχίας του εγχειρήματος. Αυτή εξαρτάται προφανώς από το ύψος της εγγύησης (οικονομικό αντικίνητρο μη ανακύκλωσης), από την ευκολία απόρριψης της άδειας συσκευασίας, αλλά και από το πόσο θα έχει εμπεδωθεί η διαδικασία στην καθημερινότητα των πολιτών.

Επόμενα βήματα με αναπάντητα ερωτήματα
Είναι σαφές ότι η κυκλική οικονομία αποτελεί σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο μονόδρομο για βιώσιμο περιβάλλον, κοινωνία και επιχειρηματικότητα. Επιπλέον, οι καταναλωτές / shoppers εκτιμούν όλο και περισσότερο εταιρικές δράσεις που συνδέονται με την αειφορία. Ευθύνη για την υλοποίηση των δράσεων αυτών έχουν (διευρυμένη πλέον) οι «παραγωγοί» και διανομείς των προϊόντων, αλλά και ειδικά στην Ελλάδα, και το λιανικό εμπόριο.

Όμως, η εγγυοδοσία συσκευασιών, αναδεικνύεται σε ένα ιδιαίτερα σύνθετο και απαιτητικό εγχείρημα, πρώτα από όλα επικοινωνιακά: η μετάβαση από το μοντέλο απόρριψης σε ανοικτούς κάδους στον χώρο κατοικίας στο μοντέλο εγγυοδοσίας απαιτεί αυξημένη επικοινωνία και διάχυση -αλλά και κατανόηση- των σεναρίων. Επιπλέον, η μέση απόδοση των συστημάτων συλλογής μειώνεται δραστικά και γίνεται πιο σύνθετη (συγκριτικά με άλλες χώρες), λόγω της γεωγραφίας τής χώρας (κατακερματισμένη οικιστικά), της περιοδικότητας της κατανάλωσης (πολλαπλασιασμός κατά τη θερινή περίοδο) και του μεγάλου αριθμού μικρών σημείων λιανικής πώλησης με χαμηλό όγκο πωλήσεων, περιορισμένο προσωπικό, αλλά και μειωμένο διαθέσιμο χώρο για τη συλλογή.

Το αμέσως επόμενο διάστημα απαιτείται από την πολιτεία η διεξαγωγή μιας ανοιχτής διαβούλευσης με όλους τους κλαδικούς φορείς και την τοπική αυτοδιοίκηση, για να καθοριστούν τα εξής:
Ποιος φορέας θα αναλάβει να οργανώσει το σύστημα εγγυοδοσίας;
Πόσο ισορροπημένη θα είναι η συμβολή, σε επίπεδο συλλογής, μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ, μικρότερων λιανεμπορικών επιχειρήσεων, HORECA και δήμων;
Ποιο πρέπει να είναι το ύψος της εγγύησης, ώστε αφενός να μην αποτρέπει τον καταναλωτή από την αγορά του προϊόντος και αφετέρου να τον κινητοποιεί για την επιστροφή της άδειας συσκευασίας;
Με ποιον τρόπο θα διασφαλιστεί η απρόσκοπτη απόδοση των ποσών των εγγυήσεων από τον φορέα στο λιανεμπόριο;
Πόσα «ρεύματα» υλικών θα συμπεριληφθούν στο σύστημα;
Ποια προϊόντα θα ενταχθούν και ποια θα εξαιρεθούν από το σύστημα εγγυοδοσίας;
Ποιες συσκευασίες θα εξαιρεθούν από την εγγυοδοσία;
Ποια θα είναι τα νέα τέλη συμμετοχής των παραγωγών;
Πού θα διατίθενται οι μη εξαργυρούμενες εγγυήσεις;
Ποια τα έξοδα διεκπεραίωσης-πληρωτέα στο λιανεμπόριο, ανάλογα με το μοντέλο συλλογής και το υλικό;

*Ο Στέφανος Κομνηνός είναι ιδρυτικός εταίρος της Netrino

1. Στο νέο σχέδιο νόμου, προβλέπεται η υλοποίηση του συστήματος εγγυοδοσίας από περισσότερα του ενός Συστήματος.
2.Στο νέο σχέδιο νόμου, η χρήση DRS διευρύνεται στο αλουμίνιο και το γυαλί.

 

Στο αφιέρωμα διαβάστε επίσης:

Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη: Ο ενισχυμένος ρόλος των επιχειρήσεων σούπερ μάρκετ και FMCG στην εποχή της πανδημίας

Σύνδεση τεχνολογίας-αειφορίας

Οι καταναλωτές και το εγγυοδοτικό σύστημα ανακύκλωσης

Πώς εξελίσσεται η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία

Ανθρώπινα δικαιώματα, περιβάλλον και χρηστή διακυβέρνηση

Δημοσίευση πληροφοριών και απαιτήσεις από τις εταιρείες

Υποτονικό ενδιαφέρον από τους καταναλωτές, αυξητικό από τον κλάδο

 

Δημοσίευση πληροφοριών και απαιτήσεις από τις εταιρείες

Posted on by Ξένια Μαντζιώρη

Η δημοσίευση εκθέσεων σχετικά με τις δράσεις που αφορούν την κοινωνική υπευθυνότητα και την προστασία του περιβάλλοντος έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια, παράλληλα με τις αυξανόμενες θεσμικές απαιτήσεις όσο και με το ενδιαφέρον των επιχειρήσεων να δημοσιοποιήσουν τεκμηριωμένα τις σχετικές δράσεις τους.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ, απαιτείται από ορισμένες μεγάλες εταιρείες, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το επίσημο site της ΕΕ, «να αποκαλύπτουν πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας τους και τη διαχείριση κοινωνικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων. Αυτό βοηθά τους επενδυτές, τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, τους καταναλωτές, τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και άλλους ενδιαφερόμενους να αξιολογήσουν τις μη χρηματοοικονομικές επιδόσεις των μεγάλων εταιρειών και ενθαρρύνει αυτές τις εταιρείες να αναπτύξουν μια υπεύθυνη προσέγγιση στις επιχειρήσεις».

Σύμφωνα με την οδηγία 2014/95 / ΕΕ (για τη μη χρηματοοικονομική πληροφόρηση – NFRD), εταιρείες που πρέπει να συμμορφωθούν είναι μέχρι στιγμής οι μεγάλες εταιρείες δημοσίου συμφέροντος με περισσότερους από 500 υπαλλήλους (περίπου 11. 700 μεγάλες εταιρείες και όμιλοι στην ΕΕ, όπως τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες κλπ. Οι εταιρείες αυτές θα πρέπει να δημοσιεύουν πληροφορίες σχετικά με τα περιβαλλοντικά θέματα, τα κοινωνικά θέματα και τη μεταχείριση των εργαζομένων, τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη διαφθορά και τη δωροδοκία, την ποικιλομορφία στα διοικητικά συμβούλια της εταιρείας (όσον αφορά την ηλικία, το φύλο, το εκπαιδευτικό και επαγγελματικό υπόβαθρο), κλπ.

Τον Ιούνιο του 2017, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε τις οδηγίες της για να βοηθήσει τις εταιρείες να αποκαλύψουν περιβαλλοντικές και κοινωνικές πληροφορίες. Αυτές οι οδηγίες δεν είναι υποχρεωτικές και οι εταιρείες μπορούν να αποφασίσουν να χρησιμοποιήσουν διεθνείς, ευρωπαϊκές ή εθνικές οδηγίες, σύμφωνα με τα δικά τους χαρακτηριστικά ή το επιχειρηματικό περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιούνται.
Τον Ιούνιο του 2019, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε κατευθυντήριες γραμμές για την αναφορά πληροφοριών σχετικά με το κλίμα, οι οποίες στην πράξη αποτελούνται από ένα νέο συμπλήρωμα των υφιστάμενων κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τις μη χρηματοοικονομικές αναφορές, οι οποίες παραμένουν εφαρμόσιμες.

Πρόταση οδηγίας για την εταιρική αναφορά αειφορίας (CSRD)
Στις 21 Απριλίου 2021, η Επιτροπή ενέκρινε πρόταση για οδηγία για την εταιρική έκθεση για την αειφορία (CSRD), η οποία θα τροποποιούσε τις υφιστάμενες απαιτήσεις αναφοράς του NFRD. Η πρόταση επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής σε όλες τις μεγάλες εταιρείες και σε όλες τις εταιρείες που είναι εισηγμένες σε οργανωμένες αγορές (εκτός από τις εισηγμένες πολύ μικρές επιχειρήσεις), απαιτεί τον έλεγχο (διασφάλιση) των αναφερόμενων πληροφοριών, εισάγει πιο λεπτομερείς απαιτήσεις αναφοράς και μια απαίτηση αναφοράς σύμφωνα με τα υποχρεωτικά πρότυπα αναφοράς της βιωσιμότητας της ΕΕ, απαιτεί από τις εταιρείες να «επισημαίνουν» ψηφιακά τις αναφερόμενες πληροφορίες, ώστε να είναι αναγνώσιμες από μηχανή και να τροφοδοτούν το ευρωπαϊκό ενιαίο σημείο πρόσβασης που προβλέπεται στο σχέδιο δράσης για την ένωση κεφαλαιαγορών.
Η πρόταση της Επιτροπής για μια οδηγία σχετικά με την αναφορά εταιρικής βιωσιμότητας (CSRD) προβλέπει την υιοθέτηση προτύπων αναφοράς για την αειφορία της ΕΕ. Τα σχέδια προτύπων θα αναπτυχθούν από την Ευρωπαϊκή Συμβουλευτική Ομάδα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (EFRAG). Τα πρότυπα θα προσαρμοστούν στις πολιτικές της ΕΕ, ενώ θα βασίζονται και θα συμβάλλουν σε πρωτοβουλίες διεθνούς τυποποίησης.

Νέα πρότυπα σχεδιασμού των εκθέσεων βιωσιμότητας
Για να βοηθήσει τις επιχειρήσεις στην κατανόηση των προτύπων διαμόρφωσης έκθεση βιωσιμότητας, το EFRAG, κατόπιν αιτήματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, παρουσίασε δύο εκθέσεις. Στην πρώτη προτείνεται ένας οδηγός για τη διαμόρφωση μιας σειράς κατανοητών σχετικών στάνταρ κατάρτισης της έκθεσης βιωσιμότητας, ενώ η δεύτερη περιλαμβάνει προτάσεις για το μετασχηματισμό της δομής του EFRAG, ώστε να διασφαλιστεί πως τα μελλοντικά στάνταρ θα σχεδιαστούν με τη συμπερίληψη στη διαδικασία των εθνικών και ευρωπαϊκών αρχών, αλλά και με την αξιοποίηση της γνώσης του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Το πρώτο σύνολο προτύπων θα υιοθετηθεί έως τον Οκτώβριο του 2022.

 

Στο αφιέρωμα διαβάστε επίσης:

Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη: Ο ενισχυμένος ρόλος των επιχειρήσεων σούπερ μάρκετ και FMCG στην εποχή της πανδημίας

Σύνδεση τεχνολογίας-αειφορίας

Οι καταναλωτές και το εγγυοδοτικό σύστημα ανακύκλωσης

Πώς εξελίσσεται η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία

Ανθρώπινα δικαιώματα, περιβάλλον και χρηστή διακυβέρνηση

Εγγυοδοσία στις συσκευασίες: Μια μεγάλη παρέμβαση σε αναζήτηση σχεδίου υλοποίησης

Υποτονικό ενδιαφέρον από τους καταναλωτές, αυξητικό από τον κλάδο

Ανθρώπινα δικαιώματα, περιβάλλον και χρηστή διακυβέρνηση

Posted on by Ξένια Μαντζιώρη

Στις 10 Μαρτίου 2021, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με την έγκριση έκθεσης νομοθετικής πρωτοβουλίας ζήτησε την επείγουσα έγκριση δεσμευτικών κανόνων της ΕΕ που θα διασφαλίζουν ότι οι εταιρείες θα λογοδοτούν και θα καθίστανται υπεύθυνες όταν βλάπτουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, το περιβάλλον και τη χρηστή διακυβέρνηση, ενώ θα πρέπει και η νομοθεσία να διασφαλίζει την πρόσβαση των θυμάτων σε μέσα έννομης προστασίας.

Όπως σημειώνεται στη σχετική απόφαση, οι κανόνες θα πρέπει να είναι υποχρεωτικές για τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ και έχουν την έδρα τους στην ΕΕ, αλλά και εκτός ΕΕ. Στην ίδια απόφαση ζητείται η νομοθέτηση κυρώσεων στην περίπτωση μη συμμόρφωσης των επιχειρήσεων, της νομικής υποστήριξης θυμάτων εταιρειών σε τρίτες χώρες, καθώς και της απαγόρευσης εισαγωγής προϊόντων που συνδέονται με σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η καταναγκαστική ή η παιδική εργασία.

Η Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα υποβάλει τη σχετική νομοθετική πρόταση εντός του έτους. Όπως σημειώνεται στην απόφαση, βάσει των δεσμευτικών κανόνων δέουσας επιμέλειας (due diligence) της ΕΕ, οι εταιρείες θα υποχρεούνται «να εντοπίζουν, να αντιμετωπίζουν και να διορθώνουν πτυχές της αλυσίδας αξίας τους (δηλ. όλες τις δραστηριότητες, άμεσες ή έμμεσες επιχειρηματικές σχέσεις και επενδυτικές αλυσίδες τους) που θα μπορούσαν να παραβιάζουν, ή όντως το πράττουν, τα ανθρώπινα δικαιώματα (συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών, συνδικαλιστικών και εργασιακών δικαιωμάτων), το περιβάλλον (συμβάλλοντας στην κλιματική αλλαγή ή την αποψίλωση των δασών, για παράδειγμα) και τη χρηστή διακυβέρνηση (μέσω περιστατικών διαφθοράς και δωροδοκίας)».

Το Κοινοβούλιο ζητεί τη λήψη πρόσθετων μέτρων, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης εισαγωγής προϊόντων που συνδέονται με σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η καταναγκαστική εργασία ή η παιδική εργασία. Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική αποζημίωση των θυμάτων, οι εταιρείες θα πρέπει να υπέχουν ευθύνη για τις ενέργειές τους και να τους επιβάλλεται πρόστιμο για πρόκληση ζημίας ή συμβολή σε αυτήν, εκτός εάν μπορούν να αποδείξουν ότι ενήργησαν σύμφωνα με τις υποχρεώσεις δέουσας επιμέλειας και έχουν λάβει μέτρα για την πρόληψη της εν λόγω βλάβης.

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΜΕΙΩΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ
Στις 20 Μαΐου οι Ευρωβουλευτές, εκφράζοντας τη λύπη τους «για τα χαμηλά ποσοστά εντοπισμού, διερεύνησης και καταδίκης για περιβαλλοντικά εγκλήματα, τα οποία εκτιμάται ότι αποτελούν το τέταρτο πιο διαδεδομένο είδος εγκληματικής δραστηριότητας στον κόσμο», ζήτησαν τη βελτίωση της οδηγίας για την περιβαλλοντική ευθύνη και της οδηγίας για το περιβαλλοντικό έγκλημα. Μεταξύ άλλων, στις συστάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου περιλαμβάνονται τα εξής:

Αναθεώρηση και μετατροπή της οδηγίας για την περιβαλλοντική ευθύνη σε πλήρως εναρμονισμένο κανονισμό που θα ισχύει για όλες τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ.

Ευθυγράμμιση της οδηγίας για την περιβαλλοντική ευθύνη με άλλες νομοθετικές πράξεις της ΕΕ για την προστασία του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της οδηγίας για το περιβαλλοντικό έγκλημα και της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα· αύξηση των προσπαθειών εναρμόνισης της εφαρμογής της στα κράτη μέλη.

Επικαιροποίηση της οδηγίας για το περιβαλλοντικό έγκλημα μετά από ενδελεχή εκτίμηση επιπτώσεων προκειμένου να ληφθούν υπόψη νέοι τύποι περιβαλλοντικών εγκλημάτων.

Διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο μπορεί να αναγνωριστεί η «οικοκτονία» ως έγκλημα βάσει του δικαίου και της διπλωματίας της ΕΕ· αποσαφήνιση βασικών νομικών όρων στο πλαίσιο των δύο οδηγιών και ανάπτυξη εναρμονισμένης ταξινόμησης των περιβαλλοντικών εγκλημάτων.

Δημιουργία ειδικής ομάδας της ΕΕ για την οδηγία για την περιβαλλοντική ευθύνη (η οποία θα αποτελείται από εμπειρογνώμονες και υπαλλήλους της Επιτροπής) που θα βοηθά στην εφαρμογή της στα κράτη μέλη και θα παρέχει στήριξη και συμβουλές στα θύματα περιβαλλοντικής ζημίας σχετικά με τη νομική προσφυγή στα όργανα ΕΕ.

Αξιολόγηση του κατά πόσον θα μπορούσε να θεσπιστεί υποχρεωτικό σύστημα χρηματοοικονομικής ασφάλειας (π.χ. κάλυψη ασφαλειών, τραπεζικών εγγυήσεων, ομολόγων ή κεφαλαίων), ώστε οι φορολογούμενοι να μην είναι υποχρεωμένοι να επωμιστούν το κόστος της περιβαλλοντικής ζημίας.

 

Στο αφιέρωμα διαβάστε επίσης:

Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη: Ο ενισχυμένος ρόλος των επιχειρήσεων σούπερ μάρκετ και FMCG στην εποχή της πανδημίας

Σύνδεση τεχνολογίας-αειφορίας

Οι καταναλωτές και το εγγυοδοτικό σύστημα ανακύκλωσης

Πώς εξελίσσεται η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία

Δημοσίευση πληροφοριών και απαιτήσεις από τις εταιρείες

Εγγυοδοσία στις συσκευασίες: Μια μεγάλη παρέμβαση σε αναζήτηση σχεδίου υλοποίησης

Υποτονικό ενδιαφέρον από τους καταναλωτές, αυξητικό από τον κλάδο

Πώς εξελίσσεται η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία

Posted on by Ξένια Μαντζιώρη

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Ιούνιο του 2019 ζήτησε να ενταθούν οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και κάλεσε την Επιτροπή να προωθήσει τις εργασίες με σκοπό να γίνει η ΕΕ κλιματικά ουδέτερη, σύμφωνα με τις διεθνείς δεσμεύσεις της στο πλαίσιο της Συμφωνίας των Παρισίων. Στις 11 Δεκεμβρίου 2019, η Επιτροπή παρουσίασε την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, ως τη «νέα αναπτυξιακή στρατηγική της ΕΕ, με σκοπό να τεθεί η Ευρώπη σε τροχιά μετασχηματισμού προς μια κλιματικά ουδέτερη, δίκαιη και ευημερούσα κοινωνία, που θα διαθέτει μια σύγχρονη, αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων και ανταγωνιστική οικονομία».

Κατά τη διάρκεια της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Δεκέμβριο του 2019, οι ηγέτες της ΕΕ ενέκριναν στα συμπεράσματα που εξέδωσαν τον στόχο της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Έναν χρόνο μετά, τον Δεκέμβριο του 2020, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαίωσε τη δέσμευσή του υπέρ της πράσινης μετάβασης της ΕΕ. Οι ηγέτες της ΕΕ ενέκριναν το νέο δεσμευτικό στόχο της ΕΕ για καθαρή εγχώρια μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, ποσοστό ανώτερο του στόχου που είχε συμφωνηθεί το 2014 για μείωση των εκπομπών κατά τουλάχιστον 40% στο ίδιο χρονικό περιθώριο. Οι ηγέτες της ΕΕ κάλεσαν το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο να αποτυπώσουν τον νέο στόχο στην πρόταση περί ευρωπαϊκού νόμου για το κλίμα, την οποία υπέβαλε η Επιτροπή ως μέρος της Πράσινης Συμφωνίας, και να προχωρήσουν σύντομα στην έκδοση του νόμου αυτού.

Στη Σύνοδο Κορυφής της 25ης Μαΐου 2021, οι ηγέτες της ΕΕ, που είχε ως βασικά θέματα την προστασία του περιβάλλοντος και την κλιματική κρίση, ανακοινώθηκε η παρουσίαση -εντός λίγων εβδομάδων από την ανακοίνωση- μιας νέας νομοθετικής πρωτοβουλίας, που θα περιλαμβάνει 12 προτάσεις με τον ίδιο στόχο (μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030) και την προσέλκυση σχετικών επενδύσεων. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, δήλωσε πως οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων «εξέφρασαν τις προτεραιότητες και τις θεμιτές επιφυλάξεις τους» και τόνισαν πως θα εξετάσουν τις προτάσεις μόλις δημοσιοποιηθούν. Από την πλευρά της, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, παρά το γεγονός ότι δεν υπήρξε καμία δέσμευση επί του θέματος, δήλωσε πως θεωρεί σημαντική επιτυχία το ότι κανένα κράτος της ΕΕ δεν αμφισβητεί στους στόχους σχετικά με το κλίμα (όπως είχε συμβεί στο παρελθόν εκ μέρους της Πολωνίας).
Ευρωπαϊκό Επενδυτικό Σχέδιο Πράσινης Συμφωνίας (EGDIP)
Τη στήριξη «πράσινων» επενδύσεων ύψους 1 τρισ. ευρώ εντός μιας δεκαετίας (2020-2030) μέσω του Ευρωπαϊκού Επενδυτικού Σχεδίου Πράσινης Συμφωνίας -EGDIP (ή αλλιώς «Επενδυτικό Σχέδιο Αειφόρου Ευρώπης – SEIP)», του χρηματοοικονομικού πυλώνα της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, αποφάσισε στις 14 Ιανουαρίου 2020 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσω της κινητοποίησης δημόσιων και ιδιωτικών χρηματοοικονομικών εργαλείων. Συγκριμένα, η χρηματοδότηση των σχετικών επενδύσεων του EGDP θα γίνει μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ και ενός καινοτόμου μέσου για την προσέλκυση και την κινητοποίηση της ιδιωτικής χρηματοδότησης, του προγράμματος InvestEU. Το πρόγραμμα InvestEU βασίζεται στο μοντέλο του επενδυτικού σχεδίου για την Ευρώπη, το αποκαλούμενο «σχέδιο Juncker».

Όπως αναφέρει η σχετική επίσημη ανακοίνωση, το InvestEUθα συγκεντρώσει «κάτω από μία στέγη» το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων και 13 άλλα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ και θα μοχλεύσει πάνω από 372 δισ. ευρώ σε πρόσθετες επενδύσεις κατά την περίοδο 2021-27. «Τουλάχιστον το 30% του προγράμματος InvestEU, σύμφωνα με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, υποστηρίζει τη χρηματοδότηση επενδύσεων που συμβάλλουν στους στόχους της ΕΕ για το κλίμα», σημειώνεται στη σχετική ανακοίνωση.

 

Στο αφιέρωμα διαβάστε επίσης:

Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη: Ο ενισχυμένος ρόλος των επιχειρήσεων σούπερ μάρκετ και FMCG στην εποχή της πανδημίας

Σύνδεση τεχνολογίας-αειφορίας

Οι καταναλωτές και το εγγυοδοτικό σύστημα ανακύκλωσης

Ανθρώπινα δικαιώματα, περιβάλλον και χρηστή διακυβέρνηση

Δημοσίευση πληροφοριών και απαιτήσεις από τις εταιρείες

Εγγυοδοσία στις συσκευασίες: Μια μεγάλη παρέμβαση σε αναζήτηση σχεδίου υλοποίησης

Υποτονικό ενδιαφέρον από τους καταναλωτές, αυξητικό από τον κλάδο

Σύνδεση τεχνολογίας-αειφορίας

Posted on by Ξένια Μαντζιώρη

Υπό κοινό οπτικό πρίσμα εξέτασε πρόσφατη έρευνα της Accenture την επένδυση των επιχειρήσεων στον ψηφιακό μετασχηματισμό και την αειφόρο ανάπτυξη, συμπεραίνοντας πως οι οργανισμοί με θετική δράση και στα δύο πεδία έχουν σημαντικά θετικά αποτελέσματα. Όπως σημειώνουν οι αναλυτές, ο ψηφιακός μετασχηματισμός καθόρισε το επιχειρηματικό τοπίο κατά τη δεκαετία του 2010, ενώ για τη νέα δεκαετία, σύμφωνα με την έρευνα, αλλά και την εμπειρία τους, το μέλλον των επιχειρήσεων θα καθορίσει η μετάβαση στην αειφορία.

Οι επιχειρήσεις που έχουν αντιληφθεί τη σύνδεση μεταξύ των δύο αυτών παραγόντων αλλαγής και έχουν ήδη επενδύσει στην εξέλιξή τους σε αυτό το πλαίσιο, ονομάζονται από τους ερευνητές Twin Transformers και εκτιμάται πως έχουν τα στοιχεία που θα τους οδηγήσουν μεταξύ των νικητών της κρίσης του COVID-19 και των μελλοντικών επιχειρηματικών ηγετών. Όμως, μόνο το ένα πέμπτο των επιχειρήσεων της Ευρώπης και των ΗΠΑ που είναι πρωτοπόροι σε έναν από τους δύο τομείς είναι Twin Transformers, ενώ τα ποσοστά είναι μεγαλύτερα σε χώρες της Ασίας και του Ειρηνικού Ωκεανού (APAC), όπως η Αυστραλία, η Κίνα, η Ιαπωνία και η Σιγκαπούρη. Αξίζει να επισημανθεί το εύρημα πως οι επενδυτές ενδιαφέρονται σε μεγάλο βαθμό για τον τρόπο με τον οποίο οι επιχειρήσεις-στόχοι τους αντιμετωπίζουν τα μη αμιγώς οικονομικά ζητήματα, όπως αυτό της αειφορίας.
Το 2020, σε ποσοστό 47% οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που συγκαταλέγονται μεταξύ των 2.000 μεγαλύτερων παγκοσμίως συζήτησαν ζητήματα που συνδέονται με την αειφορία σε συνεδριάσεις τους με θέμα την κερδοφορία. Το ποσοστό αυτό είναι σημαντικά υψηλότερο από το αντίστοιχο του 2018 (27%) και κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από το αντίστοιχο εταιρειών των ΗΠΑ. Την ίδια χρονιά, το 52% των συγκεκριμένων επιχειρήσεων συζήτησαν τεχνολογικά θέματα στις συναντήσεις τους, ποσοστό που είναι αντίστοιχο των εταιρειών των ΗΠΑ και των χωρών APAC. Όμως, μόνο το 5% συζήτησε τα δύο επιμέρους θέματα σε σύνδεση.

Χώρες όπως η Κίνα, διαφοροποιούνται σε αυτό το θέμα, απαντώντας σε ποσοστό 24% πως θεωρούν ότι η τεχνολογία θα συμβάλει στην υιοθέτηση και εφαρμογή αειφόρου στρατηγικής, με τα αντίστοιχα ποσοστά στις ΗΠΑ να είναι 18% και στην Ευρώπη 16%.
Η ένταση του ενδιαφέροντος για ζητήματα τεχνολογίας, καθώς και βιώσιμης ανάπτυξης αυξήθηκε με ταχύτατους ρυθμούς με αφορμή την πανδημία, σημειώνουν οι ερευνητές. Οι επιχειρήσεις της Ευρώπης έχουν ήδη αναγνωρίσει τη βιώσιμη ανάπτυξη μεταξύ των πεδίων στα οποία δίνουν προτεραιότητα, όπως προκύπτει από τις απαντήσεις στο ερώτημα για τις 3 κορυφαίες προτεραιότητες του επόμενου 6μήνου, που έχουν τεθεί στο πλαίσιο των ετήσιων στόχων του 2021, οι οποίες σχετίζονται αφενός με την ανάκαμψη των οικονομικών τους επιδόσεων σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, αλλά και με την ανταγωνιστικότητά τους μεσοπρόθεσμα. Στην 1η θέση των προτεραιοτήτων με βραχυπρόθεσμο ορίζοντα βρίσκεται η επένδυση σε τεχνολογίες αιχμής (AI, αυτοματισμοί κλπ), με ποσοστό 31% και με το ίδιο ποσοστό ακολουθεί η υιοθέτηση μέτρων που αφορούν την απόκτηση εκ μέρους της επιχείρησης ενός πιο «πράσινου» προφίλ, ενώ στην τρίτη με 28% βρίσκεται η εκπαίδευση του προσωπικού σε θέματα ψηφιακού μετασχηματισμού. Στα ίδια ερωτήματα, με μακροπρόθεσμο όμως ορίζοντα (τρία χρόνια), στην πρώτη θέση με 45% βρίσκεται η επιτάχυνση της ψηφιακής εξέλιξης της επιχείρησης, στη δεύτερη, με επίσης 45% η παγίωση ενός πραγματικά αειφόρου προφίλ, ενώ την τρίτη θέση καταλαμβάνει η επανατοποθέτηση της επιχείρησης στην αγορά, σε ό,τι αφορά προϊόντα, υπηρεσίες και αγοραστική εμπειρία, με 46%.

Η Accenture CEO Survey πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2020 σε δείγμα 4.050 υψηλόβαθμων στελεχών, με 1.450 εξ αυτών από τις ΗΠΑ, 1.300 από την Ευρώπη και 1.300 από χώρες APAC.

 

Στο αφιέρωμα διαβάστε επίσης:

Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη: Ο ενισχυμένος ρόλος των επιχειρήσεων σούπερ μάρκετ και FMCG στην εποχή της πανδημίας

Οι καταναλωτές και το εγγυοδοτικό σύστημα ανακύκλωσης

Πώς εξελίσσεται η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία

Ανθρώπινα δικαιώματα, περιβάλλον και χρηστή διακυβέρνηση

Δημοσίευση πληροφοριών και απαιτήσεις από τις εταιρείες

Εγγυοδοσία στις συσκευασίες: Μια μεγάλη παρέμβαση σε αναζήτηση σχεδίου υλοποίησης

Υποτονικό ενδιαφέρον από τους καταναλωτές, αυξητικό από τον κλάδο