Κοινωνικά δίκτυα: Εργαλεία αξιοποίησής τους από τα σούπερ μάρκετ

Στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, να ψηφιακά κοινωνικά δίκτυα φαίνεται να αντιμετωπίζουν μια όχι ιδιαίτερα ευοίωνη προοπτική. Οι χρήστες εγκαταλείπουν ακόμα και τις πιο αμιγείς επαγγελματικές πλατφόρμες, όπως το Linkedin, θεωρώντας ότι δεν ικανοποιούν τις προσδοκίες τους. Το ντοκιμαντέρ «The Social Dilemma», λειτούργησε καταλυτικά σε διαγραφές λογαριασμών. Ωστόσο, οι περισσότεροι αναλυτές υποστηρίζουν ότι τα ψηφιακά κοινωνικά δίκτυα έχουν γίνει πλέον «too big to fall». Πώς τα αξιοποιούν τα σούπερ μάρκετ στην ελληνική αγορά;

Τον Αύγουστο του 2018, οι Anatoli Colicev, Ashwin Malshe και Koen Pauwels δημοσίευσαν μια μελέτη σχετικά με την επίδραση των ψηφιακών κοινωνιών δικτύων στα brands, εστιάζοντας στην αγορά του λιανεμπορίου. Με το βασικό συμπέρασμα της μελέτης θα συμφωνούσαν οι περισσότεροι και σήμερα, καθώς μέσες άκρες υποστήριζε το εξής: «Η σύνδεση του πελάτη με το brand εξαρτάται σταδιακά όλο και περισσότερο από τον ψηφιακό κόσμο». Η μελέτη των προαναφερόμενων ερευνητών προσπάθησε να καλύψει ένα σημαντικό κενό που υπάρχει σε έρευνες, σχετικά με την επίδραση των ψηφιακών κοινωνικών δικτύων στους καταναλωτές. Με αυτό τον στόχο, εστίασαν την προσοχή τους σε μια από τις ωριμότερες αγορές, αυτή των ΗΠΑ, αξιοποιώντας δεδομένα από 15.720 περίπου λιανέμπορους. Τα αναλυτικά αποτελέσματα της μελέτης «Social Media and Customer-Based Brand Equity: An Empirical Investigation in Retail Industry» είναι διαθέσιμα δωρεάν στο κοινό του διαδικτύου. Εμείς θα σταθούμε στο διαχωρισμό που κάνουν οι ερευνητές μεταξύ της αλληλεπίδρασης που επιδιώκουν οι εταιρείες με μηνύματα που δημιουργούν οι ίδιες (Owned Social Media) και της αλληλεπίδρασης που επιδιώκουν οι πελάτες μέσω των δικτύων στα οποία έχει παρουσία η εταιρεία (Earned Social Media).

Είναι σχεδόν δεδομένο ότι μέσω των OCM, οι εταιρείες θα προσπαθήσουν να προωθήσουν τα προϊόντα τους και να ενισχύσουν την εταιρική τους φήμη, οπότε η διαχείριση ανήκει περισσότερο στην αρμοδιότητα του μάρκετινγκ, ενώ στα ESM, ο πελάτης θα προσπαθήσει να επικοινωνήσει με την εταιρεία για να εκφράσει ευχαρίστηση, θυμό ή προβληματισμό. Ως εκ τούτου, η διαχείριση των δεύτερων ανήκει περισσότερο στο τμήμα εξυπηρέτησης πελατών. Τελικά όμως, όλα τα μηνύματα είναι ορατά από όλα τα στελέχη που έχουν τη δικαιοδοσία να διαχειρίζονται τους λογαριασμούς. Ακόμα και μερικές δεκάδες post ανά ημέρα στα κοινωνικά δίκτυα είναι αρκετά για να φέρουν στα όριά του έναν εκπρόσωπο του marketing ή της εξυπηρέτησης πελατών. Πόσο μάλλον αν πρόκειται για εκατοντάδες μηνύματα ή ακόμα και για χιλιάδες, σε μια φάση κρίσης. Καθένα από αυτά τα μηνύματα μεταφέρει μια πληροφορία, η οποία είναι αξιοποιήσιμη, αρχικά ως πρωτογενής και στη συνέχεια ως μοτίβο. Για παράδειγμα, το πρώτο μήνυμα που επισημαίνει ένα αλλοιωμένο προϊόν είναι πρωτογενής πληροφορία, ενώ στη συνέχεια, η ανάλυση του περιεχομένου εκατοντάδων μηνυμάτων, μπορεί να δώσει πληροφορίες για τα συναισθήματα των αγοραστών, τη γεωγραφική κατανομή των κρουσμάτων αλλοίωσης και τα αιτήματα των πελατών σχετικά με το πρόβλημα.

Αναγκαία η αξιοποίηση τεχνητής νοημοσύνης
Η αποτύπωση ή καλύτερα απεικόνιση αυτών των μοτίβων είναι εργασία των εργαλείων ανάλυσης, που αξιοποιούν αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης. Πρακτικά, τα εργαλεία αυτά έχουν τη δυνατότητα να διαβάζουν εκατομμύρια μηνύματα σε απειροελάχιστο χρόνο και να καταλήγουν σε συμπεράσματα, τα οποία είναι εύστοχα, ανάλογα με την ευφυΐα του αλγόριθμου. Οι εταιρείες, αν δεν έχουν το μέγεθος της Amazon ή της Walmart, θα χρειαστεί να συνεργαστούν με τρίτους, προκειμένου να εκμεταλλευτούν τις δυνατότητες των εν λόγω συστημάτων. Αυτό το συμπέρασμα προκύπτει και από τις τοποθετήσεις των αρμόδιων στελεχών ελληνικών αλυσίδων σούπερ μάρκετ που παρατίθενται στο παρόν άρθρο, ενδεικτικές της ευαισθητοποίησής τους ως προς την «ακρόαση»των κοινωνικών δικτύων.

AB Βασιλόπουλος
Χρυσάνθη Κοροπούλη, Brand Equity & Digital Marketing Manager

σ.σ.: Ποιος είναι ο όγκος πληροφορίας που διαχειρίζεστε μέσω κοινωνικών δικτύων, (Earned Social Media); Έχετε επιλέξει κάποια εργαλεία για τη διαχείριση τους και ποια είναι τα οφέλη που έχετε αποκομίσει από τη χρήση τους;

Χρ. Κ.: Κατά μέσο όρο, μηνιαίως, έχουμε να διαχειριστούμε 250 με 400 mentions, 12 με 15 reviews και 2.600 με 3.100 shares σε όλα τα social media. Για εμάς στην ΑΒ, το engagement με τους χρήστες είναι βασική προϋπόθεση στην ανάπτυξή μας, αφού μέσα από την αλληλεπίδραση εξελισσόμαστε και βελτιωνόμαστε. Γι’ αυτό, χρησιμοποιούμε τελευταίας τεχνολογίας εργαλεία και σύγχρονες πλατφόρμες, όπως είναι η Brand Watch, η οποία μας βοηθάει στο monitoring των social media, καθώς φιλτράρει και κατηγοριοποιεί την κάθε δημοσίευση που αφορά το brand, ανάλογα με το μέσο, το sentiment κλπ. Επίσης, το μεγαλύτερο πλεονέκτημά της είναι ότι παρακολουθεί και μας δείχνει περιεχόμενο που αναφέρεται στην ΑΒ Βασιλόπουλος χωρίς να έχει αναγκαστικά πραγματοποιηθεί επισήμανση (tag).

σ.σ.: Ανάμεσα στα διαφορετικά social media, ποια είναι αυτά που ξεχωρίζετε ως πιο χρήσιμα για τη δική σας αγορά;

Χρ. Κ.: Στον κλάδο του λιανεμπορίου, απευθυνόμαστε σε ένα πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού από διαφορετικές κοινωνικές ομάδες, με διαφορετικές συνήθειες και προτιμήσεις, τόσο στο φυσικό όσο και στο digital περιβάλλον. Έτσι, έχουμε ενεργή παρουσία σχεδόν σε όλα τα social media -Facebook, Instagram, YouTube και Twitter. Το κάθε ένα από αυτά μας επιτρέπει να «μιλήσουμε» σε διαφορετικούς πελάτες μας, αλλά και μας δίνει τα απαραίτητα εργαλεία για να επικοινωνήσουμε με διαφορετικό τρόπο τα μηνύματά μας. Ένα από τα πιο σημαντικά πλεονεκτήματα των social media είναι το feedback που μπορούμε να πάρουμε από τους χρήστες. Για παράδειγμα, στο Facebook, οι χρήστες μπορούν να αξιολογήσουν το brand, να κάνουν share δημοσιεύσεις που τους αρέσουν ή δεν τους αρέσουν και να κάνουν mention την ΑΒ, δίνοντάς μας πολύτιμα insights. Στο Instagram δημοσιεύονται αναρτήσεις με polls, stories, διαγωνισμούς, με στόχο να δώσουμε κίνητρα στους χρήστες να μοιραστούν τις σκέψεις τους και γενικότερα να ενισχύσουμε την αλληλεπίδρασή τους με το περιεχόμενό μας.

Το Youtube είναι ένα κανάλι που χρειάζεται ανανέωση και μοναδικό περιεχόμενο για τους χρήστες, κάτι το οποίο ακούμε και προσπαθούμε διαρκώς να επενδύουμε σε αυτό.

σ.σ.: Έχετε συμπεριλάβει τα social media στην πολιτική αντιμετώπισης κρίσεων; Έχετε κάποιο πρόσφατο επιτυχημένο παράδειγμα;

Χρ. Κ.: Τα social media είναι πλέον αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς μας και του σύγχρονου τρόπου ζωής. Στην ΑΒ επιλέγουμε να έχουμε θέση τόσο στον φυσικό, όσο και στον διαδικτυακό κόσμο. Έτσι, τα social media δεν θα μπορούσαν να λείπουν από την πολιτική αντιμετώπισης κρίσεων μας, αφού, αναπόφευκτα μια κρίση θα εμφανιστεί και εκεί. Ένα παράδειγμα ήταν η ανάρτησή μας την Ημέρα του Πατέρα. Μια ανάρτηση που έλαβε πολλά σχόλια και interactions και έγινε η αφορμή να αρχίσει μια δημόσια συζήτηση. Μέσα σε δύο μέρες είχαμε στο Facebook περισσότερα από 3.600 reactions, 1.800 comments και 250 shares, στο Twitter σχεδόν 800 comments και 1.600 retweets, ενώ δύο εταιρείες έκαναν share το post μας ως κάτι που υποστηρίζουν.

E-fresh
Λύσανδρος Φαληρέας, Marketing Manager

σ.σ.: Σε επίπεδο εξυπηρέτησης πελατών, υπάρχουν εργαλεία που συμπληρώνουν τα παραδοσιακά κανάλια επικοινωνίας;

Λ. Φ.: Υπάρχουν πολλά εργαλεία, καθένα από τα οποία «ζει» στο δικό του περιβάλλον. Στόχος ενός e-commerce καταστήματος είναι να παρέχει τρόπους επικοινωνίας σε κάθε touchpoint με τον χρήστη του, σε όλα δηλαδή τα στάδια του αγοραστικού ταξιδιού. Σε επίπεδο κοινωνικών δικτύων, εξαιρετικά χρήσιμο είναι το messenger του facebook, γιατί αποτελεί έναν πολύ γρήγορο δίαυλο επικοινωνίας με τον χρήστη. Από άποψη user experience, είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό ακριβώς επειδή είναι ένα εργαλείο που ο χρήστης χρησιμοποιεί και στην καθημερινότητά του ούτως ή άλλως.

Η χρήση direct messages είναι ένας από τους πιο απλούς τρόπους να δημιουργηθεί οικειότητα και αμεσότητα με τον χρήστη.

σ.σ.: Έχετε διαπιστώσει περισσότερη αποτελεσματικότητα σε καποιες πλατφόρμες; Κυρίως σε προωθητικές ενέργειες…

Λ. Φ.: Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, η χρήση της κάθε πλατφόρμας διαφέρει ανάλογα με τον κλάδο του κάθε online καταστήματος. Από την πλευρά μας, έχουμε διαπιστώσει ότι το Facebook λειτουργεί αρκετά αποδοτικά ως προς το conversion, δηλαδή σαν ένα εργαλείο που δρα στο στάδιο της αγοραστικής διαδικασίας που είναι πιο κοντά στην αγορά.

Αντιθέτως, το Ιnstagram, όπως και το ΥouΤube προσφέρονται πιο πολύ για πιο αρχικά στάδια της διαδικασίας, και συγκεκριμένα για τα στάδια του awareness και του consideration.

Εξαίρεση σε αυτό τον γενικό κανόνα αποτελεί το swipe-up στα Instagram stories, το οποίο μπορεί να δώσει πολύ καλά αποτελέσματα σε επίπεδο conversion και revenue.

Σε κάθε περίπτωση, είναι καλό να έχουμε υπόψη μας ότι τα παραπάνω αποτελούν αδρές γραμμές και ότι η αποτελεσματικότητα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, που αφορούν τόσο το περιεχόμενο της καμπάνιας όσο και το είδος του κοινού στο οποίο απευθύνεται το κάθε κατάστημα, με βάση το κλάδο (vertical) στον οποίο ανήκει. Για αυτούς ακριβώς τους λόγους, ο μόνος τρόπος να παραχθούν ασφαλή συμπεράσματα είναι μια συστηματική διαδικασία δοκιμής και λάθους (trial & error) μέχρι να αρχίσει να διαγράφεται με σαφήνεια τι λειτουργεί για το συγκεκριμένο κατάστημα και τι όχι.

METRO
Γιολάντα Ευφροσυνίδου
, Διευθύντρια Marketing Omnichannel

σ.σ.: Τα κοινωνικά δίκτυα έχουν διπλή υπόσταση. Μπορούν να γίνουν πομποί μηνυμάτων, αλλά παράλληλα λειτουργούν και ως δέκτες. Αντίστοιχα, μπορούν να αξιοποιηθούν από το marketing και την εξυπηρέτηση πελατών. Έχετε μια οργανωμένη στρατηγική σε αυτούς τους δύο τομείς και πως την υλοποιείτε; Έχετε διαπιστώσει κάποια αποτελέσματα;

Γ. Ε.: Βρισκόμαστε για 2η συνεχόμενη χρονιά πρώτοι σε αλληλεπίδραση μεταξύ των εταιρειών λιανεμπορίου. Παράλληλα με την επικοινωνιακή πολιτική που έχουμε σχεδιάσει για τις σελίδες κοινωνικής μας δικτύωσης, υλοποιούμε και ένα ενιαίο πρόγραμμα εξυπηρέτησης πελατών on-line και off-line, ώστε να αντιδρούμε άμεσα και αποτελεσματικά στις απαιτήσεις των πελατών μας. Έτσι, σε κάθε επικοινωνία του πελάτη, υπάρχει στο back office πάντα ένας υπεύθυνος εξυπηρέτησης που ανταποκρίνεται σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Η στρατηγική επικοινωνίας μας είναι κοινή σε όλα τα κανάλια επικοινωνίας και βασίζεται στις αρχές του «ΜΑΘΕ, ΦΑΕ, ΖΗΣΕ», της πλατφόρμας φροντίδας των My market για μία καλύτερη ζωή. Ειδικότερα, για τα κοινωνικά δίκτυα, προσαρμόζουμε την «γλώσσα» που μιλάμε και την κάνουμε πιο ψηφιακή.

Στόχος μας είναι μία omnichannel εμπειρία για τον πελάτη είτε βρίσκεται σε κάποιο φυσικό κατάστημα, είτε στο e-shop μας είτε μας μιλάει στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης.

σ.σ.: Οι χρήστες των κοινωνικών δικτύων δύσκολα θα επιβραβεύσουν τις θετικές ενέργειες μιας εταιρείας, ενώ εύκολα θα κρίνουν τις αρνητικές. Έχετε συμπεριλάβει στο πλάνο διαχείρισης κρίσης τα κοινωνικά δίκτυα και με ποιους τρόπους μπορείτε να διαπιστώσετε την κρίση στη γέννηση της, ώστε να κάνετε ενέργειες πριν γιγαντωθεί;

Γ. Ε.: Πράγματι, πολλές εταιρείες, κι εμείς στο παρελθόν, έχουμε έρθει αντιμέτωποι με κρίσεις που γεννήθηκαν και δυστυχώς εξελίχθηκαν μέσα στο περιβάλλον των social media. Οι χρήστες τους λειτουργούν πολύ αυθόρμητα και τις περισσότερες φορές χωρίς φίλτρα. Αισθάνονται ότι μπορούν να πουν οτιδήποτε και η φωνή τους να ακουστεί, ακόμη και εάν επιλέγουν να είναι ανώνυμοι. Σίγουρα, σε αυτό το βήμα γίνεται κατάχρηση, αλλά δε μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι έχει συντελέσει στο να αναδειχθούν αρκετά σοβαρά θέματα. Και επιπλέον, δεν είναι  λίγες οι φορές που οι χρήστες έχουν αντιδράσει θετικά και έχουν επιβραβεύσει σημαντικές καμπάνιες ευαισθητοποίησης μέσω των social media.

Το περιεχόμενο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν σταματά να ανανεώνεται ποτέ. Έτσι κι εμείς, έχουμε αναπτύξει μηχανισμούς παρακολούθησης των αναρτήσεων στις σελίδες μας ώστε να μπορούμε να ανταποκρινόμαστε άμεσα, εφόσον παραστεί ανάγκη.

σ.σ.: Έχετε επιλέξει να δημιουργήσετε μια εσωτερική ομάδα που χειρίζεται όλα τα παραπάνω, να έχετε εξωτερικούς συνεργάτες ή αξιοποιείτε κάποια άλλης μορφής συνεργασία; Ποιοι είναι οι τομείς που θεωρείτε ότι ένας εξωτερικός συνεργάτης έχει πλεονεκτήματα σε σχέση με μια εσωτερική ομάδα;

Γ. Ε.: Για τη διαχείριση των social media στη Metro ακολουθούμε ένα μείγμα εσωτερικής ομάδας και εξωτερικών συνεργατών. Τα στελέχη της εταιρείας γνωρίζουν καλά τη στρατηγική, τις αρχές, τις αξίες και το όραμα πίσω από τη μάρκα και εξασφαλίζουν την εφαρμογή όλων αυτών σε όλα τα κανάλια επικοινωνίας. Σε ένα ευαίσθητο θέμα, όπως αυτό της παρακολούθησης των αναρτήσεων στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης, ένας εξωτερικός συνεργάτης είναι πιο ευέλικτος, καθώς μπορεί να εφαρμόσει οικονομίες κλίμακας.

Ιωάννης Μασούτης, Δ. Μασούτης ΑΕ: Σε τρία χρόνια ο τζίρος μας θα φτάσει το 1 δισ. ευρώ

Εφόσον το 2021 εξελιχθεί πτωτικά, λόγω της πανδημίας και των επιπτώσεών της στην οικονομία, θα γίνει η αφετηρία ενός νέου κύκλου συγκέντρωσης της οργανωμένης λιανικής, τονίζει στη συνέντευξή του στο «σελφ σέρβις» ο κ. Ιωάννης Μασούτης, διευθύνων σύμβουλος της Διαμαντής Μασούτης ΑΕ. Όπως συμπεραίνει, οι νέες κρούσεις για εξαγορές θα απευθύνονται στη μεσαία και μικρομεσαία ζώνη της αγοράς, υπονοώντας ότι η στρατηγική της εταιρείας του θα παραμείνει εστιασμένη στις επιθετικές κινήσεις. Εκτιμά δε ότι σε κάθε περίπτωση ο τζίρος της σε βάθος τριετίας θα υπερβεί το 1 δισ. ευρώ και οι επενδύσεις της σε πέντε χρόνια τα 100 εκατ. ευρώ.

Στην εναρκτήρια ερώτηση στον συνομιλητή μας, σχετικά με τις προβλέψεις του για την εξέλιξη φέτος των βασικών οικονομικών μεγεθών της εταιρείας του, αλλά και τις επιδιώξεις της την επόμενη χρονιά, ο κ. Μασούτης μας είπε: «Την τρέχουσα χρήση, λόγω της πανδημίας, αναμένεται σημαντική αύξηση του κύκλου εργασιών εξαιτίας της αυξημένης κατανάλωσης το δίμηνο του lockdown τον Μάρτιο-Απρίλιο, αλλά και κατόπιν, λόγω της αύξησης των πωλήσεων ιδιαίτερα σε κατηγορίες  όπως τα καθαριστικά σπιτιού και τα προϊόντα προσωπικής υγιεινής και φροντίδας, αλλά και στα τρόφιμα. Ωστόσο, έχουν αυξηθεί, ταυτόχρονα, και τα λειτουργικά έξοδα των καταστημάτων μας, λόγω των μέτρων αντιμετώπισης του Covid-19.

Παρά την αβεβαιότητα αυτή τη στιγμή αναφορικά με την εξέλιξη της πανδημίας και τις ενδεχόμενες επιπτώσεις της το 2021, η διοίκηση της εταιρείας μας εστιάζει το ενδιαφέρον της στην ενίσχυση όχι μόνο των μεγεθών μας, αλλά και στην παροχή νέων υπηρεσιών, στην αύξηση των καταστημάτων μας και στον περαιτέρω εκσυγχρονισμό της επαφής με τους πελάτες μας».

Υψηλότερες αποδόσεις στην Αττική

σελφ σέρβις: Έχοντας πια «γνωρίσει» αρκετά καλά την αγορά της Αθήνας, πώς θα περιγράφατε την εξέλιξη των μεγεθών της Μασούτης στην αγορά της Αττικής;

Ιωάννης Μασούτης: Την κρίνω ως πολύ ικανοποιητική. Η αγορά της Αθήνας αγκάλιασε το εγχείρημα της ανάπτυξής μας και σε αυτήν και οι πελάτες μάς εκφράζουν συνέχεια την ικανοποίησή τους. Τα αποτελέσματά μας γενικά είναι πολύ καλύτερα στην Αττική, πράγμα που σημαίνει ότι η αύξηση που εμφανίζουμε στην πρωτεύουσα είναι σημαντικά υψηλότερη από των υπολοίπων περιοχών της Ελλάδας, όπου αναπτύσσεται το δίκτυό μας. Βεβαίως, το μερίδιό μας στην Αττική είναι ακόμη χαμηλό, προσεγγίζει το 3%, ενώ στο σύνολο της Ελλάδας είναι πάνω από 10%.

Διάψευση …ακόμα μια φορά

σ. σ.: Στην αγορά ακούστηκε γι’ ακόμα μια φορά ότι πολύ πρόσφατα διαπραγματευθήκατε πάλι με την ΑΒ Βασιλόπουλος. Μάλιστα, ελέχθη ότι φθάσατε πολύ κοντά σε συμφωνία. Πώς σχολιάζετε τις πληροφορίες αυτές;

Ι. Μ: Αυτή η ερώτηση μού γίνεται κάθε χρόνο. Κυκλοφορούν διάφορα σενάρια. Δεν ισχύει αυτό που αναφέρετε. Ίσως υπάρχει κάποια ανάγκη να δημιουργείται η εντύπωση μιας κινητικότητας και αλλαγών στον κλάδο, αλλά αν δεν ισχύουν τέτοια πράγματα και καλό είναι να μην τα τροφοδοτούμε.

Εξαγορές: Τις επιλέγουμε ως τρόπο ανάπτυξης

σ. σ.: Τα τελευταία λίγα χρόνια η Μασούτης διατηρεί την πέμπτη θέση στην οργανωμένη λιανική, με πολύ μεγάλη, ωστόσο, απόσταση από τις ΕΥΣ, ΑΒ Βασιλόπουλος, Lidl και Metro. Προφανώς οι διαφορές τζίρου που σας χωρίζουν από τις αλυσίδες αυτές δεν θα καλυφθούν από ανάπτυξη προερχόμενη μόνο από επενδύσεις σε εταιρικό επίπεδο. Η στρατηγική σας εξακολουθεί να στοχεύει σε εξαγορές και συγχωνεύσεις; Αν ναι, σε ποια κατεύθυνση; Τι εναλλακτικές υπάρχουν, εφόσον θελήσετε να ανεβήτε θέση στην κατάταξη των εταιρειών του κλάδου;

Ι. Μ: Πιστεύω ότι ο μικρομεσαίος χώρος στα σούπερ μάρκετ, δηλαδή οι εταιρείες που κάνουν ετήσιο τζίρο μέχρι τα 250-300 εκατ. ευρώ, θα συνεχίσει να δέχεται μεγάλες πιέσεις. Ίσως κάποιες από αυτές τις εταιρείες αναγκαστούν να συγχωνευθούν κι άλλες ίσως δεν αντέξουν. Από την πλευρά μας, έχουμε δείξει ξεκάθαρα στα τόσα χρόνια της παρουσίας μας στην ελληνική αγορά ότι οι εξαγορές είναι ο τρόπος που κυρίως επιλέγουμε για την ανάπτυξή μας. Γι’ αυτό, όταν υπάρχουν ευκαιρίες, δηλώνουμε «παρών». Εφόσον προκύπτει κάποια ευκαιρία, την εξετάζουμε με τα δικά μας κριτήρια και πράττουμε ανάλογα, όταν είμαστε σίγουροι. Πέρα από τις εξαγορές, όμως, εμείς στοχεύουμε στην οργανική ανάπτυξη της εταιρείας. Ήδη ο φετινός σχεδιασμός μας προβλέπει τη λειτουργία έξι νέων καταστημάτων. Εγκαινιάσαμε δύο καταστήματα στην Αττική και εγκαινιάζουμε ακόμα δύο καινούργια στην Αχαΐα, ξεκινώντας από την Πάτρα στις 9 Οκτωβρίου. Μέχρι το τέλος της χρονιάς θα λειτουργήσει ακόμα ένα. Επίσης, κατάστημα θα αποκτήσει η εταιρεία μας και στην Παραμυθιά, στην  Ήπειρο…

Εκτός από την οργανική ανάπτυξη, με το άνοιγμα νέων καταστημάτων και την απόκτηση παρουσίας σε περιοχές που δεν είχαμε μέχρι σήμερα δραστηριότητα, στοχεύουμε στην αύξηση των πωλήσεων των υφιστάμενων καταστημάτων μας κι αυτό είναι πιο σημαντικό από το άνοιγμα νέων καταστημάτων. Στόχος μας είναι, μέσω των επενδύσεών μας σε ψηφιακά καταστήματα, στην ανανέωση των υφισταμένων καταστημάτων μας, αλλά και με την ταυτόχρονη ανάπτυξη του αριθμού τους, να προσφέρουμε μια ολοκληρωμένη γκάμα υπηρεσιών, που θα καλύπτουν όλες τις ανάγκες των καταναλωτών. Ακόμα και όταν καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε απαιτητικές καταστάσεις, όπως αυτή του Covid-19, ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες και του φυσικού και του ψηφιακού δικτύου. Στηριζόμαστε στις υποδομές, στις οποίες έχουμε επενδύσει, και τα αποτελέσματα αυτών των επενδύσεων φαίνονται μακροπρόθεσμα. Το εταιρικό Logistics Center με τις πολλαπλές δυνατότητές του, τα έργα πληροφορικής με τις καινοτόμες λύσεις, μας δίνουν τη δυνατότητα να ανταπεξερχόμαστε άμεσα στις προκλήσεις των καιρών. Σημειώστε, άλλωστε, ότι βραβευτήκαμε ως η Digitalized Company of the Year στα Impact BITE Awards 2020.

Στόχος η ανάπτυξή μας σε όλη την Ελλάδα

σ. σ.: Πώς φαντάζεστε την εικόνα του δικτύου σας μετά από μια πενταετία;

Ι. Μ.: Το όραμά μας είναι να αναπτυχθούμε σε όλη την Ελλάδα. Να έρθουμε κοντά σε όλους τους καταναλωτές, που μας γνωρίζουν από τις διαφημίσεις μας σε πανελλαδικό δίκτυο και μας περιμένουν. Θέλουμε να δώσουμε σε όλους τη δυνατότητα να γνωρίσουν το περιβάλλον αγορών Μασούτης, που διαφέρει και ξεχωρίζει, και ν’ ανακαλύψουν μόνοι τους τα «οικονομικά και ελληνικά» σούπερ μάρκετ. Ταυτόχρονα, θέλουμε να ενισχύσουμε την σχέση μας με τον τελικό καταναλωτή μέσα από προσωποποιημένες προτάσεις, με βάση τις δικές του ανάγκες, και πιθανά –σε μικρότερη έκταση– μέσω μαζικών προσφορών. Στο πλαίσιο αυτό, θα αναβαθμιστεί η κάρτα πιστότητας mas card Μασούτης, η οποία συνοδεύει πιστά τους καταναλωτές στις αγορές τους εδώ και είκοσι χρόνια, χαρίζοντάς τους προνόμια και εκπτώσεις.

Ποσά άνω των 200 εκατ. ευρώ θα διατεθούν στη μείωση των τιμών, αλλά και σε προσφορές καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, σε συνεργασία με τους προμηθευτές μας. Επιπλέον, το επενδυτικό μας πλάνο προβλέπει την επόμενη πενταετία επενδύσεις άνω των 100 εκατ. ευρώ, για την επέκταση του δικτύου μας με νέα καταστήματα σε περιοχές όπου δεν δραστηριοποιούμαστε σήμερα, για την ανακαίνιση των υφιστάμενων, την ψηφιοποίηση των συστημάτων μας, την ενδυνάμωση των ψηφιακών πωλήσεών μας και, παράλληλα, τη βελτίωση των υποδομών της εφοδιαστικής αλυσίδας, με στόχο στην επόμενη τριετία ο τζίρος της εταιρείας μας να υπερβεί το 1 δισ. ευρώ.

Αβεβαιότητα για όλη την οικονομία

σ. σ.: Όλες οι απόψεις συγκλίνουν στο ότι η υγειονομική κρίση φέτος ωθεί σε ανάπτυξη την οργανωμένη λιανική. Τι θα συμβεί, όμως, το 2021; Η οικονομία ήδη βρίσκεται σε βαθιά ύφεση, ενώ το οικογενειακό εισόδημα εκ νέου απαξιώνεται κι η ανεργία πλησιάζει το 19%…

Ι. Μ.: Το πλήγμα που δέχεται το σύνολο των κλάδων από τα περιοριστικά μέτρα για την αντιμετώπιση του κορονοϊού είναι βαρύ. Η παραγωγή επηρεάζεται αρνητικά και η συνολική ζήτηση στην οικονομία αναμένεται ότι θα μειωθεί. Οι εξαγωγές, ο τουρισμός, η εστίαση είναι κλάδοι που ήδη πλήττονται. Οι προκλήσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε είναι πάρα πολλές. Η οικονομία δεν μπορεί να στηριχτεί, εάν ένας μόνο κλάδος πάει καλά. Όλοι οι κλάδοι είναι αλληλένδετοι.

Η εταιρεία μας παρακολουθεί εκτενώς τις εξελίξεις αναφορικά με την πανδημία, παρακολουθεί την αποτίμηση της κατάστασης από τις αρμόδιες αρχές και προβληματιζόμαστε σχετικά με τις ενδεχόμενες επιπτώσεις. Υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα αυτή τη στιγμή σχετικά με τη πορεία και του δικού μας κλάδου στη διάρκεια της ερχόμενης χρονιάς. Πολλά θα εξαρτηθούν, τόσο από τη συνέχεια των μέτρων αντιμετώπισης του κορονοϊού όσο και από τα μέτρα στήριξης, που προτίθεται να λάβει η κυβέρνηση στο εξής για τους επαγγελματίες όλων των κλάδων.

Νέος κύκλος εξαγορών και συγχωνεύσεων εν όψει

σ. σ.: Εάν η επόμενη χρονιά αποδειχθεί καθοδική για τον κλάδο, θεωρείτε ότι θ’ ανοίξει ένας νέο κύκλος εξαγορών και συγχωνεύσεων;

Ι. Μ.: Όπως είπα, πιστεύω ότι ο μικρομεσαίος χώρος των σούπερ μάρκετ θα συνεχίσει να δέχεται μεγάλες πιέσεις. Αν η επόμενη χρονιά εξελιχθεί καθοδικά για την αγορά του κλάδου, κάποιοι από τους μικρομεσαίους αναγκαστικά θα συγχωνευθούν και πιθανώς κάποιοι άλλοι δεν θ’ αντέξουν. Οπότε, ναι, πιστεύω πως θ’ ανοίξει ένας νέος κύκλος συζητήσεων και διαπραγματεύσεων με θέμα τις εξαγορές και τις συγχωνεύσεις, που θα οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη συγκέντρωση τον κλάδο. Επίσης, πιστεύω ότι μένει να δούμε ακόμα και συνεργασίες μεταξύ εταιρειών, που δραστηριοποιούνται στον ίδιο ή σε διαφορετικούς τομείς. Ήδη η εταιρεία μας ξεκινάει συνεργασία με την πλατφόρμα online αγορών BOX της Cosmote, προκειμένου να ανταποκριθούμε στην αλματώδη άνοδο του ηλεκτρονικού εμπορίου, όπως εκδηλώθηκε ήδη την περίοδο του lockdown. Η πανδημία ευνοεί την ανάπτυξή του.

σ. σ.: Ο ΕΛΟΜΑΣ το τελευταίο διάστημα «βάλλεται» εκ των έσω… Θα εκμεταλλευθείτε στρατηγικά την εξέλιξη;

Ι. Μ.: Δεν γνωρίζω τα εσωτερικά προβλήματα του ΕΛΟΜΑΣ. Εμείς κάνουμε ανεξάρτητη ανάπτυξη στην επιχείρησή μας, εξετάζοντας μεμονωμένες περιπτώσεις επιχειρήσεων.

e-shop: Στόχος, ένα μερίδιο ανάλογο των φυσικών καταστημάτων μας

σ. σ.: Την περίοδο της κρίσης είδαμε τις ψηφιακές πωλήσεις να εκτινάσσονται στα ύψη. Πώς προσαρμόζεστε στα νέα δεδομένα και με τι επιδιώξεις;

Ι. Μ.: Φέτος οι ψηφιακές πωλήσεις μας είναι σαφώς περισσότερο ενισχυμένες. Πετύχαμε ρυθμούς ανάπτυξης, που υπό φυσιολογικές συνθήκες τους αναμέναμε σε βάθος πενταετίας. Με το ξέσπασμα της πανδημίας, η εταιρεία μας ανέπτυξε την νέα σχετική υπηρεσία όχι μόνο στα μεγάλα αστικά κέντρα, αλλά σε 45 πόλεις της Ελλάδας, προκειμένου να ανταποκριθούμε στις ανάγκες των καταναλωτών να ψωνίζουν από την ασφάλεια των σπιτιών τους. Στο εταιρικό μας e-shop ο πελάτης μπορεί εύκολα να περιηγηθεί τις διάφορες κατηγορίες των χιλιάδων κωδικών και να παραγγείλει ό,τι του χρειάζεται. Στο μεταξύ, εδώ και χρόνια η εφαρμογή μας scan&shop Μασούτης για κινητά και τάμπλετ ήδη έχει εξοικειώσει το κοινό με τις ηλεκτρονικές αγορές από τα καταστήματά μας. Φυσικά, το μεγαλύτερο μερίδιο πωλήσεων έρχεται από τα φυσικά καταστήματα.

Γενικά το ηλεκτρονικό κατάστημα στη χώρα μας εμφάνισε ραγδαία ανάπτυξη την περίοδο της καραντίνας. Αλλά ήδη φαίνεται πως η ανάπτυξή του δεν είναι παροδική. Το κανάλι των ηλεκτρονικών πωλήσεων εμφανίστηκε, για να μείνει. Εμείς σχετικά είμαστε έτοιμοι. Το Logistics Center μας μπορεί να ανταποκριθεί και στις πιο αυξημένες ανάγκες που τυχόν θα προκύψουν. Επιθυμία και σκοπός μας είναι να επιτύχουμε και στις ηλεκτρονικές μας πωλήσεις ένα μερίδιο αγοράς, ανάλογο των φυσικών μας καταστημάτων.

Σε μεγάλη απόσταση οι δαπάνες από τις πραγματικές ανάγκες

Η έρευνα διενεργήθηκε σε δείγμα 6.180 ιδιωτικών νοικοκυριών της χώρας για δώδεκα βασικές κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών ατομικής κατανάλωσης. Σύμφωνα με τα αποτελέσματά της, η συνολική ετήσια δαπάνη των νοικοκυριών το 2019 ανήλθε στα 72.347.256.104 ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξης του 2,3% συγκριτικά με το 2018. Αντίστοιχα, η μέση ετήσια δαπάνη ανήλθε στα 17.738,64 ευρώ, αυξημένη κατά 2,5% σε σχέση με το 2018 (ή κατά 430,44 ευρώ) και μειωμένη κατά 30,3% συγκριτικά με το 2008. Η μέση μηνιαία δαπάνη το 2019 ανήλθε στα 1.478,22 ευρώ –το 50% των νοικοκυριών ξόδευε περισσότερα από 1.151 ευρώ το μήνα. Επίσης, η μέση ετήσια δαπάνη κατ’ άτομο το 2019 ανήλθε στα 6.942,84 ευρώ, αυξημένη κατά 2,5% (ή κατά 168,84 ευρώ) ετησίως συγκριτικά με το 2018. Ωστόσο, υπολογιζόμενης της επίδρασης του πληθωρισμού το 2019 (ΔΤΚ:0,8%), η πραγματική μεταβολή της μέσης ετήσιας δαπάνης των νοικοκυριών ήταν της τάξης του 1,7% ή των 291,96 ευρώ.

Καταναλωτικό πρότυπο
Η συρρίκνωση του «καλαθιού της νοικοκυράς» ως συνέπεια των πολιτικών της «εσωτερικής υποτίμησης» εξακολουθεί δυστυχώς να καθορίζει το επίπεδο ζωής και το καταναλωτικό πρότυπο στη χώρα. Απόδειξη, η εξέλιξη της μέσης μηνιαίας δαπάνης από τα χειρότερά της το 2016, δηλαδή τα 1.392,3 ευρώ, στα καλύτερά της το 2019, δηλαδή τα 1.478,22 ευρώ. Η σωρευτική αύξηση στην τετραετία μόλις κατά 85,92 ευρώ μηνιαίως για το μέσο νοικοκυριό είναι σταγόνα στον ωκεανό μπροστά στη συνολική απώλεια 642,18 ευρώ από το ύψος των μηνιαίων δαπανών του 2008. Αναλυτικότερα, το μεγαλύτερο μερίδιο δαπανών του μέσου προϋπολογισμού των νοικοκυριών, ήτοι το  20%, αφορά είδη διατροφής και μη οινοπνευματώδη ποτά. Ακολουθούν οι δαπάνες για στέγαση με μέσο ποσοστό 14% (τα νοικοκυριά που διαμένουν σε ενοικιαζόμενη κατοικία δαπάνησαν το 17,7% του προϋπολογισμού τους για ενοίκιο), για μεταφορές με 13,4% και για υπηρεσίες εκπαίδευσης μόλις με 3,3%.

Η αύξηση των δαπανών σε σχέση με το 2018, υπολογιζόμενη ως ποσοστιαία μεταβολή, παρουσίασε τη μεγαλύτερη τιμή της στις δαπάνες αναψυχής και πολιτισμού με ποσοστό 6%, ενώ ακολούθησαν οι δαπάνες για ξενοδοχεία-καφενεία κι εστιατόρια με 5,4%, οι μεταφορές με 5,4% και οι δαπάνες για τα διαρκή αγαθά με 4,8%.

Η μικρότερη θετική ποσοστιαία μεταβολή, 1,4%, που αφορά τα είδη ένδυσης-υπόδησης, ανέκοψε μεν την πτωτική πορεία του σχετικού κλάδου, αλλά η ζημιά που έχει υποστεί είναι απερίγραπτη, δεδομένου ότι η συνολική μείωση των μέσων οικογενειακών δαπανών για τα προϊόντα του από το 2008 είναι της τάξης του 50,8%! Τις μεγαλύτερες αρνητικές ποσοστιαίες μεταβολές παρουσίασαν οι κατηγορίες των οινοπνευματωδών ποτών και καπνού (-4,6%) και της υγείας (-3,5%). Οι υποκατηγορίες αγαθών που παρουσίασαν τη μεγαλύτερη αύξηση της μέσης μηνιαίας δαπάνης ήταν του καφέ-κακάο-τσαγιού με 8,7%, των λαχανικών με 6,5% και των ψαριών με 6,2%. Αντίθετα, τη μεγαλύτερη μείωση παρουσίασαν οι υποκατηγορίες των ελαίων-λιπών (2,5%), των λοιπών ειδών διατροφής (1,8%) και του κρέατος (0,8%).

Τα προαναφερόμενα ευρήματα της έρευνας προσδιορίζουν τον κυρίαρχο τρόπο καταναλωτικής συμπεριφοράς των νοικοκυριών για το 2019. Όπως προαναφέρθηκε, η βελτίωση της μέσης μηνιαίας δαπάνης ήταν θετική εξέλιξη, αλλά ανίσχυρη να επαναφέρει την πλειονότητα των νοικοκυριών στην κανονικότητα. Η προτεραιότητα στην κάλυψη των βασικών αναγκών φυσικής και κοινωνικής αναπαραγωγής καθορίζει τον γενικό χαρακτήρα του προτύπου κατανάλωσης, ο οποίος εξαρτάται από την εργασία-απασχόληση των μελών των νοικοκυριών και δευτερευόντως από επί μέρους διαφοροποιήσεις, σχετικές με ηλικιακές και χωρικές ιδιαιτερότητές τους.

Συγκεκριμένα, τα νοικοκυριά με υπεύθυνο άνεργο ή οικονομικά μη ενεργό δαπάνησαν κατά μέσο όρο το 74% της μέσης μηνιαίας δαπάνης τους για την κάλυψη τέτοιων αναγκών, με μισθωτό το 122,8%, ενώ όταν ο υπεύθυνος ήταν αυτοαπασχολούμενος με μισθωτούς το ποσοστό εκτινάχθηκε στο 218,1%. Οι εν λόγω τιμές είναι ενδεικτικές των διαφορών που προκύπτουν από την εργασιακή-εισοδηματική κατάσταση των καταναλωτών. Ακολούθως, το 2019 τα νοικοκυριά με ένα άτομο, 65 ετών και άνω, δαπάνησαν κατά μέσο όρο το 44,5% της μέσης μηνιαίας δαπάνης, δηλαδή 657,31 ευρώ, ενώ τα νοικοκυριά με ένα άτομο 65 και κάτω δαπάνησαν το 68,6%. Επίσης, τα νοικοκυριά με ένα ζευγάρι και δύο παιδιά δαπάνησαν κατά μέσο όρο το 149,5% της μέση μηνιαίας δαπάνης ή το ποσό των 2.210,5 ευρώ. Προσέτι η μέση μηνιαία δαπάνη επηρεάζεται από την ηλικία του υπεύθυνου του νοικοκυριού: Οι ηλικίας 45-54 ετών δαπάνησαν κατά μέσο όρο το 128% της μέσης μηνιαίας δαπάνης, ενώ οι ηλικίας 75 ετών και άνω μόλις το 57,9%.

Τα εν λόγω στοιχεία δείχνουν, μεταξύ άλλων, την οικονομική στενότητα των απόμαχων της δουλειάς, αφού οι συντάξεις τους, που υπέστησαν συντριπτικές μειώσεις στα χρόνια της κρίσης, δεν έχουν αποκατασταθεί. Επιπλέον, η υπερκάλυψη της μέσης μηνιαίας δαπάνης από τα νοικοκυριά με παιδιά, αναδεικνύει την απόσταση που χωρίζει τις μέσες καταγεγραμμένες δαπάνες από τις πραγματικές ανάγκες των νοικοκυριών. Ανάλογο συμπέρασμα προκύπτει από τις διαφορές σε χωρικό επίπεδο, αφού τα αγροτικά νοικοκυριά δαπάνησαν κατά μέσο όρο 24% λιγότερα χρήματα από τα νοικοκυριά των αστικών περιοχών.

Ανισότητες κατεγράφησαν και σε επίπεδο περιφερειών. Π.χ. τα νοικοκυριά της πλούσιας Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου δαπάνησαν το 113,3% της μέσης μηνιαίας δαπάνης, ενώ τα νοικοκυριά της φτωχότερης Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας το 72,9%.

Διατροφικές συνήθειες και ενεργειακή φτώχεια
Η μικρή βελτίωση της θέσης των νοικοκυριών το 2019 ανακλάται και στη μέση μηνιαία κατανάλωση (ποσότητες και ποιότητες) ειδών διατροφής. Συγκεκριμένα, το 2019 συγκριτικά με το 2018 διαπιστώθηκαν μειώσεις στη μέση μηνιαία κατανάλωση τσιγάρων κατά 12,8%, ζυμαρικών κατά 5,1%, ελαιόλαδου κατά 3,7%, ρυζιού κατά 3,6% και γιαουρτιού κατά 2,3%. Αντίθετα, αύξηση της μέσης μηνιαίας κατανάλωσης παρατηρήθηκε στα ψάρια κατά 7,1%, στο τυρί κατά 2,3% και στα νωπά και συντηρημένα λαχανικά και στα όσπρια κατά 0,8%, ενώ η μέση μηνιαία κατανάλωση αυγών έδειξε την ανελαστικότητά της και έμεινε για άλλη μια χρονιά αμετάβλητη.

Σε σχέση με το 2018 οι αλλαγές αυτές δε συνιστούν ποιοτική τομή. Ωστόσο, σε σχέση με το διάστημα κορύφωσης της κρίσης, η αλλαγή στις ποσότητες και στις ποιότητες των ειδών διατροφής είναι αξιοσημείωτες. Ενδεικτικά αναφέρεται πως υποχώρησε η κατανάλωση των φτηνών αμυλούχων τροφίμων, ζυμαρικών και ρυζιού, και αυξήθηκαν οι  ποσότητες των ψαριών και του τυριού. Στο ενεργειακό επίπεδο οι τάσεις του 2018 συνεχίστηκαν με αμείωτη ένταση το 2019.

Συγκεκριμένα, η μέση μηνιαία ποσότητα φυσικού αερίου που καταναλώθηκε πέρυσι αυξήθηκε κατά 19% ως προς το 2018, η ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας επίσης αυξήθηκε κατά 0,9%, ενώ αντίθετα η μέση μηνιαία ποσότητα υγρών καυσίμων, στερεών καυσίμων και υγραερίου μειώθηκαν κατά 8,7%, 2,1% και 1,4% αντίστοιχα.

Ωστόσο, το μεγάλο πρόβλημα της ενεργειακής φτώχειας που μαστίζει πολλά νοικοκυριά, αν και συχνά αποκρύπτεται, παρουσιάστηκε την εποχή της κρίσης και παραμένει. Ενδεικτικά αναφέρεται πως το 49,7% των νοικοκυριών δεν χρησιμοποίησαν την κεντρική θέρμανση ως κύρια πηγή θέρμανσης, το 17,9% δήλωσαν οικονομική αδυναμία για ικανοποιητική θέρμανση, το 51% δαπάνησαν πάνω από το 10% του ετήσιου οικογενειακού εισοδήματός τους για ενεργειακές ανάγκες, ενώ το 58,6% των φτωχών νοικοκυριών δήλωσαν δυσκολία στην έγκαιρη πληρωμή πάγιων λογαριασμών. Επιπλέον σε εποχή έντονων ενεργειακών ανταγωνισμών, η ιδιωτικοποίηση και η απολιγνιτοποίηση της παραγωγής ενέργειας αποδεικνύονται μόνιμες πηγές ενεργειακής φτώχειας, αλλά και κοινωνικής οπισθοδρόμησης.

Η υλική στέρηση και οι συνθήκες διαβίωσης
Χωρίς μεγάλες αλλαγές σε σχέση με το 2018 κατεγράφησαν οι δείκτες συνθηκών διαβίωσης των νοικοκυριών για το 2019. Στις οκτώ από τις δέκα ανέσεις των νοικοκυριών στην κύρια κατοικία τους (π.χ. τηλεόραση, κινητό, Η/Υ κ.ά.) παρατηρήθηκε οριακή αύξηση ή σταθερότητα του ποσοστού κατανομής στον πληθυσμό, ενώ μόλις σε δύο οριακή μείωση. Βεβαίως, πιο ολοκληρωμένη εικόνα για την κατάσταση των νοικοκυριών προκύπτει από την παράλληλη/ συμπληρωματική στην ΕΟΠ έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ, για την Υλική Στέρηση και τις Συνθήκες Διαβίωσης, που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2020. Με βάση τα ευρήματά της, το ποσοστό της υλικής στέρησης για το 2019 εκτιμήθηκε σε 16,2%, μειωμένο κατά 0,5% σε σχέση με το 2018.

Αναλυτικότερα, τα νοικοκυριά που αντιμετώπισαν το 2019 ελλείψεις βασικών ανέσεων στην κύρια κατοικία τους ανήλθαν σε ποσοστό 6,8%, το ποσοστό του πληθυσμού που διαβιεί σε κατοικία με στενότητα χώρου ανήλθε σε 28,7%, το 37,7% των φτωχών νοικοκυριών δήλωσε ότι στερείται διατροφής που περιλαμβάνει κάθε δεύτερη ημέρα κοτόπουλο, κρέας, ψάρι ή λαχανικά ίσης θρεπτικής αξίας, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό των μη φτωχών νοικοκυριών εκτιμήθηκε σε 6,1%. Επίσης, το 73% των φτωχών νοικοκυριών και το 42,2% των μη φτωχών δήλωσαν οικονομική δυσκολία στην αντιμετώπιση έκτακτων πλην αναγκαίων δαπανών ύψους περίπου 380 ευρώ, το 45,4 % των νοικοκυριών, που έχουν λάβει καταναλωτικό δάνειο για αγορά αγαθών και υπηρεσιών, δήλωσαν πολύ μεγάλη δυσκολία αποπληρωμής του (σε δόσεις), το 64,8% των φτωχών νοικοκυριών ανέφεραν μεγάλες δυσκολίες αντιμετώπισης των συνήθων αναγκών τους με το μηνιαίο ή εβδομαδιαίο εισόδημά τους, ενώ το ελάχιστο μέσο καθαρό μηνιαίο εισόδημα για την αντιμετώπιση των αναγκών των νοικοκυριών της χώρας ανέρχεται, κατά δήλωσή τους, σε 1.921 ευρώ. Επιπλέον, το 32,1% του πληθυσμού δεν είχε την οικονομική δυνατότητα για δραστηριότητες αναψυχής, το 40,5% δεν ξόδεψε αντίστοιχα για προσωπική ευχαρίστηση και χόμπι, ενώ το 9,3% του πληθυσμού, ηλικίας 16 ετών και άνω, ενώ στη διάρκεια του έτους χρειάστηκε ιατρική εξέταση ή θεραπεία, οικονομικά στάθηκε αδύνατο να ανταποκριθεί σχετικά.

Ανισότητα και κίνδυνος φτώχειας
Αύξηση 6% ως προς το 2018 παρουσίασε το 2019 το μερίδιο της μέσης ισοδύναμης δαπάνης του πλουσιότερου 20% του πληθυσμού σε σχέση με το αντίστοιχο μερίδιο του φτωχότερου 20%. Συγκεκριμένα, ο δείκτης ανήλθε στο 5,4  από 5,1 το 2018, δείχνοντας πως το πλούσιο 20% καταναλώνει 5,4 φορές περισσότερο από το φτωχότερο 20%. Οι διαφορές στην κατανάλωση αναδεικνύουν τις εισοδηματικές ανισότητες, αποτελώντας ταυτόχρονα τροχοπέδη στην ανάπτυξή της. Προς επίρρωση των προαναφερόμενων, το μερίδιο της μέσης ισοδύναμης δαπάνης για είδη διατροφής των νοικοκυριών του φτωχότερου 20% του πληθυσμού ανήλθε στο 32,6% των δαπανών, ενώ το αντίστοιχο μερίδιο του πλουσιότερου 20% ανήλθε στο 13,4%, επιβεβαιώνοντας τα διαφορετικά μοντέλα κατανάλωσης μεταξύ πλούσιων και φτωχών νοικοκυριών. Ο κίνδυνος φτώχειας, δηλαδή η κατάσταση που μπορεί να περιέλθει ένα νοικοκυριό, όταν η δαπάνη του είναι μικρότερη από το 60% της διάμεσης ισοδύναμης δαπάνης από τις αγορές του νοικοκυριού, εκτιμήθηκε ότι ως ποσοστό αγγίζει το 17,1% του πληθυσμού έναντι 17,3% το 2018. Επίσης, η μέση μηνιαία ισοδύναμη δαπάνη των φτωχών νοικοκυριών εκτιμήθηκε στο 32,7% των δαπανών των μη φτωχών. Τα φτωχά νοικοκυριά δαπάνησαν το 33% του μέσου προϋπολογισμού τους σε είδη διατροφής, ενώ τα μη φτωχά το 19,1%.

Η Ελλάδα σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη
Με κριτήριο το καταναλωτικό πρότυπο που κυριαρχεί σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα, η Ελλάδα κατατάχθηκε στην ίδια ομάδα με την Αλβανία, τη Βουλγαρία και τη Σερβία. Σε αυτές τις χώρες, δεδομένων των πενιχρών εισοδημάτων της πλειονότητας των νοικοκυριών, το σχετικά μεγαλύτερο μερίδιο των δαπανών του μέσου προϋπολογισμού κατευθύνεται στα είδη διατροφής (Αλβανία 44%, Βουλγαρία 35,5%, Σερβία 34,2% και Ελλάδα 20%). Αντίστοιχα, στην Ισπανία η μεγαλύτερη ποσοστιαία μέση μηνιαία δαπάνη καταγράφηκε στη στέγαση με 31,2%, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο η μεγαλύτερη τιμή σημειώθηκε στις μεταφορές με 15,8%. Η μικρότερη ποσοστιαία μέση δαπάνη στην Ελλάδα αφορά τις υπηρεσίες εκπαίδευσης με 3,3%, όπως άλλωστε και στην Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο με 1,6% και 1,1% αντίστοιχα. Ιδιαίτερη σημασία, δεδομένης της πανδημίας φέτος και των αδυναμιών της κρατικής πολιτικής να αναμορφώσει τη δομή και την ποιότητα των υπηρεσιών του δημόσιου συστήματος υγείας, αποκτά το εύρημα της έρευνας πως η Ελλάδα και η Βουλγαρία κατέγραψαν το 2019 τη μεγαλύτερη ιδιωτική δαπάνη του μέσου προϋπολογισμού των νοικοκυριών τους για την υγεία, με ποσοστά 7,1% και 7,7% αντίστοιχα!

Το αποτύπωμα του τζίρου το 2019 και οι προβολές φέτος

Αυτό που προκύπτει από τους ισολογισμούς των επιχειρήσεων του κλάδου για το 2019, είναι η σαφής υπεροχή της ΕΥΣ, του κλαδικού leader, έναντι των ανταγωνιστών της, ως προς την εξέλιξη του τζίρου και του μεριδίου αγοράς, η τόνωση των συνολικών πωλήσεων των ισχυρότερων πέντε αλυσίδων του ανταγωνισμού, αλλά και το ότι μεταξύ τους οι επιδόσεις εμφανίζουν αποκλίσεις περισσότερο από αισθητές.

Tο 2019 έδειξε ότι η ΕΥΣ «ξέφυγε» μπροστά από τον ανταγωνισμό της περίπου κατά 300 εκατ. ευρώ, η ΑΒ Βασιλόπουλος κράτησε τη θέση της σταθερή, περιορίζοντας τις επιπτώσεις από την επίμονη και συνάμα δυναμική ανάπτυξη του leader, η Metro από την τρίτη θέση της κατάταξης έδειξε ότι διαθέτει αποθέματα αναπτυξιακών δυνάμεων, έχοντας πλέον ενσωματωμένο πλήρως στον κορμό της το δίκτυο άλλοτε της Αφοί Βερόπουλοι, η Μασούτης έχει συνέλθει πλήρως από την επίθεση που δέχθηκε στην έδρα της από την ΕΥΣ, ενώ η Πέντε φαίνεται πως «ξέμεινε» από δυνάμεις.

Κατά ορισμένους, οι δημοσιεύσεις των ισολογισμών του 2019 δεν επιφύλαξε εκπλήξεις. Οι πέντε πρωταγωνιστές της αγοράς –εξαιρουμένης της Lidl που δεν δημοσιεύει οικονομικά στοιχεία– εμφάνισαν αποτελέσματα εντός των αναμενομένων.

Το ενδιαφέρον τώρα στρέφεται στη φετινή χρήση εξαιτίας κυρίως των αστάθμητων παραγόντων που επιδρούν: Της έκρηξης των πωλήσεων το πρώτο εξάμηνο του έτους, λόγω της πανδημίας του Covid-19, της μερικής καθίζησής τους το τρίτο τρίμηνο του έτους συνεπεία της κατάρρευσης της τουριστικής αγοράς και του κλίματος ανησυχίας σχετικά με την πορεία τους το τελευταίο τρίμηνο του χρόνου, λόγω της βαθιάς ύφεσης που βρίσκεται πια η οικονομία.

Ο «λογαριασμός» του 2020 επισήμως θα βγει μεν σε ένα χρόνο, αλλά αρκετά νωρίς ήδη μας έχουν προϊδεάσει τα στοιχεία των αναλυτών και οι όποιες διαθέσιμες πληροφορίες των ίδιων των επιχειρήσεων έχουν δημοσιευτεί.

Εκτιμήσεις για το 2020
Πάντως, ήδη ακούγεται ότι η ΕΥΣ «τρέχει» φέτος με ανάπτυξη τζίρου 10%-11%, ότι η ΑΒ Βασιλόπουλος επιστρέφει μετά από μια δύσκολη περίοδο στην ανάπτυξη, ότι η Metro θα εμφανίσει άνοδο πωλήσεων 5%-6%, ότι η Δ. Μασούτης θα έχει αύξηση τζίρου στο επίπεδο των 855 εκατ. ευρώ και ότι η Πέντε θα κινηθεί επίσης ανοδικά –κατ’ άλλους γύρω στο 7% και κατ’ άλλους με διψήφιο ποσοστό. Βέβαιο θεωρείται ότι ο leader του κλάδου «ξεφεύγει» ακόμη περισσότερο μπροστά από τους ανταγωνιστές του, λόγω του υψηλού ρυθμού ανάπτυξης του τζίρου του, αλλά και του μεγάλου μεγέθους του, που σημαίνει πως κάθε θετική ποσοστιαία μεταβολή τού προσθέτει πολλά εκατομμύρια ευρώ.

Η Lidl προσβλέπει και φέτος σε άνοδο πωλήσεων, έχοντας κλείσει τη δική της εταιρική χρήση (1η Μαρτίου 2019-28η Φεβρουαρίου 2020) με άνοδο τζίρου 8,8% «άγνωστης», ωστόσο, αξίας για τον κόσμο της αγοράς. Εκτιμήσεις παραγόντων της, πάντως, κατατάσσουν την αλυσίδα στην τρίτη θέση του κλαδικού ανταγωνισμού, πολύ κοντά στη Metro.

Σχετικά με το 2021 ούτε λόγος! Ουδείς εκ των πέντε ισχυρότερων του κλάδου τολμά την οποιαδήποτε εκτίμηση. Σε μια οικονομία που επισήμως τουλάχιστον αναμένεται πως θα χάσει το 8%-8,5% του ΑΕΠ της, παλεύοντας για τη μερική ανάταξή της, εφόσον και οψέποτε η πανδημία το επιτρέψει, πληθαίνουν οι φωνές που συμπεραίνουν την προοπτική μιας συνολικής κάμψης των κλαδικών πωλήσεων…

Απορρυπαντικά ρούχων & προϊόντα οικιακού καθαρισμού: Η πανδημία έδωσε ώθηση στις πωλήσεις

Η πανδημία ώθησε σε πρωτοφανή άνοδο τις αγορές των προϊόντων οικιακού καθαρισμού και απολύμανσης, φέρνοντας απρόσμενα ανάπτυξη τζίρου σε μια υπερ-ώριμη κατηγορία προϊόντων, που κινείται από χρόνια στις ράγιες του promotion. Ανοδικά ωθήθηκαν και οι πωλήσεις των απορρυπαντικών πλυντηρίων ρούχων και πιάτων. Οι νέες συνήθειες της σχολαστικής καθαριότητας αναμένεται ότι θα εξακολουθήσουν να διαμορφώνουν τάση και μετά την κρίση στη δημόσια υγεία, ενόσω το δεύτερο κύμα της φαίνεται ότι ανανεώνει τη «χρυσή ευκαιρία» που δημιουργήθηκε την άνοιξη. Μοιάζει ωστόσο βέβαιο, ότι η βαθιά ύφεση της οικονομίας θα τη θαμπώσει…

Ο κλάδος των προϊόντων καθαριότητας και ειδικά των οικιακών προϊόντων καθαρισμού ωφελήθηκε τα μέγιστα από την έκρηξη της πανδημίας. Όπως επισημαίνει η κ. Βαλέρια Καρόλου, Brand Manager της Εύρηκα Ελλάς ΑΕ, «η πανδημία κατέστησε την κατηγορία των προϊόντων οικιακού καθαρισμού μια από τις πιο επίκαιρες, αφού η ζήτησή τους αυξήθηκε σημαντικά από τα νοικοκυριά, στο πλαίσιο της λήψης μέτρων προστασίας τους. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στις κατηγορίες των απολυμαντικών μικρών και μεγάλων επιφανειών, καθώς και των χλωροκαθαριστικών, οι οποίες συνεχίζουν να παρουσιάζουν σημαντική άνοδο συγκριτικά με το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, η αξία των πωλήσεών τους στο οκτάμηνο Ιανουάριος-Αύγουστος σε σχέση με το αντίστοιχο οκτάμηνο του 2019 εμφάνισε αύξηση 112% στα απολυμαντικά μικρών επιφανειών, 55% στα απολυμαντικά μεγάλων επιφανειών και 22% στα χλωροκαθαριστικά. Η αγορά έχει ανάγκη αυτή την περίοδο περισσότερο από ποτέ τα απολυμαντικά-καθαριστικά προϊόντα σπιτιού, αφού η ανησυχία και ο κίνδυνος παραμένουν». Επισημαίνει, πάντως, ότι το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον στη χώρα τα τελευταία χρόνια επιβαρύνθηκε περαιτέρω την περίοδο του lockdown, οπότε η χαμηλή τιμή εξακολουθεί να είναι σημαντικό κριτήριο αγοράς για τα περισσότερα νοικοκυριά.

Μια κορεσμένη αγορά σε ραγδαία ανάπτυξη
«Είναι σίγουρο ότι μελλοντικά θα αποτελεί παράδειγμα σε διαλέξεις οικονομικών σχολών, το πώς ένα ακραίο μη προβλέψιμο γεγονός, όπως η πανδημία, μπορεί να μεταστρέψει μια ώριμη και κορεσμένη αγορά σε ραγδαία αναπτυσσόμενη, έστω σε βραχύ χρονικό ορίζοντα», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Θάνος Αθανασόπουλος, Retail Marketing Team Leader της Colgate-Palmolive Greece, προσθέτοντας: «Η κρίση στη δημόσια υγεία οδήγησε σε μια έκρηξη της κατανάλωσης, η οποία συνοδεύεται από αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες. Τάσεις που αναπτύσσονταν με αργό ρυθμό τα τελευταία χρόνια, όπως π.χ. η χρήση καθαριστικών sprays, επιταχύνθηκαν ραγδαία, αλλάζοντας επί της ουσίας το προφίλ του καταναλωτή προϊόντων καθαρισμού. Αυτό οδηγεί τη βιομηχανία σε κινήσεις προσαρμογής στις αλλαγές των καταναλωτικών συνηθειών, τόσο με την αναπροσαρμογή των παραγωγικών προγραμμάτων όσο και με την ανάπτυξη και διάθεση προϊόντων, που ανταποκρίνονται στις νέες τάσεις.

Όλοι έχουμε στραμμένη την προσοχή μας στην ανάπτυξη εμβολίου για τον Covid-19, θα εκπλαγείτε όμως από τη ραγδαία ανάπτυξη προϊόντων που συμβαίνει ταυτόχρονα, η οποία έχει ήδη αρχίσει να αποτυπώνεται στα ράφια των καταστημάτων. Πρόκειται για καινοτομικά προϊόντα στοχευμένης δράσης και αυξημένης απόδοσης, τα οποία επαυξάνουν την αξία της κατηγορίας των καθαριστικών προϊόντων».

Σε ό,τι αφορά τις τιμές, όπως επισημαίνει ο κ. Παναγιώτης Τσέτσεκας, αγοραστής της Διεύθυνσης Αγορών Μη Τροφίμων της Metro, «γενικά δεν υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση στις τιμές, με εξαίρεση την μείωση του ΦΠΑ στα προϊόντα που έχουν χαρακτηριστεί απολυμαντικά. Λόγω της πανδημίας, κάθε εταιρεία έχει πια στο κωδικολόγιό της κωδικούς απολύμανσης». Ο κ. Παναγιώτης Κουτσούκος, επίσης αγοραστής της ίδιας εταιρείας και διεύθυνσης, σημειώνει σχετικά με τις τρεις υποκατηγορίες της εν λόγω κατηγορίας, δηλαδή τις σκόνες, τις κάψουλες και τα υγρά απορρυπαντικά: «Το μερίδιο συμμετοχής στην κατηγορία των πιο παραδοσιακών μορφών απορρυπαντικών, όπως σε σκόνη, μειώνεται, ενώ διαχρονικά αυξάνει στην περίπτωση των υγρών απορρυπαντικών, που κατέχουν πλέον το μεγαλύτερο κομμάτι στην αγορά της κατηγορίας. Επιπλέον η τάση προς τις πιο μεγάλες συσκευασίες είναι ξεκάθαρη, ενώ ο τομέας της υγιεινής ιδιαίτερα μετά την εμφάνιση της πανδημίας είναι ένα trend, που ήρθε για να μείνει».

Σχετικά με τις σημαντικότερες καινοτομίες των τελευταίων ετών, σχολιάζει πως ξεχωρίζουν «οι τεχνολογικά αναβαθμισμένες συνθέσεις των υγρών απορρυπαντικών, με συνεχείς βελτιώσεις στις συνθέσεις τους, προκειμένου να προσφέρουν καθαριότητα σε χαμηλές θερμοκρασίες, δηλαδή με εξοικονόμηση ενέργειας και νερού. Μια άλλη καινοτομία είναι αυτή των ειδικών απορρυπαντικών σε υγρή μορφή, που χάρη στις συνεχείς βελτιώσεις των συνθέσεών τους φροντίζουν και προστατεύουν τα χρώματα των ρούχων ή τα πιο ευαίσθητα υφάσματα. Επιπλέον η κάψουλα αποτελεί μια σημαντική καινοτομία, δεδομένου ότι εξοικονομεί χρόνο στον καταναλωτή, αλλά και αυξάνει την αξία της κατηγορίας, λόγω της υψηλότερης τιμής ανά μεζούρα συγκριτικά με τα άλλα format».

Καθαριστικά σπιτιού
Στη διάρκεια του οκταμήνου οι χλωρίνες εμφανίζουν πολύ σημαντική άνοδο, της τάξηςτου 22,1% σε όγκο και 21,4% σε αξία πωλήσεων. Ανάλογα αυξήθηκαν οι πωλήσεις των χλωρινών ιδιωτικής ετικέτας κατά 27% και 15,6% αντίστοιχα.

Άνοδος πωλήσεων διαπιστώθηκε και στα καθαριστικά τζαμιών, στα επώνυμα 4,6% σε όγκο και 9,1% σε αξία πωλήσεων και στα ιδιωτικής ετικέτας 5,3% και 4,6% αντίστοιχα, αλλά και στα επώνυμα καθαριστικά για τη λεκάνη της τουαλέτας κατά 5,1% σε όγκο και 4%  σε αξία πωλήσεων, αλλά στα ιδιωτικής ετικέτας υπήρξε μείωση και σε όγκο (6,5%) και σε αξία (8,1%).

 

Η κατηγορία καθαριστικών για παρκέ συρρικνώνεται συνεχώς. Στη διάρκεια του οκταμήνου οι πωλήσεις της υποχώρησαν κατά 24,5% σε όγκο και 14,4% σε αξία κι ακόμα περισσότερο στα ιδιωτικής ετικέτας κατά 62,5% και 32,2% αντίστοιχα. Αντίθετα, τα επώνυμα καθαριστικά πατώματος εμφάνισαν άνοδο πωλήσεων κατά 7,9% σε όγκο και 15,1% σε αξία, αλλά στα ιδιωτικής ετικέτας οι πωλήσεις υποχώρησαν κατά 14,6% σε όγκο και 8,6% σε αξία. Πολύ σημαντική ήταν η άνοδος των πωλήσεων των καθαριστικών κουζίνας και μπάνιου, τόσο σε όγκο 39,2% όσο και σε αξία 65,9%, αλλά με πολύ μικρότερες αναπτύξεις πωλήσεων των σχετικών προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας (1,1% σε όγκο και 3,1% σε αξία).

Σημειώνουμε ότι η Εύρηκα λάνσαρε νέα προϊόντα, ταυτόχρονα καθαρισμού και απολυμαντικής-μικροβιοκτόνου δράσης (Topine μικροβιοκτόνο-απολυμαντικό γενικής χρήσης σε συσκευασία refill, παράλληλα προς το spray). Η ιδιαίτερα αυξημένη ζήτηση απολυμαντικών προϊόντων οδήγησε πολλές εταιρείες σε εύρεση εναλλακτικών λύσεων για την κάλυψή της.

Απορρυπαντικά ρούχων και πιάτων
Το πλύσιμο των ρούχων στο πλυντήριο εξακολουθεί να κερδίζει έδαφος έναντι του  πλυσίματος στο χέρι, τα προϊόντα του οποίου εμφάνισαν πτώση πωλήσεων στο οκτάμηνο, τόσο τα επώνυμα (κατά 3,2% σε αξία και 6,5% σε όγκο) όσο και τα ιδιωτικής ετικέτας (κατά 5,6% σε όγκο και 4,5% σε αξία). Αντίθετα οι πωλήσεις των επώνυμων απορρυπαντικών ρούχων για το πλυντήριο αυξήθηκαν κατά 5,4% σε όγκο και 4,1% σε αξία κι ακόμα περισσότερο των ιδιωτικής ετικέτας κατά 34,9% σε όγκο και 16,3% σε αξία.

Κάμψη πωλήσεων το ίδιο διάστημα εμφάνισαν τα απορρυπαντικά για ευαίσθητα ρούχα κατά 4,4% σε όγκο και 2,2% σε αξία, ενώ ακόμα μεγαλύτερη ήταν στην περίπτωση των PL της κατηγορίας (13,4% και 12% αντίστοιχα). Αντίθετα οι πωλήσεις των επώνυμων απορρυπαντικών για βρεφικά ρούχα αυξήθηκαν κατά 5,8% σε αξία και 8,1% σε όγκο, αλλά στα ιδιωτικής ετικέτας κατακρημνίστηκαν (κατά 29,3% σε αξία και 40% σε όγκο).

Η πανδημία ώθησε σε πρωτοφανή άνοδο τις αγορές των προϊόντων οικιακού καθαρισμού και απολύμανσης, φέρνοντας απρόσμενα ανάπτυξη τζίρου σε μια υπερ-ώριμη κατηγορία προϊόντων, που κινείται από χρόνια στις ράγιες του promotion. Ανοδικά ωθήθηκαν και οι πωλήσεις των απορρυπαντικών πλυντηρίων ρούχων και πιάτων. Οι νέες συνήθειες της σχολαστικής καθαριότητας αναμένεται ότι θα εξακολουθήσουν να διαμορφώνουν τάση και μετά την κρίση στη δημόσια υγεία, ενόσω το δεύτερο κύμα της φαίνεται ότι ανανεώνει τη «χρυσή ευκαιρία» που δημιουργήθηκε την άνοιξη. Μοιάζει ωστόσο βέβαιο, ότι η βαθιά ύφεση της οικονομίας θα τη θαμπώσει…

Ο κλάδος των προϊόντων καθαριότητας και ειδικά των οικιακών προϊόντων καθαρισμού ωφελήθηκε τα μέγιστα από την έκρηξη της πανδημίας. Όπως επισημαίνει η κ. Βαλέρια Καρόλου, Brand Manager της Εύρηκα Ελλάς ΑΕ, «η πανδημία κατέστησε την κατηγορία των προϊόντων οικιακού καθαρισμού μια από τις πιο επίκαιρες, αφού η ζήτησή τους αυξήθηκε σημαντικά από τα νοικοκυριά, στο πλαίσιο της λήψης μέτρων προστασίας τους. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στις κατηγορίες των απολυμαντικών μικρών και μεγάλων επιφανειών, καθώς και των χλωροκαθαριστικών, οι οποίες συνεχίζουν να παρουσιάζουν σημαντική άνοδο συγκριτικά με το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, η αξία των πωλήσεών τους στο οκτάμηνο Ιανουάριος-Αύγουστος σε σχέση με το αντίστοιχο οκτάμηνο του 2019 εμφάνισε αύξηση 112% στα απολυμαντικά μικρών επιφανειών, 55% στα απολυμαντικά μεγάλων επιφανειών και 22% στα χλωροκαθαριστικά. Η αγορά έχει ανάγκη αυτή την περίοδο περισσότερο από ποτέ τα απολυμαντικά-καθαριστικά προϊόντα σπιτιού, αφού η ανησυχία και ο κίνδυνος παραμένουν». Επισημαίνει, πάντως, ότι το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον στη χώρα τα τελευταία χρόνια επιβαρύνθηκε περαιτέρω την περίοδο του lockdown, οπότε η χαμηλή τιμή εξακολουθεί να είναι σημαντικό κριτήριο αγοράς για τα περισσότερα νοικοκυριά.

Μια κορεσμένη αγορά σε ραγδαία ανάπτυξη
«Είναι σίγουρο ότι μελλοντικά θα αποτελεί παράδειγμα σε διαλέξεις οικονομικών σχολών, το πώς ένα ακραίο μη προβλέψιμο γεγονός, όπως η πανδημία, μπορεί να μεταστρέψει μια ώριμη και κορεσμένη αγορά σε ραγδαία αναπτυσσόμενη, έστω σε βραχύ χρονικό ορίζοντα», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Θάνος Αθανασόπουλος, Retail Marketing Team Leader της Colgate-Palmolive Greece, προσθέτοντας: «Η κρίση στη δημόσια υγεία οδήγησε σε μια έκρηξη της κατανάλωσης, η οποία συνοδεύεται από αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες. Τάσεις που αναπτύσσονταν με αργό ρυθμό τα τελευταία χρόνια, όπως π.χ. η χρήση καθαριστικών sprays, επιταχύνθηκαν ραγδαία, αλλάζοντας επί της ουσίας το προφίλ του καταναλωτή προϊόντων καθαρισμού. Αυτό οδηγεί τη βιομηχανία σε κινήσεις προσαρμογής στις αλλαγές των καταναλωτικών συνηθειών, τόσο με την αναπροσαρμογή των παραγωγικών προγραμμάτων όσο και με την ανάπτυξη και διάθεση προϊόντων, που ανταποκρίνονται στις νέες τάσεις.

Όλοι έχουμε στραμμένη την προσοχή μας στην ανάπτυξη εμβολίου για τον Covid-19, θα εκπλαγείτε όμως από τη ραγδαία ανάπτυξη προϊόντων που συμβαίνει ταυτόχρονα, η οποία έχει ήδη αρχίσει να αποτυπώνεται στα ράφια των καταστημάτων. Πρόκειται για καινοτομικά προϊόντα στοχευμένης δράσης και αυξημένης απόδοσης, τα οποία επαυξάνουν την αξία της κατηγορίας των καθαριστικών προϊόντων».

Σε ό,τι αφορά τις τιμές, όπως επισημαίνει ο κ. Παναγιώτης Τσέτσεκας, αγοραστής της Διεύθυνσης Αγορών Μη Τροφίμων της Metro, «γενικά δεν υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση στις τιμές, με εξαίρεση την μείωση του ΦΠΑ στα προϊόντα που έχουν χαρακτηριστεί απολυμαντικά. Λόγω της πανδημίας, κάθε εταιρεία έχει πια στο κωδικολόγιό της κωδικούς απολύμανσης». Ο κ. Παναγιώτης Κουτσούκος, επίσης αγοραστής της ίδιας εταιρείας και διεύθυνσης, σημειώνει σχετικά με τις τρεις υποκατηγορίες της εν λόγω κατηγορίας, δηλαδή τις σκόνες, τις κάψουλες και τα υγρά απορρυπαντικά: «Το μερίδιο συμμετοχής στην κατηγορία των πιο παραδοσιακών μορφών απορρυπαντικών, όπως σε σκόνη, μειώνεται, ενώ διαχρονικά αυξάνει στην περίπτωση των υγρών απορρυπαντικών, που κατέχουν πλέον το μεγαλύτερο κομμάτι στην αγορά της κατηγορίας. Επιπλέον η τάση προς τις πιο μεγάλες συσκευασίες είναι ξεκάθαρη, ενώ ο τομέας της υγιεινής ιδιαίτερα μετά την εμφάνιση της πανδημίας είναι ένα trend, που ήρθε για να μείνει».

Σχετικά με τις σημαντικότερες καινοτομίες των τελευταίων ετών, σχολιάζει πως ξεχωρίζουν «οι τεχνολογικά αναβαθμισμένες συνθέσεις των υγρών απορρυπαντικών, με συνεχείς βελτιώσεις στις συνθέσεις τους, προκειμένου να προσφέρουν καθαριότητα σε χαμηλές θερμοκρασίες, δηλαδή με εξοικονόμηση ενέργειας και νερού. Μια άλλη καινοτομία είναι αυτή των ειδικών απορρυπαντικών σε υγρή μορφή, που χάρη στις συνεχείς βελτιώσεις των συνθέσεών τους φροντίζουν και προστατεύουν τα χρώματα των ρούχων ή τα πιο ευαίσθητα υφάσματα. Επιπλέον η κάψουλα αποτελεί μια σημαντική καινοτομία, δεδομένου ότι εξοικονομεί χρόνο στον καταναλωτή, αλλά και αυξάνει την αξία της κατηγορίας, λόγω της υψηλότερης τιμής ανά μεζούρα συγκριτικά με τα άλλα format».

Καθαριστικά σπιτιού
Στη διάρκεια του οκταμήνου οι χλωρίνες εμφανίζουν πολύ σημαντική άνοδο, της τάξηςτου 22,1% σε όγκο και 21,4% σε αξία πωλήσεων. Ανάλογα αυξήθηκαν οι πωλήσεις των χλωρινών ιδιωτικής ετικέτας κατά 27% και 15,6% αντίστοιχα.

Άνοδος πωλήσεων διαπιστώθηκε και στα καθαριστικά τζαμιών, στα επώνυμα 4,6% σε όγκο και 9,1% σε αξία πωλήσεων και στα ιδιωτικής ετικέτας 5,3% και 4,6% αντίστοιχα, αλλά και στα επώνυμα καθαριστικά για τη λεκάνη της τουαλέτας κατά 5,1% σε όγκο και 4%  σε αξία πωλήσεων, αλλά στα ιδιωτικής ετικέτας υπήρξε μείωση και σε όγκο (6,5%) και σε αξία (8,1%).

Η κατηγορία καθαριστικών για παρκέ συρρικνώνεται συνεχώς. Στη διάρκεια του οκταμήνου οι πωλήσεις της υποχώρησαν κατά 24,5% σε όγκο και 14,4% σε αξία κι ακόμα περισσότερο στα ιδιωτικής ετικέτας κατά 62,5% και 32,2% αντίστοιχα. Αντίθετα, τα επώνυμα καθαριστικά πατώματος εμφάνισαν άνοδο πωλήσεων κατά 7,9% σε όγκο και 15,1% σε αξία, αλλά στα ιδιωτικής ετικέτας οι πωλήσεις υποχώρησαν κατά 14,6% σε όγκο και 8,6% σε αξία. Πολύ σημαντική ήταν η άνοδος των πωλήσεων των καθαριστικών κουζίνας και μπάνιου, τόσο σε όγκο 39,2% όσο και σε αξία 65,9%, αλλά με πολύ μικρότερες αναπτύξεις πωλήσεων των σχετικών προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας (1,1% σε όγκο και 3,1% σε αξία).

Σημειώνουμε ότι η Εύρηκα λάνσαρε νέα προϊόντα, ταυτόχρονα καθαρισμού και απολυμαντικής-μικροβιοκτόνου δράσης (Topine μικροβιοκτόνο-απολυμαντικό γενικής χρήσης σε συσκευασία refill, παράλληλα προς το spray). Η ιδιαίτερα αυξημένη ζήτηση απολυμαντικών προϊόντων οδήγησε πολλές εταιρείες σε εύρεση εναλλακτικών λύσεων για την κάλυψή της.

Απορρυπαντικά ρούχων και πιάτων
Το πλύσιμο των ρούχων στο πλυντήριο εξακολουθεί να κερδίζει έδαφος έναντι του  πλυσίματος στο χέρι, τα προϊόντα του οποίου εμφάνισαν πτώση πωλήσεων στο οκτάμηνο, τόσο τα επώνυμα (κατά 3,2% σε αξία και 6,5% σε όγκο) όσο και τα ιδιωτικής ετικέτας (κατά 5,6% σε όγκο και 4,5% σε αξία). Αντίθετα οι πωλήσεις των επώνυμων απορρυπαντικών ρούχων για το πλυντήριο αυξήθηκαν κατά 5,4% σε όγκο και 4,1% σε αξία κι ακόμα περισσότερο των ιδιωτικής ετικέτας κατά 34,9% σε όγκο και 16,3% σε αξία.

Κάμψη πωλήσεων το ίδιο διάστημα εμφάνισαν τα απορρυπαντικά για ευαίσθητα ρούχα κατά 4,4% σε όγκο και 2,2% σε αξία, ενώ ακόμα μεγαλύτερη ήταν στην περίπτωση των PL της κατηγορίας (13,4% και 12% αντίστοιχα). Αντίθετα οι πωλήσεις των επώνυμων απορρυπαντικών για βρεφικά ρούχα αυξήθηκαν κατά 5,8% σε αξία και 8,1% σε όγκο, αλλά στα ιδιωτικής ετικέτας κατακρημνίστηκαν (κατά 29,3% σε αξία και 40% σε όγκο).

Οι πωλήσεις των επώνυμων μαλακτικών ρούχων τονώθηκαν κατά 4,6% σε αξία και 0,8% σε όγκο, ενώ των ιδιωτικής ετικέτας μειώθηκαν μεν σε όγκο κατά 0,6%, αλλά αυξήθηκαν κατά 5,8% σε αξία. Αντίστοιχα στα επώνυμα ενισχυτικά πλυσίματος τονώθηκαν ιδιαίτερα κατά 23,6% σε αξία και 12,4% σε όγκο, αλλά στα ιδιωτικής ετικέτας τονώθηκαν οριακά σε όγκο, με πτώση, όμως, κατά 6,9% σε αξία πωλήσεων.

Ως κατηγορία τα απορρυπαντικά πιάτων εμφάνισαν άνοδο πωλήσεων 16,5% σε αξία και 8,5% σε όγκο, αλλά σε ό,τι αφορά τα ιδιωτικής ετικέτας προϊόντα της σημειώθηκε κάμψη πωλήσεων κατά 1,5 % σε αξία και 2,1 % σε όγκο. Στα επώνυμα απορρυπαντικά για το πλυντήριο πιάτων σε ό,τι αφορά τις ταμπλέτες και τα deodorants υπήρξε άνοδος πωλήσεων κατά 16,7% σε αξία και 15,4% σε όγκο, αλλά στα ιδιωτικής ετικέτας, κάμψη της τάξης του 0,7% σε αξία και 0,9% σε όγκο. Αντίστοιχα στις επώνυμες σκόνες και τα υγρά απορρυπαντικών πλυντηρίου πιάτων διαπιστώθηκε αύξηση πωλήσεων 9,3% σε όγκο και 10,4% σε αξία, ενώ στα σχετικά προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας οι πωλήσεις σε όγκο έμειναν σταθερές, αλλά σε αξία αυξήθηκαν κατά 7%.

Και πάλι ζητούμενο η προσιτή τιμή
Η πανδημία και ιδιαίτερα το lockdown συνέβαλλαν ως γνωστόν στην έκρηξη των ηλεκτρονικών παραγγελιών. Ωστόσο, σύμφωνα με την κ. Καρόλου, τα φυσικά καταστήματα παραμένουν αδιαμφισβήτητα το κύριο κανάλι διανομής. Όπως σημειώνει, «αυτό δείχνει ότι η άμεση επαφή με το προϊόν, η δυνατότητα επιλογής του από το ράφι, η άμεση απόκτησή του, το όφελος που μπορούν να αποκομίσουν οι καταναλωτές από προσφορές και προωθητικές ενέργειες στις διαφορετικές κατηγορίες προϊόντων, εξακολουθούν να διαμορφώνουν σημαντικά τα κριτήρια αγοράς τους», επισημαίνοντας, πάντως, ότι η επιβάρυνση του οικονομικού περιβάλλοντος, λόγω της πανδημίας, στρέφει τη ζήτηση στην αναζήτηση ποιοτικών μεν προϊόντων, αλλά προσιτής τιμής. Οι καταναλωτές, «προκειμένου να επιλέξουν ένα καινοτόμο προϊόν, αυτό πρέπει να ανταποκρίνεται πλήρως σε κάποια ανάγκη τους, η οποία μέχρι τώρα δεν καλυπτόταν, και να διατίθεται παράλληλα σε προσιτή τιμή. Η Εύρηκα προσπαθεί συνεχώς να διατηρεί μια ισορροπία ανάμεσα σε αυτούς τους δυο παράγοντες», σχολιάζει. Πέραν των επιδράσεων της πανδημίας «την τελευταία δεκαετία έχουν αναπτυχθεί και στη χώρα μας οι σημαντικές παγκόσμιες τάσεις, που επηρεάζουν τον κλάδο των προϊόντων καθαρισμού», λέει ο κ. Αθανασόπουλος, αναφερόμενος στην αυξανόμενη ευαισθητοποίηση σχετικά με την ανακύκλωση, στη συνειδητοποίηση ότι η αποφυγή της περιττής ρύπανσης δεν αρκεί, δεδομένου ότι απαιτείται η στόχευση στην βιωσιμότητα του περιβάλλοντος και την διατήρηση των φυσικών πόρων. Όπως σημειώνει, αυτά «οδήγησαν τη βιομηχανία στην αναπροσαρμογή των παραγωγικών της σχεδίων, με σκοπό την ανάπτυξη καινοτομικών sustainable προϊόντων. Ήδη στα ράφια των σούπερ μάρκετ βρίσκονται πολλά προϊόντα με σήμανση για ανακυκλώσιμη/βιοδιασπώμενη όχι μόνο συσκευασία, αλλά και σύνθεση, όπως και προϊόντα με περισσότερα φυσικά συστατικά στη σύστασή τους αντί για χημικά. Περισσότερες εξελίξεις αναμένονται στο εγγύς μέλλον, καθώς διάφορα πλάνα αξιολογούνται από μεγάλες εταιρείες, με σκοπό την περαιτέρω μείωση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος. Είναι αλήθεια πως οι νεότερες γενιές περισσότερο αναζητούν τέτοια προϊόντα. Σιγά σιγά, όμως, η σχετική τάση ενισχύεται».

Οι τάσεις της πανδημίασ έχουν μέλλον
Βιομηχανία και λιανεμπόριο πρέπει να συνεργαστούν στενότερα στον τομέα της σωστής πλοήγησης-διευκόλυνσης του καταναλωτή στην επιλογή των προϊόντων. «Η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίζει ο καταναλωτής μπροστά στο ράφι των καθαριστικών είναι να επιλέξει το σωστό προϊόν για τον σκοπό που το χρειάζεται, και σ’ αυτό η σωστή τοποθέτηση είναι καθοριστική», επισημαίνει ο κ. Τσετσέκας.

Ένας άλλος βασικός τομέας, όπου η συνεργασία των δύο πλευρών μπορεί να αποβεί αποτελεσματικότερη και αμοιβαία επωφελής για τις δύο, «είναι της διάχυσης της καινοτομίας», προτείνει ο κ. Αθανασόπουλος, σχολιάζοντας: «Είναι αξίωμα πως το να δημιουργήσεις κάτι καινοτομικό, απαιτεί πόρους και προσπάθεια, που ανεβάζουν το κόστος, πράγμα που ενίοτε λειτουργεί αποτρεπτικά σε σχετικές προσπάθειες. Το ίδιο αποτρεπτικά, όμως, λειτουργεί ο δισταγμός διάχυσης μιας καινοτομίας, ενώ αυτή ήδη προσφέρεται, επειδή εμπεριέχει μεγαλύτερο κόστος και πιθανώς κάποιο ρίσκο. Πιστεύω πως σε αυτές τις περιπτώσεις, το σύνολο των συντελεστών της εφοδιαστικής αλυσίδας πρέπει να σκέπτονται μακροπρόθεσμα και, αν αξιολογούν θετικά ένα καινοτομικό προϊόν ή μια νέα τεχνολογία, να αναλαμβάνουν το κόστος και το ρίσκο, επιταχύνοντας την διάθεσή του/της στους καταναλωτές. Κάτι τέτοιο μακροπρόθεσμα θα αυξήσει την αξία της κατηγορίας, εφόσον αποβαίνει προς όφελος των καταναλωτών, άρα και των συντελεστών που δημιουργούν και συμβάλλουν στη διάχυση της καινοτομίας».

 

Εξάλλου, η κ. Καρόλου θεωρεί αναμενόμενο πως, δεδομένης της κλιμάκωσης του δεύτερου κύματος της πανδημίας, η ζήτηση των καθαριστικών και απολυμαντικών θα διατηρηθεί σε υψηλά επίπεδα, αφού πιθανώς οι καταναλωτές θα εκδηλώσουν αντίστοιχες συμπεριφορές του ξεσπάσματος της πανδημίας. Άρα η αγορά τους είναι το πιθανότερο να φτάσει ως τα τέλη του έτους με αυξητικό ρυθμό ανάπτυξης. Από την πλευρά του ο κ. Τσετσέκας σημειώνει ότι «μετά το τέλος της περιπέτειας στη δημόσια υγεία, πολλές από τις συνήθειες που αποκτήθηκαν στο πλαίσιό της, όπως η επιμελής καθαριότητα κι η απολύμανση, θα μας συντροφεύσουν επί μακρόν. H κατηγορία των προϊόντων απολύμανσης, μέχρι πρότινος υποκατηγορία των προϊόντων γενικού καθαρισμού, θα είναι πια ξεχωριστή κατηγορία στη συνείδηση των καταναλωτών και κατ’ επέκταση στα ράφια των σούπερ μάρκετ».

Ναι μεν η επίδραση της πανδημίας στις καθημερινές μας συνήθειες θα ελαττωθεί στη μετα-Covid-19 εποχή, αλλά δεν θα εξαλειφθεί. «Αυτό το παρατηρήσαμε στη σαφώς μικρότερης κλίμακας υγειονομική κρίση του 2010. Συνεπώς η αγορά των προϊόντων καθαρισμού δέχθηκε μια ώθηση, που θα τη διατηρήσει σε υψηλότερη τροχιά. Αυτό, όμως, που σίγουρα θα αλλάξει περισσότερο στο μέλλον, είναι οι συμπεριφορές των ανθρώπων ως προς το περιβάλλον και τη βιωσιμότητα του πλανήτη. Κι εδώ θα υπάρξουν σίγουρα μεγάλες εξελίξεις στις σχετικές καινοτομικές προσεγγίσεις στα προϊόντα καθαρισμού», διαπιστώνει ο κ. Αθανασόπουλος.

Προωθητικές Ενέργειες & ΕΚΕ
Σύμφωνα με τις συστάσεις του κ. Π. Κουτσούκου (Metro), η σωστή σηματοδότηση της κατηγορίας, η καλή οργάνωσή της στο ράφι κι η ξεκάθαρη επικοινωνία διευκολύνουν το «ταξίδι αγορών». Η έμφαση στην καινοτομία, τα προγράμματα πιστότητας, καθώς κι ένα πιο ολιστικό μήνυμα στα διαφορετικά touchpoints, τόσο online όσο και offline, κάνουν τη διαφορά στην κατηγορία, για την οποία, επειδή είναι κατά το 80% promo driven, οι προωθητικές ενέργειες είναι πολύ σημαντικές. Οι κυριότερες από αυτές είναι οι ενέργειες μείωσης τιμής, μέσω φυλλαδίων, ή από το ράφι με μορφή every day low price (EDP), καθώς και οι τηλεοπτικής προβολής, οι οποίες είναι και οι πλέον αποτελεσματικές. Σημαντικές είναι και οι προωθήσεις μέσω της αξιοποίησης εφεδρικών σημείων προβολής.

Κατά τον κ. Θ. Αθανασόπουλο (Colgate -Palmolive) το ελληνικό καταναλωτικό κοινό παραμένει πιστό στην αξία και υπεροχή της επώνυμης μάρκας, παρά την οικονομική δυσπραγία. Θεωρεί χρέος των μαρκών να επιβραβεύουν αυτή την πιστότητα, διατηρώντας αναλλοίωτη την ποιότητα και την προσφερόμενη ικανοποίηση, ανταποκρινόμενες, όμως, στις δυσκολίες του οικονομικού περιβάλλοντος για τον καταναλωτή. Όπως διαπιστώνει, «η κρίση επέφερε αλλαγές στις καταναλωτικές προτιμήσεις ως προς τις προσφορές, γέρνοντας την πλάστιγγα περισσότερο στις προσφορές τιμής παρά στις προσφορές επιπλέον όγκου, που ήταν κυρίαρχες παλιότερα στην κατηγορία. Σήμερα και τα δύο είδη προσφορών έχουν το κοινό τους, καθώς καλύπτουν διαφορετικές ανάγκες».

Όπως σημειώνει η κ. Β. Καρόλου (Εύρηκα), τα προϊόντα Topine υποστηρίζονται εντός των καταστημάτων με «ζωντανή» προώθηση, με τοποθέτηση stands, με προβολές και promotions τιμής και όγκου, «που παραδοσιακά είναι από τις πιο αποτελεσματικές ενέργειες, ενώ αξιοποιούμε την παρουσία μας στο διαδίκτυο, προβάλλοντας τα προϊόντα μας και τα οφέλη από τη χρήση τους κυρίως μέσω των social media. Παράλληλα, οι οικονομικές δυσχέρειες που αντιμετωπίζουν πολλοί συνάνθρωποί μας, τις οποίες ενέτεινε η πανδημία, μας κινητοποιούν και εντάσσουμε στο πλάνο των ενεργειών μας ΕΚΕ ένα σύνολο από χρηματικές και προϊοντικές δωρεές σε οργανισμούς και δομές, που παρέχουν βοήθεια σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες».

Η Bolton Hellas, στο πλαίσιο των δράσεων ΕΚΕ εν μέσω πανδημίας, ενίσχυσε το πρόγραμμα του Δήμου Αθηναίων και του Κέντρου Υποδοχής και Αλληλεγγύης του Δήμου Αθηναίων «Βοήθεια στο Σπίτι Plus», που αποσκοπεί στη στήριξη ατόμων με υποκείμενα νοσήματα και ατόμων που δεν είναι σε θέση να αυτοεξυπηρετηθούν, προσφέροντας τρόφιμα και προϊόντα οικιακής και προσωπικής φροντίδας.

Νέα λανσαρίσματα

  • Η Εύρηκα λάνσαρε το Topine Total Power Floor & All Purpose 1L σε δυο αρώματα, Green Apple (πράσινο μήλο) και Floral (ανοιξιάτικα άνθη), δυο νέα μικροβιοκτόνα-πολυκαθαριστικά χωρίς χλώριο, κατάλληλα για όλες τις επιφάνειες, με συνιστώμενη δόση μόλις τα 25ml ανά λίτρο νερού. Στα πρόσφατα λανσαρίσματα της εταιρείας εντάσσεται και η κυκλοφορία του Topine Μικροβιοκτόνου-Απολυμαντικού Γενικής Χρήσης σε συσκευασία refill.
  • Η Eurochartiki λάνσαρε, πρώτον, τα τραπεζομάντηλα με QR Code, στο πλαίσιο της εφαρμογής νέων κανόνων στη μαζική εστίαση για την προφύλαξη από τη διασπορά της πανδημίας, παρέχοντας τη λύση στην τήρηση των αποστάσεων, δεύτερον, τα νέα κρεμοσάπουνα ήπιας αντισηπτικής δράσης Endless, με ισχυρή καθαριστική δύναμη, ουδέτερο pH, εκχύλισμα aloe vera και γλυκερίνη, και τρίτον, ένα αντισηπτικό με έγκριση από ΕΟΦ για το ευρύ κοινό και για επαγγελματική χρήση, το Endless Hygiene Plus με 70%v/v αιθυλική αλκοόλη.
  • Η Bolton Hellas διεύρυνε τη σειρά προϊόντων του Overlay, με την προσθήκη του Overlay express για όλες τις επιφάνειες, ενώ στην κατηγορία των καθαριστικών τουαλέτας λάνσαρε στη σειρά WC Net το WC Net Gel Crystal, σε μορφή gel, και το WC Net Style Crystal, Rim Block με διακοσμημένη θήκη, που καλύπτει τη φθορά του σαπουνιού. Και τα δύο διατίθενται σε αρώματα Blue Fresh και Pink Flowers.

Οι πωλήσεις των επώνυμων μαλακτικών ρούχων τονώθηκαν κατά 4,6% σε αξία και 0,8% σε όγκο, ενώ των ιδιωτικής ετικέτας μειώθηκαν μεν σε όγκο κατά 0,6%, αλλά αυξήθηκαν κατά 5,8% σε αξία. Αντίστοιχα στα επώνυμα ενισχυτικά πλυσίματος τονώθηκαν ιδιαίτερα κατά 23,6% σε αξία και 12,4% σε όγκο, αλλά στα ιδιωτικής ετικέτας τονώθηκαν οριακά σε όγκο, με πτώση, όμως, κατά 6,9% σε αξία πωλήσεων.

Ως κατηγορία τα απορρυπαντικά πιάτων εμφάνισαν άνοδο πωλήσεων 16,5% σε αξία και 8,5% σε όγκο, αλλά σε ό,τι αφορά τα ιδιωτικής ετικέτας προϊόντα της σημειώθηκε κάμψη πωλήσεων κατά 1,5 % σε αξία και 2,1 % σε όγκο. Στα επώνυμα απορρυπαντικά για το πλυντήριο πιάτων σε ό,τι αφορά τις ταμπλέτες και τα deodorants υπήρξε άνοδος πωλήσεων κατά 16,7% σε αξία και 15,4% σε όγκο, αλλά στα ιδιωτικής ετικέτας, κάμψη της τάξης του 0,7% σε αξία και 0,9% σε όγκο. Αντίστοιχα στις επώνυμες σκόνες και τα υγρά απορρυπαντικών πλυντηρίου πιάτων διαπιστώθηκε αύξηση πωλήσεων 9,3% σε όγκο και 10,4% σε αξία, ενώ στα σχετικά προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας οι πωλήσεις σε όγκο έμειναν σταθερές, αλλά σε αξία αυξήθηκαν κατά 7%.

Και πάλι ζητούμενο η προσιτή τιμή
Η πανδημία και ιδιαίτερα το lockdown συνέβαλλαν ως γνωστόν στην έκρηξη των ηλεκτρονικών παραγγελιών. Ωστόσο, σύμφωνα με την κ. Καρόλου, τα φυσικά καταστήματα παραμένουν αδιαμφισβήτητα το κύριο κανάλι διανομής. Όπως σημειώνει, «αυτό δείχνει ότι η άμεση επαφή με το προϊόν, η δυνατότητα επιλογής του από το ράφι, η άμεση απόκτησή του, το όφελος που μπορούν να αποκομίσουν οι καταναλωτές από προσφορές και προωθητικές ενέργειες στις διαφορετικές κατηγορίες προϊόντων, εξακολουθούν να διαμορφώνουν σημαντικά τα κριτήρια αγοράς τους», επισημαίνοντας, πάντως, ότι η επιβάρυνση του οικονομικού περιβάλλοντος, λόγω της πανδημίας, στρέφει τη ζήτηση στην αναζήτηση ποιοτικών μεν προϊόντων, αλλά προσιτής τιμής. Οι καταναλωτές, «προκειμένου να επιλέξουν ένα καινοτόμο προϊόν, αυτό πρέπει να ανταποκρίνεται πλήρως σε κάποια ανάγκη τους, η οποία μέχρι τώρα δεν καλυπτόταν, και να διατίθεται παράλληλα σε προσιτή τιμή. Η Εύρηκα προσπαθεί συνεχώς να διατηρεί μια ισορροπία ανάμεσα σε αυτούς τους δυο παράγοντες», σχολιάζει. Πέραν των επιδράσεων της πανδημίας «την τελευταία δεκαετία έχουν αναπτυχθεί και στη χώρα μας οι σημαντικές παγκόσμιες τάσεις, που επηρεάζουν τον κλάδο των προϊόντων καθαρισμού», λέει ο κ. Αθανασόπουλος, αναφερόμενος στην αυξανόμενη ευαισθητοποίηση σχετικά με την ανακύκλωση, στη συνειδητοποίηση ότι η αποφυγή της περιττής ρύπανσης δεν αρκεί, δεδομένου ότι απαιτείται η στόχευση στην βιωσιμότητα του περιβάλλοντος και την διατήρηση των φυσικών πόρων. Όπως σημειώνει, αυτά «οδήγησαν τη βιομηχανία στην αναπροσαρμογή των παραγωγικών της σχεδίων, με σκοπό την ανάπτυξη καινοτομικών sustainable προϊόντων. Ήδη στα ράφια των σούπερ μάρκετ βρίσκονται πολλά προϊόντα με σήμανση για ανακυκλώσιμη/βιοδιασπώμενη όχι μόνο συσκευασία, αλλά και σύνθεση, όπως και προϊόντα με περισσότερα φυσικά συστατικά στη σύστασή τους αντί για χημικά. Περισσότερες εξελίξεις αναμένονται στο εγγύς μέλλον, καθώς διάφορα πλάνα αξιολογούνται από μεγάλες εταιρείες, με σκοπό την περαιτέρω μείωση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος. Είναι αλήθεια πως οι νεότερες γενιές περισσότερο αναζητούν τέτοια προϊόντα. Σιγά σιγά, όμως, η σχετική τάση ενισχύεται».

Οι τάσεις της πανδημίασ έχουν μέλλον
Βιομηχανία και λιανεμπόριο πρέπει να συνεργαστούν στενότερα στον τομέα της σωστής πλοήγησης-διευκόλυνσης του καταναλωτή στην επιλογή των προϊόντων. «Η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίζει ο καταναλωτής μπροστά στο ράφι των καθαριστικών είναι να επιλέξει το σωστό προϊόν για τον σκοπό που το χρειάζεται, και σ’ αυτό η σωστή τοποθέτηση είναι καθοριστική», επισημαίνει ο κ. Τσετσέκας.

Ένας άλλος βασικός τομέας, όπου η συνεργασία των δύο πλευρών μπορεί να αποβεί αποτελεσματικότερη και αμοιβαία επωφελής για τις δύο, «είναι της διάχυσης της καινοτομίας», προτείνει ο κ. Αθανασόπουλος, σχολιάζοντας: «Είναι αξίωμα πως το να δημιουργήσεις κάτι καινοτομικό, απαιτεί πόρους και προσπάθεια, που ανεβάζουν το κόστος, πράγμα που ενίοτε λειτουργεί αποτρεπτικά σε σχετικές προσπάθειες. Το ίδιο αποτρεπτικά, όμως, λειτουργεί ο δισταγμός διάχυσης μιας καινοτομίας, ενώ αυτή ήδη προσφέρεται, επειδή εμπεριέχει μεγαλύτερο κόστος και πιθανώς κάποιο ρίσκο. Πιστεύω πως σε αυτές τις περιπτώσεις, το σύνολο των συντελεστών της εφοδιαστικής αλυσίδας πρέπει να σκέπτονται μακροπρόθεσμα και, αν αξιολογούν θετικά ένα καινοτομικό προϊόν ή μια νέα τεχνολογία, να αναλαμβάνουν το κόστος και το ρίσκο, επιταχύνοντας την διάθεσή του/της στους καταναλωτές. Κάτι τέτοιο μακροπρόθεσμα θα αυξήσει την αξία της κατηγορίας, εφόσον αποβαίνει προς όφελος των καταναλωτών, άρα και των συντελεστών που δημιουργούν και συμβάλλουν στη διάχυση της καινοτομίας».

 

Εξάλλου, η κ. Καρόλου θεωρεί αναμενόμενο πως, δεδομένης της κλιμάκωσης του δεύτερου κύματος της πανδημίας, η ζήτηση των καθαριστικών και απολυμαντικών θα διατηρηθεί σε υψηλά επίπεδα, αφού πιθανώς οι καταναλωτές θα εκδηλώσουν αντίστοιχες συμπεριφορές του ξεσπάσματος της πανδημίας. Άρα η αγορά τους είναι το πιθανότερο να φτάσει ως τα τέλη του έτους με αυξητικό ρυθμό ανάπτυξης. Από την πλευρά του ο κ. Τσετσέκας σημειώνει ότι «μετά το τέλος της περιπέτειας στη δημόσια υγεία, πολλές από τις συνήθειες που αποκτήθηκαν στο πλαίσιό της, όπως η επιμελής καθαριότητα κι η απολύμανση, θα μας συντροφεύσουν επί μακρόν. H κατηγορία των προϊόντων απολύμανσης, μέχρι πρότινος υποκατηγορία των προϊόντων γενικού καθαρισμού, θα είναι πια ξεχωριστή κατηγορία στη συνείδηση των καταναλωτών και κατ’ επέκταση στα ράφια των σούπερ μάρκετ».

Ναι μεν η επίδραση της πανδημίας στις καθημερινές μας συνήθειες θα ελαττωθεί στη μετα-Covid-19 εποχή, αλλά δεν θα εξαλειφθεί. «Αυτό το παρατηρήσαμε στη σαφώς μικρότερης κλίμακας υγειονομική κρίση του 2010. Συνεπώς η αγορά των προϊόντων καθαρισμού δέχθηκε μια ώθηση, που θα τη διατηρήσει σε υψηλότερη τροχιά. Αυτό, όμως, που σίγουρα θα αλλάξει περισσότερο στο μέλλον, είναι οι συμπεριφορές των ανθρώπων ως προς το περιβάλλον και τη βιωσιμότητα του πλανήτη. Κι εδώ θα υπάρξουν σίγουρα μεγάλες εξελίξεις στις σχετικές καινοτομικές προσεγγίσεις στα προϊόντα καθαρισμού», διαπιστώνει ο κ. Αθανασόπουλος.

Προωθητικές Ενέργειες & ΕΚΕ
Σύμφωνα με τις συστάσεις του κ. Π. Κουτσούκου (Metro), η σωστή σηματοδότηση της κατηγορίας, η καλή οργάνωσή της στο ράφι κι η ξεκάθαρη επικοινωνία διευκολύνουν το «ταξίδι αγορών». Η έμφαση στην καινοτομία, τα προγράμματα πιστότητας, καθώς κι ένα πιο ολιστικό μήνυμα στα διαφορετικά touchpoints, τόσο online όσο και offline, κάνουν τη διαφορά στην κατηγορία, για την οποία, επειδή είναι κατά το 80% promo driven, οι προωθητικές ενέργειες είναι πολύ σημαντικές. Οι κυριότερες από αυτές είναι οι ενέργειες μείωσης τιμής, μέσω φυλλαδίων, ή από το ράφι με μορφή every day low price (EDP), καθώς και οι τηλεοπτικής προβολής, οι οποίες είναι και οι πλέον αποτελεσματικές. Σημαντικές είναι και οι προωθήσεις μέσω της αξιοποίησης εφεδρικών σημείων προβολής.

Κατά τον κ. Θ. Αθανασόπουλο (Colgate -Palmolive) το ελληνικό καταναλωτικό κοινό παραμένει πιστό στην αξία και υπεροχή της επώνυμης μάρκας, παρά την οικονομική δυσπραγία. Θεωρεί χρέος των μαρκών να επιβραβεύουν αυτή την πιστότητα, διατηρώντας αναλλοίωτη την ποιότητα και την προσφερόμενη ικανοποίηση, ανταποκρινόμενες, όμως, στις δυσκολίες του οικονομικού περιβάλλοντος για τον καταναλωτή. Όπως διαπιστώνει, «η κρίση επέφερε αλλαγές στις καταναλωτικές προτιμήσεις ως προς τις προσφορές, γέρνοντας την πλάστιγγα περισσότερο στις προσφορές τιμής παρά στις προσφορές επιπλέον όγκου, που ήταν κυρίαρχες παλιότερα στην κατηγορία. Σήμερα και τα δύο είδη προσφορών έχουν το κοινό τους, καθώς καλύπτουν διαφορετικές ανάγκες».

Όπως σημειώνει η κ. Β. Καρόλου (Εύρηκα), τα προϊόντα Topine υποστηρίζονται εντός των καταστημάτων με «ζωντανή» προώθηση, με τοποθέτηση stands, με προβολές και promotions τιμής και όγκου, «που παραδοσιακά είναι από τις πιο αποτελεσματικές ενέργειες, ενώ αξιοποιούμε την παρουσία μας στο διαδίκτυο, προβάλλοντας τα προϊόντα μας και τα οφέλη από τη χρήση τους κυρίως μέσω των social media. Παράλληλα, οι οικονομικές δυσχέρειες που αντιμετωπίζουν πολλοί συνάνθρωποί μας, τις οποίες ενέτεινε η πανδημία, μας κινητοποιούν και εντάσσουμε στο πλάνο των ενεργειών μας ΕΚΕ ένα σύνολο από χρηματικές και προϊοντικές δωρεές σε οργανισμούς και δομές, που παρέχουν βοήθεια σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες».

Η Bolton Hellas, στο πλαίσιο των δράσεων ΕΚΕ εν μέσω πανδημίας, ενίσχυσε το πρόγραμμα του Δήμου Αθηναίων και του Κέντρου Υποδοχής και Αλληλεγγύης του Δήμου Αθηναίων «Βοήθεια στο Σπίτι Plus», που αποσκοπεί στη στήριξη ατόμων με υποκείμενα νοσήματα και ατόμων που δεν είναι σε θέση να αυτοεξυπηρετηθούν, προσφέροντας τρόφιμα και προϊόντα οικιακής και προσωπικής φροντίδας.

Νέα λανσαρίσματα

  • Η Εύρηκα λάνσαρε το Topine Total Power Floor & All Purpose 1L σε δυο αρώματα, Green Apple (πράσινο μήλο) και Floral (ανοιξιάτικα άνθη), δυο νέα μικροβιοκτόνα-πολυκαθαριστικά χωρίς χλώριο, κατάλληλα για όλες τις επιφάνειες, με συνιστώμενη δόση μόλις τα 25ml ανά λίτρο νερού. Στα πρόσφατα λανσαρίσματα της εταιρείας εντάσσεται και η κυκλοφορία του Topine Μικροβιοκτόνου-Απολυμαντικού Γενικής Χρήσης σε συσκευασία refill.
  • Η Eurochartiki λάνσαρε, πρώτον, τα τραπεζομάντηλα με QR Code, στο πλαίσιο της εφαρμογής νέων κανόνων στη μαζική εστίαση για την προφύλαξη από τη διασπορά της πανδημίας, παρέχοντας τη λύση στην τήρηση των αποστάσεων, δεύτερον, τα νέα κρεμοσάπουνα ήπιας αντισηπτικής δράσης Endless, με ισχυρή καθαριστική δύναμη, ουδέτερο pH, εκχύλισμα aloe vera και γλυκερίνη, και τρίτον, ένα αντισηπτικό με έγκριση από ΕΟΦ για το ευρύ κοινό και για επαγγελματική χρήση, το Endless Hygiene Plus με 70%v/v αιθυλική αλκοόλη.
  • Η Bolton Hellas διεύρυνε τη σειρά προϊόντων του Overlay, με την προσθήκη του Overlay express για όλες τις επιφάνειες, ενώ στην κατηγορία των καθαριστικών τουαλέτας λάνσαρε στη σειρά WC Net το WC Net Gel Crystal, σε μορφή gel, και το WC Net Style Crystal, Rim Block με διακοσμημένη θήκη, που καλύπτει τη φθορά του σαπουνιού. Και τα δύο διατίθενται σε αρώματα Blue Fresh και Pink Flowers.