Μήνας: Οκτώβριος 2019

Αναπτυξιακό σχέδιο σε απρόβλεπτη εποχή

Posted on by Αλέξανδρος Πεστιμαλτζόγλου

Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση προωθεί ένα σχέδιο αλλαγής υποδείγματος της οικονομικής ανάπτυξης, βασισμένο στην εμβάθυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων της περιόδου 2010-2019, με βαθιές τομές σε πολλούς τομείς της οικονομίας και του κράτους. Σύμφωνα με τα κέντρα τεκμηρίωσης των παραγωγικών φορέων της ελληνικής οικονομίας, οι πρώτες παρεμβάσεις της νέας κυβέρνησης αναδιαμορφώνουν τις εκτιμήσεις για τη διετία 2019-2020. Ειδικότερα, η μεσοσταθμική μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 22% από φέτος, η μείωση του φόρου επί των κερδών των επιχειρήσεων από 28% στο 24% ήδη φέτος, όπως και η μείωση του φόρου επί των διανεμόμενων μερισμάτων από 10% σε 5%, εκτιμάται πως θα μειώσουν τα έσοδα της ΓΚ κατά 0,7 δισ. ευρώ (αναλογία 0,35% επί του ΑΕΠ). Για να μην επηρεαστεί ο στόχος διαμόρφωσης του πρωτογενούς πλεονάσματος κατά 3,5%, η κυβέρνηση σκοπεύει αφενός ν’ αυξήσει την εισπραξιμότητα των φόρων και αφετέρου να μειώσει τις Πρωτογενείς Δημόσιες Δαπάνες κατά 0,5 δισ. ευρώ. Για το 2020 εκτιμάται πως η εφαρμογή πρόσθετων φοροελαφρύνσεων, όπως η αναστολή του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές, η μείωση των συντελεστών του ΦΠΑ στο 13% σε συγκεκριμένα είδη κατανάλωσης, η διαμόρφωση του φόρου των επιχειρηματικών κερδών στο 20%, η προσαρμογή του κατώτατου και του οριακού συντελεστή στον Φόρο Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων στο 9% από 22%, και η μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης και των εισφορών στα ασφαλιστικά ταμεία από το 2020 (κόστους 2 δισ. ευρώ, δηλ. 500 εκατ. ετησίως ), συνεπάγεται μια μείωση των φορολογικών εσόδων ύψους 1,6 δισ. ευρώ (αναλογία 0,8% επί του ΑΕΠ). Αν η εφαρμογή των περιγραφόμενων μέτρων από το 2020 α) επιφέρει αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ στο 3,8% έναντι προβλεπομένου 3,3%, β) αυξηθεί σημαντικά η εισπραξιμότητα των εσόδων, με αποτέλεσμα την αύξηση των εσόδων της ΓΚ κατά 0,6 δισ. ευρώ και γ) συγκρατηθούν οι Πρωτογενείς Δαπάνες της ΓΚ (1,2% έναντι προβλεπομένου 1,8%), τότε το πρωτογενές πλεόνασμα θα φτάσει στο 3,5%. Η εξίσωση είναι πρακτικά πολύ δύσκολη. Σημειωτέον ότι η αύξηση του ΑΕΠ αναμένεται 2,4% φέτος, 3% το 2020, 2,8% το 2021 και 2,7% το 2022.

Οι επενδύσεις και το νέο αναπτυξιακό νομοσχέδιο
Από φέτος εκτιμά η κυβέρνηση ότι ωριμάζουν οι συνθήκες για τη δυναμική αύξηση των επενδύσεων. Ειδικότερα, το σχέδιο ανάπτυξης για τη περίοδο 2019-2023 περιλαμβάνει τη μεγάλη αύξηση των επενδύσεων σε κατοικίες με Μέσο Ετήσιο Ρυθμό Μεταβολής (ΜΕΡΜ) 21,8% έναντι 17,2% το 2018 και -66,5% την περίοδο 2014-2018, την αύξηση των επενδύσεων σε λοιπές κατασκευές με ΜΕΡΜ 7,8%, τη συνεχιζόμενη αύξησή τους σε μηχανολογικό εξοπλισμό με ΜΕΡΜ 7,9% (μετά το 8,9% την περίοδο 2014-2018), την αύξησή τους σε μεταφορικό εξοπλισμό με ΜΕΡΜ 8,5% έναντι 0,5% μεταξύ 2014 και 2018 και σε λοιπές επενδύσεις με ΜΕΡΜ 4,8% έναντι αντιστοίχως 1,7%. Επίσης, η κυβέρνηση εκτιμά ότι ως 2023 θα αναπτυχθούν οι επενδύσεις της ΓΚ (από ΕΣΠΑ 2014-2020 και ιδιωτικοποιήσεις), αλλά και της ιδιωτικής πρωτοβουλίας με αναμενόμενη σημαντική συμβολή των Ξένων Άμεσων Επενδύσεων. Ενδεικτικά αναφέρονται η επένδυση στο Ελληνικό (8 δισ. ευρώ), η περιβαλλοντική αναβάθμιση της επένδυσης της Eldorado Cold στις Σκουριές και η επέκτασή της στη Θράκη (1 δισ. ευρώ), η επέκταση της επένδυσης της Cosco στον Πειραιά (800 εκατ. ευρώ), η δημιουργία επενδύσεων ψηφιακής τεχνολογίας και τεχνητής νοημοσύνης από την PRIZER, οι διενέργεια επενδύσεων (460 εκατ. ευρώ) από 17 φαρμακοβιομηχανίες κ.ά.

Για την υλοποίηση της επενδυτικής πολιτικής της η νέα κυβέρνηση ήδη κατέθεσε στη Βουλή νέο αναπτυξιακό νομοσχέδιο, το οποίο, σύμφωνα με τους συντάκτες του, εισάγει «σαρωτικές παρεμβάσεις», που διαμορφώνουν ένα νέο, ευέλικτο για την προσέλκυση νέων επενδύσεων πλαίσιο. Εν συντομία στο νομοσχέδιο προβλέπεται η απλούστευση των διαδικασιών έναρξης της επιχειρηματικής δραστηριότητας, η άρση των εμποδίων αναφορικά με τον χωροταξικό σχεδιασμό της, η κατάργηση της κατηγορίας των «μεσαίας όχλησης» επιχειρήσεων υπέρ βιοτεχνικών και εμπορικών επενδύσεων, η απλούστευση των περιβαλλοντολογικών προϋποθέσεων, η άρση με fast track διαδικασίες των «αρχαιολογικών εμποδίων», ενώ διπλασιάζεται ο συντελεστής δόμησης για στρατηγικές επενδύσεις, καθιερώνεται το «Επιχειρηματικό Πάρκο Μεγάλης Μονάδας» για την εγκατάσταση μεγάλου μεγέθους επιχειρήσεων, δημιουργείται ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης για την άμεση πρόσβαση σε γεωχωρικά δεδομένα και συγκροτείται Εθνικό Μητρώο Υποδομών. Επίσης, προβλέπεται η διενέργεια του ελέγχου των επενδυτικών σχεδίων και της υλοποίησής τους από τρίτους (τράπεζες, ιδιωτικές επιχειρήσεις) αντί των δημόσιων υπηρεσιών, η προκαταβολή των κρατικών ενισχύσεων με την ολοκλήρωση της υλοποίησης του 50% των επενδυτικών σχεδίων κ.ά.

Σημειώνουμε ότι το νομοσχέδιο επιφυλάσσει μεγάλες ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις και τα συνδικαλιστικά δικαιώματα, καθώς καθιστά τις επιχειρησιακές συμβάσεις υπερισχύουσες των κλαδικών, για επιχειρήσεις ευρισκόμενες σε οικονομική δυσχέρεια, και τον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων αρμόδιο για την επέκταση ή μη των συλλογικών συμβάσεων εργασίας αναλόγως των επιπτώσεών τους στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και την απασχόληση, ενώ καθιερώνει την ηλεκτρονική ψηφοφορία στις γενικές συνελεύσεις των εργαζομένων και ορίζει τη δημιουργία Μητρώου Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων και Εργοδοτών. Επιπροσθέτως προβλέπει την αύξηση του κόστους της πρόσθετης εργασίας στη μερική απασχόληση και την εφαρμογή της ηλεκτρονικής κάρτας εργαζομένων, με σκοπό την πάταξη της αδήλωτης εργασίας κ.ά.

Υπόσχεση ανάπτυξης σε χαλεπούς καιρούς
Η κυβέρνηση, πάντως, δέχεται δριμεία κριτική περί ωραιοποίησης των επιπτώσεων από την άσκηση της οικονομικής πολιτικής της υπό το γενικό μότο ότι η είναι καταφανώς μεροληπτική υπέρ των μεγάλων επιχειρήσεων και εις βάρος των εργαζομένων, οι οποίοι υπόκειται σε έμμεση πλην σαφή κατάργηση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και σε ασφυκτικό έλεγχο της συνδικαλιστικής τους δράσης. Επίσης, αμφισβητείται η δυνατότητα «γενικευσιμότητας» της εν λόγω πολιτικής, εφόσον αγνοεί, όπως υποδεικνύεται, τις δομικές αντιθέσεις του τρόπου οργάνωσης της παγκόσμιας και εγχώριας οικονομίας.

Το βέβαιο είναι ότι η αποτελεσματικότητα του κυβερνητικού σχεδίου οικονομικής ανάπτυξης θα κριθεί στην καθημερινότητα των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, ιδιαίτερα σε εποχή διεθνούς επιβράδυνσης, με αρνητικό αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία εξαιτίας τριών παραγόντων: Της σημαντικής αύξησης του ποσοστού εξωστρέφειας της οικονομίας (ποσοστό εξαγωγών στο ΑΕΠ 19,9% το 2009 έναντι 34% το 2018), του εμπορικού πολέμου μεταξύ των υπερδυνάμεων, που ανακόπτει τις άμεσες ξένες επενδύσεις, και της αδυναμίας του τραπεζικού συστήματος να διασφαλίσει συμφέροντες όρους δανεισμού στις εγχώριες επιχειρήσεις.

Στο μεταξύ, «η κρίση ξαναχτυπά!», προειδοποιούν οι αναλυτές των διεθνών οργανισμών, οι πολιτικοί ταγοί και οι επικεφαλής των κεντρικών τραπεζών σε ΕΕ και ΗΠΑ. Η Fed μετά τα μέσα Σεπτεμβρίου «έριξε» στη διατραπεζική αγορά, όπως το 2008, 278,2 δισ. δολάρια, προκειμένου να παράσχει ρευστότητα σε τράπεζες, που αδυνατούσαν να κλείσουν τους ημερήσιους λογαριασμούς τους. Μια εβδομάδα νωρίτερα η ΕΚΤ είχε ανακοινώσει την ενεργοποίηση ενός νέου κύκλου ποσοτικής χαλάρωσης. Την ίδια ώρα ο πρόεδρος των ΗΠΑ πιέζει τη Fed να μειώσει τα επιτόκιά της και ετοιμάζει τόνωση της ανάπτυξης μέσω μειώσεων στη φορολογία των επιχειρήσεων, ενόσω οι Δημοκρατικοί προτείνουν ένα Green New Deal, με επενδύσεις στις υποδομές βάσει των «πράσινων» τεχνολογιών. Στη Γερμανία τα δύο συνεχόμενα αρνητικά τρίμηνα ανάπτυξης προκαλούν ανησυχία και οι φωνές που ζητούν επανεξέταση της δημοσιονομικής πολιτικής πολλαπλασιάζονται. Ο εμπορικός πόλεμος των ΗΠΑ με την Κίνα και ευρωπαϊκές χώρες, εκδηλωμένος με πολιτικές υπερβάλλουσας δασμολόγησης και προστατευτισμού, σε συνδυασμό με τις δυσμενέστατες προοπτικές του Brexit για την ευρωπαϊκή οικονομία, δημιουργούν προϊούσα αστάθεια και ανασφάλεια. Αν σε αυτά προστεθεί η νέα φάση της διαρκούς διεθνούς κρίσης στη Μέση Ανατολή και η όξυνση της προσφυγικής κρίσης, το συμπέρασμα είναι πως η διαχείριση της κατάστασης είναι ιδιαίτερα σοβαρή, πιθανώς ανάλογη του 2008.

Οι επτά διατροφικές-καταναλωτικές τάσεις της επόμενης δεκαετίας

Posted on by Λευτέρης Κιοσές

Oι εν λόγω επτά τάσεις αναφέρονται στην ανάπτυξη της χορτοφαγικής διατροφής, της αναζήτησης εναλλακτικών τροφίμων, νέων γεύσεων, σνακ και εύκολου φαγητού, στη σύνδεση της υγείας με τη διατροφή, στην αύξηση σχετικά της σημασίας των social media, όπως και στην επίδραση της κλιματικής αλλαγής και του ενδιαφέροντος για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ειδικότερα:

Χορτοφαγία και χορτοφαγική διατροφή
Οι διεθνείς δημογραφικές εξελίξεις και οι πολιτισμικές αλλαγές, σε συνδυασμό με τα όρια των παραγωγικών δυνατοτήτων της παγκόσμιας οικονομίας ως προς το να παράγει ζωικές πρωτεΐνες, είναι παράγοντες που συνεισφέρουν στην αύξηση παγκοσμίως των καταναλωτών που επιλέγουν την χορτοφαγική δίαιτα. Στην ΕΕ υπάρχουν χώρες, όπως η Σουηδία, που το ποσοστό των χορτοφάγων φτάνει ακόμα και το 15% του πληθυσμού, ενώ σε χώρες όπως η Ινδία ξεπερνά το 35%. Στην Ελλάδα το ποσοστό των καταναλωτών που δηλώνουν χορτοφάγοι δεν υπερβαίνει το 3%, αλλά εντείνεται το ενδιαφέρον για την αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών. Το ενδιαφέρον αυτό είναι σημαντικά υψηλότερο από άλλες χώρες (σχήμα 1). Επισημαίνουμε ότι από το 62% των καταναλωτών δηλώνεται η αύξηση της κατανάλωσης οπωροκηπευτικών για λόγους βελτίωσης της υγείας τους.

Εναλλακτικά τρόφιμα
Η προαναφερθείσα τάση αναμένεται ότι θα καταστήσει εντονότερη την αναζήτηση εναλλακτικών υλικών, τροφίμων και προϊόντων, προκειμένου να ικανοποιούνται οι υφιστάμενες διατροφικές συνήθειες. Προϊόντα όπως το φυτικό τυρί, τα φυτικά γάλατα κ.ά. υπάρχουν ήδη στην ελληνική αγορά. Το επόμενο βήμα αναμένεται ότι θα αφορά το κρέας εργαστηρίου ή από φυτικά συστατικά. Ήδη υπάρχει, άλλωστε, ένα καταναλωτικό κοινό στην Ελλάδα που αναπτύσσει σχετικές διατροφικές επιλογές, αν και σε χαμηλότερο ποσοστό συγκριτικά με το εξωτερικό. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 25% του κοινού θεωρεί αυτές τις επιλογές πιο υγιεινές έναντι 51% στις ΗΠΑ (σχήμα 2).

Νέες γεύσεις
Τόσο η πολυπολιτισμικότητα κι η πρόσβαση στο διαδίκτυο όσο και οι δύο προαναφερόμενες τάσεις καθοδηγούν τις επιθυμίες των καταναλωτών για νέες γεύσεις και ποικιλία διαφορετικών επιλογών. Σε ποσοστό 71% το ελληνικό κοινό εκδηλώνει την αρέσκειά του στην ανακάλυψη καινούργιων γεύσεων (έναντι 67% στις ΗΠΑ), ενώ κατά το 66% δηλώνεται ότι η ποικιλία ειδών είναι ο βασικός παράγοντας για την επιλογή καταστήματος αγοράς τροφίμων. Ήδη σήμερα οι εταιρείες τροφίμων πειραματίζονται με νέους συνδυασμούς γεύσεων, επιχειρώντας να καλύπτουν τέτοιες ανάγκες, ενώ και οι λιανεμπορικές επιχειρήσεις, στο ίδιο πλαίσιο, επεκτείνουν τα κωδικολόγιά τους με νέες κατηγορίες τροφίμων.

Αύξηση των σνακ και του φαγητού ευκολίας
Οι εντεινόμενοι ρυθμοί της καθημερινής ζωής, η αύξηση της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και οι δημογραφικές αλλαγές διαμορφώνουν ένα καταναλωτικό κοινό με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Πρόκειται για ένα κοινό με αυξημένους περιορισμούς χρόνου, που δεν του επιτρέπουν να αφιερώνεται στη μαγειρική, καθώς δραστηριοποιείται όλο και περισσότερο και τις βραδινές ώρες. Συνεπώς αναζητά όλο και πιο πολύ τις εύκολες λύσεις διατροφής, αντικαθιστώντας τα γεύματα με την κατανάλωση σνακ ή τη μαγειρική με έτοιμες λύσεις γεύματος, ενώ απευθύνονται όλο και συχνότερα στο food delivery. Οι αλλαγές αυτές επηρεάζουν τόσο τη βιομηχανία τροφίμων, η οποία καλείται να απαντά με νέα προϊόντα, όσο και το λιανεμπόριο, το οποίο πρέπει να παρέχει πλέον λύσεις και όχι μόνο προϊόντα.

Υγεία και διατροφή
Ωστόσο, σε αντίθεση με την προαναφερόμενη τάση οι καταναλωτές αναμένεται να αφιερώνουν όλο και πιο πολύ χρόνο στη διατροφή τους ως αποτέλεσμα της αύξησης του επιπέδου εκπαίδευσης, αλλά και του μέσου προσδόκιμου ζωής. Οι άνθρωποι είναι φυσικό να θέλουν να ζουν πιο υγιείς για μεγαλύτερο χρόνο. Η υγεία (σχήμα 5) είναι αλληλένδετη με τη διατροφή (88%), ενώ η υγιεινή διατροφή είναι αλληλένδετη με τη μαγειρική (89%). Το κοινό ψάχνει πιο υγιεινές επιλογές για τη διατροφή του και οι επιχειρήσεις πρέπει να είναι προετοιμασμένες, ώστε να ανταποκρίνονται σε τέτοιες ανάγκες, καθότι το τι είναι υγιεινό ή όχι είναι σε ένα μεγάλο βαθμό ασαφές για μεγάλες ομάδες καταναλωτών.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι μια από τις τροφές η οποία ενοχοποιείται όλο και περισσότερο στα μάτια του καταναλωτικού κοινού ως ανθυγιεινή είναι η ζάχαρη. Η στροφή προς εναλλακτικές πηγές όπως είναι η ζαχαρίνη και η στέβια φαίνεται ότι κερδίζει έδαφος με το 28% του κοινού να επιλέγει αυτές τις εναλλακτικές. Παράλληλα ένα 38% του κοινού δηλώνει ότι γενικότερα αποφεύγει την κατανάλωση γλυκών και ζάχαρης με το – θεωρητικό – αθροιστικό ποσοστό να φτάνει το 66%, αφήνοντας πλέον μία μειοψηφία να επιλέγει την παραδοσιακή κρυσταλλική επιλογή.

Social media και IoT
Τα social media όλο και δραστικότερα θα διαμορφώνουν τις επιλογές του καταναλωτικού κοινού σε ό,τι αφορά τις αγορές τροφίμων, τη μαγειρική και την κατανάλωσή τους, καθώς οι άνθρωποι συνδέονται με το Internet όλο και περισσότερο. Σήμερα σε ποσοστό 39% το ελληνικό κοινό (σχήμα 7) μαγειρεύει, έχοντας ανοιχτό το κινητό για να συμβουλεύεται συνταγές, ενώ σε ποσοστό 22% έχει ενεργοποιηθεί, ζητώντας συμβουλές μέσω των social media. Πλέον η νοικοκυρά δεν μαγειρεύει μόνο για τους ανθρώπους του νοικοκυριού της, αλλά για ένα ευρύτερο κοινό, αφού κατά το 40% οι ερωτηθέντες δήλωσαν ότι έχουν ανεβάσει φωτογραφίες του φαγητού τους στο διαδίκτυο. Στο πλαίσιο αυτό, οι influencers θα αποκτούν πιο ενεργό ρόλο, επηρεάζοντας περισσότερο τις εξελίξεις. Οι ταχύτητες διάδοσης των πληροφοριών, αλλά και των νέων τάσεων που αφορούν τόσο τη διατροφή, όσο και την προετοιμασία των γευμάτων στο σπίτι αυξάνονται με εκθετική ταχύτητα, υποχρεώνοντας τις επιχειρήσεις του κλάδου παραγωγής και διανομής των προϊόντων να επιταχύνουν, ώστε να τις προλαβαίνουν και κυρίως να έχουν παρουσία στα εν λόγω μέσα.

Κλιματική αλλαγή και βιώσιμη ανάπτυξη
Η κλιματική αλλαγή και το αυξανόμενο ενδιαφέρον των ανθρώπων για τις επιπτώσεις της καταστροφής του περιβάλλοντος σε διάφορες πτυχές της καθημερινής τους ζωής αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων του κλάδου. Οι καταναλωτές γίνονται όλο και πιο απαιτητικοί στην κατεύθυνση αυτή και, ταυτόχρονα, κριτικοί αναφορικά με τη λειτουργία των επιχειρήσεων. Τα σχετικά ποσοστά που καταγράφουν την τάση αυτή στην Ελλάδα είναι πλέον συγκρίσιμα με άλλων δυτικών οικονομιών, ειδικά σε ό,τι αφορά την πρόθεση αγοράς προϊαπό επιχειρήσεις που λειτουργούν με ηθικό και φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο.

Ας μη λησμονείται ότι οι προαναφερόμενες τάσεις εκδηλώνονται μέσα στο συγκεκριμένο οικονομικό πλαίσιο, στο οποίο οι πολίτες ψωνίζουν. Από τη μία πλευρά, ο καταναλωτής προσπαθεί να ακολουθεί συγκεκριμένες κατευθύνσεις υγιεινής διατροφής, αλλά από την άλλη πλευρά, αυτό το επιχειρεί προσπαθώντας να εξισορροπεί τη σχέση διατροφικών του επιλογών και εισοδηματικής του διαθεσιμότητας. Πάντα θα υπάρχει μία ευαίσθητη γραμμή ισορροπίας ανάμεσα στα «θέλω» του καταναλωτή και στις δυνατότητες προσφοράς προς αυτόν από τις επιχειρήσεις. Όσοι οργανισμοί καταφέρνουν να βρίσκονται κοντά σε αυτή τη λεπτή γραμμή ισορροπίας, θα είναι οι νικητές στην επόμενη δεκαετία.

Οριακά καλύτερα από το 2017, συγκλονιστικά χειρότερα από το 2008

Posted on by Αλέξανδρος Πεστιμαλτζόγλου

Eιδικότερα, επί δείγματος 6.502 νοικοκυριών της χώρας και δώδεκα κατηγοριών αγαθών και υπηρεσιών ατομικής κατανάλωσης προέκυψε πως η συνολική μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών το 2018 ανήλθε στα 5.834.368.771 ευρώ έναντι 5.768.848.031 ευρώ το 2017, εμφανίζοντας αύξηση 1,1%. Η μέση μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών ανήλθε στα 1.441,03 ευρώ, αυξημένη κατά 26,94 ευρώ ή 1,9% σε τρέχουσες τιμές συγκριτικά με το 2017 και 18,47 ευρώ ή 1,3% σε πραγματικούς όρους. Προσαρμοσμένη σε ατομικούς όρους, η αύξηση των μέσων μηνιαίων δαπανών σε σύγκριση με το 2017 αντιστοιχεί σε 10,35 ευρώ, αφού ανήλθε στα 557,86 ευρώ. Το καταναλωτικό πρότυπο του 2018 σε ποσοστά επί του μέσου όρου των μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών της χώρας έμεινε σχεδόν αμετάβλητο με το αντίστοιχο του 2017. Αναλυτικότερα, το μεγαλύτερο μερίδιο δαπανών του μέσου προϋπολογισμού των νοικοκυριών αφορά τα είδη διατροφής (20,2%). Ακολουθούν τα μερίδια της στέγασης (14,1%) και των μεταφορών (13,0%), ενώ το μικρότερο αντιστοιχεί στις δαπάνες για εκπαίδευση (3,2%). Σε σχέση με την έρευνα του 2017, από τις δώδεκα κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών οι τέσσερις παρουσιάζουν ποσοστιαία αύξηση συμμετοχής από 0,1 (αναψυχή) έως 0,3 μονάδες (ξενοδοχεία), οι έξι παρουσιάζουν μείωση έως 0,2 μονάδες (π.χ. τα είδη διατροφής) και δύο κατηγορίες παραμένουν αμετάβλητες (ένδυση, στέγαση). Ακολούθως οι υποκατηγορίες δαπανών που παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες θετικές μεταβολές είναι οι οικονομικές υπηρεσίες, με ποσοστιαία μεταβολή 79,8%, και ο τηλεφωνικός εξοπλισμός με 28,8%. Τις μεγαλύτερες αρνητικές μεταβολές παρουσιάζουν οι οικονομικές ενισχύσεις και τα προσωπικά είδη, με ποσοστά 11,8% και 16,4% αντίστοιχα. Αναφορικά με τη μεταβολή των δαπανών των νοικοκυριών, οι μεγαλύτερες αυξήσεις διαπιστώθηκαν στις κατηγορίες των ξενοδοχείων, καφενείων και εστιατορίων (5,1%) και της υγείας (4,5%), ενώ οι μεγαλύτερες μειώσεις στην κατηγορία των οινοπνευματωδών ποτών και καπνού (1,6%) και των διαφόρων αγαθών και υπηρεσιών (1,2%). Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες στα είδη διατροφής, ως προς την έρευνα του 2017 διαπιστώθηκε μείωση της μηνιαίας δαπάνης (σε τρέχουσες τιμές) για γαλακτοκομικά προϊόντα και αυγά (1,7%) και έλαια και λίπη (0,9%), ενώ αύξηση της μηνιαίας δαπάνης διαπιστώθηκε για φρούτα (5,0%), καφέ, τσάι και κακάο (3,1%), μεταλλικά νερά, αναψυκτικά, χυμούς φρούτων και λαχανικών (1,8%), ζάχαρη, μαρμελάδες, μέλι κ.λπ. (1,7%), λαχανικά (1,6%), αλεύρι, ψωμί και δημητριακά (1,4%), ψάρια (0,6%), λοιπά είδη διατροφής (0,3%) και κρέας (0,3%).

Σύγκριση αποτελεσμάτων ΕΟΠ 2018 προς 2008 και 2014
Σε γενικό πλάνο, τα προαναφερόμενα ευρήματα της έρευνας για τους προϋπολογισμούς του 2018 συγκριτικά με τα αντίστοιχα του 2017 παρουσιάζουν μικρή έως αμελητέα πλην θετική μεταβολή. Συγκρινόμενα, όμως, με τα αντίστοιχα στοιχεία του 2008, προκαλούν θλίψη. Συγκεκριμένα, η μέση μηνιαία δαπάνη σε τρέχουσες τιμές, ενώ το 2008 ήταν 2.120,40 ευρώ, το 2018 ήταν μόλις 1.441,03 ευρώ, δηλαδή μειωμένη κατά 32% ή 679,37 ευρώ. Αν δε ληφθεί υπόψιν ο πληθωρισμός, τότε σε σταθερές τιμές η διαφορά εκτοξεύεται στα 38,1% ή τα 887,17 ευρώ! Οι μειώσεις των μέσων μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών την τελευταία δεκαετία ανακλώνται σε ποσοστιαίες μειώσεις ανά κατηγορία αγαθών και υπηρεσιών. Η μικρότερη μείωση διαπιστώθηκε στις ανελαστικές δαπάνες για αγορές ειδών διατροφής και είναι της τάξης του 16,2% (σε σταθερές 22,7%). Ενδεικτικά αναφέρουμε κάποιες από τις κατηγορίες που ακολουθούν: Δαπάνες στέγασης -18,7% (σε σταθερές -30%), υγείας -24,1% (σε σταθερές -30%), εκπαίδευσης -28,6% (σε σταθερές -34,1%), αναψυχής και πολιτισμού -33,7% (σε σταθερές -38,8%), ένδυσης-υπόδησης -52,3% (σε σταθερές -56%), με τελευταία την κατηγορία των διαρκών αγαθών, όπου οι δαπάνες μειώθηκαν εξωφρενικά, ήτοι -58% (σε σταθερές -61,3%). Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις ευαίσθητες κατηγορίες για την κοινωνική αναπαραγωγή, όπως η υγεία, η εκπαίδευση κι η αναψυχή-πολιτισμός, οι τεράστιες αρνητικές μεταβολές των οικογενειακών δαπανών δεν οφείλονται σε αύξηση των αντίστοιχων κρατικών δαπανών, όπως θα έπρεπε, αλλά στη σκανδαλώδη απουσία τους. Συνεπώς η μείωση των οικογενειακών δαπανών αντικειμενικά ισοδυναμεί με παραμέληση της υγείας της οικογένειας, υποβάθμιση της μόρφωσης των παιδιών της και υποτίμηση των αναγκών αναψυχής και πολιτιστικής εκπαίδευσης των μελών της. Η δεινή κατάσταση, στην οποία περιήλθαν τα νοικοκυριά της χώρας, φαίνεται στα στοιχεία της περιόδου 2014-2018. Συγκεκριμένα, η σταθερά κακή κατάσταση των συνθηκών διαβίωσης αποτυπώνεται στο υψηλό ποσοστό των δαπανών για είδη διατροφής ως μεριδίου επί του συνόλου του οικογενειακού προϋπολογισμού. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2014 το ποσοστό των εν λόγω δαπανών καταλάμβανε το 20,6% επί του μηνιαίου συνόλου τους και το 2018 το 20,2%, δηλαδή ήταν το μεγαλύτερο μερίδιο δαπανών του μέσου νοικοκυριού έναντι των υπόλοιπων αναγκών του. Επιπλέον, την ίδια περίοδο μειώνονταν συνεχώς οι δαπάνες για διαρκή αγαθά ως ποσοστό επί του οικογενειακού προϋπολογισμού από 5,0% το 2014 σε 4,4% το 2018, όπως και για διάφορα αγαθά και υπηρεσίες από 9,2% το 2014 σε 8,5% το 2018.

Οι διατροφικές συνήθειες το 2018
Οι αλλαγές στις δαπάνες για είδη διατροφής ανακλώνται σε αλλαγές στη μηνιαία κατανάλωση ποσοτήτων τους. Συγκριτικά με το 2017 πέρυσι διαπιστώθηκε μείωση της μέσης μηνιαίας κατανάλωσης σε γάλα (3,3%), ελαιόλαδο (2,6%), τσιγάρα (2,6%), οινοπνευματώδη ποτά (2,5%) και ψωμί-είδη αρτοποιίας (1,3%). Αύξηση παρατηρείται σε τυρί (3,7%), κρέας (2,6%), γιαούρτι (1,6%), φρούτα νωπά, συντηρημένα και ξηρούς καρπούς (1,3%), ψάρια (0,9%), ζυμαρικά (0,8%), ρύζι (0,7%) και λαχανικά νωπά, συντηρημένα και όσπρια (0,1%). Αμετάβλητη παρέμεινε η μέση μηνιαία κατανάλωση αυγών. Οι εν λόγω αλλαγές δείχνουν μια οριακή καλυτέρευση των διατροφικών συνθηκών ως προς το 2017, αφού αυξάνει, έστω οριακά, η κατανάλωση κρέατος, ψαριών και φρούτων. Ωστόσο, η κατανάλωση φτηνών αμυλούχων τροφίμων δεν υποχωρεί, παραμένοντας σταθερά σε υψηλά επίπεδα. Εντύπωση προκαλεί η μείωση κατά 3,3% των ποσοτήτων γάλατος σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα. Ενδιαφέροντα στοιχεία για τη διεξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με το επίπεδο και την πορεία της ενεργειακής φτώχειας, που παρουσιάστηκε στη χώρα την τελευταία δεκαετία, είναι η αύξηση της μέσης μηνιαίας ποσότητας φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στην κύρια κατοικία κατά 7,6% και 0,6% αντίστοιχα. Την ίδια στιγμή η μέση μηνιαία ποσότητα στερεών καυσίμων (καυσόξυλα, πελλέτες, πυρήνας κ.λπ.), υγρών καυσίμων και υγραερίου μειώθηκε αντίστοιχα κατά 8,9%, 5% και 3,5%.

Τα πρότυπα κατανάλωσης
Η ΕΟΠ 2018 παρέχει στοιχεία για τα διαφορετικά πρότυπα κατανάλωσης , ανάλογα με τον τύπο του κάθε νοικοκυριού. Πριν όμως αναφερθούν οι διαφορές, σημειώνουμε πως η μεγαλύτερη δαπάνη σε όλους τους τύπους νοικοκυριών αφορά τα είδη διατροφής. Τα νοικοκυριά του ενός ατόμου ηλικίας άνω των 65 ετών δαπανούν κατά μέσο όρο το 44,2% της μέσης μηνιαίας δαπάνης των νοικοκυριών της χώρας. Αναλυτικότερα, τα μόλις 637,03 ευρώ που τελικά δαπανούν οι ηλικιωμένοι που ζουν μόνοι τους, κατανέμονται κατά 25,8% σε είδη διατροφής, 19,7% στη στέγαση, ενώ σημαντικό ποσοστό των δαπανών τους, 13,2%, αναλώνεται στην κατηγορία της υγείας. Αντίθετα, μικρό μερίδιο των δαπανών των ηλικιωμένων κατευθύνονται στην αναψυχή. Επιπλέον, ένα νοικοκυριό αποτελούμενο από ένα ζευγάρι με ένα παιδί έως 16 ετών δαπανά κατά μέσο όρο το 138,7% της μέσης μηνιαίας δαπάνης των νοικοκυριών, ενώ αντίστοιχα ένα ζευγάρι με δύο παιδιά έως 16 ετών το 150,5% ή, αλλιώς, 2.169,37 ευρώ. Το εν λόγω νοικοκυριό δαπανά το 17,4% του μέσου μηνιαίου προϋπολογισμού του σε είδη διατροφής, το 14,7% στις μεταφορές, το 13,2% στη στέγαση, το 6,8% στην εκπαίδευση και το διόλου ευκαταφρόνητο 3,4%, δηλαδή 73,75 ευρώ, στις επικοινωνίες. Η κατηγορία του νοικοκυριού, με βάση τη θέση του υπεύθυνού του στην παραγωγική διαδικασία, το οποίο δαπανά τα περισσότερα χρήματα, είναι του αυτοαπασχολούμενου με μισθωτούς. Συγκεκριμένα, η μέση μηνιαία δαπάνη του φτάνει τα 3.103,42 ευρώ. Αντίθετα, τις χαμηλότερες μηνιαίες δαπάνες κάνει το νοικοκυριό με υπεύθυνο οικονομικά μη ενεργό ή άνεργο, αφού δαπανά μόλις το 74,6% της μηνιαίας δαπάνης των νοικοκυριών της χώρας ή 1.074,45 ευρώ. Σημειωτέον ότι συγκριτικά με το 2017 το προαναφερόμενο επίπεδο δαπανών είναι μειωμένο κατά 0,6%, πράγμα που δείχνει πως η θέση των ανέργων χειροτερεύει. Στα ενδιαφέροντα στοιχεία της ΕΟΠ 2018 περιλαμβάνεται η διαπίστωση πως τα νοικοκυριά με υπεύθυνο ηλικίας 45-54 ετών δαπανούν κατά μέσο όρο τα περισσότερα, δηλαδή το 131,6% της μέσης μηνιαίας δαπάνης των νοικοκυριών της χώρας, ενώ τα νοικοκυριά με υπεύθυνο άνω των 75 ετών δαπανούν το 59,6%. Επίσης, τα νοικοκυριά των αστικών περιοχών δαπανούν κατά μέσο όρο 1.504,77 ευρώ μηνιαίως, ενώ των αγροτικών περιοχών 20,9% λιγότερα, δηλαδή 1.190,91 ευρώ. Αντίστοιχα εικόνα αυξημένης δαπάνης παρουσιάζει η τουριστικά πλούσια Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, με 116,2% της μέσης μηνιαίας δαπάνης έναντι 75,4% της φτωχής Στερεάς Ελλάδας.

Οι συνθήκες διαβίωσης
Μικροδιαφορές σε σχέση με το 2017 διαπιστώνονται στα αποτελέσματα της ΕΟΠ 2018 αναφορικά με το επίπεδο διαβίωσης των νοικοκυριών, αφού οι ποσοστιαίες μεταβολές στην κατοχή ανέσεων στην κύρια κατοικία τους είναι οριακές. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός πως 38.906 νοικοκυριά «έχασαν» το 2018 τη δεύτερη κατοικία τους, αριθμός πολύ μεγάλος, αν αναλογιστεί κανείς πως μεταξύ 2008 και 2017 ο αντίστοιχος αριθμός ήταν 80.795. Μια πιθανή ερμηνεία τη δίνει η αδυναμία των νοικοκυριών να ανταποκριθούν στην υπερφορολόγηση των ακινήτων (και όχι μόνο) και η συνακόλουθη δραματική αύξηση των πλειστηριασμών των κατοικιών εξαιτίας των «κόκκινων» δανείων. Επιπλέον δηλωτικό στοιχείο των δυσκολιών διαβίωσης της πλειονότητας των νοικοκυριών της χώρας, μετά την πολυετή κρίση, είναι η συνεχιζόμενη μείωση του ποσοστού αυτών, που χρησιμοποιούν κεντρική θέρμανση, από ένα 76% το 2008 στο 41,3% το 2017 και σε 40,1% το 2018. Σε σχέση με το 2017, πέρυσι παρατηρήθηκε σημαντική αλλαγή στις επιλογές χρήσης μορφών ενέργειας, αφού η χρήση του φυσικού αερίου αυξήθηκε κατά 7,6%, ενώ μειώθηκε η χρήση υγρών και στερεών καυσίμων κατά 5% και 8,9% αντίστοιχα. Τα δεδομένα που ολοκληρώνουν την εικόνα των συνθηκών διαβίωσης των νοικοκυριών το 2018, αφορούν την αδυναμία κάλυψης βασικών αναγκών και σχετίζονται με την αντιμετώπιση έκτακτων πλην αναγκαίων δαπανών, στις οποίες αδυνατεί να ανταποκριθεί το 51,4% των νοικοκυριών, την αδυναμία διατροφής κάθε δεύτερη ημέρα με κοτόπουλο, κρέας, ψάρι ή λαχανικά ίσης θρεπτικής αξίας, αντιστοίχως το 11,8% των νοικοκυριών, την αδυναμία πληρωμής μιας εβδομάδας ετησίως διακοπών, αντιστοίχως το 50,7%, την αδυναμία αποπληρωμής δανείων από το 46,8% και τις δυσκολίες ανταπόκρισης στην πληρωμή πάγιων λογαριασμών, αντιστοίχως το 32,9%. Συνολικά το 2018 το ποσοστό της υλικής στέρησης εκτιμάται σε 16,7%, δηλαδή, μειώθηκε κατά 4,4 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2017.

Η ανισότητα
Για δέκατη συνεχή φορά η ΕΟΠ 2018 αναδεικνύει την ανισότητα ως εγγενές στοιχείο της οικονομικής δομής της χώρας. Αν και οριακά βελτιωμένο σε σχέση με το 2017, το μερίδιο της μέσης ισοδύναμης δαπάνης του πλουσιοτέρου 20% του πληθυσμού εξακολουθεί να είναι 5,1 φορές μεγαλύτερο από το μερίδιο του φτωχότερου 20% του πληθυσμού. Το μέγεθος της ανισότητας αποτυπώνεται, αν συγκριθούν οι ποσοστιαίες κατανομές των δαπανών κατά κατηγορία αγαθών και υπηρεσιών ανά κατηγορία πληθυσμού (φτωχοί / μη φτωχοί). Συγκεκριμένα, τα φτωχά νοικοκυριά, δηλαδή το 17,4% του πληθυσμού της χώρας (18,2% το 2016 και 18,1% το 2017) με δαπάνη μικρότερη του 60% της διάμεσης μηνιαίας δαπάνης, δαπανούν το 34,6% για είδη διατροφής έναντι 19,2% των μη φτωχών, το 21,4% για στέγαση έναντι αντίστοιχα 14,5%, το 5,3% στις μεταφορές έναντι 12,9%, το 1,8% σε αναψυχή- πολιτιστικές δράσεις έναντι 4,8% κ.λπ. Συγκεντρωτικά, ο φτωχός πληθυσμός δαπανά το 56% του μηνιαίου προϋπολογισμού του για σίτιση και στέγαση, ενώ ο μη φτωχός δαπανά για τις ίδιες ανάγκες το 33,7%. Επιπλέον, οι μη φτωχοί δαπανούν το 15,6% της μηνιαίας δαπάνης τους για αναψυχή, πολιτισμό και σε ξενοδοχεία, ενώ το φτωχό τμήμα του πληθυσμού δαπανά για τα ίδια αγαθά μόλις το 8,1%.

Σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη
Με βάση την ΕΟΠ 2018, στην Ελλάδα, την Ιταλία και τη Σερβία το σχετικά μεγαλύτερο μερίδιο των δαπανών του μέσου προϋπολογισμού των νοικοκυριών αφορά τα είδη διατροφής. Στη Γερμανία, τη Φινλανδία και την Ισπανία εμφανίζονται ως υψηλότερες οι δαπάνες για τη στέγαση, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο υψηλότερες είναι οι δαπάνες στα διάφορα αγαθά και τις μεταφορές. Στην Ελλάδα οι δαπάνες για την εκπαίδευση αφορούν το 3,2% του μέσου προϋπολογισμού των νοικοκυριών έναντι 0,2% στη Φινλανδία. Στην Ελλάδα και την Ιταλία καταγράφεται η υψηλότερη ιδιωτική δαπάνη για την υγεία, σε ποσοστά αντίστοιχα 7,5% και 6,1% του μέσου προϋπολογισμού των νοικοκυριών.

Φυτώρια νέων ιδεών…

Posted on by Ξένια Μαντζιώρη

Με άλλα λόγια, η αναζήτηση χρηματοδοτικής ή άλλης υποστήριξης μιας νεοφυούς επιχείρησης, όπως καλείται η δομή που πληροί τις παραπάνω προδιαγραφές, έχει πείσει αρκετούς πως μπορεί να είναι μια αξιόλογη απάντηση στη δυσκολία χρηματοδότησης από τα παραδοσιακά κανάλια νέων επίδοξων επιχειρηματιών. Η προβολή αυτής της διεξόδου έχει δημιουργήσει παράλληλα μια ανοιχτή αγορά ιδεών, με προνομιακούς πελάτες τους μεγάλους οργανισμούς.

Η εμπειρία της Silicon Valley, τα παραδείγματα της Google, του Facebook, της Amazon και πρόσφατα η επιτυχία Ελλήνων startupers, που μεταβίβασαν το σύνολο ή μέρος της επιχείρησης που είχαν δημιουργήσει σε πολύ μεγαλύτερες εταιρείες, ειδικότερα όταν το αντικείμενό τους συνδεόταν άμεσα με την τεχνολογία, έδωσαν τροφή σε όνειρα χιλιάδων νέων και γιγάντωσαν τις προσδοκίες φιλόδοξων ιδιωτών, που στην εποχή της κρίσης είδαν ένα φως στην αναζήτηση διόδου απόδρασης από το φάσμα της ανεργίας και της μετανάστευσης.

Παρά το γεγονός ότι η γκάμα των υποστηρικτών των νεοφυών επιχειρήσεων δεν σταματά να διευρύνεται, από πολυεθνικές επιχειρήσεις, πρεσβείες, εκπαιδευτικά ιδρύματα, διεθνείς οργανισμούς, εθνικούς φορείς, έως και ιδιώτες που αναζητούν μια συμφέρουσα τοποθέτηση κεφαλαίων, σήμερα που απέχουμε πολύ από το να θεωρήσουμε ότι η οικονομία έχει βρει μια νέα ισορροπία, η γρήγορη και επικερδής επιχειρηματική εξέλιξη δεν μπορεί παρά να αφορά μια μικρή ομάδα ατόμων ή ομάδων. Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι. Εδώ και μια δεκαετία οι ειδικοί αναλυτές και τα εξειδικευμένα μέσα ενημέρωσης ορίζουν το ποσοστό αποτυχίας των start up στο 90%… Οι λόγοι είναι πολλοί, αλλά η ανάλυσή τους δεν είναι της παρούσης…

Φυσικά, κανένα αρνητικό ποσοστό δεν ανέκοψε ποτέ τη δίψα νέων ανθρώπων να χτίσουν ένα καλύτερο μέλλον. Ευτυχώς! Πολλοί θα εξακολουθήσουν, ακόμη και σε δύσκολους καιρούς, να αναζητούν την επαγγελματική τους αποκατάσταση στην επιχειρηματική δραστηριότητα. Όμως, θα πρέπει να είναι σαφές ότι από τις χιλιάδες πρωτοβουλίες, ελάχιστες θα καταφέρουν να γεννήσουν βιώσιμες, κερδοφόρες επιχειρήσεις. Το κέρδος είναι βέβαιο μόνο για τους μεγάλους οργανισμούς, που μέσω του νέου συστήματος παραγωγής καινοτομίας, συχνά με την υποστήριξη δημόσιων φορέων, αποκτούν πρόσβαση σε φυτώρια ιδεών. Αγοράζοντας τις καλύτερες, δημιουργούν ευνοϊκότερους όρους ώστε να βρίσκονται πάντα στην πρωτοπορία, μειώνοντας παράλληλα τις πιθανότητες ενίσχυσης δυνητικών αυριανών ανταγωνιστών.

Οι προοπτικές θα πρέπει να είναι ξεκάθαρες και για την αγορά. Για παράδειγμα, παρόλο που θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί πως η ενίσχυση της ιδέας των start up θα παρήγαγε λύσεις για τις μικρού και μεσαίου μεγέθους εταιρείες, που δεν έχουν τη δυνατότητα λειτουργίας ενός οργανωμένου τμήματος R&D, διαπιστώνεται πως η μάχη είναι άνιση. Οι μεγάλες επιχειρήσεις, τα fund και οι «άγγελοι επενδυτές» έχουν εκ των πραγμάτων τον πρώτο λόγο στη δημιουργία προγραμμάτων συνεργασίας με τις πολλά υποσχόμενες ομάδες και την εξαγορά των πιο κερδοφόρων ιδεών.

Τελικά, μήπως ο προσανατολισμός ιδίως των νέων ερευνητών στην κατεύθυνση της επιχειρηματικής αξιοποίησης του αποτελέσματος της δουλειάς τους λειτουργεί ανασταλτικά στην υποστήριξη της έρευνας και άρα στην προαγωγή της στη χώρα, με ό,τι αυτό σημαίνει για τους πολίτες, αλλά και για τις επιχειρήσεις;

Όσοι επιμένουν στην άποψη πως είναι παραγωγική –για το σύνολο της κοινωνίας– η άμεση σύνδεση πρωτογενούς έρευνας και επιχειρηματικής σκοπιμότητας, αξίζει να σκεφτούν τις συνέπειες, όπως η διαπιστωμένη μονοπώληση από επιχειρηματικούς κολοσσούς πολλών υπηρεσιών, που έχουν άμεση σχέση με την καθημερινότητά μας. Πρόκειται για μια από τις πολλές επιπτώσεις της εξαγοράς γνώσης -επιστημονικών ανακαλύψεων ή έτοιμων μικρών επιχειρήσεων-. από όσους διαθέτουν το απαιτούμενο κεφάλαιο. Άραγε, υπάρχει κάποιος μηχανισμός προστασίας της αγοράς και της κοινωνίας από τη νέα αυτή συνθήκη, ώστε να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη της επιστημονικής έρευνας και να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος περαιτέρω συγκέντρωσης του ελέγχου και της αξιοποίησής της από λίγους και ισχυρούς;

Βασίλης Σταύρου, ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ: Μακροπρόθεσμος στόχος μας, η πρωτιά στην ελληνική αγορά

Posted on by Νικόλας Παπαδημητρίου

Στην έναρξη της συζήτησής μας ρωτήσαμε το συνομιλητή μας για τις προβλέψεις τού ομίλου Ahold-Delhaize και ειδικότερα τις δικές του σχετικά με τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας την επόμενη διετία. Όπως εξήγησε, «οι εκτιμήσεις και προβλέψεις τόσο του ομίλου όσο και οι δικές μου συμπίπτουν, δεδομένου ότι η κοινή τους βάση είναι οι ανάλογες εκτιμήσεις και προβλέψεις των επίσημων διεθνών και ελληνικών πολιτικών και οικονομικών οργανισμών, ενώ ειδικότερα υποστηρίζονται από τις σχετικές επεξεργασίες της ΑΒ Βασιλόπουλος, που έχει από πρώτο χέρι την εμπειρία της δράσης στην Ελλάδα. Δεν απέχουν, πρέπει να πω, από τις εκτιμήσεις που όλοι λίγο-πολύ κάνουμε στη χώρα και είναι θετικές, καθώς είναι δεδομένο πια πως η οικονομία μας αρχίζει να ανακάμπτει, έχοντας ήδη αφήσει πίσω της το κατώτατο όριο της συρρίκνωσής της. Προβλέπουμε λοιπόν μια ανάπτυξη του ΑΕΠ μεταξύ 2% και 3% την επόμενη διετία, παρά την επιθυμία για υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης, αντίστοιχους των ρυθμών άλλων οικονομιών που βγήκαν από την κρίση. Προσβλέπουμε σε μια περαιτέρω αποκλιμάκωση της ανεργίας, κυρίως με την επίσπευση κάποιων μεγάλων επενδύσεων, πράγμα που θα ενισχύσει το καταναλωτικό εισόδημα, ενώ αναμένουμε να εκφραστούν πρακτικά οι προθέσεις και τα μέτρα ελάφρυνσης της μεσαίας τάξης, η οποία ιστορικά οδηγεί την ανάπτυξη. Στο ίδιο πλαίσιο, ένα αισιόδοξο δείγμα είναι η αλλαγή των ψυχολογικών διαθέσεων των καταναλωτών. Συνεπώς, ενώ δεν αναμένεται ένα αναπτυξιακό «μπουμ», η μικρή ανάπτυξη χρόνο με το χρόνο δεν μπορεί παρά να προσφέρει ικανοποίηση».

    σελφ σέρβις: Αρκεί αυτό στην Ahold-Delhaize;

Βασίλης Σταύρου: Η μητρική μας σε όλη τη διάρκεια της κρίσης δεν σταμάτησε να επενδύει στη χώρα κατά μέσο όρο γύρω στα 60 εκατ. ευρώ το χρόνο σε υποδομές, ακόμα και στις σκοτεινότερες περιόδους για την οικονομία, ακόμα κι όταν το σενάριο του Grexit φάνταζε ως το πλέον πιθανό. Αυτό επιβεβαιώνει ότι η Ελλάδα και η ΑΒ για τον όμιλο ήταν και παραμένει στρατηγική επιλογή.

Η συγκέντρωση του κλάδου θα συνεχιστεί

    σ. σ.: Πώς εκτιμάτε ότι θα εξελιχθεί η διαδικασία συγκέντρωσης του κλάδου σε λίγες επωνυμίες αλυσίδων και πώς θα εκδηλωθούν στο εξής οι προθέσεις συμμετοχής της ΑΒ Βασιλόπουλος σε αυτή τη διαδικασία;

Β. Σ.: Ήδη από την έναρξη της οικονομικής κρίσης ο κλάδος μας μπήκε ουσιαστικά σε φάση επανίδρυσης, με δραματικές ανακατατάξεις στο δυναμικό του, μολονότι θεωρείται κλάδος σχετικά ασφαλής στην οικονομική κρίση, τουλάχιστον συγκριτικά με άλλους. Κι όμως, ιστορικά brands μεγάλων και μεσαίων αλυσίδων, όπως και μιας πλειάδας τοπικών δικτύων σούπερ μάρκετ, μέσα σε λίγα χρόνια εξαφανίστηκαν. Οι ισορροπίες στον κλάδο αποκαθίστανται, λοιπόν, σε ένα νέο πλαίσιο και πιστεύω ότι η σχετική διαδικασία ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί. Η συγκέντρωση επομένως θα συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια, καθώς η μεγαλύτερη πίεση ασκείται κυρίως στις μικρομεσαίες αλυσίδες, ακριβώς γιατί το πλεονέκτημα της συγκυριακής πρόσβασής τους σε διαθέσιμο κλαδικό τζίρο, που έδωσε η κατάρρευση μεγάλης αλυσίδας, παύει να υφίσταται. Εξάλλου, ο αριθμός των σούπερ μάρκετ στην ελληνική αγορά είναι τόσο μεγάλος, ώστε δεν θα μπορέσουν όλα να επιβιώνουν. Από αυτή την άποψη και ο ορίζοντας μιας περαιτέρω οργανικής ανάπτυξης γενικά του κλάδου είναι πια πολύ στενός.

Εμείς ανέκαθεν ήμασταν ανοικτοί στην αξιοποίηση ευκαιριών σχετικές με εξαγορές, εφόσον βέβαια οι τέτοιου είδους ευκαιρίες είναι συμβατές με τη στρατηγική μας. Έχουμε τα «μάτια» και τα «αυτιά» ανοιχτά στην αναζήτηση ευκαιριών, όπως δείχνει άλλωστε η ιστορία μας. Η εξαγορά για την εξαγορά δεν ήταν πότε, για εμάς, αυτοσκοπός.

    σ. σ.: Μεταξύ των αλυσίδων της λεγόμενης «μεσαίας ζώνης» βλέπετε σήμερα κάποιες να είναι συμβατές με την αναπτυξιακή στρατηγική σας;

Β. Σ.: Προφανώς υπάρχουν. Δεν σταματούμε να ανιχνεύουμε σχετικές προθέσεις και ενδεχόμενα, αλλά ο χορός των εξαγορών, όπως ξέρετε, θέλει πάντα δύο.

Ανάπτυξη βασισμένη στην πρόταξη της αξίας

    σ. σ.: Πόσο στενός είναι ο ορίζοντας της οργανικής ανάπτυξης της ΑΒ Βασιλόπουλος και σε ποιες περιοχές «ανοίγει»;

Β. Σ.: Αν και, όπως είπα, για το σύνολο της αγοράς δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια οργανικής ανάπτυξης, για εμάς η Αττική προσφέρεται για την ανάπτυξή μας, κυρίως στις δυτικές και τις νότιες περιοχές της, το ίδιο και η Κρήτη, και φυσικά η Βόρεια Ελλάδα, όπου ναι μεν έχουμε παρουσία, αλλά στοχεύουμε σε μεγαλύτερη πυκνότητα.

    σ. σ.: Η επέκτασή σας προμηνύεται με όρους έντασης του ανταγωνισμού στις τιμές;

Β. Σ.: Ο παράγοντας «τιμή και προσφορές» παραμένει βασικό κριτήριο αγοραστικής επιλογής, αλλά δεν είναι ο μοναδικός. Σήμερα, ο πελάτης φαίνεται να αναζητάει τη συνολική αξία σε επίπεδο προϊόντων και υπηρεσιών. Αυτή είναι και η δική μας πρόθεση. Να προτάξουμε την συνολική αξία για να προσφέρουμε στους πελάτες μας αξεπέραστη αγοραστική εμπειρία. Μάλιστα, και οι άλλες αλυσίδες, μεγάλες και μικρότερες, αναγνωρίζω ότι αρχίζουν λίγο-λίγο να αναπροσανατολίζονται ως προς τα βαρύνοντα στοιχεία της ανταγωνιστικότητάς τους, που προτάσσουν. Όχι τυχαία, η ένταση των προωθήσεων φέτος δεν είναι ανάλογη του 2017 ή του 2018.

Διαφοροποίηση μέσω στοχευμένων προσφορών

    σ. σ.: Μιλάτε δηλαδή για μια τάση αποκλιμάκωσης των προγραμμάτων προσφορών, της έκτασης και του βάθους τους;

Β. Σ.: Εμείς μιλούμε για «διαφοροποίηση» και μάλιστα με όρους εισόδου μας στην εποχή των στοχευμένων προσφορών ανά πελάτη, μέσω της κάρτας πιστότητας της εταιρείας. Έχουμε ήδη επενδύσει στις απαιτούμενες υποδομές και είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε στην πράξη.

    σ. σ.: Πάντως, οι επενδύσεις στην ανταγωνιστικότητα των τιμών σας είναι φανερό πως είναι πολύ υψηλές. Σε τι ύψος φτάνουν ετησίως και πώς θα εξελιχτούν οι επενδύσεις στις υποδομές σας τα επόμενα χρόνια;

Β. Σ.: Το ποσό που επενδύουμε στα προωθητικά μας προγράμματα κάθε χρόνο πλησιάζει τα 200 εκατ. ευρώ, ενώ οι επενδύσεις μας σε υποδομές δικτύου κυμαίνονται μεταξύ 50 και 70 εκατ. ευρώ, ανάλογα με τις ανάγκες ενίσχυσης των υποδομών μας κάθε χρόνο. Αυτό δεν θα αλλάξει.

Γιατί επενδύουμε στο ηλεκτρονικό εμπόριο

    σ. σ.: Ποιος ο στόχος των επενδύσεων στο ηλεκτρονικό εμπόριο σε μια αγορά, όπου όλοι οι ανταγωνιστές «πειραματίζονται» μεν με αυτό, διστάζοντας δε, λόγω υψηλού κόστους και μικρής αποτελεσματικότητας;

Β. Σ.: Εύκολα μπορεί να συμπεράνει κάποιος ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο σήμερα, εξετάζοντάς το αποκλειστικά με οικονομικούς όρους, δεν συμφέρει. Η αγορά του στον κλάδο μας είναι μικρή, με ετήσιο τζίρο μόλις γύρω στα 30-40 εκατ. ευρώ, αλλά με απαιτήσεις επενδύσεων για τη στήριξή του δυσανάλογα υψηλές. Είναι, άλλωστε, γνωστό ότι όλοι όσοι ασχολούμαστε με αυτό, δεν υπολογίζουμε ακόμα στην κερδοφορία του, εξαιτίας του υψηλού συντελεστή κόστους των παραδόσεων των ηλεκτρονικών παραγγελιών. Αυτή είναι η πραγματικότητα σήμερα! Για το πώς θα είναι τα πράγματα αύριο, κανείς δεν έχει την απάντηση. Το ότι δεν θα είναι ίδια, είναι βέβαιο. Το πόσο χρόνος θα απαιτηθεί να περάσουμε στην ηλεκτρονική γενιά της λιανικής πώλησης είναι μη προβλέψιμο. Το δίλημμα, λοιπόν, του «πότε πρέπει να επενδύσω σ’ αυτή την αγορά, σήμερα ή όποτε ανοίξει;», εμείς το αντιστρέψαμε, ρωτώντας: «Αντέχω το κόστος που θα έχω, αν η εν λόγω αγορά ανοίξει πριν τοποθετηθώ σε αυτήν;». Προφανώς ξέρετε την απάντησή μας…

Στόχος η αύξηση του μεριδίου μας από το 2020

    σ. σ.: Σε λίγες ημέρες θα ολοκληρωθεί η δημοσίευση των εταιρικών ισολογισμών των επιχειρήσεων του κλάδου για το 2018, ενώ ήδη διαβάζουμε στον Τύπο πληροφορίες για τον τζίρο και τα μερίδια αγοράς βασικών ανταγωνιστών σας. Τελικά ποιο είναι το μερίδιο αγοράς της ΑΒ Βασιλόπουλος;

Β. Σ.: Μια προσεκτική συγκριτική μελέτη όλων των στοιχείων των ισολογισμών, όταν δημοσιευτούν, θα δώσει ασφαλώς ευκρινέστερη εικόνα για καθεμιά εταιρεία. Το μόνο σχόλιό μου είναι ότι, λαμβανομένης υπόψιν της μεγάλης αναδιάρθρωσης της κλαδικής αγοράς από το 2015, το μερίδιο τζίρου της ΑΒ Βασιλόπουλος σήμερα, όντας στο επίπεδο περίπου του ενός πέμπτου επί του συνόλου της αγοράς, είναι σαφώς μεγαλύτερο συγκριτικά με εκείνο που είχαμε προ της αναδιάρθρωσής της. Το ότι απωλέσαμε ένα μέρος των πωλήσεων, που κερδίσαμε υπό συνθήκες υπολειτουργίας δύο βασικών δικτύων του ανταγωνισμού, ήταν φυσιολογικό σε συνθήκες αποκατάστασης της λειτουργίας τους υπό νέους ιδιοκτήτες.

    σ. σ.: Πότε εκτιμάτε ότι θα υπάρξει ισορροπία στους συσχετισμούς των μεριδίων τζίρου στην κλαδική αγορά και με τι στόχο θα την υποδεχθείτε;

Β. Σ.: Πιστεύω ότι μέχρι το τέλος του χρόνου η σταθεροποίηση θα επέλθει. Ίσως με κάποιες καθυστερήσεις σε ορισμένες περιοχές, αλλά αυτό δεν θα επηρεάσει τη γενική κατάσταση. Φυσικά, στόχος μας είναι η αύξηση του μεριδίου μας από το 2020.

    σ. σ.: Μακροπρόθεσμα σκοπεύετε στην πρωτιά;

Β. Σ.: Όπως έχω ξαναπεί, κεντρικός μας στόχος σήμερα είναι η πρωτιά στην καρδιά των πελατών ως συνώνυμο της ποικιλίας, της ποιότητας και της εξυπηρέτησης και η ταύτισή μας στη συνείδησή τους με το καινούργιο, το καινοτόμο και το διαφορετικό. Εφόσον το πετύχουμε, θα διεκδικήσουμε και πάλι την πρωτιά στην ελληνική αγορά.

Γιατί επενδύουμε στα convenience

    σ. σ.: Νοείται αξίωση πρόσκτησης τζίρου από τη μικρή λιανική, μέσω οργανικής ανάπτυξης, ενόσω το εταιρικό μικρό κατάστημα έχει υψηλό λειτουργικό κόστος, αλλά και τα όρια πειθούς σε δυνητικούς franchisees είναι μάλλον πεπερασμένα;

Β. Σ.: Η δράση μας στον τομέα των καταστημάτων convenience στηρίζεται στην ανάπτυξη μικρότερων εταιρικών καταστημάτων –ήδη το σχετικό πλάνο εξελίσσεται δυναμικά– όσο και καταστημάτων ενταγμένων σε σύστημα franchising, για τα οποία, πρέπει να πω, δεν συμμερίζομαι τη δυσκολία πειθούς, που επισημαίνετε. Απεναντίας. Ξεκινώντας το σχετικό πλάνο από πέρυσι, στο τέλος της χρονιάς φέτος το δίκτυό τους θα έχει 35 νέα καταστήματα και, κινούμενοι με ανάλογο ρυθμό ανάπτυξης ως το 2023, ευελπιστούμε ότι θα φτάσει τα 200 franchising καταστήματα, συνολικά. Είναι πεποίθησή μας ότι το κατάστημα convenience θα στηρίξει αποτελεσματικά την επέκταση και την ανάπτυξή μας, επειδή είναι η έκφραση μιας τάσης παγκόσμιας, διαπιστωμένης σήμερα και στην Ελλάδα, που απηχεί κυρίως την έλλειψη ελεύθερου χρόνου των καταναλωτών. Η αντίληψη ότι «θα πάω αύριο σε ένα κατάστημα, όπου θα ψωνίσω τα πάντα» υποχωρεί, δίνοντας όλο και περισσότερο χώρο στην ιδέα ότι «το κατάστημα ευκολίας το χρειάζομαι, γιατί εξυπηρετεί άμεσα ανάγκες μου, που η κάλυψή τους δεν αναβάλλεται»! Στο ίδιο ακριβώς πλαίσιο, το ηλεκτρονικό εμπόριο αναμένεται ότι θα παίξει τον δικό του ξεχωριστό ρόλο, ανταποκρινόμενο στην ανάγκη δημιουργίας πολλαπλών σημείων επαφής με τον πελάτη…

    σ. σ.: Συνεπώς μιλήστε μας και για τα σχέδιά σας σε ό,τι αφορά τα dark stores!

Β. Σ.: Ήδη ολοκληρώνουμε την κατασκευή του πρώτου –Home Shop Center, όπως το ονομάζουμε– στην περιοχή του Αγίου Ιωάννη στο Ρέντη. Τώρα δοκιμάζουμε το μοντέλο του και πρόκειται σύντομα να τεθεί σε κανονική λειτουργία, υποστηρίζοντας τις ηλεκτρονικές μας πωλήσεις. Η αρχή έγινε. Έχουμε ένα εξαετές πλάνο ανάπτυξης, αλλά επιτρέψτε μου να μην επεκταθώ περισσότερο.

Το own branding έχει μέλλον

    σ. σ.: Πώς θα εξελιχθεί η στρατηγική σας αναφορικά με τα private labels προϊόντα, δεδομένων των περιορισμών τους σε ό,τι αφορά την οικονομική αποδοτικότητά τους, και πώς βλέπετε το μέλλον τους γενικά στην αγορά μας;

Β. Σ.: Είναι γεγονός ότι η κάμψη των τιμών στα εθνικά brands, λόγω έντασης των προωθήσεων, άσκησε πίεση στα own brands μας, άρα το πλεονέκτημα της τιμής τους μετριάστηκε. Τούτο δεν σημαίνει πως δεν είμαστε ικανοποιημένοι από τις σχετικές επιδόσεις μας. Κάθε άλλο. Άλλωστε, τα θεωρούμε βασικό πυλώνα της διαφοροποίησής μας και θα τα εμπλουτίσουμε μελλοντικά με νέες σειρές προϊόντων προστιθέμενης αξίας. Δεν έχουμε κανένα λόγο να τροποποιήσουμε τη σχετική στρατηγική μας.

Ως προς την εξέλιξη γενικά των private labels στην ελληνική αγορά δεν νομίζω ότι θα δούμε αξιοσημείωτες αλλαγές στο ορατό μέλλον. Σήμερα το μερίδιό τους σε αξία στις συνολικές πωλήσεις των άλλων αλυσίδων κυμαίνεται στο 15%-17%, ενώ σε εμάς υπερβαίνει το 20%. Αν εξαιρεθούμε ως περίπτωση μαζί με τους discount παίκτες, οι άλλες αλυσίδες δεν έχουν σημαντική ανάπτυξη στον εν λόγω τομέα. Αλλά προοπτικά πιστεύω ότι ο ανταγωνισμός θα ωθήσει στην ανάπτυξη των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.

    σ. σ.: H ΑΒ Βασιλόπουλος λειτουργεί ως ιμάντας διάθεσης εγχώριων προϊόντων στο δίκτυο της Ahold-Delhaize;

Β. Σ.: Οι συλλογές των own brands μας είναι διαθέσιμες σε όλους τους ενδιαφερόμενους Ευρωπαίους συναδέλφους στον όμιλο –πρωτίστως των γειτονικών χωρών, που τα εμπορεύονται πιο συστηματικά–, ενώ η μεταξύ μας σχετική συνεργασία, κυρίως στον τομέα της προμήθειας με φρέσκα ελληνικά οπωροκηπευτικά, υπάρχει και διευρύνεται, μέσω της σύστασης σε αυτούς αξιόλογων Ελλήνων προμηθευτών. Το έζησα, άλλωστε, και ως επικεφαλής της εταιρείας του ομίλου στη Ρουμανία, οπότε έδωσα την ευκαιρία σε καλούς Έλληνες προμηθευτές να δοκιμαστούν στη ρουμανική αγορά. Η διαδικασία αυτή αποδίδει, αλλά μόνο όταν ο προμηθευτής βλέπει υπεύθυνα την εξωστρεφή προοπτική του. Βλέπετε, η διαθεσιμότητα για εξαγωγική δραστηριότητα ως δήλωση είναι εύκολη, αλλά στην πράξη πολλές φορές αποδεικνύεται δύστοκη.

Μείωση πωλήσεων και κερδών το 2018, αλλά με σχέδιο αντεπίθεσης
Απώλειες πωλήσεων 5,7% έναντι του 2017, ήτοι τζίρο 1,98 δισ. ευρώ έναντι 2,1 δισ. ευρώ, και μείωση κερδών εμφάνισε η ΑΒ Βασιλόπουλος το 2018, χρονιά κατά την οποία διαχειρίστηκε τις πιέσεις από τη γιγάντωση της ΕΥΣ. Στο ίδιο πλαίσιο, μείωση κατέγραψαν τα μικτά κέρδη της εταιρείας, διαμορφούμενα στα 512,6 εκατ. ευρώ έναντι 531,6 εκατ. ευρώ το 2017, και αντίστοιχα τα κέρδη προ φόρων στα 54 εκατ. ευρώ έναντι 88,5 εκατ. ευρώ, τα κέρδη μετά φόρων στα 34,5 εκατ. ευρώ έναντι 58,2 εκατ. ευρώ και τα κέρδη προ φόρων χρηματοδοτικών επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων στα 130,17 εκατ. ευρώ έναντι 152,98 εκατ. ευρώ το 2017. Ωστόσο, εμφάνισε βελτιωμένες συνολικές υποχρεώσεις, καθώς αυτές διαμορφώθηκαν πέρυσι στα 605,3 εκατ. ευρώ έναντι 660,8 εκατ. ευρώ το 2017.

Πάντως, η εταιρεία κατάφερε να περιορίσει σε ικανοποιητικό βαθμό τις απώλειες εσόδων το 2018, δεδομένων ότι οι κραδασμοί στον κλάδο από την ανάταξη του άλλοτε δικτύου της Μαρινόπουλος υπό την ΕΥΣ ήταν ισχυρότατοι και ότι αυτή είχε κερδίσει τη μερίδα του λέοντος από τον τζίρο της καταρρέουσας Μαρινόπουλος την περίοδο 2015-2016.

Στο πλαίσιο της ανταγωνιστικής ανανέωσης και ενίσχυσης της ελκυστικότητας της ΑΒ Βασιλόπουλος, ο κ. Βασίλης Σταύρου, μιλώντας σε ειδική εκδήλωση εορτασμού των 80 χρόνων από την ίδρυση της εταιρείας (πραγματοποιήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου στο Κέντρο Μείζονος Ελληνισμού), τόνισε την έμφασή της στο καινοτόμο προσωποποιημένο μάρκετινγκ, την προώθηση νέων προϊόντων και την πολύμορφη αναβάθμιση των υπηρεσιών της προς εμπλουτισμό των εμπειριών αγοράς, που προσφέρουν τα καταστήματά της. Ειδικότερα ανακοίνωσε

  • τη δημιουργία νέων χώρων πώλησης προϊόντων υγιεινής διατροφής, επωνυμίας Armonia (βιολογικών προϊόντων, προϊόντων χωρίς γλουτένη και ζάχαρη), στους οποίους θα διατίθεται και φυτικά καλλυντικά,
  • το λανσάρισμα χώρου πώλησης Juice bar, δηλαδή διάθεσης φυσικών χυμών,
  • την οργάνωση τμήματος La Fromagerie, δηλαδή διάθεσης ευρείας ποικιλίας τυροκομικών από όλο τον κόσμο, με την υποστήριξη συμβούλου ενημέρωσης των πελατών για τα χαρακτηριστικά τους,
  • τη δημιουργία ειδικών χώρων για την επιλογή γευμάτων από τη σειρά ΑΒ you ‘ll Love,
  • τη δημιουργία ειδικού τμήματος εστίασης με έτοιμα προς κατανάλωση γεύματα κατά τη λογική του grab and go,
  • τη στράτευση στην υπηρεσία της ενημέρωσης των πελατών, για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες της εταιρείας, του ανθρωπόμορφου ρομπότ Papper και ψηφιακών σημείων πληροφόρησης εντός των καταστημάτων και
  • την κατάργηση της ουράς στα ταμεία, εφόσον αναλαμβάνεται μέριμνα ενημέρωσης των πελατών, μέσω μηνυμάτων στα κινητά τους, για το πότε θα διευκολύνονται οι συναλλαγές.

Θερμό το καλοκαίρι για την αγορά του κλάδου

Posted on by Πλάτωνας Τσούλος

Oι πρώτες εκτιμήσεις υψηλόβαθμων στελεχών γνωστών αλυσίδων κάνουν λόγο για ένα μέτριο από άποψη τζίρου Ιούνιο, που τον ακολούθησε ένας συγκρατημένα θετικός Ιούλιος και ένας ιδιαίτερα θερμός Αύγουστος. Όπως εξηγούν, συνολικά το φετινό καλοκαίρι έφερε νέο τζίρο στην αγορά, τον οποίο δεν πριμοδότησε τόσο ο εσωτερικός τουρισμός όσο ο διεθνής. Όπως δείχνουν, άλλωστε, τα επίσημα στοιχεία, οι ξένοι τουρίστες κατά φετινή σεζόν ξόδεψαν περισσότερα έναντι της περυσινής.

«Ο ξένος τουρίστας ήταν και φέτος σύμμαχος του λιανεμπορίου, όπως και των δικτύων χονδρικής», σχολιάζουν τα στελέχη του κλάδου. Εξηγώντας, μάλιστα, το φαινόμενο της έντασης των πωλήσεων τον Αύγουστο έναντι του προηγούμενου διμήνου, το συσχετίζουν με τις εθνικές εκλογές υπό την εξής έννοια: Το γεγονός ότι οι εκλογές διεξήχθησαν στις αρχές του Ιουνίου, λένε, ώθησε τον εσωτερικό τουρισμό προς το τέλος της σεζόν, αφαιρώντας έτσι έσοδα από τους δύο πρώτους μήνες του καλοκαιριού… Η γενικά καλή επίδοση του τζίρου το τρίμηνο Ιουνίου-Αυγούστου φάνηκε κυρίως στην αγορά των cash & carry, συμφωνούν τα κλαδικά στελέχη, επισημαίνοντας ότι στις τουριστικές περιοχές της χώρας η οργανωμένη χονδρική εμφάνισε έντονα ανοδική τάση, τραβώντας, έστω οριακά, σε άνοδο το σύνολο του κλάδου στο οκτάμηνο φέτος. Τηρουμένων των αναλογιών τα δίκτυα της λιανικής είχαν ικανοποιητικές επιδόσεις, συντηρώντας τη γενικά καλή εικόνα των φετινών πωλήσεων. Φυσικά, δεν λείπουν οι γκρίνιες από την αγορά, που όμως χαρακτηρίζουν ένα μάλλον περιορισμένο μέρος του εμπορικού κόσμου, αφού στην πλειονότητά τους τα στελέχη των αλυσίδων τοποθετούνται αισιόδοξα για τη σεζόν.

Δεν τίθεται θέμα «νέας τάσης»…
Η καλή εξέλιξη των πωλήσεων το καλοκαίρι αναμένεται εύλογα ότι θα έχει προσαυξημένη την επίδρασή της στις περιπτώσεις των αλυσίδων, που έχουν επενδύσει στρατηγικά στα τουριστικά θέρετρα της νησιωτικής και ηπειρωτικής Ελλάδας συγκριτικά με άλλες αλυσίδες του κλαδικού ανταγωνισμού. Όπως εξηγούν στελέχη των αλυσίδων, δεδομένων των προοπτικών της ανάπτυξης του τουρισμού στην Ελλάδα, τα καταστήματα της τουριστικής ζώνης αποτελούν πλέον μια σταθερά ανάπτυξης των δικτύων στα οποία ανήκουν. Αυτός είναι, άλλωστε, ο λόγος για τον οποίο τα τελευταία τρία-τέσσερα χρόνια οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ στρέφουν το επενδυτικό τους ενδιαφέρον με όλο και μεγαλύτερη προσδοκία στις τουριστικές περιοχές. Αρχίζουν, λοιπόν, να δικαιώνονται για τη σχετική επιλογή τους.

Φυσικά, η αγορά δεν επαναπαύεται στις επιδόσεις τζίρου των θερμών μηνών του έτους, ενόσω καν δεν αναθεωρεί επί το θετικότερο τις ετήσιες προβλέψεις της, αναπτερωμένη από τα στοιχεία πωλήσεων ενός μηνός. Παράγοντας του κλάδου χαρακτήρισε τον αυγουστιάτικο τζίρο «ένα στιγμιαίο φωτεινό σημάδι κι όχι επίδοση που μέλλει να δώσει τον τόνο στη διαμόρφωση του ετήσιου τζίρου. Δεν τίθεται θέμα «νέας τάσης», επειδή τα πήγαμε καλά τον Αύγουστο. Το καλοκαίρι σημαίνει απλά «τουρισμός». Στο βαθμό που η επίδρασή του είναι αισθητά καλή, όπως φέτος, δημιουργείται απλώς ένα «μαξιλάρι» για τις ετήσιες πωλήσεις των σούπερ μάρκετ», είπε, τονίζοντας ότι το στοίχημα τώρα για την αγορά του κλάδου είναι να εξελιχθεί θετικά και το τελευταίο τετράμηνο του έτους, στηριγμένη στην εγχώρια ζήτηση.

Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν την αλλαγή σελίδας

Posted on by Πλάτωνας Τσούλος

Aν και τα στελέχη του κλάδου εκτιμούν ότι σε ασφαλή συμπεράσματα για την τρέχουσα χρήση θα μπορέσουν να φτάσουν μετά την πάροδο του διμήνου Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου, όποτε θα διαμορφωθεί, λένε, η τελική τάση των πωλήσεων της χρονιάς, μιλούν αβίαστα για ένα θετικό, πιθανώς θετικότερο του 2018, δωδεκάμηνο.

Ο Αύγουστος ειδικότερα τόνωσε τα έσοδα του κλάδου παρά τις γκρίνιες των εκπροσώπων της τουριστικής αγοράς, κυρίως των ξενοδόχων. Όπως φαίνεται, οι αυξημένες αφίξεις και η εντυπωσιακή άνοδος της αγοράς των υπηρεσιών φιλοξενίας airbnb λειτούργησαν θετικά, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις πωλήσεις της οργανωμένης λιανικής.

Βέβαια, υψηλόβαθμοι παράγοντες της αγοράς εξακολουθούν να υπενθυμίζουν ότι η μεγάλη άνοδος με την οποία άρχισε η χρονιά φέτος ήταν τεχνητή, λόγω του ότι ο τζίρος της 31ης Δεκεμβρίου της προηγούμενης χρονιάς, ημέρας με αυξημένο ειδικό βάρος από άποψη πωλήσεων, καταμετρήθηκε από τους αναλυτές στα έσοδα του 2019. Όμως, οι περισσότεροι συμφωνούν ότι όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν στο ότι η φετινή χρήση θα είναι πιο αίσια της περυσινής. Προσδοκούν, μάλιστα, ότι οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού από τη ΔΕΘ για νέες μειώσεις στη φορολογία των εταιρικών κερδών, των κερδών από τις μετοχές, της οικοδομής και των φυσικών προσώπων θα συντελέσουν περαιτέρω στη βελτίωση του κλίματος στην αγορά, ανακλώντας ευνοϊκά στη ζήτηση.

Εξάλλου, όπως επισημαίνουν, όλες οι έρευνες κι οι μετρήσεις δείχνουν ότι τα δύσκολα πέρασαν για την οικονομία, οπότε μόνο οι καλές προσδοκίες έχουν θέση στις συζητήσεις και τις σκέψεις του κόσμου της αγοράς. Εξάλλου, δεν παραλείπουν να σχολιάζουν ευμενώς ότι η νέα κυβέρνηση δεν χάνει ευκαιρία να εκδηλώνεται με ιδιαίτερη φιλικότητα για την επιχειρηματικότητα. Πάντως, επισημαίνουν ότι οι επιχειρηματίες πριν την ανεπιφύλακτη εκδήλωση της ανακούφισής τους περιμένουν πρώτα να δουν στην εξέλιξή του και να αξιολογήσουν τον πρώτο κύκλο του νομοθετικού έργου της νέας κυβέρνησης, κυρίως σε όσα αφορούν το εμπόριο, όπως το θέμα της λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές, την απελευθέρωση επιμέρους αγορών με πρώτη και καλύτερη του φαρμάκου, τις ρυθμίσεις των προσφορών και των εκπτώσεων κ.ά.

Η πίεση της ΕΥΣ στην αγορά συνεχίζεται
Αναφορικά με τον ανταγωνισμό στον κλάδο, από τα όσα δηλώνουν παράγοντες της αγοράς φαίνεται ότι η εικόνα δεν έχει αλλάξει, τουλάχιστον όχι εντυπωσιακά. Το δίκτυο της ΕΥΣ εξακολουθεί να ασκεί πιέσεις στις άλλες αλυσίδες, μικρές και μεγάλες, ενόσω ο κύκλος των ανακαινίσεων που εφαρμόζει η εταιρεία στα καταστήματα που «κληρονόμησε» από τη Μαρινόπουλος, ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί. Ταυτόχρονα, πολλές από τις συντελεσμένες προσαρμογές καταστημάτων στο πρότυπό της δεν έχουν καν χρονίσει από την ολοκλήρωσή τους, άρα ο χρόνος της «ωρίμασης» του δικτύου των άλλοτε καταστημάτων της Μαρινόπουλος αργεί ακόμη. Συνεπώς οι ανταγωνιστές της ΕΥΣ θα συνεχίσουν να τρέχουν υπό την πίεση της ανάταξης του εν λόγω δικτύου, τουλάχιστον για ένα δωδεκάμηνο, αν και κάπως χαλαρότερα απ’ ότι ως τώρα. Στην πράξη αυτά σημαίνουν ότι ναι μεν το 2019 θα εξελιχθεί ανοδικά για την αγορά του κλάδου στο σύνολό της, όχι όμως για όλους τους μεμονωμένους «παίκτες» της. Το πιθανότερο είναι ότι ανάλογα θα κινηθεί η αγορά και το 2020. Μια κάπως πιο ξεκάθαρη εικόνα για τη δυναμική της ανά αλυσίδα αναμένεται από το 2021, όταν δηλαδή κατακάτσει οριστικά η «σκόνη» από την αναστάτωση που προκάλεσε το deal υπαγωγής του δικτύου της πτωχευμένης Μαρινόπουλος υπό την ΕΥΣ.

3,1% ανάπτυξη καταγράφει η IRI
Την αισιοδοξία των στελεχών των αλυσίδων για την πορεία φέτος του κλαδικού τζίρου επιβεβαιώνουν τα τελευταία στοιχεία της IRI. Όπως δείχνουν, οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ βαίνουν ανοδικά. Ειδικότερα στο επτάμηνο από την έναρξη του έτους οι πωλήσεις των FMCG αναπτύχθηκαν με ρυθμό 3,1% έναντι ρυθμού 2,7% το 2018 συγκριτικά με το 2017 και 2,3% το 2017 συγκριτικά με το 2016. Πρόκειται για μια εξέλιξη που βεβαιώνει, ως τώρα τουλάχιστον, ότι η οργανωμένη λιανική χρόνο με το χρόνο βελτιώνει τις επιδόσεις της. Δεν πρέπει να παραβλεφθεί βέβαια κι ο πληθωρισμός των σούπερ μάρκετ, που ενώ το 2017 ήταν αρνητικός κατά 1,1% και το 2018 μηδενικός, φέτος εμφανίζεται θετικός κατά 0,3%, συμμετέχοντας ανάλογα στη διαμόρφωση του φετινού ρυθμού ανάπτυξης των πωλήσεων 3,1%. Όσο για τον όγκο των διακινούμενων προϊόντων, κι αυτός στο επτάμηνο φέτος ήταν θετικός κατά 2,8%.

Η μεγαλύτερη αύξηση στις πωλήσεις καταγράφηκε από την IRI στα υπέρ μάρκετ και ήταν της τάξης του 7%, προφανώς λόγω της «αναγέννησης» των μεγάλων καταστημάτων πρώην Μαρινόπουλος και νυν Σκλαβενίτης. Υψηλές επιδόσεις της τάξης του 5% εμφάνισαν οι πωλήσεις και στις σάλες έκτασης μεταξύ 400 και 1.000τμ, ενώ ανοδικά κατά 1,7% κινήθηκαν και στα σούπερ μάρκετ έκτασης μεταξύ 1.000 και 2.500τμ. Όσο για τα μικρά καταστήματα του κλάδου, που δεν υπερβαίνουν τα 400τμ, οι πωλήσεις τους στο επτάμηνο φέτος εξελίχθηκαν αρνητικά κατά 2%, στοιχείο ενδεικτικό των πιέσεων γενικότερα που ασκούνται στα καταστήματα της γειτονιάς.

Εξετάζοντας την πορεία των πωλήσεων μήνα το μήνα από τον Ιανουάριο του 2016 μέχρι σήμερα, διαπιστώνεται ότι, ενώ το 2016 οι πωλήσεις σχεδόν όλους τους μήνες εξελίχθηκαν αρνητικά και το 2017 η εικόνα των εσόδων ανά μήνα ήταν μοιρασμένη, στους περισσότερους μήνες του 2018 οι πωλήσεις ανέβηκαν και σε έναν μόλις μήνα στο επτάμηνο φέτος έπεσαν.

Διεισδύοντας στα στοιχεία της IRI διαπιστώνεται ότι όλες οι βασικές κατηγορίες προϊόντων ακολουθούν φέτος θετική τάση πωλήσεων, ενώ το 2018 τα αλκοολούχα ποτά και τα cooking aids ingredients and condiments είχαν κινηθεί πτωτικά. Έτσι, στο επτάμηνο φέτος η κατηγορία των προϊόντων σπιτιού κινήθηκε ανοδικά από 2,8% έως 0,3% ανάλογα την υποκατηγορία, τα κατεψυγμένα τρόφιμα, που είχαν την καλύτερη επίδοση, αύξησαν το τζίρο τους κατά 7,9%, τα σνακ κατά 6,6%, τα αλκοολούχα ποτά κατά 4,8%, τα τυποποιημένα τρόφιμα κατά 5,6%, τα προϊόντα προσωπικής υγιεινής κατά 2,3%, τα dairy κατά 0,8% και τα προϊόντα προσωπικής φροντίδας και ομορφιάς κατά 1,6%, τα μη αλκοολούχα ποτά κατά 1,4% και τα cooking aids ingredients and condiments κατά 0,5%. Πέραν των γενικών τάσεων της αγοράς οι ισχυροί του κλάδου ακολουθούν ο καθένας τη στρατηγική του, προκειμένου αφενός να κερδίσουν μερίδια και τζίρο και αφετέρου να προσαρμοστούν καλύτερα στα δεδομένα της περιόδου.

ΕΥΣ: Έσοδα φέτος άνω των 3 δισ. ευρώ
Η ΕΥΣ για παράδειγμα δίνει τη μάχη της στην κορυφή του κλάδου, με μέλημα να επιμηκύνει όσο το δυνατό περισσότερο την περίοδο των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης που απολαμβάνει το δίκτυό της, μετά την ενσωμάτωση των 361 καταστημάτων της Μαρινόπουλος. Ήδη παρεμβάσεις προσαρμογής στα πρότυπά της έχουν γίνει στα περισσότερα σούπερ μάρκετ από αυτά και βαίνουν προς ολοκλήρωση σε λίγα ακόμα. Στην ομάδα των νέων καταστημάτων, στα οποία προγραμματίζονται ή ήδη γίνονται ανακαινίσεις έχουν ενταχθεί πλέον και τα σούπερ μάρκετ, άλλοτε της Κρόνος, στην Πάτρα. Το εν λόγω τοπικό δίκτυο περιήλθε υπό τον πλήρη έλεγχο της ΕΥΣ, όταν μέσα στις αρχές του Ιουλίου υπεγράφη συμφωνία μεταξύ της αθηναϊκής αλυσίδας και των μετόχων της Κρόνος, για την εξαγορά του υπολειπόμενου 45% του μετοχικού κεφαλαίου της δεύτερης από την ΕΥΣ. Το δωδεκάμηνο φέτος για την ΕΥΣ, η οποία εξακολουθεί να δίνει το ρυθμό του κλαδικού ανταγωνισμού και την τάση της αγοράς, θα κλείσει ανοδικά, με έσοδα άνω των 3 δισ. ευρώ σε ενοποιημένη βάση. Από την ίδια την εταιρεία στοιχεία για τα φετινά μεγέθη της δεν διαρρέουν, όμως ο ανταγωνισμός μιλά για άνοδο του τζίρου περίπου κατά οκτώ ποσοστιαίες μονάδες στο οκτάμηνο.

ΑΒ Βασιλόπουλος: Το στοίχημα θα κριθεί το 2020
Από την άλλη, η ΑΒ Βασιλόπουλος, ο δεύτερος σε δύναμη «παίκτης» του κλάδου, προσπαθεί φέτος να έχει τις λιγότερες δυνατές απώλειες εσόδων, λόγω των πιέσεων που της ασκούνται από την ΕΥΣ. Το στοίχημα για την εταιρεία φαίνεται ότι θα κριθεί το 2020, καθώς, όπως αναμένεται, θα είναι η πρώτη θετική χρονιά γι’ αυτήν μετά από μια διετία ψαλιδίσματος των εσόδων της. Το ενδιαφέρον της και φέτος επικεντρώνεται στην ανάπτυξη του δικτύου της. Η γεωγραφική εστίασή του είναι στην Αθήνα, τα νησιά και τη Βόρεια Ελλάδα, όπου η διοίκησή της θεωρεί ότι τα περιθώρια διείσδυσής της είναι ακόμα μεγάλα. Παράλληλα, η εταιρεία υλοποιεί ένα πρόγραμμα γενικότερης ενίσχυσης του σήματός της στην αγορά ειδικά των convenience stores, στην οποία λειτουργεί καταστήματα υπό το σήμα AB Shop & Go με τη μέθοδο του franchise, το δίκτυο των οποίων επεκτείνεται ταχύτατα ήδη στην Αθήνα, ενώ έπεται η Θεσσαλονίκη. Παράλληλα, αναπτύσσεται και το δίκτυο των πολύ μικρών σημείων της ίδιας επωνυμίας σε πρατήρια καυσίμων της Coral/Shell. Στην τόνωση των μεριδίων της εταιρείας θα συμβάλλουν, εξάλλου, οι έμμεσες επενδύσεις της (στις τιμές, στα προωθητικά προγράμματα, στα νέα προϊόντα και τις ηλεκτρονικές πωλήσεις), οι οποίες φέτος ανέρχονται στα 200 εκατ. ευρώ.

Lidl: Σθεναρή άμυνα στις πιέσεις
Όσο για τη Lidl, η οποία μαζί με την ΑΒ Βασιλόπουλος είχαν ωφεληθεί τα μέγιστα από την κατάρρευση της Μαρινόπουλος, κρατά σθεναρή άμυνα έναντι της ΕΥΣ. Το 2018 έκλεισε θετικά για την εταιρεία, ενώ μικρή άνοδο πωλήσεων φαίνεται πως επιτυγχάνει και στην τρέχουσα χρήση. Η θετική πορεία της αποδίδεται στην παραδοσιακά ανταγωνιστική τοποθέτησή της στην αγορά, στην αναβάθμιση των καταστημάτων της, όπως και στο ότι επιχειρεί με νέους τύπους καταστημάτων να έλθει πιο κοντά στο κοινό των αστικών κέντρων της περιφέρειας, αλλά και της Αθήνας.

Οι εθνικές αλυσίδες νοικοκυρεύουν τις επιδόσεις τους
Από την πλευρά της η Metro φέτος ακολουθεί τακτική ήπιας και υγιούς ανάπτυξης. Η πρόβλεψη της διοίκησής της είναι ότι το 2019 θα κλείσει ανοδικά για το δίκτυο των My Market, αλλά και της χονδρικής, το οποίο ήδη στο οκτάμηνο κατάφερε να ανατρέψει την αρνητική τάση πωλήσεων, που διέγραψε στη διάρκεια του 2018. Το σημαντικό για την εταιρεία είναι ότι η ανάπτυξη εσόδων διαπιστώνεται και στα παλαιά της καταστήματα λιανικής (δηλαδή στα προϋπάρχοντα της ενσωμάτωσης του δικτύου της Αφοί Βερόπουλοι) κατά την τρέχουσα χρήση, πράγμα το οποίο αποδίδεται στη νέα πολιτική μάρκετινγκ, που εφαρμόζει τα τελευταία δύο χρόνια και που σταδιακά δίνει καρπούς. Η Μασούτης παλεύει φέτος σε δύο μέτωπα, της Βόρειας Ελλάδας, όπου επιδιώκει να αφήσει το λιγότερο δυνατό χώρο ανάπτυξης στην ΕΥΣ, και στην Αθήνα, όπου μέσω του άλλοτε δικτύου καταστημάτων Προμηθευτική, που πλέον έχει προσαρμοστεί πλήρως στα δεδομένα της βορειοελλαδικής αλυσίδας, αλλά και νεόδμητων καταστημάτων της στην πρωτεύουσα, διεκδικεί μαχητικά νέα μερίδια αγοράς. Όπως αναφέρουν στελέχη της, το 2019 φαίνεται ότι στη Βόρειο Ελλάδα η εταιρεία έπαψε να χάνει τζίρο από την έλευση της ΕΥΣ, στη δε Αθήνα αρχίσει να βρίσκει το τέμπο της. Ο στόχος τζίρου για την εταιρεία φέτος είναι τα 820 εκατ. ευρώ. Από την πλευρά της η Πέντε εμμένει στην παραδοσιακή της συνταγή, αυτή της ανεξάρτητης και συντηρητικής ανάπτυξης, θεωρώντας ότι η «υπόθεση ΕΥΣ» θα κάνει τον κύκλο της και όταν η ομαλότητα επιστρέψει στην αγορά, η ίδια θα συνεχίσει τη σταθερά ανοδική και κερδοφόρο πορεία της. Αν κάτι ξεχωρίζει στην Πέντε, είναι η απόφαση που έλαβε φέτος, να επισπεύσει την ανάπτυξη του δικτύου της περισσότερο με ενοικιάσεις καταστημάτων και λιγότερο με αγορές ακινήτων προς εγκατάσταση καταστημάτων. Επίσης, φαίνεται πως η εταιρεία μεταθέτει χρονικά την ιδιαίτερα μεγάλη επένδυσή της στη Σαλαμίνα, στο πλαίσιο της οποίας έχει σχεδιαστεί η ίδρυση του πρώτου της εμπορικού κέντρου, που θα στεγάζει, μεταξύ άλλων, και ένα σούπερ μάρκετ Γαλαξίας.

Κάνουν ταμείο επεκτεινόμενοι οι «μεσαίοι»
Η Market In κινείται και φέτος ανοδικά, χάρη στην πολιτική της επιθετικής επέκτασης που ακολουθεί, εστιάζοντας την περίοδο αυτή την προσοχή της κυρίως στη Βόρειο Ελλάδα και την Πελοπόννησο. Πρακτικά η εταιρεία σε περιοχές που αξιοποιεί ευκαιρίες ενσωμάτωσης απαξιωμένων δικτύων, τα οποία ανατάσσει υπό την επωνυμία της, δημιουργεί κατά κάποιο τρόπο τοπικά υποδίκτυά της, ώστε να κάνει άμεσα αισθητή την παρουσία της, κερδίζοντας ευκολότερα μερίδια αγοράς. Ο μακροπρόθεσμος στόχος της είναι να αναπτύξει ένα εθνικό συνεκτικό δίκτυο καταστημάτων.

Η διοίκηση της Bazaar βλέπει τις πωλήσεις της ν’ αυξάνονται φέτος παρά τις πιέσεις που δέχεται η «μεσαία ζώνη» της αγοράς από τις ισχυρούς του κλάδου. Σε συγκρίσιμη βάση ο τζίρος της στο οκτάμηνο είναι ανοδικός κατά 1,5% και στο σύνολο των καταστημάτων της κατά 5,5% συγκριτικά με το οκτάμηνο του 2018. Η διοίκησή της αισιοδοξεί ότι ο ρυθμός αυτός θα διατηρηθεί έως τέλος του έτους. Μάλιστα, την ανοδική τάση του τζίρου της την αποδίδει σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι ένα σημαντικό μέρος των καταστημάτων της είναι εγκατεστημένα σε τουριστικά θέρετρα, όπου η ζήτηση κινείται αυξητικά τα καλοκαίρια, αλλά και στη δυναμική που της εξασφαλίζει η ένταξη στον όμιλο αγορών ΕΛΕΤΑ. Ανοδικά κινείται φέτος και ο τζίρος της ΑΝΕΔΚ Κρητικός, η οποία δρέπει τους καρπούς της επιθετικής πολιτικής που ασκεί τα τελευταία χρόνια, μέσω της οποίας δημιούργησε ένα δίκτυο 310 καταστημάτων, εταιρικών και franchise, εκτινάσσοντας τον τζίρο της σε επίπεδο υψηλότερο των 300 εκατ. ευρώ. Οι εξαγορές τοπικών δικτύων και τα νέα καταστήματά της ενισχύουν τις πωλήσεις της αλυσίδας, οι οποίες φέτος τρέχουν σε ενοποιημένη βάση με ρυθμό περίπου 16%, ενώ τα παλαιότερα καταστήματά της κατάφεραν στο οκτάμηνο να διατηρήσουν σταθερά τα έσοδά τους.

Η γοητεία της διαφοροποίησης αποζημιώνει
Η OK Αnytime Markets, έχοντας ολοκληρώσει έναν διευρυμένο κύκλο ανακαινίσεων των παλαιών της καταστημάτων, καθώς και μεταστέγασης ορισμένων σε πιο εμπορικές περιοχές, διαπιστώνει φέτος άνοδο των πωλήσεών της. Οι εν λόγω πρωτοβουλίες της εξασφάλισαν επιδόσεις διπλάσιες της αγοράς και κυρίως τη θωράκισαν έναντι των απωλειών, που εδώ και δύο χρόνια δέχονται οι περισσότερες αλυσίδες από το εθνικό πλέον δίκτυο της ΕΥΣ. Την ίδια στιγμή η Θανόπουλος δείχνει και φέτος ότι μένει ανεπηρέαστη από τις μάχες των γιγάντων του κλάδου. Η χρονιά γι’ αυτήν εξελίσσεται με ρυθμό ανάπτυξης υπερδιπλάσιο της κλαδικής αγοράς κι αυτό χάρη στην έντονη διαφοροποίηση του δικτύου της έναντι των ανταγωνιστών της, τόσο γεωγραφικά -έχει παρουσία μόνο στα βόρεια προάστια της Αθήνας- όσο και από άποψη εύρους ποικιλίας και ποιότητας των προϊόντων που διαθέτει.

Νέες γευστικές προτάσεις της Κάμπος Χίου

Posted on by σελφ-σέλφις Team

Ήταν λοιπόν απόλυτα φυσιολογικό να εμπλουτίσει τη γκάμα της με 2 νέους κωδικούς: Λεμονάδα pink με σταφύλι και blackberry και Λεμονάδα mint με άρωμα δυόσμου. Παράλληλα, η εταιρεία, αναγνωρίζοντας την ολοένα αυξανόμενη προτίμηση των καταναλωτών παγκοσμίως για πιο υγειινά και diet προιόντα, δημιούργησε 2 νέα φρουτοποτά, τα οποία δεν περιέχουν πρόσθετη ζάχαρη –παρά μόνον τα φυσικά σάκχαρα του ίδιου του φρούτου– αντικαθιστώντας την με το γλυκαντικό σουκραλόζη. Η σειρά «λοw!» ξεκινάει με τις 2 flagship γεύσεις της εταιρείας, τη Λεμονάδα και τη Μανταρινάδα, με μόνο 2 ή 15 θερμίδες ανά ποτήρι, ενώ σχεδιάζεται ο εμπλουτισμός της με νέες γευστικές προτάσεις.

Νέα σειρά παιδικών ζυμαρικών Δεινοσαυράκια ΗΛΙΟΣ

Posted on by σελφ-σέλφις Team

Τα Δεινοσαυράκια ΗΛΙΟΣ, από 100% ελληνικό σιμιγδάλι σκληρού σίτου, αποτελούν πηγή ενέργειας, υδατανθράκων και θρεπτικών συστατικών. Εύκολα και γρήγορα στο βράσιμο, μπορεί να τα μαγειρέψει κανείς σκέτα, με την αγαπημένη σάλτσα των παιδιών ή αξιοποιώντας συνταγές φούρνου.

Με σχήματα εμπνευσμένα από την καθημερινότητα, τη φύση, την ελληνική γλώσσα, το λατινικό αλφάβητο, την αριθμητική, τα ιαπωνικά ιδεογράμματα Katakana και το ζωικό βασίλειο, τα σύμβολα και σχήματα όλων των προϊόντων της σειράς «τα παιδικά μας» έχουν εκπαιδευτικό χαρακτήρα.

Νέα μπύρα AMSTEL KARGO

Posted on by σελφ-σέλφις Team

Μέσα στα αμπάρια των πλοίων, από την ταλάντωση της μπύρας με τον λυκίσκο στα βαρέλια προέκυψε μια τόσο αρωματική και διαφορετική μπύρα που δημιούργησε τελικά μία νέα κατηγορία μπύρας, την India Pale Ale (ΙΡΑ), η οποία σήμερα ταυτίζεται με την πιο ανερχόμενη παγκόσμια τάση. Αυτή την τάση αξιοποιεί η Amstel για την παρουσίαση της νέας μπίρας. Η AMSTEL KARGO IPA χαρακτηρίζεται από έντονα αρώματα φρούτων, εσπεριδοειδών, βοτάνων και ανθέων που προσδίδουν μια έντονη πικράδα στην επίγευση, χάρη στη μέθοδο Drop Hopping, δηλαδή την προσθήκη extra λυκίσκων Cascade και Citra στο τέλος της παραγωγικής διαδικασίας.