Ανοίγοντας τις εργασίες του συνεδρίου η κ. Ξένια Μαντζιώρη, διευθύντρια σύνταξης του σελφ σέρβις, αναφέρθηκε στις βαθιές αλλαγές στην ελληνική οικονομία και κοινωνία, καθώς και στη δομή του κλάδου των σούπερ μάρκετ, στη διάρκεια των επτά χρόνων από την πρώτη διοργάνωση του ετήσιου συνεδριακού θεσμού σελφ σέρβις CEO Forum, τονίζοντας: «Η μεγάλη συγκέντρωση στον κλάδο και συνολικά οι εξελίξεις στην οικονομία και την αγορά, υποχρεώνουν τις επιχειρήσεις να ανταγωνίζονται σε συνθήκες αβεβαιότητας για τη διασφάλιση ενός αναγκαίου επιπέδου κερδοφορίας και τη μεγιστοποίηση των μεριδίων τους σε ένα καλάθι αγορών, που συνεχώς συρρικνώνεται».
Όπως είπε, σκοπός του συνεδρίου και του σελφ σέρβις είναι η προβολή των νέων τάσεων και ιδεών και η ανταλλαγή εμπειριών αναφορικά με επιχειρηματικές στρατηγικές που δημιουργούν θετικές προοπτικές ακόμη και σε αβέβαιους καιρούς.
Ιωάννης Γιώτης: Χαιρετισμός ΣΕΒΤ
Στον χαιρετισμό του προς τους συνέδρους εκ μέρους του ΣΕΒΤ ο κ. Ιωάννης Γιώτης, αντιπρόεδρος του συνδέσμου, αφού αναφέρθηκε εν τάχει στα μεγέθη που πιστοποιούν τον θεμελιώδη ρόλο της ελληνικής βιομηχανίας τροφίμων-ποτών στην οικονομία της χώρας (κατέχει την πρώτη θέση από άποψη αξίας παραγωγής στην ελληνική μεταποιητική βιομηχανία, με ποσοστό 25 % επί του συνόλου της και κύκλο εργασιών 14,2 δισ. ευρώ, απασχολεί αμέσως και εμμέσως 360.000 εργαζόμενους κι εξάγει προϊόντα άνω των 4 δισ. ευρώ), τόνισε μεταξύ άλλων: «Οι επιχειρήσεις που εκπροσωπούμε, προάγοντας την ανταγωνιστικότητα, πέτυχαν και άντεξαν στην κρίση γιατί έχουν ικανή διοίκηση και σταθερή στρατηγική, είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους, εξάγουν, επενδύουν στην καινοτομία, έχουν διεθνή προσανατολισμό, υλοποιούν προγράμματα ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού και προωθούν τη βιώσιμη ανάπτυξη».
Υπενθύμισε, πάντως, ότι επιβιώνουν στο εξαιρετικά δυσμενές περιβάλλον της πολυετούς ύφεσης, που το χαρακτηρίζουν η πρωτόγνωρη πτώση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, η αύξηση των τιμών των πρώτων υλών και της ενέργειας, η εξακολούθηση της γραφειοκρατίας, η παντελής έλλειψη ρευστότητας, το τεράστιο πρόβλημα των επισφαλειών και οι διαρκείς αλλαγές στα φορολογικά και διοικητικά μέτρα, που δεν ευνοούν την επιχειρηματική δράση και τις νέες επενδύσεις.
Το κλειδί, όπως είπε, για την ανάπτυξη της ελληνικής βιομηχανίας τροφίμων είναι η υιοθέτηση ενός αναπτυξιακού μοντέλου, που θα στηρίζεται στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, την ενίσχυση της εξωστρέφειας, τη στήριξη των νέων επενδύσεων και την προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας, για την παραγωγή νέων προϊόντων με προστιθέμενη αξία για τον καταναλωτή. Στο πλαίσιο αυτό, τόνισε, «χρειάζεται να ενώσουμε τις δυνάμεις μας με την πολιτεία, την ακαδημαϊκή κοινότητα και όλους τους κοινωνικούς εταίρους, ώστε δουλεύοντας από κοινού με διαφάνεια και συνέπεια να χτίσουμε την εμπιστοσύνη και να δημιουργήσουμε αξίες για ολόκληρη την κοινωνία».
Νίκος Καραγεωργίου: Χαιρετισμός ΕΣΒΕΠ
Στο χαιρετισμό του ο κ. Νίκος Καραγεωργίου, πρόεδρος του ΕΣΒΕΠ, εξέφρασε την απογοήτευση και την ανησυχία του για την κατάσταση της οικονομίας και τις αρνητικές επιδράσεις της στην υγεία των επιχειρήσεων, συνεπεία των αβεβαιοτήτων που γεννά η παράταση των διαπραγματεύσεων για τη δεύτερη αξιολόγηση της χώρας από τους θεσμούς και η συνακόλουθη αποστέρηση του πλεονεκτήματος συμμετοχής του ελληνικού τραπεζικού συστήματος στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ. Κατά την άποψη του ΕΣΒΕΠ, όπως είπε, τέσσερις βασικές αιτίες συντελούν στην επιδείνωση των συνθηκών.
Καταρχάς η άνευ προηγουμένου μείωση των εισοδημάτων, στο πλαίσιο της οποίας τα νοικοκυριά υποχρεώνονται πλέον να περικόπτουν αγορές ακόμα και αγαθών πρώτης ανάγκης, δεύτερον, η κρίση ρευστότητας που θέτει τη βιομηχανική παραγωγή εν κινδύνω, τρίτον η μακρά διάρκεια ισχύος των κεφαλαιακών ελέγχων και η μη αποκατάσταση της αξιοπιστίας του τραπεζικού συστήματος και τέταρτον, ο πονοκέφαλος των νέων αυξήσεων φόρων, ενόσω αφενός όλοι οι δείκτες αντοχής των νοικοκυριών δείχνουν ότι έχουν εξαντληθεί οι φοροδοτικές ικανότητές τους και αφετέρου τα συσσωρευμένα τεράστια χρέη του κράτους προς την ιδιωτική πρωτοβουλία εξακολουθούν να διογκώνονται.
Ο κ. Καραγεωργίου ολοκλήρωσε την παρέμβασή του με την παράθεση ενδεικτικών συγκριτικών στοιχείων όσον αφορά στην ετήσια απόδοση σε αξία της αγροτικής παραγωγής ανά στρέμμα σε Ολλανδία (1.700 ευρώ), Ισραήλ (1.290 ευρώ) και αντίστοιχα σε Ελλάδα (190 ευρώ), προκειμένου να καταδείξει τις δυνατότητες υιοθέτησης υποδειγμάτων ανάπτυξης εκ μέρους της ελληνικής οικονομίας αντιστρόφως ανάλογων προς την κατάσταση δομικής υστέρησης που εξακολουθεί να την χαρακτηρίζει.
Αριστοτέλης Παντελιάδης: «Κινούμενη άμμος»
Στο πλαίσιο της εισήγησής του, με τίτλο «Κινούμενη άμμος», ο κ. Αριστοτέλης Παντελιάδης, διευθύνων σύμβουλος της Metro, χρησιμοποίησε το παράδειγμα δύο τοπικών αγορών, του Αλιβερίου και της Μεσσήνης, στις οποίες από το 2008 ως σήμερα, μετά την κατάρρευση των ιστορικών εταιρειών Ατλάντικ, Γαληνός Λ.-Εύβοια Προμηθευτική, Αφοί Βερόπουλοι και Μαρινόπουλος, άλλαξε άρδην η σύνθεση του ανταγωνισμού επωνυμιών σούπερ μάρκετ, επιταχυμένη από την οικονομική κρίση.
Ο ομιλητής είπε ότι ανάλογες αλλαγές διαπιστώνονται σε όλη τη χώρα, ενώ παρέθεσε έναν πίνακα περίπου 90 επωνυμιών αλυσίδων, που εξέλειπαν την τελευταία εικοσαετία. «Η τάση της συγκέντρωσης στον κλάδο δεν σταματά», προειδοποίησε, σχολιάζοντας τις συνέπειές της για τους προμηθευτές (αύξηση της διαπραγματευτικής πίεσης των μεγάλων πελατών τους), τους ομίλους αγορών (τα μεγαλύτερα μέλη τους καταφεύγουν ήδη σε εξαγορές μικρότερων, προκειμένου να εξασφαλίσουν όσα αδυνατούν οι όμιλοί τους να τους εγγυηθούν) και τις μικρομεσαίες τοπικές αλυσίδες.
Πολλές από τις τελευταίες θέλουν να πουληθούν, είπε, αλλά δεν βρίσκουν αγοραστή κι ο λόγος είναι, εξήγησε, ότι, στο μεταξύ, έχουν απωλέσει το πλεονέκτημά τους στην εντοπιότητα και τη διαφοροποίηση. Αυτό διότι, καθόσον επιδόθηκαν στη γεωγραφική επέκταση των δικτύων τους, για να ανταγωνιστούν τις μεγάλες αλυσίδες (δηλαδή τις πιθανές αγοράστριές τους), εξομοιώθηκαν μαζί τους, αλλά μόνο ως προς τις δυσανεξίες των εκτεταμένων δομών, όχι ως προς την αποτελεσματικότητα, χάνοντας εντέλει τη γοητεία που τους ασκούσαν ως στόχος εξαγοράς.
Μολαταύτα ο ομιλητής υποστήριξε ότι τα πράγματα δεν είναι τραγικά, αφού για τη μεν μικρομεσαία τοπική αλυσίδα η διαφοροποίηση, η ευελιξία κι οι προσωπικές σχέσεις με την πελατεία ως συγκριτικό πλεονέκτημα δεν δικαιολογεί τη μονοδιάστατη εμμονή της στη σημασία του μεγάλου εταιρικού μεγέθους, για τους δε προμηθευτές η μεγέθυνση των πελατών τους προσφέρει ευκαιρίες οικονομιών κλίμακος σε όλα τα επίπεδα των Β2Β σχέσεων μαζί τους.
Στο νέο πλαίσιο των Β2Β σχέσεων, είπε ο κ. Παντελιάδης, οι συμμαχίες μεταξύ των εταίρων είναι επιβεβλημένες, αλλά προϋποθέτουν τη διαφάνεια, την ειλικρίνεια και την αξίωση για απαραβίαστη τήρηση των συμφωνιών τους.
Η λιανική πώληση αλλάζει
Σε ό,τι αφορά τις αλλαγές στο οργανωμένο λιανεμπόριο, ο ομιλητής διαπίστωσε το «θάνατο» του ευρωπαϊκού υπέρ μάρκετ και την ανάδυση της τάσης του convenience, το δαπανηρό κόστος του οποίου, ωστόσο, επιβάλει στις αλυσίδες να επενδύουν στην αυτοεξυπηρέτηση –σχετικά αναμένεται π.χ. η σημαντική επέκταση του ραφιού των προσυσκευασμένων τροφίμων, είπε. Εξάλλου, τόνισε ότι αναμένεται η δυναμική είσοδος του σούπερ μάρκετ σε νέες αγορές, όπως των ΜΥΣΥΦΑ, του έτοιμου φαγητού και του φρέσκου ψαριού, ενώ αναφορικά με τις ηλεκτρονικές πωλήσεις προειδοποίησε για τη σταδιακή αύξηση του μεριδίου τους, σε αντίθεση με την κρατούσα πεποίθηση περί εκρηκτικής ανάπτυξής τους. Επέστησε δε την προσοχή στο ότι στο e-shop, αντίθετα με το φυσικό κατάστημα, η επαφή του πελάτη με το κατάστημα περιορίζεται στην αποστολή της παραγγελίας και στην παραλαβή της, άρα ελαχιστοποιείται και η επιρροή του προς τον πελάτη, πράγμα που εγκυμονεί τον κίνδυνο να βρει πρόσφορο έδαφος στην αντίληψή του η ισοπεδωτική άποψη της επιλογής καταστήματος αποκλειστικά βάσει τιμών και προσφορών. Επίσης, τόνισε ότι το ενδιαφέρον εντοπίζεται όχι στον τζίρο αλλά στις δυνατότητες παραγωγής κερδοφόρου αποτελέσματος του e-shop και σημείωσε την τάση των e-shops να μπαίνουν στον χώρο του φυσικού καταστήματος, παράλληλα προς την ανάπτυξη της αντίστροφης τάσης.
Επίσης, ως νέα κυρίαρχα προβλήματα και τάσεις σχολίασε: Πρώτον, τον ασύλληπτο όγκο πληροφοριών που προσφέρει η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας, θέτοντας, ωστόσο, τα ζητήματα της αξιολόγησής τους, των αποφάσεων συνεργατικής διαχείρισής τους στο πλαίσιο των Β2Β σχέσεων και κυρίως της λήψης, βάσει αυτών, καινοτόμων επιχειρηματικών αποφάσεων αναφορικά με τη γνώση του πελάτη και τη μέτρηση της αποτελεσματικότητας του ραφιού και της πραγματικής κερδοφορίας του λιανέμπορου ανά προμηθευτή, μάρκα και προϊόν. Δεύτερον, την αλλαγή του τρόπου επικοινωνίας λιανεμπορίου-πελατών, η οποία στο ψηφιακό περιβάλλον γίνεται συναρπαστική, πολύπλοκη, διαδραστική και αεικίνητη, με προφανές πλεονέκτημά της τη δυνατότητα ακριβούς στάθμισης της αποδοτικότητάς της. Κλείνοντας ο κ. Παντελιάδης υπενθύμισε ότι το ειδικό βάρος της άμμου είναι μεγαλύτερο από το ειδικό βάρος του ανθρώπινου σώματος, επομένως δεν πρέπει να φοβάται κανείς ότι η κινούμενη άμμος θα τον καταπιεί, κυρίως εφόσον κάνει σωστά τη δουλειά του.
Σημειώνουμε την απάντησή του σε ερώτηση του κοινού, σχετικά με το χαμηλό επιτόκιο δανεισμού που τυγχάνει η Σκλαβενίτης σε αντίθεση με τη Metro, ότι για κανένα λόγο δεν θα ήθελε να είναι στη θέση της σε ό,τι αφορά το εγχείρημα ενσωμάτωσης του δικτύου Μαρινόπουλος. «Δεν είμαι σίγουρος ότι θα τα κατάφερνα», είπε, καταλήγοντας ότι «η πρόκληση που αντιμετωπίζει η Σκλαβενίτης χρειαζόταν μια τέτοια στήριξη».
Ζέτα Χειμωνίδου: «The ABC of Customer Relationship»
Στην ομιλία της με θέμα «“The ABC of Customer Relationship”- Μάρκα, Αγορά και Ανάπτυξη: Μια εξίσωση με κοινό παρανομαστή τον πελάτη», η κ. Ζέτα Χειμωνίδου, VP Marketing & Strategy της ΑΒ Βασιλόπουλος, τόνισε ότι τα marketing tolls δεν είναι τίποτε περισσότερο από αυτό που λέει τo όνομά τους, δηλαδή εργαλεία. Συνεπώς, εφόσον ο σκοπός είναι η υγιής εταιρική ανάπτυξη σε βάθος χρόνου, σημασία έχει η διαμόρφωση τέτοιων εργαλείων να στηρίζεται στην εταιρική παράδοση και κουλτούρα της μάρκας και σε συγκεκριμένες αποφάσεις αναφορικά με το «είναι» της εταιρείας μακροπρόθεσμα, αποφάσεις ειλημμένες κατόπιν χαρτογράφησης της αγοράς. Στο πλαίσιο αυτό, αναφέρθηκε στην 78χρονη ιστορία της ΑΒ Βασιλόπουλος και τις παρακαταθήκες των ιδρυτών της, όπως προβάλλονται σήμερα στο δίκτυο των 380 καταστημάτων της, στις ανταγωνιστικές τιμές και προσφορές της, καθώς και στην ποικιλία και ποιότητα των προϊόντων που απολαμβάνουν τα τουλάχιστον δύο εκατομμύρια ενεργών πελατών της, αλλά και στα συστήματα επιβράβευσής τους την τελευταία εικοσαετία.
«Θέλουμε να μεγαλώνουμε πρώτα απ’ όλα στην καρδιά του πελάτη κι όχι μόνο από άποψη οικονομικών μεγεθών», τόνισε η κ. Χειμωνίδου, εξηγώντας ότι η εταιρεία, κάνοντας προσεκτικά βήματα, καταφέρνει να μεγαλώνει ακόμα και σε συνθήκες ύφεσης, εμφανίζοντας μάλιστα εξαιρετική ανάπτυξη τζίρου από την έναρξη της ύφεσης μέχρι σήμερα. Πράγματι, από τα 1,3 δισ. ευρώ οι πωλήσεις της υπερβαίνουν πλέον τα 2 δισ. τζίρο, πολύ περισσότερο εφόσον μεταξύ 2008 και 2016 πρόσθεσε στο δυναμικό της 179 καταστήματα, ενώ δεν σταμάτησε να αναζητά ευκαιρίες για εξαγορές μικρών υγιών επιχειρήσεων.
Αναφερόμενη στις αλλαγές της αγοραστικής συμπεριφοράς, είπε ότι συμβαίνουν αφενός υπό την ανασφάλεια, το φόβο και το άγχος λόγω της κρίσης και αφετέρου υπό την επίδραση της ανάπτυξης των νέων τεχνολογιών, οπότε επισήμανε ότι μολαταύτα ο καταναλωτής δεν σταμάτησε να αναζητά πέραν των τιμών την καλή ποιότητα και την αγοραστική εμπειρία. Στο πλαίσιο αυτό, επισήμανε ως στρατηγική μέριμνα της εταιρείας της να απευθύνεται με την ίδια ακριβώς ταυτότητα χαρακτηριστικών στον πελάτη της, είτε στο φυσικό κατάστημα είτε στο ηλεκτρονικό, ενώ, εκφράζοντας αντίθετη εκτίμηση από τον κ. Παντελιάδη, υποστήριξε ότι οι έρευνες της ΑΒ Βασιλόπουλος δείχνουν πως η πιστότητα του πελάτη υπάρχουν τα περιθώρια να εκφραστεί και στο ηλεκτρονικό κατάστημα. Επίσης η κ. Χειμωνίδου αναφέρθηκε στο βαρύνοντα ρόλο του τμήματος μελέτης και αναλύσεων της αγοραστικής συμπεριφοράς, που έχει αναπτύξει από εικοσαετίας η ΑΒ Βασιλόπουλος, διερευνώντας συστηματικά τόσο τις τάσεις και ανάγκες των πελατών της εν γένει όσο και των αντιδράσεών τους στα ερεθίσματα που δέχονται. «Ο στόχος μας είναι αφενός να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα για τον πελάτη και αφετέρου ο πελάτης να έχει την εικόνα που επιδιώκουμε για την εταιρεία. Αυτό προϋποθέτει επενδύσεις και σχεδιασμό συστημάτων για εφαρμογές σε βάθος χρόνου», τόνισε χαρακτηριστικά. Πρόσθεσε ότι «όταν διαμορφώνουμε το στρατηγικό μας πλάνο ο πελάτης είναι τρόπον τινά παρών, πράγμα που συμβαίνει στη δουλειά κάθε τμήματος της εταιρείας μας. Γιατί αυτόν υπηρετούμε, είτε εργαζόμαστε σε γραφεία είτε στα καταστήματα, φροντίζοντας να του προσφέρουμε λύσεις και μια πολύ ωραία αγοραστική εμπειρία, δείχνοντάς του ότι τον σεβόμαστε πραγματικά κι ότι σκεφτόμαστε τις ανάγκες του πριν από αυτόν».
Αντώνης Μαυριδόγλου: Έξι πυλώνες στρατηγικής
Στην εισήγησή του ο κ. Αντώνης Μαυριδόγλου, διευθύνων σύμβουλος των εταιρειών ΔΕΛΤΑ Τρόφιμα και Μπάρμπα Στάθης, παρουσίασε τους έξι πυλώνες στρατηγικής των δύο εταιρειών, βάσει των οποίων, όπως είπε, πρόσθεσαν αξία σε όλους τους τομείς των δραστηριοτήτων τους και προήγαγαν την ανάπτυξή τους στη μακρά περίοδο της κρίσης, αποκτώντας ηγετικά μερίδια αγοράς σχεδόν σε όλες τις κατηγορίες που δραστηριοποιούνται. Αναφερόμενος στις επενδύσεις τους ως πρώτο πυλώνα της στρατηγικής τους, τόνισε την πολύπλευρη στήριξη που παρέχουν στους Έλληνες κτηνοτρόφους και γεωργούς, καθώς αυτές είναι οι μεγαλύτεροι εγχώριοι πελάτες τους ως αγοραστές γάλακτος και κηπευτικών. Σχετικά με την καινοτομία, δεύτερο στρατηγικό πυλώνα τους, εστίασε στις επιτυχίες της σειράς εμπλουτισμένων προϊόντων για παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας ΔΕΛΤΑ smart και των συστηματικών προσπαθειών της Μπάρμπα Στάθης να ανατραπούν οι προϋπάρχουσες αντιλήψεις για τη θρεπτική αξία των κατεψυγμένων κηπευτικών.
Μιλώντας για την ποιότητα, τρίτο στρατηγικό πυλώνα, αναφέρθηκε στο υψηλότατου επιστημονικού κύρους Εργαστήριο Μοριακής Τεχνολογίας της ΔΕΛΤΑ, μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα και σπάνιο για τα διεθνή, στο οποίο ο όμιλος συνέχισε να επενδύει στα χρόνια της ύφεσης. Σχετικά με την εξωστρέφεια, τέταρτο πυλώνα, είπε ότι εκφράζεται σε όλες τις λειτουργίες των δύο εταιρειών, δηλαδή στην εθνική διανομή (π.χ. με τη διανομή των προϊόντων Green Cola και Iglo), στην εξαγωγή τεχνολογίας-τεχνογνωσίας (σε μια από τις μεγαλύτερες γαλακτοβιομηχανίες της Ιαπωνίας, που παράγει πλέον ελληνικό στραγγιστό γιαούρτι με το σήμα ΔΕΛΤΑ), στην παραγωγή και διανομή σε συνεργασία με άλλο εταίρο (περίπτωση Becel Proactive της Unilever), καθώς και στις εξαγωγές προϊόντων (35 εκατ. ευρώ το 2016).
Όπως τόνισε ο κ. Μαυριδόγλου, τίποτα από τα προαναφερόμενα δεν θα είχε γίνει χωρίς επενδύσεις στο ανθρώπινο δυναμικό των δύο εταιρειών, πέμπτο πυλώνα της στρατηγικής τους.
Τέλος, τα προγράμματα ΕΚΕ των δύο, συνδεδεμένα με τη βιώσιμη ανάπτυξη και το σεβασμό στο περιβάλλον, τη στήριξη ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού και τη δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης για νέους επιστήμονες, εντάσσονται στο πλαίσιο του έκτου πυλώνα της στρατηγικής τους.
Ιωάννα Χριστοπούλου: «Added value is added sales»
Στην παρουσίασή της, με θέμα «Even in uncertain times, added value is added sales», η κ. Ιωάννα Χριστοπούλου, γενική διευθύντρια του κλάδου καταναλωτικών προϊόντων της L’Oréal Hellas, αφού παρουσίασε εν συντομία το παγκόσμιο και το εγχώριο προφίλ της εταιρείας (παγκόσμιες πωλήσεις 29 δισ. ευρώ, παρουσία σε 130 χώρες με 32 διεθνώς αναγνωρισμένες μάρκες, εγχώριος ετήσιος τζίρος 130 εκατ. ευρώ), έδωσε το στίγμα των μεγεθών και των τάσεων της ελληνικής αγοράς, η οποία, όπως είπε, διαθέτει ετησίως περίπου 1,2 δισ. ευρώ για καλλυντικά. Το μερίδιο διανομής των καταστημάτων καλλυντικών είναι 30%, των φαρμακείων 26%, των σούπερ μάρκετ 25%, των κομμωτηρίων 8% κλπ, ενώ οι ηλεκτρονικές πωλήσεις ήδη ελέγχουν το 4% της διανομής.
Όπως τόνισε, η L’Oréal στην αγορά ευρείας διανομής την τελευταία πενταετία έχει επεκτείνει το ηγετικό, ούτως ή άλλως, μερίδιό της κατά 4 μονάδες παρά την κρίση, πράγμα που απέδωσε στη στρατηγική προσαρμογή της εταιρείας στις τοπικές καταναλωτικές τάσεις και στην έμφασή της στην εμπειρία αγοράς. Αναφερόμενη στις κυρίαρχες καταναλωτικές τάσεις, διαπίστωσε ότι οι γενιές μεταξύ 15 και 35 ετών αλλάζουν ταχύτατα τα δεδομένα, καθώς πρόκειται για καταναλώτριες του digital, καλά πληροφορημένες και έξυπνες αγοράστριες, που εκτιμούν ιδιαίτερα το value for money και λατρεύουν την ομορφιά. Στο ίδιο πλαίσιο, επισήμανε τη δυναμική ανάπτυξης των προϊόντων του νεανικού μακιγιάζ και των σχετικών ειδικευμένων καταστημάτων, όπως και των προϊόντων με φυσικά συστατικά και των ηλεκτρονικών πωλήσεων. Διαπίστωσε, πάντως, ότι οι πωλήσεις καλλυντικών στα σούπερ μάρκετ «υποφέρουν», κυρίως διότι δεν προσφέρουν την εμπειρία αγοράς που επιθυμεί η καταναλώτρια για να ανταποκριθεί. Ωστόσο, είπε, όπως δείχνουν έρευνες της L’Oréal, οι Ελληνίδες είναι διατεθειμένες κατά 85% να αγοράζουν καλλυντικά από το σούπερ μάρκετ, εφόσον αυτό σεβαστεί τη φιλαρέσκειά τους. Όπως τόνισε, «το σούπερ μάρκετ πραγματοποιεί μόλις το 5% των πωλήσεων των κρεμών περιποίησης προσώπου και μόλις το 2% των προϊόντων μακιγιάζ. Αν φανταστείτε ότι κάθε ποσοστιαία μονάδα ανόδου των πωλήσεων στην περιποίηση προσώπου ισοδυναμεί με 2 εκατ. ευρώ και στο μακιγιάζ, αντίστοιχα, με 2,1 εκατ. ευρώ, αντιλαμβάνεστε ότι τα περιθώρια ανάπτυξης για τα σούπερ μάρκετ είναι τεράστια».
Κωνσταντίνος Δομαζάκης: Food Innovation
«Food Innovation: the key to become leader from follower» ήταν το θέμα της ομιλίας του κ. Κωνσταντίνου Δομαζάκη, αντιπροέδρου της Creta Farms, στο πλαίσιο της οποίας εξήγησε ότι η βάση της δεκαεπτάχρονης καινοτομικής δραστηριότητας της εταιρείας του είναι η εξαγωγή και η αντικατάσταση του ζωικού λίπους των σφαγίων που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή των προϊόντων της από ελαιόλαδο, προκειμένου να παρασκευάζει υγιεινά προϊόντα, συμβατά με τις σύγχρονες παγκόσμιες διατροφικές τάσεις. Κάτι τέτοιο, όπως τόνισε, το επιχειρούν πλείστες εταιρείες στον κόσμο πλην, όμως, αποτυγχάνουν να δώσουν γεύση στα προϊόντα τους, προσόν που το εγγυάται μόνο το ελαιόλαδο.
Γι’ αυτό η Creta Farms, που επενδύει 8 εκατ. ευρώ ετησίως στην έρευνα και την ανάπτυξη, έχει παγκοσμίως την μοναδικότητα στην αφαίρεση του ζωικού λίπους από τα προϊόντα κρέατος, μεταξύ του συνόλου των βιομηχανιών τροφίμων που επεμβαίνουν για την ελαχιστοποίηση των τεσσάρων επιβαρυντικών για την υγεία στοιχείων, του ζωικού λίπους, της ζάχαρης, του αλατιού και των συντηρητικών ουσιών. Όχι τυχαία, όπως είπε ο κ. Δομαζάκης, η εταιρεία του χρηματοδοτήθηκε πέρυσι για το πενταετές πλάνο της R&D από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων –ως η μόνη εταιρεία τροφίμων μέχρι σήμερα που χρηματοδοτήθηκε από την ΕΤΕ για ένα τέτοιο πρόγραμμα–, ενώ τον Ιανουάριο φέτος κατατάχθηκε από την ΕΕ στην 894η θέση μεταξύ των 2.500 πιο καινοτόμων ευρωπαϊκών εταιρειών. Η Creta Farms κατέχει ήδη 17 αναγνωρισμένες καινοτομικές πατέντες και οδεύει για τις 19, εξασφαλίζοντας τη μοναδικότητα στην εφαρμογή της τεχνογνωσίας-τεχνολογίας της στις μεγαλύτερες εθνικές αγορές παγκοσμίως, πράγμα που της παρέχει την ευκαιρία μιας περαιτέρω ενίσχυσης της εξωστρέφειάς της.
Πέραν της κλασικής σειράς των αλλαντικών της Εν Ελλάδι, η εταιρεία, όπως είναι γνωστό, έχει λανσάρει meat snacks, μια καινοτόμο ιδέα χορταστικού σνακ κρέατος με λίγες θερμίδες, χωρίς προηγούμενο παγκοσμίως, η οποία τυγχάνει θερμού ενδιαφέροντος από τις διεθνείς αγορές, είπε ο ομιλητής. Σήμερα η Creta Farms εφαρμόζει την τεχνολογία της αφαίρεσης ζωικού λίπους και της αντικατάστασής του από ελαιόλαδο στην παραγωγή μιας ευρείας γκάμας ελληνικών παραδοσιακών και ξένων τυριών (από τυριά φέτα και γραβιέρα, μέχρι μοτσαρέλα, γκούντα και cheddar), έχοντας ήδη μπει στην κατηγορία της πίτσας και των έτοιμων για μαγείρεμα κρεοσκευασμάτων.
1η ενότητα διαλόγου: Πού πρέπει να εστιάσουν οι επιχειρήσεις
Στο πρώτο πάνελ, με συντονιστή τον κ. Κωνσταντίνο Μαχαίρα, Πρόεδρο του ΙΕΛΚΑ και συμμετέχοντες τους κυρίους Κωνσταντίνο Ελευθεριάδη, Principal & Deputy Consumer Business Leader, Deloitte, Δημήτρη Παπακανέλλου, Consulting Director, PwC και Λεωνίδα Κωβαίο, Partner, IT Advisory Services, Ernst & Young (ΕΥ), συζητήθηκαν θέματα στρατηγικής των επιχειρήσεων του κλάδου.
Κάνοντας την εισαγωγική του τοποθέτηση, ο κ. Μαχαίρας εντόπισε ως βασική αδυναμία των επιχειρήσεων στην ελληνική αγορά την έλλειψη οικονομικής επιφάνειας, τη χαμηλή ανταγωνιστικότητα τιμών, καθώς και την αδυναμία διαφοροποίησης προσφοράς προϊόντων και υπηρεσιών. Υπενθυμίζοντας ένα σημείο της ομιλίας του κ. Boer, τόνισε πως για να επιτύχει μια επιχείρηση πρέπει να πρωτοπορεί στην αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και να επενδύει στην καινοτομία, ενώ επέστησε την προσοχή στην υιοθέτηση νέων μοντέλων ανάπτυξης εάν δεν εντάσσονται σε μια συνολική στρατηγική στόχευση. Όσο για τις αλλαγές στο τοπίο της αγοράς, επεσήμανε πως θα οδηγήσουν στη μετατόπιση του ανταγωνισμού από το πεδίο των τιμών στο πεδίο της διαφοροποίησης. Μιλώντας συνολικά για το μέλλον του κλάδου, ανάφερε, μεταξύ άλλων, πως μέχρι το 2025 προβλέπεται μείωση κατά 35% των χώρων πώλησης, ανάπτυξη των convenience stores με υψηλότερο ρυθμό (από 5% που είναι σήμερα στο 7%), αύξηση του digital shopping τουλάχιστον στο 20%, με την είσοδο νέων «παικτών», πτώση στα περιθώρια κέρδους και επαναπροσδιορισμός των private brands.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τις τάσεις που διαμορφώνονται την τελευταία πενταετία στο λιανεμπόριο, ο κ. Ελευθεριάδης σημείωσε πως σύμφωνα με την ετήσια έρευνα της Deloitte, από το 2017 και μετά προβλέπεται αλλαγή σε τρεις πυλώνες: στις προτιμήσεις των καταναλωτών, στους τύπους των καταστημάτων και στις προσδοκίες των πελατών από τους λιανέμπορους. Ειδικότερα για τους καταναλωτές, ανέφερε πως αγοράζουν λιγότερα και καλύτερα προϊόντα, αναζητούν την εμπειρία περισσότερο από αυτό καθαυτό το προϊόν, θέλουν tailor made λύσεις, δίνουν σημασία στο προφίλ των brands και την οικολογική τους ευαισθησία, ενώ παράλληλα ακολουθούν πρότυπα που διαμορφώνουν celebrities ή brands, σύμφωνα με την εικόνα που προωθείται στα media (άρα αναβαθμίζεται ο ρόλος των social media και του internet). Τέλος, ο ομιλητής αναφέρθηκε στη σημασία της τεχνολογίας για την ικανοποίηση των απαιτήσεων του πελάτη, τη βελτίωση της λειτουργίας των επιχειρήσεων και την εξοικονόμηση πόρων. Από την πλευρά του, ο κ. Δημήτρης Παπακανέλλου επεσήμανε δύο περιοχές στις οποίες εντοπίζει η PwC απώλεια αξίας και αφορούν στην προβληματική επικοινωνία, η μεν πρώτη μεταξύ προμηθευτών και λιανεμπόρων, η δε δεύτερη μεταξύ των τμημάτων στο εσωτερικό των επιχειρήσεων. Επικεντρώνοντας την τοποθέτησή του στο ζήτημα της ανάπτυξης win win συνεργασιών, μίλησε για το παράδειγμα των προωθητικών ενεργειών, όπου με τη χρήση των κατάλληλων εργαλείων για τη συνδυαστική ανάλυση παραμέτρων όπως το είδος των προωθήσεων, η έντασή τους, τα μέσα επικοινωνίας, τα αποθέματα κλπ, προκύπτουν σημαντικά αποτελέσματα για το λιανεμπόριο και τους προμηθευτές, στις πωλήσεις, το περιθώριο κέρδους, τη μείωση αποθεμάτων και του εργατικού κόστους. Απαντώντας θετικά στο ερώτημα κατά πόσο η τεχνολογία και το digital μπορούν να αξιοποιηθούν στην ενίσχυση των αποτελεσμάτων των επιχειρήσεων, ο κ. Κωβαίος παρουσίασε παραδείγματα εταιρειών όπως η P&G, η Kroger, η Nestle, η IKEA και η Amazon. Για την αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών, οι επιχειρήσεις πρέπει να εστιάσουν και στο front και στο back office, είπε ο κ. Κωβαίος, επισημαίνοντας πως συνήθως οι επιχειρήσεις εστιάζουν μόνο στην πρώτη περιοχή. Τέλος, σημείωσε πως από τη στιγμή που οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν ψηφιακή τεχνολογία, πρέπει να γνωρίζουν πως είναι εκτεθειμένες σε προκλήσεις που αφορούν στην ασφάλεια των δεδομένων, τις επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, τη συμμόρφωση σε νέους κανονισμούς κλπ. Σε αυτά τα πεδία πρέπει να δοθεί η απαιτούμενη προσοχή.
Κλείνοντας τη συζήτηση, ο κ. Μαχαίρας τόνισε πως υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης για τις ελληνικές επιχειρήσεις, με την προϋπόθεση να γίνουν οι απαραίτητες επενδύσεις, να ενισχυθεί η χρήση της τεχνολογίας και, κυρίως, τα στελέχη να υιοθετήσουν έναν διαφορετικό, σύγχρονο τρόπο σκέψης.
2η ενότητα διαλόγου: Το παρόν και το μέλλον του online λιανεμπορίου τροφίμων
Στο δεύτερο πάνελ, το οποίο συντόνισε ο κ. Παναγιώτης Γκεζερλής, CEO & Head of Consulting, Convert Group, συζητήθηκαν ζητήματα σχετικά με την online επιχειρηματικότητα στον τομέα πώλησης ειδών σούπερ μάρκετ. Στο πάνελ συμμετείχαν οι κ.κ. Διονύσης Ζήβας, Συνιδρυτής & Διευθύνων Σύμβουλος, Net Spirit ΑΕ (WeLoveSupermarket.gr), Δημήτρης Κορωναίος, Omnichannel & Loyalty Director, ΑΒ Βασιλόπουλος, Ζίνα Μαυροειδή, Διευθύνουσα Σύμβουλος, e-fresh.gr, Βασίλης Στασινούλιας, Συνιδρυτής, Διευθύνων Σύμβουλος, Yoda.gr και Σάββας Τορτοπίδης, Διευθυντής Πληροφορικής, Διαμαντής Μασούτης ΑΕ.
Ο κ. Γκεζερλής, κάνοντας μια συνοπτική αναφορά στις online επιχειρήσεις που λειτουργούν στον κλάδο των σούπερ μάρκετ (πάνω από 20, με τζίρο περί τα 30 εκατ. ευρώ, 0.3% του κύκλου πωλήσεων του κλάδου), κάλεσε τους συνομιλητές του να παρουσιάσουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο και να τοποθετηθούν στην πρόβλεψη πως το 2020 ο τζίρος θα φθάσει τα 300 εκατ. ευρώ και το μερίδιο αγοράς στο 3% (δηλαδή θα «τρέξει» με 80% ετήσια αύξηση). Συνολικά οι συνομιλητές δήλωσαν επιφυλακτικοί για τον ρυθμό ανάπτυξης, τουλάχιστον στο συγκεκριμένο χρονικό περιθώριο. Όσο για το μοντέλο της online δραστηριότητάς τους, ο κ. Διονύσης Ζήβας τοποθετήθηκε πρώτος, αναφέροντας πως στηρίζεται σε απευθείας συνεργασία με προμηθευτές, που παραδίδουν τα προϊόντα στις αποθήκες στην Αττική, από όπου γίνεται το pick, η συσκευασία και η αποστολή των αγορών στην πόρτα του πελάτη, σε όλη την Ελλάδα. Ο κ. Δημήτρης Κορωναίος είπε πως η ΑΒ Βασιλόπουλος έδωσε τα τελευταία χρόνια τη δυνατότητα στους πελάτες της, μέσω του click2shop, να αγοράζουν προϊόντα και online, στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, αξιοποιώντας τις διαδικασίες που υπήρχαν ήδη για την παράδοση προϊόντων στο σπίτι, ενώ η κ. Μαυροειδή παρουσίασε τον τρόπο λειτουργίας -εδώ και 8 μήνες- του e-fresh. Πρόκειται, είπε, για καθαρά online επιχείρηση, με δικές της αποθήκες και πάνω από 300 προμηθευτές. Η μεγαλύτερη καινοτομία του εγχειρήματος αφορά στην επένδυση σε αποθηκευτικούς χώρους και τα logistics, με αυτοματοποιημένα συστήματα (τεχνολογίες ΑΙ, robotics κλπ), βάσει των οποίων είναι δυνατή η πολύ γρήγορη ανταπόκριση στα αιτήματα των πελατών (μέσα σε λίγες ώρες από τη στιγμή της παραγγελίας).
Για το yoga.gr (έναρξη λειτουργίας πριν 4 μήνες) ο κ. Στασινούλιας είπε πως πρόκειται για ένα εύχρηστο e-shop, με επιλεγμένο κωδικολόγιο, καλό pricing, promotion και φυσικά με έμφαση στην εξυπηρέτηση του καταναλωτή.
Μεταφέροντας στο κοινό την εμπειρία της Δ. Μασούτης, ο κ. Τορτοπίδης αναφέρθηκε στην υπηρεσία scan & shop, που λάνσαρε η εταιρεία το πρώτο εξάμηνο του 2016, αρχικά για την πόλη της Καλαμαριάς. Στηρίζεται σε μια mobile εφαρμογή, μέσω της οποίας ο πελάτης έχει τη δυνατότητα να σκανάρει τα προϊόντα από το φυλλάδιο προσφοράς (που καλύπτει το 30% των πωλήσεων) και από αφίσες που βρίσκονται σε στάσεις ΜΜΜ. Η υπηρεσία έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από το κοινό της Θεσσαλονίκης και γι’ αυτό η αλυσίδα σκοπεύει να επεκτείνει τη χρήση της. Σχετικά με το πλάνο λειτουργίας online καταστήματος της Δ. Μασούτης, ο κ. Τορτοπίδης ανακοίνωσε πως η αρχή θα γίνει από τη Θεσσαλονίκη και κατόπιν θα εξετασθεί η επέκταση της υπηρεσίας. Στόχος, τόνισε, είναι να υπάρχει η ίδια εμπειρία και στο φυσικό και στο online κατάστημα. Για την πρόσφατη συμφωνία εισόδου της Metro στο μετοχικό σχήμα του WeLoveSupermarket, ο κ. Ζήβας δήλωσε πως οι εταιρείες συμμετέχουν σε μια κοινή πλατφόρμα λήψης και αποστολής παραγγελιών και logistics, με τις αντίστοιχες ενέργειες μάρκετινγκ και καθημερινή επικοινωνία με πελάτες. Όσο για την προοπτική αλλαγής του brand name, ο κ. Ζήβας απάντησε πως λόγω της αναγνωρισιμότητας των δύο brand, δεν θεωρήθηκε σωστό να γίνει άμεσα αλλαγή του ονόματος. Σε ό,τι αφορά την ένταση του ανταγωνισμού, ιδιαίτερα με πιθανή τη μελλοντική είσοδο νέων παικτών στην αγορά της Ελλάδας, οι συνομιλητές τόνισαν πως το focus, έτσι κι αλλιώς, δεν πρέπει να δοθεί στις τιμές, αλλά στην εμπειρία του πελάτη, σε όλα τα στάδια της online διαδικασίας.
Όσο για το μέλλον του online καναλιού, o κ. Γκεζερλής διαπίστωσε συμπερασματικά πως υπάρχουν σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης, όπως αποδεικνύει το έντονο ενδιαφέρον των καταναλωτών, που καταγράφεται και στα στοιχεία επισκεψιμότητας των μεγαλύτερων online σούπερ μάρκετ.
International Keynote Speaker
Dick Boer: Βάρος στα τοπικά brands, τα μικρότερα format και το online retail
Στο πλαίσιο της ανάλυσης των βασικών πυλώνων της νέας στρατηγικής του ομίλου, με τον τίτλο Better Together, o κεντρικός ομιλητής του συνεδρίου, Dick Boer, President & CEO, Ahold Delhaize, παρουσίασε τις τέσσερις σημαντικότερες τάσεις που καθορίζουν συνολικά τις εξελίξεις στο λιανεμπόριο και επηρεάζουν τις αλλαγές στη στρατηγική των σύγχρονων επιχειρήσεων του κλάδου διεθνώς.
Πρώτη σημαντική –παγκόσμια– τάση στις αγοραστικές συνήθειες είναι η επικράτηση ως βασικού κριτηρίου επιλογής προϊόντων και σημείων πώλησης του «value for money», της αναζήτησης, δηλαδή της πιο συμφέρουσας αγοράς ή καταστήματος, βάσει ποιότητας και αξίας. Οι νέες τεχνολογίες και τα νέα κανάλια αγορών δρουν ενισχυτικά αυτής της τάσης, δίνοντας τη δυνατότητα στους καταναλωτές να κάνουν εύκολα και γρήγορα σύγκριση τιμών, ποιότητας και υπηρεσιών.
Η δεύτερη τάση αφορά στην απαίτηση των πελατών για ευκολία, όχι μόνο σε ό,τι αφορά τα προϊόντα (χρήση, συσκευασία κλπ), αλλά και στα σημεία πώλησης (εγγύτητα καταστήματος στον χώρο κατοικίας ή εργασίας, διευρυμένο ωράριο λειτουργίας, ευκολία αναζήτησης προϊόντων στο κατάστημα, κλπ).
Όσο για την τάση αναζήτησης όλο και πιο υγιεινών λύσεων στη διατροφή και συνολικά στην καθημερινότητα των πολιτών, ο κ. Boer επεσήμανε πως δίνει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στη χώρα μας, λόγω της εξαιρετικής ποιότητας των αγροτικών μας προϊόντων.
Τέλος, έκρινε ως ιδιαίτερα σημαντική την τάση της προσωποποιημένης προσέγγισης του πελάτη, η οποία διευκολύνεται από την τεράστια ποσότητα δεδομένων που έχουν πλέον στη διάθεσή τους οι επιχειρήσεις, με την προϋπόθεση, βέβαια, πως έχουν την τεχνογνωσία και την υποδομή για την αξιοποίησή τους προς αυτή την κατεύθυνση.
Σύμφωνα με τον κ. Boer, σε ένα μέλλον ήπιας ανάπτυξης, όπως προβλέπεται για την Ευρώπη, αλλά και διεθνώς, η παρουσία των σούπερ μάρκετ θα μειώνεται, τα υπέρ μάρκετ θα εξαφανιστούν, ενώ θα αυξηθούν τα convenience. Σημαντικές θα είναι οι εξελίξεις και στον τομέα των καταστημάτων «value», όπου δεν περιλαμβάνονται μόνο τα εκπτωτικά καταστήματα, αλλά όλα τα δίκτυα που προσφέρουν προσιτές τιμές, εξαιρετική ποιότητα, και εξυπηρέτηση, όπως η ΑΒ Βασιλόπουλος. Ο κ. Boer τόνισε πως, παρά το γεγονός ότι η τιμή δεν είναι το αποκλειστικό κριτήριο επιλογής προϊόντος ή καταστήματος σήμερα, οι αλυσίδες με ακριβότερες τιμές κατά 5%-10% από τον ανταγωνισμό τους θα βρεθούν σε πολύ δύσκολη θέση.
Έχοντας υπ’ όψιν αυτά τα δεδομένα, ο κ. Boer δήλωσε πως ο όμιλος θα δώσει προτεραιότητα στην ανάπτυξη των μικρότερων format και στο online λιανεμπόριο τροφίμων.
«Οι εξελίξεις στο διεθνές λιανεμπόριο είναι ραγδαίες. Ίσως δεν είναι γνωστό σε πολλούς, αλλά η Alibaba είναι σήμερα η μεγαλύτερη λιανεμπορική επιχείρηση διεθνώς, ξεπερνώντας σε πωλήσεις τη Wal-Mart, παρά το γεγονός ότι δεν έχει τις υποδομές -και τα λειτουργικά έξοδα) του κλασικού λιανεμπορίου», ανέφερε ο κ. Boer.
Αναφερόμενος στο food to go, μια ισχυρή νέα τάση, παρουσίασε το Habit, την πλατφόρμα που επιτρέπει στον πελάτη να αγοράσει γεύμα που ετοιμάζεται σύμφωνα με τις διατροφικές του προτιμήσεις και ανάγκες (γεύματα με βιολογικά προϊόντα, με χαμηλή χοληστερόλη, χαμηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη κοκ).
Ο στόχος της Ahold Delhaize
Ο όμιλος Ahold Delhaize είναι μεταξύ των πρώτων 10 επιχειρήσεων λιανεμπορίου τροφίμων στον κόσμο, έχει παρουσία σε 11 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, 62,3 δισ. ευρώ κύκλο εργασιών, 6.500 καταστήματα και 375.000 εργαζόμενους. Όπως ανάφερε ο Dick Boer, η απόφαση της συγχώνευσης των Ahold και Delhaize είχε πως κύριο στόχο τη μεγέθυνση και την ισχυροποίηση της διεθνούς παρουσίας του νέου ομίλου. Ο τίτλος της νέας στρατηγικής του, «Better Together», εκφράζει τις νέες δυνατότητες που δημιουργεί η συνένωση δυνάμεων για την υποστήριξη της ανάπτυξης στις διεθνείς αγορές, μέσω της ισχυροποίησης των τοπικών brands.
Μιλώντας ειδικότερα για το ελληνικό brand του ομίλου, ο κ. Boer επαίνεσε τα αποτελέσματα της AB Βασιλόπουλος στη χώρα (μεγάλο δίκτυο, σημαντικός εργοδότης, ωραία καταστήματα, πολλές καινοτομίες), ενώ αναφέρθηκε και στο έργο που υλοποιεί η αλυσίδα στον κοινωνικό τομέα, μέσω σημαντικών πρωτοβουλιών κοινωνικής δράσης.
Η παρουσίασή του στο συνέδριο ολοκληρώθηκε με την προτροπή για συνεχή επαναπροσδιορισμό του επιχειρηματικού μοντέλου που ακολουθούν οι οργανισμοί, αφού, όπως είπε χαρακτηριστικά, η απαίτηση για εκσυγχρονισμό είναι μόνιμη.
International Keynote Speaker
Milos Ryba: Νέες τάσεις και παραδείγματα
Μέσω της ομιλίας του Milos Ryba, Head of Discount and CEE, IGD, οι σύνεδροι είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν για τις τάσεις που ξεχωρίζουν στο διεθνές λιανεμπόριο, με συγκεκριμένα παραδείγματα. Η παρουσίαση ξεκίνησε με την περίπτωση της Sainsbury’s και την «επιστροφή» της στα non food προϊόντα, με τη λειτουργία του brand Habitat εντός του νέου πιλοτικού της καταστήματος στο Λονδίνο. Όσο για τις επενδύσεις στη νέα τάση food to go, στο ίδιο κατάστημα υπάρχει το τμήμα take away, με έτοιμο φαγητό, αλλά και sushi bar.
Την ίδια στιγμή στη Γαλλία, με το Carrefour Gourmet, το format που τεστάρει στη χώρα, αλλά και αλλού (πχ στην Πολωνία), η γαλλική αλυσίδα προτείνει στους πελάτες της προϊόντα οριοθετημένα στο κατάστημα σύμφωνα με το αγοραστικό τους «ταξίδι», πχ για πρωινό, για βραδινό κλπ.
Σημαντική είναι η καινοτόμος δραστηριότητα και των discount αλυσίδων. Ο Milos αναφέρθηκε στην περίπτωση της Aldi στη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Καταγράφοντας τη συμπεριφορά του πελάτη εντός του καταστήματος, η αλυσίδα προχώρησε σε αλλαγές, προσαρμόζοντας, για παράδειγμα, το ύψος των ραφιών σε χαμηλότερο επίπεδο, αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο καθοδηγούνται οι πελάτες για τις αγορές τους εντός του καταστήματος, δίνοντας μέσω touch screens πληροφορίες για προϊόντα, δημιουργώντας τμήμα φρέσκων προϊόντων, κ.ά.
Ο Milos χρησιμοποίησε παραδείγματα για να μιλήσει και για τις σημαντικότερες νέες τάσεις, που αξιοποιούν τις νέες τεχνολογίες. «Τo φυσικό κατάστημα», τόνισε, «γίνεται ψηφιακό». Για παράδειγμα, η Carrefour δίνει τη δυνατότητα στον πελάτη να συνδέσει το tablet στο καρότσι του, να κάνει like στο FB σε συγκεκριμένα προϊόντα, να δει προσφορές που τον αφορούν κλπ. Άλλες επιχειρήσεις αξιοποιούν τη ρομποτική. Μια εσθονική-βρετανική start-up εταιρεία παρουσίασε το robovan: Ένα ειδικά σχεδιασμένο van και ένα ρομπότ «συνεργάζονται» για να παραδίδονται οι αγορές στην πόρτα του πελάτη.
Οι αλυσίδες ανταγωνίζονται, στην αριστοποίηση της διαδικασίας παράδοσης των αγορών, αλλά και στο πεδίο της προσφοράς φρέσκων, υγιεινών προϊόντων. Στην Ιταλία, αλυσίδα σούπερ μάρκετ, αφού διεξήγαγε έρευνα και διαπίστωσε πως κατά 55% οι καταναλωτές δηλώνουν πως θα αγόραζαν περισσότερα προϊόντα εάν οι τιμές ήταν χαμηλότερες, προχώρησε σε μείωση των τιμών, με αποτέλεσμα τη θεαματική αύξηση των πωλήσεων των συγκεκριμένων προϊόντων.
Στον τομέα της ευκολίας και της εξυπηρέτησης, ο Milos παρουσίασε το παράδειγμα της Sainsbury’s. Μέσω ενός application, ο πελάτης δίνει την παραγγελία του σε κοντινό του κατάστημα και παραλαμβάνει εντός μιας ώρας την παραγγελία του στο σπίτι, από έναν ποδηλάτη.
Το αγαπημένο παράδειγμα του Milos, κατά δήλωσή του, είναι αυτό της OCADO στη Μ. Βρετανία. Οι πελάτες, όταν επιλέγουν ένα προϊόν online και ετοιμάζονται να ολοκληρώσουν την αγορά, βλέπουν μια pop up πρόταση της OCADO στην οθόνη, για ένα προϊόν με λιγότερες θερμίδες από αυτό που έχουν επιλέξει. Την ίδια στιγμή, μαθαίνουν πόσο πρέπει να ασκηθούν για να κάψουν τις επιπλέον θερμίδες! Με αυτό τον τρόπο η αλυσίδα δείχνει έμπρακτα στον πελάτη πως φροντίζει την υγεία του.
Ο Milos ολοκλήρωσε την ομιλία του αναφερόμενος στην «κατάργηση» των συνόρων, μέσω της χρήσης του διαδικτύου, καθώς και για την τάση συνεργασίας μεταξύ λιανεμπόρων, σε αυτό το πεδίο. Για παράδειγμα, στην Κίνα η Walmart λάνσαρε στο GD, ένα από τα μεγαλύτερα websites της χώρας, το Walmart Global store, όπου μπορούν να δοθούν παραγγελίες για αγορές από οποιαδήποτε χώρα. Επίσης, πρόσφατα η Aldi επέκτεινε τις δραστηριότητές της στην Κίνα, μέσω της Aldi Αυστραλίας. Όπως και η αλυσίδα Sainsbury’s, διαθέτει πλέον προϊόντα της μέσω του Alibaba. Η πλατφόρμα Alibaba, επίσης, δίνει τη δυνατότητα σε πελάτες από όλο τον κόσμο να αγοράζουν προϊόντα της αμερικανικής εταιρείας Maki, μέσω εικονικής πλοήγησης στα καταστήματά της. Οι Κινέζοι μπορούν, λοιπόν, να αγοράζουν προϊόντα από τη Maki, παρόλο που η αλυσίδα δεν έχει καταστήματα στη χώρα τους.
Γνωρίζοντας τις νέες τάσεις και καινοτομίες, επεσήμανε ο Milos, οι επιχειρήσεις μπορούν να ανανεώσουν την στρατηγική πρότασή τους και να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους, ακόμη και σε χώρες στις οποίες δεν έχουν τη δυνατότητα της φυσικής παρουσίας.
On stage Interview
Αντώνης Παπαδεράκης: Κυβερνητικές προθέσεις και σχεδιασμοί
Από τη δημόσια συνέντευξη του κ. Αντώνη Παπαδεράκη, Γενικού Γραμματέα Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, στο συντάκτη του περιοδικού μας κ. Πλάτωνα Τσούλο, προέκυψαν τα εξής:
Η Γενική Γραμματεία προτίθεται, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης της χώρας από τους δανειστές, οπότε αναμένει να ομαλοποιηθεί η οικονομία κι οι λειτουργίες της αγοράς, να προωθήσει την οριστική ρύθμιση του θέματος των «καθαρών τιμών» και της εμπρόθεσμης αποπληρωμής των προμηθευτών. Δεσμεύεται ότι οι αποφάσεις της θα ληφθούν κατόπιν εξαντλητικού διαλόγου με τους φορείς της αγοράς.
Αναφορικά με το καθεστώς των εκπτώσεων και προσφορών ο κ. Παπαδεράκης σχολίασε ότι, στο πλαίσιο των απαιτήσεων του μνημονίου και των διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς, η κυβέρνηση πέτυχε να αποφευχθεί η πλήρης απελευθέρωση των εκπτώσεων, καθώς θα ωφελούσε μόνο πρόσκαιρα τους καταναλωτές, αφού θα διέλυε τη μικρομεσαία λιανεμπορική επιχείρηση, διαμορφώνοντας προϋποθέσεις ολιγοπώλησης της αγοράς.
Όπως είπε, μετά τον προσδιορισμό του χρόνου των 30 ημερών για τις ενδιάμεσες περιόδους εκπτώσεων (μεταξύ χειμερινών και θερινών εκπτώσεων) και της απόδοσης δικαιοδοσίας ρύθμισής τους στις τοπικές αιρετές αρχές, μένει να γίνει η νομοθετική αποσαφήνιση των όρων «προσφορά» και «προωθητική ενέργεια», ώστε να αποκλειστούν τυχόν παραπλανήσεις εις βάρος των καταναλωτών. Η Γενική Γραμματεία προσανατολίζεται στην υιοθέτηση ενός μοντέλου, βάσει του οποίου ως «αρχική τιμή» (δηλ. τιμή αναφοράς για κάθε έκπτωση και προσφορά) θα θεωρείται η χαμηλότερη τιμή του προϊόντος για περίοδο ενός μηνός πριν τη διενέργεια της έκπτωσης ή της προώθησης. Η σχετική νομοθετική διευθέτηση ανακοινώθηκε πως θα προωθηθεί άμεσα.
Σε ό,τι αφορά τις διαδικασίες σύστασης και αδειοδότησης της λειτουργίας των επιχειρήσεων ο Γ. Γ. δήλωσε ότι από τον Ιούνιο ο πολίτης θα έχει επιτέλους τη δυνατότητα να προχωρά στη σύσταση της επιχείρησής του από τον υπολογιστή του. Επίσης, είπε ότι μέχρι τα τέλη του Απριλίου θα υπογραφεί η υπουργική απόφαση, βάσει της οποίας τα νέα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος θα μπορούν να εγκαινιάζουν τη λειτουργία τους ανεξαρτήτως του χρόνου διενέργειας του ελέγχου των προϋποθέσεων αδειοδότησής τους.
Κέντρα Υποστήριξης Επιχειρήσεων
Όπως τόνισε ο κ. Γ. Γ., σκοπός του κυβερνητικού σχεδιασμού είναι η υποστήριξη των επιχειρήσεων σε όλο τον κύκλο της ζωής τους κι όχι μόνο κατά την ίδρυσή τους. Ειδικότερα το μεγάλο στοίχημα για την πολιτεία, εξήγησε, είναι η διαλειτουργικότητα των ηλεκτρονικών συστημάτων (TAXIS, ΓΕΜΗ, Μητρώων ΕΦΚΑ και ΟΑΕΔ), ώστε οι επιχειρήσεις, στο πλαίσιο της ίδρυσης Κέντρων Υποστήριξης Επιχειρήσεων –θεσμού νέου, συνδεδεμένου με τα Επιμελητήρια–, όχι μόνο να περιορίζουν στο ελάχιστο τη σχέση τους με τη γραφειοκρατία του Δημοσίου, αλλά και να αντλούν ανά πάσα στιγμή ποικίλη συμβουλευτική υποστήριξη (π.χ. για χρηματοδοτικά προγράμματα, κίνητρα για νέες θέσεις απασχόλησης κ.ά.).
Ο κ. Παπαδεράκης παραδέχθηκε ότι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Γενική Γραμματεία, δουλεύοντας προς αυτή την κατεύθυνση, οφείλονται σε αγκυλώσεις των διαφορετικών υπηρεσιών στις μεταξύ τους σχέσεις και σε τεχνικές καθυστερήσεις, ενώ δήλωσε: «Νοιώθω άβολα ως Γ. Γ., που το ελληνικό κράτος δεν έχει αξιόπιστα μητρώα ούτε για τους πολίτες ούτε για τις επιχειρήσεις». Στο ίδιο πλαίσιο, δήλωσε την πρόθεση του υπουργείου να συστήσει ειδικό Τμήμα Επιχειρηματικότητας υπό τη Γενική Γραμματεία, με αρμοδιότητες παρακολούθησης και καταμέτρησης της επιχειρηματικότητας βάσει κριτηρίων. Εξάλλου, ανακοίνωσε υπουργική παρέμβαση για την ουσιαστική οικονομική εποπτεία των επιχειρήσεων, με μέριμνα να προειδοποιείται η αγορά για τις ασυνεπείς επιχειρήσεις και να επιβάλλονται αυστηρές κυρώσεις σε όσες επιχειρήσεις αποφεύγουν να δημοσιοποιούν τις οικονομικές καταστάσεις τους.
Κατά τα λοιπά ξεκαθάρισε ότι:
- η πολιτεία δεν δικαιούται να επιβάλει πλαφόν στις χρεώσεις των τραπεζών στους χρήστες πλαστικού χρήματος. Δεδομένης της μέσης μείωσης των σχετικών χρεώσεων την τελευταία διετία από 1,8% σε 1%, προσδοκά την περαιτέρω μείωσή τους στο πλαίσιο της επέκτασης της χρήσης του πλαστικού χρήματος.
- Η απόφαση του ΣτΕ για το όριο λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές (οκτώ τον χρόνο) είναι κανόνας οριστικός και απαραβίαστος. Συνεπώς οι όποιες κυβερνητικές παρεμβάσεις θα αφορούν μόνο την απόδοση των σχετικών ρυθμιστικών δικαιοδοσιών στις τοπικές κοινωνίες.
- Σχετικά με την απελευθέρωση της αγοράς των ΓΕΔΙΦΑ δεν εκκρεμεί καμία απολύτως διαδικασία. Συνεπώς εναπόκειται αποκλειστικά στις φαρμακοβιομηχανίες να αιτηθούν την έκδοση φαρμάτων τους για τη σύννομη διανομή τους από τα σούπερ μάρκετ.