Εφτά χρόνια είναι αρκετά…

Τότε σχηματίστηκε η γνωστή μας τρόικα, που κάθε τρίμηνο αξιολογεί (έως σήμερα, ως «κουαρτέτο» πλέον) πόσο έχουμε προοδεύσει στην εφαρμογή των μέτρων δημοσιονομικής «εξυγίανσης» και αποφασίζει εάν θα εκταμιευθεί η αντίστοιχη δόση του δανείου.

Τα πρώτα μέτρα του μνημονίου αφορούσαν στο δημόσιο, προς μεγάλη ικανοποίηση όσων υποστήριζαν ότι εκεί βρισκόταν η «αιτία του κακού», αρνούμενοι, από άγνοια ή από σκοπιμότητα, να αποδεχθούν τις απόψεις επιφανών οικονομολόγων που μιλούσαν για τον ρόλο του τραπεζικού συστήματος, της υπερχρέωσης του κράτους (με αποφάσεις, βέβαια, κυβερνήσεων που στήριζε η πλειοψηφία των πολιτών) και των ελλείψεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο πεδίο της παρακολούθησης και έγκαιρης αντιμετώπισης των αιτιών της κρίσης. Ξεκινήσαμε με μέτρα στον δημόσιο τομέα, όπως η μείωση κατά 30% των δώρων και της άδειας, 12% σε όλα τα επιδόματα του δημοσίου, 7% στις αποδοχές υπαλλήλων ΔΕΚΟ, ΟΤΑ, ΝΠΙΔ και συνεχίσαμε με εκείνα που έπληξαν συνολικά τον πληθυσμό, όπως η αύξηση του ΦΠΑ από 4,5% στο 5%, από 9% στο 10% και από 19% στο 21%, η αύξηση 15% στον φόρο της βενζίνης, η μείωση του βασικού μισθού, η αποδόμηση των εργασιακών δικαιωμάτων…

Οι συνέπειες των μέτρων δεν άργησαν να φανούν. Ανεργία και πληθωρισμός φθάνουν σε πρωτοφανή ποσοστά, ενώ ξεκινούν τα λουκέτα στις μικρές κυρίως επιχειρήσεις, που νιώθουν πρώτες τις επιπτώσεις των μέτρων και της μείωσης της κατανάλωσης.

Από τότε, με διαδοχικά μνημόνια, αλλαγές κυβερνήσεων, δυναμικές κινητοποιήσεις, αυτοκτονίες, μαζική μετανάστευση νέων, μέχρι σήμερα, που είμαστε θεατές μιας ακόμη διαπραγμάτευσης, παρόλο που αποκαλύφθηκαν τα «λάθη» και η αναποτελεσματικότητα των μέτρων, η ουσία δεν έχει αλλάξει. Αρτηριοσκληρωτικοί δημόσιοι υπάλληλοι διεθνών οργανισμών, συνεπικουρούμενοι από επιστημονικούς και επαγγελματικούς φορείς, σημαντικά στελέχη επιχειρήσεων και διάσημους δημοσιογράφους, μας λένε πώς πρέπει να συμπεριφερόμαστε, εάν θέλουμε να εξακολουθήσουμε να ζούμε κάτω από την ίδια… στέγη. Διακηρύττουν ως θέσφατο τη δική τους άποψη για την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσει η ελληνική κοινωνία, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει να επανέλθουν στη ζωή εφιάλτες του παρελθόντος. Αυτή η προοπτική δεν φαίνεται να τους φοβίζει τόσο όσο μια διαφορετική, προσηλωμένη σε μια σύγχρονη κοινωνία και όχι σε επιμέρους ιδιωτικά συμφέροντα, λύση.

Δεν μιλάμε, λοιπόν, για μια παράλογη επταετία, αλλά για συγκεκριμένες πολιτικές κατευθύνσεις. Από αυτή την άποψη, δεν εκπλήσσεται κανείς όταν διαπιστώνει πως εκείνοι που υποστηρίζουν τη μη βιωσιμότητα του χρέους της χώρας, είναι οι ίδιοι που ζητούν κι άλλα μέτρα όπως αυτά που οδήγησαν, μεταξύ άλλων, την ανεργία στο υψηλότερο ποσοστό της ΕΕ, για να μπορέσει, λένε, το χρέος να είναι βιώσιμο! Ή όταν ακούει άλλους να υποστηρίζουν πως το χρέος είναι βιώσιμο, αλλά απαιτούνται και νέα υφεσιακά μέτρα για να επιστρέψουμε στην ανάπτυξη και να μπορεί να αποπληρωθεί! Δεν είναι τυχαίο που σήμερα οι λύσεις αναζητούνται σε πολιτικούς συμβιβασμούς…

Εφτά χρόνια είναι αρκετά. Τα περιθώρια αποτροπής της καταστροφής, όχι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά των κοινωνιών της Ευρώπης, στενεύουν. Σπέρνοντας ψευδείς υποσχέσεις για επιστροφή στην ανάπτυξη με υπακοή στα κελεύσματα των ισχυρών χωρών, φυτρώνουν τα άνθη του κακού. Οι κοινωνίες έχουν ανάγκη νέες, υγιείς δυνάμεις, που θα βάλουν στην άκρη ένα γερασμένο σύστημα συμφερόντων, το οποίο δεν διστάζει να βουλιάζει ολόκληρες χώρες, ώστε να είναι πιο κερδοφόρα η επιστροφή του στο προσκήνιο, με τη μορφή του σωτήρα-επενδυτή…

Προϊόντα περιποίησης μαλλιών: Υφεσιακό «κούρεμα» πωλήσεων

Μια πολύ σημαντική είδηση στην αγορά καλλυντικών, η οποία μάλιστα απασχόλησε την πολιτική επικαιρότητα, αφού συνδέθηκε με το ταξίδι του Έλληνα πρωθυπουργού στο Παρίσι, βγήκε στο φως της δημοσιότητας καθ’ ον χρόνο εξελισσόταν το παρόν ρεπορτάζ. Σύμφωνα, λοιπόν, με σχετικό δημοσίευμα του Figaro, η L’ Oréal «ετοιμάζεται για μια σημαντική επένδυση στην Ελλάδα… Η φύση της επένδυσής της είναι εκείνη που ιντριγκάρει. Πράγματι, πρόκειται για ένα καλά κρυμμένο μυστικό. O Jean-Paul Agon, πρόεδρος της γαλλικής αυτοκρατορίας των καλλυντικών, επιβεβαιώνει τη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι με τον Έλληνα πρωθυπουργό…».

Αρχικά, θεωρήθηκε πως η επένδυση συνδεόταν με την εξέλιξη των συζητήσεων μεταξύ L’ Oréal και Apivita, που είχαν ξεκινήσει από τα τέλη του 2016. Το φώς της δημοσιότητας είδαν φήμες για επικείμενη εξαγορά της δεύτερης από την πρώτη. Όμως, στις αρχές Μαρτίου οι φήμες διαψεύσθηκαν, όταν ανακοινώθηκε η εξαγορά της Apivita από την ισπανική Puig. Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, το πλειοψηφικό πακέτο της Apivita απέκτησε η ισπανικών συμφερόντων Puig (www.puig.com), μια εταιρεία με παγκόσμια παρουσία που δραστηριοποιείται στον χώρο της μόδας, των αρωμάτων και καλλυντικών. Μέσω της επένδυσης, η Apivita ενισχύεται κεφαλαιακά με αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Η έδρα και η γραμμή παραγωγής της εταιρείας παραμένουν στην Ελλάδα, διατηρούνται όλες οι υφιστάμενες συνεργασίες της, ενώ σημαντική για την ολοκλήρωση της συμφωνίας, ήταν, όπως αναφέρει η ανακοίνωση, η κατανόηση ότι η Apivita «παραμένει μία ελληνική εταιρεία, πιστή στη φιλοσοφία και στις αξίες και στο διαφορετικό, αειφόρο μοντέλο επιχειρηματικότητας, που την ανέδειξε σε ολόκληρο τον κόσμο». Ο κ. Νίκος Κουτσιανάς είναι ο νέος Πρόεδρος του ΔΣ και Διευθύνων Σύμβουλος της Apivita.

Σε διαρκή πτώση η αγορά
Σε αυτό το γενικότερο πλαίσιο και εν αναμονή περαιτέρω εξελίξεων, όπως επισημαίνει η κ. Ειρήνη Κωνσταντινίδου, Junior Brand Manager-Haircare της Henkel Hellas, η αγορά των προϊόντων περιποίησης μαλλιών στο κανάλι της ευρείας διανομής πέρυσι κατέγραψε πτώση 6,6% σε αξία και 1,8% σε τεμάχια (πηγή IRI). Η πτώση παρατηρήθηκε και στις τρεις κατηγορίες της εν λόγω αγοράς, δηλαδή των σαμπουάν, που είναι η μεγαλύτερη όλων, ετήσιου τζίρου 58 εκατ. ευρώ, η οποία υπέστη μείωση πωλήσεων σε αξία 7,4% και σε τεμάχια 1,3%, των conditioners που μειώθηκαν αντίστοιχα κατά 4,1% και 4,5% και των treatments, που μειώθηκαν κατά 3,6% σε αξία και κατά 1,1% σε τεμάχια. Όπως εξηγεί η κ. Κωνσταντινίδου, «η πτώση οφείλεται σε διαφορετικούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων και η μετακίνηση των καταναλωτών σε διαφορετικά κανάλια ή σε discounters. Τα τελευταία χρόνια, λόγω της οικονομικής κρίσης, η τάση είναι όλο και περισσότεροι καταναλωτές να επιλέγουν τους discounters, αλλά και τα e-shops, λόγω των μειωμένων τιμών τους, τα μεγέθη πωλήσεων των οποίων, όμως, δεν απογράφονται από την έρευνα».

Αυτό που χαρακτηρίζει γενικότερα την κατηγορία είναι ο «πόλεμος τιμών και εκπτώσεων», κάτι που ανακλάται στη μεγάλη πτώση των πωλήσεων σε αξία, η οποία είναι δυσανάλογη σε σχέση με την πτώση τους σε όγκο.

Εξαίρεση στη γενικότερη τάση συρρίκνωσης της αγοράς αποτέλεσε η κατηγορία των μασκών. Όπως επισημαίνει ο κ. Ευάγγελος Δανομάρας, Client Service Supervisor της IRI, «η αγορά της έκλεισε το 2016 με μικρή ανάπτυξη σε όγκο της τάξεως του 3,1%. Όμως, αντιστρόφως ανάλογη ήταν η πτώση της σε αξία (-3,6%), γεγονός που οφείλεται στην έντονη προωθητική τάση της κατηγορίας στη διάρκεια του έτους, αλλά και στις επιλογές εκ μέρους των καταναλωτών πιο αναβαθμισμένων προϊόντων περιποίησης μαλλιών πέραν των κλασσικών conditioner». Πάντως, ο πρώτος μήνας του 2017 ξεκίνησε αρνητικά και για αυτή τη κατηγορία προϊόντων, κυρίως ως προς την αξία των πωλήσεων, αφού εντάθηκαν οι προωθητικές ενέργειες. Έτσι τον Ιανουάριο φέτος σε αξία οι πωλήσεις της έπεσαν 17%!

Η αγορά των σαμπουάν έκλεισε το 2016 με πτώση πωλήσεων σε όγκο της τάξεως του 5% και σε αξία του 7,5%. «Όπως φαίνεται», λέει ο κ. Δανομάρας, «ούτε τα μεγάλα λανσαρίσματα αυτής της χρονιάς ούτε και οι εξαγορές brands κατάφεραν να κρατήσουν την αγορά των σαμπουάν σε υψηλά επίπεδα». Η συνέχιση της πολιτικής των εκπτώσεων και προσφορών οδήγησε τον Ιανουάριο του 2017 σε μεγάλη πτώση της αξίας των πωλήσεών τους κατά 13,6 ποσοστιαίες μονάδες, που αντιστοιχούν σε μείωση τζίρου 500 χιλιάδων ευρώ μόνο γι’ αυτό τον μήνα.

Η αγορά των μαλακτικών μαλλιών έκλεισε το 2016 με πτώση σε όγκο της τάξεως του 8,9% και σε αξία του 4,1%. «Πρόκειται για μια ώριμη αγορά , που το 2016 υποχώρησε σημαντικά κυρίως στις μεγάλες αίθουσες πωλήσεων», επισημαίνει ο κ. Δανομάρας. Τον Ιανουάριο του 2017 η πτώση συνεχίστηκε κατά 12% σε όγκο και κατά 14,7% σε αξία πωλήσεων. Μάλιστα, εδώ εντοπίζεται και η μεγαλύτερη πτώση σε ό,τι αφορά τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.


Οι τάσεις της ζήτησης
Η τάση των τελευταίων ετών, που εντάθηκε λόγω της οικονομικής κρίσης, είναι να εγκαταλείπουν όλο και περισσότεροι καταναλωτές το κανάλι της επιλεκτικής διανομής, στρεφόμενοι στα σούπερ μάρκετ, επισημαίνει η κ. Έφη Μπελέ, Beauty Director του περιοδικού Votre Beauté. Η τάση αυτή χαρακτηρίζει γενικότερα τη διανομή των καλλυντικών, αλλά είναι εντονότερη στον τομέα της περιποίησης των μαλλιών. Πάντως, η αγορά των φαρμακείων και των καταστημάτων καλλυντικών, που έχει πληγεί εντονότερα από την κρίση, αντιδρά επίσης με προσφορές και προωθητικές ενέργειες, προσπαθώντας να διασώσει τα μερίδιά της.

Έμφαση στα «φυσικά» προϊόντα
«Σε ό,τι αφορά τα νέα προϊόντα της καλλυντικής βιομηχανίας», λέει η κ. Μπελέ, «εκδηλώνεται μια τάση, πρώτον, προς τα «φυσικά» προϊόντα και, δεύτερον, στις στοχευμένες δράσεις, μέσω της προτίμησης σειρών προϊόντων για μαλλιά π.χ. με μπούκλες ή για όγκο ή απόλυτα ίσια. Δηλαδή, προτιμώνται προϊόντα για εξειδικευμένες ανάγκες που διαμορφώνονται από τις τάσεις γενικότερα της μόδας, πράγμα που δεν βλέπαμε παλιότερα σε αυτή την κατηγορία προϊόντων».

Η κ. Κωνσταντινίδου επισημαίνει ότι «κάθε χρόνο η αγορά της περιποίησης των μαλλιών προσφέρει στον καταναλωτή καινοτόμα προϊόντα, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη σύνθεση και στην τεχνολογία των προϊόντων, που αποσκοπούν να προσφέρουν τη μέγιστη περιποίηση. Άλλωστε, η καινοτομία είναι πηγή της οικονομικής ανάπτυξης. Στο ίδιο πλαίσιο, όλο και περισσότεροι καταναλωτές μαθαίνουν να δίνουν έμφαση στα συστατικά των προϊόντων, αλλά και στις συσκευασίες τους».

Το μέλλον του κλάδου
Η δραστηριοποίηση πολλών επιχειρήσεων σε σχέση με το δυναμικό της εγχώριας ζήτησης χαρακτηριζόταν ως το βασικό αδύνατο στοιχείο της αγοράς καλλυντικών σε σχετική μελέτη της ICAP (Σαράντα κορυφαίου κλάδοι της ελληνικής οικονομίας 2016), καθώς ευθύνεται για τη δημιουργία συνθηκών υπερπροσφοράς προϊόντων και διαρκούς «πολέμου προσφορών», που συρρικνώνουν αξιακά τις πωλήσεις. Ο τζίρος μόνο των προϊόντων περιποίησης των μαλλιών που διατίθενται μέσω των σούπερ μάρκετ, μειώθηκε περισσότερο από 5 εκατ. ευρώ το 2016 σε σχέση με το 2015. Έτσι, όπως επισημαίνεται στη σχετική έκθεση, «ο κορεσμός που επικρατεί στην αγορά (ποικιλία προϊόντων), σε συνδυασμό και με την οικονομική στενότητα, επιφέρει σταδιακά πτώση των τιμών και επιδείνωση της κερδοφορίας των επιχειρήσεων».

Προσφορές, εκπτώσεις και αυξήσεις στις πρώτες ύλες
Το 2017 συνεχίζονται με την ίδια ένταση οι προσφορές και εκπτώσεις, πράγμα που προφανώς ευνοεί τους ισχυρότερους παίκτες της αγοράς, ενώ γίνεται δυσβάσταχτη για τις μικρότερες επιχειρήσεις του κλάδου. Ωστόσο, η συνεχής πτώση της αξίας πωλήσεων δημιουργεί προβλήματα ενδεχομένως δισεπίλυτα και στους ισχυρούς του κλάδου.

Ένα επιπλέον πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο κλάδος είναι οι αυξήσεις των τιμών των πρώτων υλών σε διεθνές επίπεδο, με αποτέλεσμα να συμπιέζονται περεταίρω τα περιθώρια κέρδους των βιομηχανιών. Σχετικά δεν είναι ορατή κάποια θετική αλλαγή, πράγμα που επίσης δυσχεραίνει τη θέση των μικρότερων κλαδικών επιχειρήσεων. Ο περιορισμός των περιθωρίων κέρδους, σε συνδυασμό με την οικονομική ύφεση, τη συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και τον περιορισμό της καταναλωτικής δαπάνης, δημιουργούν συνθήκες ασφυξίας.

Πάντως, ο κλάδος των καλλυντικών έχει ορισμένα πλεονεκτήματα που επιτρέπουν μια σχετική αισιοδοξία. Κατά την ανάλυση της ICAP αυτά τα πλεονεκτήματα συνοψίζονται στα εξής: Πρώτον, δεν υπάρχει κίνδυνος υποκατάστασης των προϊόντων της κατηγορίας από άλλων κατηγοριών, δεύτερον, εκδηλώνεται υψηλή πιστότητα των καταναλωτών κυρίως στα καλλυντικά που διατίθενται μέσω του καναλιού της επιλεκτικής διανομής και, τρίτον, ότι οι εγχώριες παραγωγικές επιχειρήσεις καλλυντικών έχουν εδραιωμένη παρουσία των σε αρκετές χώρες του εξωτερικού.

Όπως εκτιμάται, υπάρχουν οι βάσεις για την ανάπτυξη του κλάδου στο προσεχές διάστημα, αρκεί να δοθεί βάρος στην αύξηση των εξαγωγών και στη διείσδυση των παραγωγικών επιχειρήσεων σε νέες αγορές του εξωτερικού, αλλά και στην ανάπτυξη νέων προϊόντων, όπως τα φυτικά καλλυντικά στα οποία η Ελλάδα παρουσιάζει συγκριτικό πλεονέκτημα, που το αξιοποιούν γνωστές ελληνικές επιχειρήσεις.

Διαδίκτυο και συγκέντρωση: οι μεγάλες προκλήσεις του μέλλοντος
Μεγάλη πρόκληση αποτελεί η χρήση του διαδικτύου ως εναλλακτικού καναλιού απευθείας πώλησης των προϊόντων στους καταναλωτές. Ωστόσο, εκτιμάται ότι η επέκτασή της θα φέρει πιθανότατα σε σοβαρή αντίθεση τα συμφέροντα μεταξύ λιανεμπορίου και βιομηχανικών επιχειρήσεων, ενώ είναι άγνωστες οι επιπτώσεις που θα έχει η αύξηση των πωλήσεων μέσω διαδικτύου στην αγορά εργασίας.

Είναι σαφές, πάντως, πως οι εξελίξεις στον κλάδο θα επηρεαστούν σε μεγάλο βαθμό από τις συγχωνεύσεις και εξαγορές των επιχειρήσεων, που προφανώς θα δώσουν τη δυνατότητα καλύτερης αξιοποίησης των ευκαιριών και των δυνατοτήτων ανάπτυξης.

Θεοδόσης Σταϊκόπουλος, IFCO Systems: Γιατί το φρέσκο «αγαπά» την τυποποίηση…

Στην ερώτησή μας, αν η IFCO Systems κερδίζει το στοίχημα της ανάπτυξης, ο κ. Θ. Σταϊκόπουλος στο ξεκίνημα της συζήτησής μας απαντά με βεβαιότητα πως «ναι», εξηγώντας: «Τον Ιούνιο του 2016 –και αναφέρομαι στον Ιούνιο, καθότι η εταιρεία μας κλείνει ισολογισμό στα μέσα κάθε ημερολογιακού έτους– πετύχαμε αύξηση πωλήσεων 10% έναντι της προηγούμενης εταιρικής χρήσης, αύξηση την οποία αποδίδουμε τόσο στην ένταση της διείσδυσής μας στο υπάρχον πελατολόγιό μας όσο και στα νέα συμβόλαια που υπογράψαμε».

σελφ σέρβις: Είστε αισιόδοξοι για το 2017;

Θεοδόσης Σταϊκόπουλος: Όσο μπορεί να είναι κανείς, δραστηριοποιούμενος σε μια οικονομία που βρίσκεται σε συνθήκες ύφεσης επί μια επταετία, ενόσω δεν φαίνονται σημάδια σταθεροποίησης στον ορίζοντα. Εφόσον, λοιπόν, δεν υπάρξουν φέτος ανατροπές στο πεδίο της οικονομίας, θεωρώ ότι η χρήση που θα κλείσει για την εταιρεία μας τον Ιούνιο θα είναι επίσης θετική, με ρυθμούς ανάλογους του 2016. Και το 2017 προχωρούμε σε ανανεώσεις συμβολαίων, αναπτυσσόμαστε μέσω της Σκλαβενίτης, μετά την ενσωμάτωση των δομών της Μαρινόπουλος, ενώ συνάπτουμε και νέες συμβάσεις συνεργασίας. Θέλω εδώ να σημειώσω ότι οι δυναμικές κινήσεις ανάπτυξης των εργασιών μας «γύρισαν» την τελευταία τριετία τα καθαρά αποτελέσματα της εταιρείας στην κερδοφορία, πράγμα το οποίο θα διατηρήσουμε και στο μέλλον.

Πυλώνας ανάπτυξης οι διεθνείς συμφωνίες
σ. σ.: Η εξωστρέφεια αποτελεί για την IFCO Systems πεδίο ανάπτυξης;

Θ. Σ.: Βεβαίως. Αρκεί να σας πω ότι από την εξωστρεφή δραστηριότητά μας εξασφαλίζουμε σημαντικό μέρος του τζίρου μας. Μάλιστα, φέτος εκτιμούμε ότι το 20%-25% των εσόδων μας θα προέλθει από διεθνείς συμφωνίες. Θέλω, ωστόσο, να διευκρινίσω ότι η εξωστρέφειά μας πηγάζει από την υποστήριξή μας σε πελάτες, κυρίως παραγωγούς, να κλείνουν διεθνείς συμφωνίες με ισχυρά δίκτυα πωλήσεων του εξωτερικού, με τα οποία συνεργάζεται η μητρική μας στη Γερμανία. Ως IFCO Systems για κάθε ανάλογη συμφωνία αναλαμβάνουμε τη συσκευασία των προϊόντων, με αποτέλεσμα να αναπτύσσουμε έμμεσα τις εργασίες μας και στο εξωτερικό. Αυτός είναι, εξάλλου, ο τρόπος μέσω του οποίου την τελευταία τριετία καταφέραμε να τριπλασιάσουμε την εξωστρεφή μας δραστηριότητα. Αναμφίβολα στη σχετική πορεία μας συμβάλει η θετική εξέλιξη που ακολουθούν γενικότερα οι εξαγωγές του πρωτογενούς τομέα της οικονομίας μας.

Επένδυση σε νέο HUB στη Β. Ελλάδα
σ. σ.: Επενδύσεις προβλέπουν τα πλάνα σας;

Θ. Σ.: Σήμερα η IFCO Systems καλύπτει το πελατειακό της κοινό από το κέντρο επεξεργασίας, συσκευασίας και διακίνησης προϊόντων στον Ασπρόπυργο. Στα σχέδιά μας είναι, όμως, η ίδρυση και ενός HUB στη Βόρειο Ελλάδα για την κάλυψη των αναγκών μας στα Βαλκάνια. Πρόκειται για μια επένδυση της τάξης του 0,5 εκατ. ευρώ για την ενοικίαση και τον εξοπλισμό του χώρου, η οποία, εφόσον υλοποιηθεί, θα καλύψει τις οποίες νέες ανάγκες προκύπτουν από το άνοιγμα του ομίλου στις αγορές της Σερβίας, της ΠΓΔΜ, της Αλβανίας και της Κύπρου, αγορές των οποίων την υψηλή εποπτεία και διαχείριση έχει η Ελλάδα. Ήδη αρχίσαμε να δραστηριοποιούμαστε στα Σκόπια με τοπικές συνεταιριστικές μονάδες, με σημαντική εμπορική δραστηριότητα σε σχεδόν όλες τις σκανδιναβικές χώρες, κυρίως τη Σουηδία και τη Φιλανδία. Επόμενοι στόχοι μας είναι η Κύπρος και η Σερβία. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την Κύπρο, αφορμή για την έρευνα αγοράς που κάνουμε, ήταν η επέκταση των ελληνικών αλυσίδων λιανεμπορίου στην μεγαλόνησο, όπως της Σκλαβενίτης, μετά την ολοκλήρωση της εξαγοράς της Μαρινόπουλος, αλλά και το αναπτυξιακό πλάνο των σούπερ μάρκετ My Market.


σ. σ.: Πόσους εργαζόμενους απασχολεί η IFCO;

Θ. Σ.: Στο διοικητικό μας κέντρο υπάρχει μια ομάδα 9-10 ατόμων που στελεχώνουν τα τμήματα πωλήσεων, operations και customer care & after sales. Ταυτόχρονα διατηρούμε 30-35 θέσεις εργασίας στον Ασπρόπυργο. Στο βαθμό που λειτουργήσει η μονάδα της Βορείου Ελλάδας, θα προστεθούν στο ανθρώπινο δυναμικό μας ακόμη δύο ή τρεις εργαζόμενοι.

«Πράσινες» δραστηριότητες
σ. σ.: Πόσο φιλικές με το περιβάλλον είναι οι δραστηριότητες της εταιρείας σας;

Θ. Σ.: Η IFCO Systems, η οποία ανήκει στο πολυεθνικό όμιλο Brambles, είναι παγκοσμίως πρωτοπόρος και κυρίαρχος πάροχος υπηρεσιών συσκευασίας φρέσκων προϊόντων, καθώς και διανομής και διακίνησης ανάλογων αγαθών. Για τις συσκευασίες, λοιπόν, χρησιμοποιεί επαναχρησιμοποιήσιμα αναδιπλούμενα κιβώτια από πολυπροπυλένιο ειδικού τύπου. Έτσι, χάρη στις οικονομικές και φιλικές προς το περιβάλλον λύσεις, είμαστε, θα ‘λεγα, μια «πράσινη» εταιρεία, η οποία μάλιστα θέτει τα παγκόσμια πρότυπα στην αγορά, λόγω του γεωγραφικά εκτεταμένου δικτύου, το οποίο λειτουργεί σε περισσότερες από 47 χώρες στον κόσμο.

Περαιτέρω ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια
σ. σ.: Ποιες είναι οι προβλέψεις για τον κλάδο σας;

Θ. Σ.: Πρέπει να σας διευκρινίσω ότι στην Ελλάδα ουσιαστικά αναπτύσσονται τρεις παίκτες ως θυγατρικές ξένων ομίλων. Εμείς ως IFCO Systems ελέγχουμε το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς, το οποίο εκτιμώ ότι είναι περίπου 60%. Ένα από τα προβλήματά μας είναι η άσκηση αθέμιτου ανταγωνισμού από μικρότερες εταιρείες, οι οποίες, μη εφαρμόζοντας τις αυστηρές προδιαγραφές ποιότητας, υγιεινής και ασφάλειας που ακολουθούν οι πολυεθνικοί όμιλοι, ασκούν αθέμιτες πρακτικές. Ανεξάρτητα, πάντως, από αυτά τα προβλήματα θεωρώ πως ο κλάδος μας θα αναπτυχθεί περαιτέρω τα επόμενα χρόνια, κυρίως λόγω του ότι αυξάνεται η ζήτηση για φρέσκα προϊόντα, αλλά και της τάσης συμμόρφωσης της τοπικής λιανεμπορικής αγοράς σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό με διεθνή πρότυπα υγιεινής και ασφάλειας. Βέβαια, τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα των λύσεών μας είναι το ισχυρότερο εργαλείο για την εδραίωση και την ανάπτυξη των εφαρμογών μας στον πρωτογενή τομέα και κυρίως στους λιανέμπορους.

σ. σ.: Δηλαδή, η κρίση δεν σας επηρέασε;

Θ. Σ.: Μας επηρέασε μόνο σε ό,τι αφορά τις επισφάλειες. Τα προβλήματα ρευστότητας που αντιμετώπισε η αγορά, μας υποχρέωσαν να γίνουμε πιο απαιτητικοί στις συνεργασίες μας, με αποτέλεσμα να τις διακόψουμε με ορισμένους πελάτες, ώστε να περιορίσουμε τις επισφάλειες. Πλέον η αγορά εξομαλύνθηκε. Κινείται μόνο με μετρητά ή πιστώσεις ολίγων ημερών, οπότε το πρόβλημα θεωρούμε ότι έχει σαφώς περιοριστεί.

σ. σ.: Πρόσβαση στις αγορές χρήματος έχετε;

Θ. Σ.: Ποτέ ως IFCO Systems δεν αντιμετωπίσαμε ανάλογα προβλήματα. Όλες οι επενδύσεις μας υλοποιήθηκαν με ίδια κεφάλαια, έτσι ώστε δεν χρειάστηκε να απευθυνθούμε στις ελληνικές τράπεζες. Εξάλλου, πρέπει να σημειώσω ότι η πολιτική της μητρικής μας εταιρείας είναι να μην εντάσσεται σε προγράμματα επιδοτήσεων.

Πεδίο δράσης για λίγους
σ. σ.: Είναι εύκολη η είσοδος ενός νέου επενδυτή στην αγορά σας;

Θ. Σ.: Μάλλον όχι, αν λάβει κάνεις υπόψη του ότι για να αναπτυχθεί μία εταιρεία σαν την IFCO Systems, πρέπει πρώτα να επενδύσει στις προδιαγραφές των συσκευασιών. Να δημιουργήσει, δηλαδή, τις δικές της μήτρες για την αναπαραγωγή των συσκευασιών, κάτι το οποίο απαιτεί πολύ υψηλά κεφάλαια, δεδομένου ότι για να καταστεί ανταγωνιστική, θα υποχρεωθεί να οργανώσει ένα ευρύ κωδικολόγιο, το κόστος του οποίου πολύ δύσκολα θα αποσβεστεί μεσοπρόθεσμα. Θεωρώ λοιπόν πως, αν μιλάμε για Έλληνα επενδυτή, τα εμπόδια της εισόδου του στον κλάδο μας είναι πολλά, καθώς πρέπει να ληφθεί υπόψιν συν τοις άλλοις η αναγκαία εμπειρία και τεχνογνωσία που οφείλει να έχει.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η στρατηγική της εταιρείας μας παγκοσμίως είναι έτσι δομημένη, ώστε η ενδεχόμενη είσοδος νέων ανταγωνιστών στον τομέα του fresh products distribution packaging να μην μας ανησυχεί. Αντίθετα, μας ενισχύει στους τομείς του νεωτερισμού και του σχεδιασμού νέων εφαρμογών και λύσεων.

ΙΕΛΚΑ: Υπερ-κινητικότητα αγοραστών και ευκαιρίες ανάπτυξης σε νέες αγορές

Η οικονομική κρίση έχει αλλάξει σημαντικά την αγοραστική συμπεριφορά του Έλληνα καταναλωτή. Συχνά γίνεται αναφορά στην ένταση των προσφορών και στην ανταπόκρισή του σε αυτές και στις λοιπές νέες συνήθειες που έχει υιοθετήσει τα τελευταία χρόνια, χωρίς όμως να συνδυάζονται τα σχετικά ευρήματα, ώστε να διαπιστωθούν οι επιρροές σε βασικές παραμέτρους της αγοραστικής του συμπεριφοράς, π.χ. σε σχέση με τις επισκέψεις του στα σούπερ μάρκετ, και να αναδειχθούν οι προοπτικές του οργανωμένου λιανεμπορίου.

Σήμερα οι αγορές του Έλληνα καταναλωτή γίνονται πιο έξυπνες και στοχευμένες, είναι περισσότερες σε αριθμό και αποβλέπουν σε αγορά μικρότερου αριθμού προϊόντων ανά επίσκεψη. Για παράδειγμα, η αύξηση και ένταση των προσφορών εκτός της σημαντικής εξοικονόμησης που προσφέρει στον καταναλωτή, τον ωθεί να γίνεται πιο κινητικός έως «υπερκινητικός», να επισκέπτεται πιο συχνά και περισσότερα καταστήματα για να βρίσκει προσφορές και ανταγωνιστικές τιμές, αλλά και να δοκιμάζει νέες επιλογές διατροφής.

Πυκνώνουν και διαφοροποιούνται οι επισκέψεις στο σ/μ
Σε ό,τι αφορά τις συνολικές επισκέψεις του καταναλωτή σήμερα στα διάφορα κανάλια πώλησης τροφίμων, όπως έδειξε η έρευνα του ΙΕΛΚΑ, η τυπική εβδομαδιαία συνήθεια επισκέψεων στην αγορά τροφίμων περιλαμβάνει πλέον πάνω από 12 επισκέψεις για αγορά κάποιου τροφίμου, σχεδόν δύο ανά ημέρα. Οι 12 αυτές επισκέψεις κατανέμονται από 3 έως 5 επισκέψεις στο σούπερ μάρκετ (4,3 Μ.Ο.), 2 έως 6 φορές σε κάποιο φούρνο (4,0 Μ.Ο.), μια επίσκεψη στη λαϊκή αγορά (1,6 Μ.Ο.) και ίσως 2 φορές σε κάποιο εξειδικευμένο κατάστημα (π.χ. οπωροπωλείο, κρεοπωλείο, ιχθυοπωλείο ή μίνι μάρκετ/περίπτερο). Σημειώνεται ότι αυτή είναι η μέση τυπική συμπεριφορά, καθώς υπάρχουν και αρκετά πιο κινητικοί καταναλωτές. Παράλληλα, καταγράφεται και μια αλλαγή της κινητικότητάς τους ανά κανάλι διανομής. Π.χ. ναι μεν ο μέσος όρος των εβδομαδιαίων επισκέψεων του καταναλωτή στο σούπερ μάρκετ είναι πλέον 4,4 φορές, αλλά ο μέσος καταναλωτής επισκέπτεται 2,1 διαφορετικές αλυσίδες σούπερ μάρκετ, κάτι που πρακτικά μεταφράζεται σε 2 επισκέψεις ανά αλυσίδα την εβδομάδα (ή 3 επισκέψεις στην «κύρια» αλυσίδα και 1 σε κάποια άλλη για συμπληρωματικές αγορές ή προσφορές).

Η διαφορά που καταγράφεται πλέον στην έρευνα του 2016 είναι ότι οι επισκέψεις στο σούπερ μάρκετ αυξάνονται σταθερά, ξεπερνώντας ακόμα και τις επισκέψεις στο αρτοπωλείο για ψωμί. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη, η οποία σχετίζεται με την ευκαιρία που παρέχεται σήμερα στο σούπερ μάρκετ να διεισδύσει σε νέες αγορές, όπως του έτοιμου φαγητού ή του food-to-go.

Χαρακτηριστικό είναι ότι το σούπερ μάρκετ είναι το σημείο πώλησης που επισκέπτεται τουλάχιστον μία φορά εβδομαδιαίως το 99% των καταναλωτών, ενώ σχεδόν ο 1 στους 4 το επισκέπτεται και δύο φορές μέσα σε μία ημέρα. Κατά το 45% οι καταναλωτές δηλώνουν, άλλωστε, ότι επισκέπτονται περισσότερα καταστήματα για τις συγκρίσεις τιμών και γι’ αγορές. Όπως προαναφέραμε, αυτή η αυξημένη επισκεψιμότητα σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό και με τη έντονη αύξηση των προσφορών και των παρεχόμενων εκπτώσεων στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Πλέον οι καταναλωτές «κυνηγούν» πολύ περισσότερο τις προσφορές κι έχουν σαφή εικόνα για το πόσα χρήματα εξοικονομούν, πραγματοποιώντας «έξυπνες αγορές». Σημειώνεται ότι οι καταναλωτές θεωρούν ότι εξοικονομούν κατά μέσο όρο, μέσω των προσφορών, κουπονιών και δωροεπιαγών που προφέρουν τα σούπερ μάρκετ κι οι προμηθευτές, 10% της αξίας των αγορών τους, με τον 1 στους 5 να εξοικονομεί περισσότερο από 20%.

H πλειονότητα των καταναλωτών, κατά το 71% επισκέπτονται μεν το σούπερ μάρκετ για να ικανοποιήσουν τις εβδομαδιαίες τους ανάγκες σε προϊόντα, αλλά πλέον κατά το 80% κάνουν στοχευμένες επισκέψεις, κατά το 40% επισκέπτονται το κατάστημα για να αγοράσουν μία συγκεκριμένη προσφορά, ενώ κατά το 43% ξεκινούν για το σούπερ μάρκετ με αφορμή μια έκτακτη ανάγκη για κάποιο προϊόν. Άλλοι λόγοι επίσκεψης είναι η αγορά έτοιμου φαγητού ή καφέ, η πληρωμή λογαριασμών κ.ά. Επίσης, σ’ ένα 22% θεωρούν την επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ ευκαιρία για βόλτα και διασκέδαση –άλλωστε, κατά πλειονότητα οι καταναλωτές θεωρούν την επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ αγαπημένη οικογενειακή συνήθεια.

Η παραδειγματική περίπτωση του food-to-go
Μπορεί η αγορά έτοιμου φαγητού ή το φαγητό της ημέρας να μην αποτελούν για τους περισσότερους τον κύριο λόγο για την επίσκεψή τους στο σούπερ μάρκετ, αλλά προσφέρει μία σημαντική και παραδειγματική ευκαιρία για την ανάπτυξη του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων, σε αντιστοιχία με ανάλογες κινήσεις αλυσίδων του εξωτερικού.

Όπως καταγράφεται και στην έρευνα, η αγορά της εστίασης, παρά τη σημαντική μείωσή της τα χρόνια της ύφεσης κατά 40%, εξακολουθεί να αποτελεί μία σημαντική αγορά –το μέσο νοικοκυριό τής διαθέτει μηνιαίως περίπου 125 ευρώ (1.500 ευρώ ανά έτος). Ένα μεγάλο μέρος αυτής της αγοράς αποτελεί το έτοιμο φαγητό και το «φαγητό στο δρόμο» ή food-to-go.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας του ΙΕΛΚΑ, κατά πλειονότητα οι καταναλωτές αγοράζουν σε πολύ υψηλά ποσοστά τις συγκεκριμένες κατηγορίες φαγητού. Έτοιμο καφέ αγοράζουν κατά το 87%, γλυκά και σνακ, τυρόπιτα-κρουασάν κατά 85%, έτοιμο κρύο γεύμα (π.χ. σαλάτα, σάντουιτς) κατά 70%, έτοιμο μαγειρευτό φαγητό 63% και έτοιμο κατεψυγμένο γεύμα 51%.

Σε αρκετές από αυτές τις κατηγορίες έχει ήδη σημαντική παρουσία και διείσδυση το σούπερ μάρκετ, όπως π.χ. στις κατηγορίες του γλυκού-σνακ ή του έτοιμου μαγειρευτού φαγητού, αλλά σε κάθε περίπτωση υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης και σε άλλες, όπως π.χ. του καφέ. Άλλωστε, χαρακτηριστικό παράδειγμα στρατηγικής διείσδυσης του σούπερ μάρκετ στη αγορά του food-to-go είναι η ανάπτυξη του bake-off εντός των σούπερ μάρκετ, ύστερα από την σαφή βελτίωση της νομοθεσίας –επένδυση που αποβλέπει πέραν της σημαντικής αγοράς του ψωμιού στην αγορά των έτοιμων αρτοσκευασμάτων.

Στο ίδιο πλαίσιο, για παράδειγμα, οι επισκέψεις που ίσως γίνονται για την αγορά του «δεκατιανού» στον φούρνο, μπορεί να μεταφερθούν στο σούπερ μάρκετ. Στο μέλλον θα δούμε σημαντικές επενδύσεις από τις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ σε πολλές διαφορετικές αγορές, στις οποίες υπάρχουν σημαντικά περιθώρια διείσδυσης (π.χ. στις αγορές των φρέσκων προϊόντων ή αγορές συμπληρωμάτων διατροφής), οι οποίες αποτελούν ευκαιρία για την περεταίρω ανάπτυξη του κλάδου.

Φτωχοί πολίτες-φτωχή παραγωγή

Σε μεγάλη απόσταση ακολουθούν δύο χώρες που υπέστησαν και αυτές τις συνέπειες των μνημονίων, η Κύπρος και η Ιρλανδία, με ποσοστό αύξησης 28% και έπονται δύο ακόμη χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, η Ισπανία και η Ιταλία, με ποσοστά αύξησης 18% και 11% αντίστοιχα. Αντίθετα, το ίδιο διάστημα το ποσοστό φτώχειας στη Γερμανία μειώθηκε κατά 7,5%, ενώ στη γειτονική Βουλγαρία το αντίστοιχο ποσοστό μείωσης έφτασε το 24,3%.

Εξάλλου, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2015 ζούσαν σε συνθήκες φτώχειας και κοινωνικό αποκλεισμό περίπου 4 εκατομμύρια κάτοικοι της Ελλάδας, δηλαδή το 35,7% του πληθυσμού της χώρας. Σημειώνουμε ότι το όριο της φτώχειας έχει οριστεί στα 376 ευρώ το μήνα για τις μονομελείς οικογένειες και στα 790 ευρώ για τις τετραμελείς!

Από άλλες έρευνες της ΕΛΣΤΑΤ, που καταγράφουν τις συνέπειες των μνημονιακών πολιτικών, προκύπτουν τα εξής:

  • Το ποσοστό ανεργίας μεταξύ των τρίτων τριμήνων του 2008 και του 2016 τριπλασιάστηκε και οι άνεργοι από 363.900 έφτασαν τους 1.092.600.
  • Ο όγκος λιανικών πωλήσεων το 2016 ήταν κατά 38,1% μειωμένος σε σχέση με το 2008.
  • Η βιομηχανική παραγωγή την ίδια περίοδο μειώθηκε κατά 22,8%.

Βασικός μοχλός μείωσης της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών εκτός από τις περικοπές των μισθών και των συντάξεων αποτέλεσε όλα αυτά τα χρόνια η υπέρμετρη αύξηση της φορολογίας. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι, αν μειωθεί τελικά το αφορολόγητο στα 5.900 ευρώ, θα κληθούν να πληρώσουν 600 ευρώ φόρο επιπλέον όλοι οι μισθωτοί και συνταξιούχοι με ετήσιο εισόδημα άνω των 8.600 ευρώ.

Στη μέγγενη της εφορίας θα πιαστούν και τα εισοδήματα από 5.900-8.600 ευρώ (και τα τεκμαρτά, δηλαδή ανύπαρκτα) που μέχρι τώρα δεν πλήρωναν φόρους…

Σε καθοδική πορεία η βιομηχανική παραγωγή
Η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε πρόσφατα τα αποτελέσματα της ετήσιας έρευνας παραγωγής και πωλήσεων βιομηχανικών προϊόντων για το έτος 2015. Παρότι τα ευρήματα της έρευνας δεν ενδείκνυνται για μακροχρόνιες συγκρίσεις, καθώς βασίζονται σε στοιχεία μέρους και όχι του συνόλου των επιχειρήσεων, που μάλιστα διαφέρουν από χρόνο σε χρόνο, γίνεται ολοφάνερο ότι η βιομηχανική παραγωγή της χώρας ακολουθεί σταθερά καθοδική πορεία τα τελευταία χρόνια.

Πιο συγκεκριμένα, στην έρευνα για το 2015 ανταποκρίθηκαν 4.468 μεταποιητικές επιχειρήσεις, οι πωλήσεις των οποίων ανήλθαν σε 34,06 δισ. ευρώ. Το 2014 η αντίστοιχη συνολική αξία πωληθέντων προϊόντων 4.285 επιχειρήσεων ανήλθε σε 37,38 δισ. ευρώ.

Δηλαδή, ενώ το δείγμα των μεταποιητικών επιχειρήσεων το 2015 αυξήθηκε κατά 183 επιχειρήσεις ή 4,2% σε σχέση με το 2014, η αξία των πωληθέντων προϊόντων μειώθηκε κατά 3,32 δισ. ευρώ ή 8,9%. Αν τα ευρήματα περιοριστούν μόνο στις επιχειρήσεις που πήραν μέρος και στις δύο έρευνες, προκύπτει ότι το επιμέρους σύνολο της αξίας των πωληθέντων προϊόντων μειώθηκε από 37,2 σε 33,2 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 4 δισ. ευρώ ή 10,8%.

Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τη βιομηχανία τροφίμων, το 2014 συμμετείχαν στην έρευνα 1.072 επιχειρήσεις με συνολική αξία πωληθέντων 7,4 δισ. ευρώ. Το 2015 συμμετείχαν 1.142 επιχειρήσεις με συνολική αξία πωληθέντων 7,8 δισ. ευρώ. Δηλαδή, οι επιχειρήσεις του δείγματος αυξήθηκαν κατά 6,5% και η αξία των πωληθέντων κατά 5,4%.


Στον κλάδο της ποτοποιίας, οι επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην έρευνα αυξήθηκαν από 116 σε 123 (αύξηση 6%), αλλά η αξία των πωληθέντων προϊόντων μειώθηκε από 1,23 δισ. ευρώ σε 1,19 δισ. (μείωση 3,1%).

Αν περιοριστούμε στις κοινές επιχειρήσεις και των δύο ερευνών, προκύπτει ότι η αξία των πωληθέντων προϊόντων της βιομηχανίας τροφίμων αυξήθηκε από 7,38 σε 7,53 δισ. ευρώ (αύξηση 2%), ενώ της ποτοποιίας μειώθηκε από 1,23 σε 1,18 δισ. ευρώ (μείωση 3,5%).

Επιχειρώντας να αποτυπώσουμε τις τάσεις στο στάδιο της παραγωγής σε πιο μακροχρόνια περίοδο, και λαμβάνοντας πάντα υπόψη το γεγονός ότι οι ερευνηθείσες επιχειρήσεις διαφέρουν από χρόνο σε χρόνο, παρατηρούμε ότι το 2015 σε σχέση με το 2010 καταγράφεται σημαντική αύξηση των παραγόμενων προϊόντων στους εξής κλάδους:

  • Μεταποίηση κρεάτων: από 250,2 σε 379,9 χιλιάδες τόνους, αλλά και αύξηση των επιχειρήσεων του δείγματος από 189 σε 454.
  • Λαχανικά: από 310,7 σε 365,9 χιλιάδες τόνους, αλλά και αύξηση των επιχειρήσεων από 84 σε 119.
  • Έλαια: από 726,5 σε 932,5 χιλιάδες χιλιόλιτρα (επιχειρήσεις από 122 σε 176).
  • Τυριά: από 413 σε 468,6 χιλιάδες τόνους (επιχειρήσεις από 354 σε 602).
  • Δημητριακά: από 2.386,8 σε 2.638,1 χιλιάδες τόνους (επιχειρήσεις από 518 σε 1.047).

Αντίθετα, σημειώθηκε μείωση της παραγωγής στα προϊόντα μεταποίησης ψαριών, στα προϊόντα μεταποίησης πατάτας, στους χυμούς, στο γάλα και στα φρούτα.

Στον κλάδο της ποτοποιίας, εμφανίζεται μειωμένη παραγωγή σε όλα τα κύρια προϊόντα: αποστάγματα (50,9 από 58,1 χιλιάδες χιλιόλιτρα καθαρής αλκοόλης), στα κρασιά (109 από 159 χιλιάδες χιλιόλιτρα) και στις μπίρες (367,4 από 470,4 χιλιάδες χιλιόλιτρα). Μειωμένες είναι και οι επιχειρήσεις παραγωγής αποσταγμάτων και μπίρας που πήραν μέρος στην έρευνα, ενώ ελαφρά αυξήθηκε η συμμετοχή των εταιρειών παραγωγής κρασιού.

Σημαντική η θέση του κλάδου διατροφής
Από την έρευνα αναδεικνύεται και η σημαντική θέση που κατέχει στην ελληνική βιομηχανία ο κλάδος της διατροφής. Με βάση τις ερευνηθείσες επιχειρήσεις, το 2015 η αξία των πωληθέντων ειδών διατροφής αντιστοιχούσε στο 22,7% των συνολικών πωλήσεων και υστερούσε μόνο των πετρελαιοειδών (30,6%). Μάλιστα, σε σχέση με το 2014 καταγράφηκε αύξηση του μεριδίου του κλάδου, καθώς τη χρονιά αυτή ήταν 19,6%.

Η συμμετοχή του κλάδου της ποτοποιίας αυξήθηκε από 3,3% το 2014 σε 3,5% το 2015.

Σε ό,τι αφορά τους υποκλάδους της βιομηχανίας τροφίμων, κυρίαρχη θέση κατέχουν η γαλακτοβιομηχανία και τυροκομία με ποσοστό επί των συνολικών πωλήσεων 20,2% και ακολουθούν οι κλάδοι φρούτων και λαχανικών με 12,7%, προϊόντων αλευρομύλων με 7,5%, παξιμαδιών, μπισκότων και διατηρούμενων ειδών ζαχαροπλαστικής με 7%, προϊόντων κρέατος με 5,5% κλπ.

Στην ποτοποιία το 47,4% των πωλήσεων ανήκει στα αναψυκτικά και τα μεταλλικά νερά, το 28% στη ζυθοποιία, το 17,3% στα κρασιά και το 7,1% στα αποστάγματα.

Ανάμεσα στα δέκα σημαντικότερα προϊόντα με βάση την αξία πωλήσεων το 2015 περιλαμβάνονται τέσσερα είδη διατροφής. Στην τρίτη θέση βρίσκονται τα τυριά με μερίδιο 1,8%, στην 7η τα γάλατα με 1%, στην 8η τα νερά με 1% και στην 9η οι μπίρες με επίσης 1%. Ενδεικτικό της διαφορετικής διατροφικής συμπεριφοράς των Ελλήνων με την πλειονότητα των υπόλοιπων Ευρωπαίων είναι ότι στην αντίστοιχη κατάταξη της ΕΕ, στην πρώτη δεκάδα περιλαμβάνονται οι κονσέρβες και τα έτοιμα φαγητά (5η θέση), οι ζωοτροφές (7η θέση) και οι μπίρες (10η θέση).

Πασχαλινή αγορά: Θα τα… τσουγκρίσουν οι αλυσίδες;

Αν και η γενική εντύπωση είναι ότι η Σκλαβενίτης δεν θα προλάβει να οργανωθεί κατά τρόπο ώστε να διεκδικήσει άμεσα όσα αναλογούσαν άλλοτε στο δίκτυο των 361 καταστημάτων που πέρασε στα χέρια της από τη Μαρινόπουλος, τα εμπορικά τμήματα των αλυσίδων και τα τμήματα μάρκετινγκ θα βρίσκονται σε ετοιμότητα μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των φετινών γιορτών του Πάσχα.

Η ίδια η Σκλαβενίτης κινείται με γρήγορους ρυθμούς σε ό,τι αφορά τις ανακαινίσεις των πρώην Μαρινόπουλος, προφανώς προκειμένου να κερδίσει ό,τι μπορεί περισσότερο από την πασχαλινή αγορά. Το τι θα συμβεί τελικά θα φανεί στο τέλος της Μεγάλης Εβδομάδας, ενώ σε μεγάλο βαθμό θα εξαρτηθεί από τις διαθέσεις των άλλων αλυσίδων του κλάδου, είτε να εντυπωσιάσουν λίγο ή περισσότερο είτε να ρισκάρουν με γενναίες εκπτώσεις την απόσπαση μεριδίων από τους ανταγωνιστές τους.

Εξάλλου, οι ΑΒ Βασιλόπουλος και Lidl ήταν οι πρώτες αλυσίδες που άνοιξαν τον «πόλεμο τιμών» στα τέλη του 2016, εφόσον θεώρησαν δεδομένο το deal διάσωσης των δομών της Μαρινόπουλος από τη Σκλαβενίτης.

Μένει να φανεί αν θα προχωρήσουν σε δεύτερο κύκλο επιθετικών τιμολογήσεων ή θα κινηθούν συγκρατημένα. Πάντως, οι Metro και Πέντε δεν φαίνονται διατεθειμένες να βγουν μπροστά και να ταράξουν την κλαδική αγορά με επιθετικές κινήσεις.

Το ρίσκο του οβελία
Μάλλον σίγουρο θεωρείται, πάντως, όπως τουλάχιστον δηλώνουν παράγοντες της αγοράς, ότι φέτος δεν θ’ ανάψει «πόλεμος» για την τιμή του οβελία. «Το ρίσκο να πουλήσεις κάτω του κόστους το αρνί είναι μεγάλο. Μπορεί να «σε βάλει μέσα» πάνω από τις 500.000 ευρώ, αν μείνουν αδιάθετες ποσότητες. Και τις εποχές αυτές δεν περισσεύουν κανενός λεφτά για «σκότωμα»…» τονίζεται χαρακτηριστικά. Είναι λογικό: για να τιμολογήσει κάποιος πολύ χαμηλά τον οβελία, πρέπει να έχει προμηθευτεί ιδιαιτέρως μεγάλο όγκο, ώστε, εφόσον δημιουργήσει ρεύμα στη ζήτηση υπέρ του, να μην την «πατήσει» λόγω ελλείψεων, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν, διακινδυνεύοντας, ωστόσο, στη διαφορετική περίπτωση να παραμείνει στοκαρισμένος μεθεορτίως…

Αυτός είναι ο λόγος που οι αλυσίδες θέλουν να αποφύγουν τον ανταγωνισμό στις τιμές του οβελία, διατεθειμένες να ανεβάσουν τους τόνους μόνον εφόσον τις τελευταίες μια-δυο εργάσιμες της Μεγάλης Εβδομάδας διαπιστωθεί ότι το εμπόρευμα, άνευ τιμών κάτω του κόστους, θα μείνει στα ψυγεία…

Συνεπώς ο ανταγωνισμός αναμένεται σχετικά ήπιος και περιορισμένος σε κάποια από τα άλλα εποχιακά προϊόντα, όπως τ’ αυγά, τα γλυκίσματα κ.ά. ή σε προϊόντα υψηλής ζήτησης τις ημέρες των γιορτών, όπως οι μπίρες, τα αναψυκτικά κ.λπ.

Αν η προπασχαλινή περίοδος φέτος διαφοροποιηθεί σε κάτι από την αντίστοιχη περυσινή, είναι στις «τσιμπημένες», όπως αναμένεται, τιμές στις λοιπές κατηγορίες προϊόντων κρέατος, καθώς και στα νωπά οπωροκηπευτικά, λόγω των προβλημάτων που προκάλεσε στην παραγωγή, συνεπώς και στην προσφορά, η επίμονη περίπου για ένα δίμηνο βαρυχειμωνιά φέτος. Πάντως, ανατιμήσεις σαν εκείνες του Ιανουαρίου ασφαλώς δεν αναμένονται.

Morrisons: Προς αναζήτηση τοπικών παραγωγών

Στόχος της καμπάνιας είναι η σύναψη συμφωνίας συνεργασίας με πάνω από 200 παραγωγούς της Αγγλίας, της Σκωτίας και της Ουαλίας, στον πρώτο χρόνο εφαρμογής του σχετικού πλάνου. Η Morrisons καλεί τους παραγωγούς να διεκδικήσουν μια θέση στα ράφια της, μέσω 12 εκδηλώσεων που θα διοργανωθούν σε διάφορες πόλεις. Η πρώτη εκδήλωση προγραμματίστηκε για τις 14 Μαρτίου, στο Yorkshire.

Η καμπάνια της αλυσίδας αποδεικνύει τη σημασία που δίνει στην προώθηση της τοπικής παραγωγής, όπως καταγράφεται σε έναν από τους 6 στρατηγικούς πυλώνες ανάπτυξής της, υπό τον τίτλο «Local Solutions». Μάλιστα, τον προηγούμενο χρόνο η Morrisons εφάρμοσε πιλοτικά την προμήθεια προϊόντων την εποχή της συγκομιδής τους, απευθείας από τοπικούς παραγωγούς. Για τη δήλωση συμμετοχής στη νέα πρωτοβουλία της αλυσίδας, οι παραγωγοί επισκέπτονται τη σχετική ιστοσελίδα, www.morrisons.com/local.

Επιστροφή στο EDLP

Η προσφορά EDLP θα ξεκινήσει στα βασικά προϊόντα του νοικοκυριού, συμπεριλαμβανομένων των ειδών παντοπωλείου, των προϊόντων προσωπικής φροντίδας και ειδών κάλυψης βασικών αναγκών του σπιτιού, που συνθέτουν το καθημερινό καλάθι των πελατών της, στο πλαίσιο μιας επένδυσης ύψους 1 δισ. δολαρίων, το 2017. Το σύνολο των παραπάνω αποφάσεων ελήφθη από την εταιρεία ως απάντηση στα χαμηλότερα των προσδοκιών της οικονομικά αποτελέσματα του 2016. Στόχος της είναι να ενισχύσει την αγοραστική εμπειρία των πελατών της στο φυσικό κατάστημα, που αποτελεί και το σημείο παραλαβής των online αγορών.

Σε ό,τι αφορά τα μικρά καταστήματα, η αλυσίδα σκοπεύει να δημιουργήσει 100 νέα σημεία πώλησης εντός της επόμενης τριετίας, κυρίως σε αστικά κέντρα, πυκνοκατοικημένα προάστια και campus πανεπιστημίων.

H Tesco καταργεί 1.770 θέσεις βοηθού διευθυντή καταστήματος

Οι υπάλληλοι που θίγονται από την κατάργηση της συγκεκριμένης θέσης εργασίας θα περάσουν από μια συμβουλευτική διαδικασία δύο μηνών, έχοντας στο τέλος της τρεις επιλογές: να δηλώσουν υποψηφιότητα για μια από τις νέες θέσεις εργασίας, με χαμηλότερο μισθό, να αναλάβουν μια διαφορετική θέση εργασίας εντός της Tesco ή να συνταξιοδοτηθούν.

Διαμαρτυρία για το κλείσιμο σημείων διανομής της Argos

Η διαμαρτυρία που πραγματοποιήθηκε στις αρχές Μαρτίου, ήταν η απάντηση στην απόφαση να κλείσει το κέντρο διανομής της Argos στο Λέστερ, όπου εργάζονται 400 άτομα. Η πλειονότητα των εργαζομένων πρόκειται να μετατεθεί έως το τέλος του έτους σε άλλα σημεία δραστηριοποίησης της εταιρείας, αλλά οι εκπρόσωποι του σωματείου τόνισαν πως για αρκετούς από τους υπαλλήλους η εξέλιξη αυτή θα δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα. Για παράδειγμα, θα απαιτηθεί να διανύουν καθημερινά διαδρομή άνω της μιας ώρας για να φθάσουν στον χώρο εργασίας τους.

Παράλληλα, εξέφρασαν την ανησυχία για το μέλλον και άλλων εργαζομένων, αφού η Argos δεν έχει δώσει καμία διαβεβαίωση πως οι θέσεις και οι όροι εργασίας θα προστατευθούν. Ο national officer for road transport & retail του συνδικάτου Unite δήλωσε πως η νέα ιδιοκτησία (Sainsbury’s) «κινεί τα νήματα» στη συγκεκριμένη περίπτωση, ενώ από την πλευρά της η Argos τόνισε πως θα παρέχει πλήρη υποστήριξη στους εργαζόμενους που πλήττονται από τη σχετική απόφαση.