Ας δούμε ποιες θα είναι οι επιδράσεις στον κλάδο από τις νέες ρυθμίσεις, αρχίζοντας από αυτή της μείωσης των εργοδοτικών εισφορών, η οποία σε κάθε περίπτωση θα ευνοήσει ιδιαίτερα τις αλυσίδες, εφόσον πρόκειται για επιχειρήσεις εντάσεως εργασίας. Το πρώτο που επισημαίνουν, πάντως, παράγοντες της αγοράς είναι ότι φέτος τα οφέλη της μείωσης κατά 3,9% θα είναι κατά το ήμισυ κάθε επόμενης χρονιάς, καθώς η εφαρμογή του νόμου έχει ισχύ από την 1η Ιουλίου.
Βόμβα στα ασφαλιστικά ταμεία
Το επιχειρείν έχει να προσβλέπει στην εξοικονόμηση σημαντικότατων εξόδων, αλλά τα Ταμεία Ασφάλισης θα κληθούν να αντιμετωπίσουν μια ακόμη σοβαρή μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, η οποία θα διευρύνει περαιτέρω την «τρύπα» που έχει δημιουργήσει στα έσοδά τους η ύφεση και η υψηλότατη ανεργία. Ποια είναι τα οικονομικά οφέλη για το οργανωμένο λιανεμπόριο; Βάσει των αναλύσεων της αγοράς, για μια επιχείρηση πχ 5.000 υπαλλήλων, η θετική επίδραση στα ετήσια έξοδά της αναμένεται ότι θα είναι της τάξης περίπου των 2 εκατ. ευρώ.
Η μείωση αυτή θα αντανακλά απευθείας στα καθαρά αποτελέσματα των αλυσίδων, στο βαθμό βέβαια που αυτές δεν θα μετακυλήσουν την ωφέλεια στις τιμές ραφιού, για να τονώσουν το ανταγωνιστικό τους προφίλ, αλλά θα την κεφαλαιοποιήσουν. Το τι θα πράξει το κάθε δίκτυο θα φανεί στην πορεία. Ωστόσο, δεδομένων των συνθηκών που επικρατούν στην οικονομία, τα χρήματα που θα εξοικονομηθούν από τις εισφορές δεν μπορεί φυσιολογικά παρά να «πέσουν» εξ ανάγκης στις τιμές, εφόσον η μέχρι τώρα τάση σταθεροποίησης ή μείωσης των τιμών είναι αδύνατον να αντιστοιχηθεί με τα επίπεδα συρρίκνωσης των εισοδημάτων, πράγματος του οποίου τις συνέπειες πολλοί θα υποχρεωθούν να σταθμίσουν όταν θα αρχίσει η καταβολή των φόρων για τη χρήση του 2013…
Ψαλίδισμα ενοικίων
Μιλώντας για την εξοικονόμηση κόστους, πρέπει να συνυπολογιστούν οι οικονομίες κλίμακος που έχουν επιτύχει οι αλυσίδες από τις μειώσεις των ενοικίων επαγγελματικής στέγης. Πλέον, όπως δηλώνεται, ο κύκλος των σχετικών διαπραγματεύσεων έχει κλείσει, με μειώσεις ενοικίων, σε σύγκριση με την προ κρίσης περίοδο, 15%-30%. Εφεξής οι διαπραγματεύσεις αφορούν κυρίως τις νέες ενοικιάσεις καταστημάτων, άρα, η επίδραση στο συνολικό κόστος λειτουργίας μιας αλυσίδας θα είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Πάντως, πρέπει να ληφθεί υπόψιν και η εξοικονόμηση επενδυτικού κόστους, τουλάχιστον υπέρ εκείνων που αγοράζουν σήμερα ακίνητα –κτίρια ή οικόπεδα–, εφόσον η αγορά των ακινήτων έχει υποτιμηθεί σε σχέση με το 2008 έως και 50% – συνηθέστερα κατά 20%-30%.
Συμψηφισμοί οφειλών
Εκτός της μείωσης των εργοδοτικών εισφορών, μία άλλη σημαντική αλλαγή που επέφερε το πολυνομοσχέδιο αφορά στη δυνατότητα συμψηφισμού των οφειλών των επιχειρήσεων προς το Δημόσιο με τις οφειλές του Δημοσίου προς εκείνες. Η πολυαναμενόμενη αυτή ρύθμιση αναμφίβολα εξυπηρετεί τις επιχειρήσεις, ωστόσο, τα οφέλη για τις εταιρείες του κλάδου φαίνεται ότι θα είναι περιορισμένα. Όπως σχολιάζουν στελέχη της αγοράς, οι αλυσίδες, με εξαίρεση τις ζημιογόνες, δεν έχουν επιστροφές ΦΠΑ, ώστε να ωφεληθούν από τον συμψηφισμό. Ένα ενδεχόμενο ευεργέτημα μπορεί να αναφέρεται στον συμψηφισμό προστίμων, που όμως επιβάλλονται σε εξαιρετικές περιπτώσεις και συνήθως αφορούν ποσά χαμηλής αξίας.
Ψωμί και ΟΚ! Bread…
Το νέο πλαίσιο έφερε μια ακόμη αλλαγή, που επηρεάζει κυρίως τους αρτοποιούς, αφού ανατρέπει μερικώς το καθεστώς πώλησης των προϊόντων τους, και τους υποχρεώνει να διαθέτουν πλέον το ψωμί με το ζύγι. «Η ρύθμιση αυτή φέρνει διαφάνεια στην πώληση, αλλά όχι ανατροπή, όπως ισχυρίζονται ορισμένοι», δηλώνει στο σελφ σέρβις παράγοντας της αγοράς, προσθέτοντας ότι στα σούπερ μάρκετ οι επιδράσεις από την εφαρμογή της νέας διάταξης δεν φέρνει ουσιώδεις αλλαγές. Αντίθετα, ανατροπές στην αγορά αρτοσκευασμάτων θα επέλθουν είτε με την επέκταση των «θερμών γωνιών» στα σούπερ μάρκετ είτε μέσω των συνεργασιών που επιδιώκουν οι αλυσίδες με τοπικούς, ισχυρούς φούρνους σε τοπικό επίπεδο, για τη διάθεση επώνυμου ψωμιού.
Στο πλαίσιο αυτό, η Μαρινόπουλος επιχειρεί ένα μεγαλύτερο βήμα, με επενδυτική διάσταση: Οργανώνει ένα νέο δίκτυο λιανικής, αυτή τη φορά ένα δίκτυο φούρνων, με την επωνυμία ΟΚ! Bread. Το εγχείρημα υποστηρίζεται από κοινού με την OK! Anytime, της οποίας η Μαρινόπουλος κατέχει το 51% του μετοχικού κεφαλαίου. Τα OK! Bread είναι φούρνοι-παρασκευαστήρια ψωμιού και γλυκών, που θα διαθέτουν τα ίδια στην αγορά τα προϊόντα τους, αλλά και θα τροφοδοτούν τα κατά τόπους γειτονικά τους καταστήματα του δικτύου Μαρινόπουλος.
Όπου το επιτρέπουν οι συνθήκες θα λειτουργούν και ως shop in shop σημεία στα υπέρ μάρκετ του ομίλου. Παράλληλα, η Μαρινόπουλος επενδύει και στο bake off, με την προοπτική της εγκατάστασης «θερμών γωνιών» σε όλα σχεδόν τα καταστήματά της. Συνέργειες με τοπικούς φούρνους πραγματοποιεί και η ΑΒ Βασιλόπουλος, επεκτείνοντας, ταυτόχρονα, το bake off σε όσα καταστήματά της έχουν τη δυνατότητα να φιλοξενήσουν σχετικές εγκαταστάσεις, ενώ με τις «θερμές γωνίες» «φλερτάρουν» πλέον οι περισσότερες επιχειρήσεις σούπερ μάρκετ.
Πάντα τις Κυριακές
Στο επίμαχο θέμα της λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές η κυβέρνηση προχώρησε ένα βήμα παραπέρα. Μετά την απελευθέρωση των 7 Κυριακών κατά τη διάρκεια των οποίων τα εμπορικά καταστήματα παραμένουν ανοικτά (δύο τα Χριστούγεννα, μια το Πάσχα, από μια την πρώτη Κυριακή των εκπτώσεων και δύο των ενδιάμεσων εκπτωτικών περιόδων) το ΥΠΑΑΝ θεσμοθέτησε την πιλοτική κατάργηση της κυριακάτικης αργίας σε περιορισμένο αριθμό τουριστικών περιοχών της χώρας. Επόμενο βήμα θα είναι η επιλογή των περιοχών αυτών και, όπως αναμένεται, θα πρόκειται για ορισμένες από τις ιδιαίτερα δυναμικές τουριστικά, ώστε να δειχθεί πως η διάταξη ευνοεί το εμπόριο. Εν συνεχεία, με νέα νομοθετική ρύθμιση, πιθανώς εντός του έτους, η κυβέρνηση προτίθεται να προχωρήσει σε πλήρη απελευθέρωση των Κυριακών, πράγμα που βέβαια θα συναρτηθεί με τα αποτελέσματα των καλπών του Μαΐου. Πάντως, στην οργανωμένη λιανική οι επιχειρήσεις είναι διχασμένες αναφορικά με τη σκοπιμότητα του μέτρου.
ΜΗΣΥΦΑ και ελαιόλαδο
Ο αγώνας του οργανωμένου λιανεμπορίου για την εκπόρθηση της αγοράς των ΜΗΣΥΦΑ δεν χάθηκε. Μπορεί η επίμαχη ρύθμιση να μην πέρασε, προφανώς λόγω των ισχυρών πιέσεων των φαρμακοποιών εν όψει εκλογών, όμως θα επανεξεταστεί εντός του έτους, προκειμένου να ληφθούν οι σχετικές πολιτικές αποφάσεις. Σε αυτή τη φάση η κυβέρνηση «πέταξε το μπαλάκι» στους φαρμακοποιούς, από τους οποίους ζήτησε να μειώσουν τις τιμές τους για ένα τρίμηνο, ώστε «να φανεί αν λειτουργεί ο ανταγωνισμός» πριν αποφασιστεί η είσοδος των σούπερ μάρκετ στην αγορά τους. Τέλος, η ρύθμιση για τη διάθεση ελαιολάδου σε συσκευασίες των πέντε λίτρων και άνω επηρεάζει τη χονδεμπορική του πώληση. Όσες αλυσίδες δραστηριοποιούνται σχετικά , αναμένεται ότι θα προχωρήσουν στις αναγκαίες προσαρμογές κωδικολογίου.