Μήνας: Νοέμβριος 2012

Αντιστρόφως ανάλογα προς την κάμψη του τζίρου σε βασικές κατηγορίες προϊόντων του σούπερ μάρκετ, ακόμα και τροφίμων, η συμμετοχή του αποτελέσματος των προωθητικών ενεργειών των supplier brand στις πωλήσεις αυξάνεται συνεχώς, τόσο σε όγκο όσο και σε αξία. Πρόκειται για μια τάση παγιωμένη τουλάχιστον από την έναρξη του 2011, οπότε το μάρκετινγκ των προϊόντων υποχρεώθηκε εξαιτίας της κατακρήμνισης του καταναλωτικού εισοδήματος να προτάξει στις ενέργειες του promotion την έκπτωση της τιμής, έναντι των κάθε μορφής ποσοτικών προσφορών. Έτσι σήμερα, γενικά μιλώντας, περίπου τα δύο στα τρία προϊόντα που πωλούνται υπό καθεστώς προώθησης προσφέρονται στον καταναλωτή με έκπτωση τιμής.

Στα στοιχεία που παραθέτουμε, βάσει των ερευνητικών δεδομένων της SymphonyIRI, σχετικά με την εξέλιξη των πωλήσεων υπό καθεστώς όλων των μορφών promotion ως υποσυνόλου των γενικών πωλήσεων σε οκτώ βασικές κατηγορίες προϊόντων την τελευταία τετραετία, δεν φαίνονται φυσικά τα νέα ποιοτικά στοιχεία των προωθήσεων αναφορικά με την πορεία της σχέσης εκπτωτικών/ποσοτικών προσφορών. Αλλά, επίσης, δεν φαίνεται κάτι σημαντικότερο, όπως μας επισήμανε ο κ. Παναγιώτης Μπορέτος, εμπορικός διευθυντής της SymphonyIRI: Δεν περιγράφονται ως υποσύνολο των γενικών πωλήσεων οι πωλήσεις υπό καθεστώς προωθήσεων των σχετικών προγραμμάτων που διοργανώνονται από κοινού από τις μεγάλες αλυσίδες με τους προμηθευτές τους!

Ειδικότερα, «οι πωλήσεις με promotion» στους πίνακες της SymphonyIRI αφορούν αποκλειστικά την καταμέτρηση της συμμετοχής στις πωλήσεις των εν λόγω προγραμμάτων ενεργειών που αποφασίζονται από τους προμηθευτές, συνήθως σε εθνικό επίπεδο, χωρίς την περαιτέρω εμπλοκή των λιανεμπόρων. Συνεπώς, η συμμετοχή των πωλήσεων των κοινών προγραμμάτων προώθησης μεταξύ των δύο εταίρων της αγοράς είναι ενταγμένη αφανώς, αδιευκρίνιστα στην εξέλιξη των γενικών πωλήσεων κάθε κατηγορίας. Το ίδιο αδιευκρίνιστα ενταγμένες είναι οι πωλήσεις των υπό προώθηση PL προϊόντων.

Χάσμα ανταγωνιστικότητας
Από πρακτική άποψη ήταν δύσκολο οι ερευνητές να εξετάσουν χωριστά τη συμμετοχή στις πωλήσεις των κοινών προγραμμάτων, τουλάχιστον όχι χωρίς τη διακινδύνευση μικρών έως μεγάλων λαθών, οπότε περιορίστηκαν σε καταμετρήσεις δεδομένων που δίνουν έγκυρα αποτελέσματα. Κατά πάσα πιθανότητα ούτε οι αρμόδιοι των (μεγάλων) αλυσίδων είναι σε θέση να γνωρίζουν με ακρίβεια το ποσοστό των πωλήσεων στις «δικές τους» προωθήσεις, καθώς πολλές από αυτές αφορούν πωλήσεις χονδρικής ή πωλήσεις απευθείας από παλέτες χονδρεμπόρων.

Εντέλει, όμως, το μεθοδολογικό ζήτημα είναι επουσιώδες στη συζήτηση, αν κανείς σκεφτεί ότι φέτος, σε σχέση με το 2011, το ειδικό βάρος των tailor made προωθητικών προγραμμάτων έχει αυξηθεί 50% ή περισσότερο στις μεγάλες αλυσίδες του κλάδου, πράγμα που σημαίνει ότι εκεί, όπως εκτιμά ο κ. Μπορέτος, η ανά κατηγορία προϊόντων απόδοση του συνόλου των προωθήσεων, έτσι, είναι ενδεχομένως από 20% έως 100% υψηλότερη από την καταμετρημένη από τη SymphonyIRI ως «πωλήσεις με promotion» (δηλ. αποκλειστικά των προμηθευτών). Τέσσερις-πέντε το πολύ αλυσίδες έχουν το προνόμιο να διεκδικούν και να πετυχαίνουν πραγματικά διαφοροποιημένα για λογαριασμό της ανταγωνιστικότητάς τους προγράμματα προωθήσεων από κοινού με τους προμηθευτές, οι πιο μεγάλες, οι πιο δυνατές, οι οποίες μάλιστα τα χρησιμοποιούν για να κάνουν και χονδρεμπορικές πωλήσεις.

Με άλλα λόγια, σε μια κλίμακα ισχύος από τον μεγαλύτερο λιανέμπορο προς τον μικρότερο το συνολικό ποσοστό του τζίρου από προωθητικές ενέργειες ελαττώνεται. Συνεπώς η υπερανάπτυξη των προωθήσεων την τελευταία χρονιά (ανάλογα με την περίπτωση της προϊοντικής κατηγορίας –για παράδειγμα, στα είδη προσωπικής υγιεινής και γενικά σε κατηγορίες σχετικά ακριβών προϊόντων, το ποσοστό των προωθητικών ενεργειών ενδεχομένως διπλασιάστηκε) διεύρυνε απότομα το χάσμα ανταγωνιστικότητας μεταξύ των μεγάλων του κλάδου –πρωτίστως των πολυεθνικών– και των μικρομεσαίων. Η κρίση γίνεται έτσι πολλαπλασιαστικός παράγοντας της απώλειας ελκυστικότητας για τους πελάτες των μικρών επιχειρήσεων του κλάδου, οι πιο μικρές εκ των οποίων, μάλιστα, αρχίζουν να γίνονται τακτικοί πελάτες των μεγάλων «συναδέλφων» τους…

Εξ αφορμής κι η απομυθοποίηση
Η διεισδυτική-συνδυαστική θεώρηση των ερευνητικών δεδομένων αποδομεί μερικούς από τους δημοσιογραφικούς, μάλλον, μύθους, όπως αυτόν που θέλει να έχει αυξηθεί η ελκυστικότητα των μικρομεσαίων καταστημάτων εις βάρος των μεγάλων αιθουσών πωλήσεων και των υπέρ μάρκετ. Κάτι τέτοιο, ενόσω συμπεραίνεται από τη συγκριτική ανάγνωση των αριθμητικών στοιχείων της έρευνας την τελευταία διετία, ισχύει μόνο φαινομενικά. Διότι, όπως εύλογα παρατηρεί ο κ. Μπορέτος, η πτώση στις πωλήσεις των μεγάλων εμπορικών μονάδων πρέπει να συσχετιστεί με την κατάσταση του out of stock για μια μακρά περίοδο στα καταστήματα της Καρφούρ Μαρινόπουλος, η συμμετοχή των οποίων στη σχετική κατηγορία εμπορικών μονάδων είναι βαρύνουσα.

Η τροφοδοσία των καταστημάτων της εν λόγω αλυσίδας μόλις το τελευταίο διάστημα άρχισε να ομαλοποιείται, πράγμα που θα αρχίσει να αντανακλάται στα συνολικά για τις μεγάλες εμπορικές μονάδες αριθμητικά δεδομένα της έρευνας μετά από μερικούς μήνες. Στην πραγματικότητα η εμπορική κίνηση των μεγάλων καταστημάτων άλλων επωνυμιών του κλάδου ουδέποτε κάμφθηκε, τουλάχιστον τόσο, ώστε να συμπεραίνεται η διαμόρφωση μιας κάποιας αρνητικής τάσης, συσχετισμένης με το μέγεθός τους. Αντίθετα, η διακίνηση μεγάλων συσκευασιών εμπορευμάτων από αυτά, η οποία από τη φύση της λειτουργεί ως φορέας γενναίων προωθητικών ενεργειών περισσότερο απ’ οπουδήποτε αλλού, αυξάνει την ελκυστικότητα αυτής της κατηγορίας εμπορικών μονάδων.

Στο ίδιο πλαίσιο, παραπλανητική είναι η ιδέα της ανόδου των πωλήσεων των μεσαίων καταστημάτων του κλάδου, συγκριτικά προς τα μεγάλα, κυρίως γιατί παραβλέπεται η επίδραση της επαναλειτουργείας των εμπορικών μονάδων της Ατλάντικ υπό νέους ιδιοκτήτες, μετά από μια πολύμηνη περίοδο είτε υπολειτουργίας είτε πλήρους αναστολής της λειτουργίας τους το 2011. Το ίδιο ισχύει, άλλωστε, σχετικά με την επαναλειτουργία υπό νέες επωνυμίες και των καταστημάτων Aldi και Dia –τα τελευταία υπέφεραν κι αυτά από την κατάσταση out of stock του νέου τους ιδιοκτήτη, ενώ τώρα είτε «συνέρχονται» βαθμηδόν υπό την επωνυμία του είτε πέρασαν, στο μεταξύ, στα χέρια άλλων ιδιοκτητών και ήδη λειτουργούν κανονικά.

Σημασία έχει πως όχι απλώς η «επανάκαμψη», αλλά η ισχυροποίηση του τζίρου όλων αυτών των μονάδων, που από την άποψη του πληθυσμού τους συγκροτούν ένα σημαντικό τμήμα του δυναμικού των μεσαίων ή και μικρότερων καταστημάτων του κλάδου, δημιούργησε τεχνητά την εντύπωση της ανόδου των πωλήσεων των σούπερ μάρκετ αυτής της κατηγορίας «Στην ουσία, αν κάτι πρέπει να κρίνεται ως σημαντικό στη σχετική συζήτηση, αυτό είναι ότι ο νέος τζίρος στον κλάδο προέρχεται μόνο από την επέκταση των δικτύων με νέα καταστήματα, όπως αυτά που πέρασαν μαζικά σε συντομότατο διάστημα στα χέρια των πρώην ανταγωνιστών τους», επισημαίνει ο κ. Μπορέτος.  

Υπέρ… προωθήσεις!
Ποιος είναι, τάχα, ο καθοριστικός παράγοντας για τη συνολική συμμετοχή στις πωλήσεις των προωθητικών προγραμμάτων σε μια γεωγραφική περιοχή έναντι άλλων; «Είναι η ύπαρξη ή μη μεγάλων καταστημάτων, κυρίως των πολυεθνικών εταιρειών του κλάδου, ακριβώς διότι στο πλαίσιό τους εντατικοποιούνται τα προωθητικά προγράμματα», τονίζει ο κ. Μπορέτος. Είναι προφανές ότι η εντατικοποίηση
των προωθήσεων στα δύο μείζονα αστικά κέντρα της χώρας σχετίζεται με αυτόν τον παράγοντα, χωρίς, ωστόσο, να υποτιμάται ο παράγοντας της καταναλωτικής κουλτούρας και συμπεριφοράς –για παράδειγμα, στη Β. Ελλάδα οι καταναλωτές κυνηγούν με μεγαλύτερη επιμονή τις προωθητικές ενέργειες και, στο πλαίσιο αυτό, οι μεγάλες αλυσίδες της περιοχής ανταγωνίζονται σε αυτό το πεδίο με tailor made προγράμματα, ενισχύοντας τη σχετική καταναλωτική συμπεριφορά.

Ήδη από το 2010 –και πολύ περισσότερο φέτος– εταιρείες όπως οι ΑΒ Βασιλόπουλος, Μετρό και Πέντε επιμένουν με νέες επενδύσεις σε μια αγορά που ακολουθεί φθίνουσα πορεία, προφανώς με στόχο τον έλεγχο του τζίρου που χάνεται από το μικρό και «ανοργάνωτο» λιανεμπόριο, αλλά και γενικότερα από τον μικρομεσαίο ανταγωνισμό τους.

Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι ένα μέρος της αγοράς επιδεικνύει έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον, στελέχη της εκτιμούν ότι είναι πολύ πιθανό το 2013 να καταγραφούν τα πρώτα σημάδια κάμψης και οικονομίας δυνάμεων σε ό,τι αφορά τα επενδυτικά προγράμματα των δραστήριων σχετικά επιχειρήσεων. Όπως εξηγούν, η κρίση, τουλάχιστον στην Ελλάδα, θα κρατήσει περισσότερο απ’ όσο αρχικά αναμενόταν, επιδρώντας στην οικονομία μας το λιγότερο για δύο ή τρία χρόνια. Ευελπιστούν ότι, αφού κλείσει τον κύκλο της το 2014 ή 2015, θα αρχίσουν να φαίνονται τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης. Ενδεχομένως τότε το οργανωμένο λιανεμπόριο θα εμφανίσει πάλι τους συνήθεις μέχρι πρότινος έντονους ρυθμούς ανάπτυξης.

Στο μεσοδιάστημα, λοιπόν, αναμένεται επιβράδυνση των επενδυτικών σχεδίων, «διότι η αγορά δεν θα αντέξει, ταυτόχρονα, το κεφαλαιακό κόστος που προϋποθέτουν οι επενδύσεις και την ασφυκτική πίεση που ασκεί στις αλυσίδες η πτώση της ζήτησης και ο ανταγωνισμός για χαμηλότερες τιμές». Βέβαια, προς το παρόν αυτά, ενόσω το δυναμικότερο τμήμα της κλαδικής αγοράς εξακολουθεί να επεκτείνεται επιθετικά όσον αφορά τα δίκτυα των αλυσίδων, αποτελούν υπόθεση. Μένει να επαληθευτεί αν, ενώ θα εκλείπουν οι μικροί της αγοράς, λόγω της έντασης της κρίσης, οι μεγάλοι θα διεκδικήσουν τα μερίδιά τους μόνο με επιθετικές πολιτικές τιμών κι όχι με φυσική επέκταση στα χηρεμένα ή σε νέα πόστα της πιάτσας.

Παράγοντας της αγοράς, σχολιάζοντας τις τελευταίες εξελίξεις στην οικονομία και κυρίως τις θετικές αντιδράσεις των χρηματαγορών, αλλά και τα μηνύματα αξιωματούχων της ΕΕ, της Γερμανίας και της Γαλλίας, για τη στήριξη της Ελλάδας, ευελπιστεί ότι απηχούν αποφάσεις που λαμβάνονται «κεντρικά» στην Ευρώπη, όπως και κάποιους «ειδικότερους χειρισμούς για την κρίση χρέους…». Όμως, όπως τονίζει, «από το σημείο αυτό μέχρι να υπάρξουν σταθερές ενδείξεις ανάπτυξης η απόσταση είναι μεγάλη. Όσο για την κατανάλωση, ενδεχομένως θα ανακάμψει πολύ βραδύτερα, αλλά πάντως ποτέ πια στα επίπεδα που γνωρίσαμε προ κρίσης». Επισημαίνει δε ότι το λιανεμπόριο πρέπει να ανασχεδιάσει τα πλάνα του, έχοντας αποδεχθεί μια για πάντα ότι ο καταναλωτής του αύριο θα κρατά μικρότερο πορτοφόλι.

Γρήγορα αντανακλαστικά
Ανεξάρτητα, πάντως, από τις γενικές οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις, ένα είναι βέβαιο: Αν μελλοντικά επαναληφθεί το φαινόμενο της Ατλάντικ, οι ισχυροί κι οι τολμηροί της κλαδικής αγοράς, επιδεικνύοντας πολύ γρήγορα αντανακλαστικά, θα ξεχάσουν τα περί επενδυτικής αυτοσυγκράτησης και θα τρέξουν να καταλάβουν τα έτοιμα πόστα της αγοράς. Γνωρίζουν, άλλωστε, ότι ακόμη και με το 1 στα 3 εμπορικά καταστήματα κλειστά, λόγω κρίσης, δύσκολα βρίσκονται χώροι πωλήσεων με τις προδιαγραφές των σούπερ μάρκετ και δη με διαθέσιμο εξοπλισμό για άμεση λειτουργία, όλα σε τιμή ευκαιρίας!

Από αυτή την άποψη δεν μπορεί να αποκλειστεί μια απότομη αναθέρμανση των επεκτατικών σχεδίων των αλυσίδων, κυρίως εφόσον διαπιστωθεί σημαντική μείωση στις αξίες επενδύσεων (πχ αν τα περισσότερα από τα πρόσφορα προς μεταβίβαση καταστήματα είναι ενοικιασμένα, οι νέοι ιδιοκτήτες θα τα αποκτήσουν πολύ φτηνά). Τέτοιου είδους επενδύσεις επιβραδύνουν τις αξίες επένδυσης, προσθέτοντας όμως γρήγορο τζίρο και φθηνές νέες θέσεις στα δίκτυα πωλήσεων.

Πτώση αξιών στην αγορά ακινήτων
Επιβράδυνση των επενδύσεων παρατηρείται, επίσης, όσο οι τιμές των ακινήτων πέφτουν. Ήδη στη σχετική αγορά καταγράφονται μειώσεις αξιών που πλησιάζουν και το 50% –ανεξαρτήτως αν αυτό αποτελεί συνέπεια και του γεγονότος ότι οι τιμές των ακινήτων σε πολλές περιπτώσεις είχαν φθάσει σε δυσθεώρητα ύψη. Σημασία έχει ότι σε μέσα επίπεδα σήμερα οι αξίες των ακινήτων εμφανίζουν μειώσεις της τάξης του 20%-30%. Πρόκειται για μια εξέλιξη που επιδρά στις αποσβέσεις των αλυσίδων, εξασφαλίζοντάς τους ένα όφελος της τάξης του 2% επί του τζίρου ανά ακίνητο (εννοείται ότι αυτό αφορά τις αξίες αποκλειστικά των κτιρίων, καθώς τα οικόπεδα δεν αποσβένονται).

Στα ενοίκια οι καταγραφόμενες μειώσεις κυμαίνονται από 15% έως 30% (μεσοσταθμικά κοντά στο 20%). Από τις μειώσεις των ενοικίων υπάρχει μια ωφέλεια για τις αλυσίδες της τάξης 1,5%-2,5% επί του τζίρου τους ή περισσότερο. Κατά μέσο όρο, πάντως, το όφελος προσδιορίζεται γύρω στο 1% (εννοείται διότι καμίας αλυσίδας τα καταστήματα δεν είναι όλα με ενοικιοστάσιο). Ας συνοψίσουμε, όμως, την επενδυτική στρατηγική των πλέον ισχυρών του κλάδου.

Όμιλος Μαρινόπουλος
Οι επενδύσεις υψηλού κόστους στην Ελλάδα φαίνεται πως ολοκληρώθηκαν για την Μαρινόπουλος σχετικά πρόσφατα, αφού παράλληλα με τη λειτουργία νέων καταστημάτων της προχώρησε στον εκσυγχρονισμό και των εκατοντάδων Dia που «κληρονόμησε» μετά την απορρόφηση της ομώνυμης εταιρείας. Πλέον η αλυσίδα επικεντρώνεται στην ίδρυση νέων καταστημάτων, ενώ ο κύριος όγκος των επενδύσεων που διενεργεί βρίσκεται στα Βαλκάνια (Βουλγαρία, Αλβανία, FYROM και Σερβία). Μόνο στη Σερβία προγραμματίζει επενδύσεις αξίας 200 εκατ. ευρώ για την οργάνωση και λειτουργία τριών μεγάλων εμπορικών κέντρων, όπου θα στεγαστούν ισάριθμα υπέρ μάρκετ μεταξύ άλλων εμπορικών καταστημάτων κάθε είδους.

Στη Βουλγαρία το επενδυτικό πλάνο προβλέπει την ίδρυση 8 νέων σούπερ μάρκετ, στην Αλβανία τη λειτουργία ενός δεύτερου υπέρ μάρκετ που θα εδρεύει σε εμπορικό κέντρο, ενώ στη FYROM ο όμιλος θα εισέλθει στο άμεσο μέλλον με ένα υπέρ μάρκετ, επίσης σε εμπορικό κέντρο. Στο εσωτερικό ο όμιλος από τις αρχές του 2012 ίδρυσε συνολικά 3 νέα καταστήματα –τα Carrefour Αλεξανδρούπολης και Αλίμου και το σούπερ μάρκετ Carrefour Μαρινόπουλος της Ιαλυσού Ρόδου–, ενώ το Νοέμβριο θα εγκαινιάσει ακόμη ένα Carrefour στη Μακεδονία. Σήμερα, το δίκτυο της εταιρείας απαρτίζεται από 35 Carrefour, 276 Carrefour Μαρινόπουλος, 255 Carrefour Express, 99 Smile και 95 OK! Anytime.

ΑΒ Βασιλόπουλος
Οι επενδύσεις της ΑΒ Βασιλόπουλος έχουν θέσει σε στενό μαρκάρισμα την υπόλοιπη αγορά. Για φέτος η εταιρεία επενδύει συνολικά 104,438 εκατ. ευρώ. Εξ αυτών τα 66,550 εκατ. ευρώ διατίθενται για την οργάνωση νέων καταστημάτων και ανακαινίσεις παλαιότερων και 4,130 εκατ. ευρώ στις κεντρικές αποθήκες της εταιρείας. Μάλιστα, ήδη από το 2011 ο όμιλος ενίσχυσε το δίκτυό του με 19 νέα εταιρικά σημεία πώλησης και 9 franchise, αυξάνοντας έτσι το συνολικό αριθμό τους σε 251, ενώ φέτος το επενδυτικό πλάνο του προβλέπει την προσθήκη στο δίκτυο ακόμη 8 νέων σημείων (6 εταιρικά και 2 δικαιόχρησης). Το 2010 η αλυσίδα επένδυσε 27,2 εκατ. ευρώ σε νέα καταστήματα και ακόμη 46,7 εκατ. ευρώ σε εξαγορές καταστημάτων και στα κέντρα logistics, δύο στην Αθήνα και ένα στη Θεσσαλονίκη (προήλθε από την εξαγορά της Plus).

Σκλαβενίτης
Η Σκλαβενίτης φέτος έχει προγραμματίσει επενδύσεις 10 εκατ. ευρώ για νέα καταστήματα και για τα κεντρικά της γραφεία. Η αλυσίδα στο οκτάμηνο λειτούργησε συνολικά 3 νέα καταστήματα, ενώ πέρυσι ενέταξε στο δίκτυό της 10 νέα καταστήματα, εκ των οποίων τα 8 προήλθαν από το δίκτυο της Ατλάντικ. Η Σκλαβενίτης θα συνεχίσει να αναπτύσσεται με το ρυθμό που έχει «συνηθίσει» την αγορά. Η εξαίρεση του δυναμικού ανοίγματός της το 2011 αποδίδεται στη συγκυρία που δημιούργησε η πτώχευση της Ατλάντικ, από την οποία επωφελήθηκαν αρκετές επιχειρήσεις του κλάδου.

Πέντε
Η Πέντε συνεχίζει την επενδυτική της δραστηριότητα, με στόχο την επέκταση του δικτύου της, κατά κύριο λόγο με ιδιόκτητα καταστήματα. Το 2011 εγκαινίασε 4 νέα καταστήματα στις περιοχές Αριδαία Ν. Πέλλης, Ακράτα Ν. Αχαϊας, Αίγιο Ν. Αχαϊας, και Δήλεσι Ν. Βοιωτίας, και φέτος μέχρι το τέλος του καλοκαιριού δύο νέα στο Μαντούδι Ευβοίας και τους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας. Η επέκταση του ομίλου το 2011 κόστισε στην εταιρεία περί τα 6 εκατ. ευρώ, ενώ διέθεσε και 2 εκατ. ευρώ για την ανακαίνιση παλαιών καταστημάτων. Το 2012 εκτιμάται ότι οι αντίστοιχες επενδύσεις της θα περιοριστούν μεταξύ των 2,5 και 3,5 εκατ. ευρώ.

Μετρό
Η εταιρεία παρουσιάζεται με κεφάλαια και διάθεση για επενδύσεις, ενώ επιδιώκει την άμεση λειτουργία κάθε ακινήτου που αγοράζει, προσθέτοντας διαρκώς νέα καταστήματα στο δίκτυό της. Στο πλαίσιο αυτό, πέρυσι επένδυσε σε νέα καταστήματα περί τα 22,5 εκατ. ευρώ και φέτος 29,1 εκατ. ευρώ. Το επενδυτικό πλάνο της το 2010 ανήλθε στα 7,7 εκατ. ευρώ, σημαντικό μέρος των οποίων διατέθηκε για ανακαινίσεις παλαιότερων μονάδων. Φέτος σε ανακαινίσεις διαθέτει 12,3 εκατ. ευρώ. Το 2011 η εταιρεία πρόσθεσε στο δίκτυό της 6 καταστήματα, τρία σούπερ μάρκετ σε Θήβα, Κιάτο και Φάρσαλα και τρία καταστήματα χονδρικής σε Αίγιο, Τρίπολη και Ελευσίνα.

Φέτος, οι ρυθμοί επέκτασης της Μετρό εντείνονται, με τη δημιουργία συνολικά 10 νέων καταστημάτων, μοιρασμένων μεταξύ λιανικής και χονδρικής. Τα νέα σούπερ μάρκετ εδρεύουν σε Ιστιαία, Λάρισα, Οινόφυτα, Φάληρο και Κρανίδι, ενώ τα cash & carry στα Γλυκά Νερά, την Κομοτηνή, το Κιλκίς, την Άρτα και τα Γιαννιτσά (από μεταφορά καταστήματος σε νέο χώρο). Σημειώνεται ότι το 2010 οι επενδύσεις της αλυσίδας ανήλθαν στο ποσό των 37,970 εκατ. ευρώ, ενώ για τις ανακαινίσεις των καταστημάτων διατέθηκαν 3,498 εκατ. ευρώ.

Αφοί Βερόπουλοι
Το 2010 ήταν η τελευταία χρονιά κατά την οποία η αλυσίδα επένδυσε σημαντικά κεφάλαια στην επέκτασή της, διαθέτοντας περίπου 10 εκατ. ευρώ κι άλλα τόσα ακόμη κυρίως για την ανακαίνιση παλαιών μονάδων της. Το 2011 οι επενδύσεις της περιορίσθηκαν στα 2,5 εκατ. ευρώ για νέα καταστήματα, ενώ φέτος η εταιρεία απέφυγε την επέκταση δικτύου. Είναι γνωστό, εξάλλου, ότι επιχειρεί –επιτυχώς κατά τη διοίκησή της– την εξυγίανση του ισολογισμού της. Μέχρι να ολοκληρωθεί η σχετική διαδικασία, όπως αποφάσισε, οι επενδυτικές της πρωτοβουλίες θα περιοριστούν στα άκρως αναγκαία.

Χαλκιαδάκης
Περιορισμένης έκτασης είναι οι επενδύσεις της Χαλκιαδάκης, δεδομένου ότι το 2011 δεν πρόσθεσε νέα καταστήματα στο δίκτυό της. Φέτος το επενδυτικό της πρόγραμμα προβλέπει τη δημιουργία ενός νέου καταστήματος στην Ιεράπετρα και την ανακαίνιση τεσσάρων παλαιών μονάδων της. Το 2010 η αλυσίδα επένδυσε 2,29 εκατ. ευρώ στην επέκταση του δικτύου της.

Αν και μετρά λίγους μήνες δράσης, έχει θέσει υπό τη σκέπη της ήδη 60 σημεία πώλησης. Πρόκειται για καταστήματα που εδρεύουν στους νομούς Θεσσαλονίκης, Πιερίας, Ημαθίας, Πέλλας, Κοζάνης, Σερρών, Χαλκιδικής και Κιλκίς.Η ταχεία ανάπτυξη οφείλεται στον κ. Γιάννη Πηλίδη, γνωστό παράγοντα στο οργανωμένο λιανεμπόριο, ο οποίος αποχωρώντας από τη Βήτα Πι, δημιούργησε την εταιρεία Ελληνικά Market, με «μαγιά» περίπου τα 40 σημεία πώλησης της αλυσίδας Άριστα, που αποχώρησαν από το δίκτυο της Βήτα Πι.

Όπως δήλωσε στο σελφ σέρβις, η οργάνωση των πρώτων καταστημάτων υπό νέο καθεστώς franchise με κοινή επωνυμία Ελληνικά Market, προκάλεσε το ενδιαφέρον 20 νέων συνεργατών, έτσι ώστε η εταιρεία έφτασε κιόλας να αριθμεί 60 καταστήματα, συνολικού τζίρου περίπου 20 εκατ. ευρώ (σε τιμές χονδρικής). Πρόκειται για στόχο ο οποίος, βάσει του αρχικού πλάνου, επρόκειτο να επιτευχθεί έως τα τέλη του 2012. Το γεγονός ότι καλύφθηκε γρήγορα δημιουργεί αισιοδοξία στη διοίκηση της εταιρείας για τις θετικές προοπτικές που διανοίγονται παρά το αρνητικό οικονομικό περιβάλλον.

Επιδίωξη πλέον της εταιρείας είναι έως τα τέλη του Ιουνίου του 2013, οπότε κλείνει ο ισολογισμός της χρήσης, το δίκτυό της να αριθμεί 80 καταστήματα λιανικής και τζίρο της τάξης των 25 εκατ. ευρώ (πάντα σε τιμές χονδρικής). Κατά τον κ. Πηλίδη, η εταιρεία αναπτύσσεται με προσεκτικές κινήσεις, λόγω της οικονομικής κρίσης και των κινδύνων που υπάρχουν να επιβαρυνθεί με επισφάλειες. Στο πλαίσιο αυτό, η ανάπτυξή της με αργούς ρυθμούς αποτελεί συνειδητή επιλογή αντί της γρήγορης και υπό τέτοιες συνθήκες ενδεχομένως επισφαλούς επέκτασης. Για το λόγο αυτό η διοίκησή της αποφεύγει να ανακοινώσει τους μακροπρόθεσμους στόχους της.

Ελληνικά Market-Πρόοδος, στόχος 50 εκατ. σε 8 μήνες  
Η είσοδος ενός επιχειρηματία στο δίκτυο Ελληνικά Market προϋποθέτει την αποδοχή εκ μέρους του της ενιαίας ταυτότητας του δικτύου και της μηχανοργάνωσης του ή των καταστημάτων του, γεγονός που συνεπάγεται ένα αυξημένο κόστος ενσωμάτωσης του εκάστοτε καταστήματος στο δίκτυο. Ως προς την έκταση των καταστημάτων του δικτύου, κυμαίνεται μέχρι τα 130τμ.

Ο κ. Ι. Πηλίδης, γενικός διευθυντής της εταιρείας, διευκρινίζει ότι η τροφοδοσία των καταστημάτων της γίνεται μέσω της Πρόοδος-Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες ΑΕ, εταιρείας η οποία επίσης αναπτύσσεται με τη μέθοδο του franchise στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης. Αυτή εκτός από την υποστήριξη της Ελληνικά Market υποστηρίζει και ένα δικό της δίκτυο franchise, με την επωνυμία Πρόοδος. Και σε αυτή την εταιρεία ο κ. Πηλίδης ασκεί τα καθήκοντα του γενικού διευθυντή. Το δίκτυο της Πρόοδος αριθμεί περί τα 150 καταστήματα λιανικής, συνολικού ετήσιου τζίρου περίπου 20 εκατ. ευρώ. Από κοινού τα δύο δίκτυα, με βάση τα σημερινά δεδομένα, πραγματοποιούν ετήσιο τζίρο της τάξης των 40 εκατ. ευρώ. Ο στόχος τους είναι να αυξήσουν τον συνολικό τους τζίρο στα 50 εκατ. ευρώ μέχρι τον Ιούνιο του 2013.

Από τα τελευταία στοιχεία προκύπτει ότι η ίδρυση καταστήματος στην πρωτεύουσα της Αχαΐας θα ήταν εφικτή το 2013, ίσως και στο πρώτο διάστημα του έτους, ενώ στις προθέσεις της Μετρό είναι η λειτουργία καταστημάτων λιανικής και σε άλλες μεγάλες πόλεις της Πελοποννήσου.

Συγκεκριμένος σχεδιασμός δεν υφίσταται, δεδομένου ότι η εταιρεία αποφασίζει τον χρόνο υλοποίησης μιας επένδυσης, ανάλογα με τη συγκυρία εντοπισμού του κατάλληλου ακινήτου στην περιοχή που επιθυμεί να αποκτήσει παρουσία. Πάντως, η προσοχή της είναι πλέον στραμμένη προς τα νότια, θεωρώντας ότι μετά τη βελτίωση του εθνικού οδικού δικτύου, κυρίως προς την Καλαμάτα, οι αποστάσεις «μικραίνουν», όπως και το κόστος μεταφοράς των προϊόντων. Από αυτή την άποψη  το κέντρο logistics της εταιρείας στα Οινόφυτα θα μπορούσε άνετα να καλύπτει τις ανάγκες των καταστημάτων της λιανικής και στη Νότια Ελλάδα.

Το γεγονός είναι ότι μετά τη λειτουργία του νέου αποθηκευτικού συγκροτήματός της, η Μετρό έχει εντείνει τις προσπάθειες επέκτασης του δικτύου της εκτός Αθηνών. Έτσι, σήμερα προς βορρά έχει καταλάβει θέση με ένα My Market στη Λάρισα (εκτός εκείνου που λειτούργησε πρώιμα στα Ιωάννινα), στο βόρειο άξονα της Πελοποννήσου ήδη έχει καταλάβει δύο θέσεις και ακόμα δύο προς τα ανατολικά της Αττικής ως την Εύβοια. Πάντως, η επέκταση στα νησιά του Αιγαίου δεν περιλαμβάνεται, τουλάχιστον άμεσα, στις προθέσεις
της εταιρείας.

Σημειώνουμε ότι το logistic system της αλυσίδας δεν προβλέπει τον ανεφοδιασμό των καταστημάτων λιανικής της περιφέρειας από τα cash & carry Μετρό, αλλά την απευθείας κάλυψή τους από την κεντρική αποθήκη της αλυσίδας, με την εκτέλεση συνδυασμένων δρομολογίων και για τα δύο δίκτυα πωλήσεων.

Σύνθετη επεκτατική πολιτική
Η Μετρό φέτος έχει προγραμματίσει τη λειτουργία συνολικά 10 νέων καταστημάτων λιανικής και χονδρικής εκ των οποίων ήδη έχει εγκαινιαστεί η λειτουργία των επτά. Απομένει η αποπεράτωση τριών cash & carry, οι έδρες των οποίων βρίσκονται στην Κομοτηνή, την Άρτα και το Ηράκλειο Κρήτης. Στο πλαίσιο του προαναφερόμενου σχεδιασμού περιλαμβάνεται η οργάνωση και λειτουργία των πρώτων μικρομεσαίων καταστημάτων λιανικής, που φέρουν την επωνυμία My Market Easy. Το πρώτο από αυτά λειτουργεί ήδη από πέρυσι στην Ηλιούπολη, ενώ το δεύτερο εγκαινιάστηκε φέτος στο Φάληρο.

Στο σχετικό πλάνο έπεται συνέχεια, με στόχο η αλυσίδα να διεισδύσει βαθύτερα στις πυκνοκατοικημένες αστικές γειτονιές, με καταστήματα έκτασης περίπου 400τμ. Η επεκτατική πολιτική της Μετρό στη λιανική και τη χονδρική αγορά της εξασφαλίζει μερίδια και ανάπτυξη σε μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο για την οικονομία και το λιανεμπόριο. Στο οκτάμηνο ο τζίρος της εταιρείας εξελισσόταν με ρυθμό ανόδου 5%. Η διοίκησή της εκτιμά ότι, λόγω των νέων περικοπών στα εισοδήματα, η χρονιά θα κλείσει για τον εταιρικό τζίρο με άνοδο 4%, καθώς «το δεύτερο εξάμηνο του 2012 ήδη κυλά πολύ δύσκολα», όπως ομολογούν στελέχη της. Όπως σημειώνουν, εξάλλου, η κερδοφορία της εταιρείας, λόγω των επενδύσεων και της τιμολογιακής της πολιτικής, αναμένεται φέτος μειωμένη έναντι του 2011.