Τσίμπας Η.& ΣΙΑ Ο.Ε.: Βistrotea

 Η σειρά διατίθεται σε 11 διαφορετικές γεύσεις: earl grey, english breakfast, μαύρο τσάι με μήλο-κανέλα, πράσινο τσάι με τζίντζερ, πράσινο τσάι με μέντα, πράσινο τσάι με λεμονόχορτο, κ.ά.

Schwarzkopf: Gliss Satin Curls

 Η θρεπτική φόρμουλα με Satin Shine & Anti-Frizz Complex περιποιείται σε βάθος τις μπούκλες και τα σπαστά μαλλιά, επανορθώνοντας τη δομή της τρίχας. Έτσι τα μαλλιά αποκτούν καλοσχηματισμένες μπούκλες, ορατά πιο απαλές, που δεν φριζάρουν. Για τέλεια περιποίηση, η νέα σειρά αποτελείται από τρία προϊόντα: σαμπουάν, conditioner και μάσκα 1′.

Johnson & Johnson: Face Daily Essentials

 Τα Daily Essentials είναι μια ολοκληρωμένη σειρά καθαρισμού και ενυδάτωσης προσώπου, και προσφέρουν απαλή και αποτελεσματική περιποίηση προσώπου, για επιδερμίδα φυσικά όμορφη. Η σειρά διαθέτει νέες βελτιωμένες φόρμουλες, είναι εμπλουτισμένη με νέο άρωμα και περιέχει βασικά πολύτιμα συστατικά.

My Market: Εμπιστοσύνη από τη Scholz & Friends Agenda

Τα My Market είναι μια ελληνική αλυσίδα σούπερ μάρκετ, που αναπτύσσεται με σταθερά βήματα, έχοντας κεντρικό στόχο της στρατηγικής της το χτίσιμο σταθερών αξιών, που διαμορφώνουν άρρηκτες σχέσεις εμπιστοσύνης και ισχυρούς δεσμούς πιστότητας με τους καταναλωτές. Αξίες όπως ποιότητα, φρεσκάδα, εξυπηρέτηση και ειλικρίνεια είναι αδιαπραγμάτευτες και από αυτές αναγνωρίζεται και ταυτοποιείται η αλυσίδα.

 Πίνακας 1: Σούπερ Μάρκετ –  Τα 3 πρώτα σε διαφημιστική δαπάνη προϊόντα (σε χιλ. ευρώ)

 Επωνυμία  Ιαν.-Δεκ. 2009  Ιαν.-Δεκ. 2010
 Lidl  6131,5  7589,5
 Aldi  7173,1  4121,2
 Carrefour Μαρινόπουλος*  5399,1  3968,1
 * Μόνο υπέρ μάρκετ

 Πηγή: Media Services SA

«Μέχρι σήμερα, η επικοινωνία της αλυσίδας, συνεπής σ΄ αυτό το προφίλ, διαφοροποιήθηκε από τα επικοινωνιακά cliche του χώρου -τιμές/προσφορές», διευκρινίζουν οι άνθρωποι της εταιρείας που δημιούργησε το νέο σποτ. «Έχοντας μια συναισθηματική κατεύθυνση, κατέδειξε την ισχυρή σχέση ειλικρίνειας και εμπιστοσύνης μεταξύ των ανθρώπων της και του καταναλωτικού κοινού, δίνοντας έμπρακτη απόδειξη πως υποστηρίζει το εταιρικό της slogan “Εδώ νιώθεις εμπιστοσύνη”, καθώς και το ισχυρό selling line: “Έτσι κερδίζουμε μία θέση στο τραπέζι σας”.

 Πίνακας 2: Σούπερ Μάρκετ – Διαφημιστική δαπάνη ανά μέσο (σε χιλ. ευρώ)

 ΜΜΕ  Ιαν.-Δεκ. 2009  Ιαν.-Δεκ. 2010
 Τηλεόραση  9047,74  8691,29
 Ραδιόφωνο  3332,8  1317,3
 Περιοδικά  839,2  1017,8
 Εφημερίδες  16,590,8  13,872,8
 Σύνολο κατηγορίας  29810,5  24899,3

 Πηγή: Media Services SA

Σήμερα τα My Market, παρουσιάζουν μια ταινία συμβολική που περιγράφει όσα διαδραματίζονται σε ένα κατάστημα όπου όλοι οι πελάτες είναι… παιδιά. Τα My Market φαίνεται να λένε: όπως προσέχουμε ένα παιδί, προσέχουμε κάθε τι που σας προσφέρουμε, επιδιώκοντας να οικοδομήσουμε ένα καλύτερο αύριο για τα παιδιά. Το σποτ εκφράζει με συνέπεια αυτήν την προσέγγιση, υιοθετώντας μια δυναμική ρυθμική κινηματογράφηση, που υπογραμμίζεται από ένα αισιόδοξο μουσικό θέμα και φωτογραφία σε ζωηρά χρώματα.

Υπάρχει χιούμορ, καλή διάθεση και η φυσική ακτινοβολία, που τα παιδιά φέρνουν στο πέρασμά τους. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, πως πολλά από τα πλάνα προέκυψαν μέσα από το παιχνίδι και τις φυσικές αντιδράσεις των παιδιών, καθώς ζητούμενο δεν ήταν απλά μια “ταινία με παιδιά” αλλά μια ταινία “για τα παιδιά”.
Στην κορύφωση της ταινίας υπάρχει η έντονη συναισθηματικά εικόνα του αγκαλιάσματος, της ένωσης με τους γονείς και η απεικόνιση της σχέσης εμπιστοσύνης με τους καταναλωτές, με μια εύγλωττη κίνηση πρόσκλησης, υποδοχής και αποδοχής».

Το σενάριο εμπνεύστηκε η Scholz & Friends Agenda και η παραγωγή της ταινίας έγινε από την εταιρεία Modiano.

Info
Πελάτης:
Metro, Προϊόν: Corporate Campaign-My Market, Δημιουργός: Scholz & Friends Agenda, Μέσα προβολής: TV

Άλτις: Επιλέγεται γιατί ξέρει να επιλέγει από τη Solid

Κεντρικό μήνυμα και υπογραφή της καμπάνιας είναι το «μας νοιάζει να ’ναι Άλτις». Μια φράση -χαρακτηριστικά ελληνική- που αποτυπώνει τη σχέση του Άλτις με το καλό ελαιόλαδο αλλά και με τον ίδιο τον καταναλωτή, δηλαδή μια σχέση φροντίδας και ενδιαφέροντος.

«Επιλέχθηκε ένα μήνυμα το οποίο είναι μια προσωπική παραδοχή όλων όσων εμπλέκονται στην αλυσίδα φροντίδας του Άλτις: δηλαδή των ανθρώπων που το παράγουν, το επιλέγουν, το ελέγχουν και φυσικά αυτών που το απολαμβάνουν όπως η ελληνίδα μητέρα και μαγείρισσα», μας λέει η εταιρεία παραγωγής. «Αυτοί οι άνθρωποι γίνονται πρωταγωνιστές στη φετινή καμπάνια Άλτις και αποκαλύπτουν όλη τη φροντίδα τους για το ελαιόλαδο, που φέρει την υπογραφή Άλτις.

 Πίνακας 1: Ελαιόλαδο –  Τα 3 πρώτα σε διαφημιστική δαπάνη προϊόντα (σε χιλ. ευρώ)

 Επωνυμία  Ιαν.-Δεκ. 2009  Ιαν.-Δεκ. 2010
 Άλτις Ελαιόλαδο  762,5  545,2
 Άλτις Αγουρέλαιο  142,3  331,6
 Μινέρβα  127,1  104,9

 Πηγή: Media Services SA

Η ιδέα του σεναρίου βασίζεται στο τι βρίσκεται μπροστά από ένα μπουκάλι Άλτις και τι πίσω από αυτό, γιατί ο καταναλωτής οφείλει να ξέρει και να νοιάζεται για το τι βρίσκεται πίσω από την ετικέτα του ελαιολάδου που επιλέγει.

 Πίνακας 2: Ελαιόλαδο – Διαφημιστική δαπάνη ανά μέσο (σε χιλ. ευρώ)

 ΜΜΕ  Ιαν.-Δεκ. 2009  Ιαν.-Δεκ. 2010
 Τηλεόραση  1.093,9  754,1
 Ραδιόφωνο  127,5  –
 Περιοδικά  756,4  410,7
 Εφημερίδες  39,5  8,5
 Σύνολο κατηγορίας  2.017,3  1173,3

Πηγή: Media Services SA

Κάθε φορά μπροστά από το μπουκάλι βρίσκεται ένας καταναλωτής ενώ πίσω από αυτό βρίσκονται οι άνθρωποι του Άλτις που εξηγούν πώς πετυχαίνουν κάθε χρόνο την ποιότητα, τα χαρακτηριστικά και την ασύγκριτη σταθερή γεύση Άλτις.

Στην πρώτη ταινία μπροστά από το μπουκάλι βρίσκεται μια περήφανη για τα γεμιστά της μαγείρισσα και πίσω από το μπουκάλι βλέπουμε την επικεφαλής της γευσιγνωστικής ομάδας Άλτις, τη Λόλα, να κάνει σχολαστικές γευσιγνωσίες μέχρι να σιγουρευτεί για τη σταθερή καλή γεύση.

Είναι μια ιδέα που πραγματικά απαντάει στο γιατί το Άλτις είναι ανώτερο ποιοτικά και δείχνει ότι αφού όλα τα ελαιόλαδα δεν είναι ίδια, μας νοιάζει να’ ναι Άλτις». Η παραγωγή είναι της Χ-Rated.

Info
Πελάτης: Ελαΐς-Unilever, Προϊόν: Άλτις, Δημιουργός: Solid, Μέσα προβολής: ΤV

Όσπρια – ρύζι: Σταθερότητα πωλήσεων, ενίσχυση των PL

Aν και η οικονομική κρίση δεν επηρέασε τις δύο κατηγορίες προϊόντων στον βαθμό που επέδρασε σε άλλες, οι έντονες προσφορές στο ράφι οδήγησαν στη συνεχή συρρίκνωση των πωλήσεών τους σε αξία, πράγμα που αναμένεται ότι θα συνεχιστεί, προκαλώντας έντονο προβληματισμό στους προμηθευτές.

Στην οικονομική δυσπραγία των νοικοκυριών αποδίδεται η τάση προτίμησης των μικρότερων συσκευασιών προϊόντων, ακόμη κι όταν οι μεγαλύτερες παρουσιάζουν χαμηλότερη τελική τιμή, ώστε ο καταναλωτής να προσελκύεται να τις επιλέγει.

Πάντως, η εν λόγω τάση καταγράφεται σε όλες τις προϊοντικές κατηγορίες, στα τρόφιμα και τα μη τρόφιμα –το γεγονός ότι υπάρχουν προϊόντα που, προτείνοντας το διαφορετικό στον καταναλωτή, επιτυγχάνουν ακόμη και με υψηλότερη τιμή να διατηρούν ή να κερδίζουν μερίδια, απλώς την επιβεβαιώνουν.

Στροφή στα ελληνικά όσπρια
Παράγοντες της αγοράς τηρούν περιορισμένες προσδοκίες όσον αφορά στην τελική αποτίμηση των πωλήσεων οσπρίων το 2010. «Η κατανάλωσή τους παρουσιάζει υψηλή εποχικότητα, ενώ συνδέεται σημαντικά με τις καιρικές συνθήκες», λένε. «Αλλά τους τελευταίους μήνες του 2010 οι καιρικές συνθήκες δεν ευνόησαν την κατανάλωση οσπρίων, πράγμα που αποτυπώθηκε στις πωλήσεις…». Στέλεχος μεγάλης προμηθεύτριας εταιρείας εκτιμά ότι η υποχώρησή τους σε όγκο θα οριστικοποιηθεί τουλάχιστον στο 3%.

 Πίνακας 1: Πωλήσεις οσπρίων στα καταστήματα σούπερ μάρκετ σε όγκο (σε τόνους)

 Κατηγορία  2008  2009  Ιαν. – 31/8/2009  Ιαν. – 31/8/2010  Μεταβολή (%)
 Φασόλια  3.297  3.341  2.057  1.933  -6%
 Φακές  3.843  3.751  2.260  2.235  -1,1%
 Ρεβίθια  993  1.003  596  607  1,8%
 Σύνολο επωνύμων  9.016  8.984  5.510  5.356  -2,8%
 PL  3.250  3.338  2.031  2.159  6,3%
 Σημείωση: Στα όσπρια -εκτός από τα προϊόντα που περιλαμβάνονται στον πίνακα- υπολογίζονται και τα εξής: κριθάρι, κουκιά, φάβα, αρακάς (πλην του κατεψυγμένου), πλιγούρι και σιτάρι.

 Πηγή: SymphonyIRI

Πάντως, γενικά οι πωλήσεις της εν λόγω αγοράς παρουσίασαν σταθερότητα πέρυσι, ενώ καμμία επιμέρους υποκατηγορία οσπρίων δεν σημείωσε σημαντικές αυξομειώσεις. Κύριο χαρακτηριστικό της είναι η στροφή των καταναλωτών στα ελληνικά προϊόντα. Οι μεγάλοι προμηθευτές επώνυμων οσπρίων διαθέτουν ελληνικά όσπρια, ενώ προς αυτήν την κατεύθυνση έχουν κινηθεί με προϊόντα των επωνυμιών τους και οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η σχέση ελληνικών οσπρίων προς τα εισαγόμενα, κυμαινόταν προηγουμένως στο 10/90. Με την εκδήλωση της στροφής των καταναλωτών στα προϊόντα της εγχώριας παραγωγής, η σχέση αυτή εκτιμάται ότι θα αλλάζει σταδιακά, για να ισορροπήσει πιθανώς στο 50/50.

 Πίνακας 2: Πωλήσεις οσπρίων στα καταστήματα σούπερ μάρκετ σε αξία (σε χιλ. ευρώ)

 Κατηγορία  2008  2009  Ιαν. – 31/8/2009  Ιαν. – 31/8/2010  Μεταβολή (%)
 Φασόλια  12.157  12.192  7.528  7.211  -4,2%
 Φακές  8.791  9.561  5.707  5.774  1,2%
 Ρεβίθια  3.325  3.442  2.044  2.092  2,3%
 Σύνολο επωνύμων  26.506  27.478  16.866  16.635  -1,4%
 PL  6.796  7.295  4.387  5.142  17,2%
 Σημείωση: Στα όσπρια -εκτός από τα προϊόντα που περιλαμβάνονται στον πίνακα- υπολογίζονται και τα εξής: κριθάρι, κουκιά, φάβα, αρακάς (πλην του κατεψυγμένου), πλιγούρι και σιτάρι.

 Πηγή: SymphonyIRI

Στέλεχος μεγάλης αλυσίδας σούπερ μάρκετ, ωστόσο, έχει διαφορετική άποψη. Όπως λέει, «σαφώς τα ελληνικά όσπρια υπερτερούν ποιοτικά, αλλά οι εγχώρια παραγόμενες ποσότητες είναι τόσο μικρές, ώστε είναι υπερβολικό να προσδοκάται ότι μπορεί να φτάσουν να καλύπτουν το 50% των πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ». Στέλεχος γνωστής προμηθεύτριας επώνυμων οσπρίων επιμένει, όμως, ότι όσο αυξάνει η ζήτηση σταδιακά θα αυξάνουν κι οι εγχωρίως παραγόμενες ποσότητες.

Το θέμα, πάντως, γεννά εντονότερους προβληματισμούς, κυρίως εφόσον τίθεται το ζήτημα της «ελληνοποίησης» αρκετών από τις εισαγόμενες ποσότητες οσπρίων… «Οι έλεγχοι για την αποφυγή του φαινομένου είναι ανεπαρκείς!», διαμαρτύρονται στελέχη της αγοράς.


Ελληνικό και με τη βούλα!
Στα ελληνικά όσπρια μόνο οι γίγαντες Καστοριάς είναι ΠΓΕ (περιορισμένης γεωγραφικής ένδειξης), πράγμα που προϋποθέτει συγκεκριμένες προδιαγραφές. Η Agrocert πιστοποιεί ποιοτικές παραγωγές του νομού Καστοριάς, οι οποίες τυποποιούνται από μεγάλες εταιρείες για λογαριασμό είτε των επωνυμιών τους είτε των αλυσίδων σούπερ μάρκετ. Όπως επισημαίνει στέλεχος μεγάλης αλυσίδας, την περυσινή χρονιά παρατηρήθηκε αύξηση της εγχώριας παραγωγής οσπρίων, όπως επίσης και της πιστοποίησής της μέσω ποιοτικών ελέγχων.

Για παράδειγμα, η χρήση της ένδειξης «φασόλια Πρεσπών» απαιτεί ήδη την ειδική έγκριση του τοπικού συνεταιρισμού. «Πρόκειται για θετικά βήματα, που δείχνουν ότι προοδευτικά γίνονται σημαντικές προσπάθειες για την εγκυρότητα της ταυτότητας των ελληνικών οσπρίων», μας είπε.

Στο ίδιο πλαίσιο, στέλεχος μεγάλης εταιρείας που διαθέτει επωνύμως ελληνικά όσπρια ζητά «όχι απλώς τη διενέργεια αυστηρότερων και πιο εκτεταμένων ελέγχων από το κράτος, αλλά και επώνυμη καταγγελία των παραβατών, ώστε να διασφαλίζονται οι εταιρείες που επενδύουν ουσιαστικά στην εγχώρια παραγωγή και αρνούνται τις αλχημείες».

Το ρίσκο του χύμα
Οι τιμές των οσπρίων διεθνώς παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Το 2010 ήταν μια κακή χρονιά στην παραγωγή τους και το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την αύξηση του ΦΠΑ, αποκλείει τη μείωση των τιμών. Από την άλλη πλευρά, όμως, επισημαίνει στέλεχος μεγάλης αλυσίδας, έχουν δυσκολέψει πολύ οι εισαγωγές, καθώς συχνά διαπιστώνονται προβλήματα ποιότητας του προϊόντος. Εισαγωγές στην ελληνική αγορά γίνονται από χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία και η Πολωνία.

Όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, οι προμήθειες από αγορές που δεν εφαρμόζουν τα πρότυπα ελέγχου ποιότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η Κίνα, έχουν αυξημένο ρίσκο.

Άγνωστο παραμένει το ποσοστό που κατέχουν στις λιανικές πωλήσεις τα κανάλια που διαθέτουν χύμα όσπρια, όπως οι λαϊκές αγορές. Σε αλυσίδες σούπερ μάρκετ που διαθέτουν και χύμα όσπρια, το μερίδιο των πωλήσεών τους είναι χαμηλότερο του 10% στο σύνολο της κίνησης της κατηγορίας.

«Ο καταναλωτής θεωρεί πιθανό ότι θα είναι κατώτερης ποιότητας κι αυτό το εκφράζει με τη δυσπιστία του», επισημαίνει στέλεχος αλυσίδας, με πείρα στη διανομή του χύμα προϊόντος. Η συγκεκριμένη αλυσίδα διαθέτει χύμα αποκλειστικά ελληνικά όσπρια, για το διάστημα που υπάρχει σχετικό απόθεμα. «Ο καταναλωτής σταδιακά μαθαίνει το προϊόν, έτσι ώστε διαπιστώνουμε ότι η κατανάλωση των χύμα οσπρίων αυξάνεται», λέει ο εκπρόσωπός της.

Σταθερές οι πωλήσεις του ρυζιού
Σταθερές είναι οι πωλήσεις ρυζιού, ενώ επιμέρους υποκατηγορίες του εμφανίζουν άνοδο. Σύμφωνα με στοιχεία εταιρειών του κλάδου, το λευκό ρύζι κατέχει μερίδιο 40% στις πωλήσεις της κατηγορίας, το parboiled μερίδιο περίπου 35%, το αρωματικό ρύζι (τύπου basmati, jasmine, ρύζι για ριζότο κτλ) περίπου 14% και το υπόλοιπο 11% το μοιράζονται τα λοιπά είδη του προϊόντος.

Το τελευταίο 12μηνο οι πωλήσεις του αρωματικού ρυζιού σε όγκο ενισχύονται με ρυθμό περίπου 5%. Οι υπόλοιπες υποκατηγορίες παρουσιάζουν σταθερότητα πωλήσεων.

Παράγοντες της αγοράς λένε ότι το 2010 ήταν κακή χρονιά συνολικά για την κατηγορία του ρυζιού, καθώς οι πωλήσεις της σε αξία ήταν αρνητικές τους περισσότερους μήνες. Ως βασική αιτία αναφέρουν τη μετακίνηση σημαντικής μερίδας των καταναλωτών προς τους hard discounters εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Πάντως, η έγκαιρη αντίδραση των προμηθευτριών εταιρειών επώνυμων ρυζιών να προβούν σε μεγάλες προσφορές στην κατηγορία, ανέκοψε την τάση ενίσχυσης των πωλήσεων των discounters. Έτσι, τα τυπικά σούπερ μάρκετ ανέκτησαν τις πωλήσεις τους, τουλάχιστον από άποψη όγκου.


Διευρύνεται το μερίδιο των PL
Σε αντίθεση με τα επώνυμα προϊόντα, τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας τόσο στα όσπρια όσο και στο ρύζι ενισχύονται με διψήφιους ρυθμό κάθε χρόνο. Σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών της αγοράς, το μερίδιο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας σε όγκο στη μεν κατηγορία του ρυζιού διαμορφώθηκε πέρυσι στο 38,9%, έναντι 34,4% το 2009, στη δε κατηγορία των οσπρίων διαμορφώθηκε περίπου στο 30%. Πάντως, η παρουσία των private label δεν είναι σε όλες τις υποκατηγορίες η ίδια. Έτσι, πχ, ενώ στο λευκό ρύζι το προϊόν φίρμας λιανεμπορίου σε πολλές περιπτώσεις αλυσίδων είναι leader στις πωλήσεις της υποκατηγορίας του, δεν συμβαίνει το ίδιο στην περίπτωση του ρυζιού parboiled.

Η άνοδος της κίνησης των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας αποδίδεται αφενός στη συρρίκνωση του καταναλωτικού εισοδήματος, που στρέφει τους καταναλωτές στην αναζήτηση οικονομικότερων λύσεων, αλλά, αφετέρου, και στην προβολή των private label από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, με αιχμή τη διαφορά τιμής, πράγμα που προσελκύει το καταναλωτικό ενδιαφέρον, όπως και στην προβολή τους στα σημεία πώλησης.

Στελέχη προμηθευτριών εταιρειών επώνυμων προϊόντων εκφράζουν τον έντονο προβληματισμό τους, σχετικά με το πού μπορεί να οδηγήσει η συστηματική προβολή των ιδιωτικών μαρκών. Εκπρόσωπος μεγάλης εταιρείας του κλάδου λέει σχετικά: «Ένα σούπερ μάρκετ το πρώτο που οφείλει να προσφέρει στον πελάτη του είναι η ποικιλία των επιλογών. Όταν αντί αυτού το ράφι του διαθέτει αποκλειστικά τα προϊόντα μόνο του leader της αγοράς και της φίρμας της αλυσίδας, ο καταναλωτής εκπαιδεύεται στο no name προϊόν, πράγμα που τον στρέφει πιο εύκολα στους hard discounters εις βάρος όχι μόνο των επώνυμων προμηθευτών, αλλά και των ίδιων των αλυσίδων».

Φυσικά, η συζήτηση αυτή είναι τόσο παλιά όσο και τα προϊόντα φίρμας λιανεμπορίου, αλλά στις σημερινές συνθήκες παίρνει νέες διαστάσεις. Στέλεχος μεγάλης αλυσίδας σούπερ μάρκετ, εκτιμώντας ότι η τάση ανάπτυξης του μεριδίου των προϊόντων φίρμας λιανεμπορίου θα ενισχυθεί περαιτέρω, τονίζει: «Τα προϊόντα αυτά είναι αρκετά πιο οικονομικά. Όταν, μάλιστα, είναι και ποιοτικά, ο καταναλωτής τα προτιμά, πράγμα απολύτως λογικό σε συνθήκες όπως οι σημερινές. Ο τρόπος αντίδρασης των επώνυμων προμηθευτών πρέπει να είναι η μείωση της τιμής των προϊόντων τους στο ράφι. Τα περιθώρια για κάτι τέτοιο υπάρχουν…».

Συγκράτηση τιμών σε κλίμα αναμονής
Στελέχη των προμηθευτριών εταιρειών επισημαίνουν σχετικά ότι οι προσπάθειες για τη συγκράτηση ή και τη μείωση των τιμών είναι αποδεδειγμένα μεγάλες, πράγμα που αναμένεται ότι θα φανεί ακόμα μια φορά τον ερχόμενο Μάρτιο εκ μέρους των μεγάλων προμηθευτών της αγοράς. Ταυτόχρονα, δεν παύει να τους προβληματίζει η πτώση των πωλήσεων σε αξία, λόγω της διενέργειας έντονων προγραμμάτων προσφορών.

Μια συγκρατημένη αισιοδοξία, ωστόσο, σχετικά με την πορεία των δύο κατηγοριών φέτος, εμπνέει η εκτίμηση ότι «λογικά δεν αναμένεται νέα αύξηση του ΦΠΑ και, θέλουμε να πιστεύουμε, ούτε νέα τραντάγματα του μεγέθους της πτώχευσης της Ατλάντικ, που ταρακούνησε συνολικά τους προμηθευτές».

Από την άλλη πλευρά, παρά την κρίση, ορισμένες επώνυμες εταιρείες κατάφεραν να διατηρήσουν τα μερίδιά τους, πράγμα που δείχνει ότι υπάρχει ακόμη αρκετά μεγάλη πιστότητα στις μάρκες, ενώ συνολικά το κανάλι σούπερ μάρκετ δεν απώλεσε μερίδια διανομής. Δεν λείπουν κι οι περισσότερο αισιόδοξοι που φρονούν ότι από τα μέσα του έτους θα φανούν τα πρώτα σημάδια ανάταξης της οικονομίας, οπότε αυτό, όπως αναμένουν, θα καθρεφτιστεί στις λιανικές πωλήσεις.

Άγγελος Κρητικός: Μπορούμε να σηκώσουμε το βάρος της επέκτασης

Tην τελευταία τριετία το δίκτυο της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός αναπτύσσεται με γεωμετρική πρόοδο. Από τα 9 καταστήματά της το 2008 έφτασε τα 15 το 2009, μέσω της εξαγοράς τεσσάρων καταστημάτων της αλυσίδας Κασίμης στην Κορινθία και της δημιουργίας δύο νέων δικών της. Το 2010 επέκτεινε τη δραστηριότητά της, μέσω της συνεργασίας της με τo δίκτυο της Extra Πρώτα & Φτηνά, που αριθμεί άλλα 23 καταστήματα στο Λεκανοπέδιο, ενώ πρόσφατα εξαγόρασε καμιά δεκαριά από τα πωλούμενα της Ατλάντικ!

σελφ σέρβις: Πού το πάτε σε περίοδο όπου αντιστρόφως ανάλογα προς την επέκτασή σας, μεγεθύνονται οι συνέπειες της κρίσης;

Άγγελος Κρητικός: Προ τριετίας φτιάξαμε το logistic center της εταιρείας στη Μαγούλα Αττικής. Ήταν κάτι που το αναβάλαμε εδώ και δέκα χρόνια, με την προσδοκία ότι τα ομιλικά σχήματα, στα οποία είτε συμμετείχαμε είτε συμμετέχουμε, θα μας κάλυπταν, φροντίζοντας να δημιουργήσουν εκείνα τις κοινές υποδομές logistics, για λογαριασμό όλων. Ενώ τα σχετικά σχέδιά τους ακόμα εκκρεμούν, εμείς προχωρήσαμε στη δημιουργία υποδομών, που μπορούν να «σηκώσουν» τζίρο 150 εκ. ευρώ τον χρόνο, επενδύοντας σε τεχνολογία, δομές και άτομα, ώστε να μπορούμε με άνεση να σηκώσουμε το βάρος της επέκτασης μας.

Η Σύμμετρον, ο όμιλος αγορών στον οποίο συμμετέχουμε, υποστηρίζει δυναμικά την προσπάθεια μας σε επίπεδο κεντρικών συμφωνιών και ανάπτυξης προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.

Το «γιατί όλα αυτά» είναι απλό: Μέχρι το 2008 η δομή του δικτύου μας βρισκόταν στην εποχιακή, την τουριστική ζώνη, στις ακτές και στα νησιά του Αργοσαρωνικού. Από παλιότερα μας απασχολούσε η απόκτηση προσβάσεων στον αστικό χώρο που προσφέρει σταθερότητα τζίρου, επομένως μεγαλύτερη οικονομική ισορροπία όλο τον χρόνο. Η δημιουργία του logistics center μας ώθησε πιο γρήγορα σε αυτήν την κατεύθυνση, ενώ η συγκυρία των ευκαιριών όσον αφορά στη συνεργασία μας με την Extra και την εξαγορά έτοιμων σημείων πώλησης μας ευνόησε. Να της γυρίζαμε την πλάτη;

σελφ σέρβις: Πολλοί, πάντως, ζηλεύουν την ασφάλεια του «κάστρου» σας στην Αίγινα -αν και πρόσφατα είχατε εκεί την «απόβαση» της Lidl-, ενώ ο ανταγωνισμός στα μεγάλα αστικά κέντρα παροξύνεται. Δεν είναι υψηλό το ρίσκο που αναλαμβάνετε;

Άγγελος Κρητικός: Το Lidl στην Αίγινα, ξέρετε, δεν έχει ακόμα λειτουργήσει, λόγω πολεοδομικών προβλημάτων. Η απουσία χωροταξικού σχεδίου στα περισσότερα νησιά δημιουργεί τεράστιο πρόβλημα στην εύρεση των κατάλληλων ακινήτων για σούπερ μάρκετ. Το ίδιο συμβαίνει και στον Πόρο, όπου λειτουργούν δύο καταστήματά μας. Ένα αξιόλογο κατάστημα που φτιάξαμε στις Σπέτσες, το στήσαμε μετά από χίλια βάσανα…

Επομένως, τα πράγματα δεν είναι πάντα τόσο εύκολα όσο φαίνεται. Αλλά και στο Λεκανοπέδιο η εύρεση κατάλληλου ακινήτου έχει γίνει γρίφος –το ζούμε αυτό έντονα την τελευταία διετία. Πάντως, το ενδιαφέρον μας για σταθερότητα τζίρου όλο τον χρόνο, μέσω της απόκτησης ερεισμάτων στο Λεκανοπέδιο, μην το φανταστείτε ως πρόθεση να ρισκάρουμε, με το στήσιμο μεγάλων καταστημάτων υψηλών προσδοκιών τζίρου, ιδίως σε τέτοιες εποχές.

Αναζητούμε σχετικά «προστατευμένες» περιοχές για την ανάπτυξη μικρομεσαίων καταστημάτων –κι όταν λέω «προστατευμένες» εννοώ απλώς γειτονιές, που η μόνιμη πελατεία τους μπορεί να μας εξασφαλίσει μια σχετική σταθερότητα αποδόσεων, ανεξάρτητα από τις διακυμάνσεις της οικονομίας.


Μοντέλο συνεργασίας ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός – Extra
σελφ σέρβις: Το πλαίσιο της συνεργασίας μας με την Extra Πρώτα & Φθηνά είναι, θα λέγαμε, «πιλότος» για εκείνο που θα έπρεπε ήδη να έχουν κάνει οι όμιλοι αγορών, αλλά εξακολουθούν να το αναβάλουν, δεσμευόμενοι, πάντως, ότι «όπου να ‘ναι θα γίνει»;

Άγγελος Κρητικός: Συ είπας!… Πρόκειται για μια εταιρεία που, κάνοντας αντίστοιχη προσπάθεια μ’ εμάς, είχε την έδρα της στη γειτονιά μας, στη Μάνδρα Αττικής. Σκεφτήκαμε, λοιπόν, γιατί να διατηρούμε δύο αποθηκευτικούς χώρους και δύο υποδομές τμημάτων αγορών και μάρκετινγκ; Έτσι, συνενώσαμε τις δομές μας, βγαίνοντας στην αγορά ως ενιαία αλυσίδα κοντά πενήντα καταστημάτων, με βελτιωμένη εικόνα. Στόχος μας είναι τώρα να δώσουμε κοινή ταυτότητα στα καταστήματά μας από άποψη μίγματος προϊόντων κι αισθητικής, με κοινό μάρκετινγκ, προσφορές κλπ. Αυτά δεν είναι «ένα ακόμα σχέδιο», αλλά γίνονται πράξη!

Πρόκειται για ένα μοντέλο συνεργασίας, που ευχόμαστε να γίνει πρότυπο στη συνεργασία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κλάδου. Φανταστείτε, πχ, τα περίπου 200 καταστήματα των μελών του ομίλου στον οποίο συμμετέχουμε, τη Σύμμετρον, να λειτουργούν με ενιαία δομή σε όλα τα επίπεδα, έχοντας εξασφαλίσει εξ αρχής ότι ο καθένας επιχειρηματίας θα απολαμβάνει απευθείας το χρηματοοικονομικό όφελος, χωρίς να περνά από τα ταμεία της ομιλικής εταιρείας.

Πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα… Αυτό ακριβώς κάνουμε με την Extra: Ό,τι έξοδα τα μοιραζόμαστε κι όλα τα κέρδη πηγαίνουν απευθείας στην πηγή που τα παρήγε, όχι στη διοίκηση και το logistics center. Ένα τέτοιο σχέδιο οργάνωσης μπορεί να εγγυηθεί στη ΜΜΕ ότι τουλάχιστον θα εξακολουθήσει να υπάρχει αύριο.

σελφ σέρβις: Πόσο μακριά φτάνει αυτό το «αύριο», όταν υπάρχουν εκτιμήσεις που μιλούν για την επιβίωση μόλις τεσσάρων-πέντε επωνυμιών στην αγορά μας στο τέλος της δεκαετίας που άνοιξε φέτος; Πώς βλέπετε το δικό σας μέλλον;

Άγγελος Κρητικός: Αν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου δεν προχωρήσουν σε δομικές συνεργασίες, όπως η δική μας, με στόχο τις οργανικές συνενώσεις ως δεύτερο βήμα, μοιραία θα αποκλειστούν από τις διαδικασίες της συγκέντρωσης της αγοράς σε τέσσερις-πέντε μεγάλες επωνυμίες. Και θα ‘ναι κρίμα, γιατί η ευρωπαϊκή εμπειρία έχει δικαιώσει τα εγχειρήματα των μεγάλων συνασπισμών δυνάμεων, δίνοντάς τους πρωτεύοντα ρόλο.

Εμείς μπορεί να είμαστε στην ευχάριστη θέση σήμερα να λέμε ότι δημιουργούμε ένα λειτουργικό παράδειγμα, αλλά δεν ξεχνούμε ότι στην κλίμακα του δικού μας μεγέθους, που αυξανόμενο μας λύνει προβλήματα, αντιστοιχούνται πολύ μεγαλύτερα μεγέθη. Επομένως, όσα κι αν κάνει μόνος του ο μικρομεσαίος επιχειρηματίας, αν δεν προχωρήσουν οι συμπράξεις των πολλών μικρών μεγεθών, θα αποδειχθεί μακροπρόθεσμα ότι χτίζει στην άμμο. Θα μου πείτε, γιατί ενώ όλοι συμφωνούμε σε αυτά τα πράγματα εδώ και χρόνια, δεν αναλαμβάνεται ουσιαστική δράση.

Ας ελπίσουμε ότι προ του τέλους θα ενεργοποιηθούν τα αντανακλαστικά της αυτοσυντήρησης όλων και θα προχωρήσουμε από κοινού.

Η ευκαιρία των Ατλάντικ
σελφ σέρβις: Στην περίπτωση της εξαγοράς των Ατλάντικ εκείνο που μας εξέπληξε ήταν ο αριθμός των καταστημάτων, αλλά και η απόφαση ξάφνου να απομακρυνθείτε από την έδρα σας, πηγαίνοντας στην Εύβοια. Πώς το αποφασίσατε;

Άγγελος Κρητικός: Όπως σας εξήγησα, εδώ και καιρό ψάχναμε να εντοπίσουμε τις κατάλληλες θέσεις, προκειμένου να διεισδύσουμε σε αστικές περιοχές που μας ενδιέφεραν.

Η αγοραπωλησία των Ατλάντικ αποτέλεσε μια πολύ καλή επενδυτική ευκαιρία για εμάς, με τη διαμεσολάβηση και τη βοήθεια των προμηθευτών μας. Η επιλογή των καταστημάτων έχει να κάνει με τη συνολική στρατηγική μας και τη βιωσιμότητα της επένδυσης σε κάθε σημείο που αποκτούμε. Η περιοχή της Εύβοιας προκρίθηκε μεταξύ διαφόρων εναλλακτικών προτάσεων που μας έγιναν. Άλλωστε, δεν βρίσκεται μακριά από το logistics center της εταιρείας μας στη Μαγούλα Αττικής.

Η είσοδός μας στην Εύβοια θεωρούμε ότι θα έχει ανάλογη επιτυχία με την είσοδό μας στην Κορινθία. Με δύο μαγαζιά μέσα στη Χαλκίδα και τα υπόλοιπα στην ευρύτερη περιφέρειά της, μπορούμε να «χτίσουμε» άνετα την επιχειρηματική μας ταυτότητα στην περιοχή, υπολογίζοντας στη γρήγορη απόκτηση αναγνωρισιμότητας του brand μας από την τοπική αγορά.

σελφ σέρβις: Από άποψη επενδυτικού κόστους τι σας στοίχισε συνολικά η εξαγορά των Ατλάντικ και πότε θα ολοκληρωθεί το πρόγραμμα της επανεκκίνησής τους;

Άγγελος Κρητικός: Μέχρι τα μέσα του Μάρτη θα έχουν λειτουργήσει όλα. Το επενδυτικό κόστος όλης αυτής της υπόθεσης θα πλησιάσει τα 5 εκ. ευρώ.


Στόχος η κινητοποίηση του προσωπικού
σελφ σέρβις: Για το προσωπικό των Ατλάντικ τι συμφωνήσατε, δεδομένου ότι πολλά από τα μέλη του είναι παλιοί εργαζόμενοι των καταστημάτων. Γενικότερα τι σκέπτεστε για το εγχείρημα της ενσωμάτωσης στις δομές και στην κουλτούρα της εταιρείας σας των εργαζομένων, που προέρχονται από διαφορετικές εταιρικές δομές;

Άγγελος Κρητικός: Δεσμευτήκαμε ότι δεν θα κάνουμε απολύσεις μελών του προσωπικού των Ατλάντικ, που υπερβαίνουν τους 200 εργαζόμενους. Κύριο μέλημά μας είναι η ενσωμάτωσή τους στην κουλτούρα και στα πρότυπα λειτουργίας της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, μέσα από την εκπαίδευση και την καθοδήγηση. Πράγματι το ζήτημα της ενσωμάτωσης του προσωπικού είναι σοβαρότερο από το κόστος ανάληψης των σχετικών οικονομικών υποχρεώσεων. Πάντως σε γενικές γραμμές το προσωπικό των Ατλάντικ μας εκπλήσσει θετικά – ειδικά σε μια περίπτωση καταστήματος εκτιμώ ότι το δικό μας προσωπικό έχει να διδαχτεί αρκετά.

Μιλώ για έναν κόσμο που έχει μεν υποστεί το σοκ της απογοήτευσης, αλλά εκδηλώνει εξαιρετική προθυμία να πετύχει στη δουλειά του. Αυτό άλλωστε, είναι ένας από τους βασικούς τομείς στους οποίους μπαίνει σήμερα το στοίχημα για το αξιόμαχο της μικρομεσαίας επιχείρησης: Στο να εμπνεύσει στο προσωπικό της ότι η επιτυχία της εξαρτάται από την κινητοποίησή του περισσότερο από ποτέ. Κι αυτό είναι η αλήθεια, για όποιον δεν έχει ούτε τα άριστα συστήματα οργάνωσης ούτε την προηγμένη τεχνογνωσία των πολυεθνικών.

Top Market: Σε τροχιά ανάπτυξης
σελφ σέρβις: Ως εταιρεία αναπτύσσετε κι ένα concept αλυσίδας μικρών καταστημάτων, των Top Market. Πώς τα πάει;

Άγγελος Κρητικός: Πρόκειται για ένα concept, που στηρίζεται στο franchising –μόλις το ένα από τα οκτώ σήμερα convinces stores της αλυσίδας, η οποία ξεκίνησε να αναπτύσσεται στο Λεκανοπέδιο το 2009, είναι εταιρικό. Τα καταστήματα αυτά, της τάξης των 100-150 τμ το καθένα, διαθέτουν περί τους 2.500-3.000 κωδικούς προϊόντων, με έμφαση στα φρέσκα τρόφιμα. Πρόθεσή μας είναι η διεύρυνση του δικτύου, με ταχύτητα δέκα καταστημάτων τον χρόνο στην Αττική ή εν πάση περιπτώσει όπου το επιτρέπει ο σχεδιασμός της διανομής του logistics center.

Είναι αλήθεια ότι το βάρος των πρωτοβουλιών που αναλάβαμε την τελευταία διετία, ανέστειλε κάπως το ρυθμό ανάπτυξης των Top Market. Αλλά ήδη επανερχόμαστε στην τροχιά ανάπτυξης που τους αρμόζει, γιατί πιστεύουμε στη δυναμική τους. Σημειώνω, πάντως, ότι αν κάτι άλλαξε υπό το βάρος της κρίσης στη συμπεριφορά του καταναλωτή απέναντι στα convinces stores, είναι η απαίτησή του όχι απλώς για ευκολία αγορών, αλλά και για φθηνές τιμές.

Αυτό σημαίνει ότι χωρίς υποστήριξη το μικρό σημείο πώλησης, χάνει τη δυναμική του. Θα σας πω μόνο ότι, ενώ στο ξεκίνημά τους τα Top Market δούλευαν με μια τιμολογιακή απόσταση από τα δικά μας σούπερ μάρκετ της τάξης του 6%, σήμερα αυτή η απόκλιση τείνει να γίνει μηδενική.

Νηστίσιμα προϊόντα” Αναζήτηση καλύτερης σχέσης ποιότητας/τιμής

Tο μειονέκτημα των νηστίσιμων προϊόντων είναι η υψηλή εποχικότητά τους. Γι’ αυτό οι εταιρείες που τα προμηθεύουν, επιδιώκουν να διευρύνουν την κατανάλωσή τους, χωρίς, ωστόσο, να πετυχαίνουν πάντα τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Προμηθευτές και λιανέμποροι προσπαθούν την περίοδο της Σαρακοστής να τονώσουν τη ζήτηση, μέσω ειδικών προωθητικών ενεργειών.

Στο πλαίσιο αυτό, επιλέγεται η προβολή των νηστίσιμων, είτε με ειδικά σταντ σε κεντρικά σημεία του καταστήματος είτε, σε ορισμένες περιπτώσεις, με γευστικές δοκιμές. Παράλληλα, διενεργούνται και προγράμματα υποστήριξής τους στο ράφι –συνήθως ποσοστιαίες εκπτώσεις επί των αρχικών τιμών τους.

Και στην κατηγορία των νηστίσιμων η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει τη συμπεριφορά των καταναλωτών, οι οποίοι αναζητούν περισσότερο πλέον την καλύτερη δυνατή σχέση ποιότητας/τιμής, ενώ προτιμούν τις πιο συχνές αγορές μικρότερης αξίας από την αποθήκευση μεγαλύτερων ποσοτήτων στο σπίτι. Η παρουσία των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας στην κατηγορία είναι σημαντική και οι πωλήσεις τους ενισχύονται, αλλά όπως εκτιμάται η σχέση ποιότητας/τιμής υπερτερεί στην αγοραστική απόφαση από τον παράγοντα αποκλειστικά «χαμηλή τιμή».

Χαλβάς
Υψηλή παραμένει η εποχικότητα στην κατανάλωση του χαλβά, επικεντρωμένη στη διάρκεια των 1,5-2 μηνών της Σαρακοστής. Όλες οι μεγάλες εταιρείες παραγωγής του έχουν κάνει επανειλημμένως προσπάθειες να επεκτείνουν την κατανάλωση του προϊόντος, λανσάροντας νέες συσκευασίες, με πιο χαρακτηριστική τον χαλβά σε μπάρα, που επιτρέπει στον καταναλωτή να μεταφέρει το γλυκό μαζί του εκτός σπιτιού. Ωστόσο, οι προσπάθειες δεν είχαν -μέχρι στιγμής- τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Στελέχη εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα εκτιμούν ότι η κατανάλωση του χαλβά παραμένει στάσιμη, επειδή ο καταναλωτής «έχει μια λάθος εικόνα για το προϊόν». Δηλαδή, παρά το γεγονός ότι πρόκειται για ένα εξαιρετικά υγιεινό γλυκό, αφού παράγεται από ταχίνι, οι καταναλωτές, θεωρώντας το παχυντικό, το αποφεύγουν.

«Η αλήθεια είναι ότι ο χαλβάς έχει αρκετές θερμίδες, όχι όμως περισσότερες από οποιοδήποτε άλλο γλυκό, ενώ είναι πολύ πιο υγιεινός, αφού προσφέρει όλα τα οφέλη του σουσαμιού», επισημαίνει στέλεχος της αγοράς. Ωστόσο, το μήνυμα αυτό δεν έχει φτάσει ακόμη στον καταναλωτή. Αλλά και ως προϊόν ο χαλβάς δεν κατέστη δυνατόν να «εκσυγχρονιστεί», να δοθεί νεανικότητα στην κατανάλωσή του, με αποτέλεσμα το βασικό κοινό του να περιορίζεται κυρίως σε ανθρώπους ώριμων ηλικιών.

Οι πωλήσεις χαλβά παρουσιάζουν πτώση τα τελευταία χρόνια, ενώ αντίστοιχα διαπιστώνεται άνοδος της κινητικότητάς του στους κωδικούς ιδιωτικής ετικέτας. «Για να επιβιώσεις στην αγορά πρέπει να προσφέρεις είτε πολύ φτηνό προϊόν είτε κάτι πολύ διαφορετικό, που να υπερτερεί σημαντικά στη γεύση», σημειώνει παράγοντας της αγοράς.

Στα σούπερ μάρκετ το μεγαλύτερο ποσοστό των πωλήσεων αφορά σε χύμα προϊόν. Όπως εκτιμάται, το 60% των πωλήσεων ή και περισσότερο γίνεται στον πάγκο. Οι προμηθεύτριες εταιρείες διενεργούν ποικιλία προωθητικών ενεργειών για την τόνωση των πωλήσεών τους –κυρίως μέσω διαφημιστικών φυλλαδίων σε συνεργασία με τις αλυσίδες, όπως και γευστικές δοκιμές.

Το μεγαλύτερο μερίδιο των πωλήσεων αφορά στην κλασική γεύση της βανίλιας, αλλά σταδιακά οι προμηθευτές λανσάρουν νέες γεύσεις, προκειμένου να εμπλουτίζουν την γκάμα των προϊόντων τους. Στο πλαίσιο αυτό, διατίθεται χαλβάς με σοκολάτα υγείας, με ταχίνι ολικής άλεσης, με αμύγδαλο, με φουντούκι κτλ. Επίσης, διατίθεται χαλβάς από ταχίνι βιολογικής καλλιέργειας, του οποίου, όμως, το μερίδιο εκτιμάται κάτω του 5% επί του συνόλου της αγοράς του προϊόντος.


Τουρσί
Η κατηγορία των τουρσιών παρουσιάζει ισορροπημένες πωλήσεις στη διάρκεια της χρονιάς. Ωστόσο, σε κάποιες επιμέρους υποκατηγορίες, όπως τα ανάμεικτα λαχανικά (πίκλες), υπάρχει σημαντική αύξηση των χύμα πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής.

Οι πωλήσεις γενικά των συσκευασμένων προϊόντων υπερτερούν έναντι των χύμα. Ειδικότερα, όπως εκτιμάται, το 80% των πωλήσεων της κατηγορίας αφορά στα τυποποιημένα προϊόντα, έναντι ενός μεριδίου 20% των χύμα.

Αν και η κατηγορία επηρεάστηκε από την οικονομική κρίση, όπως τονίζει στέλεχος εταιρείας που δραστηριοποιείται στον κλάδο, το τουρσί μπορεί να μην περιλαμβάνεται στα πρώτης ανάγκης είδη διατροφής, αλλά δεν θεωρείται μη αναγκαίο από τον καταναλωτή. Έτσι, σημείωσε μικρή πτώση πωλήσεων, κυρίως στα επώνυμα προϊόντα, η οποία όμως καλύφθηκε από τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.

Το μερίδιο σε όγκο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας στην κατηγορία εκτιμάται ότι διαμορφώνεται περίπου στο 30%, έναντι 20%-25% δύο χρόνια νωρίτερα, σύμφωνα με στοιχεία εταιρειών. Η άνοδός τους αποδίδεται στη χαμηλότερη τιμή τους. Όπως εκτιμά στέλεχος εταιρείας του κλάδου, η συγκεκριμένη τάση των PL θεωρείται μη αναστρέψιμη, τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα.

Όσον αφορά στις προωθητικές ενέργειες στην κατηγορία, προτιμώνται τα ειδικά προγράμματα μείωσης των τιμών στις περιόδους αιχμής, ενώ σε συνεργασία με το λιανεμπόριο υλοποιούνται και εκπτωτικά προγράμματα με τη χρήση καρτών πιστότητας. Όπως εκτιμάται, λόγω της ιδιαιτερότητας της κατανάλωσης των τουρσιών, δεν αποτελεί πλέον δέλεαρ για τον καταναλωτή η προσφορά δωρεάν προϊόντος («2+1δώρο»).

Στασιμότητα στις πωλήσεις αναμένεται τουλάχιστον για το δεκάμηνο από την έναρξη του έτους. Παράλληλα, φαίνεται ότι θα υπάρξει μικρή περαιτέρω αύξηση της κίνησης των τουρσιών ιδιωτικής ετικέτας, όπως και μια αντίστοιχη περαιτέρω ενίσχυση της θέσης των προμηθευτών, που εγγυώνται την άριστη σχέση ποιότητας/τιμής.

Ψάρια σε κονσέρβα
Πτώση πωλήσεων σε όγκο σημείωσαν το 2010 τα κονσερβοποιημένα θαλασσινά (καλαμάρι, χταπόδι, μοσχοχτάποδο). Αντίθετα, οι πωλήσεις κονσέρβας τόνου παρέμειναν σταθερές, ενώ οι πωλήσεις σαρδέλας και γαύρου σε κονσέρβα σημείωσαν οριακή αύξηση (1,36% και 0,64% αντίστοιχα, σύμφωνα με στοιχεία εταιρειών του κλάδου).

Η αύξηση των πωλήσεων σαρδέλας και γαύρου σε κονσέρβα αποδίδεται στην καλή σχέση τιμής/ποσότητας σε σχέση με την ποιότητα του προϊόντος, ενώ η σταθερότητα των πωλήσεων του τόνου αποδίδεται στο γεγονός ότι το προϊόν χρησιμοποιείται με ποικίλους τρόπους στη μαγειρική, πράγμα που συνιστά πλεονέκτημα για την αγορά του έναντι άλλων υποκατηγοριών.

Από τα νηστίσιμα θαλασσινά σε κονσέρβα, υψηλή εποχικότητα την περίοδο της νηστείας παρουσιάζουν τα κονσερβοποιημένα καλαμάρια και κυρίως αυτά που είναι στον φυσικό τους χυμό (σε άλμη). Υψηλότερη ζήτηση την περίοδο της Σαρακοστής παρουσιάζει και η υποκατηγορία του κονσερβοποιημένου χταποδιού, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τους υπόλοιπους μήνες του έτους η ζήτησή του είναι δυσανάλογα χαμηλή.

Τα μερίδια των ψαρικών ιδιωτικής ετικέτας διαφοροποιούνται σημαντικά, ανάλογα με το είδος και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Τα ψαρικά φίρμας λιανεμπορίου προσφέρουν το πλεονέκτημα της χαμηλότερης τιμής, αλλά η προτίμησή τους συνδέεται και με την ποιότητά τους. Ενδεικτικά, όπως τονίζει στέλεχος μεγάλης εταιρείας του κλάδου, στην υποκατηγορία του τόνου σε κονσέρβα, τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας παρουσιάζουν μεγάλη γκάμα και ικανοποιητική ποιότητα, με αποτέλεσμα να έχουν κατακτήσει ικανοποιητικά μερίδια.

Αντίθετα, σε άλλα είδη ψαρικών, που η ποιότητα και η γεύση των μη επώνυμων προϊόντων δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των καταναλωτών, το μερίδιο των PL είναι σχετικά χαμηλό.

Πάντως, σε ορισμένες υποκατηγορίες, όπως το καλαμάρι σε κονσέρβα, ο καταναλωτής δείχνει υψηλή πιστότητα στα επώνυμα προϊόντα ποιότητας.

Παρά την οικονομική κρίση, παράγοντες των εταιρειών του κλάδου δηλώνουν την αισιοδοξία τους, σχετικά με την πορεία των πωλήσεων της κατηγορίας. Όπως εκτιμούν, το γεγονός ότι η οικονομική κρίση υποχρεώνει τους καταναλωτές να περιορίζουν τις εξόδους τους για φαγητό εκτός σπιτιού, αυξάνει το ενδιαφέρον τους για την οικιακή μαγειρική, πράγμα που ευνοεί τις πωλήσεις της κατηγορίας.

Υγιεινή διατροφή: Η απάντηση της βιομηχανίας

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά παράγοντας της αγοράς, «η στροφή των καταναλωτών σε προϊόντα υγιεινής διατροφής τείνει να εξελιχθεί σε στάση ζωής, καθώς όλο και περισσότεροι καταναλωτές αναζητούν νόστιμα, υψηλής διατροφικής αξίας προϊόντα», προσθέτοντας πως ακριβώς αυτήν την τάση σπεύδουν να εκμεταλλευτούν οι βιομηχανίες τροφίμων, λανσάροντας νέα προϊόντα και εμπλουτίζοντας το υπάρχον χαρτοφυλάκιό τους.

Σκληρή είναι η μάχη που δίνουν οι εταιρείες και σε επίπεδο επικοινωνίας, καθώς, πέρα από το μπαράζ διαφημιστικών μηνυμάτων, προχωρούν και σε συνεργασίες με ιατρικές οργανώσεις και συλλόγους, προκειμένου να υποστηρίξουν τις ευεργετικές ιδιότητες των προϊόντων τους έναντι του ανταγωνισμού. Σε ορισμένους κλάδους, όπως της αρτοβιομηχανίας, η κόντρα παίρνει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις και επεκτείνεται και σε επίπεδο τιμών.

Από τις πρώτες εταιρείες που «ανακάλυψαν» τη στροφή των καταναλωτών στα υγιεινά προϊόντα ήταν η Ελαΐς Unilever, η οποία το 2000 λάνσαρε το Becel pro activ για τη μείωση της χοληστερίνης. Όπως εξηγεί ο διευθυντής επικοινωνίας του ομίλου, Γρηγόρης Αντωνιάδης, επρόκειτο για μια πολύ καινοτόμο ιδέα: ένα γευστικό τρόφιμο που «έχει αποτελεσματική και αποδεδειγμένη δράση σε μια νοσογόνο κατάσταση όπως αυτή της χοληστερίνης». Οι καταναλωτές εμπιστεύτηκαν το προϊόν και η προσπάθεια της εταιρείας για νέα καινοτόμα προϊόντα συνεχίστηκε.

Πλέον, η Ελαΐς διαθέτει και το Becel pro activ με κάλιο για τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης, τη σειρά χυμών Vie πλούσιων σε βιταμίνη C, που ενισχύουν έτσι τη φυσική άμυνα του οργανισμού, καθώς και τσάι με κατεχίνες. Εκτός από την ανάπτυξη, όμως, καινοτόμων προϊόντων η Ελαΐς επιδιώκει να βελτιώνει συνεχώς τις συνθέσεις των τροφίμων της έτσι ώστε να ακολουθούν πάντα τις πιο σύγχρονες διατροφικές οδηγίες. Για παράδειγμα, η σύνθεση του Βιτάμ άλλαξε και είναι εμπλουτισμένο με καλά λιπαρά Ω3 και Ω6, που συμβάλουν τα μέγιστα στην υγιή ανάπτυξη των παιδιών.

Σημαντική παρουσία στη συγκεκριμένη κατηγορία έχει και η Chipita. Το νέο προϊόν της εταιρείας είναι τα 7Days Cereal Bars. Είναι ένα προϊόν που ήρθε να καλύψει ακριβώς αυτήν τη νέα τάση των καταναλωτών, να επιλέγουν προϊόντα με ευεργετικές για τον ανθρώπινο οργανισμό ιδιότητες. Από την εταιρεία προτείνονται ως υγιεινό σνακ ανάμεσα στα γεύματα ή ακόμη ως υποκατάστατο ενός γεύματος, όπως, για παράδειγμα, το πρωινό.

Η Elbisco, στη συγκεκριμένη κατηγορία έχει αναπτύξει, μεταξύ άλλων, το «Φέτες Ζωής» Κρις Κρις Proσέχω, πλούσιο σε φυτικές στερόλες που υπόσχεται τη μείωση της χοληστερίνης στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής, το πρώτο ψωμί σε φέτες σίκαλης 100% ολικής άλεσης και τις φρυγανιές Elite «Για μένα» Σίτου, εμπλουτισμένες με ασβέστιο, μαγνήσιο και βιταμίνες Α&D και τις φρυγανιές Elite «Για μένα» ολικής άλεσης με πρεβιοτικές ίνες που συμβάλλουν στην καλύτερη λειτουργία του πεπτικού συστήματος.

Η τάση για περισσότερο υγιεινά τρόφιμα έχει επεκταθεί και στα αλλαντικά. Η καινοτομία εδώ έχει να κάνει κατά κύριο λόγο με την αφαίρεση του ζωικού λίπους και την αντικατάστασή του με ελαιόλαδο (τα δικαιώματα της πατέντας αυτής έχει η Creta Farms) αλλά και με τη μείωση των λιπαρών και της ποσότητας του αλατιού που χρησιμοποιείται για την παρασκευή των αλλαντικών. Σε ανάλογες προσπάθειες επιδίδονται γαλακτοβιομηχανίες καθώς και βιομηχανίες εκτροφής πουλερικών.

Βιομηχανία ζυμαρικών: Νέα προϊόντα εν όψει
Πρωταγωνιστικό ρόλο στον χώρο των υγιεινών ζυμαρικών φιλοδοξεί να αποκτήσει η Μέλισσα Κίκιζας, με αιχμή τα ζυμαρικά χωρίς γλουτένη. Όπως εξηγεί ο κ. Γιώργος Ευσταθόπουλος εμπορικός διευθυντής και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας, τα ζυμαρικά χωρίς γλουτένη, έχουν βάση το ρύζι και το καλαμπόκι, αντί το σκληρό σιτάρι και προορίζονται για όσους πάσχουν από την ασθένεια της κοιλιοκάκης. Η εταιρεία βρίσκεται σε συζητήσεις ώστε να μπορέσει να τα διαθέσει και μέσω των φαρμακείων.

Από την άλλη πλευρά, η Barilla Hellas προγραμματίζει το λανσάρισμα νέων προϊόντων αλλά και τον εμπλουτισμό των ζυμαρικών ολικής αλέσεων με νέους κωδικούς. Πρόσφατα, ενέταξε τον πέμπτο κωδικό στη σειρά ολικής αλέσεως, τα Barilla Spaghettini No3 ολικής αλέσεως. Ο Γιώργος Σπηλιόπουλος, διευθύνων σύμβουλος Barilla Hellas AE, σημειώνει πως στόχος για το 2011 είναι τα Barilla Ολικής Αλέσεως να παραμείνουν ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης στην κατηγορία τους.

Στο πλαίσιο αυτό, η εταιρεία δίνει μεγάλη σημασία στην επιλογή της κατάλληλης διαφημιστικής εκστρατείας καθώς πέρα από το αυτονόητο της προώθησης των προϊόντων της, επιδιώκει να ενημερώνει και να ευαισθητοποιεί το καταναλωτικό κοινό για τα οφέλη της υγιεινής διατροφής.


Υγιεινά ροφήματα
Πρόσφατα, η Coca-Cola Τρία Έψιλον κυκλοφόρησε τους χυμούς Amita με επιπλέον βιταμίνες, επενδύοντας αρκετά εκατομμύρια ευρώ για την προώθησή τους. Να σημειωθεί πως διαθέτει ήδη από το 2008 την προϊοντική σειρά χυμών ψυγείου, «Ευζήν».

Έτοιμη να παρουσιάσει τη δική της πρόταση στην κατηγορία των υγιεινών μη αλκοολούχων ποτών είναι η Λουξ Μαρλαφέκας, η οποία σχεδιάζει στις αρχές καλοκαιριού να λανσάρει τέσσερις νέους κωδικούς στην αγορά του κρύου τσαγιού. Όπως σημειώνει ο εντεταλμένος σύμβουλος της εταιρείας και επικεφαλής στο τμήμα Marketing, Μηχανογράφησης και Εξαγωγών της εταιρείας, κ. Πλάτωνας Μαρλαφέκας, η εταιρεία δρομολογεί επενδυτικό πλάνο 33 εκατ. ευρώ προκειμένου να δραστηριοποιηθεί και σε νέες κατηγορίες προϊόντων.

Ο Κώδικας Αρχών για την υγιεινή διατροφή
Η κ. Βάσω Παπαδημητρίου, γενική διευθύντρια του ΣΕΒΤ, μας είπε: «O ΣΕΒΤ, τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, προκειμένου να ξεκινήσει η υπεύθυνη ενημέρωση των καταναλωτών γύρω από τα θέματα των τροφίμων και να επιτευχθεί μια εθνική στρατηγική για τη διατροφή. Θα ήθελα να αναφέρω ενδεικτικά ως επιτεύγματα αυτής της πρωτοβουλίας τη διοργάνωση και τη συμμετοχή μας σε μεγάλο αριθμό εκδηλώσεων, που έχουν ως στόχο, το διάλογο, την ενημέρωση και τον προβληματισμό όλων μας σχετικά με τα θέματα της σύγχρονης διατροφής.

Στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πλατφόρμας η ελληνική βιομηχανία τροφίμων και ο ΣΕΒΤ, ως επαγγελματικός φορέας της, πήρε μια σειρά από πρωτοβουλίες με πιο σημαντική τη σύνταξη του Κώδικα Αρχών για τη Διατροφή, τη Φυσική Δραστηριότητα και την Υγεία. Τα μέλη μας αυτοδεσμεύτηκαν για την υλοποίηση μίας σειράς εθελοντικών ενεργειών με στόχο την επίτευξη ισορροπημένης διατροφής και υγιεινής διαβίωσης μέσω της βελτίωσης των προϊόντων τους που ήδη κυκλοφορούν στην αγορά και της παραγωγής νέων, προϊόντων, που καλύπτουν τις σύγχρονες διατροφικές ανάγκες».

Info
• Η υποκατηγορία του τυποποιημένου ψωμιού υψηλής διατροφικής αξίας αποτελεί το 11,2% σε αξία της συνολικής αγοράς τυποποιημένου ψωμιού και το 9,8% σε όγκο. (Πηγή: AC Nielsen Scantrack 2010).
• Περίπου στο 12% σε αξία και 9% σε όγκο είναι το μερίδιο αγοράς των λειτουργικών προϊόντων στον κλάδο των γαλακτοκομικών σύμφωνα με στοιχεία της SymphonyIRI.
• Μερίδιο 2% στην αγορά ζυμαρικών καταλαμβάνουν τα ζυμαρικά χωρίς γλουτένη.
• Τα ζυμαρικά ολικής άλεσης παρουσίασαν αύξηση 13,4% στη διάρκεια του 2010.

Ο ΣΕΒΓΑΠ ρίχνει το γάντι στα σούπερ μάρκετ!

Γι’ αυτό, όπως υποστηρίζει, «απαιτείται η παρέμβαση των υπουργείων Αγροτικής Ανάπτυξης-Τροφίμων και Περιφερειακής Ανάπτυξης-Ανταγωνιστικότητας, ώστε να εφαρμοστούν στη λιανική οι κανόνες που ισχύουν στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, όπου η πληρωμή στα φρέσκα προϊόντα γίνεται εντός 24 ημερών κι όχι 4 έως 8 μηνών, όπως συμβαίνει στη χώρα μας!», τονίζει ο κ. Συμεωνίδης, προσθέτοντας: «Σημαντικό μας μέλημα είναι να μπορέσουν κι οι κτηνοτρόφοι να αξιοποιήσουν πλήρως τα όποια περιθώρια στην τιμή που λαμβάνουν, μέσω της μείωσης του ποσοστού που αντιστοιχεί σήμερα στην οργανωμένη λιανική, λόγω των υποχρεωτικών παροχών που της δίνουν όλες οι βιομηχανίες τροφίμων»!

Σχετικά με την αντιμετώπιση της κρίσης από την ελληνική γαλακτοβιομηχανία, δηλώνει: «Η ύφεση δεν αφήνει κανέναν κλάδο ανεπηρέαστο και ειδικά τον δικό μας, καθώς οι συνέπειές της προστίθεται στο εντονότατα ανταγωνιστικό κλίμα που διαμορφώθηκε τον τελευταίο ενάμιση χρόνο από τις ποικίλες προσφορές και τη μείωση των τιμών, η οποία φαίνεται μεν ότι ευνοεί τον καταναλωτή, αλλά δυστυχώς μόνο βραχυπρόθεσμα, καθώς οι πιέσεις οδηγούν μακροπρόθεσμα σε σοβαρές ζημιές… Για την επιβίωσή τους οι γαλακτοβιομηχανίες θα αναγκαστούν να χρησιμοποιήσουν ανορθόδοξα μέσα, που ενδέχεται να επηρεάσουν την ποιότητα των προϊόντων τους ή να οδηγήσουν στη μαζικότερη εισαγωγή πρώτων υλών.

Επιπλέον, το γεγονός ότι οι τράπεζες περιόρισαν σημαντικά τις χορηγήσεις κι οι ασφαλιστικές εταιρείες την κάλυψη των πιστώσεων, λόγω των επισφαλειών, έχει δημιουργήσει οξύ πρόβλημα σε όλες τις επιχειρήσεις».

Ωστόσο, η κρίση στη γαλακτοβιομηχανία εκτιμάται ότι «φέρνει πιο κοντά» τις επιχειρήσεις του κλάδου στους κτηνοτρόφους-παραγωγούς πρώτης ύλης. «Η περίοδος αυτή έδωσε την ευκαιρία στις δύο πλευρές να εντείνουν τις προσπάθειές τους, ώστε εκτός από τις διαφορές μας να δούμε τα πολλά που μπορεί από κοινού να αντιμετωπίσουμε. Γιατί οι παραγωγοί έχουν αντιληφθεί ότι οι τιμές των προϊόντων μας στη λιανική δεν αντιστοιχούν στις τιμές πώλησης της βιομηχανίας, αλλά ότι το λιανεμπόριο, επιβαρύνοντας κατά πολύ το κόστος, αυξάνει την τελική τιμή…

Η γαλακτοβιομηχανία σήμερα έχει σαφή αδυναμία ανταπόκρισης στην επιθυμητή αύξηση των τιμών υπέρ των κτηνοτρόφων. Οι τελευταίοι σήμερα αντιλαμβάνονται σε μεγάλο βαθμό ότι η πίεσή τους πρέπει να στραφεί στη λήψη απαραίτητων μέτρων για την ορθή λειτουργία της αγοράς», λέει ο κ. Συμεωνίδης.

Σύμπραξη με πήλινα πόδια
Αμφιβολίες εκφράζει και για την επιτυχία του εγχειρήματος εξαγοράς της ΜΕΒΓΑΛ από τη Δέλτα Τροφίμων και τη συγχώνευσή τους –γεγονός «κατακλυσμιαίο» για την εγχώρια γαλακτοβιομηχανία. «Η πιθανολογούμενη συγχώνευση, κατόπιν αιτήματος της ΔΕΛΤΑ στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, σκοντάφτει για ευνόητους και σοβαρούς λόγους, οι οποίοι κατατέθηκαν από διάφορες οργανώσεις (ΠΑΣΕΓΕΣ, ΕΛΟΓΑΚ, συνδέσμους κτηνοτρόφων) και ετέθησαν σε επερωτήσεις βουλευτών της συμπολίτευσης, που έμειναν αναπάντητες.

Αν η Επιτροπή Ανταγωνισμού τα λάβει αυτά υπόψη της, δεν θα ανάψει το πράσινο φως για τη συγχώνευση», σχολιάζει ο κ. Συμεωνίδης, προσθέτοντας: «Αλλά κι αν ακόμα εγκριθεί παρά το γεγονός ότι έχει έντονα χαρακτηριστικά επιθετικής εξαγοράς, δεν υπάρχει καμμία εγγύηση ότι το νέο σχήμα θα πετύχει, αφού η αυξημένη ζημιά της ΔΕΛΤΑ (περίπου 40 εκατ. ευρώ) για το 2010 θα προστεθεί στη ζημιά της ΜΕΒΓΑΛ. Αυτό, σε συνδυασμό με τον «πόλεμο των τιμών», που περιορίζει τις πιθανότητες για διόρθωση των τιμών, δημιουργεί ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα της συγχώνευσης.

Συνέπειά της θα είναι, βέβαια, και μια ανακατάταξη στον πρωτογενή τομέα, με προσπάθειες μετακίνησης των κτηνοτρόφων και πιέσεις στις τιμές. Πρέπει να ψάξουμε όλοι, χωρίς κατηγορίες περί συμπράξεων ή δημιουργίας καρτέλ, να δώσουμε -σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς- ριζικές λύσεις στα χρόνια προβλήματα και να επιδιώξουμε την προσέλκυση στρατηγικών επενδυτών, που θα συμβάλλουν στις επιχειρήσεις με πρόσθετο κύκλο εργασιών και ταχύτερη ανάπτυξη στην εξωτερική αγορά».