ΜΕΒΓΑΛ-VIVARTIA: «Ους η κρίσις συνέζευξεν…»

Οι εκτιμήσεις, βάσει των οποίων επιχειρείται να εξηγηθούν οι αιτίες που οδήγησαν τώρα στη σύμπραξη Δέλτα Τροφίμων και ΜΕΒΓΑΛ, ποικίλουν και σχεδόν όλες λαμβάνουν υπόψη ότι οι πωλήσεις υποχωρούν, τα μερίδια συρρικνώνονται κι η προοπτική της ανάκαμψης δεν φαίνεται ακόμη.

Η κρίση, λοιπόν, φαίνεται ότι έδρασε ως καταλύτης για την υπογραφή της συμφωνίας, καθώς κατέστησε επιχειρηματικά συμφέρουσα την επίτευξη οικονομιών κλίμακας για τις δύο εταιρείες, οι οποίες στο πλαίσιο αυτό θα εξοικονομήσουν σχεδόν 70 εκατ. ευρώ εντός τριετίας.

Επίσης, οι συνθήκες ευνόησαν τη σύμπραξη των μετόχων της ΜΕΒΓΑΛ με τη Vivartia Συμμετοχών του κ. Ανδρέα Βγενόπουλου, πράγμα που είχαν αρνηθεί στον πάλαι ιδιοκτήτη της Δέλτα, κ. Δημήτρη Δασκαλόπουλο. Το δεδομένο είναι πως η «κερκόπορτα» του καταστατικού της ΜΕΒΓΑΛ, που δεν επέτρεπε την είσοδο νέων μετόχων στην εταιρεία, άνοιξε με ομόφωνη απόφαση όλων των ιδιοκτητών της.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως μία εκ των θυγατέρων του ενός εκ των δύο ιδρυτών της ΜΕΒΓΑΛ, του Κ. Χατζάκου, δεν πώλησε καθόλου από το ποσοστό της και το διατηρεί ακέραιο και στο νέο σχήμα. Βέβαια, αυτό δεν μεταβάλλει τις ισορροπίες, καθώς η Δέλτα Τροφίμων έχει το «πάνω χέρι», αλλά αποδεικνύει πως δεν ήθελαν όλοι οι μέτοχοι της ΜΕΒΓΑΛ να πωλήσουν το ποσοστό τους στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή.

Περισσότερο ή λιγότερο προφανής αιτία για την ένωση των δύο εταιρειών εκτιμάται ότι η ενοποίηση του δυναμικού τους προσφέρει την «κρίσιμη μάζα», που θα προσέλκυε τυχόν μεγάλους στρατηγικούς επενδυτές από το εξωτερικό. Άλλωστε, η ΜΕΒΓΑΛ από μόνη της τα τελευταία χρόνια αποτελούσε την «πολύφερνη νύφη» του κλάδου, καθώς εκτός από τη Δέλτα, δέχτηκε κρούσεις εξαγοράς και από άλλες βιομηχανίες, όπως η FrieslandCampina.

Εκτός από την ηγεμονική πρωτοκαθεδρία της στην εγχώρια αγορά, η νέα πλέον εταιρεία πραγματοποιεί αξιοσημείωτο όγκο πωλήσεων σε πολλές ξένες αγορές. Εφόσον, μάλιστα, υλοποιηθούν και πρόσθετες επενδύσεις, έχει πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες να κατακτήσει μερίδια αγοράς ιδιαίτερα σε γειτονικές χώρες.

Σημειώνουμε ότι το νέο σχήμα, που τελεί υπό την έγκριση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, έχει μερίδιο περίπου 32% στην εγχώρια αγορά λευκού γάλακτος και περίπου 24%-25% στην αγορά προϊόντων γιαούρτης.

Όσον αφορά στο ζήτημα της πρώτης ύλης, η παρουσία της ΜΕΒΓΑΛ στην αγορά γαλακτοκομικών θεωρείται στρατηγική, καθώς βρίσκεται στο κέντρο παραγωγής της πρώτης ύλης. Πράγματι, στα βοσκοτόπια της Μακεδονίας παράγεται το 67% του ελληνικού γάλακτος. Αυτό της επιτρέπει να καλύπτει πλήρως τις ανάγκες της με ελληνικό γάλα υψηλής ποιότητας από 1.400 φάρμες, που βρίσκονται πολύ κοντά στις εγκαταστάσεις της. Έτσι τα προϊόντα της έχουν ως βάση την εγχώρια πρώτη ύλη και όχι το εισαγόμενο γάλα από διάφορες χώρες της ΕΕ.

Οι κτηνοτρόφοι μιλούν για «ολιγοπώλιο»
Ωστόσο οι κτηνοτρόφοι από την πλευρά τους εμφανίζονται προβληματισμένοι για το εάν το νέο σχήμα θα επηρεάσει θετικά τις σχέσεις τους με τη βιομηχανία. Σύμφωνα με τον κ. Δ. Καμπούρη, πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Κτηνοτρόφων, «η συμφωνία αποτελεί αρνητική εξέλιξη, καθώς οδηγεί σε ολιγοπωλιακές καταστάσεις. Ως εκ τούτου αναμένουμε εκ νέου πιέσεις στις τιμές παραγωγού, οι οποίες παραμένουν καθηλωμένες την τελευταία 15ετία, παρά το γεγονός ότι στο μεσοδιάστημα έχουν αυξηθεί οι τιμές των ζωοτροφών κά. Εάν έτσι εννοούν ότι θα εξοικονομήσουν πόρους, πρέπει να σκεφτούν ότι ένα μέρος αυτών των πόρων οφείλουν να το δώσουν στους κτηνοτρόφους-παραγωγούς».

Πώς διασώθηκε η Βήτα Πι

Όπως δηλώνει στο «σελφ σέρβις» ο κ. Γιάννης Πηλίδης, διευθύνων σύμβουλος της Βήτα Πι, η συμφωνία εξαγοράς της εταιρείας από την ΕΛΓΕΚΑ δεν έσωσε απλώς την επιχείρηση, αλλά και έναν μεγάλο αριθμό εμπόρων στη Βόρειο Ελλάδα και την Κρήτη. Και αυτό διότι η Βήτα Πι ανέλαβε και τελικά κάλυψε υπόλοιπα της Ατλάντικ έναντι τρίτων, διατηρώντας έτσι πολλές εταιρείες στη ζωή.

Επί της ουσίας η κάλυψη των ανωτέρω υποχρεώσεων συμψηφίσθηκε με τη μεταφορά μέρους της αποθήκης της Ατλάντικ στη Βήτα Πι, ενώ πρέπει να τονιστεί ότι πέρα από αυτά τα συγκεκριμένα ανοίγματα, το deal για την πώληση της θυγατρικής της Ατλάντικ στην ΕΛΓΕΚΑ απέφερε στην εισηγμένη 14,8 εκατ. ευρώ, με τα οποία κάλυψε άλλες υποχρεώσεις της – έναντι προμηθευτών, ασφαλιστικών ταμείων, καθώς και του δημοσίου.

Σε ό,τι αφορά την πορεία που θα έχει στο εξής η Βήτα Πι, ο κ. Πηλίδης δήλωσε αισιόδοξος ότι η εταιρεία, διαθέτοντας την απαιτούμενη φερεγγυότητα έναντι της αγοράς, έχει πλέον όλες τις δυνατότητες να προωθήσει ανεμπόδιστη τα σχέδια της ανάπτυξής της, εμμένοντας στη στρατηγική καθιέρωσης του σήματος «Άριστα», μέσω των συμβάσεων δικαιόχρησης.

Ο κ. Πηλίδης προσθέτει ότι σήμερα από τις 400 επιχειρήσεις-μέλη του δικτύου της εταιρείας περί τις 60 με 70 διατήρησαν τις επωνυμίες τους, ενώ οι υπόλοιπες έχουν επιλέξει να δραστηριοποιούνται υπό το σήμα «Άριστα». Διευκρινίζει, επίσης, ότι το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της εταιρείας σε ό,τι αφορά το franchise είναι ότι οι συμβάσεις της είναι μονοετείς. Το γεγονός αυτό, σημειώνει, δίνει τη δυνατότητα σε κάθε franchisee να αξιολογεί σε τακτά χρονικά διαστήματα τη σύμβασή του με τη Βήτα Πι και να αποφασίζει, αν επιθυμεί την ανανέωσή της ή όχι. «Κρίνοντας εκ του αποτελέσματος οι franchisee», τονίζει με έμφαση, «σπάνια τέθηκε ζήτημα μη ανανέωσης».

Ενδυνάμωση σε Κεντρική-Νότια Ελλάδα
Στους στρατηγικούς της στόχους της Βήτα Πι περιλαμβάνεται, επίσης, η ενδυνάμωση της παρουσίας του δικτύου «Άριστα» στην κεντρική και τη νότια Ελλάδα, όπου, λόγω των όσων προηγήθηκαν με την Ατλάντικ, «χάθηκαν» περί τα 80 σημεία πώλησης. Πρόκειται για επιχειρήσεις οι οποίες επέλεξαν να διακόψουν τη συνεργασία τους με τη θυγατρική της Ατλάντικ. Σημειώνεται ότι την προσπάθεια της Βήτα Πι να ενισχύσει την παρουσία της σε περιοχές πέραν της βορείου Ελλάδος, όπου είναι ισχυρή, θα στηρίξει καθοριστικά η λειτουργία του υποκαταστήματός της στην Αθήνα.

Πάντως, ο κ. Πηλίδης αναφερόμενος στο διάστημα που προηγήθηκε των διαπραγματεύσεων και της συμφωνίας πώλησης της Βήτα Πι στην ΕΛΓΕΚΑ, δήλωσε στο «σελφ σέρβις» ότι στη συντριπτική πλειονότητά τους οι προμηθευτές στήριξαν την εταιρεία, τιμολογώντας προϊόντα τους αν και γνώριζαν τα προβλήματα που υπήρχαν και το αδιέξοδο στο οποίο επρόκειτο να περιέλθει ο πελάτης τους. Η στήριξη αυτή, όμως, έδωσε τη δυνατότητα στη Βήτα Πι να παραμείνει στην αγορά και τελικά να περάσει υπό τον έλεγχο της ΕΛΚΕΓΑ, που πλέον κατέχει το 99,92% των μετοχών της (το υπόλοιπο 0,08% των μετοχών ανήκει σε κάποιο παλαιό μέτοχο, φυσικό πρόσωπο).

Ατλάντικ: Στo έλεος του ανταγωνισμού

Μάλιστα, η οικογένεια Λαουτάρη και βασική μέτοχος της εισηγμένης, με την οποία η διοίκηση της Ατλάντικ διατηρεί χρόνια «κόντρα», αντέδρασε στο γεγονός ότι η προσφυγή στο άρθρο 99 έγινε χωρίς πρώτα να ενημερωθούν οι μέτοχοι της εταιρείας.

Τα στοιχεία της εισηγμένης για το α’ εξάμηνο του 2010 αποκαλύπτουν το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος με το οποίο βρίσκεται αντιμέτωπη. Οι ζημιές της εκτινάχθηκαν στα 72,2 εκατ. ευρώ από 1,9 εκατ. ευρώ το 2009 και ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών μειώθηκε δραματικά, κατά 30,3%, στα 193,2 εκατ. ευρώ έναντι 277,2 εκατ. το πρώτο εξάμηνο του 2009. Πρόκειται για μια μείωση που αποδίδεται στη συρρίκνωση των τομέων τόσο λιανικής όσο και χονδρικής. Οι πωλήσεις λιανικής του ομίλου διαμορφώθηκαν σε 119,9 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 25,5% έναντι του πρώτου εξαμήνου του 2009, ενώ οι πωλήσεις χονδρικής μειώθηκαν σε ποσοστό 37% και ανήλθαν σε 73,3 εκατ. ευρώ.

Στελέχη της αγοράς, στα οποία απευθύνθηκε το «σελφ σέρβις», επεσήμαναν ότι αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα την Ατλάντικ είναι η κάθετη πτώση του τζίρου της, γεγονός που συνεπάγεται τον ακόμα μεγαλύτερο περιορισμό της ρευστότητάς της και απώλειες μεριδίων, κι όχι τόσο η αύξηση των ζημιών της, που, όπως υπογραμμίζεται, φαίνεται να αποτελεί επιλογή της διοίκησης της Ατλάντικ, που απέβλεπε στο να κλείσει κάποια «τρύπα» στον ισολογισμό.

Οι προμηθευτές ανταποκρίνονται σε μετρητά
Η εταιρεία καλείται σήμερα να αντιμετωπίσει ληξιπρόθεσμες οφειλές, οι οποίες με ημερομηνία 16 Ιουλίου 2010, ανέρχονταν στο ποσό των 20,6 εκατ. ευρώ.

Μεταξύ άλλων, αφορούν σε χρέη έναντι του δημοσίου, ασφαλιστικών ταμείων, αλλά κυρίως των προμηθευτών της Ατλάντικ. Πολλοί δε από τους τελευταίους, όπως συζητείται, αρνούνται να τιμολογούν τα προϊόντα τους στην εταιρεία, αν δεν εξοφλούνται τοις μετρητοίς, έτσι ώστε οι αποθήκες και τα ράφια της Ατλάντικ να παρουσιάζουν πολλές και σημαντικές ελλείψεις, με άμεση συνέπεια τις απώλειες τζίρου, σε μια φάση εξαιρετικά κρίσιμη για την επιβίωση της εταιρείας.

Προκειμένου, πάντως, η εισηγμένη να περιορίσει τις υποχρεώσεις της, και παρά το γεγονός ότι έχει υποβάλλει αίτημα υπαγωγής της στο άρθρο 99 του πτωχευτικού κώδικα, προβαίνει σε πωλήσεις περιουσιακών της στοιχείων. Πρόκειται για επιλογή η οποία προκάλεσε αντιδράσεις (πχ της Φλωρίδης ΑΕΒΕΚ, προμηθεύτριας της Ατλάντικ), που όμως δεν ανέτρεψαν το σχεδιασμό της εισηγμένης, καθώς τα διοικητικά στελέχη της υποστηρίζουν ότι οι πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, όπως της Βήτα Πι και καταστημάτων της, είναι απόλυτα σύννομες. Σημειώνουμε ότι η Ατλάντικ ήδη έχει πουλήσει το κατάστημά της στο Γύθειο στην τοπική εταιρεία σούπερ μάρκετ Αφοί Καραγιάννη ΑΕ, και δύο ακόμα καταστήματά της στη Θεσσαλονίκη, στην εταιρεία Frost-It.

Σε ό,τι αφορά τη σχέση της εισηγμένης με τις τράπεζες, σύμφωνα με πληροφορίες του «σελφ σέρβις», αυτή δεν διατηρεί ανοίγματα, και αυτό διότι τα περισσότερα από τα δάνεια έχουν τη μορφή του sale and lease back, οπότε προβλέπονται εξασφαλίσεις για τους πιστωτές.

Ενδιαφέρον από Α-Β-Carrefour
Για την Ατλάντικ δεν έχει κρύψει το ενδιαφέρον της η Α-Β Βασιλόπουλος, στελέχη της οποίας δηλώνουν ότι για την έμπρακτη εκδήλωση αυτού του ενδιαφέροντος προϋπόθεση είναι να μπει ένα τέλος στη χρόνια διαμάχη των μετόχων της εισηγμένης. Προς την Ατλάντικ «κοιτάει» και η Carrefour-Μαρινόπουλος, χωρίς ωστόσο επισήμως να επιβεβαιώνεται η οποιαδήποτε πρόθεση ή πρωτοβουλία.

Ανατιμήσεις υπεράνω του ΦΠΑ

Πρόσφατα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το «σελφ σέρβις» και τα οποία αφορούν σε ένα μικρό μόνο χρονικό διάστημα, επιβεβαιώνουν ότι οι προμηθευτές στάθηκε αδύνατο να «κόψουν τη συνήθεια» να ανατιμούν τα προϊόντα τους, ακόμη και σε συνθήκες που το εισόδημα των νοικοκυριών έχει πιεστεί τα μέγιστα, που η ανεργία έχει χτυπήσει «κόκκινο», που οι διεθνείς αγορές εξακολουθούν να βλέπουν την ελληνική οικονομία «με μισό μάτι», ενώ η Τρόικα επιμένει στην πρόταξη πολιτικών αποπληθωρισμού.

Κόντρα στο ρεύμα των ημερών λοιπόν, ορισμένοι από τους σημαντικότερους προμηθευτές του λιανεμπορίου συνεχίζουν να ανατιμούν τα προϊόντα τους, έως και 26,67%. Το «σελφ σέρβις» εντόπισε ανατιμήσεις δέκα προμηθευτών, καταφέρνοντας να συγκεντρώσει στοιχεία για το διάστημα μόλις μιας εβδομάδας, της τελευταίας του Αυγούστου. Αν κανείς υπολογίσει το τι ενδεχομένως έχει συμβεί στη διάρκεια του καλοκαιριού, αλλά και τις μεταβολές τιμών που είναι πιθανόν να ισχύουν το φθινόπωρο, μπορεί να υποστηρίξει ότι ο αποπληθωρισμός θα αργήσει να έλθει στην αγορά μας παρά και τις λίγες, αλλά γενναίες μειώσεις τιμών, που επίσης εντοπίσαμε στην τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου.

Πρέπει μάλιστα να τονίσουμε ότι οι εν λόγω ανατιμήσεις στις περισσότερες των περιπτώσεων ξεπερνούν κατά πολύ τις μεταβολές του ΦΠΑ.

Ειδικότερα:
• Οι ανατιμήσεις εντοπίζονται σε κωδικούς 13 προϊοντικών κατηγοριών, ενώ μειώσεις τιμών καταγράφονται σε προϊόντα τριών κατηγοριών.
• Οι ανατιμήσεις κυμαίνονται από 2% έως 14,66%, ενώ οι μειώσεις τιμών κυμαίνονται από 3,2% έως 26,67%.
• Στα προϊόντα που ανατιμώνται περιλαμβάνονται είδη καθημερινής ανάγκης, όπως τυροκομικά και γαλακτοκομικά, αλλά και προϊόντα προσωπικής φροντίδας, καθώς και σοκολάτες, σνακ, εντομοκτόνα, καραμέλες, πλαστικά είδη, παιδικά είδη, κάλτσες κ.ά.
• Στα προϊόντα των οποίων οι τιμές μειώνονται περιλαμβάνονται κωδικοί που αντιστοιχούν σε προϊόντα καθαρισμού, σε αντισηπτικά, γιαούρτια και τσάι.
• Οι προαναφερόμενες αυξήσεις και μειώσεις τιμών, που έχουν ημερομηνία εφαρμογής στο διάστημα μεταξύ 24 Αυγούστου και 1η Σεπτεμβρίου, έχουν ανακοινωθεί επισήμως τόσο στο υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, όπως προβλέπει ο νόμος, όσο και στις ίδιες τις αλυσίδες, γεγονός που σημαίνει ότι το λιανεμπόριο τις έχει ήδη «περάσει» στο ράφι, στο βαθμό, τουλάχιστον, που το επέτρεψε ο ανταγωνισμός και που τα αποθέματα στις αποθήκες των σούπερ μάρκετ εξαντλήθηκαν πριν την εφαρμογή των νέων τιμοκαταλόγων.

Ανατιμούν κι οι leaders
Σε ό,τι αφορά τις ανατιμήσεις, έως έναν βαθμό προκλήθηκαν από την απόφαση της κυβέρνησης να αυξήσει το ΦΠΑ, ωστόσο από τους τιμοκαταλόγους χονδρικής είναι ξεκάθαρο ότι οι περισσότερες μεταβολές ξεπερνούν κατά πολύ τις αυξητικές μεταβολές του φόρου. Κατά συνέπεια, ένας σημαντικός αριθμός προμηθευτών φέρεται, παρά την κρίση και τις αρνητικές επιπτώσεις της στην κατανάλωση, να αποφάσισε να μεταβάλλει αυξητικά τους τιμοκαταλόγους χονδρικής προκειμένου να βελτιώσει τα οικονομικά του μεγέθη.

Στην κατηγορία αυτή και με βάση πάντα τα ίδια στοιχεία, από τους 10 προμηθευτές των σούπερ μάρκετ που αναπροσάρμοσαν αυξητικά τους τιμοκαταλόγους τους, οι τέσσερις κατατάσσονται στην κορυφή της πυραμίδας της αγοράς, κατέχοντας υψηλή συμμετοχή στο τζίρο του οργανωμένου λιανεμπορίου, με πολύ γνωστά και ισχυρά brand names.

Γιώργος Στεργίου, ΥΠΑA: «Διαπιστώνουμε στρεβλώσεις, αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες…»

Ο κ. Γ. Στεργίου παρακολουθεί εδώ και καιρό, μέσω του Παρατηρητηρίου Τιμών, το πώς διαμορφώνονται οι τιμές σε βασικά αγαθά. Τον ρωτήσαμε, λοιπόν, αν από τις αναλύσεις που κάνει τεκμαίρεται η υγεία του ανταγωνισμού στην οργανωμένη λιανική είναι υγιής ή διαπιστώνονται εναρμονίσεις ή άλλες αγκυλώσεις.

Όπως μας είπε, «η Γενική Γραμματεία Εμπορίου από το Δεκέμβριο του 2009 διαθέτει έναν μοναδικό για τα ευρωπαϊκά δεδομένα αυτοματοποιημένο μηχανισμό συλλογής, επεξεργασίας και προβολής τιμών προϊόντων και υπηρεσιών, το Παρατηρητήριο Τιμών (www.e-prices.gr). Η πολιτεία εκσυγχρονίζει τους τρόπους με τους οποίους εποπτεύει την εγχώρια αγορά και ταυτόχρονα ενδυναμώνει τον καταναλωτή, καθιστώντας τον ισχυρό σύμμαχό της στη διαμόρφωση συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού. Η δουλειά μας δεν είναι απλά να διαπιστώνουμε στρεβλώσεις στην αγορά, αλλά να παίρνουμε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες, ώστε να ξεριζώσουμε πρακτικές, οι οποίες είναι εις βάρος των καταναλωτών αλλά και της επιχειρηματικότητας».

Στοπ στις υπερβολές των προσφορών
σελφ σέρβις: Πόσο ώριμος είναι κατά την κρίση σας ο έλληνας καταναλωτής στις αγορές του; Προσέχει ποιότητες, ποσότητες, συσκευασίες και τιμές πριν προβεί σε κάποια αγορά ή επιλέγει, καθοδηγούμενος από δώρα και προσφορές;

Γιώργος Στεργίου: Από έρευνες που κατά καιρούς βλέπουν το φως της δημοσιότητας αναδεικνύονται τα χαρακτηριστικά και οι συνήθειες των καταναλωτών στην ελληνική αγορά. Μοιάζουμε σε πολλά με τον μέσο ευρωπαίο καταναλωτή, αλλά έχουμε και κάποιες ιδιαιτερότητες, πχ σχετικά με το πόσο μας ελκύουν οι προωθητικές ενέργειες.

Ίσως, έτσι εξηγείται η πληθώρα τέτοιων ενεργειών και η χρονική τους διάρκεια. Το γεγονός αυτό, όμως, εκτός του ότι μπορεί να εμπεριέχει το στοιχείο της παραπλάνησης, προκαλεί αυξημένο κόστος σε προμηθευτές και λιανέμπορους, καθώς και αδυναμία αποτύπωσης του πραγματικού κόστους αγοράς των προϊόντων.

Μετά από πολύμηνη διαβούλευση με το λιανεμπόριο, αλλά και τους προμηθευτές του, τέθηκαν συγκεκριμένοι κανόνες, ίδιοι για όλους, με την αγορανομική διάταξη για τις προωθητικές ενέργειες. Η πολυπλοκότητα που χαρακτήριζε την ελληνική αγορά δίνει σταδιακά τώρα τη θέση της σε μία πιο ξεκάθαρη σχέση μεταξύ λιανέμπορων και καταναλωτών.

Κοντύτερα στο Παρατηρητήριο Τιμών
σελφ σέρβις: Στο Παρατηρητήριο Τιμών για περισσότερα από πέντε έτη επένδυσαν επικοινωνιακά πολλοί υπουργοί. Η εντύπωση που δίνεται, ωστόσο, σήμερα που πλέον βρίσκεται σε ελεύθερη χρήση, είναι ότι δεν έχει συμβάλλει όσο αναμενόταν ως εργαλείο παρακολούθησης των τιμών από τον καταναλωτή. Το ευρύ κοινό βρίσκεται ακόμη μακριά από το διαδίκτυο. Μήπως, επομένως, κάθε προσπάθεια που βασίζεται στις νέες τεχνολογίες είναι μάταιη;

Γιώργος Στεργίου: Το Παρατηρητήριο Τιμών είναι ένα πολύ καινούργιο εργαλείο στα χέρια της πολιτείας και των καταναλωτών. Οι καταναλωτικές συνήθειες και οι εμπορικές πρακτικές δεν μεταβάλλονται άμεσα. Τα αποτελέσματα από την αξιοποίησή του θα φανούν σε βάθος χρόνου. Για να επιταχύνουμε όμως τη διαδικασία, ανασχεδιάσαμε πλήρως τον διαδικτυκό τόπο του Παρατηρητηρίου έτσι ώστε ο καταναλωτής γρήγορα κι εύκολα να δημιουργεί το προσωπικό του καλάθι προϊόντων, να μπορεί να παρακολουθεί τις μεταβολές των τιμών ανά σημείο πώλησης διαχρονικά και να κάνει τις επιλογές του με ορθολογικά κριτήρια.

Παράλληλα, ενισχύουμε τη διαλειτουργικότητα του Παρατηρητηρίου, δίνοντας τη δυνατότητα σε φορείς, όπως σε καταναλωτικές ενώσεις ή σε ηλεκτρονικά ή έντυπα μέσα μαζικής ενημέρωσης, να αξιοποιούν μέρος ή ακόμη και το σύνολο της πληροφορίας που συλλέγουμε.

σελφ σέρβις: Στις ημέρες μας η έννοια της κερδοσκοπίας έχει παρεξηγηθεί. Πχ τα μέσα ενημέρωσης καταδικάζουν τους κερδοσκόπους, ενώ είναι προφανές ότι το κέρδος αποτελεί επιχειρηματικό σκοπούμενο. Αισχροκέρδεια, όμως, υπάρχει;

Γιώργος Στεργίου: Οι λέξεις που χρησιμοποιήσατε είναι αρκετά φορτισμένες, κυρίως σήμερα. Είμαι βέβαιος ότι η ύφεση δεν έχει μόνο τα γνωστά σε όλους μας αρνητικά αποτελέσματα, αλλά δημιουργεί και τις προϋποθέσεις για μια ριζική αναμόρφωση των εμπορικών πρακτικών. Γίνεται σε όλους σαφές ότι η μόνη στέρεη βάση και πηγή κερδοφορίας για μία επιχείρηση είναι η έντιμη και καθαρή σχέση με τους πελάτες της. Οι τυχοδιωκτικές πρακτικές αποδοκιμάζονται από τους καταναλωτές και οδηγούν ακόμη και σε λουκέτο ιδιαίτερα σε μία περίοδο σαν τη σημερινή.


Περί transfer pricing
σελφ σέρβις: Στη δημοσιότητα, συχνά πλέον, γίνονται αναφορές στο transfer pricing και στο πώς λειτουργεί, στο πώς γίνεται τα πολυεθνικά προϊόντα στην Ελλάδα να πωλούνται ακριβότερα από ότι στις άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές. Γιατί το υπουργείο επιμένει να μην κινητοποιείται κατά όσων επιμένουν να πωλούν τα προϊόντα τους αδικαιολόγητα ακριβά;

Γιώργος Στεργίου: Είναι γεγονός ότι το ελληνικό κράτος καθυστέρησε να υιοθετήσει τις οδηγίες του ΟΟΣΑ για το έλεγχο των ενδοομιλικών συναλλαγών. Σήμερα, όμως, διαθέτουμε το κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο και την πρόσβαση σε διεθνείς βάσεις δεδομένων, που επιτρέπουν στις ελεγκτικές αρχές να ερευνούν τις τυχόν παραβάσεις και να επιβάλλουν τις σχετικές κυρώσεις. Σας θυμίζω ότι ήδη η Υπηρεσία Εποπτείας Αγοράς ελέγχει περισσότερες από 40 διεθνείς ή ελληνικούς ομίλους επιχειρήσεων. Είναι ξεκάθαρο ότι οι ενδοομιλικές συναλλαγές δεν αποτελούν πλέον «σκοτεινό τόπο» για την πολιτεία.

σελφ σέρβις: Στα εγχειρίδια του marketing αναφέρεται συχνά ο όρος «εμπειρία αγορών». Κατά την άποψή σας στην Ελλάδα οι επιχειρηματίες γνωρίζουν το πώς να προσφέρουν στον καταναλωτή αυτήν την απόλαυση;

Γιώργος Στεργίου: Θα σας μιλήσω ως καταναλωτής κι όχι βάσει της σημερινής μου ιδιότητας ή της επαγγελματικής μου εμπειρίας. Έχω βιώσει σε πολλές περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα σε ένα σούπερ μάρκετ, σε μία έκθεση μεταχειρισμένων αυτοκινήτων και πολύ πρόσφατα σε ένα κατάστημα ρούχων, εξαιρετικές «εμπειρίες αγορών».

Αρκετές από αυτές συγκρίνονται κι ίσως είναι καλύτερες από αντίστοιχες σε καταστήματα άλλων ευρωπαϊκών χωρών ή των ΗΠΑ. Η ευρηματικότητα των ανθρώπων του marketing είμαι βέβαιος ότι μπορεί να προσφέρει ακόμη πιο απολαυστικές εμπειρίες αγορών και να συμβάλλει στην αλλαγή της κακής ψυχολογίας, που περιορίζει δραστικά την κατανάλωση.

Ωράριο: όλα προς συζήτηση
σελφ σέρβις: Σε άλλες μεγάλες αγορές, πχ στις ΗΠΑ, υπάρχουν επιχειρήσεις που δουλεύουν 24 ώρες το 24ωρο, 365 ημέρες το χρόνο, προφανώς διότι εκεί ο καταναλωτής τίθεται υπεράνω όλων. Άλλωστε, τα μεταμεσονύχτια ψώνια ή τα ψώνια πριν χαράξει, είναι μια εμπειρία αλλά για κάποιους ασφαλώς και ευκολία. Πρέπει να πάμε στην Ελλάδα σε πιο απελευθερωμένες μορφές ωραρίου;

Γιώργος Στεργίου: Πριν μερικές εβδομάδες ταξίδεψα στη Ρώμη, όπου αιφνιδιάστηκα όταν διαπίστωσα ότι τα εμπορικά καταστήματα λειτουργούσαν λιγότερες ώρες από ότι στην Αθήνα. Με άλλα λόγια, τα παραδείγματα άλλων χωρών δεν αποτελούν πανάκεια για το πώς ή πόσο πρέπει να λειτουργούν τα καταστήματα. Μην ξεχνάμε ότι και στην Ελλάδα, σε όλες τις τουριστικές περιοχές τα καταστήματα λειτουργούν 7 ημέρες την εβδομάδα μέχρι αργά το βράδυ.

Σήμερα, αν κάνουμε μαζί μία βόλτα στην αγορά της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης ή άλλων μεγάλων πόλεων θα διαπιστώσουμε ότι για πολλά καταστήματα το υφιστάμενο ωράριο λειτουργίας είναι υπερβολικά εκτεταμένο, με βάση την επισκεψιμότητα που έχουν. Από την άλλη πλευρά, σε μία περίοδο σαν την σημερινή, δεν θα μπορούσε παρά να συζητηθούν όλες οι προτάσεις για ένα σύγχρονο και δυναμικό λιανεμπόριο.

σελφ σέρβις: Πώς φαντάζεστε την εικόνα της αγοράς και γενικότερα της κοινωνίας μετά από μια πενταετία, όταν, θεωρητικώς τουλάχιστον, η χώρα θα έχει βγει από την κρίση;

Γιώργος Στεργίου: Χωρίς να διαθέτω κάποιο ιδιαίτερο χάρισμα πρόβλεψης του μέλλοντος, νομίζω ότι βάσει των σημερινών δεδομένων διαμορφώνονται δύο τάσεις: Αφενός, της ταχείας συγκέντρωσης ορισμένων κλάδων, μέσων συγχωνεύσεων και συνεργασιών, πράγμα που μας κινητοποιεί ώστε να μην δημιουργηθούν προϋποθέσεις ελλειμματικού ανταγωνισμού. Αφετέρου, ότι όχι μόνο θα επιβιώσουν, αλλά και θα ξεχωρίσουν οι επιχειρήσεις εκείνες, που ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, θα επενδύσουν στην καινοτομία και θα δημιουργήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Νίκος Βερόπουλος: Τα πράγματα με το όνομά τους!

Κι όχι τίποτ’ άλλο, αλλά «μετά την είσοδο της Promodes, που εισήγαγε νέα ήθη στον εγχώριο ανταγωνισμό, οι ελληνικές αλυσίδες απέδειξαν ότι αντέχουν στο σκληρό “πρεσάρισμα” των πολυεθνικών αλυσίδων σε όλους τους τομείς: ποιότητα, υγιεινή, τιμές, οργάνωση και περιβάλλον αγορών», τονίζει ο κ. Ν. Βερόπουλος.

Και προσθέτει: «Σήμερα, σε μια αγορά πολύ μικρή για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, δραστηριοποιούνται επιτυχώς όλα τα μοντέλα του σούπερ μάρκετ. Μάλιστα, οι ελληνικές αλυσίδες με τη δράση τους επέβαλαν τα προϊόντα της ελληνικής βιομηχανίας τροφίμων και στο ράφι των πολυεθνικών… Είναι βέβαιο ότι το μέσο ελληνικό σούπερ μάρκετ δεν έχει να ζηλέψει απολύτως τίποτε από το σούπερ μάρκετ οποιασδήποτε ευρωπαϊκής χώρας. Μάλιστα, τα τελευταία μοντέλα καταστημάτων στην Ελλάδα θα έλεγα ότι υπερέχουν έναντι πολλών “κουρασμένων” καταστημάτων πολυεθνικών, σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις».

σελφ σέρβις: Μήπως η έμφαση στις επενδύσεις σε σύγχρονα ελληνικά δίκτυα πωλήσεων, επέδρασε αρνητικά στην εξέλιξη των τιμών; Είναι τυχαία η διαφοροποίηση των τιμών σε αρκετές κατηγορίες προϊόντων, μεταξύ ελληνικών και ευρωπαϊκών σούπερ μάρκετ;

Νίκος Βερόπουλος: Αναπτύσσεται σχετικά μια φιλολογία από διαφορετικά κέντρα συμφερόντων, που στηρίζεται σε μη αντικειμενικές συγκρίσεις. Ασφαλώς υπάρχουν προϊόντα, που ενδεχομένως θα μπορούσε να πωλούνται φτηνότερα στη χώρα, αλλά υπάρχει και μια πλειάδα προϊόντων, που διατίθενται σαφώς φτηνότερα απ’ ότι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Είναι άδικο να εγείρονται απαιτήσεις μείωσης των τιμών για τα πρώτα, με γνώμονα το επίπεδο τιμών των δεύτερων, απλώς και μόνον γιατί συνηθίσαμε στην ιδέα ότι υπάρχουν κι οι φτηνές ελληνικές τιμές. Αλλά είναι παράλογο να «στήνει» κάποιος ένα καλάθι ειδών χαμηλής τιμής, συλλέγοντάς τα επιλεκτικά από διαφορετικές εθνικές αγορές της ΕΕ, με κριτήριο το που πωλούνται φθηνότερα, και να έχει ύστερα την αξίωση αυτό το «μοντέλο καλαθιού» να ισχύει ως κανόνας συγκρίσεων των τιμών με το ελληνικό ράφι.

«Εύκολος» στόχος
σελφ σέρβις: Που αποδίδετε τις σκοπιμότητες μείωσης του κύρους των σούπερ μάρκετ;

Νίκος Βερόπουλος: Τα τελευταία πέντε-έξι χρόνια τα σούπερ μάρκετ πληρώνουν τις σκοπιμότητες της πολιτικής επικοινωνίας, με την έννοια ότι έγιναν ο εύκολος στόχος, προκειμένου να αποσπάται το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης από άλλα προβλήματα και κυρίως από τις αναποτελεσματικότητες των εκάστοτε μέτρων της οικονομικής πολιτικής. Έτσι, φτάσαμε να κατηγορούμαστε ότι, σε σχέση με τη μικρή λιανεμπορική επιχείρηση, υπολειπόμαστε σε ανταγωνιστικότητα – πράγμα επιεικώς γελοίο!

σελφ σέρβις: Ωστόσο, το έλλειμμα εκπροσώπησης των συλλογικών συμφερόντων του κλάδου φαίνεται ότι τον κατέστησε ακόμα πιο «εύκολο στόχο».

Νίκος Βερόπουλος: Το έλλειμμα αυτό δημιουργήθηκε βίαια, στο πλαίσιο των σκοπιμοτήτων της πολιτικής επικοινωνίας και στην προέκταση του πράγματος ζήσαμε την επί μακρώ διαπόμπευση πέντε επωνυμιών του κλάδου. Αυτό, φυσικά, ενισχύθηκε τεχνηέντως από κάποιους κλάδους της βιομηχανίας, που θεώρησαν ότι η ενοχοποίηση των σούπερ μάρκετ έθετε εαυτούς στο απυρόβλητο.

Βέβαια, η κοντόφθαλμη λογική τους γύρισε εις βάρος τους, γιατί δεν είναι δυνατόν να κατηγορείς χωρίς στοιχεία αυτόν που διαθέτει τα προϊόντα σου… Εν πάση περιπτώσει, η σημερινή ηγεσία του αρμόδιου υπουργείου θέλω να πιστεύω ότι βασίζεται στην αντικειμενική αξιολόγηση κι όχι στην επικοινωνιακή διαχείριση – έστω κι αν δεν έλειψαν οι πολιτικές παρεμβάσεις στη δουλειά μας…


Το «πες-πες» της σκοπιμότητας
σελφ σέρβις: Πάντως, οι εκάστοτε κυβερνητικές αποφάσεις για τον κλάδο εξακολουθούν να μην είναι προϊόν επίσημης διαβούλευσης, αλλά -στην καλύτερη περίπτωση- ανεπίσημης «ανταλλαγής απόψεων» με μεμονωμένα στελέχη του…

Νίκος Βερόπουλος: Γι’ αυτό δεν φταίνε οι επιχειρήσεις του κλάδου. Όπως, άλλωστε, δεν φταίνε για τη στρεβλή αντίληψη, που κληροδότησε στην κοινωνία η υστερόβουλη επικοινωνιακή διαχείριση των πραγμάτων από την πολιτεία, ότι γενικώς «οι μεγάλες αλυσίδες δεν είναι όσο πρέπει ανταγωνιστικές». Δεν είναι τυχαίο ότι στο πλαίσιο αυτής της διαστρέβλωσης, που επηρεάζει ακόμα και ενημερωμένους ανθρώπους -οι οποίοι θα ανέμενε κανείς ότι είναι ανεπηρέαστοι από ανοησίες- έχουν περάσει και ιδέες όπως ότι «οι προσφορές συνιστούν παραπλάνηση» ή ότι επειδή «πάντα ο επιχειρηματίας επιχειρεί να παραπλανά, η πολιτεία οφείλει να υπερασπίζεται την κοινωνία απ’ αυτόν» κι άλλα τέτοια τερατώδη…

Το ότι η πολιτεία οφείλει να εγγυάται την ορθή ενημέρωση των πολιτών ούτε συζήτηση, αλλά εδώ μιλούμε για μια υστερία, που αποβαίνει ευθέως κατά των καταναλωτικών συμφερόντων! Είναι δυνατόν ποτέ να συζητιέται δημόσια, ας πούμε η ιδέα, ότι το μίνι μάρκετ της γειτονιάς ανταποκρίνεται καλύτερα στις απαιτήσεις του καταναλωτή για χαμηλότερες τιμές, μεγάλη ποικιλία επιλογών κλπ, από το σούπερ μάρκετ; Κι όμως, φαίνεται ότι είναι δυνατόν, αφού έχουμε μάθει για χρόνια στο «πες-πες» της επικοινωνιακής σκοπιμότητας…

Κάπως έτσι, η ουσία των πραγμάτων, που είναι η κοινή αλήθεια, δηλαδή το ότι σε όλη την επικράτεια -ηπειρωτική, παράκτια και νησιωτική, ορεινή και πεδινή- σε κάθε πόλη, υπάρχουν τουλάχιστον 2-3 ανταγωνιστικά σούπερ μάρκετ, με μεγάλη ποικιλία προϊόντων και τιμές Αθήνας, είναι θέμα εκτός συζήτησης! Ποια θα ήταν η κατάσταση, άραγε, αν δεν υπήρχε αυτή η διασπορά κι ο ανταγωνισμός των σούπερ μάρκετ των μεγάλων αλυσίδων; Η απάντηση είναι κι αυτή εκτός συζήτησης! Εντυπωσιακό;

Διαρκές φληνάφημα
σελφ σέρβις: Συχνά οι επιχειρήσεις του κλάδου κατηγορούνται ότι ο μεταξύ τους ανταγωνισμός έχει ένα «όριο συμφωνημένης ισορροπίας», αναγνωρίσιμο στη διαμόρφωση των τιμών σας.

Νίκος Βερόπουλος: Υπάρχουν διαφορές τιμών(;), διαπιστώνεται «αισχροκέρδεια»! Υπάρχει συνάφεια ή μικρή απόκλιση τιμών(;), διαπιστώνονται «συμπράξεις»! Είναι αστείο: δεν υπάρχει περίπτωση να μην προσαρμόζεται από μια κατηγορία εις βάρος μας, κατάλληλη για κάθε περίσταση! Το μόνο που δεν σκέφτονται όσοι φληναφούν στο όνομα της υπεράσπισης του ελεύθερου ανταγωνισμού είναι ότι τις τιμές τις διαμορφώνει η μεγάλη ένταση του μεταξύ μας ανταγωνισμού!

Κοινωνικά ωφέλιμη η συγκέντρωση
σελφ σέρβις: Η συγκέντρωση του λιανεμπορίου βοηθά μεν στον εκσυγχρονισμό των δομών του, αυξάνοντας την αποτελεσματικότητά του σε όλους τους ποιοτικούς δείκτες, αλλά, μήπως, απορροφώντας τις μικρές επιχειρήσεις, θέτει σε δοκιμασία τις τοπικές κοινωνίες;

Νίκος Βερόπουλος: Το να διαχειρίζεσαι σήμερα τέσσερα-πέντε τοπικά καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος είναι πολύ δύσκολη και σύνθετη υπόθεση, γιατί και οι απαιτήσεις των προδιαγραφών τους έχουν αυξηθεί και το ποσοστό κέρδους που ίσχυε πριν μερικά χρόνια έχει πέσει, λόγω του ανταγωνισμού. Είναι επόμενο ότι σε τέτοιες συνθήκες όποιος έβλεπε χωρίς ισχυρή θέληση το μέλλον του στον κλάδο είτε φρόντισε να πουλήσει την επιχείρησή του στον πρώτο που τη ζήτησε, είτε βγήκε στο περιθώριο.

Πάντως, οι αλυσίδες που εξαγοράσαμε τέτοιες τοπικές επιχειρήσεις, και το προσωπικό τους διατηρήσαμε, φροντίζοντας μάλιστα σε αρκετές περιπτώσεις για την εξέλιξη των στελεχών τους, και τα καταστήματά τους εκσυγχρονίσαμε και τα αξιόλογα προϊόντα της τοπικής προτίμησης εντάξαμε στις συλλογές τους.

Επομένως, όχι μόνο δεν δοκιμάστηκαν οι τοπικές κοινωνίες, αλλά αναβαθμίστηκαν. Μάλιστα, επειδή οι μεγάλες αλυσίδες είναι περισσότερο εκτεθειμένες στους ελέγχους της πολιτείας, η παρουσία των καταστημάτων τους εγγυάται ισχυρότερα την πιστή εφαρμογή των νόμων, από την οποία η κοινωνία βγαίνει ωφελημένη.

σελφ σέρβις: Το «όλο και μεγαλύτερη συγκέντρωση δυνάμεων σε ακόμα λιγότερων τα χέρια» είναι ο κανόνας του «δικαίου των ολίγων», δεν νομίζετε; Αλήθεια, πώς βλέπετε ότι θα εξελιχθεί στο εξής η πρόοδος της συγκέντρωσης του κλάδου;

Νίκος Βερόπουλος: Σας θυμίζω ότι η ελληνική αγορά απέχει παρασάγγες από τα επίπεδα συγκέντρωσης άλλων ευρωπαϊκών χωρών, δηλώνοντας και τη διαφωνία μου με τη θέση ότι η πράξη οδηγεί πάντα στα αποτελέσματα που υποθέτει η πολιτική θεωρία. Ας μην εμπλέκουμε την πολιτική θεωρία, λοιπόν, με τη συγκέντρωση του κλάδου, τουλάχιστον εφόσον αποδεικνύεται πως ο βαθμός ελάττωσης των αλυσίδων σούπερ μάρκετ στις ώριμες δυτικοευρωπαϊκές αγορές μεγιστοποιεί τον βαθμό ωφέλειας των καταναλωτών, λόγω της έντασης του ανταγωνισμού μεταξύ τους.

Σε ό,τι αφορά την πορεία συγκέντρωσης στον τόπο μας, η κρίση πιστεύω δεν αφήνει περιθώρια για θεαματικές εξελίξεις – εκτός, ίσως, αν κάποιες εταιρείες πτωχεύσουν. Άλλωστε, δεν βλέπω να υπάρχει πολύ χρήμα για συστηματικές εξαγορές ή το κίνητρο για την είσοδο νέων ανταγωνιστών στην εθνική αγορά. Πιστεύω ότι θα υπάρξει μια στασιμότητα στα πράγματα, τουλάχιστον για μια τριετία.


Έωλα τα περί αισχροκέρδειας
σελφ σέρβις: Τι σημαίνει για εσάς η ενσωμάτωση της Dia στην Carrefour-Μαρινόπουλος, η αποχώρηση της Aldi, που ακολούθησε το ατυχές πείραμα της Plus, και η πτώχευση της Ατλάντικ;

Νίκος Βερόπουλος: Προφανώς δείχνουν το πόσο έωλα είναι τα περί «αισχροκέρδειας» που καταλογίζονται στον κλάδο. Λέτε αυτές οι επιχειρήσεις να οδηγήθηκαν σε ναυάγιο, λόγω μεγάλης κερδοφορίας; Δεν χρειάζεται δα εξυπνάδα να φτάσεις σε ορθά συμπεράσματα, αν δεις τους ισολογισμούς των εταιρειών του κλάδου την τελευταία δεκαετία. Άλλο αν κάποιοι έχουν εθιστεί στην τερατολογία κι επιμένουν στη σκανδαλώδη διαστρέβλωση της πραγματικότητας…

Έκαστος στο είδος του
σελφ σέρβις: Σε συνθήκες όπου η απόκλιση των εισοδημάτων στην χώρα, σε σχέση με τις άλλες χώρες της ΕΕ, επιδεινώνεται αντιστρόφως ανάλογα προς τις τιμές, μπορεί το οργανωμένο λιανεμπόριο να επεκταθεί επιχειρηματικά και σε δραστηριότητες παραγωγικές (πχ στον αγροτικό τομέα και στην τυποποίηση), ώστε να ελέγξει τις τιμές υπέρ των πελατών του;

Νίκος Βερόπουλος: Δεν μπορεί οι επιχειρήσεις να λειτουργούν και οριζόντια και κάθετα. Ό,τι ήταν να κάνουμε όλες οι μεγάλες αλυσίδες το έχουμε κάνει (logistics, κεντρικοποιήσεις κλπ), προσπαθώντας με επιτυχία να ρίχνουμε τις τιμές και επενδύοντας σε εγκαταστάσεις, που διασφαλίζουν την ποιότητα των προϊόντων. Εξειδίκευση σημαίνει ότι ούτε ο λιανέμπορος μπορεί να γίνει βιομήχανος ούτε το αντίστροφο.

Όμως, αυτό που είναι η δουλειά μας -και το κάνουμε- είναι ότι πάντα ψάχνουμε για εναλλακτικές, συμφέρουσες πηγές προμηθειών, όσο κι αν αυτό στριμώχνει πολλές φορές τους μόνιμους προμηθευτές μας. Αυτή είναι η αποστολή των αλυσίδων: να εξειδικεύονται στη δουλειά τους, ανταγωνιζόμενες μεταξύ τους σκληρά, σε όλα τα επίπεδα που κρίνεται η ελκυστικότητά τους, ώστε να διασφαλίζουν έναν πλουραλισμό επιλογής προϊόντων στα ράφια τους επ’ ωφελεία του πελάτη – σε αντίθεση, θυμίζω, με το «δικτατορικό ράφι» των discounters…

σελφ σέρβις: Είναι, τάχα, μοιραίο η κρίση να περιορίσει αυτόν τον «πλουραλισμό ραφιού», χάριν της πρόταξης των πιο εμπορικών κωδικών;

Νίκος Βερόπουλος: Το ιδανικό για το μάνατζμεντ μιας αλυσίδας θα ήταν να έχει πρόσβαση σε ένα αντικειμενικό μοντέλο πρόβλεψης κατανάλωσης. Μοντέλα, όμως, τέτοια δεν υπάρχουν ή η αντικειμενικότητά τους αμφισβητείται.

Επομένως, η δημοκρατικότητα του ραφιού μας δεν θα θυσιαστεί στην κρίση, πολύ περισσότερο εφόσον η κρίση, πρώτον, επέβαλε σε πολλά επώνυμα προϊόντα να επαναπροσδιορίσουν την τιμολογιακή τους τοποθέτηση και, δεύτερον, κατέρριψε τον αρνητικό μύθο για τα PL, που πολλοί φρόντιζαν να τον συντηρούν…

Το τελευταίο, μάλιστα, αναπόφευκτα δημιούργησε ανησυχίες στη βιομηχανία, αλλά θέλοντας και μη ήρθε η ώρα κι αυτή να αποδεχτεί ότι, πρώτον, με τα PL ο λιανέμπορος έχει τώρα την ευχέρεια να εναλλάσσει, χωρίς δυσμενείς γι’ αυτόν συνέπειες, τους προμηθευτές του προς όφελος των πελατών του και, δεύτερον, ότι το κύρος της επωνυμίας του λιανέμπορου, αντανακλώμενο στο PL που διαθέτει, εισάγει πλέον και στην Ελλάδα ένα νέο περιοριστικό όρο στο παιχνίδι του ανταγωνισμού της βιομηχανίας.

Θεσμικό copy paste
Νίκος Βερόπουλος:
Σε ό,τι αφορά το νομοθετικό πλαίσιο, σχετικά με τη λειτουργία των σούπερ μάρκετ, η γνώμη μου είναι πως το ιδεώδες θα ήταν η εξ ολοκλήρου αντιγραφή της αντίστοιχης νομοθεσίας μιας ανεπτυγμένης ευρωπαϊκής χώρας, που λειτουργεί καλά, προκειμένου να εφαρμοστεί εδώ ως έχει. Η επιλεκτική αντιγραφή και μεταποίηση των νομοθεσιών, στο όνομα της «προσαρμογής» στα ελληνικά δεδομένα, έχει αποδειχθεί ότι οδηγεί σε χαοτική λειτουργία, που αποβαίνει εις βάρος της παραγωγικότητας του λιανεμπορίου.

Αυτό όμως δεν συμβιβάζεται με το ζητούμενο της ανάπτυξης της παραγωγικότητας των καταστημάτων, άρα και της συγκράτησης του λειτουργικού κόστους προς όφελος της μείωσης των τιμών, δηλαδή υπέρ του καταναλωτή.

Επομένως, ένα σύγχρονο νομοθετικό πλαίσιο για τη λειτουργία των καταστημάτων δεν πρέπει να στοχεύει μονομερώς στη διασφάλιση της υγιεινής, αλλά και στην αύξηση της παραγωγικότητας, με την οποία δυστυχώς η πολιτεία μας δεν ασχολείται.

Aldi Ελλάς: Μηδένα προ του τέλους μακάριζε…

Όπως συμβαίνει στις περισσότερες περιπτώσεις, οι ρεαλιστικές προσεγγίσεις τέτοιων φαινομένων γίνονται συνθετικά και κυρίως όταν καταλαγιάζει ο «κουρνιαχτός», αποκαλύπτοντας τα «εν οίκω». Είναι σχετικά σημαντικό να ξέρει ο αναγνώστης ορισμένα κρίσιμα στοιχεία -μεγέθη και πληροφορίες για την αλυσίδα-, τα οποία παρουσιάζει σήμερα αποκλειστικά το «σελφ σέρβις».

• Οι συσσωρευμένες ζημιές της Aldi στην Ελλάδα, μαζί και με τις λογιστικές ζημιές, έφτασαν το 2009 τα 120 εκατ. ευρώ, ενώ ο περυσινός τζίρος της τα 72 εκατ. ευρώ. Το πρώτο εξάμηνο φέτος ο τζίρος της αλυσίδας βελτιώθηκε, φτάνοντας τα 60 εκατ. ευρώ (ήτοι 2,5-3 εκατ. ευρώ ανά εβδομάδα), όμως δεν είναι συγκρίσιμος με τον περυσινό τζίρο, δεδομένου ότι τα Aldi αυξάνονταν συνεχώς.

• Η αλυσίδα έφτασε φέτος να καταβάλλει 400 έως 500.000 ευρώ μηνιαίως σε μετρητά για τις ασφαλιστικές εισφορές και τις φορολογικές της υποχρεώσεις. Σημειώνεται ότι πληρώνει όλους τους προμηθευτές της, επίσης με μετρητά, εντός 30 ημερών…

• Η Aldi κατά πληροφορίες έχει επενδύσει συνολικά στην Ελλάδα 650 εκατ. ευρώ, προερχόμενα από τον Αυστριακό «βραχίονα» του ομίλου, την Hofer. Η αξία των παγίων της εκτιμάται ότι υπερβαίνει τα 350 εκατ. ευρώ και σ΄ αυτά περιλαμβάνονται τα 38 εν λειτουργία καταστήματά της, τα δύο logistics center σε Θεσσαλονίκη και Πάτρα, καθώς και 20-30 ακόμη ακίνητα σε όλη τη χώρα, τα περισσότερα από τα οποία προόριζε για τη στέγαση νέων καταστημάτων. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται και ένα ακίνητο στη ΒΙ.ΠΕ. Λάρισας, το οποίο είχε αποκτηθεί για τη δημιουργία ενός ακόμη logistics center.

Το προσωπικό της Aldi Ελλάς έφτασε τα 700 άτομα, ενώ συνολικά περί τους 500-700 εργαζόμενους απασχολούσαν διάφοροι έλληνες προμηθευτές ειδικά για την παραγωγή private label προϊόντων της επωνυμίας της. Ήδη ξεκίνησαν οι απολύσεις στελεχών από ορισμένα τμήματα της εταιρείας, καθώς τομείς, όπως της ανάπτυξης, των αγορών κλπ, δεν έχουν πια λόγο ύπαρξης, μετά την απόφαση αποχώρησής της από την Ελλάδα.

Στο ίδιο πλαίσιο αναμένεται ότι θα απολυθεί ως «πλεονάζον» το εργατικό δυναμικό των προμηθευτών, που εξυπηρετούσε τις ανάγκες της Aldi, καθώς «ο πελάτης χάνεται, η δουλειά πέφτει κι ο τζίρος μειώνεται»…

Άλλα υπολόγιζε κι άλλα της βγήκαν
Εκ των υστέρων φαίνεται «φως-φανάρι» ότι η αποχώρηση της Aldi συνδέεται με τη μη επίτευξη των οικονομικών μεγεθών, που προϋπολόγιζε η μητρική της βάσει των ερευνών αγοράς που είχε διενεργήσει στην Ελλάδα.

Άλλωστε, το 2005 και το 2006, εποχή των πρώτων «ελληνικών ερευνών» της Aldi, ουδείς φανταζόταν ότι το 2010 η χώρα θα έφτανε στο «χείλος» της χρεοκοπίας και θα έμπαινε υπό την επιτροπεία της ΕΕ και του ΔΝΤ.

Συνεπώς, άλλα εκτίμησε για την καταναλωτική δύναμη των ελληνικών νοικοκυριών και τη δυνητική της κερδοφορία η Aldi το 2005 και άλλα «της βγήκαν». Κοντά σε αυτό άρχισε να μαθαίνει από «πρώτο χέρι» ότι οι άσχημες εκπλήξεις της οικονομικής συγκυρίας πολλαπλασιάζουν τη ζημιά των επιχειρήσεων οι οποίες, όντας σε φάση στρατηγικής ανάπτυξης, ακόμα και σε συνθήκες ομαλότητας επενδύουν έντονα, εξαναγκασμένες σε «λελογισμένες», δηλαδή προϋπολογισμένες ζημιές…

Άμεσα συνδέεται με τα προαναφερόμενα η πληροφορία πως η Aldi, μετά από νεότερες έρευνες και μελέτες στη διάρκεια της χρονιάς, πείστηκε ότι η ελληνική ύφεση θα είναι μακρόχρονη, με δυσμενείς συνέπειες τουλάχιστον για πέντε χρόνια. Ποιος θα συνέχιζε να επενδύει συσσωρεύοντας ζημιές σε ένα τέτοιο περιβάλλον;

Επίσης, η αλυσίδα φαίνεται ότι ήταν απροετοίμαστη να αντιμετωπίσει τις ασυνέπειες και τον παραλογισμό του ελληνικού κράτους, το οποίο κατά πληροφορίες της χρωστά 18 εκατ. ευρώ από επιστροφές του ΦΠΑ για τα έτη 2007 και 2008, 10 εκατ. ευρώ από την επιδότηση για την κατασκευή του logistics center των Πατρών κι άλλα 10 εκατ. ευρώ για την επιδότηση του αντίστοιχου logistics center της Θεσσαλονίκης (για το τελευταίο μάθαμε ότι πρόσφατα η εταιρεία εισέπραξε 3 ή 4 εκατ. ευρώ).

Η αλυσίδα, κατά τις ίδιες πληροφορίες, χρειάστηκε να ζητήσει την παρέμβαση της αυστριακής πρεσβείας, προκειμένου να πραγματοποιηθεί ο τακτικός έλεγχος στα οικονομικά της από ΔΟΥ της Θεσσαλονίκης για τις χρήσεις 2007 και 2008, από τον οποίο προέκυψαν οι επιστροφές των 18 εκατ. ευρώ του ΦΠΑ…!

Οι οφειλές του κράτους στην αλυσίδα μπορεί να μην είναι «αιτία» για την απόφασή της να εγκαταλείψει την αγορά μας, αλλά είναι προφανές ότι ενίσχυσαν την επίδραση «άλλων αιτίων» σε αυτήν την κατεύθυνση. Ποια, όμως, είναι αυτά;


Στρατηγικό στραπάτσο
Οι πηγές μας εξηγούν ότι, πρώτον, το μείγμα marketing που εφάρμοσε η Aldi στην Ελλάδα δεν ήταν αποτελεσματικό και απέτυχε. Η εταιρεία δεν πραγματοποίησε σχεδόν καθόλου τηλεοπτική διαφήμιση, δεν ήταν όσο επιθετική επέβαλαν οι συνθήκες, ενώ οι προσφορές της δεν προσέλκυσαν την προσδοκώμενη μάζα καταναλωτών. Αντίθετα, στο ίδιο διάστημα η Lidl, γνωρίζοντας καλύτερα τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής αγοράς, τις εκμεταλλεύτηκε με στοχευμένη και αποτελεσματική διαφήμιση.

Δεύτερον το αρχικό επενδυτικό πρόγραμμα της Aldi είχε ένα μείζον στρατηγικό σφάλμα: προέταξε την επέκταση στην περιφέρεια και την αναιμική ανάπτυξη στην Αττική. Όταν διαπιστώθηκε το λάθος κι επιχειρήθηκε η αλλαγή στρατηγικής ήταν, πιθανώς, πολύ αργά για να ανακτηθεί το χαμένο έδαφος.

Τρίτον οι συνεχείς αλλαγές προσώπων στο ελληνικό management της αλυσίδας -δύο κορυφαίοι μάνατζερ σε λιγότερο από δύο χρόνια, μέχρι την επιλογή του νυν διοικητικού σχήματος της τριανδρίας (δύο Αυστριακοί, ένας Έλληνας)- και η αντιφατική, σχετικά, στάση της μητρικής Hofer φαίνεται ότι έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στη διάλυση του «ελληνικού οράματος της Aldi».

Μετά τη μεγαλεπήβολη διατύπωση αυτού του οράματος την πρώτη περίοδο, διαφάνηκε ότι η μητρική στην Αυστρία έχανε προοδευτικά την πεποίθησή της για την υλοποίησή του. Μάλιστα, οι κ.κ Armin Burger και Κωνσταντίνος Ρόζος, που έγιναν οι φορείς του, αποχώρησαν το Νοέμβριο πέρυσι από τη Hofer. Ο πρώτος αντικαταστάθηκε από τον κ. Hans Moerwald που, όπως λέγεται χαρακτηριστικά, «έβαλε την ταφόπλακα στην ελληνική επένδυση».

Η απόφαση φυγής της Aldi από την Ελλάδα εξακολουθεί, πάντως, να χαρακτηρίζεται «πρωτοφανής επιλογή» για την ιστορία του γερμανικού κολοσσού, που ουδέποτε ως τώρα «έκανε πίσω» από αγορές στις οποίες «έβαλε πόδι», σε αντίθεση πχ με την Carrefour, που αποχώρησε από Ρωσία, Ιαπωνία, Ν. Κορέα και Μεξικό, ή την Walmart, που αποεπένδυσε από τη Γερμανία, πληρώνοντας υψηλότατο τίμημα. Για όλους, όμως, όπως φαίνεται, υπάρχει «η πρώτη φορά»…

«Τέλος εποχής»
Χρονικά η αποχώρηση της αλυσίδας από την Ελλάδα θα κλιμακωθεί με το κλείσιμο των καταστημάτων της το Νοέμβριο ως τις αρχές του Δεκεμβρίου.
Το ενδιαφέρον τους φέρεται να έχουν εκδηλώσει η A-B Βασιλόπουλος για κάποια από τα καταστήματα της αλυσίδας, η Carrefour-Μαρινόπουλος για κάποια άλλα πάγια στοιχεία της και η Lidl, για το logistics center της Θεσσαλονίκης.

Η πιθανότητα να εξαγοραστεί το σύνολο των εγκαταστάσεων της Aldi Ελλάς από μία λιανεμπορική επιχείρηση θεωρείται μικρή, ενώ ελέγχεται σοβαρά η πληροφορία περί έκφρασης σχετικού ενδιαφέροντος από τον γερμανικό όμιλο Rewe, με σκοπό την επέκταση των δραστηριοτήτων του στην εγχώρια αγορά.

Κάποια τμήματα της επιχείρησης, τα οποία σχετίζονται με την οικονομική διαχείριση, θα εξακολουθήσουν σε κάποιο βαθμό να λειτουργούν και το 2011. Η διοικητική τριανδρία της Aldi Ελλάς θα παραμείνει στη θέση της μέχρι την τακτοποίηση όλων των εκκρεμοτήτων από την αποχώρηση της εταιρείας.

Η εικόνα των 10 μεγαλύτερων ομίλων και εταιρειών σούπερ μάρκετ

Αύξηση 1,15% ή 97,35 εκατ. ευρώ κατέγραψε στη χρήση 2009 ο κύκλος εργασιών των 10 μεγαλύτερων ομίλων και εταιρειών του δείγματος (εφεξής, οι «10 Μεγάλοι»), για να βελτιωθεί σε 8,58 δισ. ευρώ. Μεταξύ αυτών, τη δυναμικότερη διεύρυνση πωλήσεων κατέγραψε η Α-Β Βασιλόπουλος (10,18%) και την ταχύτερη αποκλιμάκωση αυτών παρουσίασε το Μάκρο (11,14%). Οι τέσσερις εταιρείες/όμιλοι, που κατέγραψαν κάμψη πωλήσεων στην παρελθούσα χρήση (Καρφούρ Μαρινόπουλος, Ατλάντικ, Μάκρο, Dia), ήταν οι ίδιες, των οποίων το κόστος πωληθέντων υποχώρησε.

Το συγκεκριμένο μέγεθος, τελικά αυξήθηκε κατά 0,81% (54,59 εκατ. ευρώ) για το σύνολο των 10 μεγαλύτερων ομίλων/εταιρειών, ενώ τα ολικά τους μικτά αποτελέσματα εκμετάλλευσης ανήλθαν σε 1,97 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας άνοδο 3,74% ή 70,89 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με τη χρήση 2008. Τον ταχύτερο ρυθμό ανόδου ολικών μεικτών κερδών κατέγραψε ο Βασιλόπουλος (15,52%) και το γρηγορότερο ρυθμό αποκλιμάκωσης αυτών η Ατλάντικ (6,60%).

Σε επίπεδο ολικού μικτού περιθωρίου, η πραγματικότητα είναι κάπως διαφορετική: κορυφαία αντίστοιχη «επίδοση» κατέγραψε για τη χρήση 2009 η Μασούτης (28,76% από 27,69% το 2008), διπλάσια της αντίστοιχης για τη Μάκρο (14,41%). Παρά ταύτα, το τελευταίο κατέγραψε τη μεγαλύτερη βελτίωση ολικού μεικτού περιθωρίου -πάντα σε σύγκριση με τη χρήση 2008- κατά 1,44 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ μόνο η Μετρό εμφάνισε υποχώρηση του αντίστοιχου μεγέθους (0,34 ποσοστιαίες μονάδες).


Κάμψη σε 1,72% του λειτουργικού περιθωρίου
Πενταπλάσιο ρυθμό ανόδου σε σύγκριση με αυτόν της διεύρυνσης των πωλήσεων, παρουσίασαν το 2009 οι συνολικές δαπάνες των 10 Μεγάλων (5,86% έναντι 1,15%, αντίστοιχα), με τελικό αποτέλεσμα την αξιόλογη υποχώρηση κατά 16,79% των μερικών αποτελεσμάτων εκμετάλλευσής τους (λειτουργικά κέρδη) και την κάμψη σε 1,72% (από 2,10%) του λειτουργικού τους περιθωρίου.

 Υπόμνημα: Tύποι ισολογισμών, βάσει των οποίων γίνεται η ανάλυση

 Α/Α     Επωνυμία  Τύπος ισολογισμού  IAS/IFRS
 1  Καρφούρ Μαρινόπουλος ΑΕ  Εταιρικός  
 2  Άλφα-Βήτα Βασιλόπουλος ΑΕ  Ενοποιημένος: Άλφα-Βήτα Βασιλόπουλος ΑΕ, ΕΝΑ ΑΕ, Εταιρεία Συμμετοχών και Εμπορίας Τροφίμων ΜΕΠΕ & ΣΙΑ ΕΕ, Εταιρεία Συμμετοχών και Εμπορίας Τροφίμων ΜΕΠΕ, Σούπερ Μάρκετ Κορυφή ΑΕ  •
 3  Ι. & Σ. Σκλαβενίτης ΑΕΕ  Εταιρικός  •
 4  Αφοί Βερόπουλοι ΑΕΒΕ  Ενοποιημένος: Αφοί Βερόπουλοι ΑΕΒΕ, Χαλκιαδάκης ΑΕ, Ψυγεία Αθηνών ΑΕ, Veropoulos DOOEL/Σκόπια, Veropoulos DOO/Βελιγράδι, Αχαϊκά Κτίρια Επενδύσεων ΑΕ, Τροφίνο ΑΕ, Αστήρ ΑΕ  
 5  Μετρό ΑΕΒΕ  Ενοποιημένος  
 6  Διαμαντής Μασούτης ΑΕ Σ/Μ  Εταιρικός  •
 7  Ατλάντικ Σούπερ Μάρκετ ΑΕ  Ενοποιημένος: Ατλάντικ Σ/Μ ΑΕΕ, Βήτα Πι ΑΕ, Κυψέλη ΑΕ  •
 8  Πέντε ΑΕΕ  Ενοποιημένος: Πέντε ΑΕ, Αργώ Μάρκετ ΑΕΕ  
 9  Μάκρο Κας & Κάρυ ΧΑΕΕ ΑΕ  Εταιρικός  
 10  Dia Hellas ΑΕ  Εταιρικός  

Ευμεγέθη άνοδο 11,76% κατέγραψαν τα έξοδα διοικητικής λειτουργίας των 10 Μεγάλων στην παρελθούσα χρήση, για να αυξηθούν με ρυθμό άνω του 10% σε τέσσερις περιπτώσεις (Καρφούρ Μαρινόπουλος, Α-Β Βασιλόπουλος, Ατλάντικ και Μάκρο), αν και μόνον σε μία εξ αυτών αυξήθηκε ταυτόχρονα και ο κύκλος εργασιών (Α-Β Βασιλόπουλος: 10,18%). Η Αφοί Βερόπουλοι ξεχωρίζει σε αυτόν τον τομέα, καθώς ενώ αύξησε -έστω και οριακά (0,95%) τις πωλήσεις της, περιόρισε το διοικητικό της κόστος κατά 5,60%.

Από μια διαφορετική σκοπιά, το τελευταίο μέγεθος, ήταν μεγαλύτερο «βαρίδι» στην περίπτωση της Μάκρο, της οποίας τα διοικητικά έξοδα ανήλθαν στο 5,04% (από 3,99%) του κύκλου εργασιών της, έναντι αντίστοιχου δείκτη μόλις 1,39% (από 1,37%) για την Πέντε, πάντα μεταξύ των 10 Μεγάλων, για τους οποίους ο συγκεκριμένος δείκτης επιδεινώθηκε σε 3,59% (από 3,25%).


Στο 17,60% των πωλήσεων ανήλθε ο δείκτης εξόδων διάθεσης
Ηπιότερη των διοικητικών εξόδων διεύρυνση κατά 4,74%, κατέγραψαν τα έξοδα λειτουργίας διάθεσης των 10 Μεγάλων, τα οποία αυξήθηκαν ταχύτερα (13,60%) στην περίπτωση της Μασούτης και μάλιστα κατά 2,73 φορές γρηγορότερα σε σύγκριση με την άνοδο των πωλήσεών της (4,99%). Μεταξύ των 10 Μεγάλων, μόνο στις περιπτώσεις των Καρφούρ Μαρινόπουλο και Ατλάντικ η μεταβολή (υποχώρηση) των εξόδων διάθεσης ήταν μικρότερη σε σύγκριση με τη μεταβολή (υποχώρηση) του κύκλου εργασιών.

Τα έξοδα διάθεσης αντιστοιχούν σχεδόν στο ένα τέταρτο των πωλήσεων της Dia (23,93% από 22,48%), έναντι αντίστοιχου δείκτη μόλις 9,75% για τη Μάκρο και 14,55% για τη Μετρό. Ο ίδιος δείκτης για το σύνολο των 10 Μεγάλων, διευρύνθηκε σε 17,60% (από 17%). Ο δείκτης εξόδων διάθεσης υποχώρησε το 2009 σε σύγκριση με το 2008 μόνο στη Μάκρο, της οποίας η κάμψη των εξόδων λειτουργίας διάθεσης ήταν μεγαλύτερη της υποχώρησης των πωλήσεων (11,56% έναντι 11,14%, αντίστοιχα).

Κορυφαίο λειτουργικό περιθώριο από την Α-Β Βασιλόπουλος
Μεταξύ των 10 Μεγάλων, οι συνολικές λειτουργικές δαπάνες είτε αυξήθηκαν ταχύτερα από τις πωλήσεις (Α-Β Βασιλόπουλος, Μασούτης, Πέντε, Μετρό, Σκλαβενίτης), είτε αυξήθηκαν ταυτόχρονα με υποχώρηση πωλήσεων (Καρφούρ Μαρινόπουλος, Ατλάντικ, Dia), είτε μειώθηκαν βραδύτερα από την κάμψη πωλήσεων (Μάκρο).

Πρακτικά, οι λειτουργικές δαπάνες αποτέλεσαν παράγοντα επιδείνωσης των λειτουργικών κερδών, όλων των 10 Μεγάλων. Τελικά, όπως και το 2008, τρεις εξ αυτών κατέγραψαν λειτουργικές ζημίες (Μάκρο, Ατλάντικ, Dia), ενώ, εκ των υπολοίπων επτά, το μεγαλύτερο λειτουργικό περιθώριο κερδοφορίας κατέγραψε η Α-Β Βασιλόπουλος (4%, από 3,45% το 2008) και το μικρότερο η Καρφούρ (0,51%, από 1,83%).

Αποσβέσεις: αύξηση στο 1,92% των πωλήσεων
Ταχύτερα των πωλήσεων αυξήθηκαν το 2009 οι συνολικές αποσβέσεις των 10 Μεγάλων (7,58% έναντι 1,15%, αντίστοιχα), για να αυξηθούν τελικά στο 1,92% (από 1,81%) των πρώτων. Σε απόλυτη αξία, οι αποσβέσεις υποχώρησαν σε σύγκριση με το 2008 μόνο στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ Μάκρο (-0,68%), Καρφούρ Μαρινόπουλος (-5,18%) και Αφοί Βερόπουλοι (-8,11%), ενώ τη μεγαλύτερη άνοδο αυτών κατέγραψε η Σκλαβενίτης (48,85% ή 5,02 εκατ. ευρώ).

Ως στοιχείο κόστους -που επηρεάζει τα προ φόρων αποτελέσματα- οι αποσβέσεις μεταξύ των 10 Μεγάλων κατέγραψαν την υψηλότερη αναλογία τους ως προς τις πωλήσεις στις περιπτώσεις των Dia (2,49% από 2,26%) και Μασούτης (2,32% από 2,21%). Δυναμικά αυξημένη αξία αποσβέσεων παραπέμπει σε «επιθετική» προσθήκη ακινητοποιήσεων (επενδύσεις), οι οποίες μεσοπρόθεσμα αποδίδουν -ή τουλάχιστον, αυτός είναι ο στόχος- βελτιωμένα περιθώρια κερδοφορίας.

Από την άλλη πλευρά, η διαχρονική μεταβολή των αποσβέσεων ενίοτε οφείλεται και σε μεταβολή της ακολουθούμενης σχετικής λογιστικής πρακτικής. Παρά την ταχεία αύξηση των αποσβέσεων της Σκλαβενίτης, αυτές και πάλι διαμορφώθηκαν στη χαμηλότερη μεταξύ των 10 Μεγάλων αναλογία ως προς τις πωλήσεις (1,32% από 0,94%).


Αξιόλογη υποχώρηση σε 1,14% του καθαρού περιθωρίου
Στο τέλος της παρελθούσης χρήσης, η Μάκρο κατέστη ζημιογόνος σε επίπεδο καθαρών προ φόρων αποτελεσμάτων, πέραν των άλλων δύο ζημιογόνων εταιρειών-ομίλων (Ατλάντικ και Dia) που είχαν πραγματοποιήσει ζημίες και στη χρήση 2008. Ακόμα και μεταξύ των υπολοίπων επτά κερδοφόρων εταιρειών-ομίλων, αύξηση καθαρών προ φόρων αποτελεσμάτων παρουσίασαν μόνο οι Σκλαβενίτης (41,28%) και Βασιλόπουλος (27,27%).

Ιδιαίτερα για την περίπτωση της Σκλαβενίτης, στην εντυπωσιακή άνοδο της προ φόρων κερδοφορίας της, συνετέλεσε καθοριστικά η υποχώρηση κατά 57,20% ή κατά 13,06 εκατ. ευρώ των χρεωστικών της τόκων το 2009, μετά από συνολικό περιορισμό τραπεζικών δανείων και υποχρεώσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης κατά 20,62 εκατ. ευρώ, που ακολούθησε υποχώρηση του ιδίου αθροίσματος κατά 18,14 εκατ. ευρώ στη χρήση 2008.

Σε επίπεδο καθαρού (προ φόρων) περιθωρίου, το μεγαλύτερο αντίστοιχο δείκτη μεταξύ των 10 Μεγάλων κατέγραψε η Βασιλόπουλος (3,54% από 3,07% το 2008), παίρνοντας τη «σκυτάλη» από τη Μετρό (2,27% από 3,80%). Ανεξάρτητα από το πρόσημό του, το καθαρό περιθώριο βελτιώθηκε μόνον στις περιπτώσεις των Σκλαβενίτης και A-B Βασιλόπουλος, ενώ ο ίδιος δείκτης περιορίστηκε δραστικά σε 1,14% (από 1,56%) για το σύνολο των 10 Μεγάλων.

Βασιλόπουλος: «Εξωτική» απόδοση ιδίων κεφαλαίων 33,15%
Για τις 10 μεγαλύτερες εταιρείες/ομίλους, η απόδοση ιδίων κεφαλαίων υπέστη σημαντικό πλήγμα στη χρήση 2009, για να περιοριστεί σε 9,02% (από 12,14%). Για τη Βασιλόπουλος, η απόδοση ιδίων κεφαλαίων διαμορφώθηκε στο «εξωτικό» επίπεδο του 33,15%, το οποίο μάλιστα βελτιώθηκε από το επίπεδο του 30,17% για τη χρήση 2008. Ιδιαίτερα υψηλός ήταν ο αντίστοιχος δείκτης και για τη Μασούτης (26,61% από 34,41%).

Επισημαίνεται, ότι η A-B Βασιλόπουλος και η Μασούτης, στη χρήση 2009 κατέγραψαν παράλληλα και αύξηση ιδίων κεφαλαίων κατά 15,81% και 13,08%, αντίστοιχα.

Στους 7 από τους 10 Μεγάλους με κέρδη το 2009, τη χαμηλότερη απόδοση ιδίων κεφαλαίων κατέγραψαν οι Αφοί Βερόπουλοι (3,43% από 5,18%) και Καρφούρ Μαρινόπουλος (1,64% από 6,64%).

Στοιχεία ενεργητικού-παθητικού που ξεχωρίζουν
Από τα στοιχεία ενεργητικού, ενδιαφέρον, μεταξύ άλλων, παρουσιάζουν η δυναμική διεύρυνση του συνόλου παγίου ενεργητικού των Μετρό (23,36%) και Μασούτης (21,56%), η δυναμική διεύρυνση του συνόλου απαιτήσεων της Καρφούρ Μαρινόπουλος (26,35%), ο διπλασιασμός του συνόλου διαθεσίμων των Σκλαβενίτης (99,89%) και Μάκρο (99,40%) -οι οποίες τελικά παρουσιάζουν τον υψηλότερο δείκτη άμεσης ρευστότητας (0,32 και 0,64, αντίστοιχα)- αλλά και η ταχεία αύξηση του συνόλου ενεργητικού της Μασούτης (15,21%).

Στην πλευρά του παθητικού, ξεχωρίζουν μεταξύ άλλων η αύξηση του συνόλου τραπεζικού δανεισμού των Μασούτης (27,82%) και Καρφούρ Μαρινόπουλος (20,08%), η υποχώρηση της καθαρής θέσης των Μάκρο (-22,70%) και Ατλάντικ (-22,62%), η διεύρυνση των υποχρεώσεων προς προμηθευτές της Α-Β Βασιλόπουλος κατά 23,93% (μετά από άνοδο πωλήσεων κατά 10,18%), αλλά και η υποχώρηση κατά 11,46% του συνόλου των πιστώσεων της αγοράς προς το Μάκρο.

Στο τέλος 2009, η σχέση ξένων προς ίδια κεφάλαια ήταν μικρότερη στην Πέντε (1,13 από 1,10 φορές) και κορυφώθηκε στην περίπτωση της Ατλάντικ (6,32 από 5,16). Την ίδια στιγμή, τη μεγαλύτερη μόχλευση συνολικών κεφαλαίων παρουσίαζε η Σκλαβενίτης (69,19% από 73,69%).

SCHWARZKOPF: Men Perfect

Περιέχει σύμπλεγμα καφεΐνης και ταυρίνης, ενδυναμώνει και προστατεύει την τρίχα, προσφέροντας κάλυψη των λευκών με απαλό και φυσικό τρόπο χάρη στο speed system, γρήγορα και εύκολα σε 5 λεπτά. Διατίθεται σε 6 αποχρώσεις, οι οποίες διαρκούν μέχρι 28 λουσίματα.

HENKEL: Nεομάτ Super Δυνατό Απορρυπαντικό

Η «αλεπού» δίνει έξυπνες λύσεις στο πλύσιμο των ρούχων και εξασφαλίζει καθαριότητα και φρεσκάδα από την πρώτη στιγμή. Η νέα σειρά υγρών απορρυπαντικών καθαρίζει αποτελεσματικά τους πιο δύσκολους λεκέδες ακόμα και σε χαμηλές θερμοκρασίες. Διατίθεται σε τρία αρώματα: Regular, White Lilium και Lilly of the valley.