Στην Ημερίδα, η οποία θα φιλοξενηθεί στο ξενοδοχείο Athenaeum Intercontinental θα συμμετάσχουν, επίσης, ο καθηγητής ευρωπαϊκής πολιτικής οικονομίας του London School of Economics, Willem Buiter, ο αρχισυντάκτης διεθνών υποθέσεων των Financial Times, Quentin Peel, ο καθηγητής στο τμήμα χρηματοοικονομικής και τραπεζικής διοικητικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς, κ. Γκίκας Χαρδούβελης, και ο κ. Γιάγκος Χαραλάμπους, ορκωτός ελεγκτής και επίτιμο μέλος του Συνδέσμου Ορκωτών Ελεγκτών στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι ομιλητές θα αναφερθούν στην πρόκληση που αποτελεί για κάθε οργανισμό, επιχείρηση και χώρα η τρέχουσα οικονομική κρίση, καθώς και στο πώς θα δημιουργήσουμε τις πρέπουσες λύσεις και προϋποθέσεις για να βγούμε από αυτήν.
‘Οπως αναφέρει στη σχετική ανακοίνωση η διοργανώτρια εταιρεία, «ο καθηγητής Krugman, ζώντας και διδάσκοντας στις ΗΠΑ θα μας μεταφέρει την αμερικάνικη οπτική γωνία για την αντιμετώπιση και τη λύση του προβλήματος, ενώ ο καθηγητής Buiter, που ζει στο Ηνωμένο Βασίλειο και κατέχει τη θέση του επικεφαλής οικονομολόγου και ειδικού συμβούλου του προέδρου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD-European Bank for Reconstruction and Development), ενώ είναι, παράλληλα, μέλος της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής της Τράπεζας της Αγγλίας, θα μας μεταφέρει την ευρωπαϊκή προσέγγιση.
Τις απόψεις αυτές, καθώς και εκείνες των Ελλήνων εμπειρογνωμόνων, τραπεζιτών και πολιτικών που θα συμμετέχουν στις συζητήσεις θα συντονίσει ο κ. Quentin Peel, ο άνθρωπος που υπήρξε αυτόπτης μάρτυς όλων των σημαντικών γεγονότων που σημάδεψαν και δρομολόγησαν τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις των τελευταίων 30 ετών σε Ευρώπη, ΗΠΑ, Ασία και Αφρική».
Απευθυνόμενος στους ‘Ελληνες ιθύνοντες και ηγέτες επιχειρήσεων, ο καθηγητής Krugman, τονίζει πως η εποχή μας είναι η εποχή των προκλήσεων, που απαιτεί ιδιαίτερες ικανότητες και γνώση εκ μέρους εκείνων που καλούνται να τις διαχειριστούν, τους οποίους καλεί να συμμετάσχουν στην Ημερίδα, υποσχόμενος να προσφέρει τα απαραίτητα στοιχεία κατανόησης των νέων συνθηκών, πιθανά σενάρια για το μέλλον και ορισμένες νύξεις για τον τρόπο αντιμετώπισης των καιρών που έρχονται.
Η Ημερίδα απευθύνεται σε επιχειρηματίες, προέδρους και διευθύνοντες συμβούλους πολυεθνικών και εγχώριων επιχειρηματικών ομίλων, σε τραπεζίτες και διευθύνοντες συμβούλους χρηματο-πιστωτικών ιδρυμάτων, επικεφαλής δημόσιων οργανισμών, μέλη του ελληνικού υπουργικού συμβουλίου και κοινοβουλίου, διευθυντές οικονομικών υπηρεσιών, θεσμικούς επενδυτές, εντεταλμένους συμβούλους, γενικούς διευθυντές, διευθυντές στρατηγικού σχεδιασμού, εκτελεστικούς διευθυντές, διευθυντές και στελέχη του δημόσιου τομέα, διεθνή και τοπικά ΜΜΕ κά.
Quentin Peel: Χρηματοοικονομική κρίση και γεωπολιτική
Η παγκόσμια οικονομική κρίση έρχεται σε μια χρονική στιγμή, κατά την οποία σημειώνεται μια θεμελιώδης στροφή στην παγκόσμια οικονομία, με την τεράστια μεταβίβαση της οικονομικής ισχύος από τη Δύση προς την Ανατολή και ειδικότερα από τις ΗΠΑ προς την Κίνα, αλλά και προς την Ινδία και άλλες ασιατικές οικονομίες. Η διαδικασία αυτή πιθανόν να διαρκέσει μέχρι το 2040, τουλάχιστον, πριν να επιτευχθεί μια νέα ισορροπία. Το κεντρικό ερώτημα είναι κατά πόσο η παρούσα κρίση θα επιταχύνει αυτή την τάση, σηματοδοτώντας την αρχή της παρακμής του συστήματος του αγγλο-αμερικανικού τύπου καπιταλισμού ή κατά πόσο θα είναι τόσο σοβαρή που θα επηρεάσει όλους το ίδιο.
Ο κ. Quentin Peel θα προσπαθήσει να τοποθετήσει την τρέχουσα οικονομική κρίση στο ευρύτερο γεωπολιτικό και ιστορικό πλαίσιο της μεταλλασσόμενης παγκόσμιας δομής δυνάμεων. Η ομιλία του λαμβάνει υπόψη το πλαίσιο που διαμορφώνουν η ανάληψη των καθηκόντων του προέδρου Barack Obama και η επερχόμενη συνάντηση του ομίλου G20 που θα λάβει χώρα στο Λονδίνο, μόλις δύο εβδομάδες μετά την Ημερίδα.
Επίσης, ο κ. Peel θα αναφερθεί στην πρώτη σύνοδο του ΝΑΤΟ για τον Obama στις αρχές Απριλίου, όπου το Αφγανιστάν θα είναι ψηλά στην ημερήσια διάταξη, όπως και οι σχέσεις με τη Ρωσία. Ο εισηγητής θα προσπαθήσει να πραγματευθεί την αλλαγή του μοντέλου πολιτικής και οικονομικής ισχύος σε μία παγκόσμια τάξη πολλαπλών πόλων και το πώς, επομένως, οι ΗΠΑ, η Ευρώπη, η Κίνα, η Ρωσία κλπ μπορούν να συνεργαστούν προκειμένου και να αντιμετωπίσουν την τρέχουσα κρίση εγκαθιδρύοντας ένα πιο σταθερό περιβάλλον για το μέλλον. Θα προσπαθήσει, επίσης, ν’ απαντήσει στο ερώτημα: είναι αυτή η αφετηρία του τέλους της αμερικανικής παγκόσμιας τάξης;
Η παγκόσμια επιρροή των ΗΠΑ έχει επεκταθεί κατά τις τελευταίες δεκαετίες, όχι μόνο στον τομέα της πολιτικής και της στρατιωτικής ισχύος, αλλά ακόμα πιο πολύ ίσως στον ζωτικής σημασίας ρόλο των κορυφαίων οικονομικών ιδρυμάτων. Τώρα είναι πολύ πιθανότερο να περιοριστεί ο διεθνής ρόλος τους, ενώ είναι πολύ λιγότερο πρόθυμες (οι ΗΠΑ) να παίξουν τον ρόλο της κύριας πηγής χρηματοδότησης για τις νεοεμφανιζόμενες οικονομίες.
Εγγυημένα κεφάλαια από την Κίνα, παραγωγοί ενέργειας, όπως η Νορβηγία και οι χώρες του Κόλπου, ελέγχουν πολύ μεγαλύτερα ποσά πιθανών επενδυτικών κεφαλαίων από ό,τι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. ‘Ομως αυτοί «έκαψαν τα δάχτυλά τους» από τον πρώτο κιόλας χρόνο της οικονομικής κρίσης. Ποιος θα είναι ο ρόλος τους στο μέλλον;
Η ιδέα ότι η παγκόσμια κρίση θα μπορούσε να αποφευχθεί, και η Κίνα και άλλες νεοεμφανιζόμενες οικονομίες θα ξεφύγουν τις πιο σοβαρές συνέπειες της κρίσης έχει ήδη πάψει να είναι πειστική. Ο ρυθμός της κινεζικής οικονομίας επιβραδύνεται απότομα, ενώ η Ρωσία αντιμετωπίζει μια ολομέτωπη οικονομική κρίση. Πόσο πιθανό είναι αυτή η πολιτική αναταραχή να επηρεάσει τη μία ή και τις δύο αυτές οικονομίες και πιθανότατα να έχει μακράς διάρκειας επιπτώσεις που θα υπονομεύσουν την πρόσφατη γρήγορη εμφάνισή τους στο προσκήνιο;
Willem Buiter: πώς θα περιοριστεί η οικονομική δυσπραγία
Ο καθηγητής κ. Buiter θα αναφερθεί στους τρόπους περιορισμού της οικονομικής δυσπραγίας και αντιμετώπισης της έλλειψης ρευστότητας. Θα απαντήσει στο ερώτημα, τι μπορούν να κάνουν οι διοικητές των κεντρικών τραπεζών, οι κανονιστικές αρχές και οι υπουργοί οικονομικών.
Σύμφωνα με τον καθηγητή κ. Buitter, «περάσαμε από μία κρίση στο χρηματοοικονομικό σύστημα, μέσω μιας κρίσης του χρηματοοικονομικού συστήματος σε μία κατάρρευση του διασυνοριακού διεθνούς χρηματοοικονομικού και τραπεζικού συστήματος που αναπτύχθηκε καθ’ όλη τη μεταπολεμική περίοδο. Καθ’ όλη τη διάρκεια των 25 ετών πριν από τον Αύγουστο του 2007 η παγκόσμια οικονομία χαρακτηριζόταν από ένα έντονο «χρηματοοικονομικό χαρακτήρα» με τα χρηματοοικονομικά μεγέθη να «κυνηγούν» την πραγματική οικονομία «όπως ο σκύλος κυνηγά την ουρά του». Η αυτορρύθμιση των χρηματοοικονομικών αγορών και θεσμικών οργάνων και η απαλή ρύθμιση είναι εξίσου παραπλανητικές έννοιες.
‘Οταν οι χρηματοοικονομικές αγορές και τα πιστωτικά ιδρύματα είναι παγκόσμια, αλλά οι νομοθετικές ρυθμίσεις είναι εθνικές, οι καταστροφές είναι αναπόφευκτες. Χρειαζόμαστε είτε χρηματοοικονομική νομοθετική ρύθμιση σε διεθνές επίπεδο είτε περιορισμούς στις διασυνοριακές τραπεζικές και χρηματοοικονομικές δραστηριότητες. Η συμβατική νομισματική πολιτική (περικοπές των επιτοκίων) έχει πλήρως εξαντληθεί στις κύριες οικονομικά ανεπτυγμένες περιοχές του κόσμου.
Η ποσοτική και η ποιοτική εξομάλυνση είναι τα μόνα εναπομείναντα εργαλεία άσκησης νομισματικής πολιτικής. Η ποσοτική εξομάλυνση σημαίνει ότι η κεντρική τράπεζα αυξάνει το ποσό επισφαλών και μη ρευστοποιήσιμων ιδιωτικών χρεογράφων που διαθέτει στην πλευρά του ενεργητικού στον ισολογισμό της. Η ποιοτική χαλάρωση συνεπάγεται ότι η δημοσιονομική αρχή αναλαμβάνει να ασφαλίσει τον πιστωτικό κίνδυνο που έχει αναλάβει η νομισματική αρχή. Αυτό δημιουργεί ιδιαίτερα προβλήματα για την ΕΚΤ, για την οποία δεν υπάρχει ενιαία δημοσιονομική αρχή που θα υποστηρίζει τη νομισματική αρχή.
Το εύρος εφαρμογής αποτελεσματικών Κεϋνσιανικών δημοσιονομικών πολιτικών ποικίλλει πολύ από χώρα σε χώρα. Περιορίζεται στις ΗΠΑ και το ΗΒ και σε μικρές ανοικτές οικονομίες με εξαιρετικά υψηλό χρέος, όπως η Ελλάδα. Ο ρόλος του κράτους στη χρηματοοικονομική διαμεσολάβηση θα είναι μονίμως μεγαλύτερος έπειτα από αυτή την κρίση. ‘Ολα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα με υψηλό βαθμό μόχλευσης θα υπόκεινται σε πολύ αυστηρότερους κανονιστικούς ελέγχους».
Για περισσότερες πληροφορίες: κα Δέσποινα Τραυλού, τηλ.: 210 6601 290, fax: 210 6038 117, website: www.prothesis.gr, e-mail: [email protected].
Το άρθρο δημοσιεύεται στο τεύχος 381 (Φεβρουάριος 2009) του περιοδικού “σελφ σέρβις” (Εκδόσεις Comcenter).