Hellastat: Εντεινόμενη δανειακή επιβάρυνση για μικρές επιχειρήσεις

Στα συμπεράσματα που αφορούν στη διαμόρφωση των οικονομικών αποτελεσμάτων των επιχειρήσεων συμπεριλαμβάνεται και η διαπίστωση πως οι πολύ μικρές ελληνικές επιχειρήσεις (με πωλήσεις μέχρι 300 χιλ. ευρώ) παρουσιάζουν στασιμότητα σε σύγκριση με το σύνολο της οικονομίας την τελευταία 4ετία (5,7%), σημειώνοντας μέση ετήσια ονομαστική αύξηση πωλήσεων της τάξης του 0,1%, ενώ αντίστοιχα οι μικρές επιχειρήσεις (με πωλήσεις μέχρι 1 εκατ. ευρώ) κινούνται κοντά στα όρια του πληθωρισμού, στο 3,3%. Η εικόνα είναι σαφώς δυσμενέστερη σε επίπεδο εξέλιξης των καθαρών κερδών, με μέση ετήσια μείωση που υπερβαίνει το -20%, έναντι της επίσης κακής επίδοσης στο σύνολο της οικονομίας (στο -10,9% ετησίως για το διάστημα 2007/2004).

Πάντως, στην Ετήσια Επισκόπηση της Ελληνικής Επιχειρηματικότητας, που διεξάγει η Hellastat και στηρίζεται στην επεξεργασία των δεδομένων περισσότερων από 30.000 επιχειρήσεων για την περίοδο 2007-2004 σε όλο το εύρος των κλάδων και περιφερειών δραστηριότητας αλλά και μεγέθους επιχειρήσεων, επισημαίνεται ως σημαντικότερο εύρημα το γεγονός ότι οι βραχυπρόθεσμες τραπεζικές υποχρεώσεις των μικρότερων επιχειρήσεων είναι απλώς πολύ υψηλότερες της μέσης τιμής στην οικονομία, αλλά ακολουθούν και έντονα ανοδική τάση.

Περισσότερα ίδια κεφάλαια για τις μικρές επιχειρήσεις, αλλά με δυσβάσταχτο τραπεζικό δανεισμό

‘Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά η έρευνα, “οι μικρότερες επιχειρήσεις διαχρονικά έχουν χαμηλότερη κεφαλαιακή μόχλευση σε σύγκριση με τις μεγαλύτερες, καθώς ο δείκτης ξένων προς ίδια κεφάλαια διαμορφώνεται στο 1 προς 1 (μόλις 0,4 προς 1 για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις), έναντι μέσης τιμής στην οικονομία της τάξης του 1,4 προς 1. Η σχέση αυτή ερμηνεύεται ως δυσκολία των μικρότερων επιχειρήσεων να «σηκώσουν» περισσότερες υποχρεώσεις σε σύγκριση με τα επενδυμένα κεφάλαια των μετόχων, αλλά και ενδεχομένως απροθυμία και συντηρητισμό εκ μέρους των επιχειρηματιών να ρισκάρουν μοχλεύοντας την καθαρή τους θέση. Ωστόσο, και ενώ η χαμηλή χρήση ξένων κεφαλαίων καθιστά εν γένει μια επιχείρηση «ασφαλέστερη» με τις υπόλοιπες μεταβλητές σταθερές σε περιόδους οικονομικής κρίσης, εν τούτοις διαπιστώνεται ότι οι μικρότερες επιχειρήσεις έχουν σημαντική έκθεση σε βραχυπρόθεσμο τραπεζικό δανεισμό, σε σύγκριση με τις ετήσιες πωλήσεις τους.

Ειδικότερα, ενώ η μέση τιμή στην ελληνική οικονομία εκτιμάται στο 26% (μικρή υποχώρηση κατά μία ποσοστιαία μονάδα έναντι του 2006-2005) για τη σχέση του βραχυπρόθεσμου τραπεζικού δανεισμού σε σύγκριση με τις πωλήσεις, οι πολύ μικρές επιχειρήσεις εμφανίζουν εκρηκτική αύξηση, από 44,5% το 2005 σε 49% το 2006 και 67% το 2007. Πρακτικά, οι πολύ μικρές επιχειρήσεις έχουν υπόλοιπο σε τράπεζες που πρέπει να καλυφθεί ή να ανακυκλωθεί εντός 12μήνου, το οποίο αντιστοιχεί στα 2/3 των πωλήσεων που πραγματοποιούν σε ένα έτος”.

‘Οπως επισημαίνει ο κ. Χρήστος Γιαννακόπουλος, διευθυντής ανάπτυξης προϊόντων της Hellastat ΑΕ, η αρνητική αυτή τάση, στο πλαίσιο των δυσμενών τρεχουσών οικονομικών συνθηκών, σε συνδυασμό και με τη χαμηλότερη και επιδεινούμενη ικανότητα εξυπηρέτησης των χρηματοοικονομικών εξόδων (στις 2,8 φορές η κάλυψή τους από τα λειτουργικά κέρδη, από 3,7 φορές το 2006 και σε σύγκριση με τις 3,5 φορές για την ελληνική οικονομία), διαμορφώνουν συνθήκες ασφυξίας για το ευαίσθητο από πολλές απόψεις αυτό τμήμα της ελληνικής επιχειρηματικότητας”.

Υπενθυμίζεται, επίσης, ότι σύμφωνα με τα συμπεράσματα της ανάλυσης που στηρίχθηκε στο μοντέλο Credit Risk Tracker (CRT), το οποίο ανέπτυξε για την Ελληνική Οικονομία ο διεθνής οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Standard & Poor’s με την υποστήριξη και συνεργασία της Hellastat, οι μικρότερες επιχειρήσεις εμφανίζουν κατά 30% υψηλότερη  πιθανότητα καθυστέρησης των πληρωμών τους έναντι της μέσης τιμής στην ελληνική οικονομία. Συνυπολογίζοντας και το γεγονός ότι οι μικρότερες επιχειρήσεις κινούνται την τελευταία 4ετία με ασθενικούς ρυθμούς ανάπτυξης και έντονη μέση πτώση της κερδοφορίας τους, γίνεται ευθέως αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις.

Το θετικό στοιχείο που προκύπτει από την ανάλυση είναι ότι ο τραπεζικός δανεισμός έχει χαμηλή διείσδυση στο τμήμα των πολύ μικρών επιχειρήσεων, καθώς, ενώ στο σύνολο του δείγματος εκτιμάται ότι 1 στις 2 επιχειρήσεις κάνει χρήση τραπεζικών κεφαλαίων, η αντίστοιχη σχέση στις πολύ μικρές διαμορφώνεται σε 22,6% (22% το 2005).

Πάντως, παρόμοια συμπεράσματα προκύπτουν και για τις μικρές επιχειρήσεις με μέσο δείκτη βραχυπρόθεσμου δανεισμού προς πωλήσεις στο 43% το 2007 (26% στο σύνολο του δείγματος) από 35% το 2005, με διαχρονική επιδείνωση της κάλυψης τόκων στις 3 φορές το 2007 (3,5 στο σύνολο του δείγματος) από 4 φορές το 2005. Επιπρόσθετα, αναφέρεται ότι ο δανεισμός σε αυτό το τμήμα της αγοράς είναι σχεδόν το ίδιο διαδεδομένος συγκριτικά με το σύνολο, με 1 στις 2 επιχειρήσεις να εμφανίζει τραπεζικές υποχρεώσεις βραχυπρόθεσμης διάρκειας.

Στον αντίποδα, οι μεγάλες επιχειρήσεις (έσοδα άνω των 2,5 εκατ. ευρώ) εμφανίζουν χαμηλότερη και βελτιούμενη τραπεζική επιβάρυνση, στο 20,4% των πωλήσεων το 2007 από 23,6% το 2005, με επίσης καλύτερη του μέσου αλλά επιδεινούμενη ικανότητα κάλυψης των τόκων, στις 4 φορές το 2007 (4,4 το 2005). Ο βραχυπρόθεσμος τραπεζικός δανεισμός είναι ιδιαίτερα διαδεδομένος σε αυτό το κομμάτι της αγοράς, καθώς σχεδόν οι 3 στις 4 επιχειρήσεις κάνουν χρήση βραχυπρόθεσμων τραπεζικών κεφαλαίων. Οι μεγάλες επιχειρήσεις απολαμβάνουν υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης των πωλήσεών τους (+11,4% το 2007, 7,5% στο σύνολο του δείγματος) και μεγαλύτερη βελτίωση των καθαρών κερδών, αγγίζοντας το 16% (10% στο δείγμα).

Αντέχουν στην κρίση οι μεγάλοι και τα discount

Γνωστός παράγοντας του κλάδου των σούπερ μάρκετ  υποστηρίζει ότι στην πλειοψηφία τους οι κάτοικοι των δύο μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας μόνο αυτοσυγκράτηση δεν επέδειξαν προ ημερών, όταν, προσθέτοντας μερικές ημέρες άδειας στον εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου, ξεχύθηκαν στην ύπαιθρο αφήνοντας πίσω τους φόβους τους για τη διεθνή ύφεση.

Μιλώντας βάσει των πραγματικών όρων της αγοράς, άλλος παράγοντας του κλάδου επισημαίνει ότι κατά το τελευταίο τετράμηνο, σε μέσα επίπεδα, παρατηρείται μια μικρή κάμψη του τζίρου των σούπερ μάρκετ της τάξης του 2% με 3% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Αλλά αυτή η κάμψη δεν πρέπει να συσχετιστεί άμεσα με την εκδήλωση της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης, εφόσον προηγήθηκε αυτής, ενώ δεν εντάθηκε τον τελευταίο μήνα, που το θέμα της ύφεσης κυριαρχεί στα ΜΜΕ. Φυσικά, όπως διευκρινίζει, αν οι δείκτες αποπληθωριστούν, το ποσοστό της κάμψης των πωλήσεων είναι ενισχυμένο, πράγμα εμφανές και από τα στοιχεία της ΕΣΥΕ για την εξέλιξη του λιανικού τζίρου τον Ιούλιο, δηλαδή επίσης πριν την εκδήλωση της κρίσης.

«Μέχρι σήμερα», δηλώνει, «η κρίση επιδρά μόνο ψυχολογικά στους ‘Eλληνες καταναλωτές, οι οποίοι, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, αν και προβληματισμένοι έως τρομοκρατημένοι σε κάποιες περιπτώσεις, δεν φαίνεται να αντιδρούν ορθολογικά».

Σύμφωνα πάντως με άλλα στελέχη της αγοράς, η πτωτική πορεία του τζίρου, η οποία έγινε ιδιαίτερα έντονη μετά τον Απρίλιο (σε αποπληθωρισμένες τιμές), θα συνεχιστεί μέχρι τουλάχιστον το τέλος του έτους. Να σημειωθεί πως δεν έχει ακόμη καταγραφεί σε επίσημα στοιχεία η επίπτωση της επιδείνωσης του οικονομικού κλίματος κατά τον Οκτώβριο, στις πωλήσεις του συγκεκριμένου μήνα.

Την “πληρώνουν” άλλοι κλάδοι

Στην αγορά πιθανώς παρατηρείται ένα “σφίξιμο” της ζήτησης, αλλά αυτό αφορά κυρίως σε άλλους κλάδους της λιανικής, όπως των αυτοκινήτων, των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών κά, όχι όμως στον κλάδο των σούπερ μάρκετ.

Γκρίνια ακούγεται από την πλευρά των προμηθευτών, στους οποίους ενδεχομένως η αγωνία για τον βαθμό επίδρασης της κρίσης στα ελληνικά νοικοκυριά είναι πιο έντονη, ωστόσο θα ήταν υπερβολή να πει κανείς ότι οι πωλήσεις τους συμπιέσθηκαν λόγω του δυσμενούς κλίματος στα χρηματιστήρια.

Η απειλή της ύφεσης μεγαλύτερη για τα μικρά σούπερ μάρκετ

Ενδιαφέροντα στοιχεία για την πορεία των πωλήσεων προκύπτουν από τις μετρήσεις της IRI. Σύμφωνα, λοιπόν, με τα στοιχεία της εταιρείας ερευνών, η μεγαλύτερη αύξηση πωλήσεων σε αξία, σε ό,τι αφορά στα τυποποιημένα προϊόντα, σημειώθηκε στα μεγάλα καταστήματα και τα υπέρ μάρκετ, ενώ σημαντική ήταν και η αύξηση πωλήσεων των προϊόντων PL. Ιδιαίτερη επίπτωση της κρίσης στις πωλήσεις τους φαίνεται πως έχουν τα μικρά σούπερ μάρκετ, από τα οποία κυρίως απορροφούν μερίδια τα καταστήματα discount. Οι μεγάλοι του κλάδου δείχνουν να αντιστέκονται στην κρίση με προσφορές και προωθητικές ενέργειες.

Τα επώνυμα προϊόντα είχαν αύξηση πωλήσεων 1,8%, ενώ τα PL 30%

Για τις πωλήσεις σε όγκο υπάρχουν μόνο εκτιμήσεις, λόγω της δυσκολίας υπολογισμού τους βάσει μιας ενιαίας μονάδας μέτρησης. Πάντως, οι εκτιμήσεις μιλούν για πτώση των πωλήσεων σε όγκο (το συγκεκριμένο 9μηνο) κατά 1%.

Ενιαία λιανική ηλεκτρονική αγορά

Τη δημιουργία μίας ενιαίας λιανικής αγοράς με ηλεκτρονική διάσταση προωθεί η ΕΕ, ώστε οι καταναλωτές να μπορούν να πραγματοποιούν ασφαλώς τις αγορές τους πέραν των εθνικών τους συνόρων, όπως τόνισε η αρμόδια Επίτροπος για θέματα καταναλωτών, κα Μεγκλένα Κούνεβα, που βρέθηκε πρόσφατα στη Θεσσαλονίκη.

Η δημιουργία της ηλεκτρονικής διασυνοριακής αγοράς προωθείται μέσω της νέας Οδηγίας για τα συμβατικά δικαιώματα των καταναλωτών, που υιοθέτησε πριν από λίγες ημέρες το Κολέγιο των Επιτρόπων, όπως σημείωσε η κα Κούνεβα σε εκδήλωση του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης (ΕΕΘ) και του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ). Η Οδηγία στοχεύει στη δημιουργία ενός κλίματος ασφάλειας στους πολίτες που δυσπιστούν ακόμη έναντι των ηλεκτρονικών διασυνοριακών συναλλαγών. Ενδεικτικό είναι πως, ενώ το 50% των Ευρωπαίων είναι συνδεδεμένοι με το internet, μόλις κατά το 12% προχώρησαν σε διασυνοριακές αγορές το 2006.

Αναφερόμενη στην επικαιρότητα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, η Επίτροπος σημείωσε πως είναι ακόμη επιτακτικότερη η ανάγκη να υποστηριχθούν σήμερα τα δικαιώματα των καταναλωτών, αλλά και οι επαγγελματίες εντός της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό, η νέα Οδηγία απλοποιεί την επικοινωνία εμπόρου-καταναλωτή, περιλαμβάνει νέους κανόνες για την παράδοση των προϊόντων και τη μετάθεση κινδύνου και προβλέπει μία μόνο περίοδο υπαναχώρησης στις παραγγελίες. Παράλληλα, εισάγει πλήρως εναρμονισμένους κανόνες σχετικά με τις συμβάσεις που συνάπτονται εκτός των εγκαταστάσεων των επιχειρήσεων, τις αποζημιώσεις για ελαττωματικά προϊόντα και τους αθέμιτους όρους ανταγωνισμού.

Την υιοθέτηση ενιαίων κανονισμών για τα προϊόντα και τα σήματα πιστοποίησής τους, με τους οποίους να εναρμονίζονται όλα τα κράτη-μέλη, ζήτησε από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ, κ. Βασίλης Θωμαΐδης, υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα την ανάγκη για την καλύτερη εποπτεία της αγοράς και αυστηρότερους ελέγχους.

Ο κ. Θωμαΐδης επισήμανε τα προβλήματα του αθέμιτου ανταγωνισμού και της διακίνησης πειρατικών προϊόντων στις αγορές της ΕΕ, αναφέροντας μάλιστα πως το 2007 στα ευρωπαϊκά τελωνεία κατασχέθηκαν πάνω από 79 εκατομμύρια πειρατικά προϊόντα, ενώ το ίδιο έτος εκδικάστηκαν 43.000 σχετικές υποθέσεις, 16% περισσότερες από το 2006.

2πλό κέρδος στα Μετρό Cash & Carry

Τα Mετρό Cash & Carry, στοχεύοντας στη συνεχή επιβράβευση της πιστότητας των πελατών τους, διοργανώνουν την προωθητική ενέργεια “2πλό κέρδος στα Mετρό Cash & Carry”. Οι πελάτες των καταστημάτων θα βγαίνουν διπλά κερδισμένοι, αφού κάνοντας τις αγορές τους στις πιο ανταγωνιστικές τιμές, θα συμμετέχουν παράλληλα και στη μεγάλη κλήρωση για 601 δώρα.

‘Ολοι οι πελάτες των καταστημάτων Μετρό Cash & Carry, πραγματοποιώντας αγορές άνω των 150 ευρώ (προ ΦΠΑ) στο διάστημα 20/10 έως τις 8/11, μπαίνουν αυτόματα στη μεγάλη κλήρωση για:

  • 50 TV Philips 42” LCD.
  • 100 δωροεπιταγές αξίας 150 ευρώ η κάθε μια.
  • 150 mini Hi-Fi Philips.
  • 150 ηλεκτρικές σκούπες Philips.
  • 150 DVD Player Toshiba,

ενώ ο μεγάλος υπέρ-τυχερός θα κερδίσει ένα μίνι βαν Fiat Fiorino.

Τα ελληνικά βιομηχανικά τρόφιμα

Μπορώ να θυμηθώ πολλά ξεχωριστά προϊόντα. Ενδεικτικά, να μερικά που έρχονται αυτόματα στη μνήμη μου: το πρόβειο γιαούρτι της ΜΕΒΓΑΛ, η ελαφρώς ανθρακούχα βυσσινάδα Λουξ, το σαλάμι Λευκάδας του Ντελημάρη, τα μακαρόνια Νο 6 της Misko, η αφιλτράριστη ρεθυμνιακή μπίρα, ο πελτές Κύκνος, οι χωριάτικες φρυγανιές Παπαδοπούλου… Η βιομηχανία μας έχει να δείξει διεθνώς εξαιρετικά τυποποιημένα τρόφιμα. Το λέω εκ πείρας και το υπογράφω!

Εκεί που καθόμουν όμορφα στο τραπέζι μου, να σου ένας νεαρός δημοσιογράφος τηλεοπτικού καναλιού -τιμητής των πάντων- και με ρωτά με τον φακό στραμμένο πάνω μου: «Πιστεύετε ότι οι έλεγχοι του κράτους προς την βιομηχανία τροφίμων είναι αρκετοί; Μήπως απαιτούνται αυστηρότερες διαδικασίες;». ‘Εμεινα άναυδος. Όχι για την ερώτηση, αλλά γιατί στο ύφος του καταλάβαινες -το ύφος, δηλαδή, της τηλεόρασης που κυνηγάει τις υψηλές θεαματικότητες- ότι η βιομηχανία τροφίμων εκλαμβάνεται εκ προοιμίου ως άντρο απατεώνων!

Τι να περιμένει η βιομηχανία τροφίμων από ένα κράτος με μονίμως ελλειμματικό κορβανά, που όχι μόνο αδυνατεί να κάνει ουσιαστικούς ελέγχους σε οτιδήποτε, αλλά πάντα σε κάνει επιφυλακτικό όσον αφορά στη δράση κάποιων αρμοδίων, που η κύρια «αρμοδιότητά» τους είναι να φροντίζουν για τον προσωπικό τους πλουτισμό;

Η βιομηχανία τροφίμων της Ελλάδας, κύριοι, χρειάζεται ενθάρρυνση για την ανάπτυξη των υποδομών της, σταθερό και σύγχρονο πλαίσιο κανόνων λειτουργίας και χρηματοδοτική ενίσχυση, κυρίως όσον αφορά στην προώθηση των εξαγωγών της. Ο ΟΠΕ δυστυχώς απέτυχε. Παρά τα χλιδάτα τραπεζώματα και τις ατελείωτες δαπάνες, οι εξαγωγές τροφίμων δεν αυξήθηκαν! Ενώ έχουμε πέντε προϊόντα παγκοσμίως μοναδικά -το ελαιόλαδο, τη μαστίχα Χίου, τον κρόκο Κοζάνης, τις ελιές Καλαμών και τη φέτα- υστερούμε επειδή ο μικρομεσαίος ‘Ελληνας βιομήχανος ούτε εξειδικευμένη μόρφωση έχει ούτε με τις διαδικασίες τοποθέτησης των προϊόντων του στη διεθνή αγορά μπορεί να τα βγάλει πέρα. Να, λοιπόν, πού χρειάζεται ενίσχυση!

Ο ‘Ελληνας βιομήχανος και σύγχρονα εργαστήρια ελέγχου τροφίμων και καλά τμήματα ανάπτυξης προϊόντων έχει φτιάξει. Δεν είναι τυχαίο ότι κανένα από τα μεγάλα διατροφικά σκάνδαλα (τρελές αγελάδες, νόσος των πτηνών, επιμολυσμένο ηλιέλαιο) δεν προήλθε από τη βιομηχανία μας. Αν κάτι τη ζημίωσε, ήταν κυρίως το εύκολο κυνήγι της θεαματικότητας -θυμηθείτε πχ τα πάθη της ελληνικής πτηνοτροφίας στην περίπτωση της νόσου των πτηνών…

Θα ήθελα

Επιτρέψτε μου, όμως, να σημειώσω και τις αρετές που θα επιβράβευα στην ελληνική βιομηχανία τροφίμων. Θα με συγκινούσε, ας πούμε, η εφαρμογή του fair trade, δηλαδή της τίμιας ανταμοιβής στην αλυσίδα παραγωγής ενός προϊόντος όλων των παραγόντων που παίρνουν μέρος σε αυτήν, ή το να καταναλώνω τρόφιμα που παρήχθησαν το πολύ 100 χιλιόμετρα από το μαγαζί που τα αγοράζω, σύμφωνα με τη σχετική ευρωπαϊκή τάση. Θα ήθελα η διαφήμιση των τροφίμων να μην λέει ποτέ ψέματα, ο ανταγωνισμός να γίνεται με ήθος, το μεγάλο ψάρι να μην τρώει πάντα το μικρό. Θα ήθελα οι συσκευασίες να είναι φιλικές προς το περιβάλλον, ενώ στην παρασκευή των τροφίμων να περιοριστεί η χρήση συντηρητικών και άλλων χημικών προσθέτων, όπως επίσης να αναγράφεται υποχρεωτικά ο τόπος παραγωγής τους.

Ακόμα θα ήθελα να συγκινούμαι μαθαίνοντας για πρωτοβουλίες ανθρωπιάς εκ μέρους των βιομηχάνων τροφίμων, όπως συγκινήθηκα με την ίδρυση της Τράπεζας Τροφίμων από τον αείμνηστο Γεράσιμο Βασιλόπουλο… Αν μου το επιτρέπετε, δηλαδή, φίλοι βιομήχανοι…

Το άρθρο δημοσιεύεται στο τεύχος 377 του περιοδικού «σελφ σέρβις» (εκδόσεις Comcenter).

ECR Europe: Λιγότερα και πιο φιλικά προς το περιβάλλον χιλιόμετρα

Το 25% της ενέργειας που καταναλώνεται στην Ευρώπη χρησιμοποιείται στις οδικές μεταφορές. Σε μία προσπάθεια οι οδικές λειτουργίες να γίνουν πιο βιώσιμες (sustainable transport), μία ομάδα από 40 στελέχη από όλη την Ευρώπη προερχόμενα από τον χώρο της βιομηχανίας, του λιανεμπορίου και των logistics, παρουσίασαν ένα πρακτικό εργαλείο, το οποίο είναι στη διάθεση των ενδιαφερόμενων δωρεάν στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.ecrnet.org. Με την εφαρμογή του οι επιχειρήσεις των ταχέως κινούμενων καταναλωτικών προϊόντων μπορούν να κάνουν «λιγότερα και περισσότερο φιλικά προς το περιβάλλον» χιλιόμετρα. Συγκεκριμένα, στην ηλεκτρονική διεύθυνση του ECR Europe οι επιχειρήσεις μπορούν να βρουν:

  • ‘Εναν οδηγό με τις βέλτιστες πρακτικές, που βρίσκονται τώρα σε εφαρμογή από τις επιχειρήσεις των ταχέως κινούμενων καταναλωτικών προϊόντων. 
  • Εκπαιδευτικό υλικό για αποτελεσματική χρήση του οδηγού. 
  • ‘Ενα εργαλείο αυτο-αξιολόγησης των επιχειρήσεων.
  • Μία σειρά από δείκτες (KPI’s), ώστε να μπορεί να γίνει μετρήσιμη η συμβολή της επιχείρησης στο sustainable transport, καλύπτοντας θέματα, όπως τα χιλιόμετρα που γίνονται, η κατανάλωση των καυσίμων και η εκπομπή CO2.
  • Παραδείγματα (case studies) και οδηγίες για το πώς θα ξεπεραστούν αρκετά θέματα στον μεταφορικό τομέα.

Το πρόγραμμα του ECR Europe για το sustainable transport
 
To sustainable transport είναι ένα σημαντικό θέμα τόσο για το λιανεμπόριο όσο και για τη βιομηχανία των ταχέως κινούμενων καταναλωτικών προϊόντων. Η ανάγκη αυτή για αλλαγή στις επιχειρήσεις των ταχέως κινούμενων καταναλωτικών προϊόντων προέρχεται από σημαντικούς παράγοντες, όπως οι περιβαλλοντολογικές απαιτήσεις για τη μείωση του  CO2, η ανεπάρκεια πηγών ενέργειας όσον αφορά στο πετρέλαιο, η αύξηση των τιμών των καυσίμων, η οικονομική κρίση κά.

Οι παράγοντες αυτοί οδηγούν, μεταξύ άλλων, τις επιχειρήσεις των ταχέως κινούμενων καταναλωτικών προϊόντων να κάνουν κάθε προσπάθεια να πετύχουν μεταφορές βιώσιμες οικονομικά, περιβαλλοντολογικά αλλά και κοινωνικά.

 Αντιδράσεις από χρήστες του εργαλείου

Ο Simon Pearson, head of central logistics της εταιρείας Asda και αντιπρόεδρος από την πλευρά του λιανεμπορίου της ομάδας εργασίας, έχει ήδη εισαγάγει τη χρήση του οδηγού στην εταιρεία του: «Στην Asda έχουμε μεγάλο πάθος γύρω από το sustainable transport και από το πώς θα πετύχουμε λιγότερα και πιο φιλικά προς το περιβάλλον χιλιόμετρα. Ο οδηγός του ECR Europe αποδεικνύεται ανεκτίμητος στην υποστήριξη της προσπάθειας αυτής.  Παράλληλα, χρησιμοποιώντας το για την αξιολόγηση του δικού μας στόλου, ενθαρρύνουμε τους μεταφορείς μας να το χρησιμοποιήσουν. Σημειωτέον ότι πάνω από 30 μεταφορείς το έχουν κάνει ήδη, ενώ το χρησιμοποιούμε ως πλαίσιο για την ανάπτυξη μεταφορικών συνεργιών».

O Patrice Minzolini, υπεύθυνος για θέματα logistics στην Cadbury και αντιπρόεδρος του προγράμματος από την πλευρά της βιομηχανίας, είναι πεπεισμένος ότι η διάδοση του οδηγού του ECR Europe, συμπεριλαμβανομένου και του εργαλείου αυτο-αξιολόγησης, θα προσφέρει μία σημαντική ευκαιρία σε όλες τις εταιρείες για να αξιολογήσουν τις λειτουργίες τους, καθώς και τις εκπομπές του CO2. Αυτό θα οδηγήσει σε καλύτερες και πιο «πράσινες» μεταφορικές διαδικασίες. Ακόμα και μία μικρή κίνηση μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά».

 «Είναι παραπλανητικό να σκεφτόμαστε ότι η προσπάθεια να πετύχουμε sustainable transportation έχει μεγάλο κόστος. Αντιθέτως, ο οδηγός του sustainable transport είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο που θα βοηθήσει τις εταιρείες τόσο να πετύχουν χαμηλά κόστη όσο και να μειώσουν την επιβάρυνση του περιβάλλοντος», είπε ο Willem Jan van Vostenbos, general manager της EmonsCargo, εταιρείας που ειδικεύεται στις ευρωπαϊκές μεταφορές.

Ο Guido Sach, sector head consumer, retail & fashion στην DHL Freight, είναι περήφανος για το ότι έχει επιτευχθεί μέχρι τώρα: «To sustainability είναι ένα από τα μεγαλύτερα θέματα στην agenda θεμάτων των επιχειρήσεων καταναλωτικών προϊόντων. Η ομάδα εργασίας πέτυχε την ανάπτυξη του ECR εργαλείου αξιολόγησης, το οποίο μπορεί να εφαρμοστεί κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας. Το εργαλείο αυτό παρέχει κατευθύνσεις σε όσες εταιρείες θέλουν να αναπτύξουν τις μεταφορές τους με ένα πιο φιλικό τρόπο για το περιβάλλον και, παράλληλα, να μειώσουν τα κόστη».

 Εταιρείες που συμμετείχαν στο πρόγραμμα:

Alliance Boots, Asda, Bacardi, Barilla, Beiersdorf, Cadbury, Carrefour, Colgate-Palmolive, Coop Italia, Danone, DHL, ECR France, EmonsCargo,  Energizer, EuroCommerce, Frode Laursen, GCI, GS1 Global, Henkel,  IGD/ECR UK, Incept, Isotrak, L’ Oreal, LKW Walter, Mars, Metro Group,  Nestle, Number1 Logistics Group, PepsiCo, P&O Ferrymasters, Procter & Gamble, Reckitt Benckiser, SaraLee, Tesco, Unilever.

Πρόταση 7 μέτρων από το ΕΒΕΑ κατά της κρίσης

Ειδικότερα, ο κ. Μίχαλος ζήτησε:

  • Τη διασφάλιση ότι ένα σημαντικό μέρος από τα ομόλογα του δημοσίου, ύψους 8 δισ. ευρώ, που θα δοθούν στις τράπεζες, θα κατευθυνθεί στην κάλυψη των αναγκών χρηματοδότησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ).
  • Την αύξηση των πιστώσεων του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων που διατίθενται για την εκτέλεση έργων.
  • Την επιτάχυνση των διαδικασιών για την προκήρυξη των πρώτων προγραμμάτων ενίσχυσης των ΜΜΕ μέσω του ΕΣΠΑ.
  • Την αξιοποίηση του προγράμματος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για την ικανοποίηση των αναγκών των Ελλήνων μικρομεσαίων επιχειρηματιών, με στόχο η χρηματοδότησή τους να ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ ως το 2010.
  • Τον τριπλασιασμό των κεφαλαίων που δίνονται στο Ταμείο Εγγυοδοσίας των Μεσαίων και των Πολύ Μικρών Επιχειρήσεων (ΤΕΜΠΜΕ).
  • Να υπάρξει μέριμνα για την αντιμετώπιση ενδεχομένου επισφαλειών στον κλάδο της ιδιωτικής ασφάλισης και, στο πλαίσιο αυτό, να ενισχυθούν και να γίνουν αυστηρότεροι οι σχετικοί έλεγχοι.
  • Την “ελαστικοποίηση” των επιπτώσεων στις επιχειρήσεις, που για πρώτη φορά και εν μέσω κρίσης εισάγονται στον Τειρεσία.

Πληρωμή μόνο των τόκων για δύο χρόνια

Ο κ. Μίχαλος ζήτησε, επίσης, από τη διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδος να προχωρήσει σε σύσταση προς τις ελληνικές εμπορικές τράπεζες, σχετικά με τη χορήγηση διετούς περιόδου χάριτος στους μικρομεσαίους δανειολήπτες, όσον αφορά στην αποπληρωμή του κεφαλαίου των επιχειρηματικών δανείων τους.

Ο πρόεδρος του ΕΒΕΑΑ, αναφερόμενος  στην κατάσταση που υπάρχει σήμερα στην αγορά, τόνισε χαρακτηριστικά ότι ήδη τα δάνεια που χορηγούν οι τράπεζες για την κίνησή της έχουν πέσει από το ύψος των 1,8 δισ. ευρώ τον μήνα κάτω από το επίπεδο των 500 εκατ. ευρώ τον μήνα.

ΥΠΑΝ: Πρόστιμα 1,578 εκατ. ευρώ σε σούπερ μάρκετ και προμηθευτές

Συγκεκριμένα, ο υπουργός ΥΠΑΝ, κ. Χρήστος Φώλιας, ανακοίνωσε πως διαπιστώθηκε σωρεία παραβάσεων στο κατάστημα της Καρφούρ Μαρινόπουλος, το οποίο βρίσκεται στην οδό 3ης Σεπτεμβρίου, και μάλιστα καθ’ υποτροπήν. Οι παραβάσεις αφορούσαν στην παραπλάνηση του καταναλωτή λόγω «διπλών τιμών», την ύπαρξη διαφοράς μεταξύ τιμής φυλλαδίου και ταμείου αλλά και ραφιού και ταμείου, και ύπαρξης διαφορετικής τιμής μεταξύ φυλλαδίου και ταμείου και ραφιού και ταμείου, παραβίαση πακέτου προϊόντων με προσφορές, μη χρήση price checkers και πώληση προϊόντων χωρίς να αναγράφεται στην πινακίδα η τιμή ανά μονάδα μέτρησης. Σε βάρος της εταιρείας επιβλήθηκε πρόστιμο για παραπλάνηση του καταναλωτή ύψους 300.000 ευρώ.

Το ΥΠΑΝ παρέπεμψε, επίσης, για επιβολή προστίμων που αφορούν σε συγκεκριμένες παραβάσεις στην αρμόδια Νομαρχιακή αρχή τις αλυσίδες Αφοί Βερόπουλοι και Ατλάντικ, με παράλληλη παραπομπή τους στην εισαγγελική αρχή για τις προβλεπόμενες κυρώσεις.

Ο κ. Φώλιας ανέφερε συγκεκριμένα πως οι παραβάσεις στην Αφοί Βερόπουλοι αφορούσαν στη μη ύπαρξη τιμής πώλησης επί της συσκευασίας προϊόντων, την μη χρήση price checkers και την απο-συσκευασία πακέτου προϊόντος προς προσφορά.

Στην αλυσίδα Ατλάντικ διαπιστώθηκε η μη γνωστοποίηση στο οικείο επιμελητήριο και στην αρμόδια ΔΥΟ συμφωνιών, τις οποίες είχε συνάψει με προμηθευτές νωπών λαχανικών, ενώ δεν είχε αφαιρεθεί από την τιμή των τιμολογίων και η έκπτωση του 8%, την οποία παρείχαν οι προμηθευτές.

Ο υφυπουργός Ανάπτυξης, κ. Γεώργιος Βλάχος, ανακοίνωσε με τη σειρά του την επιβολή προστίμων σε προμηθευτές, επειδή ανακοίνωσαν αυξήσεις χωρίς να τις αιτιολογούν. Συγκεκριμένα, επιβλήθηκε πρόστιμο 57.000 ευρώ στην Kraft Foods Hellas AE, 70.000 ευρώ στη Μάκρο C&C, 42.000 ευρώ στην Κοντοβερός, 55.000 στη Ι. Μπουτάρης και Υιός Οινοποιητική, 30.000 στην Ιωνική Σφολιάτα, 61.000 ευρώ στην Πατραϊκή Χαρτοποιία-Elite, 368.000 στη Shell Hellas, 281.000 στην ΕΛΙΝΟΙΛ, 259.000 ευρώ στην AEGEAN-Αιγαίον ‘Οιλ και 55.000 ευρώ στην Pernod Ricard.

Τέλος, ο κ. Βλάχος ανακοίνωσε ότι 17 εταιρείες μετά από κοστολογικούς ελέγχους προχώρησαν σε ανάκληση ανατιμήσεων σε 3.211 κωδικούς, 14 αποφάσισαν μειώσεις τιμών σε 269 κωδικούς, 4 μείωσαν το ποσοστό αύξησης των τιμών τους και 3 πάγωσαν τις τιμές σε 500 κωδικούς.

 

Τι, πότε και γιατί επιβραβεύουμε

Η επιβράβευση του εργαζόμενου γίνεται με μη χρηματικές αποδοχές, είτε άυλες (γεύμα με τον πρόεδρο της εταιρείας, άδειες κλπ) είτε υλικές (δώρα, δωρεάν ταξίδια κλπ). Αντίστοιχα, οι χρηματικές αποδοχές του χωρίζονται στις σταθερές (μισθοί, επιδόματα, ατομικά ποσοστά αύξησης) και στις μεταβλητές (ποσοστά επί των πωλήσεων, πριμ απόδοσης, συμμετοχή στα κέρδη κλπ).

Ποτέ δεν επιβραβεύουμε στην τύχη, επειδή υπήρξε μια καλή απόδοση ή συμπεριφορά του εργαζομένου. Εκτός κι αν τούτο αποτελεί μέρος ενός γενικότερου συστήματος επιβραβεύσεων, όπου συνδυαστικά ο εργαζόμενος αποτιμάται ως προς τις σχέσεις με τους συναδέλφους του, την εργασιακή συμπεριφορά του, την κρίση, την αξιοπιστία, την ικανότητα μάθησης, την ποιότητα της εργασίας του, την εξυπηρετικότητα προς τους πελάτες, την άνεση στις διαπροσωπικές σχέσεις, τη διαπραγματευτική του ικανότητα, την ικανότητά του στην επίλυση προβλημάτων και την ακρίβειά του στην τήρηση ημερομηνιών. Πάντα κατά την επιβράβευση πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη κατά πόσο ισχύουν οι παρακάτω έξι κανόνες του Deming:

  • Οι πελάτες και οι ανάγκες τους διαμορφώνουν τον οργανισμό μας και τις εργασίες του, όχι το αντίθετο.
  • Τα ποιοτικά προϊόντα και οι υπηρεσίες είναι αποτέλεσμα της ύπαρξης
    συστημάτων ποιότητας, διαδικασιών και μεθόδων.
  • Η ποιότητα είναι το κέντρο εστίασης όλων και για τα πάντα στην επιχείρηση.
  • Η επιχείρηση επιτυγχάνει ποιότητα με το να χειρίζεται τέλεια τις μεθόδους βελτίωσης.
  • Η επιχείρηση που επιζητά την ποιότητα φροντίζει να εστιάζει τις ενέργειές της.

Κατά το νέο πρότυπο ηγεσίας οι μάνατζερ οφείλουν να αναμορφώνουν το τι σημαίνει «ηγούμαι».

Δυο ασύμβατες έννοιες

Για τον W. E. Deming το TQM (Total Quality Management: Διοίκηση Ολικής Ποιότητας) και η αξιολόγηση της απόδοσης είναι μη συμβατές έννοιες. Πράγματι, κατατάσσει την «αποτίμηση της απόδοσης, την κατ’ άτομο κατηγοριοποίηση, τα ατομικά ποσοστά αύξησης και την ετήσια κρίση» στην τρίτη θέση αυτών που περιγράφει ως «επτά θανατηφόρες ασθένειες του μάνατζμεντ».

Γιατί, όμως, δεν μπορούν να συνυπάρξουν το TQM και η αξιολόγηση της απόδοσης; Στο κέντρο της θέσης του Deming εναντίον των πρακτικών αξιολόγησης της απόδοσης βρίσκονται οι θεμελιώδεις αξίες και αρχές του TQM, το οποίο απαιτεί συνειδητοποίηση του ποιος είναι ο πελάτης, θεώρηση των συστημάτων, κατανόηση των παρεκκλίσεων από τον μέσο όρο, εκτίμηση της ομαδικότητας, βαθιά γνώση και μαεστρία χειρισμού των μεθόδων βελτίωσης, όπως και κατανόηση των διαδικασιών που διέπουν την προσωπική κινητοποίηση και τη διάθεση μάθησης. ‘Ομως, οι εν λόγω προϋποθέσεις του TQM υπονομεύονται από την αξιολόγηση της απόδοσης. Το μεν TQM αξιώνει από εμάς να κατανοούμε, να ελέγχουμε και να βελτιώνουμε τις διαδικασίες προς όφελος του πελάτη, η δε αξιολόγηση της απόδοσης στοχεύει στον έλεγχο της συμπεριφοράς του εργαζόμενου προς ικανοποίηση των απαιτήσεων της ιεραρχίας. Οι δύο προσεγγίσεις συνιστούν δύο θεμελιώδεις επιλογές για έναν ηγέτη. Είτε υιοθετεί τη μία είτε την άλλη. ‘Οχι και τις δύο.

«Οι 7 θανατηφόρες ασθένειες του μάνατζμεντ»

Οι κατά τον Deming «επτά θανατηφόρες ασθένειες του μάνατζμεντ» είναι:

  • Η απουσία σταθερότητας ως προς τον σκοπό και την αποστολή της εταιρείας, σε σχέση με τον σχεδιασμό της, όσον αφορά στην παραγωγή εμπορεύσιμων προϊόντων και υπηρεσιών που θα την κρατήσουν εν ζωή, εξασφαλίζοντας ανάπτυξη και θέσεις απασχόλησης.
  • Η εστίαση στα βραχυχρόνια αποτελέσματα (κέρδη), η οποία όχι μόνο πηγάζει από τις κοντόφθαλμες πολιτικές και τον ανάλογο τρόπο σκέψης, αλλά και τα αναπαράγει. Αυτή ενισχύεται από τον φόβο μιας πιθανής επιχειρηματικής αποτυχίας ή απορρόφησης από τον ανταγωνισμό, καθώς και από τις πιέσεις που ασκούνται στη διοίκηση εκ μέρους, πχ, των πιστωτριών τραπεζών ή των μετόχων, για τη μεγιστοποίηση των διανεμομένων μεριδίων.
  • Η υιοθέτηση προσωπικού συστήματος αξιολόγησης της απόδοσης και η στήριξη σε αυτό των ετήσιων συστημάτων αμοιβών και παροχών, τα οποία ενίοτε έχουν τα αντίθετα από τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
  • Στις συχνές αλλαγές και μετακινήσεις των διευθυντικών στελεχών.
  • Η γνώση των στοιχείων σχετικά με την οικονομική κατάσταση της επιχείρησης μόνο από το top management αντί της διάχυσης αυτών των πληροφοριών σε όλους τους εργαζόμενους.
  • Το αδικαιολόγητα υψηλό κόστος της παροχής ιατρικών υπηρεσιών στους εργαζόμενους και τα στελέχη.
  • Το εξαιρετικά υψηλό κόστος αστικής ευθύνης της εταιρείας, των εγγυήσεων και γενικότερα της νομικής υποστήριξης.

Σύμφωνα με τον W. E. Deming, «απαιτείται μακροχρόνια δέσμευση στην αναζήτηση νέας γνώσης και στην χάραξη νέων τρόπων συμπεριφοράς και εταιρικής κουλτούρας, πράγμα που συνιστά το απαραίτητο συστατικό στοιχείο κάθε ομάδας η οποία προσπαθεί να κάνει τη διαφορά και να πετύχει την ανατροπή. Οι συνεσταλμένοι και οι δειλοί, καθώς και όσοι αναζητούν άμεσα αποτελέσματα, είναι καταδικασμένοι στην απογοήτευση».

Ο Deming υποστήριζε πως οι αμερικανικές επιχειρήσεις πρέπει να αλλάξουν στιλ διοίκησης, καθώς, αν δεν στρέψουν το βλέμμα στο μέλλον, κινδυνεύουν να χάσουν τις αγορές, δημιουργώντας στρατιές ανέργων. Το μάνατζμεντ, τόνιζε, πρέπει να αξιολογείται όχι μόνο βάσει των αριθμητικών αποτελεσμάτων του τριμήνου, αλλά και της ικανότητάς του ή όχι να σχεδιάζει καινοτόμες δράσεις και πλάνα για την επανάληψη των καλών αποτελεσμάτων, για την προστασία των επενδύσεων και τη δημιουργία νέων καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, που θα διασφαλίσουν μακροχρόνια κέρδη και απασχόληση.

Πηγή: Out of the crisis: For Industry, Government, and Education, των W. Edwards Deming, MIT Press, 2000.

Ο κ. Βασίλης Ν. Τσάρας είναι οικονομολόγος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Πρόθεση Σύμβουλοι Επιχειρήσεων ΑΕ.

Το άρθρο δημοσιεύεται στο τεύχος 377 του περιοδικού “σελφ σέρβις” (εκδόσεις Comcenter).

Νέα καταστήματα ΙΚΕΑ και Intersport

Σχέδιο ανάπτυξης των αλυσίδων ΙΚΕΑ και Intersport στην Ελλάδα και το εξωτερικό προωθεί η διοίκηση του ομίλου Φουρλής.

Βάσει του πλάνου της, εντός της πενταετίας 2008-2013 αναμένεται να δημιουργηθούν 8 νέα καταστήματα ΙΚΕΑ σε Ελλάδα, Κύπρο και Βουλγαρία. Ειδικά για το 2009 προβλέπεται η δημιουργία δύο πολυκαταστημάτων σε Λάρισα και Ιωάννινα.

‘Οσον αφορά στην αλυσίδα αθλητικών ειδών Intersport, η οποία σήμερα διαθέτει 27 καταστήματα εντός ελλαδικού χώρου, μέχρι τα τέλη του 2008 θα εγκαινιάσει ακόμα 3 καταστήματα, ενώ εντός του 2009 σχεδιάζει να εγκαινιάσει 5 καταστήματα στη Ρουμανία, 4 στην Ελλάδα και 1 στη Βουλγαρία. Στόχος της είναι ο διπλασιασμός των μονάδων του δικτύου της σε Ελλάδα, Ρουμανία, Βουλγαρία και Κύπρο εντός τριών χρόνων.