Σε πείσμα των καιρών -στην προκειμένη περίπτωση, των στατιστικών μετρήσεων που εμφανίζουν την κατανάλωση να ακολουθεί πτωτικούς ρυθμούς και το οικογενειακό εισόδημα να έχει πληγεί καίρια-, οι επιχειρήσεις σούπερ μάρκετ συνεχίζουν ακάθεκτες τις επενδύσεις τους για την επέκταση των δικτύων πώλησης.
Την ίδια στιγμή το ενδιαφέρον των ξένων ομίλων για την ελληνική αγορά παραμένει έντονο, με την Plus και την Aldi να βρίσκονται η μεν πρώτη λίγο πριν τα εγκαίνια των πρώτων καταστημάτων της η δε δεύτερη επί θύραις. Στο μεταξύ, "πληροφορίες" περί αναλόγων προθέσεων άλλων πολυεθνικών συγκροτημάτων ρέουν άφθονες.
Απέναντι στα ξένα συμφέροντα και στις μεγάλες ελληνικές οργανωμένες αλυσίδες λιανικής, δραστηριοποιούνται εκτεθειμένες δεκάδες χιλιάδες πολύ μικρές, μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που από κοινού συνεχίζουν να συγκεντρώνουν ένα σημαντικό μέρος τζίρου των λιανικών πωλήσεων. Πρόκειται για περίπου 8.000 φούρνους, 11.000 ψιλικατζίδικα, 17.000 μίνι μάρκετ και μπακάλικα, καθώς και 14.000 περίπτερα.
Σύμφωνα με κορυφαία στελέχη της αγοράς, ο τζίρος που ελέγχεται σήμερα από το οργανωμένο λιανεμπόριο είναι ισοδύναμος με τον τζίρο των εκτός οργανωμένων δικτύων λιανεμπορικών καταστημάτων, ο οποίος εκτιμάται ότι φθάνει σε αξία στα 7,5 δισ. ευρώ! Τα ίδια στελέχη υποστηρίζουν ότι η χώρα μας την επόμενη επταετία πρόκειται να ενισχυθεί πληθυσμιακά έως και 30% (!) λόγω αφενός της εισόδου νέων οικονομικών μεταναστών και αφετέρου της "δεύτερης γενιάς" μεταναστών, που προέρχεται από τις ήδη πολυπληθείς οικογένειες όσων είναι ήδη εγκαταστημένοι στον τόπο μας.
Στο πλαίσιο των προαναφερομένων, οι “μάχες” στη λιανική θα συνεχίσουν με ιδιαίτερη ένταση, σε μακρά διάρκεια και σε πολλά επίπεδα, δεδομένου ότι "ανοικτά μέτωπα" υπάρχουν μεταξύ των ισχυρών, μεταξύ εθνικών και πολυεθνικών εταιρειών, μεταξύ σούπερ μάρκετ και hard discount, μεταξύ όλων των προηγουμένων και των συνοικιακών σημείων πώλησης, είτε πρόκειται για αυτόνομες επιχειρήσεις είτε για ενταγμένες σε ομίλους αγορών.
Οι ισχυροί της αγοράς, έχοντας γνώση όλων αυτών, συνεχίζουν με αμείωτο ρυθμό τις επενδύσεις για την επέκταση των δικτύων τους με νέα καταστήματα. Από τα στοιχεία που συγκέντρωσε το “σελφ σέρβις”, σχετικά με τα κεφάλαια που διατέθηκαν πέρυσι και αυτά που διατίθενται φέτος, προκύπτουν τα εξής για τους επικεφαλής του κλάδου:
Όμιλος Καρφούρ-Μαρινόπουλος
Η Καρφούρ-Μαρινόπουλος πέρυσι προχώρησε σε σημαντικές επενδύσεις για τη δημιουργία τριών νέων υπέρ μάρκετ Carrefour στα Ιωάννινα, το Πασαλιμάνι και τη Θεσσαλονίκη (City Gate), 22 Champion Μαρινόπουλος, καθώς και για την εδραίωση του franchise. Ειδικότερα, το City Gate απαίτησε περί τα 80 εκατ. ευρώ, ενώ το επεκτατικό πλάνο περιέλαβε πέρυσι και την εξαγορά της αλυσίδας Ξυνός ΑΕ, με την οποία ο όμιλος εξασφάλισε 26 νέα σούπερ μάρκετ και τζίρο περί τα 66 εκατ. ευρώ.
Η Καρφούρ-Μαρινόπουλος συνέχισε και φέτος την επέκταση του δικτύου της. Ήδη κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους αύξησε τον αριθμό των καταστημάτων της με 11 νέες εμπορικές μονάδες, ανεβάζοντας το σύνολό τους σε 234, από 223 που ήταν στο τέλος του 2004. Από αυτά τα 16 ήταν υπέρ μάρκετ Carrefour, τα 134 σούπερ μάρκετ Champion Μαρινόπουλος, τα 53 proximity stores 5' Μαρινόπουλος και τα 31 franchise. Επίσης, φέτος η εταιρεία έστρεψε τις επεκτατικές βλέψεις της και εκτός συνόρων -συγκεκριμένα στην Κύπρο, όπου εξαγόρασε το 50,1% της αλυσίδας Chris Cash & Carry Public Ltd, η οποία διαθέτει 3 υπέρ μάρκετ, 3 σούπερ μάρκετ και ετήσιο κύκλο εργασιών περί τα 94 εκατ. ευρώ.
Dia
Αν κάποιος στον κλάδο επιμένει περισσότερο από όλους στην επιθετική επεκτατική πολιτική, αυτός είναι η Dia Hellas, η στρατηγική της οποίας προβλέπει τη δημιουργία ανά έτος περίπου 40 νέων καταστημάτων, με στόχο το δίκτυό της σε τρία χρόνια να αριθμεί 550 εμπορικές μονάδες. Ειδικότερα, το 2004 "έκλεισε" για την εταιρεία με 327 καταστήματα (εκ των οποίων τα 76 franchise). Τα 57 εξ αυτών στήθηκαν το 2004: 30 ιδιόκτητα και 26 franchise (πέρυσι έκλεισε 1 κατάστημα).
Φέτος η Dia Hellas έχει προγραμματίσει τη δημιουργία 48 νέων μονάδων, 22 από τις οποίες θα λειτουργήσουν με συμβάσεις δικαιόχρησης. Ενδιαφέρον έχουν επίσης τα στοιχεία για την ανάπτυξη του δικτύου εκφρασμένα σε τετραγωνικά μέτρα. Σύμφωνα με αυτά, στο τέλος του 2004 η εταιρεία είχε αυξήσει τους καθαρούς χώρους πωλήσεων κατά 14.000 τμ, έκταση η οποία αντιστοιχεί σε αύξηση του συνολικού εμπορικού εμβαδού κατά 16,5%, σε σχέση με το 2003. Φέτος, υπολογίζεται ότι οι καθαροί χώροι πώλησης θα αυξηθούν κατά ακόμη 10.000 τμ ή κατά 10% σε σχέση με το 2004. Στο τέλος του χρόνου εκτιμάται ότι ο εμπορικός χώρος των καταστημάτων της Dia θα είναι περίπου 107.500 τμ, έναντι 98.000 τμ πέρυσι.
Οι ετήσιες επεκτάσεις της εταιρείας απαιτούν σημαντικά κεφάλαια, παρά το γεγονός ότι η διοίκησή της δεν επενδύει στο real estate, επιλέγοντας την ενοικίαση για τη στέγαση των μονάδων της. Έτσι, και πέρυσι οι επενδύσεις της ήταν σημαντικές, αφού σε αξία έφθασαν τα 8,3 εκατ. ευρώ, κυρίως εξαιτίας της ίδρυσης μεγάλου αριθμού καταστημάτων, πράγμα που τη διαφοροποιεί άλλωστε από τους ανταγωνιστές της. Από το προαναφερόμενο ποσό, το δίκτυο πωλήσεων (νέα καταστήματα και αναβαθμίσεις παλαιών) απορρόφησε περίπου τα 6 εκατ. ευρώ. Φέτος εξελίσσονται επενδύσεις ύψους περίπου 12,4 εκατ. ευρώ. Εξ αυτών τα 8,2 εκατ. ευρώ διατίθενται και πάλι στο δίκτυο πωλήσεων (νέες μονάδες, εκσυγχρονισμός παλαιότερων).
Όμιλος Άλφα-Βήτα Βασιλόπουλος
Την ανάπτυξή της στη Βόρειο Ελλάδα και στα αστικά κέντρα που βρίσκονται στον οδικό άξονα Αθηνών-Θεσσαλονίκης, καθώς και σε περιοχές που εκτείνονται σε κοντινές αποστάσεις από αυτόν, προγραμματίζει η Άλφα-Βήτα Βασιλόπουλος στα επόμενα χρόνια, σχεδιάζοντας ταυτόχρονα τη δημιουργία μεγάλου κέντρου logistics στη συμπρωτεύουσα, για την καλύτερη τροφοδοσία του δικτύου της. Το επεκτατικό πλάνο της αλυσίδας για το διάστημα 2005-2008 ορίζει ανακαινίσεις για 5 μονάδες κάθε χρόνο, ανάπτυξη του δικτύου δικαιόχρησης (A-B Shop & Go και Α-Β Food Market) με 10 νέα καταστήματα το δωδεκάμηνο, καθώς και τη δημιουργία 5-8 ιδιόκτητων μονάδων ετησίως (σούπερ μάρκετ και City). Φέτος οι επενδύσεις της εταιρείας σε νέα καταστήματα υλοποιούνται κατά τη διάρκεια του β' εξαμήνου, ενώ μέχρι την έκδοση του τεύχους είχαν λειτουργήσει νέες μονάδες στον Περισσό και στο Χαλάνδρι. Συνολικά φέτος οι επενδύσεις της θα φθάσουν τα 40 εκατ. ευρώ, ενώ το 2006 υπολογίζεται ότι θα ανέλθουν σε 45 εκατ. ευρώ. Το 2004 η Άλφα-Βήτα Βασιλόπουλος ενίσχυσε το δίκτυό της με 2 νέα σούπερ μάρκετ, 2 νέα καταστήματα City και 6 franchise. Η περυσινή χρήση βρήκε τον όμιλο να διαθέτει 100 καταστήματα λιανικής, εκ των οποίων 91 σούπερ μάρκετ και 9 convenience stores, καθώς και 19 franchise, αλλά και 10 cash & carry. Από το σύνολο των καταστημάτων τα 26 λειτουργούν σε ιδιόκτητους χώρους και ακόμη 4 με μικτό καθεστώς, καταλαμβάνοντας συνολικά 150.845 τμ. Το 2004 πραγματοποιήθηκαν επενδύσεις ύψους 32,434 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 18,064 εκατ. ευρώ διατέθηκαν για νέα καταστήματα και τα 5,330 εκατ. ευρώ για ανακαινίσεις.
Όμιλος Βερόπουλος
Έμφαση στην ανάπτυξη δίνει και ο όμιλος Βερόπουλος, ο οποίος όμως ένα μεγάλο μέρος των διαθέσιμων κεφαλαίων τα τοποθετεί εκτός συνόρων. Συνολικά υπολογίζεται ότι οι δρομολογούμενες επενδύσεις πλησιάζουν τα 85 εκατ. ευρώ, ποσό το οποίο θα διατεθεί για τη δημιουργία δύο νέων εμπορικών μονάδων στη Σερβία, (του 3ου και 4ου Super Vero), την ίδρυση του 8ου Super Vero στο Σκόπια και του υπό σχεδιασμό μεγάλου εμπορικού κέντρου -βρίσκεται σε μεγάλο οικόπεδο που απόκτησε πρόσφατα ο όμιλος μετά από επαναληπτικό διαγωνισμό.
Εντός συνόρων οι επενδύσεις του ομίλου αφορούν τη δημιουργία ενός μεγάλου εμπορικού κέντρου στην Πάτρα, τουλάχιστον 3 νέων καταστημάτων και 2 ή 3 επεκτάσεων παλαιών καταστημάτων. Πέρυσι η αλυσίδα δημιούργησε 3 νέα καταστήματα (Αθήνα-Κολιάτσου, Θεσσαλονίκη, Ζάκυνθο), αλλά έκλεισε 3 σούπερ μάρκετ (Αθήνα-Νέος Κόσμος, Πάτρα, Θεσσαλονίκη), καθώς και 1 της Πανεμπορικής (Αθήνα-Περιστέρι). Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τα 33 καταστήματα της εξαγορασθείσας Πανεμπορική, συνεχίζεται το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού τους και, όπως εκτιμάται, θα ολοκληρωθεί το 2006 -φέτος θα αναβαθμιστούν συνολικά 7 ή 8 καταστήματα και το 2006 τα υπόλοιπα 10.
Οι επενδύσεις της αλυσίδας το 2004 (νέα καταστήματα, ανακαινίσεις) ανήλθαν σε 18,187 εκατ. ευρώ. Στο τέλος του έτους το δίκτυό της αριθμούσε 164 καταστήματα, εκ των οποίων 3 ήταν cash & carry. Συνολικά καταλάμβαναν έκταση 116.288 τμ, ενώ τα 25 στεγάζονταν σε ιδιόκτητα ακίνητα.
Σκλαβενίτης
Χωρίς αλλαγές σε ό,τι αφορά την επεκτατική της πολιτική, αλλά και χωρίς εκπλήξεις, κύλησε το 2004 για τη Σκλαβενίτης, η οποία συνεχίζει και φέτος να κινείται με μεγάλη αυτοσυγκράτηση -πάντα εντός των ορίων της Αττικής. Ούτε πέρυσι ούτε φέτος προχώρησε στη δημιουργία νέων καταστημάτων. Στο τέλος του 2004 η Σκλαβενίτης είχε συνολικά 36 καταστήματα, με άθροισμα έκτασης χώρων πωλήσεων περίπου 69.900 τμ.
Όμιλος Μετρό
Τη δημιουργία 3 καταστημάτων, με έδρες στην Πεντέλη (My Market), στην Καστοριά και την Ξάνθη (Cash & Carry), προβλέπει το φετινό πλάνο ανάπτυξης της Μετρό, ενώ δεν αποκλείεται νέο κατάστημα να υπάρξει και στην πόλη των Ιωαννίνων. Οι νέες μονάδες προστίθενται στα 66 καταστήματα που διέθετε η αλυσίδα στο τέλος του 2004, εκ των οποίων τα 39 ήταν σούπερ μάρκετ και τα υπόλοιπα 27 cash & carry, με άθροισμα έκτασης χώρων πωλήσεων 84.349 τμ. Η ίδρυση φέτος των 3 νέων καταστημάτων θα προσθέσει στους χώρους πωλήσεων της αλυσίδας ακόμα 4.829 τμ.
Πέρυσι η Μετρό λειτούργησε 1 σούπερ μάρκετ στους Αγίους Θεοδώρους και 2 cash & carry, στο Άργος και στην Αλεξανδρούπολη. Οι συνολικές επενδύσεις της αλυσίδας το 2004 ανήλθαν σε 15,720 εκατ. ευρώ και κατά το μεγαλύτερο μέρος τους διατέθηκαν στο δίκτυο πωλήσεων. Ειδικότερα, τα 6,2 εκατ. ευρώ επενδύθηκαν για τις αναβαθμίσεις των εμπορικών μονάδων -εξ αυτών το 80% διατέθηκε για την αναμόρφωση των καταστημάτων λιανικής σε My market- και 6,6 εκατ. ευρώ επενδύθηκαν στη δημιουργία νέων σούπερ μάρκετ και cash & carry.
Οι νέες αποθηκευτικές εγκαταστάσεις της Μετρό, οι οποίες θα λειτουργήσουν εντός του 2006, υπολογίζεται ότι θα κοστίσουν συνολικά 20 εκατ. ευρώ (οικόπεδο και εγκαταστάσεις). Το φετινό επενδυτικό πλάνο της προβλέπει επενδύσεις ανάλογες με αυτές του 2004.
Όμιλος Πέντε
Σημαντικές επενδύσεις για την ανάπτυξή της υλοποιεί φέτος και η Πέντε, στοχεύοντας στην ταχύτερη επέκταση του δικτύου πωλήσεων της Γαλαξίας. Το σχετικό πλάνο προβλέπει τη δημιουργία συνολικά 12 νέων εμπορικών μονάδων, δηλαδή 7 σούπερ μάρκετ και 5 cash & carry. Για την επέκταση του δικτύου της η Πέντε θα διαθέσει κεφάλαια συνολικού ύψους περίπου 20 εκατ. ευρώ, έναντι 14 εκατ. ευρώ το 2004. Πέρυσι η Πέντε δημιούργησε 8 νέα σημεία πώλησης, κλείνοντας όμως ταυτόχρονα 3, ενώ, μετά τον σχετικό συμψηφισμό και τον υπολογισμό των 13 καταστημάτων της Αργώ, το δίκτυο του ομίλου στο τέλος του 2004 περιελάμβανε 103 καταστήματα, έναντι 98 το 2003. Εξ αυτών τα 93 ήταν σούπερ μάρκετ (3 περισσότερα από το 2003) και τα υπόλοιπα 10 cash & carry (2 περισσότερα από το 2003).
Όμιλος Ατλάντικ
Διετές επενδυτικό πλάνο ανάπτυξης του δικτύου πωλήσεων υλοποιεί η Ατλάντικ, σχεδιάζοντας τη δημιουργία 8 νέων καταστημάτων, 4 από τα οποία θα είναι σούπερ μάρκετ και 4 cash & carry. Οι περισσότερες νέες μονάδες θα έχουν έδρες στην περιφέρεια, ενώ 5 εξ αυτών θα στεγαστούν σε ιδιόκτητες εγκαταστάσεις. Με την ολοκλήρωση του επενδυτικού πλάνου της, η Ατλάντικ θα διαθέτει συνολικά 199 καταστήματα, από τα οποία 173 θα απευθύνονται στους απλούς καταναλωτές και τα 26 σε επαγγελματίες. Στο τέλος του 2004 η αλυσίδα έλεγχε 191 εμπορικές μονάδες -ειδικότερα 169 σούπερ μάρκετ και 22 cash & carry.
Το δίκτυο της Ατλάντικ περιλαμβάνει και μονάδες franchise, που αριθμούν τις 350 -οι 53 από αυτές δημιουργήθηκαν το 2004. Επί του συνόλου των καταστημάτων δικαιόχρησης τα 98 ακολουθούν πλήρως τα πρότυπα της Άριστα και τα υπόλοιπα φέρουν ταμπέλες με την επωνυμία “Άριστα ειδικής συνεργασίας”.
Τους τελευταίους μήνες η αλυσίδα επένδυσε σημαντικά κεφάλαια για τη δημιουργία νέων κέντρων διανομής. Ειδικότερα, πέρυσι μετέφερε τις κεντρικές αποθήκες της από τα Καλύβια στο Κορωπί και πλέον εξυπηρετεί το δίκτυό της με συνολικά τέσσερα κέντρα διανομής (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Αίγιο, Καστέλα Ευβοίας).