ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ : ΕΚΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΑΥΤΟΣΥΓΚΡΑΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΙΜΩΝ

Υπέρ της κυριακάτικης αργίας, αλλά και της διεύρυνσης του ωραρίου λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων, τάσσεται με συνέντευξή του στο «σελφ σέρβις» ο υφυπουργός Ανάπτυξης, κ. Γιάννης Παπαθανασίου, υποστηρίζοντας ότι η εμπορική κοινότητα έχει μπροστά της τη «χρυσή» ευκαιρία να αυξήσει τις πωλήσεις της. Παραδέχεται όμως ότι η Ελλάδα είναι μια ακριβή χώρα σε σχέση με την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχει και προκαλεί την αγορά να κερδίσει το ενδιαφέρον των ξένων επισκεπτών κατά τη φετινή τουριστική περίοδο, ασκώντας με αυτοσυγκράτηση την τιμολογιακή πολιτική της. Σχετικά με την απαγόρευση των πωλήσεων κάτω του τιμολογιακού κόστους, ο κ. υφυπουργός αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο αλλαγών που θα ισχύουν με την προσαρμογή του εθνικού πλαισίου στο κοινοτικό, ενώ προαναγγέλλει παρεμβάσεις για την κατάργηση της πολυνομίας που πλήττει την ανάπτυξη των οργανωμένων αγορών. Επίσης δεσμεύεται για τη διοχέτευση κεφαλαίων στις ΜΜΕ μέσω του Γ’ ΚΠΣ με την ευκαιρία της ενδιάμεσης αναθεώρησής του.

σελφ σέρβις: Η πολυνομία αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους πονοκεφάλους των υπεραγορών. Πώς σκέφτεστε να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα, ώστε σχετικά γρήγορα το θεσμικό πλαίσιο ίδρυσης και λειτουργίας των αλυσίδων σούπερ μάρκετ να στηρίζει και να μην αποθαρρύνει τις επενδυτικές πρωτοβουλίες;

Γιάννης Παπαθανασίου: Πρώτα απ’ όλα θέλω να υπενθυμίσω ότι δύο αποφάσεις της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας στο διάστημα 1990-1993, αυτές για την απελευθέρωση των τιμών και τη διεύρυνση του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων, διαμόρφωσαν τις συνθήκες προσέλκυσης σημαντικών ξένων και εγχώριων επενδύσεων στον χώρο του λιανικού εμπορίου. Το υπενθυμίζω αυτό γιατί αυτές οι αποφάσεις είχαν προκαλέσει κύμα αντιδράσεων, αλλά ο χρόνος τις δικαίωσε απόλυτα. Υπήρξαν σημαντικά οφέλη για το σύνολο της εθνικής οικονομίας και τους καταναλωτές. Το θέμα της πολυνομίας είναι ασφαλώς ένα επιπλέον εμπόδιο για την πραγματοποίηση νέων σημαντικών επενδύσεων. Δεν αφορά μόνο το λιανικό εμπόριο, αλλά το σύνολο της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Είναι ένα θέμα που θα εξεταστεί σε συνεργασία με το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, προκειμένου να υπάρξει ένα απλό ρυθμιστικό πλαίσιο, που να προσελκύει και να μην αποθαρρύνει νέες επενδυτικές πρωτοβουλίες.

Σύντομα οι οριστικές αποφάσεις

σελφ σέρβις: Προεκλογικά ο προκάτοχός σας κ. Κίμων Κουλούρης επιχείρησε να ρυθμίσει –ανεπιτυχώς– το καθεστώς των προσφορών για το λιανεμπόριο, ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων από την εμπορική κοινότητα. Πόσο περιοριστικό θεωρείτε ότι πρέπει να είναι το θεσμικό πλαίσιο ώστε να διασφαλίζεται η ορθή λειτουργία της αγοράς;

Γ.Π.: Πιστεύω ότι δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε την πυρίτιδα. Οφείλουμε να μελετήσουμε το αντίστοιχο ρυθμιστικό πλαίσιο των άλλων χωρών της ευρωζώνης, να ακούσουμε όλες τις αντικρουόμενες απόψεις των φορέων της αγοράς και να καταλήξουμε σε αποφάσεις, που θα διασφαλίζουν τη λειτουργία του ισότιμου ανταγωνισμού και της προστασίας των συμφερόντων των καταναλωτών. Έχουμε ξεκινήσει όλες τις διαδικασίες μελέτης και διαβούλευσης και σύντομα θα καταλήξουμε σε οριστικές αποφάσεις.

Ανταγωνιστικότητα-απελευθέρωση-καταναλωτής

σελφ σέρβις: Ο πρωθυπουργός, αναθέτοντάς σας τα καθήκοντα του υφυπουργού Εμπορίου, σας ζήτησε να οδηγήσετε την οικονομία σε χαμηλά επίπεδα πληθωρισμού. Είναι εφικτός αυτός ο στόχος όταν η αγορά ζητά την εφαρμογή του νόμου περί απαγόρευσης των πωλήσεων κάτω του τιμολογιακού κόστους;

Γ.Π.: Η πολιτική μας για τη συγκράτηση των τιμών στηρίζεται στο τρίπτυχο ανταγωνιστικότητα-απελευθέρωση αγορών-καταναλωτική συνείδηση. Την ανταγωνιστικότητα την προωθούμε με τη φορολογική μεταρρύθμιση και τον νέο αναπτυξιακό νόμο, που πρόκειται να ανακοινώσει το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών το ερχόμενο φθινόπωρο. Στόχος μας είναι να μειώσουμε το φορολογικό κόστος των εταιρειών και να στρέψουμε περισσότερους αναπτυξιακούς και κοινοτικούς πόρους στον εκσυγχρονισμό όλων των επιχειρήσεων. Τον ανταγωνισμό πρόκειται να τον ενισχύσουμε με την απελευθέρωση των αγορών, που ακόμα παραμένουν κλειστές. Επιπλέον, προωθούμε τη χαρτογράφηση των αγορών, προκειμένου να διαπιστώσουμε τις ολιγοπωλιακές εκφάνσεις της και να προχωρήσουμε σε πρακτικά μέτρα καταπολέμησης των μεσαζόντων, ενίσχυσης των δυνάμεων του ανταγωνισμού, με αποτελεσματικό έλεγχο και επιβολή ποινών σε εταιρείες που κάνουν κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης τους, που διενεργούν συμπράξεις και ακολουθούν εναρμονισμένες πρακτικές, και που στρέφονται τελικά εναντίον των καταναλωτών. Την καταναλωτική συνείδηση οφείλουμε να την αναπτύξουμε πρώτα απ’ όλα μέσα από το ίδιο το εκπαιδευτικό μας σύστημα και στη συνέχεια με τη στήριξη των καταναλωτικών ενώσεων, μέσω της δημόσιας και διαρκούς διαβούλευσης μαζί τους, καθώς και μέσω της εντατικοποίησης των ελέγχων, ώστε να τηρούνται οι όροι υγιεινής των προϊόντων και ενημέρωσης των καταναλωτών για την ποιότητα, την προέλευση και την τιμή των προϊόντων. Είναι σαφές, ότι αυτές οι νέες πολιτικές χρειάζονται χρόνο για να αποδώσουν. Αλλά είναι βέβαιο ότι θα αποδώσουν καλύτερα αποτελέσματα για τους καταναλωτές σε σύγκριση με την προηγούμενη κυβερνητική πολιτική.

Όσο για τις πωλήσεις κάτω του κόστους, αυτό που θα να κάνουμε είναι να δούμε, σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, αν υπάρχει ανάγκη περαιτέρω βελτίωσης του υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου και προσαρμογής του στις κοινοτικές οδηγίες.

Ανοίγει ο δρόμος για την κοινοτική χρηματοδότηση

σελφ σέρβις: Τα τελευταία χρόνια η εμπορική κοινότητα επιμένει, φορτικά ίσως, για τη συμμετοχή του κλάδου στα προγράμματα χρηματοδότησης της ΕΕ. Γιατί μέχρι σήμερα οι εμπορικές επιχειρήσεις παραμένουν αποκλεισμένες από τα κοινοτικά κεφάλαια;

Γ.Π.: Η εμπορική κοινότητα σωστά επιμένει και πρέπει να συμμετέχει στα προγράμματα χρηματοδότησης της ΕΕ. Όλες οι ιδιωτικές επιχειρήσεις θα έπρεπε να είχαν μεγαλύτερο μερίδιο χρηματοδότησης από τα προγράμματα της ΕΕ. Ενδεικτικό είναι ότι στη χώρα μας για κάθε 100 ευρώ που δίνονται μέσω του Γ’ KΠΣ, μόνο τα 22 πηγαίνουν στην ιδιωτική οικονομία, όταν κατ’ αντιστοιχία στην Iσπανία είναι 38 και στην Iταλία 48. Θεωρώ λοιπόν ότι με αφορμή την ενδιάμεση αναθεώρηση του Γ’ KΠΣ, που βρίσκεται σε εξέλιξη, θα πρέπει οι πόροι που είχαν διατεθεί για διάφορα προγράμματα του δημόσιου τομέα και λιμνάζουν, να διοχετευτούν σε όφελος της ιδιωτικής οικονομίας. Ταυτόχρονα όμως είναι εξίσου σημαντικό να απαλειφθούν οι γραφειοκρατικές υπερβολές που παρεμποδίζουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις από τη συμμετοχή τους σε προγράμματα του Γ’ ΚΠΣ. Να απαλειφθούν οι όροι και οι πρακτικές που παρεμποδίζουν την ίση συμμετοχή όλων των τομέων στα προγράμματα –εμπορίου, υπηρεσιών, μεταποίησης. Να προσαρμοστούν οι όροι συμμετοχής των επιχειρήσεων (κύκλος εργασιών, απασχόληση) στα ελληνικά δεδομένα, ώστε οι όροι να μην οδηγούν στον αποκλεισμό τους. Και επίσης θα πρέπει να διαμορφώσουμε αξιόπιστο σύστημα ελέγχου καλής εκτέλεσης των προγραμμάτων και μέτρησης των αποτελεσμάτων τους.

Διευρυμένο το ωράριο στους Ολυμπιακούς

σελφ σέρβις: Τάσσεστε υπέρ ή κατά της κυριακάτικης αργίας την οποία διαφυλάσσουν με… νύχια και με δόντια κυρίως οι μικρές και μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις;

Γ.Π.: Αν εξαιρέσει κανείς τις τουριστικές περιοχές, δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα. Η δική μας προτεραιότητα είναι να καταφέρουμε να χαρτογραφήσουμε το συντομότερο δυνατό όλες τις αγορές, να αποκτήσουμε ένα αξιόπιστο σύστημα παρακολούθησης των τιμών σε βασικά είδη και προϊόντα, προκειμένου να προχωρήσουμε σε συγκεκριμένα βήματα ανοίγματος των αγορών και έντασης του ανταγωνισμού.

σελφ σέρβις: Κρίνετε αναγκαία τη διεύρυνση του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων;

Γ.Π.: Νομίζω ότι θα είναι σε όφελος των ίδιων των καταστημάτων να λειτουργήσουν με διευρυμένο ωράριο λειτουργίας. Ολόκληρος ο κλάδος του λιανικού εμπορίου έχει τη χρυσή ευκαιρία να αυξήσει σημαντικά τις πωλήσεις και τα κέρδη του και –γιατί όχι;– να διεκδικήσει μεσοπρόθεσμα ένα σημαντικό κομμάτι εμπορικού τουρισμού. Σε πάρα πολλά είδη η αγορά της Αθήνας προσφέρει ιδιαίτερα χαμηλές τιμές για τους επισκέπτες. Σε άλλα όμως είμαστε ακριβότεροι και με τη βοήθεια του ευρώ οι καταναλωτές θα είναι πάρα πολύ αυστηροί στις επιλογές τους.

Το πάθημα ας μας γίνει μάθημα

σελφ σέρβις: Κατά το παρελθόν δεν υπήρξε φθηνή Ολυμπιακή πόλη, το αντίθετο μάλιστα. Γιατί λοιπόν η Αθήνα να επιτύχει το ακατόρθωτο όπως διατείνεστε, όταν μάλιστα στην Ελλάδα έχουμε μάθει να λειτουργούμε εκ του προχείρου και με γνώμονα την «αρπαχτή»;

Γ.Π.: Αν και είναι σωστό αυτό που λέτε, εξίσου αληθές είναι ότι η εισαγωγή του ευρώ έχει βοηθήσει όλους τους καταναλωτές να μπορούν να συγκρίνουν τις τιμές. Αρκετοί λοιπόν επισκέπτες θα διαπιστώσουν ότι είμαστε μια χώρα ακριβή σε σύγκριση με την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουμε, όπως το έχουν διαπιστώσει και τα εκατομμύρια τουρίστες που επισκέφτηκαν τα τελευταία χρόνια τη χώρα μας, με αποτέλεσμα να χάνουμε κάθε χρόνο μερίδιο της αγοράς, σε σχέση με τους άμεσους ανταγωνιστές μας. Αυτό είναι ένα πάθημα που πρέπει να μας γίνει μάθημα. Αν θέλουν οι εμπορικές μας επιχειρήσεις να αυξήσουν πωλήσεις και κέρδος κατά τη διάρκεια της Ολυμπιάδας, θα πρέπει να ασκήσουν πολύ προσεκτική τιμολογιακή πολιτική. Διαφορετικά θα δουλέψουν χωρίς το αντίστοιχο και μόνιμο όφελος. Είναι αισιόδοξο το γεγονός ότι ήδη ο εμπορικός κόσμος ετοιμάζει διαφημιστική καμπάνια, με στόχο να περάσει το μήνυμα ότι η Ελλάδα είναι μια φθηνή χώρα για τις αγορές των επισκεπτών της. Προσπαθεί συνεπώς να εκμεταλλευτεί με τον καλύτερο τρόπο την Ολυμπιάδα, προκειμένου να ενισχύσει τη θέση της Αθήνας στον εμπορικό τουρισμό. Επιπλέον, σε ορισμένα είδη, όπως τα ηλεκτρικά είδη ήχου και εικόνας, παρατηρούνται σημαντικές μειώσεις τιμών. Γνωρίζω δυστυχώς ότι οι «καλές ειδήσεις δεν πουλάνε», αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να καλλιεργήσουμε μόνοι μας ψυχολογία ανατιμήσεων στην αγορά. Προσφέρουν κακή υπηρεσία όσοι το κάνουν αυτό και πολύ περισσότερο όσοι προτίθενται να το επιβεβαιώσουν στην πράξη. Οι φθηνές τιμές και οι ποιοτικές υπηρεσίες είναι η μόνη στρατηγική για την επιτυχία του στόχου μας, η οποία θα εξασφαλίσει σημαντικά οφέλη για όλους.

σελφ σέρβις: Κατά το παρελθόν η παρουσία σας στο Υπουργείο Ανάπτυξης ως εκπροσώπου του ΕΒΕΑ αποσκοπούσε στην άσκηση πιέσεων στην εκάστοτε κυβέρνηση για τη ρύθμιση θεμάτων της αγοράς. Πώς αισθάνεστε που σήμερα βρίσκεται στην αντίπερα όχθη;

Γ.Π.: Ως πρόεδρος του ΕΒΕΑ ασκούσα συμβουλευτικό ρόλο στην εκάστοτε κυβέρνηση για θέματα της αγοράς. Σήμερα ως υφυπουργός έχω τη δυνατότητα πολλές από τις πολιτικές που προωθούσαμε να τις κάνουμε πράξη. Η πρόκληση είναι μεγάλη και με τη συνεργασία όλων των φορέων της αγοράς πιστεύω ότι μπορούμε να κάνουμε βήματα μπροστά.

σελφ σέρβις:Ολοκληρώνοντας κάποτε τη θητεία σας στο Υπουργείο Ανάπτυξης σε ποιους τομείς θα θέλατε να έχετε –πάση θυσία– επιτύχει τους στόχους σας;

Γ.Π.: Στο να έχει αποκτήσει η αγορά ένα σύγχρονο και απλό ρυθμιστικό πλαίσιο, που να ευνοεί την προσέλκυση επενδύσεων, στο να υπάρχει ισοτιμία στον ανταγωνισμό και στο να είναι ο καταναλωτής ο κυρίαρχος στην αγορά. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού και ο ΕΦΕΤ να έχουν αποκτήσει την απαιτούμενη τεχνογνωσία και οργανωτική δυνατότητα, ώστε να διασφαλίζεται η διάφανη λειτουργία της αγοράς και να προστατευθεί η υγιεινή και ασφάλεια των τροφίμων. Να έχει δημιουργηθεί ένα αξιόπιστο και διάφανο σύστημα κρατικών προμηθειών, όπως επίσης να αξιοποιείται πλήρως το ηλεκτρονικό εμπόριο.

ΓΑΛΑΚΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ Β. ΕΛΛΑΔΑΣ : ΚΕΡΔΟΦΟΡΑ …ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ

«Η επίθεση των βορείων» βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και η μάχη του ραφιού έχει ανάψει για τα καλά. Οι γαλακτοβιομηχανίες της βόρειας Ελλάδας υλοποιούν σημαντικές επενδύσεις προκειμένου να αναπτυχθούν στην Αττική και τη νότια Ελλάδα. Το τελευταίο δωδεκάμηνο μάλιστα ο ανταγωνισμός στην αγορά του λεκανοπεδίου έχει αυξηθεί ιδιαίτερα.

Ήρθαν για να μείνουν

Ακόμη και οι μικρές βιομηχανίες του κλάδου, συγκρινόμενες με τους «μεγάλους παίκτες» της εγχώριας αγοράς (ΦΑΓΕ, ΔΕΛΤΑ), όχι μόνο τολμούν να διεισδύσουν στην αγορά της πρωτεύουσας, αλλά, όπως προκύπτει από τις πωλήσεις τους, φαίνεται ότι επιβραβεύονται για το ρίσκο αυτό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η θεσσαλική γαλακτοβιομηχανία ΟΛΥΜΠΟΣ ΑΕ, τα προϊόντα της οποίας διατίθενται σε όλες τις μεγάλες αλυσίδες της Αττικής.

Η μεγάλη επένδυση της ΜΕΒΓΑΛ

Η τρίτη μεγαλύτερη βιομηχανία του κλάδου, η ΜΕΒΓΑΛ, μέχρι το τέλος του Ιουλίου αναμένεται να έχει ολοκληρώσει την κατασκευή του νέου κέντρου διανομής της στο λεκανοπέδιο της Αττικής. Με τον τρόπο αυτό η εταιρεία ανεβάζει ψηλά τον πήχη του ανταγωνισμού, υλοποιώντας για φέτος μια επένδυση ύψους 15 εκατ. ευρώ. Η ΜΕΒΓΑΛ κατά τη διάρκεια της φετινής χρονιάς θα διαθέσει στην αγορά 20 νέα προϊόντα, ενώ για το χρονικό διάστημα 2004-2005 αναμένεται να προχωρήσει σε επενδύσεις συνολικού ύψους 50 εκατ. ευρώ. Ο κύκλος εργασιών της εταιρείας ανήλθε πέρυσι στα 164,27 εκατ. ευρώ, με κέρδη 6,27 εκατ. ευρώ, ενώ φέτος προβλέπεται αύξηση του τζίρου της κατά 10% και των κερδών της κατά 3%-4%.

Επεκτείνεται η ΚΡΙ-ΚΡΙ

Ανάλογη επιθετική πολιτική ακολουθεί και η σερραϊκή γαλακτοβιομηχανία ΚΡΙ-ΚΡΙ, η οποία πυκνώνει συνεχώς το δίκτυό της σε όλη τη χώρα και παράλληλα προωθεί στην αγορά νέα προϊόντα παγωτού και γιαούρτης. Στις βασικές προτεραιότητές της είναι η δυναμική ανάπτυξη του δικτύου διανομής σε όλη τη χώρα. Στο πλαίσιο αυτό οι υπεύθυνοι της εταιρείας εκτιμούν ότι εντός του τρέχοντος έτους θα προσθέσουν στο δίκτυό της, περίπου 1.000 νέα σημεία πώλησης, ενδυναμώνοντας την παρουσία της τόσο στην Αττική όσο και στην Πελοπόννησο.

«ΟΛΥΜΠΟΣ» και στην Πάτρα

Η θεσσαλική γαλακτοβιομηχανία ΟΛΥΜΠΟΣ διείσδυσε το τελευταίο δίμηνο του 2003 στην αγορά της Αθήνας με προϊόντα γιαούρτης, ενώ παράλληλα ενίσχυσε την παρουσία της στη νότια Ελλάδα, με πρώτο στόχο την αγορά της Πάτρας στην οποία άρχισε ήδη να δραστηριοποιείται.

Με δύναμη από τον βορρά

Ακόμη και μικρότερες γαλακτοβιομηχανίες από την ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη επιχειρούν να αναπτυχθούν προς τον νότο. Η ΕΒΡΟΦΑΡΜΑ βρίσκεται ήδη στα ράφια των μεγάλων αθηναϊκών αλυσίδων και όπως όλα δείχνουν είναι θέμα χρόνου να λανσάρει νέα προϊόντα στην αγορά. Στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκεται και η εταιρεία ΝΕΟΓΑΛ, που έχει αποσπάσει μερίδιο από τη δύσκολη αγορά της Αττικής.

Εκτός από τη ΝΕSTLÉ οι άλλες τέσσερις βιομηχανίες, οι οποίες το τελευταίο διάστημα ανανέωσαν σημαντικά την γκάμα των προϊόντων τους ή εισήλθαν στην αγορά του νότου, είναι όλες από τη βόρεια Ελλάδα (ΑΓΝΟ, ΑΛΠΙΝΟ, ΚΡΙ-ΚΡΙ, ΟΛΥΜΠΟΣ).

ΤΣΙΓΑΡΑ : ΟΙ LIGHT ΤΙΜΕΣ ΑΝΑΨΑΝ ΦΩΤΙΕΣ

Όλα ξεκίνησαν τον Φεβρουάριο του 2003, όταν η ΣΕΚΑΠ εισήγαγε στην αγορά το GR των 25 τσιγάρων στη τιμή του 1,80 ευρώ, με τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς η τιμή του να διαμορφώνεται στο 1,90 ευρώ.

Τον Ιανουάριο του 2004 η ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ λάνσαρε το 25άρι Οld-Navy στην τιμή 1,90 ευρώ, αποσπώντας ένα εξίσου σημαντικό κομμάτι της αγοράς. Έναν μήνα μετά η JAPAN TOBACCO «κατεβάζει» την τιμή του πακέτου Winston των 25 τσιγάρων από τα 2,70 στα 2,50 ευρώ και την τιμή του Winston των 20 τσιγάρων από τα 2,30 στα 2 ευρώ. Η συνέχεια ήρθε από την GALLAGHER, η οποία τον περασμένο Μάρτιο μείωσε την τιμή σε ένα από τα χαμηλής κυκλοφορίας σήματά της, το 20άρι Ronson, από τα 2,40 στο 1,50 ευρώ, ενώ η KIOSK TOBACCO εισήγαγε το Burton 25 σε Original και Silver με τιμή 1,80 ευρώ. Στον χορό των μειώσεων εισήλθε και η ΚΑΡΕΛΙΑ που τον περασμένο Απρίλιο λάνσαρε το 20άρι Leader στην τιμή του ενός ευρώ. Η απάντηση ήρθε από την ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ που στις 24 Ιουνίου κυκλοφόρησε το Next στην τιμή των 80 λεπτών!!!

Η μείωση τιμών έφερε δραματική πτώση των κερδών

Όπως τόνισε στο «μαγαζί μας» ο κ. Ηλίας Χατζηβασίλογλου, πρόεδρος του Συνδέσμου Πρατηριούχων Σιγαρέτων Αθηνών και Προαστίων Αττικής, «τέτοιου είδους κινήσεις και πολιτικές εκ μέρους των μεγάλων καπνοβιομηχανιών θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις για τις επιχειρήσεις του κλάδου μας, αλλά και για το ίδιο το κράτος. Όλοι έχουμε επενδύσει στις επιχειρήσεις μας προσδοκώντας οφέλη, αλλά αντί κερδοφορίας είμαστε αντιμέτωποι με τη δραματική συρρίκνωση των εσόδων μας και για τον λόγο αυτό δεν έχουμε δικαίωμα να παραμείνουμε αδρανείς».

Οι πρατηριούχοι αλλά και οι ιδιοκτήτες των μικρών μαγαζιών κάνουν λόγο για σκληρή «κόντρα» μεταξύ των καπνοβιομηχανιών, η οποία ήδη έχει προκαλέσει δραματική μείωση των κερδών τους.

Ο πόλεμος του καπνού …καίει τον κλάδο

Οι επαγγελματίες του κλάδου εκτιμούν ότι ο πόλεμος των καπνοβιομηχανιών θα προκαλέσει και άλλες παρενέργειες, αφού πολλοί συνάδελφοί τους που αντιμετωπίζουν πρόβλημα ρευστότητας δεν θα μπορέσουν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους προς τις συνεργαζόμενες εταιρείες, ενώ αναμένεται να γίνει εντονότερο το πρόβλημα της είσπραξης από τους λιανοπωλητές καπνοπώλες που θα εισπράττουν –και άρα θα κερδίζουν– λιγότερα και θα εμφανίζονται ασυνεπείς στις υποχρεώσεις τους προς τους πρατηριούχους τσιγάρων.

Μια εξίσου σοβαρή παρενέργεια του πολέμου των καπνοβιομηχανιών αφορά το Υπουργείο Οικονομικών και τα προβλεπόμενα έσοδά του από τη φορολογία των τσιγάρων. Κανείς δεν γνωρίζει πώς θα αντιδράσει ο κ. Αλογοσκούφης όταν διαπιστώσει ότι εκατομμύρια ευρώ, αντί να μπουν στα ταμεία του κράτους, θα έχουν γίνει… καπνός.

ΔΙΚΑΟΥΧΟΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΠΕΡΙΠΤΕΡΟΥ

Το περιοδικό μας έχει δεχθεί αρκετά τηλεφωνήματα από αναγνώστες που ενδιαφέρονται για την τύχη των αδειών εκμετάλλευσης περιπτέρου μετά τον θάνατο του δικαιούχου. Το παρόν άρθρο παρέχει πληροφορίες σχετικά με τη μεταφορά του δικαιώματος άδειας εκμετάλλευσης περιπτέρου στην περίπτωση αυτή, καθώς και τις υποχρεώσεις του νέου δικαιούχου.

Είναι γνωστό πως το δικαίωμα εκμετάλλευσης περιπτέρου παραχωρείται σε άτομα για τα οποία ισχύουν πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Τι γίνεται όμως με την άδεια εκμετάλλευσης όταν ο δικαιούχος πεθαίνει ; Παραθέτουμε τα βασικά στοιχεία της σχετικής νομοθεσίας :

Οπως ορίζει το άρθρο 16 του νομοθετικού διατάγματος 1044/1971, όπως αυτό αντικαταστάθηκε από το άρθρο 7 του νόμου 1043/1980, δικαιούχοι του δικαιώματος εκμετάλλευσης περιπτέρου σε περίπτωση θανάτου του ανάπηρου ή του θύματος πολέμου είναι η χήρα του δικαιούχου, τα ανύπαντρα παιδιά του στην περίπτωση που είναι κορίτσια, τα ανήλικα όταν είναι αγόρια και εφόσον έχουν δικαίωμα συντάξεως από τον αποβιώσαντα, καθώς και τα ενήλικα παιδιά του εφόσον είναι είτε ανίκανα προς εργασία είτε σπουδάζουν σε ανώτερες ή ανώτατες σχόλες και μέχρι τη συμπλήρωση του εικοστού τετάρτου έτους της ηλικίας τους. Εξάλλου, σύμφωνα με το άρθρο 2 της υπουργικής απόφασης Κ5671/1487/1984, δικαιούχοι δεν είναι πλέον ούτε οι επιζώντες γονείς ούτε οι ανύπαντρες αδελφές του αποβιώσαντος –οι οποίες είχαν το δικαίωμα εκμετάλλευσης του περιπτέρου στην περίπτωση που δεν υπήρχαν γονείς– εφόσον συνταξιοδοτούνται, δεδομένου ότι ρητώς το άρθρο 2 προβλέπει συνέχιση της μίσθωσης μόνο για τη σύζυγο και τα παιδιά του αποβιώσαντος δικαιούχου της εκμετάλλευσης του περιπτέρου.

Πρέπει επιπλέον να αναφέρουμε ότι, σύμφωνα με το άρθρο 17 του νόμου 1044/1971, οι κληρονόμοι των αποθνησκόντων δικαιούχων περιπτέρου, καθώς και όσοι ασκούν την εκμετάλλευση των περιπτέρων (πχ μισθωτές), υποχρεούνται εντός προθεσμίας ενός μηνός να αναγγείλουν τον θάνατο του δικαιούχου στην αρμόδια Αρχή για την αποκατάσταση των αναπήρων και των θυμάτων πολέμου. Μετά τη συμπλήρωση τριμήνου από τον θάνατο του δικαιούχου και μέχρι να ορισθεί με απόφαση του νομάρχη ο νέος δικαιούχος της εκμετάλλευσης του περιπτέρου, ο μισθωτής πρέπει να καταβάλει το μίσθωμα στο Ταμείο Αρωγής Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου. Κατά τη διάρκεια του τριμήνου που αρχίζει από τον θάνατο του δικαιούχου, η εκμετάλλευση του περιπτέρου ανήκει στους κληρονόμους του δικαιούχου και μάλιστα ανεξάρτητα από το αν τελικώς έχουν νομικά το δικαίωμα εκμετάλλευσης του περιπτέρου.

Ο νέος δικαιούχος εκμετάλλευσης περιπτέρου που θα οριστεί από τη νομαρχία μπορεί να αποβάλλει τον μισθωτή, ακόμα κι αν δεν έχει λήξει το μισθωτήριό του και να εκμεταλλευτεί ο ίδιος το περίπτερο ή να συνάψει σύμβαση μίσθωσης με νέο μισθωτή.

ΣΧΟΛΙΚΑ – ΧΑΡΤΙΚΑ : Η ΔΙΑΝΟΜΗ ΕΠΕΚΤΕΙΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΣΕ ΝΕΑ ΚΑΝΑΛΙΑ

Η δημιουργία ενός mini χαρτοπωλείου εντός του σούπερ μάρκετ καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους είναι απαραίτητη για την αύξηση της ζήτησης, συμβουλεύουν οι εταιρείες του κλάδου, οι οποίες το τελευταίο διάστημα ενδιαφέρονται να επεκτείνουν τη διανομή των προϊόντων τους σε νέα κανάλια, όπως είναι οι αλυσίδες πώλησης καλλυντικών ή εξυπηρέτησης των αναγκών κινητής τηλεφωνίας.

Οι μεγάλοι παίκτες της αγοράς συμφωνούν σε μία βασική διαπίστωση. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας τριετίας, παρά τη στάση ορισμένων αλυσίδων σούπερ μάρκετ που αντιμετωπίζουν αυτή την κατηγορία προϊόντων ως καθαρά εποχιακή, η αγορά κινείται αυξητικά. Όπως μας επεσήμανε η κ. Ντορίνα Ιωαννίδου, marketing manager της ΗΕΝΚΕL PELIKAN, «στις κατηγορίες των προϊόντων στις οποίες δραστηριοποιείται η εταιρεία μας (είδη γραφής, ζωγραφικής, διορθωτικά, αξεσουάρ κά), το μέγεθος της αγοράς στο κανάλι του σούπερ μάρκετ εκτιμάται ότι ξεπερνά σε τιμές λιανικής το ποσό των 7 εκατ. ευρώ». Την ίδια εκτίμηση για την πορεία της αγοράς έχει και η κ. Αντιγόνη Ξιώνη, προϊσταμένη marketing και πωλήσεων προϊόντων γραφείου και εποπτικών παρουσιάσεων της 3Μ ΗΕLLAS ΕΠΕ. Όπως μας είπε, «στην αγορά του retail market αυξάνεται η κίνηση των προϊόντων και η τάση αυτή δεν αφορά μόνο την εγχώρια αγορά, αλλά και τις αγορές των άλλων ευρωπαϊκών χωρών».

Μικρό παραμένει το μερίδιο διανομής των σούπερ μάρκετ

Κατά παράδοση οι εκτιμήσεις σε ό,τι αφορά τα μερίδια που κατέχουν τα κανάλια διανομής –σούπερ μάρκετ, βιβλιοχαρτοπωλεία, μικρά σημεία λιανικής πώλησης– θυμίζουν …αποτελέσματα φοιτητικών εκλογών, καθώς οι εκτιμήσεις των μεγάλων εταιρειών παρουσιάζουν σημαντικές αποκλίσεις. Ωστόσο όλοι συμφωνούν ότι τα σούπερ μάρκετ, αν και μπήκαν δυναμικά στο παιχνίδι πριν από μερικά χρόνια, εξακολουθούν ακόμη και σήμερα να κατέχουν σχετικά μικρό μερίδιο της αγοράς. Αυτό συμβαίνει κυρίως για δύο λόγους. Ο πρώτος, διότι οι περισσότερες αλυσίδες αντιμετωπίζουν τα προϊόντα της κατηγορίας ως προϊόντα μεγάλης εποχικότητας, οπότε μετά το τέλος της περιόδου έντονης ζήτησης ο χώρος των ειδών της κατηγορίας περιορίζεται δραστικά στο ράφι. Ο δεύτερος λόγος σχετίζεται με την αναδιοργάνωση των παραδοσιακών βιβλιοχαρτοπωλείων, κλάδος ο οποίος μετά την είσοδο των μεγάλων αλυσίδων στην αγορά των σχολικών-χαρτικών τέθηκε σε εγρήγορση, βελτιώνοντας την ποικιλία των προϊόντων του, τις τιμές και την ποιότητα παροχής υπηρεσιών προς τους καταναλωτές.

Βιβλιοχαρτοπωλεία – σούπερ μάρκετ: σημειώσατε 1

Όπως τόνισε η κ. Ιωαννίδου (HENKEL PELIKAN), «βάσει ερευνών που διεξάγει η εταιρεία μας, φαίνεται ότι περίπου το 20% των καταναλωτών αγοράζουν κάποια χαρτοπωλιακά προϊόντα και από το σούπερ μάρκετ, χωρίς να προσδιορίζουν ποια από αυτά και πότε τα αγοράζουν. Το βασικό κανάλι διανομής παραμένει το βιβλιοχαρτοπωλείο, πράγμα που οφείλεται κυρίως στη στάση των αλυσίδων. Κατά συνέπεια η εκτίμηση μας είναι ότι το μερίδιο αγοράς που κατέχουν τα σούπερ μάρκετ στα είδη χαρτοπωλείου είναι της τάξης του 10%-12%».

Σύμφωνα με την εκτίμηση της 3Μ HELLAS, οι πωλήσεις των μεγάλων αλυσίδων στις κατηγορίες των προϊόντων που δραστηριοποιείται η συγκεκριμένη εταιρεία, κυμαίνονται στα περυσινά επίπεδα, δηλαδή περίπου στο 19% των συνολικών πωλήσεων της αγοράς.

Ένα mini χαρτοπωλείο στο σούπερ μάρκετ

Όπως εκτιμάται, η δημιουργία ενός mini χαρτοπωλείου εντός του σούπερ μάρκετ είναι απαραίτητη, προκειμένου να αυξηθεί η ζήτηση. Συνεπώς η παρουσία κάθε υποκατηγορίας προϊόντων στο ράφι είναι επιβεβλημένη με τουλάχιστον δύο επιλογές σε επίπεδο μάρκας. Τα είδη που θα τοποθετηθούν πρέπει να παρουσιάζουν κίνηση σε όλη τη διάρκεια του έτους και να καλύπτουν τις βασικές ανάγκες του σύγχρονου καταναλωτή. Ένα επαρκές μείγμα πρέπει να αποτελείται όχι μόνο από τα «καθαρόαιμα» σχολικά-χαρτικά και fancy προϊόντα, αλλά και από τα είδη οργάνωσης γραφείου που απευθύνονται σε καταναλωτές πέραν του μαθητόκοσμου.

Σε γενικές γραμμές οι τιμές πώλησης των χαρτοπωλιακών ειδών στα σούπερ μάρκετ κυμαίνονται στα ίδια επίπεδα με αυτά του παραδοσιακού χαρτοπωλείου. Όπως μας εξήγησε η κ. Ιωαννίδου (HENKEL PELIKAN), «αρκετές φορές υπάρχει μια μικρή επιβάρυνση λόγω της ειδικής συσκευασίας blister, που εξυπηρετεί τόσο τις αλυσίδες όσο και τους καταναλωτές». Για το θέμα της πολιτικής τιμών η άποψη της κ. Ξιώνη (3Μ HELLAS) είναι «ότι οι αυξήσεις κινούνται συνήθως στο ύψος του πληθωρισμού. Το ίδιο θα ισχύσει και φέτος».

Στη συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντων δεν υπάρχουν private labels. Ωστόσο ορισμένες αλυσίδες σούπερ μάρκετ κάνουν αποκλειστικές εισαγωγές κάποιων επιλεγμένων προϊόντων, τα οποία διαθέτουν από τα ράφια τους.

Η διανομή επεκτείνεται

Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο της αγοράς αυτής βρίσκεται στην εμφάνιση νέων σημείων λιανικής πώλησης για τα προϊόντα της κατηγορίας, ή, για να είμαστε πιο ακριβείς, στην τοποθέτησή τους σε κανάλια διανομής που δεν είχαν αξιοποιηθεί μέχρι πρόσφατα. Έτσι, τα χαρτοπωλιακά προϊόντα άρχισαν δειλά-δειλά να κάνουν την εμφάνιση τους στο cosmetic retail market του HONDOS CENTER. Η νέα τάση της αγοράς προσδιορίζεται από την επιδίωξη των εταιρειών του κλάδου να αναπτυχθεί η διανομή των προϊόντων της κατηγορίας μέσω όλων των λιανεμπορικών αλυσίδων, που το αντικείμενό τους έχει κάποια κοντινή ή μακρινή συνάφεια με τη χρήση των προϊόντων αυτών. Οι άνθρωποι που γνωρίζουν καλά αυτή την αγορά εκτιμούν ότι στα επόμενα χρόνια αρκετές υποκατηγορίες των λεγόμενων χαρτοσχολικών προϊόντων θα κάνουν την εμφάνιση τους ακόμη και στα σημεία που σήμερα εξυπηρετούν τις ανάγκες της κινητής τηλεφωνίας (ΤΙΜ shop, OTE shop), η ακόμη και στα ΕΛΤΑ ή στα καταστήματα του ΟΠΑΠ. Ενδεικτικά και μόνο αναφέρουμε ότι σε ορισμένα υποκαταστήματα των ΕΛΤΑ πωλούνται ήδη αξεσουάρ κινητής τηλεφωνίας. Επομένως η αγορά του retail market ορθά θεωρείται ως προνομιακός χώρος για την ανάπτυξη διαφόρων υποκατηγοριών της γενικής κατηγορίας των χαρτοσχολικών προϊόντων. Σημειώνουμε ότι, σύμφωνα με πληροφορίες, η εταιρεία ΟFFICE ΟNE εκδηλώνει το ενδιαφέρον της για την ελληνική αγορά, η οποία, όπως όλα δείχνουν, έχει μπει σε περίοδο αναδιάταξης.

ETΑΙΡΕΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

ΗENKEL PELIKAN ΕΠΕ

Η HENKEL PELIKAN παρουσιάζει φέτος αρκετά νέα προϊόντα Pelikan και Pritt, ενώ κάποια από αυτά θα βρίσκονται σε ειδική προσφορά στα ράφια των καταστημάτων. Τα προϊόντα αυτά είναι τα: Textmarker, Buntstifte-Standard, Fineliner 96EF, Powerpritt, Pritt Korrectur και Compact Roller 4,2-2004.

3Μ HELLAS EΠΕ

Η εταιρεία λανσάρει κάθε χρόνο νέα προϊόντα. Φέτος στην κατηγορία των αυτοκόλλητων σημειώσεων είναι το Super Sticky, το οποίο έχει το πλεονέκτημα να κολλάει σε όλες τις επιφάνειες (πχ σαγρέ επιφάνειες, ταμπλό αυτοκινήτου κά). Το νέο καινοτομικό στυλό της 3Μ, με ενσωματωμένους σελιδοδείκτες και ένα κίτρινο high lighter. Μια άλλη πρόταση είναι ο νέος σελιδοδείκτης Stone Index, για επαγγελματική χρήση. Παράλληλα η εταιρεία έχει ανανεώσει όλους τους χρωματισμούς των προϊόντων της, ώστε να συμβαδίζουν με τις κυρίαρχες τάσεις της μόδας.

 

 

ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΟΙΚΙΑΚΟΥ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ : Η ΝΙΚΗ ΚΡΙΝΕΤΑΙ …ΣΤΑ ΣΗΜΕΙΑ

Σε «πεδίο μάχης» μεταξύ των εταιρειών έχουν μετατραπεί τα ράφια που φιλοξενούν τα προϊόντα οικιακού καθαρισμού, όπου η νίκη κρίνεται «στα σημεία»: στο λανσάρισμα καινοτόμων προϊόντων και στις συνεχείς προωθητικές ενέργειες. Οι ισχυρές επωνυμίες διατηρούν τα υψηλά μερίδιά τους, με συνέπεια η αγορά να παρουσιάζει σημάδια κορεσμού τα τελευταία χρόνια και να οδηγείται σε σταθερότητα με μικρές αυξομειώσεις. Στην αγορά της κατηγορίας το brand loyalty (πιστότητα καταναλωτή στη μάρκα) είναι ιδιαίτερα υψηλό, ωστόσο το μερίδιο αγοράς των «οικονομικών» προϊόντων (των private label που διαθέτουν τα κλασικά σούπερ μάρκετ και εκείνων των hard discount καταστημάτων), αν και κυμαίνεται ακόμα στο 10%, συνιστά απειλή για τα επώνυμα προϊόντα, παρά το γεγονός ότι η διαφήμιση των τελευταίων επηρεάζει σημαντικά την καταναλωτική επιλογή.

H εν λόγω κατηγορία φαίνεται ότι έχει πληγεί από τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των ελληνικών νοικοκυριών, με διττό αποτέλεσμα: αφενός μια μερίδα καταναλωτών στρέφεται σταδιακά προς ολοένα πιο οικονομικά προϊόντα και σημεία πώλησης (private label προϊόντα και hard discount καταστήματα) και αφετέρου πολλοί από εκείνους που επιμένουν στις επώνυμες μάρκες περιορίζουν το συνολικό ποσό που διαθέτουν για τον οικιακό καθαρισμό, αγοράζοντας λιγότερα προϊόντα για περισσότερες χρήσεις. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι τα private label και τα προϊόντα των hard discount καταστημάτων έχουν αποσπάσει στις περισσότερες κατηγορίες μερίδιο που κυμαίνεται περίπου στο 10% επί του συνόλου της αγοράς, με ρυθμούς αύξησης που χαρακτηρίζονται ανησυχητικοί. Υψηλότερος είναι ο κίνδυνος για τα επώνυμα προϊόντα σε κατηγορίες όπως εκείνη των υγρών καθαρισμού, όπου μερίδα των καταναλωτών επιλέγουν με κύριο κριτήριο την τιμή. Αντίθετα, τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας και hard discount δεν έχουν αποσπάσει υψηλό μερίδιο σε κατηγορίες όπου αναπτύσσονται συνεχώς καινοτομίες υψηλής τεχνολογικής απαιτητικότητας, όπως εκείνη των προϊόντων για την τουαλέτα.

Σημαντικό ρόλο στη σταθερότητα ή και στην ύφεση των πωλήσεων της κατηγορίας διαδραματίζει και η μείωση του ελεύθερου χρόνου των καταναλωτών, πράγμα το οποίο οδηγεί στην επιλογή προϊόντων που προσφέρουν τη μέγιστη δυνατή ευκολία, πρακτικότητα και εξοικονόμηση χρόνου.

Καταναλωτές παντός τύπου

Εκτός από την καθαριστική δράση και την αποτελεσματικότητα που μπορεί να προσφέρει ένα προϊόν οικιακού καθαρισμού, δύο είναι τα κριτήρια με βάση τα οποία ο καταναλωτής το επιλέγει: η πρακτικότητα-ευκολία –εμφανής κυρίως σε κατηγορίες όπως τα συστήματα καθαρισμού και τα πανάκια– και η ικανοποίηση που ο καταναλωτής αποζητά από τη διαδικασία της οικιακής καθαριότητας, γεγονός που αποδεικνύεται από τη στροφή των καταναλωτών προς την αγορά προϊόντων με έντονα αρώματα.

Παράγοντες της εγχώριας αγοράς επισημαίνουν ότι η εν λόγω κατηγορία δεν απευθύνεται σε συγκεκριμένο target group, καθώς τα προϊόντα της αγοράζονται από όλους. Εν τούτοις οι διαφοροποιήσεις της καταναλωτικής συμπεριφοράς προσδιορίζουν τρεις βασικές ομάδες καταναλωτών:

  • Η πρώτη περιλαμβάνει καταναλωτές που, ανεξαρτήτως ηλικίας ή φύλου, παρουσιάζουν νεωτεριστικές τάσεις και ανταποκρίνονται θετικά στα νέα λανσαρίσματα προϊόντων. Το χαρακτηριστικό τους είναι ότι θεωρούν τον οικιακό καθαρισμό ανιαρή διαδικασία, οπότε επιδιώκουν μέσω της χρήσης καινοτόμων προϊόντων να την κάνουν πιο ενδιαφέρουσα.
  • Στη δεύτερη ανήκουν οι πιο πρακτικοί καταναλωτές –κυρίως οι γυναίκες. Προτιμούν τα πιο κλασικά προϊόντα, δίνουν προσοχή στην τιμή και αντιδρούν θετικά στις προωθητικές ενέργειες.
  • Στην τρίτη ανήκουν όσοι θεωρούν ότι δεν υπάρχει ιδιαίτερη διαφοροποίηση μεταξύ των προϊόντων των εταιρειών, αναζητούν τα επώνυμα προϊόντα με γνώμονα σχεδόν αποκλειστικά τις προωθητικές ενέργειες και προτιμούν την «αέναη περιπλάνηση» από τη μία μάρκα στην άλλη.

ΠΡΟΪOΝΤΑ ΓΕΝΙΚΟΥ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ

Εξειδίκευση και καινοτομία

Σταθερότητα τόσο σε όγκο όσο και σε αξία παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια η κατηγορία των προϊόντων γενικού καθαρισμού. Οι «κλασικές» κατηγορίες, όπως τα προϊόντα με αμμωνία (ammonial), παρουσιάζουν πτωτική πορεία, ενώ άλλες κατηγορίες, όπως τα προϊόντα με άρωμα, εμφανίζουν σταθερότητα ή ελαφρά αύξηση. Στην κατηγορία παρατηρούνται τάσεις εξειδίκευσης, με το λανσάρισμα προϊόντων για ειδικές επιφάνειες (μάρμαρα, ξύλινες επιφάνειες κλπ), ενώ πολλές εταιρείες λάνσαραν στην αγορά κωδικούς προϊόντων που περιέχουν σαπούνια Μασσαλίας –μια τάση που έλκει την καταγωγή της από την κατηγορία των απορρυπαντικών για τα ρούχα.

Αν και παρουσιάζεται αρκετά υψηλή η πιστότητα καταναλωτή στη μάρκα (brand loyalty), σημαντικό εν τούτοις ρόλο διαδραματίζει και η τιμή του προϊόντος. Έτσι, προκειμένου να επηρεάσουν τον καταναλωτή στην τελική επιλογή προϊόντος, οι εταιρείες πραγματοποιούν ποικίλες προωθητικές ενέργειες.

Το μερίδιο των private label προϊόντων εκτιμάται ότι ήδη κατέχει περίπου το 10% της κατηγορίας, εμφανίζοντας περαιτέρω αυξητική τάση.

ΧΛΩΡΙΑ

Αυξητικές τάσεις και πρωτοποριακά προϊόντα

Η κατηγορία παρουσιάζει τάσεις αύξησης, γεγονός που αποδίδεται στην εμφάνιση νέων καινοτόμων προϊόντων που προτείνουν την επέκταση της χρήσης του χλωρίου και σε τομείς πέραν του γενικού οικιακού καθαρισμού. Κύριοι αγοραστές των προϊόντων χλωρίου είναι οι γυναίκες ηλικίας 25-54 ετών.

ΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΠΑΝΙΟ ΚΑΙ ΚΟΥΖΙΝΑ

Καινοτόμα λανσαρίσματα και αύξηση πωλήσεων

Οι δύο κατηγορίες περιλαμβάνουν υγρά και σπρέι, λιποκαθαριστές και προϊόντα κατά των αλάτων. Αμφότερες διακρίνονται στο συνεχές λανσάρισμα νέων καινοτόμων προϊόντων, με κύριο γνώρισμα τη βελτιωμένη σύνθεση και την ευκολία στη χρήση. Γι αυτό οι πωλήσεις τους παρουσιάζουν αυξητικές τάσεις. Τα προϊόντα κατά των αλάτων αγοράζονται κατά κύριο λόγο από γυναίκες ηλικίας 25-54 ετών, συνήθως μητέρες που αναζητούν την εξαιρετική καθαριότητα.

ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΓΙΑ ΤΟ WC

Καινοτόμα κατηγορία με ισχνή διείσδυση

Πρόκειται για μια νέα κατηγορία, που χαρακτηρίζεται από συνεχή λανσαρίσματα νέων, πρωτοποριακών προϊόντων, τα οποία προσφέρουν άρωμα, απολύμανση και ευκολία στη χρήση. Περιλαμβάνει τα υγρά καθαρισμού, τα blocks σε gel ή σε στερεή μορφή (για το χείλος της λεκάνης) και τα προϊόντα που τοποθετούνται μέσα στο καζανάκι ώστε να χρωματίζουν το νερό. Στην εν λόγω κατηγορία την κυρίαρχη τάση αποτελούν τα προϊόντα σε υγρή μορφή ή gel και οι νέες τεχνολογίες (διπλά δοχεία κλπ).

Όπως προκύπτει από σχετικές καταναλωτικές έρευνες, τα κύρια κριτήρια επιλογής προϊόντος εκ μέρους του καταναλωτή σχετίζονται κατά σειρά με τα εξής: το άρωμα, την αίσθηση καθαριότητας που προσφέρει το προϊόν, τη μάρκα του και την τιμή του. Ο καταναλωτής ανταποκρίνεται θετικά στις προσφορές, είτε επιπλέον προϊόντος είτε εκπτωτικές, και ως εκ τούτου οι προωθητικές ενέργειες στην κατηγορία είναι συνεχείς. Πάντως η διείσδυση της κατηγορίας στα ελληνικά νοικοκυριά είναι σχετικώς μικρή και, σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς, δεν υπερβαίνει το 35%-40%. Οι αλυσίδες του λιανεμπορίου δεν επενδύουν στην παραγωγή private label προϊόντων για το WC, με αποτέλεσμα το σχετικό μερίδιο να μην υπερβαίνει το 4%-5%.

ΕΙΔΙΚΑ ΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΑΡΚΕΤΙΝΕΣ

Brand loyalty στο κατακόρυφο

Η συγκεκριμένη κατηγορία κατέχει μικρό μερίδιο στην αγορά των προϊόντων γενικού καθαρισμού. Χαρακτηρίζεται όμως από την υψηλή πιστότητα του καταναλωτή στη μάρκα, παρά το γεγονός ότι τα προϊόντα της είναι εμφανώς πιο ακριβά σε σχέση με τα λοιπά προϊόντα γενικού καθαρισμού. Έχουν όμως εξειδικευμένη δράση και εξυπηρετούν συγκεκριμένες ανάγκες καθαρισμού ορισμένων επιφανειών (πχ μαρμάρινες ή ξύλινες επιφάνειες), καθώς και γυαλίσματος των επιφανειών (παρκέ).

Στην εν λόγω κατηγορία ο καταναλωτής επιλέγει το προϊόν με γνώμονα την καθαριστική του δράση, τη σύνθεσή του, ώστε να επιτυγχάνεται η προστασία και των πιο ευαίσθητων επιφανειών, και τη συσκευασία του από την οποία εξαρτάται ο βαθμός ευκολίας της αποθήκευσής του.

ΥΓΡΑ ΠΙΑΤΩΝ

Το όνομα της νέας τάσης είναι «υπερσυμπυκνωμένο προϊόν»

Αν και οι πωλήσεις της κατηγορίας εμφανίζονται πτωτικές τόσο σε αξία όσο και σε όγκο, σημαντικές είναι οι εξελίξεις σε επίπεδο λανσαρίσματος νέων προϊόντων. Οι βασικές υποκατηγορίες των υγρών πιάτων είναι οι εξής: regular, με ξύδι, με ξύδι και άρωμα, αρωματικά, αντιβακτηριδιακά, για ανοξείδωτα και προϊόντα που περιποιούνται τα χέρια, ενώ μια νέα τάση αρχίζει να κάνει έντονη την παρουσία της στην αγορά, τα «υπερσυμπυκνωμένα προϊόντα» (ultra).

Η μείωση των πωλήσεων αποδίδεται, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, στη χρήση των υπερσυμπυκνωμένων προϊόντων, στη συνήθεια πολλά νοικοκυριά να χρησιμοποιούν το υγρό πιάτων συμπληρωματικά με το πλυντήριο πιάτων, καθώς και στη μείωση των γευμάτων που η μέση ελληνική οικογένεια παρασκευάζει και καταναλώνει στο σπίτι συνεπεία της αύξησης των γευμάτων εκτός σπιτιού και της κατ’ οίκον διανομής φαγητού.

Λόγω της πληθώρας των κωδικών στην κατηγορία οι εταιρείες κάνουν επίμονες προσπάθειες διαφοροποίησης του προφίλ των προϊόντων τους. Στο πλαίσιο αυτό λανσάρουν προϊόντα που περιέχουν φυσικά συστατικά και περιποιούνται τα χέρια, με πιο πρόσφατο εύρημα τα υγρά πιάτων με σαπούνι Μασσαλίας κά.

Το παραδοσιακό ή το μοντέρνο προφίλ του καταναλωτή υγρού πιάτων, ο αριθμός των μελών του νοικοκυριού του, το μέγεθος της ικανοποίησής του από τη χρήση μιας συγκεκριμένης μάρκας, αλλά και ο παράγοντας τιμή του προϊόντος, συγκαταλέγονται στον κατάλογο των κριτηρίων του στην επιλογή προϊόντος. Το brand loyalty στην κατηγορία είναι υψηλό. Ωστόσο αν ο καταναλωτής δεν εντοπίσει το προϊόν που αναζητά, επιλέγει ένα άλλο της ίδιας ή και ανταγωνιστικής μάρκας αρκεί να του προσφέρει τις ιδιότητες που ζητά. Επίσης ο καταναλωτής ανταποκρίνεται ιδιαίτερα θετικά στις προωθητικές ενέργειες, ιδιαίτερα αν αυτές αφορούν τη μάρκα που συνήθως επιλέγει.

Τα private label προϊόντα κατέχουν μικρό μερίδιο στην κατηγορία, το οποίο κυμαίνεται σε 3,5% σε όγκο και 2,5% σε αξία, γεγονός που αποδίδεται στο ότι οι καταναλωτές είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι σε προϊόντα που έρχονται σε επαφή με τα χέρια –κατά συνέπεια επιλέγουν την ασφάλεια που παρέχει το επώνυμο προϊόν.

Πίνακας 1: Πωλήσεις υγρών πιάτων στα καταστήματα τροφίμων





 

2002

2002

Σε όγκο (λίτρα)

28.728.154

26.159.913

Σε αξία

53.375.147

48.278.694

Πηγή: AC Nielsen

ΥΓΡΑ ΤΖΑΜΙΩΝ

Με νέο άρωμα στην κατηγορία

Οι συσκευασίες triggers («πιστολάκι») αυξάνουν σταδιακά τις πωλήσεις τους στο σύνολο της κατηγορίας, κατέχοντας το μεγαλύτερο μερίδιο και σε όγκο (περίπου 52%) από τα μέσα του 2003 –ήδη κατείχαν το μεγαλύτερο μερίδιο σε αξία από το 2002, σε σύγκριση με τις «κλασικές» συσκευασίες squeeze. Μετά το λανσάρισμα προϊόντων που εκτός από την καθαριστική τους ιδιότητα αφήνουν ένα ευχάριστο άρωμα μετά τη χρήση, διαμορφώθηκε η τάση της καταναλωτικής προτίμησης υπέρ των προϊόντων με άρωμα, που τελικά επηρέασε εμφανώς την κατηγορία, στην οποία η πιστότητα καταναλωτή στη μάρκα παρουσιάζεται αρκετά υψηλή.

Η καθαριστική δράση του προϊόντος είναι το υπ' αριθμόν ένα κριτήριο για την επιλογή του, ενώ το άρωμά του –στην περίπτωση που ο καταναλωτής επιθυμεί αρωματικό προϊόν– και η τιμή διαδραματίζουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο. Το μερίδιο των προϊόντων private label εκτιμάται ότι ανέρχεται σε περίπου στο 10% επί του συνόλου των πωλήσεων της κατηγορίας, παρουσιάζοντας αυξητικές τάσεις.


ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ

Αγορά σε ανάπτυξη

Μια εξελισσόμενη αγορά που διαφοροποιείται συνεχώς είναι αυτή των εργαλείων καθαρισμού. Όπως τονίζουν παράγοντες της αγοράς, η Ελλάδα, η Ισπανία και η Ιταλία παρουσιάζουν κοινά χαρακτηριστικά αναφορικά με τις αγοραστικές συνήθειες των καταναλωτών.

Οι πωλήσεις της κατηγορίας παρουσιάζουν αυξητικές τάσεις, καθώς νέες εφαρμογές και ανάγκες δίνουν το προβάδισμα σε νέες ομάδες προϊόντων, έναντι κάποιων παλιότερων που οδηγούνται σε ύφεση πωλήσεων, με συνέπεια τις ανακατανομές μεριδίων των διαφορετικών υποκατηγοριών στο εσωτερικό της κατηγορίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία χρόνια έχουν προστεθεί νέες, ιδιαίτερα σημαντικές από άποψη ανάπτυξης υποκατηγορίες προϊόντων, όπως τα συστήματα πατώματος και τα υγρά πανάκια.

Έχοντας διαφοροποιηθεί αισθητά και το καταναλωτικό κοινό στο οποίο απευθύνεται ο κλάδος των εργαλείων καθαρισμού, καθώς αυξάνονται συνεχώς τα νοικοκυριά με ένα άτομο, ενώ η αύξηση του βιοτικού επιπέδου οδηγεί στην άνοδο των ποιοτικών απαιτήσεων του καταναλωτή, η τιμή έπαψε να αποτελεί το βασικό κριτήριο επιλογής. Ο σύγχρονος χρήστης –συνήθως γυναίκα– αναζητεί πλέον εργαλεία που προσφέρουν γρήγορες, εύκολες και αποτελεσματικές λύσεις.

Παρά την εισαγωγή και ανάπτυξη των private label προϊόντων και των προϊόντων που προωθούν τα καταστήματα hard discount, τα μερίδιά τους στην εγχώρια αγορά είναι ιδιαίτερα αδύναμα σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.

ΣΠΟΓΓΟΠΕΤΣΕΤΕΣ – ΠΑΝΑΚΙΑ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ: σημειώσατε 1

Η νεότερη τάση στην εν λόγω υποκατηγορία –τα συνθετικά πανάκια και τα πανάκια με μικροϊνες– παρουσιάζουν ανοδική πορεία πωλήσεων, σταθερές εν τούτοις παραμένουν οι πωλήσεις της υποκατηγορίας των πιο «κλασικών» φυσικών σπογγοπετσετών, που κατέχει όμως το μεγαλύτερο μερίδιο στο σύνολο των πωλήσεων, το οποίο εκτιμάται ότι είναι περίπου 80%. Το κύριο target group της κατηγορίας είναι κυρίως οι γυναίκες ηλικίας 25-54 ετών, στα κριτήρια επιλογής προϊόντων των οποίων συγκαταλέγονται η αντοχή του προϊόντος, η δυνατότητα πολλαπλών χρήσεων, η υψηλή ποιότητα και η χαμηλή τιμή. Το μερίδιο των προϊόντων private label εκτιμάται ότι ανέρχεται σε περίπου 10% με ανοδικούς ρυθμούς.

ΓΑΝΤΙΑ ΚΟΥΖΙΝΑΣ

Γνώμονας επιλογής η ποιότητα του επώνυμου brand

Σταθερές εμφανίζονται οι πωλήσεις των γαντιών πολλαπλών χρήσεων, με τα γάντια μίας χρήσεως να διανύουν σταθερά ανοδική πορεία την τελευταία διετία. Σύμφωνα με έρευνα αγοράς που πραγματοποίησε η εταιρεία SPONTEX στην Ελλάδα το 2002, οι καταναλώτριες αναζητούν από το προϊόν βαμβακερή επένδυση, αντιολισθητική επιφάνεια, καλή εφαρμογή, άνεση και ελευθερία κινήσεων. Η ποιότητα κατέχει περίοπτη θέση στα κριτήρια επιλογής των καταναλωτριών, οι οποίες φαίνεται ότι δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στα επώνυμα προϊόντα. Οι λίγες έως ελάχιστες προωθητικές ενέργειες αφορούν κυρίως σε joint-promotions με προϊόντα άλλων κατηγοριών. Το μερίδιο των private labels κυμαίνεται στο 5% των πωλήσεων της κατηγορίας, εμφανίζοντας ελαφρά πτωτικές τάσεις.


ΣΦΟΥΓΓΑΡΑΚΙΑ

Ανταγωνιστική διαφοροποίηση προϊόντων

Τα σφουγγαράκια διπλής όψης και τα συρματάκια είναι οι δύο βασικές υποκατηγορίες της συγκεκριμένης αγοράς, ενώ τα τελευταία χρόνια επιχειρείται το λανσάρισμα νέων, διαφοροποιημένων προϊόντων, όπως πχ τα εξειδικευμένα σφουγγαράκια για το μπάνιο που δεν χαράσσουν τις επιφάνειες και τα σφουγγαράκια κουζίνας με αντιβακτηριδιακή προστασία. Οι δύο παραδοσιακές υποκατηγορίες παρουσιάζουν σταθερότητα στις πωλήσεις τους, ενώ οι εναλλακτικές υποκατηγορίες αρχίζουν να εισέρχονται δυναμικά στην ελληνική αγορά.

Ανάμεσα στα κριτήρια των καταναλωτών με βάση τα οποία επιλέγεται το προϊόν συγκαταλέγονται η αποτελεσματικότητα, η ανθεκτικότητα και η διατήρηση της σαπουνάδας. Η κατηγορία διακρίνεται από υψηλή πιστότητα καταναλωτή στη μάρκα, την επηρεάζει όμως σημαντικά και ο παράγοντας «τιμή», και για τον λόγο αυτό εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην εγχώρια αγορά προσφεύγουν σε πραγματοποίηση μεγάλου αριθμού προσφορών, συνδυασμένων με ποικίλες προωθητικές ενέργειες.

ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΑ

Σταθερές πωλήσεις, αλλά υψηλές τιμές

Η κατηγορία παραμένει σταθερή σε πωλήσεις και αποτελείται από τα προϊόντα σε σκόνη και σε υγρή μορφή, που πωλούνται όμως σε ιδιαίτερα υψηλές τιμές. Τα αποφρακτικά, σύμφωνα με παράγοντες των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον χώρο, χρησιμοποιούνται από τους καταναλωτές κατά κανόνα μόλις αντιμετωπιστεί πρόβλημα στις σωληνώσεις και όχι προληπτικά, παρά το γεγονός ότι στη συσκευασία τους αναγράφεται το ακριβώς αντίθετο. Τα αποφρακτικά σε σκόνη κατέχουν μερίδιο ύψους περίπου 80%-85%.

Αναλυτικούς πίνακες και περισσότερες πληροφορίες βλέπε τεύχος Νο. 331 σελ.64-73

ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ : ΥΨΗΛΟΤΕΡΕΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΕΡΔΗ ΕΠΕΦΥΛΑΞΕ ΤΟ 2003

Την κερδοφορία της σε πολύ υψηλά επίπεδα –στα υψηλότερα του κλάδου– διατήρησε και το 2003 η ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ, αυξάνοντάς την κατά 1,14% στα 21,502 εκατ. ευρώ, από 18,885 εκατ. ευρώ κατά την προηγούμενη χρήση. Σημαντική ήταν και η βελτίωση που σημείωσε ο κύκλος εργασιών της αλυσίδας. Η αύξηση ήταν της τάξης του 10,8% έναντι του 2002 και η αξία των εσόδων ανήλθε στα 764,808 εκατ. ευρώ από 707,045 εκατ. ευρώ το προηγούμενο δωδεκάμηνο.

Η ανάπτυξη της εταιρείας στηρίχθηκε και πέρυσι στην οργανική αύξηση των πωλήσεων, δεδομένου ότι το 2003 το δίκτυο της ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ ενισχύθηκε από ένα μόνο κατάστημα, το οποίο μάλιστα άρχισε να λειτουργεί από τα μέσα περίπου του έτους. Πρόκειται για μονάδα έκτασης περί τα 1.300 τμ, με έδρα στον Άλιμο. Το νέο κατάστημα διαθέτει οκτώ ταμειακές μηχανές, απασχολεί προσωπικό 115 ατόμων, προβλέπει θέσεις parking για 50 οχήματα και στους χώρους πωλήσεων φιλοξενεί μεταξύ άλλων κάβα, οπωροπωλείο, κρεοπωλείο κά.

Στην εκπνοή του το 2003 βρήκε την αλυσίδα να διαθέτει 36 σούπερ μάρκετ, με συνολικούς χώρους πωλήσεων 58.600 τμ, 6.000 εργαζόμενους και 449 ταμειακές μηχανές, ενώ για το 2004 η εταιρεία έχει προγραμματίσει τη δημιουργία δύο ακόμη νέων μονάδων.

ΟΜΙΛΟΣ ΒΕΡΟΠΟΥΛΟΣ : ΚΟΝΤΑ ΣΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΠΗΒΟΛΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΣΚΟΠΙΑ

Το μεγαλύτερο επενδυτικό πλάνο που επιχείρησε μέχρι σήμερα ο όμιλος ΒΕΡΟΠΟΥΛΟΣ εντός και εκτός των ελληνικών συνόρων εισέρχεται από το φθινόπωρο σε φάση υλοποίησης. Πρόκειται για τη δημιουργία ενός σύγχρονου εμπορικού κέντρου στην πρωτεύουσα των Σκοπίων, συνολικής έκτασης 30.000 τμ.

Τα σχέδια του ομίλου –μαζί με τις σχετικές αιτήσεις– βρίσκονται ήδη και για μεγάλο χρονικό διάστημα κατατεθειμένα στις αρμόδιες αρχές της γειτονικής μας χώρας, χωρίς εν τούτοις να εγκρίνονται, παρά το γεγονός μάλιστα ότι πληρούν τις προϋποθέσεις που ορίζει το ισχύον θεσμικό πλαίσιο. Ωστόσο, σύμφωνα και με τις τελευταίες πληροφορίες, η τοπική κυβέρνηση πρόκειται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού να «ανάψει» το πράσινο φως για την έναρξη των εργασιών κατασκευής του εμπορικού κέντρου, που, όπως τονίζεται, η λειτουργία του αναμένεται να αναθερμάνει γενικότερα την αγοραστική κίνηση στην πρωτεύουσα των Σκοπίων.

Εφόσον τελικά επιβεβαιωθούν οι ανωτέρω πληροφορίες, θα μεσολαβήσει διάστημα περίπου 12 μηνών για την ολοκλήρωση των οικοδομικών και άλλων εργασιών, γεγονός το οποίο σημαίνει ότι το εμπορικό κέντρο είναι πολύ πιθανό να ανοίξει τις πύλες του στο καταναλωτικό κοινό πριν από την εκπνοή του 2005. Όπως επισημαίνεται, τα έσοδά του θα ενισχύσουν σε σημαντικό βαθμό τον τζίρο του ομίλου, αφού –όντας η μεγαλύτερη συγκεντρωμένη αγορά της πρωτεύουσας– θα τραβήξει το ενδιαφέρον της πλειονότητας των κατοίκων των Σκοπίων.

Σημειώνεται ότι στο εμπορικό κέντρο πρόκειται να στεγαστούν, εκτός από το Super Vero, καταστήματα λιανικής, εστιατόρια, κινηματογράφος και ενδεχομένως υποκατάστημα τραπέζης.

SHOPPING THERAPY ΣΤΑ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ

Πώς σχολιάζουν οι καταναλωτές τα κριτήρια επιλογής των σούπερ μάρκετ; Ποιες ενστάσεις διατυπώνουν για τις κάρτες πιστότητας; Πώς αντιλαμβάνονται τις προσφορές; Προτιμούν μήπως τις αλυσίδες για τις αγορές φρέσκων προϊόντων ή άραγε επιμένουν στις παραδοσιακές λύσεις; Πρόκειται για μερικά μόνο από τα ερωτήματα στα οποία δίνει απαντήσεις η έρευνα γνώμης που διενήργησε η CENTRUM για λογαριασμό της ΜΕΤΡΟ.

Η έρευνα της CENTRUM πραγματοποιήθηκε με σκοπό να διερευνηθεί ο βαθμός αποδοχής του νέου εταιρικού προφίλ του λιανεμπορικού δικτύου της αλυσίδας –ουσιαστικά της καθιέρωσης του εμπορικού τίτλου My Market. Το κεντρικό, ίσως, συμπέρασμα της έρευνας είναι ότι τα σούπερ μάρκετ καλύπτουν χρόνο με τον χρόνο ολοένα και περισσότερες ανάγκες των καταναλωτών για αγορές που αφορούν το σπίτι.

Μερικά από τα συμπεράσματα της έρευνας είναι τα εξής:

  • Λαμβάνοντας ως δεδομένο ότι ο κύριος όγκος των πελατών των σούπερ μάρκετ είναι εργαζόμενες και μη εργαζόμενες γυναίκες, από τις απαντήσεις προκύπτει ότι μια πρώτη ομάδα καταναλωτριών προτιμά τα σούπερ μάρκετ για τη γρήγορη εξυπηρέτηση, δηλαδή για την οικονομία χρόνου, κόπου και χρήματος που προσφέρει. Μια δεύτερη ομάδα καταναλωτριών θεωρεί τα ψώνια απόλαυση, δηλαδή οι επισκέψεις τους στα σούπερ μάρκετ λειτουργούν ως shopping… therapy ή ως πρόσχημα για περίπατο. Σημειώνεται πάντως ότι ο διαχωρισμός σε εργαζόμενες και μη είναι λογικός μεν, αυθαίρετος δε. Τα συμπεράσματα της έρευνας αναφέρονται απλώς σε ομάδες καταναλωτών, ανάλογα με τους λόγους επιλογής σούπερ μάρκετ.

  • Οι καταναλωτές δίνουν ιδιαίτερη σημασία στο κριτήριο της απόστασης, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που η εγγύτητα ενός σούπερ μάρκετ στο σπίτι ή στον χώρο εργασίας του καταναλωτή τον κάνει να αντιπαρέρχεται τα τυχόν παράπονά του από τις υπηρεσίες που του προσφέρει. Σε αρκετές μάλιστα περιπτώσεις οι καταναλωτές δήλωσαν ότι η απόσταση είναι το βασικό –ή και το μοναδικό– κριτήριο επιλογής καταστήματος.

  • Σε ό,τι αφορά το κρίσιμο ζήτημα των τιμών, οι αναφορές των καταναλωτών ήταν αυθόρμητες. Όπως διαπιστώθηκε, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, θεωρούν «καλές» τις τιμές συνολικά του κλάδου των σούπερ μάρκετ, σε σύγκριση με άλλα εναλλακτικά δίκτυα διανομής.

  • Οι πελάτες των σούπερ μάρκετ αναμένουν από κάθε κατάστημα άνετους χώρους πωλήσεων και ορθολογική διάταξη των προϊόντων, επιζητούν την αίσθηση της τάξης, την καθαριότητα, τον καλό φωτισμό, ενώ προσοχή επιδεικνύουν και στα χρώματα που επικρατούν γύρω τους.
  • Οι πελάτες ζητούν το προσωπικό να είναι ευγενικό, πρόθυμο, ευδιάθετο και καλά ενημερωμένο για τα προϊόντα του καταστήματος, ενώ σε ό,τι αφορά τις θέσεις εργασίας στα ταμεία εκτιμούν ότι το προσωπικό γενικώς προσαρμόζεται στις εκάστοτε ανάγκες του πελατειακού κοινού.

  • Η ποικιλία των αγαθών λειτουργεί ως σχετικής σημασίας κριτήριο για την επιλογή του καταστήματος. Αρνητικές κρίσεις υπάρχουν μόνον εφόσον η έλλειψη ποικιλίας συνιστά σημαντικό πρόβλημα για το κατάστημα, αν και σύμφωνα με τα πορίσματα της έρευνας η γενική κρίση για το σύνολο των αλυσίδων είναι ότι πληρούν σε ικανοποιητικό βαθμό τις απαιτήσεις των καταναλωτών.

  • Οι κάρτες πιστότητας πελατών φαίνεται ότι αποτελούν ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο ζήτημα για τις αλυσίδες, αφού οι καταναλωτές τις αντιμετωπίζουν με γενική δυσπιστία, μιλώντας συχνά για «απάτη», ενώ θεωρούν ότι, αν και οι όροι που τίθενται συχνά είναι υπερβολικά περιοριστικοί, εντούτοις «εξαναγκάζουν» τον καταναλωτή σε αγορές.
  • Όσον αφορά τις προσφορές οι ερωτηθέντες φαίνεται ότι έχουν διάθεση για ενημέρωση. Εκτιμούν ότι οι προσφορές οδηγούν στην οικονομία και το κέρδος, ωστόσο διατυπώνουν ορισμένες αντιρρήσεις που σχετίζονται με την ευτέλεια και τη μόνιμη, όπως σχολίασαν, ανεπάρκεια των δώρων.

  • Σχετικά με την αγορά φρέσκου κρέατος, ορισμένοι από τους ερωτώμενους εκδήλωσαν την εμπιστοσύνη τους στον παραδοσιακό κρεοπώλη, εξέφρασαν την ανασφάλειά τους για το εισαγόμενο κρέας των σούπερ μάρκετ, ενώ υπογράμμισαν ότι στα καταστήματα των αλυσίδων απουσιάζει η προσωπική επαφή στο σέρβις. Σχετικά με τις αγορές οπωροκηπευτικών, εξέφρασαν την προτίμησή τους για τις λαϊκές αγορές, θεωρώντας ότι εκεί τα προϊόντα είναι πιο φρέσκα, η ποικιλία σημαντική και οι τιμές καλύτερες. Πάντως τέτοιες αντιδράσεις διαπιστώθηκαν κυρίως εκ μέρους καταναλωτριών μεγαλύτερης ηλικίας, μη εργαζόμενων και χαμηλότερης κοινωνικοεισοδηματικής τάξης.

ΒΑΡΥ ΚΑΙ ΤΑΡΑΧΩΔΕΣ ΤΟ ΜΕΤΑ-ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΚΛΙΜΑ

Η «Ολυμπιακή ακρίβια» και η μετα-Ολυμπιακή ανεργία αναδεικνύονται ήδη ως οι μεγάλοι πονοκέφαλοι του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης. Και το χειρότερο: Η κυβέρνηση πριν τη φθινοπωρινή ισημερία θα πρέπει να λάβει αποφάσεις, που πιθανότατα να πυροδοτήσουν εντάσεις όχι μόνο στον χώρο των εργαζομένων αλλά και σε επιχειρηματικούς κλάδους. Δεν θα υπάρχει πλέον καμία δικαιολογία αναβολής των επώδυνων αποφάσεων για αργότερα, όταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες θα είναι παρελθόν.

Δύο ήταν τα γεγονότα που έφεραν τα πάνω-κάτω στο τοπίο της ελληνικής οικονομίας, βάζοντας τέλος στη μετεκλογική ραθυμία, η οποία κρατούσε περισσότερο από τρεις μήνες τους πάντες σε μια βολική αναβλητικότητα. Αναφερόμαστε αφενός στη μελέτη του ICAP, που έγινε για λογαριασμό του ΣΕΒ, η οποία έκανε λόγο για αύξηση της ανεργίας μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες και αφετέρου στη «βουτιά» του Δείκτη Οικονομικού Κλίματος τον Μάιο στη χώρα μας, σε αντίθεση με τη συγκρατημένη αισιοδοξία που επιδεικνύει ο επιχειρηματικός κόσμος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η κυβέρνηση απάντησε στη μελέτη του ICAP με απογραφή των πιθανών ανέργων (δηλαδή των εργαζομένων στον κατασκευαστικό τομέα), ενώ προς το παρόν τουλάχιστον κανένα αντίδοτο δεν έχει βρεθεί για να αντιστραφεί το κλίμα απαισιοδοξίας που κυριαρχεί στην αγορά. Αντίθετα η επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης, η αυστηρή επιτήρηση της ελληνικής οικονομίας από την Κομισιόν και το ασφυκτικό πλαίσιο που έθεσε για τη μείωση του δημοσίου χρέους, η διόγκωση του εμπορικού ισοζυγίου και ο πληθωρισμός που επιμένει, έχουν δημιουργήσει όλες τις προϋποθέσεις για την ισχυροποίηση των απόψεων των απαισιόδοξων, που ήδη μιλούν για έναν πολύ άσχημο και ταραχώδη χειμώνα.

Αλλαγή κλίματος…

Η «βουτιά» που έκανε ο δείκτης οικονομικού κλίματος τον Μάιο, ο οποίος καταρτίζεται σε μηνιαία βάση από το ΙΟΒΕ, άγγιξε τις πέντε μονάδες. Αιτία, η μεγάλη πτώση του δείκτη εμπιστοσύνης των καταναλωτών, που παρουσιάζεται για πρώτη φορά από τον Ιανουάριο. Την ίδια στιγμή στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 25 ο δείκτης οικονομικού κλίματος συνεχίζει τη χωρίς διακοπή την ανοδική πορεία των τελευταίων μηνών, ενώ ανοδικά κινείται και ο αντίστοιχος δείκτης στην ευρωζώνη, αν και με βραδύτερο ρυθμό. Όπως επισημαίνει το ΙΟΒΕ, η σημαντική επιδείνωση του οικονομικού κλίματος στη χώρα μας οφείλεται κυρίως στην εκ νέου επιδείνωση του δείκτη εμπιστοσύνης των καταναλωτών, ο οποίος τους δύο προηγούμενους μήνες είχε παρουσιάσει ενδείξεις ανάκαμψης από τα πολύ χαμηλά επίπεδα στα οποία είχε φτάσει στα τέλη του 2003. Στους τομείς της παραγωγής οι δείκτες παρουσιάζουν στασιμότητα ή μικρές μεταβολές, με εμφανέστερη την υποχώρηση του δείκτη επιχειρηματικών προσδοκιών στις κατασκευές. Συγκρινόμενος με τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης, ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα, όπως τονίζει το ΙΟΒΕ, παρουσιάζει τα εξής χαρακτηριστικά:

Από τον Ιανουάριο του 2004 βρίσκεται σταθερά σε σχετικώς υψηλά επίπεδα, ανώτερα του μέσου όρου.

Τον Μάιο, και παρά τη μεγάλη πτώση που σημειώνει, το επίπεδό του είναι το τρίτο υψηλότερο της ευρωζώνης. Θα πρέπει όμως να σημειωθεί ότι καταγράφεται πτώση στην πλειονότητα των χωρών της Ευρωζώνης, ενώ υψηλότερη ήταν η πτώση σε χώρες όπου ο εν λόγω δείκτης κυμαίνεται σε επίπεδα ανώτερα του μέσου όρου της ΕΕ, όπως στη Δανία, την Ελλάδα, το Βέλγιο και την Αυστρία. Αναφερόμενο στην ΕΕ των 25 το ΙΟΒΕ σημειώνει ότι η βελτίωση του οικονομικού κλίματος οφείλεται κυρίως στις νέες χώρες. Πιο αισθητή ήταν η βελτίωση στη Μεγάλη Βρετανία, την Ισπανία, τη Λετονία, την Τσεχία, την Ολλανδία και την Εσθονία. Αντίθετα μειώθηκε στην Ουγγαρία, τη Δανία, την Ελλάδα, τη Λιθουανία, τη Σλοβακία, το Βέλγιο, την Αυστρία και τη Σλοβενία. Στο σύνολο της ΕΕ, ο δείκτης τον Μάιο αυξήθηκε κατά 1,2 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του Απριλίου, εξέλιξη που αντικατοπτρίζει τη βελτίωση του κλίματος στη βιομηχανία και τις υπηρεσίες. Αντίθετα πολύ πιο μετριοπαθείς ήταν οι εκτιμήσεις των καταναλωτών. Στην ευρωζώνη ο δείκτης οικονομικού κλίματος βελτιώνεται από τις αρχές του έτους με αισθητά βραδύτερο ρυθμό απ’ ό,τι ο δείκτης στην ΕΕ των 25. Τον Μάιο η αύξηση ήταν 0,1 της ποσοστιαίας μονάδας έναντι του Απριλίου, γεγονός που οφείλεται αποκλειστικά σχεδόν στην καταγραφόμενη βελτίωση του κλίματος στις υπηρεσίες. Επιδείνωση αντίθετα καταγράφηκε στο λιανικό εμπόριο και στη βιομηχανία, ενώ και οι καταναλωτές εμφανίζονται λιγότερο αισιόδοξοι.

Για περισσότερες πληροφορίες βλέπε τεύχος Νο. 331 σελ.44-48