ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ : ΚΥΡΙΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΤΟ ΝΕΡΟ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ

Χαμηλή παραμένει η κατά κεφαλήν κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού στην Ελλάδα σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Σύμφωνα με πρόσφατα αποτελέσματα έρευνας, η κατά κεφαλήν κατανάλωση στη χώρα μας ανέρχεται σε 52 λίτρα ετησίως έναντι 91,2 λίτρων του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Κατά συνέπεια η κατηγορία έχει μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης, αν και οι πωλήσεις της αυξάνονται με πολύ αργούς ρυθμούς – κατά 7 %, όπως εκτιμάται, την τελευταία τριετία.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι πωλήσεις εμφιαλωμένου νερού ανήλθαν το 2002 σε 564 εκατ. λίτρα: ποσοστό περίπου 55% πραγματοποιήθηκε από την «κρύα» αγορά (περίπτερα, μπαρ, εστιατόρια, ξενοδοχεία κτλ) και το υπόλοιπο από τη «ζεστή» (σούπερ μάρκετ και μικρά σημεία πώλησης).

Επίσημα στοιχεία για την «κρύα» αγορά δεν υπάρχουν, αλλά όπως εκτιμάται τη χρονιά 2000-2001 παρουσίασε αύξηση πωλήσεων περίπου κατά 5%. Η συγκεκριμένη αγορά είναι αυθόρμητη (περίπτερα) ή επιβεβλημένη (εστιατόρια).

Αξιοσημείωτη αύξηση παρουσιάζουν τα τελευταία χρόνια οι πωλήσεις των μεγάλων συσκευασιών νερού (18-20 lt), οι λεγόμενες Home and Office, οι οποίες χρησιμοποιούνται κυρίως σε εργασιακούς χώρους κ.α. Στο πλαίσιο αυτό όλο και περισσότερες εταιρείες του κλάδου εισέρχονται σε αυτήν την υποκατηγορία.

Σημαντικό μερίδιο στις συνολικές πωλήσεις της κατηγορίας κατέχουν οι τοπικοί εμφιαλωτές: το μερίδιό τους στις συνολικές πωλήσεις εμφιαλωμένου νερού το 2002 εκτιμάται ότι ξεπέρασε το 40%. Τα μερίδια των τοπικών εμφιαλωτών είναι μεγαλύτερα στις υποκατηγορίες του επιτραπέζιου και του φυσικού μεταλλικού νερού, ενώ αντίθετα είναι μικρότερα στο ανθρακούχο νερό –στην υποκατηγορία αυτή το μερίδιό τους ήταν περίπου 16% το 2002.

Οι πωλήσεις του ανθρακούχου εμφιαλωμένου νερού καταλαμβάνουν μερίδιο ύψους μόλις 5% επί των συνολικών πωλήσεων, έναντι των υψηλότατων μεριδίων που κατέχει η συγκεκριμένη υποκατηγορία στο εξωτερικό (περίπου 80%).

Παράγοντες αύξησης

Η αύξηση των πωλήσεων εμφιαλωμένου νερού οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στην ευαισθητοποίηση των καταναλωτών σε θέματα υγιεινής διατροφής. Παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ωστόσο ότι ο καταναλωτής δεν έχει πλήρη συνείδηση σχετικά, συνεπεία της χαμηλής εκπαίδευσής του. Στην κατηγορία του εμφιαλωμένου νερού αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι εξακολουθεί να υφίσταται η σύγχυση μεταξύ του φυσικού μεταλλικού νερού –που προσφέρει ουσιαστικά διατροφικά πλεονεκτήματα– και των υπόλοιπων υποκατηγοριών του προϊόντος (π.χ. του επιτραπέζιου).

Στη χώρα μας οι κύριοι ανταγωνιστές του εμφιαλωμένου νερού είναι αφενός το νερό του δικτύου –με κατά κανόνα υψηλή ή έστω αποδεκτή ποιότητα– και αφετέρου τα φίλτρα καθαρισμού του νερού, που πολλοί καταναλωτές τοποθετούν στα σπίτια τους. Το εμφιαλωμένο νερό προτιμάται κυρίως στις γεωγραφικές περιοχές όπου το νερό της βρύσης παρουσιάζει ποιοτικά προβλήματα. Με δεδομένη μάλιστα τη χαμηλή καταναλωτική δύναμη του μέσου Έλληνα, το εμφιαλωμένο νερό αντιμετωπίζεται ως είδος πολυτελείας, παρά το γεγονός ότι η τιμή του είναι στα ίδια επίπεδα με την υπόλοιπη Ευρώπη (αναλογικά με το μέσο εισόδημα στη χώρα μας και όχι σε απόλυτους αριθμούς).

Οι πωλήσεις του προϊόντος παρουσιάζουν έντονη εποχικότητα και πραγματοποιούνται κυρίως από τα τέλη Απριλίου έως τις αρχές Οκτωβρίου. Οι καιρικές συνθήκες επηρεάζουν τις πωλήσεις της κατηγορίας ιδιαίτερα στα σημεία της «κρύας» αγοράς: για παράδειγμα το καλοκαίρι του 2002, με τις συχνές βροχοπτώσεις και τις όχι ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες, οι πωλήσεις εμφιαλωμένου νερού στα μικρά σημεία πώλησης (περίπτερα κτλ.) παρουσίασαν πτώση. Αντίθετα, θετικά συμβάλλει στις πωλήσεις η τουριστική κίνηση προς τη χώρα μας τους καλοκαιρινούς μήνες.

Ποιοτικά κριτήρια

Η κατηγορία του εμφιαλωμένου νερού έχει πληγεί αρκετά λόγω των κρουσμάτων ακαταλληλότητας πολλών προϊόντων στο –όχι και τόσο μακρινό– παρελθόν. Έτσι ο καταναλωτής επιλέγει το εμφιαλωμένο νερό που θα αγοράσει στο σούπερ μάρκετ με κύριο κριτήριο την εμπιστοσύνη προς την εταιρεία που το παράγει (στο εστιατόριο ή το περίπτερο δεν έχει τη δυνατότητα επιλογής).

Σούπερ μάρκετ

Η αγορά του εμφιαλωμένου νερού είναι συνήθως προγραμματισμένη. Αυτό σχετίζεται με τον όγκο του προϊόντος, καθώς δεν είναι από αυτά που μπορεί να βάλει κάποιος την τελευταία στιγμή στο καλάθι. Στα σούπερ μάρκετ επιλέγονται κυρίως οι πολυσυσκευασίες (convenience packs).

Το εμφιαλωμένο νερό είναι ένας εξαιρετικά ταχυκίνητος κωδικός και την περίοδο αιχμής το ράφι μπορεί να χρειαστεί να γεμίσει δύο ή και τρεις φορές την ημέρα. Για τον λόγο αυτό οι εταιρείες δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στο merchandising, ώστε το προϊόν τους να μην λείπει ποτέ από το ράφι.

Όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, η κυρίαρχη τάση στην προώθηση του εμφιαλωμένου νερού εντός των καταστημάτων είναι να ακολουθείται, σύμφωνα με το πετυχημένο παράδειγμα της προβολής των αναψυκτικών, η δημιουργία επιπλέον σημείων πώλησης –εκτός του «κλασικού» ραφιού– που «μαγνητίζουν» το βλέμμα του καταναλωτή. Σύμφωνα με έρευνες αγοράς, οι πωλήσεις του προϊόντος αυξάνονται όσο πιο συχνά το συναντά ο καταναλωτής εντός του καταστήματος. Έτσι οι εταιρείες επιδιώκουν όλο και περισσότερο να δημιουργούν έξτρα σημεία πώλησης εμφιαλωμένου νερού σε διάφορα σημεία των σούπερ μάρκετ.

Προώθηση

Ο καταναλωτής δείχνει ιδιαίτερη ευαισθησία στην τιμή του προϊόντος για την επιλογή του στη ζεστή αγορά. Κατά συνέπεια η πιο συνηθισμένη προώθηση των εταιρειών αφορά στο γνωστό 5+1 (προσφορά έξι φιαλών στην τιμή των πέντε). Δεν ακολουθείται όμως από όλες η ίδια πολιτική, καθώς κάποιες εταιρείες επιλέγουν τη διανομή κουπονιών για συμμετοχή σε διαγωνισμούς ή άλλες in-store ενέργειες.

Εταιρείες και προϊόντα

NESTLÉ EΛΛΑΣ ΑΕ

Παράγει στην Ελλάδα το φυσικό μεταλλικό νερό με την επωνυμία Κορπή, στις εξής συσκευασίες:

  • 1,5 lt pet
  • Εξάδα 1,5 lt pet
  • 0,5 lt pet
  • Εξάδα 0,5 lt pet
  • 1 lt γυάλινο μπουκάλι
  • 0,75 lt Sport Max
  • Ανθρακούχο φυσικό μεταλλικό νερό σε νέα γυάλινα μπουκάλια του 1 lt και των 0,33 lt, καθώς και σε εξάδα 0,33 lt.

H NESTLÉ διανέμει επίσης στην ελληνική αγορά διεθνή προϊόντα του ομίλου και ειδικότερα τα Perrier, San Pellegrino και Vittel, καθώς και το Contrex, η διανομή του οποίου ξεκίνησε πρόσφατα. Τέλος, από τον Ιούλιο του 2002 η NESTLÉ Ýχει εξαγοράσει το 51% της εταιρείας AQUASPRING, η οποία εμφιαλώνει και διανέμει το επιτραπέζιο νερό Aquaspring σε μεγάλες συσκευασίες 18,9 lt.

COCA-COLA ΤΡΙΑ ΕΨΙΛΟΝ

Διαθέτει στην αγορά το φυσικό μεταλλικό νερό Αύρα, το επιτραπέζιο νερό Λύττος και το φυσικό ανθρακούχο μεταλλικό νερό Dorna.

Το Αύρα διατίθεται σε συσκευασίες pet των 500 ml και του 1,5 lt (και σε εξάδα), καθώς και σε γυάλινη συσκευασία 1 lt και σε water dispenser των 18 lt. Με την ίδια επωνυμία διατίθεται και φυσικό μεταλλικό ανθρακούχο νερό σε συσκευασία των 500 ml και σε γυάλινη του 1 lt. To Dorna διατίθεται σε συσκευασίες pet των 500 ml και του 1,5 lt ενώ το Λύττος σε συσκευασίες των 750 ml και του 1,5 lt.

PEPSICO-ΗΒΗ

Στην κατηγορία του εμφιαλωμένου νερού η PEPSICO-ΗΒΗ διαθέτει στην αγορά το Ήβη Λουτράκι. Το 2002 λάνσαρε το νέο ανθρακούχο φυσικό μεταλλικό νερό Ηβη Λουτράκι, συμπληρώνοντας ιδανικά την «οικογένεια» του φυσικού μεταλλικού νερού της.

ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΪΑ

Διαθέτει το φυσικό μεταλλικό νερό Ιόλη σε φιάλες pet του 1,5 lt (και σε εξάδα), των 500 ml, σε sport φιάλη pet των 500 ml με πρακτικό καπάκι Push and Pull, καθώς και σε γυάλινη φιάλη του 1 lt. Με την ίδια επωνυμία διατίθεται σε ανθρακούχο φυσικό μεταλλικό νερό σε γυάλινη φιάλη 0,25 lt, 0,33 lt και 0,75 lt σε πολυσυσκευασίες 6 pack 0,25 lt και 4 pack 0,33 lt. Επίσης έχουν κυκλοφορήσει συλλεκτικές φιάλες, των οποίων τις ετικέτες έχουν φιλοτεχνήσει γνωστοί ζωγράφοι ή γραφίστες.

ΣΟΥΡΩΤΗ ΑΕ

Διαθέτει το ανθρακούχο φυσικό μεταλλικό νερό Σουρωτή, που κυκλοφορεί και με γεύσεις lemon lime, πορτοκάλι και ροδάκινο. Από τον Ιούλιο του 2002 η εταιρεία λάνσαρε και το επιτραπέζιο εμφιαλωμένο νερό Ύδωρ Σουρωτής, που κυκλοφορεί σε συσκευασίες pet 500 ml και 1,5 lt, καθώς και σε γυάλινη συσκευασία του 1 lt.

STANDARD WATER COMPANY HELLAS

Διανέμει το φυσικό μεταλλικό νερό Alp’s από τις αρχές του 2002. Το Alp' s κυκλοφορεί σε συσκευασία pet του 1,5 lt και 0,5 lt, καθώς και σε ανθρακούχο των 0,5 lt.

Το Alp’s προέρχεται από την περιοχή Salzkammergut της Αυστρίας, μια από τις πιο γνωστές και παραδοσιακές περιοχές της χώρας, και από την πηγή στο γραφικό χωριό Frankenmarkt.

Στα μελλοντικά σχέδια της εταιρίας εντάσσεται επίσης η παραγωγή και διακίνηση νέων προϊόντων με βάση το φυσικό μεταλλικό νερό Alp’s.

Πίνακας 1: Πωλήσεις μεταλλικού και επιτραπέζιου νερού στα καταστήματα τροφίμων




 

2001

2002

Πωλήσεις σε όγκο (λίτρα)

192.842.736

201.824.432

Πωλήσεις σε αξία (ευρώ)

51.862.848

57.452.468

Πηγή: AC Nielsen Retail Audit

Πίνακας 2: Πωλήσεις εμφιαλωμένου νερού στο σύνολο των καταστημάτων (σούπερ μάρκετ, μικρά σημεία πώλησης, γαλακτοπωλεία)












 

2000

2001

2002

Πωλήσεις σε όγκο (χιλ. λίτρα)

     

Συνολικές πωλήσεις εμφιαλωμένου νερού

199.201

197.852

203.007

Επιτραπέζιο νερό

84.704

82.099

74.219

Ανθρακούχο νερό

10.605

11.672

10.927

Μεταλλικό νερό

103.892

104.081

117.861

Πωλήσεις σε αξία (ευρώ)

     

Συνολικές πωλήσεις εμφιαλωμένου νερού

60.890.445

62.360.814

64.213.812

Επιτραπέζιο νερό

20.684.807

20.316.242

18.674.607

Ανθρακούχο νερό

12.258.415

13.478.099

13.270.230

Μεταλλικό νερό

27.947.222

28.566.472

32.268.974

Πηγή: Ιnformation Resources Hellas

Πίνακας 3: Μερίδιο της κάθε υποκατηγορίας εμφιαλωμένου νερού (%) επί των συνολικών πωλήσεων της κατηγορίας στο σύνολο καταστημάτων (σούπερ μάρκετ, μικρά σημεία πώλησης, γαλακτοπωλεία)










 

2000

2001

2002

Μερίδιο σε όγκο

     

Επιτραπέζιο νερό

42,5

41,5

36,6

Ανθρακούχο νερό

5,3

5,9

5,4

Μεταλλικό νερό

52,2

52,6

58,1

Μερίδιο σε αξία

     

Επιτραπέζιο νερό

34,0

32,6

29,1

Ανθρακούχο νερό

20,1

21,6

20,7

Μεταλλικό νερό

45,9

45,8

50,3

Πηγή: Ιnformation Resources Hellas

Πίνακας 4: Κατανομή πωλήσεων (%)το 2002 ανά κανάλι διανομής και ανά υποκατηγορία εμφιαλωμένου νερού







 

Σύνολο εμφιαλωμένου νερού

Επιτραπέζιο νερό

Ανθρακούχο νερό

Μεταλλικό νερό

Σούπερ μάρκετ

80,4

75,2

90,6

82,7

Σούπερ μάρκετ 4+

52,9

57,7

76,2

47,6

Σούπερ μάρκετ 2-3

27,5

17,4

14,4

35,1

Μικρά σημεία πώλησης

16,6

20,9

7,8

14,7

Γαλακτοπωλεία

3,1

4,0

1,6

2,7

Πηγή: Ιnformation Resources Hellas

 

ΧΟΡΗΓΙΕΣ : Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΗ ΟΨΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ

Πραγματική άνθηση της χορηγικής δραστηριότητας των επιχειρήσεων συντελείται στη χώρα μας μετά τα μέσα της δεκαετίας του ’90, οπότε αρκετές από τις ελληνικές επιχειρήσεις άρχισαν να αναπτύσσουν αξιόλογη δραστηριότητα σε συνεργασία με φορείς που επιτελούν σημαντικότατο πολιτιστικό ή κοινωνικό έργο.

Από το χθες στο σήμερα

Χορηγία [αρχ.] 1. ΙΣΤ. μία από τις λειτουργίες στην αρχαία Αθήνα· η υποχρέωση πλούσιου πολίτη να καταβάλει τα έξοδα του χορού για το ανέβασμα δράματος στη γιορτή των Μεγάλων Διονυσίων (Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Γ. Μπαμπινιώτη).

Σύμφωνα με τις πηγές, η χρηματοδότηση αυτή είχε θεσμοθετηθεί και παρεχόταν μέσω της φορολογίας. Συγκεκριμένα, ο νόμος υποχρέωνε τους 120 πιο εύπορους πολίτες των 10 φυλών της Αθήνας να αναλαμβάνουν όλα τα έξοδα κοινωνικών, αθλητικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων. Ο χορηγός έχαιρε μεγάλου σεβασμού και θεωρείτο «ιερό» πρόσωπο καθ’ όλη τη διάρκεια της χορηγίας. Η χορηγία αποτελούσε τιμή για τους αρίστους των πολιτών και για τον λόγο αυτό αναπτυσσόταν μεταξύ τους άμιλλα, για το ποιος θα αναλάμβανε τη χρηματοδότηση των πιο σημαντικών έργων. Αρχής γενομένης από την πόλη των Αθηνών, ο χορηγικός θεσμός έγινε ευρύτερα γνωστός και αποδεκτός και υιοθετήθηκε στη συνέχεια και από τις άλλες ελληνικές πόλεις.

Στη νεότερη Ελλάδα η επιχειρηματική χορηγία εμφανίστηκε περίπου στα τέλη της δεκαετίας του ’80, ωστόσο η πραγματική άνθησή της έχει συντελεστεί κυρίως μετά το 1995. Αυτό συνέβη διότι –παρά τη σοβαρή καθυστέρηση– όλο και περισσότερες επιχειρήσεις συνειδητοποιούν πλέον την τεράστια επικοινωνιακή και στρατηγική της σημασία μέσα στο «παγκόσμιο πλανητικό χωριό». Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η διοργάνωση των Ολυμπιακών αγώνων του 2004 αποτελεί μία θαυμάσια ευκαιρία για την ανάπτυξη χορηγικών δραστηριοτήτων με εξασφαλισμένη την παγκόσμια προβολή. Άνοιξε νέους ορίζοντες στις ελληνικές επιχειρήσεις και τις έφερε μπροστά στην πρόκληση να διαδραματίσουν έναν ενεργό ρόλο μέσω της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων. Ήδη αρκετές από τις ελληνικές επιχειρήσεις έχουν αναπτύξει αξιόλογη χορηγική δραστηριότητα σε συνεργασία με οργανώσεις και φορείς που επιτελούν σημαντικότατο ανθρωπιστικό ή κοινωνικό έργο, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι δράσεις που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος.

Το κοινωνικό προφίλ των μεγάλων επιχειρήσεων

Εάν θέλουμε να προσδιορίσουμε κάποια σημεία που χαρακτηρίζουν τον σημερινό θεσμό της χορηγίας, θα πρέπει να τονίσουμε από την αρχή ότι αυτός έχει ενταχθεί πλήρως στο σύγχρονο μάρκετινγκ και όπως είναι φυσικό, υπακούει στους κανόνες του. Συνεπώς η χορηγία δεν είναι ούτε δωρεά ούτε ευεργεσία ούτε επιχορήγηση, παρά το γεγονός ότι παράγει κοινωνικά αποτελέσματα. Το «κέρδος» μιας χορηγού εταιρείας είναι το κτίσιμο ή η βελτίωση της εικόνας της, δηλαδή η προβολή του κοινωνικά ευαίσθητου προφίλ της. Επίσης η χορηγία προϋποθέτει μεταφορά πόρων από τον ιδιωτικό στον δημόσιο τομέα και συνήθως συμπληρώνει ή υποκαθιστά την κρατική μέριμνα. Όσον αφορά στον σημερινό θεσμό της χορηγίας, είναι παραδεκτό ότι η σχέση χορηγού και χορηγούμενου οφείλει να διατηρείται σε ένα καλό επίπεδο συνεργασίας και αλληλοσεβασμού. Έτσι υλοποιείται ο ρόλος της χορηγίας ως κοινωνική προσφορά από τη χορηγό εταιρεία.

ΚΑΡΦΟΥΡ ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ

Η ΚΑΡΦΟΥΡ ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ, στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης που της αντιστοιχεί, συμμετέχει ενεργά στα κοινωνικά, περιβαλλοντικά και πολιτιστικά θέματα με αξιόλογες χορηγικές δράσεις.

Τον Μάρτιο του 2002 υπήρξε χορηγός της έκθεσης «Το λυκόφως του Βυζαντίου» στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη.

Ως «Χρυσός Χορηγός» ενίσχυσε τους Special Olympics που οργανώθηκαν στην Αθήνα τον Απρίλιο του 2002 υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας και του προέδρου της Βουλής.

Συμμετείχε ως «Χρυσός Χορηγός» στο 1ο Φόρουμ για την Απασχόληση και την Επιχειρηματικότητα, που διοργανώθηκε τον Φεβρουάριο του 2003 υπό την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων και της Γαλλικής Πρεσβείας, με συμμετοχή πολλών επιχειρήσεων από διαφορετικούς τομείς.

Τέλος, ως μέλος της τοπικής κοινωνίας, η εταιρεία συμβάλλει και υποστηρίζει τη διοργάνωση πολιτιστικών και χορηγικών εκδηλώσεων.


ΑΤΛΑΝΤΙΚ ΑΕ

Η επιλογή των χορηγιών στις οποίες συμμετέχει η ΑΤΛΑΝΤΙΚ γίνεται με κριτήριο όχι την κοινωνική προβολή της, αλλά το πόσο σημαντική κρίνεται η χορηγία για την κάλυψη πραγματικών αναγκών. Έτσι υπάρχουν χορηγίες οι οποίες, με επιλογή της εταιρείας, δεν προβάλλονται, επειδή γίνονται με μοναδικό κριτήριο την ανθρωπιστική τους διάσταση. Ιδιαίτερα διακριτική είναι η δραστηριότητα της ΑΤΛΑΝΤΙΚ στον τομέα της κοινωνικής προσφοράς, είτε αυτή αφορά πολιτιστικά θέματα είτε αιτήματα φιλανθρωπικού περιεχομένου (ενίσχυση ιδρυμάτων που φιλοξενούν παιδιά, αναστήλωση μοναστηριών, ενίσχυση εκκλησιαστικών ενοριών, αλλά και μεμονωμένων οικογενειών).

Σύμφωνα με τους υπεύθυνους του ομίλου, το κόστος των χορηγιών είναι ένα κονδύλι σημαντικό που ποτέ δεν θα ήθελε να μπει στην λογική του να το «διαφημίσει», να το προβάλει προς τα έξω. Δεν επιδιώκει να φέρει κόσμο στα καταστήματά της από την προβολή των χορηγικών δραστηριοτήτων της, αλλά αποσκοπεί κυρίως να στείλει το μήνυμα ότι οι επιχειρήσεις δεν έχουν χάσει το ανθρώπινο πρόσωπό τους.

ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ

Το κοινωνικό προφίλ της ΜΕΤΡΟ αφορά κυρίως δραστηριότητες που έχουν στο επίκεντρό τους την ενίσχυση των τοπικών κοινωνιών. Έτσι επιλέγει δράσεις οι οποίες γίνονται σε συνεργασία με τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης και τους κοινωφελείς οργανισμούς. Έντονη είναι η παρουσία της σε περιπτώσεις έκτακτων αναγκών, όπως θεομηνίες ή σεισμοί. Στον καταστροφικό σεισμό του 1999, που έπληξε ιδιαίτερα τις βορειοδυτικές συνοικίες, η εταιρεία προσέφερε χιλιάδες δωροεπιταγές στις σεισμοπαθείς οικογένειες, συμβάλλοντας έτσι στην ανακούφιση ενός σημαντικού προβλήματος των ανθρώπων που επλήγησαν. Η ΜΕΤΡΟ επιλέγει με ιδιαίτερη προσοχή τις χορηγικές της δραστηριότητες και βασικό της κριτήριο αποτελεί σε κάθε περίπτωση η ανθρωπιστική διάσταση της δράσης που αναλαμβάνει.


ΕΛΑΪΣ ΑΕ

Έχουμε περάσει πλέον σε μια εποχή όπου ο καταναλωτής ζητάει από μία επιχείρηση να τον αντιμετωπίζει όχι μόνο ως καταναλωτή, αλλά και ως πολίτη που ενδιαφέρεται για την ποιότητα της ζωής του και για το περιβάλλον του, φυσικό ή κοινωνικό. Η ΕΛΑΪΣ, αναγνωρίζοντας αυτή τη διττή υπόσταση του καταναλωτή-πολίτη, έχει εστιάσει την κοινωνική της πολιτική σε δύο άξονες: α) σε θέματα εκπαίδευσης και πολιτιστικής κληρονομιάς και β) στην αναβάθμιση της περιοχής του Νέου Φαλήρου, της περιοχής δηλαδή όπου λειτουργεί και αναπτύσσεται.

Τα τρία σημαντικότερα έργα που αποτελούν πλέον σημείο αναφοράς της επιχείρησης είναι:

  • Το Ιστορικό Αρχείο και Μουσείο ΕΛΑΪΣ, το οποίο αποτελεί πλέον στέκι πολιτισμού, αφού έχει συνεργαστεί μέχρι σήμερα με περισσότερους από 50 επιστημονικούς, πανεπιστημιακούς, πολιτιστικούς, δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και αποτελεί μία σπάνια προσφορά στην οικονομική και ιστορική έρευνα του τόπου μας.
  • Η αναπαλαίωση ενός νεοκλασικού κτηρίου στον χώρο του εργοστασίου και η μετατροπή του σε εκπαιδευτικό κέντρο, καθώς και η αναστήλωση και συντήρηση των κεραμικών που βρίσκονται στη μάντρα του εργοστασίου της ΕΛΑΪΣ και αποτελούν κοσμήματα πολιτιστικής κληρονομιάς.
  • Η 28χρονη συνεργασία με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο του Πειραιά. Παράλληλα από το 1988 η εταιρεία συνεργάζεται με το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο και αναπτύσσει εκπαιδευτικά προγράμματα με θέμα το λάδι και την ελιά.

COCA COLA ΤΡΙΑ ΕΨΙΛΟΝ

Η COCA COLA ΤΡΙΑ ΕΨΙΛΟΝ υποστηρίζει εδώ και αρκετά χρόνια σημαντικές πρωτοβουλίες στον τομέα της τέχνης, του πολιτισμού, της προστασίας του περιβάλλοντος, εστιάζοντας σε δράσεις που προάγουν τις διάφορες πτυχές του επιπέδου διαβίωσης. Η εταιρεία υιοθετεί την ανάπτυξη δράσεων κοινωνικής ευθύνης που ενισχύουν την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των κοινωνιών στις οποίες έχει παρουσία. Έτσι μετέχει ενεργά σε διάφορες κοινωνικές δραστηριότητες σε όσες περιοχές δραστηριοποιείται και υποστηρίζει ενέργειες που έχουν ως στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα με σημαντικές κοινωνικές, πολιτιστικές και περιβαλλοντικές προεκτάσεις.

Βασικό κριτήριο για την επιλογή της όποιας χορηγικής δραστηριότητας είναι η αναγκαιότητα που παρουσιάζει η υλοποίησή της για την τοπική κοινωνία ή για την ελληνική κοινωνία γενικότερα. Παράλληλα όμως η χορηγική δράση που επιλέγεται πρέπει να βρίσκεται σε συμφωνία και με τους γενικότερους επιχειρηματικούς στόχους της επιχείρησης. Όπως μας επεσήμαναν οι υπεύθυνοι της εταιρείας, δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί ξεχωριστό κόστος επένδυσης που θα αφορά όλες τις δραστηριότητες κοινωνικής ευθύνης, επειδή αρκετές δαπάνες είναι ενταγμένες μέσα στην καθημερινή επιχειρηματική λειτουργία της εταιρείας. Έτσι, για παράδειγμα, στον τομέα της κοινωνικής προσφοράς εντάσσονται μεν οι άμεσες χορηγίες και δωρεές, όπου μπορεί κανείς να υπολογίσει το κόστος της επένδυσης, υπάρχει όμως και η συνεισφορά σε έργα υποδομής των τοπικών κοινωνιών, τα οποία εκτελούνται με ίδια μέσα της εταιρείας.

ΔΕΛΤΑ ΑΕ

Είναι ενθαρρυντικό ότι η ανάπτυξη πρωτοβουλιών κοινωνικής ευθύνης αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό κομμάτι των δραστηριοτήτων των εταιρειών και αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη δυναμική, ειδικά τα τελευταία χρόνια. Μέσα στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται οι πολιτιστικές και χορηγικές δραστηριότητες που έχει αναλάβει η ΔΕΛΤΑ με έμφαση τα τελευταία χρόνια στη βόρεια Ελλάδα και στο παιδί.

Συγκεκριμένα, στις αρχές του 2002 εγκαινιάστηκε από τη ΔΕΛΤΑ χορηγικό πρόγραμμα σε συνεργασία με την αντιδημαρχία κοινωνικής πολιτικής του Δήμου Θεσσαλονίκης, η οποία περιλάμβανε μεταξύ άλλων τη διανομή ενημερωτικού βιβλίου για τη σημασία της υγιεινής διατροφής στα παιδιά των δημοτικών σταθμών της πόλης. Η ενέργεια αυτή συνοδεύτηκε από σειρά ψυχαγωγικών εκδηλώσεων και την προσφορά δώρων και ολοκληρώθηκε με τη δωρεάν διανομή γάλακτος σε όλους τους δημοτικούς παιδικούς σταθμούς καθ’ όλη τη διάρκεια του τρέχοντος σχολικού έτους. Στο πλαίσιο του χορηγικού προγράμματος που αφορά την ίδια περιοχή εντάσσεται η διοργάνωση επιστημονικής ημερίδας με θέμα «Υγιεινή διατροφή και Αντιμετώπιση της παχυσαρκίας» τον Μάιο του 2002, της ημερίδας με θέμα «H υγεία των παιδιών μας ξεκινά από τη σωστή διατροφή τους» σε συνεργασία με την Ελληνική Παιδιατρική Εταιρεία, καθώς επίσης και η χορηγία του φεστιβάλ ατόμων με ειδικές ανάγκες τον Ιούνιο του ίδιου έτους. Παράλληλα η εταιρεία ξεκίνησε μία ιδιαίτερα σημαντική συνεργασία με τη ΧΑΝΘ, ενώ η προσφορά της επεκτείνεται και στον τομέα των πολιτιστικών εκδηλώσεων.

ΦΑΓΕ ΑΕ

Χορηγική δραστηριότητα μεγάλης εμβέλειας έχει αναπτύξει και η ΦΑΓΕ, η οποία πέρα από το κοινωνικό της έργο, έχει υλοποιήσει και προγράμματα που αφορούν στα παιδιά και στον υγιεινό τρόπο ζωής. Πρόσφατα βραβεύτηκε για το πρόγραμμά της «Παιδί και Διατροφή», μέσα από το οποίο έχουν ήδη εκπαιδευτεί 55.000 Ελληνόπουλα στην υγιεινή διατροφή. Αξιοσημείωτες είναι οι δραστηριότητες της εταιρείας στον αθλητικό τομέα, όπου εκτός από τις επιμέρους χορηγίες αξίζει να σημειωθούν η Χρυσή Χορηγία κατά τη διεκδίκηση της ανάληψης της Ολυμπιάδας του 2004 και βέβαια το γεγονός ότι είναι Μέγας Χορηγός Αθήνα 2004.

Η επιλογή των χορηγικών δραστηριοτήτων καθορίζεται από τη στρατηγική της, που διαμορφώνεται με βάση τις κοινωνικές ανάγκες. Η ΦΑΓΕ ήταν η πρώτη εταιρεία που τιμήθηκε το 1997 με το βραβείο κοινωνικής προσφοράς από το ΕΒΕΑ, ενώ το 2001 τιμήθηκε με 2 Αριστεία Κοινωνικής Προσφοράς από τον Σύνδεσμο Διαφημιζομένων Ελλάδος. Έτσι δεν είναι τυχαίο ότι η ΦΑΓΕ, σύμφωνα με τα στοιχεία πρόσφατης έρευνας που πραγματοποίησε εταιρεία διαχείρισης φήμης, βρίσκεται για δεύτερη χρονιά μέσα στην πρώτη δεκάδα των εταιρειών με την καλύτερη φήμη.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΦΑΓΕ, για το πρόγραμμα «Παιδί και διατροφή» η συνολική επένδυση θα ξεπεράσει τα 1,2 εκατ. ευρώ, ενώ για τη χορηγία των Ολυμπιακών Αγώνων 2004 θα ανέλθει σε περισσότερα από 9,3 εκατ. ευρώ.

ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ

Η φιλοσοφία που διέπει την ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ ήταν ανέκαθεν η προσπάθεια στήριξης και ενίσχυσης του πολιτισμού και του αθλητισμού. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο εντάχθηκε και η προσπάθειά της να διεκδικήσει τη σημαντικότερη των χορηγιών, με αποτέλεσμα να αναδειχθεί τελικά Μέγας Χορηγός των Ολυμπιακών Αγώνων 2004 (Heineken). Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι οι εκδηλώσεις της, είτε αφορούν τον κινηματογράφο είτε τη μουσική είτε την τέχνη ή ακόμη και το τένις, τραβούν πάντοτε επάνω τους τον φακό της δημοσιότητας. Ήδη το 1992 η ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ δημιούργησε για πρώτη φορά στην Ελλάδα έναν θεσμό για τα εικαστικά δρώμενα με την προκήρυξη διαγωνισμού μεταξύ των φοιτητών της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Αθήνας και Θεσσαλονίκης με θέμα «Heineken art». Επίσης, ένα πολύ σημαντικό γεγονός στην ιστορία της εταιρείας είναι και η σύνδεση της μάρκας Amstel με το Champions League, την κορυφαία διοργάνωση του ποδοσφαίρου στην Ευρώπη.


ΟΜΙΛΟΣ ΜΠΟΥΤΑΡΗ

Στην κοινωνική δραστηριότητα πολλών επιχειρήσεων περιλαμβάνονται χορηγίες στον αθλητικό, πολιτιστικό και κοινωνικό τομέα, καθώς επίσης και πολλές ανθρωπιστικές δραστηριότητες με αφορμή καταστάσεις κρίσεων (σεισμοί, οικολογικές καταστροφές κ.ά.) ή διάφορες κοινωνικές ανάγκες. Στο πλαίσιο αυτό ο ΟΜΙΛΟΣ ΜΠΟΥΤΑΡΗ, που ανήκει στις πρώτες εταιρείες οι οποίες ανταποκρίθηκαν στην αναβίωση του θεσμού των χορηγιών, έχει παρουσιάσει ιδιαίτερα σημαντική δραστηριότητα. Την τελευταία δεκαπενταετία έχει πραγματοποιήσει πληθώρα χορηγικών προγραμμάτων.

Στον χώρο των εικαστικών τεχνών: χορηγός Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και ελληνικής συμμετοχής στην Biennale.

Στον χώρο της εκπαίδευσης: Πανεπιστήμιο Alba, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Ερευνητικό Κέντρο Δημόκριτος.

Στη διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς: Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου Αίμου.

Στον χώρο της υγείας: Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, Ερυθρός Σταυρός, Εταιρεία Προστασίας Σπαστικών, Special Olympics, ΕΛΕΠΑΠ.

Στον ΟΜΙΛΟ ΜΠΟΥΤΑΡΗ έχει απονεμηθεί χορηγικό βραβείο ΟΜΕΠΟ το 1992 και το 1994 για την προστασία του περιβάλλοντος. Ο όμιλος έχει υποστηρίξει περιβαλλοντικές οργανώσεις και συλλόγους, όπως το Αττικό Ζωολογικό Πάρκο, τον Ελληνικό Ορειβατικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης και την Αμερικάνικη Γεωργική Σχολή. Παράλληλα έχει αναπτύξει σημαντικά προγράμματα οικολογικού περιεχομένου καθώς και άλλα στον χώρο του αθλητισμού.

Ο ΟΜΙΛΟΣ ΜΠΟΥΤΑΡΗ δέχεται κάθε χρόνο πολλές προτάσεις για χορηγίες. Η επιλογή γίνεται ανάλογα με τη φιλοσοφία της επιχείρησης και τη χορηγική στρατηγική του κάθε έτους. Σημαντικοί παράγοντες για την επιλογή μιας χορηγίας είναι η ένταξή της στο χορηγικό πλαίσιο της εταιρείας και η ανταποδοτικότητα σε σχέση με το κόστος της, το οποίο διαφέρει από έτος σε έτος και είναι ανάλογο με την επικοινωνιακή πολιτική και τους ιδιαίτερους στόχους της.

Η δυναμική των χορηγικών δραστηριοτήτων

Από τη στιγμή που ο θεσμός της χορηγίας είναι ενταγμένος στο σύγχρονο μάρκετινγκ, θεωρείται αυτονόητο πως η ανάδειξη του κοινωνικού προφίλ μιας εταιρείας ενισχύει σημαντικά την εταιρική της εικόνα και έχει αναμφισβήτητα άμεσο αντίκτυπο στην εμπορική της δυναμική. Τα ποιοτικά προϊόντα και οι υπηρεσίες μιας εταιρείας σε συνδυασμό με ένα προσεκτικά επιλεγμένο και αποτελεσματικό πρόγραμμα κοινωνικής δραστηριότητας ενισχύουν την ταυτότητά της με θετικά αποτελέσματα σε όλους τους τομείς. Συνεπώς η εικόνα που διαμορφώνουν συνολικά οι καταναλωτές τόσο για μια επιχείρηση όσο και για τα προϊόντα της συντελεί αποφασιστικά στην εδραίωσή της και στην περαιτέρω ανάπτυξή της.

 


 

 

ΠΑΓΩΤΟ : ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΑ PREMIUM ΠΡΟΪΟΝΤΑ

Σε πτώση των πωλήσεων του παγωτού το 2002 οδήγησαν οι συχνές βροχοπτώσεις και οι όχι ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες του περασμένου καλοκαιριού. Τα τελευταία χρόνια οι πωλήσεις παρουσιάζουν σχετική στασιμότητα. Ο καταναλωτής στρέφεται προς το συσκευασμένο παγωτό και προς τα προϊόντα premium. Παρ’ όλο που τα ατομικά παγωτά εξακολουθούν να κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο, αύξηση παρουσιάζουν οι πωλήσεις των οικογενειακών παγωτών, καθώς και οι πολυσυσκευασίες.

Κύριο χαρακτηριστικό της κατανάλωσης παγωτού είναι η ύπαρξη πολλών καναλιών διανομής τόσο στη «ζεστή» όσο και στην «κρύα» αγορά, καθώς και το γεγονός ότι μεγάλο μέρος των πωλήσεων πραγματοποιείται στις τουριστικές περιοχές και δεν καταγράφεται από τις εταιρείες μετρήσεων.

Σύμφωνα με στελέχη εταιρειών που έχουν σημαντική παρουσία στην αγορά του παγωτού, η κατηγορία βρίσκεται σε στάδιο ωριμότητας τα τελευταία χρόνια, κάτι που συνεπάγεται πιο «επιλεκτικά» λανσαρίσματα και ανανέωση της αγοράς (με έμφαση σε ορισμένα είδη παγωτού, όπως τα οικογενειακά και τις πολυσυσκευασίες, καθώς και μέσω της διάθεσης του επώνυμου στην «κρύα» αγορά). Προσπάθεια όλων των εταιρειών εξάλλου είναι να απλοποιήσουν την γκάμα των προϊόντων που προσφέρουν.

Οι πωλήσεις παρουσιάζουν στασιμότητα την τελευταία τριετία, με μέση ετήσια αύξηση της τάξης του 2%-2,5% (σε όγκο).

Τυποποιημένο παγωτό

Το τυποποιημένο/συσκευασμένο παγωτό καταλαμβάνει σε όγκο περίπου το 84% της αγοράς. Η προτίμηση των καταναλωτών προς το συσκευασμένο παγωτό οφείλεται στην ευαισθητοποίησή τους σχετικά με τη διατροφή σε συνδυασμό με την εμπιστοσύνη που συνεχίζουν να δείχνουν στις μεγάλες εταιρείες.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΔΕΛΤΑ ΠΑΓΩΤΟΥ, στο σύνολο της αγοράς των συσκευασμένων παγωτών το ποσοστό των ατομικών (μερίδες των 110 ml) είναι 60% σε όγκο και 75% σε αξία.

Οικογενειακό παγωτό

Το 53% του τζίρου από το οικογενειακό παγωτό πραγματοποιείται στα σούπερ μάρκετ. Στο σύνολο των πωλήσεων της υποκατηγορίας, το 49% αφορά προϊόντα με απλές γεύσεις. Παράλληλα παρατηρείται αύξηση του μεριδίου των πολυσυσκευασιών, που πρωτοεμφανίστηκαν τα τελευταία χρόνια και σήμερα κατέχουν μερίδιο 13% στην κατηγορία.

Private Label

Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ εισήλθαν και στην κατηγορία του παγωτού, κερδίζοντας μερίδια στην υποκατηγορία του οικογενειακού παγωτού. Σύμφωνα με στοιχεία της Information Resources Hellas, το μερίδιο των private labels στο οικογενειακό παγωτό ανήλθε το 2002 σε 3,7% σε αξία και σε 1,1% σε όγκο. Τα μερίδια των private labels στο ατομικό παγωτό είναι πολύ μικρά και το 2002 ανήλθαν μόλις σε 0,02% (σε όγκο).

Εταιρείες και προϊόντα

ΔΕΛΤΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΠΑΓΩΤΟΥ ΑΕ

Για το 2003 μεγάλη καινοτομία της ΔΕΛΤΑ σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο αποτελεί το Boss Explosion, που περιέχει μεγάλα κομμάτια ξηρών καρπών και σοκολατωμένης καραμέλας.

Στην κατηγορία των παιδικών προϊόντων η εταιρεία λανσάρει την επονομαζόμενη Φάτσα, έναν αρκούδο με παγωτό βανίλια και κακάο (με σοκολατένια μάτια και για μύτη ένα ολόκληρο σοκολατάκι).

Το Nirvana εμπλουτίζεται με μία καινούργια γεύση, το Nirvana Cake (βανίλια με κομμάτια κέικ σοκολάτας και ξηρούς καρπούς).

Η ΔΕΛΤΑ ως Μέγας Χορηγός των Ολυμπιακών Αγώνων ΑΘΗΝΑ 2004. επαναλανσάρει τα παιδικά κύπελλα Laky Boy και Laky Girl με τις μασκότ των Ολυμπιακών Αγώνων. Επίσης επαναλανσάρει το σάντουιτς Fifty-Fifty, προσφέροντας σε κάθε παγωτό αυτοκόλλητα με την Αθηνά και τον Φοίβο σε Ολυμπιακά αθλήματα, καθώς τη δυνατότητα συμμετοχής σε έναν διαγωνισμό.

Στα οικογενειακά παγωτά, στη σειρά Aloma προστίθεται μία ελληνική γεύση, το παγωτό Γιαούρτι με Μέλι & Καρύδια, ενώ λανσάρεται και άλλη μία τούρτα-παγωτό.

Η εταιρεία εισέρχεται δυναμικά στην αγορά των πολυσυσκευασιών, με τα Magnum Mini σε μία χαρακτηριστική συσκευασία-κουβαδάκι και με την πολυσυσκευασία Boss Παγωτοσοκολάτα.

ΕΒΓΑ ΑΒΕΕ

Η ΕΒΓΑ προσθέτει φέτος στη μάρκα 4Χ4 τα Γεμιστά 4Χ4. Πρόκειται για μετατροπή του σνακ γεμιστά μπισκότα σε παγωτό: 4 παγωτογεμιστά που τοποθετούνται σε σκαφάκι, μία ιδιαίτερα λειτουργική συσκευασία. Το δεύτερο νέο προϊόν της σειράς είναι το 4Χ4 Trophy Almond: παγωτό αμύγδαλο με επισοκολατωμένα αμύγδαλα και κομμάτια καβουρδισμένων αμυγδάλων στην κορυφή.

Τα Status ενισχύονται με το Status Biscotto, που συνδυάζει παγωτό με μπισκότο.

Στην παιδική σειρά της ΕΒΓΑ επαναλανσάρεται η Καραμπόλα, με νέα δωράκια, ενώ λανσάρονται και δύο ξεχωριστά προϊόντα: το PowerMilk, σάντουιτς με μεταλλικά στοιχεία, βιταμίνες και εκχύλισμα βύνης, και το Bugs & Daffy με τους ομώνυμους ήρωες και δώρα-αυτοκόλλητα πάνω στη συσκευασία.

Στην κατηγορία Chill Out λανσάρεται με την επωνυμία Refresh μία γρανίτα με γεύση φράουλα, σε προνομιακή τιμή.

Η σειρά 0% εμπλουτίζεται με το 0% Cup, παγωτό βανίλια με πρόσθετα κομμάτια σοκολάτας και σιρόπι σοκολάτας, χωρίς καθόλου ζάχαρη.

Μετά το επαναλανσάρισμα της σειράς Scandal τo 2002, λανσάρεται φέτος το γνωστό ποτό Β 52 σε παγωτό.

Στην κατηγορία των οικογενειακών παγωτών, η εταιρεία συμπληρώνει τη σειρά Variete 1 lt με τρία παγωτογλυκά: Variete Μιλφέιγ, Variete Εκμέκ, και Variete Μπακλαβάς.

Το 2003 η ΕΒΓΑ εισέρχεται και στην κατηγορία της τούρτας παγωτό, λανσάροντας το Κασάτο.

Τέλος, στην ανερχόμενη κατηγορία των πολυσυσκευασιών, μετά τα mini πυραυλάκια Νο Οne, προσφέρει το 2003 τους καθιερωμένους κωδικούς της Status, 0% και 4×4 Compact, σε μινιατούρες και συσκευασίες πολλών τεμαχίων.

UNILEVER HELLAS ΑΕΒΕ (ALGIDA)

Η UNILEVER, που εκπροσωπείται στην Ελλάδα από την ALGIDA, ανακοίνωσε τα σχέδιά της να ενδυναμώσει τη θέση της στον κλάδο του παγωτού ο οποίος της εξασφαλίζει πωλήσεις ύψους 5 δισεκατομμύρια. Ευρώ παγκοσμίως.

Όπως ανακοινώθηκε, κυρίαρχο ρόλο στη νέα στρατηγική θα παίξει το εμπορικό της σήμα, το οποίο έχει κωδικοποιηθεί διεθνώς ως Heartbrand*. Την επόμενη τριετία στην ανάπτυξη και το μάρκετινγκ θα επενδυθούν υψηλότερα κονδύλια έως και 20%. Η εταιρεία σκοπεύει να αλλάξει την αντίληψη των καταναλωτών για το παγωτό, με βάση τη διεθνή στρατηγική ανάπτυξής της –path to growth– που εστιάζεται σε λιγότερες, μεγαλύτερες και πιο κερδοφόρες μάρκες.

Σε ό,τι αφορά τα προϊόντα, η UNILEVER δημιούργησε το soft παγωτό για το σπίτι. Ακολουθώντας τις τάσεις διαφόρων χωρών, εξετάζει επίσης το ενδεχόμενο παραγωγής παγωτών με πικάντικες γεύσεις, όπως κάρυ και τυρί.

Φέτος λανσάρει τον νέο πύραυλο Cornetto Whippy με γεύση βανίλια, τραγανή σοκολάτα και νιφάδες σοκολάτας (για πρώτη φορά με διάφανο καπάκι), το Solero shots με γεύση λεμόνι, kiwi και guarana, το Magic Moments, έξι παγωτο-μπουκίτσες με γεύση βανίλια, σιρόπι σοκολάτας, επικάλυψη σοκολάτας και κομμάτια φουντουκιού. Επίσης λανσάρει το νέο οικογενειακό παγωτό της σειράς Carte d' or, με κρέμα Mascarpone και σως φρούτων πασπαλισμένη με κομματάκια φιστικιού, τα Mini Cucciolone, οκτώ mini sandwich με γεύση βανίλια, κομματάκια σοκολάτας και μπισκότο σοκολάτας, το παιδικό Big Gum, ξυλάκι σε σχήμα κιθάρας με γεύση βανίλια και βατόμουρο (με τσιχλόφουσκα στο ξυλάκι) και το κυπελλάκι βανίλια-σοκολάτα Heroic World με δωράκια (ιππότες, βασιλιάδες, μάγοι, πριγκίπισσες κτλ).

TROFEKLEKT MASTERFOODS AE

Με τρία νέα προϊόντα εμπλουτίζει φέτος την γκάμα του παγωτού της η εταιρεία. Ειδικότερα, λανσάρει το Bounty σε κύπελλο 100 ml, ενώ στην ίδια συσκευασία λανσάρει το Snickers. Επιπλέον αλλάζει τον λογότυπο Snickers.

Η TROFEKLEKT MASTERFOODS και η ΚΡΙ-ΚΡΙ από την 1η Ιανουαρίου 2003 συνεργάζονται στη διανομή παγωτού σε επιλεγμένες γεωγραφικές περιοχές ανά την Ελλάδα. Έτσι στα ψυγεία με το σήμα Mars Ice Creams και Κρι-Κρι ο καταναλωτής μπορεί να βρει τα προϊόντα και των δύο εταιρειών.

ΚΡΙ ΚΡΙ ΑΕ

Η ΚΡΙ-ΚΡΙ λανσάρει φέτος τον πύραυλο Almond Cone της σειράς Master, το παιδικό παγωτό σε κυπελλάκι Jungle Story με γεύση βανίλια-σοκολάτα και με δώρο ζωάκια της ζούγκλας, καθώς και τρία ατομικά κύπελλα στη σειρά Dolce Vita με γεύσεις βανίλια-σύκο, βανίλια-κεράσι και σικάγο. Επίσης εμπλουτίζει τα οικογενειακά παγωτά Dolce Vita με τη νέα γεύση βανίλια-κεράσι σε συσκευασία 1 lt.

Πίνακας 1: Πωλήσεις παγωτού στα καταστήματα τροφίμων, ψιλικατζίδικα, περίπτερα, γαλακτοπωλεία και φούρνους




 

9/00 – 8/01

9/01 – 8/02

Πωλήσεις σε όγκο (μερίδες των 110 ml)

240.390.381

236.452.650

Πωλήσεις σε αξία (ευρώ)

171.530.416

169.639.095

Πηγή: AC Nilesen Market Track

Πίνακας 2: Μεταβολή των πωλήσεων παγωτού σε αξία στα καταστήματα τροφίμων, τα περίπτερα, τα ψιλικατζίδικα και τα γαλακτοπωλεία





 

2001/2000

2002/2001

Περίπτερα, Ψιλικατζίδικα, Γαλακτοπωλεία, Καταστήματα τροφίμων

+10.9%

-5.5%

Καταστήματα τροφίμων

+17.3%

+7.1%

Πηγή: Retail Audit AC Nielsen (ΔΕΛΤΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΠΑΓΩΤΟΥ ΑΕ)

Πίνακας 3: Πωλήσεις παγωτού στο σύνολο των καταστημάτων (καταστήματα τροφίμων, μικρά σημεία πώλησης, γαλακτοπωλεία, φούρνοι, ζαχαροπλαστεία, περίπτερα και ψιλικατζίδικα)











 

2001

2002

Πωλήσεις σε όγκο (χιλ. λίτρα)

   

Σύνολο

20.568

21.449

Ατομικά παγωτά

10.940

10.471

Οικογενειακά

9.628

10.977

Πωλήσεις σε αξία (ευρώ)

   

Σύνολο

141.632.976

152.303.472

Ατομικά παγωτά

98.819.282

101.071.868

Οικογενειακά παγωτά

42.813.405

51.223.803

Πηγή: Information Resources Hellas

Πίνακας 4: Μερίδιο ανά υποκατηγορία παγωτού (%) στο σύνολο των πωλήσεων και στο σύνολο των καταστημάτων (καταστήματα τροφίμων, μικρά σημεία πώλησης, γαλακτοπωλεία, φούρνοι, ζαχαροπλαστεία, περίπτερα και ψιλικατζίδικα)





























 

2001

2002

Πωλήσεις σε όγκο

   

Ατομικά

53,2

48,8

Ξυλάκια

21,5

19,3

Πύραυλοι

15,6

14,4

Κύπελλα

11,7

10,2

Sandwitch

3,1

2,7

Ice Bars

1,3

2,2

Οικογενειακά

46,8

51,2

Ενός λίτρου

14,3

16,7

Δύο λίτρων

24,7

22,4

Premium

5,3

6,2

Πολυσυσκευασίες

1,9

5,1

Τούρτες

0,7

0,7

Πωλήσεις σε αξία

   

Ατομικά

69,8

66,4

Ξυλάκια

26,2

24,8

Πύραυλοι

22,7

21,1

Κύπελλα

16,0

14,6

Sandwitch

3,3

3,1

Ice Bars

1,6

2,8

Οικογενειακά

30,2

33,6

Ενός λίτρου

9,2

10,9

Δύο λίτρων

12,1

10,4

Premium

5,8

6,9

Πολυσυσκευασίες

2,6

4,7

Τούρτες

0,6

0,7

Πηγή: Information Resources Hellas

Πίνακας 5: Κατανομή πωλήσεων σε όγκο (%) ανά κανάλι διανομής και ανά υποκατηγορία παγωτού – 2002











 

Σύνολο παγωτού

Ατομικό

Οικογενειακό

Σούπερ μάρκετ

38,9

4,3

71,8

Σούπερ μάρκετ 4+

32,7

2,7

61,4

Σούπερ μάρκετ 2-3

6,1

1,6

10,4

Μικρά σημεία πώλησης

9,5

14,8

4,5

Γαλακτοπωλεία- Φούρνοι- Ζαχαροπλαστεία

15,9

24,6

7,7

Καπνοπωλεία

35,7

56,3

16,0

Περίπτερα

19,0

30,1

8,4

Ψιλικατζίδικα

16,7

26,2

7,6

Πηγή: Information Resources Hellas

H κατηγορία του παγωτού στην Ελλάδα παρουσιάζει έντονη εποχικότητα και οι πωλήσεις επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες. Το 2000 σημειώθηκαν αυξητικές τάσεις στην κατανάλωση, μετά από την κρίση των διοξινών του 1999. Το 2001 οι πωλήσεις παρέμειναν σταθερές, ενώ το 2002 ήταν κακή χρονιά λόγω των ασυνήθιστων καιρικών συνθηκών που επικράτησαν το καλοκαίρι. Κατά συνέπεια η αγορά στο σύνολο της παρουσίασε πτώση της τάξης του -5,5% (πωλήσεις σε αξία – στοιχεία Retail Audit AC Nielsen), όταν το 2001 είχε αυξηθεί κατά 10,9%. Παρ’ όλα αυτά το κανάλι των καταστημάτων τροφίμων (όπου περιλαμβάνονται και τα σούπερ μάρκετ) αποδείχθηκε πιο δυναμικό και παρουσίασε αύξηση πωλήσεων της τάξης του 7,1%.

Οι πωλήσεις του 2002 ανήλθαν σε αξία σε 169,639 εκατ. ευρώ σύμφωνα με τα στοιχεία της AC Nielsen, ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία της IRI σε 152,303 εκατ. ευρώ. Η διαφορά στα μεγέθη αποδίδεται στη δυσκολία καταγραφής των συνολικών πωλήσεων της κατηγορίας λόγω της πολυπλοκότητας, αλλά και του πλήθους των καναλιών διανομής. Τόσο η AC Nielsen όσο και η Information Resources Hellas εκτός από τα σημεία πώλησης στις τουριστικές περιοχές, δεν καταγράφουν και πολλά άλλα σημεία πώλησης (πρατήρια καυσίμων, εστιατόρια, ταβέρνες και πληθώρα κλειστών αγορών όπως τα στρατόπεδα), που διαφοροποιούν αισθητά τις συνολικές πωλήσεις. Οι πωλήσεις που καταγράφονται από τις δύο εταιρείες μετρήσεων αντιστοιχούν σε ποσοστό 58%-65% επί της συνολικής αγοράς.

ΜΠΙΡΑ : ΣΤΑΘΕΡΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΜΕ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΡΙΔΙΟΥ ΤΩΝ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ

Η αύξηση των πωλήσεων μπίρας από τη «ζεστή» αγορά και ιδιαίτερα από τα σούπερ μάρκετ είναι το κύριο χαρακτηριστικό της κατηγορίας τα τελευταία χρόνια. Η κίνηση του προϊόντος εξακολουθεί να παρουσιάζει έντονη εποχικότητα, καθώς το 70% των πωλήσεων πραγματοποιείται από τον Μάιο έως τον Σεπτέμβριο και το υπόλοιπο ποσοστό κυρίως τα Χριστούγεννα και το Πάσχα. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σημαντική αύξηση της προτίμησης των καταναλωτών σε μπίρες «ειδικού τύπου», που καταναλώνονται κατά κύριο λόγο εκτός σπιτιού και ιδιαίτερα στις μπιραρίες.

Η κατά κεφαλή κατανάλωση μπίρας στη χώρα μας παραμένει σταθερή τα τελευταία χρόνια και κυμαίνεται σε 39-40 lt ετησίως, ενώ υστερεί σημαντικά σε σύγκριση με το εξωτερικό: η κατά κεφαλήν κατανάλωση κυμαίνεται ετησίως σε 130 lt στην Ιρλανδία και σε 142 lt στη Γερμανία. Στις χώρες αυτές όμως ένας από τους κύριους παράγοντες της μεγάλης κατανάλωσης του προϊόντος είναι η υψηλή φορολογία στα «σκληρά» ποτά (π.χ. ουίσκι), που καθιστούν την τιμή τους απαγορευτική, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στην Ελλάδα.

Η αγορά

Περίπου το 65%-70% της κατανάλωσης μπίρας στην Ελλάδα πραγματοποιείται στην «κρύα» αγορά (μπαρ, καφετέριες κ.ά.) και το 30%-35% στη «ζεστή» αγορά. Από το σύνολο των πωλήσεων της «ζεστής» αγοράς εκτιμάται ότι περισσότερο του 80% πραγματοποιείται από τα σούπερ μάρκετ.

Η διεύρυνση του μεριδίου των σούπερ μάρκετ αποδίδεται κατά κύριο λόγο στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου της μέσης ελληνικής οικογένειας. Η διασκέδαση στο σπίτι με φαγητό και ποτό δεν αποτελεί πλέον ανάγκη λόγω έλλειψης χρημάτων, αλλά επιλογή, γεγονός που επηρεάζει θετικά τις πωλήσεις του προϊόντος από τα καταστήματα τροφίμων, όπως εκτιμούν στελέχη εταιρειών του κλάδου.

Το προφίλ του καταναλωτή

Κύριο χαρακτηριστικό της κατηγορίας είναι η υψηλή πιστότητα του καταναλωτή προς τη μάρκα που συνήθως αγοράζει (brand loyalty). Κυρίαρχο ρόλο σε αυτό παίζει η συνήθεια. Όπως, όπως προκύπτει από έρευνες των εταιρειών, παρ’ όλο που οι Έλληνες είναι «παραδοσιακοί» στην επιλογή μπίρας και δύσκολα αλλάζουν τη μάρκα τους, αν γνωρίσουν κάτι νέο που να τους ικανοποιεί γευστικά, αλλάζουν συνήθειες. Για τον λόγο αυτό οι προβολές και οι γευστικές δοκιμές στα σούπερ μάρκετ θεωρούνται αναγκαίες για την κατάκτηση μεγαλύτερου μεριδίου αγοράς ή για τη διατήρηση του υπάρχοντος. Ιδιαίτερα θετικά ανταποκρίνονται οι καταναλωτές στις προωθητικές ενέργειες εντός των καταστημάτων τροφίμων. Αυτές όμως δεν αποτελούν εγγύηση ότι μία μάρκα θα «κρατήσει» τους πελάτες και μελλοντικά.

Η μπίρα που γευστικά ικανοποιεί περισσότερο τον Έλληνα καταναλωτή είναι η lager, η οποία κατέχει μερίδιο αγοράς περίπου 95% (π.χ. Μύθος, Heineken, Amstel). Το υπόλοιπο μερίδιο αγοράς καλύπτεται από τις εγχώρια παραγόμενες και τις εισαγόμενες μπίρες. Σύμφωνα με στελέχη εταιρειών, η αγορά του προϊόντος κινείται σε τρεις υποκατηγορίες όσον αφορά στην κατανάλωση: η πρώτη κατηγορία καλύπτει τις λεγόμενες mass (μαζικές, χαμηλής τιμής) μπίρες. Η δεύτερη καλύπτεται από την κατηγορία premium, με υψηλότερη τιμή (όπως η Kaiser), ενώ η τρίτη αφορά τις εισαγόμενες μπίρες, που καταναλώνονται κυρίως σε μπαρ και μπιραρίες.

Στα σούπερ μάρκετ οι καταναλωτές προτιμούν να αγοράζουν μπίρα σε κουτάκια αλουμινίου. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι περίπου το 55% των συνολικών πωλήσεων των σούπερ μάρκετ είναι κουτάκια αλουμινίου και περίπου το 45% γυάλινες φιάλες. Οι υπόλοιπες συσκευασίες (κυρίως τα βαρελάκια των 5 lt) καλύπτουν πολύ χαμηλό ποσοστό επί των συνολικών πωλήσεων των καταστημάτων τροφίμων (εκτιμάται περί το 0,3%-1%).

Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι η αλουμινένια συσκευασία συνδέεται από τον καταναλωτή με την καθημερινή κατανάλωση στο σπίτι, ενώ η γυάλινη φιάλη δίνει έναν «αέρα» επισημότητας στο τραπέζι. Ο καταναλωτής που θέλει απλά να πιει μια μπίρα με το φαγητό του, επιλέγει το αλουμινένιο κουτάκι, διότι είναι πιο οικονομικό και μεταφέρεται εύκολα. Αντίθετα, αν η μπύρα προορίζεται ως συνοδευτικό για ένα κάπως επίσημο γεύμα, επιλέγεται η γυάλινη φιάλη.

Εταιρείες και προϊόντα

ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ

Η πορεία της ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑΣ ξεκίνησε το 1963, με το πρώτο εργοστάσιο στην Αθήνα και πρώτη μπίρα την Amstel. Το 1981 μπήκε στην αγορά των premium brands, με τη Heineken, το 1999 λάνσαρε τη Fischer και το 2000 την Άλφα. Σήμερα, με τη Heineken και την Amstel, η εταιρεία κατέχει σημαντικό μερίδιο στην εγχώρια αγορά μπίρας, ενώ διακινεί πολλές ακόμη ετικέτες, όπως τις McFarland, Murphy’s Irish Red, Kőnig Pilsener, Murphy’s Irish Stout, Murphy’s Irish Rod, Erdinger, Duvel, Amstel bock, Amstel light, Αmstel gold, Desperados, Buckler κ.ά. Οι εξαγωγικές δραστηριότητες της ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑΣ ξεκίνησαν με τα προϊόντα Marathon και Athenian. Η εταιρεία εξάγει τα προϊόντα της σε 30 χώρες στην Ευρώπη, την Αφρική και την Αμερική.

ΜΥΘΟΣ ΖΥΘΟΠΟΙΊΑ

Η ΜΥΘΟΣ Ζυθοποιία λάνσαρε το 1997 την μπίρα lager Mythos. Σήμερα η Mythos διατίθεται και εκτός των ελληνικών συνόρων και ειδικότερα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και στις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Αυστραλία και την Ιαπωνία. Εκτός από τη Mythos η συνεργασ

Εξτεταιρεία διαθέτει στην αγορά τις ετικέτες Carlsberg, Foster’s, Kaiser, Henninger, Guinness και Kilkenny.

ΚΕΟ ΖΥΘΟΣ ΑΕ

Η μπίρα ΚΕΟ παράγεται σε ένα υπερσύγχρονο τεχνολογικά ζυθοποιείο στην Κύπρο και εξάγεται σε περισσότερες από 10 χώρες, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα, οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καναδάς, η Ιαπωνία και η Αυστραλία. Η ΚΕΟ διατίθεται στην αγορά στις εξής συσκευασίες: επιστρεφόμενες φιάλες των 330 ml και 500 ml, κουτιά των 330 ml και των 500 ml και βαρέλια των 25 lt (draught).

Πωλήσεις μπίρας σε όγκο και αξία στα καταστήματα τροφίμων





 

2001

2002

Πωλήσεις σε όγκο (λίτρα)

89.407.788

86.361.542

Πωλήσεις σε αξία (ευρώ)

130.902.127

134.270.315

AC Nielsen Market Track

Αύξηση ύψους περίπου 2,5% σημείωσαν οι πωλήσεις μπίρας σε αξία το 2002 έναντι του 2001. Ειδικότερα, οι πωλήσεις διαμορφώθηκαν το 2002 σε 134,27 εκατ. ευρώ έναντι 130,902 εκατ. ευρώ το 2001. Αντίθετα, οι πωλήσεις σε όγκο παρουσίασαν μικρή πτώση ύψους 3,4% το 2002 και διαμορφώθηκαν σε περίπου 86 εκατ. λίτρα έναντι 89 εκατ. το 2001. Ωστόσο τα μερίδια των σούπερ μάρκετ αυξήθηκαν σημαντικά την τελευταία τριετία. Η μείωση των πωλήσεων σε όγκο που σημειώθηκε στα σούπερ μάρκετ το 2002 δεν αντανακλά απώλεια μεριδίου του συγκεκριμένου καναλιού διανομής, καθώς αποδίδεται από στελέχη της αγοράς στο ότι το περασμένο καλοκαίρι δεν ήταν ιδιαίτερα ζεστό.

 

 

ΣΕΣΜΕ : ΥΠΟ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ

Η θέση του υπουργού Εργασίας, κ. Ρέππα περί διεύρυνσης του ωραρίου λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων από 12 σε 16 ώρες στο διάστημα τέλεσης των Ολυμπιακών Αγώνων φαίνεται να βρίσκει σύμφωνο τον πρόεδρο του ΣΕΣΜΕ, κ. Παντελή Παντελιάδη.

Όπως δήλωσε στο «σ.σ.», συμφωνεί με τη διεύρυνση του ωραρίου υπό την προϋπόθεση ότι θα ισχύσει για ένα μικρό διάστημα και ειδικότερα για όσο διαρκέσουν οι Ολυμπιακοί και Παραολυμπιακοί Αγώνες του 2004. Κατά την εκτίμησή του, η διεύρυνση του ωραρίου κατά δύο με τρεις ώρες καθημερινά και κατά τρεις με τέσσερις ώρες το Σάββατο θα καλύψει πλήρως τις αυξημένες ανάγκες κατανάλωσης και τις απαιτήσεις των τουριστών που θα επισκεφθούν τη χώρα μας.

Όμως ο πρόεδρος του ΣΕΣΜΕ θέτει για μία ακόμη φορά το ζήτημα της μη ενημέρωσης των θεσμοθετημένων φορέων της εμπορικής κοινότητας για τις πρωτοβουλίες τις οποίες προτίθεται να αναλάβει η κυβέρνηση όσον αφορά στις ώρες λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων. Όπως χαρακτηριστικά τόνισε, «οποιοδήποτε ωράριο πριν εξαγγελθεί πρέπει να συζητηθεί με τους ενδιαφερόμενους φορείς και έως σήμερα δεν υπήρξε η παραμικρή επίσημη ενημέρωση από την πλευρά των συναρμόδιων υπουργείων».

Οι αλλαγές που θα ισχύσουν στη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων θα προβλέπονται από νομοσχέδιο σχετικό με τις αναγκαίες ρυθμίσεις για τη λειτουργία της πόλης των Αθηνών κατά την εν λόγω περίοδο, το οποίο προετοιμάζει το Υπουργείο Πολιτισμού. Σίγουρο θεωρείται ότι τουλάχιστον τις μέρες των Αγώνων, συμπεριλαμβανομένων των τριών Σαββατοκύριακων μεταξύ 13ης και 29ης Αυγούστου, τα καταστήματα θα λειτουργούν με παρατεταμένο ωράριο. Ειδική ρύθμιση θα υπάρξει σχετικά με τον εφοδιασμό των καταστημάτων και των οικιών, ενώ θα εφαρμοστεί ειδικό πρόγραμμα ενημέρωσης των πολιτών και εκπαίδευσης των οργάνων της τάξης. Με βάση το νομοσχέδιο, όλο το 24ωρο τα μέτρα απαγόρευσης της στάθμευσης θα είναι αυστηρά, με στόχο να μην χρησιμοποιούνται αυτοκίνητα, ενώ θα εφαρμοστεί αυστηρά η νομοθεσία για τις περιπτώσεις παράνομης στάθμευσης των αυτοκινήτων.

Περισσότεροι από 200 δρόμοι ή τμήματα δρόμων της Αττικής, με συνολικό μήκος 605 χιλιομέτρων, αποτελούν το Ολυμπιακό οδικό δίκτυο, το οποίο θα σηκώσει το βάρος των Ολυμπιακών Μεταφορών. To πρωτεύον Ολυμπιακό δίκτυο αποτελούν δρόμοι όπως οι Αμαλίας, Β. Αλεξάνδρου, Αττική οδός, Β. Γεωργίου, Βάρης-Κορωπίου, Θησέως, Κατεχάκη, Κηφισίας, Γαλατσίου, Θρακομακεδόνων, Νερατζιωτίσσης, Σταυρού-Ραφήνας, Συγγρού, Τατοΐου, Πειραιώς, Ομορφοκκλησιάς, Φιλελλήνων, Χαμοστέρνας και οι δρόμοι που περιβάλλουν τις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις. Στο δευτερεύον οδικό δίκτυο περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων οι Αγίου Κωνσταντίνου, Αιόλου, Αλίμου, Αλεξάνδρας, Αχαρνών, Δεκελείας, Ιουλιανού, Θηβών, Πρωτοπαπαδάκη, Μεσογείων, Λαυρίου, Μιχαλακοπούλου, Υμηττού, Χαλανδρίου, Φειδιππίδου, Φωκίδος, Χατζηκυριάκου, παραλιακή Μαραθώνα-Σχοινιά, Πεντέλης.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ (*) : H ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΝΕΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ ΕΙΝΑΙ ΣΤΗ ΦΥΣΗ ΤΗΣ ΕΛΓΕΚΑ

Το άνοιγμα και το κλείσιμο του κύκλου των συνεργασιών αντιπροσώπευσης και διανομής είναι μέσα στη ζωή των εταιρειών διανομών, όπως η ΕΛΓΕΚΑ. «Όταν τα κέρδη του διανομέα εκμηδενίζονται και δεν υπάρχουν βιώσιμες προσφερόμενες εναλλακτικές λύσεις, η συνεργασία –τι πιο φυσικό;– διακόπτεται», τονίζει ο κ. Χρήστος Στεφανίδης, εμπορικός διευθυντής της ΕΛΓΕΚΑ. Όσο για την πρόσφατη ανακοίνωση της εταιρείας σχετικά με το σχέδιο δημιουργίας ενός πρότυπου κέντρου logistics, συλλογής και διανομής των οπωροκηπευτικών, δηλώνει ότι το στοίχημα της συστηματικής ενασχόλησης με το αντικείμενο είναι η σταθεροποίηση της εφοδιαστικής αλυσίδας των οπωροκηπευτικών και η εφαρμογή συγκεκριμένων κανόνων για τη λειτουργία της.

σελφ σέρβις: Τον τελευταίο καιρό η εταιρεία σας ανακοίνωσε κάποιες ανακατατάξεις στις συνεργασίες της όσον αφορά την αντιπροσώπευση-διανομή των προϊόντων διεθνών και ελληνικών οίκων. Πόσο τροφοδοτεί η ύφεση της οικονομίας τέτοιες ανακατατάξεις και ποια είναι η σχετική τάση;

Χρήστος Στεφανίδης: Αυτές οι αλλαγές σχετίζονται πρωτίστως με καθαυτή την υφή εταιρειών όπως η ΕΛΓΕΚΑ. Το άνοιγμα και το κλείσιμο του κύκλου των συνεργασιών αντιπροσώπευσης και διανομής είναι μέσα στη ζωή μας, καθώς κάποιοι από τους συνεργαζόμενους οίκους αποφασίζουν να δραστηριοποιηθούν είτε αυτόνομα είτε μέσω ορισμένων θυγατρικών τους στην εγχώρια αγορά –τέτοιο παράδειγμα είναι η περίπτωση της Duracell, που ανήκει στη GILLETTE, η οποία επέλεξε να δουλέψει μέσω μίας θυγατρικής της που λειτουργεί πολλά χρόνια στην Ελλάδα, της ΜΑΡΒΟ. Αυτά είναι απολύτως φυσιολογικά πράγματα. Εξάλλου μην ξεχνάτε ότι όπως όλες οι εταιρείες –ελληνικές ή διεθνείς– έτσι και η ΕΛΓΕΚΑ στηρίζεται στον όγκο των πωλήσεών της και κυρίως στην κερδοφορία της. Κατά συνέπεια είναι υποχρεωμένη να θέτει κάθε χρόνο υπό κρίση τις συνεργασίες της ως προς τον τζίρο και κυρίως την κερδοφορία που της αποδίδουν, με βάση τις εκάστοτε συνθήκες που ισχύουν στην αγορά καθενός αντιπροσωπευόμενου προϊόντος. Είναι ευνόητο ότι όσα προϊόντα συμβεί να βρεθούν κάτω από την «κόκκινη γραμμή» αυτομάτως τίθενται σε διαδικασία αναδιαπραγμάτευσης με τον προμηθευτή τους. Όταν πρόκειται για οίκους ή προϊόντα που η δομή της αγοράς τους και των τιμών τους έχει στρεβλωθεί τόσο ώστε να εκμηδενίζονται τα κέρδη του διανομέα, η συνεργασία –τι πιο φυσικό;– αναπόφευκτα οδηγείται σε διακοπή.

Πάντως καθεαυτή η ύφεση της οικονομίας δεν αποτελεί τη γενεσιουργό αιτία τέτοιων ανακατατάξεων. Η δομή της αγοράς και η διαμόρφωση της τιμής ενός προϊόντος είναι κυρίως ζήτημα στρατηγικής απόφασης του προμηθευτή, την οποία βεβαίως επηρεάζει η ύφεση, επιταχύνοντας ενδεχομένως κάποιες εξελίξεις. Πάντως τολμώ να πω ότι η ύφεση πολλές φορές ευνοεί τις μεγάλες και οργανωμένες εταιρείες διανομών, όπως η δική μας, υπό την εξής έννοια: σε περιόδους ύφεσης οι ξένοι οίκοι δεν τολμούν εύκολα την αυτόνομη είσοδό τους σε μια νέα αγορά. Προτιμούν τις ασφαλείς λύσεις που τους προσφέρουν οι έμπειροι και αξιόπιστοι διανομείς…

σελφ σέρβις: Τι προβλήματα αναμένετε από την ενδεχόμενη κορύφωση της κρίσης στο Ιράκ και πώς έχετε προετοιμαστεί να τα αντιμετωπίσετε;

Χρήστος Στεφανίδης: Οι προβληματισμοί μας επί του θέματος είναι οπωσδήποτε έντονοι, αλλά όχι υπερβολικοί. Για την ώρα διαπιστώνουμε μία κατάσταση «προπολεμικής ανησυχίας» γενικά της αγοράς, ενώ η αγορά ακόμα εισπράττει τις συνέπειες αφενός της στρογγυλοποίησης του ευρώ και αφετέρου της φρενίτιδας της κούρσας των ανατιμήσεων κυρίως των οπωροκηπευτικών. Ως πλάνο άμυνας, στην περίπτωση που ξεσπάσει πόλεμος, έχουμε την επικέντρωση των δαπανών προβολής των διαφόρων ευαίσθητων κατηγοριών προϊόντων ακριβώς στην εποχή της κορύφωσης της κρίσης, ώστε να τραβήξουμε το ενδιαφέρον των καταναλωτών. Γιατί οι καταναλωτές δεν θα πάψουν ποτέ να αγοράζουν –αυτό το είδαμε και στην πρώτη κρίση στον Περσικό Κόλπο. Σχετικά με τις συνέπειες πιστεύω ότι λίγο πολύ θα επαναληφθούν τα ίδια πράγματα που είχαν συμβεί τότε. Δεν νομίζω ότι οι διαστάσεις της κρίσης θα είναι εκτός ελέγχου.

Κέντρο logistics, συλλογής-διανομής οπωροκηπευτικών

σελφ σέρβις: Πρόσφατα η ΕΛΓΕΚΑ ανακοίνωσε την πρόθεση δημιουργίας ενός πρότυπου κέντρου logistics, συλλογής και διανομής των οπωροκηπευτικών. Δώστε μας το στίγμα αυτής της στρατηγικού χαρακτήρα πρωτοβουλίας.

Χρήστος Στεφανίδης: Στη χώρα μας ο τομέας των οπωροκηπευτικών είναι εντελώς ανοργάνωτος –θα ’λεγα ότι βρίσκεται σε βρεφική κατάσταση σε σχέση με τις ευρωπαϊκές εξελίξεις. Επομένως για κάποιον που είναι καλά δομημένος, η συστηματική ενασχόληση με το αντικείμενο –παρά τις μεγάλες δυσκολίες του– αποτελεί μία πρώτης τάξεως ευκαιρία. Το στοίχημα που πρέπει να κερδίσει είναι να σταθεροποιήσει την εφοδιαστική αλυσίδα των οπωροκηπευτικών και να θέσει τους συγκεκριμένους κανόνες της λειτουργίας της. Στο πλαίσιο αυτού του σκεπτικού η ΕΛΓΕΚΑ, μία εταιρεία που από τη φύση της αναζητά πάντα νέες ευκαιρίες επιχειρηματικής δράσης, είχε την τόλμη να καταθέσει τον σχετικό φάκελο για τη συγχρηματοδότηση του κέντρου logistic, αξιοποιώντας τις ήδη υπάρχουσες υποδομές της και τη συσσωρευμένη τεχνογνωσία της σε θέματα διανομών.

Όπως αντιλαμβάνεστε, η εμφάνιση ενός οργανωμένου προμηθευτή στον τομέα των οπωροκηπευτικών, με τον οποίο τα σούπερ μάρκετ θα μιλούν την ίδια γλώσσα, θα έχουν εγγυημένα συγκεκριμένη ποιότητα και ποσότητα των προϊόντων που τους διατίθενται, καθώς και των παρεχόμενων υπηρεσιών και κυρίως σωστές τιμές, θα αλλάξει το τοπίο της αγοράς. Φανταστείτε και μόνο την οικονομία δυνάμεων για το λιανεμπόριο, που σήμερα υποχρεώνεται να διαθέτει πλειάδα αγοραστών, ασχολούμενων νυχθημερόν με την αναζήτηση καλών παραγωγών και με την εξισορρόπηση των σκαμπανεβασμάτων της αγοράς! Ο συγκεκριμένος φορέας, που θα συγκεντρώσει την παραγωγή και θα εγγυηθεί την τυποποίηση και την υγιεινή της εφαρμόζοντας συστήματα ελέγχου ποιότητας (HACCP – ISO), που θα προσφέρει την προτυποποίηση των διαδικασιών στην εφοδιαστική αλυσίδα των οπωροκηπευτικών μέχρι τον τελικό καταναλωτή, θα απαντήσει θετικά στο μέγα αιτούμενο της εποχής μας: τη διαφάνεια. Επιτέλους να γνωρίζει ο καθένας γιατί πληρώνει τόσο αυτό που αγοράζει! Διότι η συγκέντρωση και διαχείριση της παραγωγής των εκατοντάδων ή χιλιάδων παραγωγών αυτόματα θα δημιουργήσει προϋποθέσεις αφενός ελέγχου των σήμερα ανεξέλεγκτων τιμών και αφετέρου μεγάλες οικονομίες κλίμακος, με ευεργετικές συνέπειες για τις επιχειρήσεις του λιανεμπορίου και φυσικά για τον τελικό καταναλωτή.

Παράλληλες εισαγωγές: πιο ώριμη η αγορά μας

σελφ σέρβις: Παράλληλες εισαγωγές: Πόσο σας προβληματίζει σήμερα η απειλή τους;

Χρήστος Στεφανίδης: Σε συνθήκες όπου τα σύνορα έχουν πέσει ο οποιοσδήποτε μπορεί, στέλνοντας ένα e-mail λ.χ. σε ένα cash & carry της Ιταλίας, το οποίο διαθέτει σε εκπληκτική προσφορά το Χ προϊόν που αντιπροσωπεύουμε εμείς στην εγχώρια αγορά, να παραγγείλει για λογαριασμό του ένα κοντέινερ εμπόρευμα. Αυτό είναι κάτι που γίνεται και θα συνεχίσει ως δυνατότητα να υπάρχει. Πάντως το θετικό είναι ότι πλέον η ελληνική αγορά έχει ωριμάσει τόσο ώστε φαινόμενα αισχροκέρδειας και γρήγορου πλουτισμού από «αρπαχτές» στον τομέα του εισαγωγικού εμπορίου έχουν εξαλειφθεί. Επομένως αν υπάρχει ένας κίνδυνος για τα συμφέροντά μας, αυτός έχει θετικό πρόσημο: nα μας πει δηλαδή ένας συνεργάτης «θέλω τόσες χιλιάδες κουτιά από το δείνα προϊόν την περίοδο του Πάσχα» και εμείς, αδυνατώντας να τον καλύψουμε, να απειληθούμε ότι θα διενεργήσει ο ίδιος την εισαγωγή. Πάντως αυτό συμβαίνει όλο και πιο αραιά τα τελευταία χρόνια, καθώς όλοι συνειδητοποιούν ότι η φασαρία που γίνεται για την απευθείας εισαγωγή είναι κατά πολύ μεγαλύτερη από αυτό καθαυτό το οικονομικό όφελος. Εξάλλου ο μεγάλος και συνεπής διανομέας έχει πλέον «τα αυτιά του ανοικτά» σε όλη την Ευρώπη, οπότε γνωρίζοντας πολύ καλά τις διεθνείς τιμές των προϊόντων που διαθέτει στην Ελλάδα, μπορεί να αντιδρά αποτελεσματικότερα. Πράγματι σήμερα είμαστε εκ των πραγμάτων υποχρεωμένοι να πιέζουμε ασφυκτικά τους συνεργάτες μας, προκειμένου να μας ενημερώνουν για την τιμολογιακή πολιτική τους διεθνώς.

σελφ σέρβις: Ως διαμεσολαβητές μεταξύ βιομηχανίας και λιανεμπορίου μπορείτε να απορροφήσετε ένα μέρος των ανατιμήσεων –πρώτα απ’ όλα τίθεται τέτοιο ζήτημα;

Χρήστος Στεφανίδης: Οι συμφωνίες με τους οίκους που αντιπροσωπεύουμε ποικίλουν. Αλλού υπάρχουν κάποια μικρά περιθώρια που επιτρέπουν να απορροφήσουμε ως ένα βαθμό τους κραδασμούς από την αύξησή τους, αλλού όμως δεν υπάρχει η παραμικρή ευχέρεια για κάτι τέτοιο, καθώς οι τιμές είναι απόλυτα ελεγχόμενες και κατευθυνόμενες. Πάντως η εκ προοιμίου απαίτησή μας για συγκεκριμένη, αναλυτική και πειστική εξήγηση σχετικά με την κάθε ανατίμηση είναι δεδομένη. Μία σοβαρή εταιρεία όπως η ΕΛΓΕΚΑ οφείλει με τη σειρά της να είναι πειστική έναντι των πελατών της, όταν τους ανακοινώνει ανατιμήσεις. Ο σεβασμός της ευαισθησίας των πελατών στα θέματα των τιμών και των παροχών είναι για εμάς τρόπος συμπεριφοράς και σκέψης.

Η πληροφόρηση κάνει τον επαγγελματία

σελφ σέρβις: Αντιστοίχως τα στελέχη του λιανεμπορίου έχουν τον δικό τους τρόπο συμπεριφοράς και σκέψης, όταν φτάνει στα χέρια τους ο κατάλογος των ανατιμήσεων… Τι δυσκολίες αντιμετωπίζετε σήμερα μαζί τους;

Χρήστος Στεφανίδης: Τα στελέχη του λιανεμπορίου αποζητούν πλέον την εμπεριστατωμένη επιχειρηματολογία. Δεν πείθονται εύκολα και καλά κάνουν. Έχοντας εμπειρία 22 χρόνων στην ελληνική αγορά, εκτιμώ ότι το επίπεδό τους έχει ανέβει θεαματικά, πράγμα που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται και στο γεγονός ότι φροντίζουν να έχουν συστηματικά ουσιαστική πληροφόρηση. Γενικά οι συνεπείς και αξιόπιστοι επαγγελματίες διακρίνονται από το πόσο πολυδιάστατη είναι η ενημέρωση που έχουν. Μόνο έτσι είναι σε θέση να εκτιμήσουν κατά πόσο είναι βάσιμο ή όχι αυτό που τους λες. Απ’ αυτή την άποψη σήμερα χαίρεσαι να συνδιαλέγεσαι με πολλά από τα στελέχη του λιανεμπορίου, ανεξαρτήτως αν ο στόχος τους είναι να σου αποσπάσουν όσα περισσότερα μπορούν ή αν θα συμφωνήσεις τελικά μαζί τους ή όχι…

σελφ σέρβις: Πώς αντιμετωπίζετε από άποψη μάνατζμεντ τη διαχείριση πολλών και ταυτόχρονα διαφορετικών κατηγοριών προϊόντων, αλλά και συνεργατών;

Χρήστος Στεφανίδης: Πρόκειται για θέμα, ας πούμε, «ιδιαιτερότητας» της ΕΛΓΕΚΑ. Αυτή όμως η ιδιαιτερότητα ταυτόχρονα αποτελεί και την πηγή της δύναμής της. Συνεπάγεται όμως και πρόσθετη δυσκολία χειρισμών. Δεδομένου ότι οι απαιτήσεις σήμερα είναι ιδιαίτερα υψηλές, οι δυσκολίες συνοψίζονται στο ότι στην ουσία μάς ζητείται να είμαστε οι «ειδικοί» σε κάθε κατηγορία προϊόντων που αντιπροσωπεύουμε και διαθέτουμε. Η ΕΛΓΕΚΑ για να ανταποκριθεί στις ολοένα και μεγαλύτερες ανάγκες της αγοράς έχει δοκιμάσει πολλά σχήματα οργάνωσης. Αυτό που έχει υιοθετήσει τα τελευταία χρόνια ως το πλέον παραγωγικό είναι ο διαχωρισμός των τμημάτων μας –μάρκετινγκ και πωλήσεων– ανά ειδική κατηγορία προϊόντων από την μια μεριά και ανά κανάλι διανομής από την άλλη. Από τη μία βρίσκεται ο τομέας πωλήσεων και μάρκετινγκ κυρίως των τροφίμων, που απευθύνεται στο οργανωμένο λιανεμπόριο, και από την άλλη των ζαχαρωδών, που κατά κύριο λόγο απευθύνεται στην κλασική χονδρική. Κατά τα λοιπά όλες οι επιμέρους δυσκολίες επιλύονται στο πλαίσιο της τεράστιας οργανωτικής εμπειρίας και των προηγμένων δομών και συστημάτων που διαθέτει η ΕΛΓΕΚΑ.

(*) Ο κ. Χρήστος Στεφανίδης είναι εμπορικός διευθυντής της ΕΛΓΕΚΑ

ΧΡΗΣΤΟΣ ΦΩΛΙΑΣ (*) : ΘΕΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

Η εμπορική κοινότητα είναι σε θέση να χειριστεί μόνη της το ζήτημα του ωραρίου εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, δηλώνει στο «σελφ-σέρβις» ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, κ. Χρ. Φώλιας και προσθέτει ότι ήδη η Συνομοσπονδία έχει αναλάβει πρωτοβουλία, ώστε από κοινού όλοι οι φορείς της αγοράς να προτείνουν στην κυβέρνηση το ωράριο βάσει του οποίου θα λειτουργήσουν τα καταστήματα στο επίμαχο διάστημα. Ο κ. Φώλιας σχολιάζει μεταξύ άλλων την απουσία των εμπορικών επιχειρήσεων από το Γ΄ ΚΠΣ, αλλά και τα όσα κωμικοτραγικά συνέβησαν με την αλλαγή του τρόπου αναγραφής των τιμών.

σελφ σέρβις: Εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων η κυβέρνηση θα προβεί τελικά σε νέα νομοθετική ρύθμιση για το ωράριο λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων. Λαμβάνοντας ως δεδομένο ότι μεταξύ των φορέων της αγοράς διατυπώνονται διαφορετικές απόψεις για το θέμα αυτό, ποιοι εκτιμάτε ότι θα είναι οι χαμένοι και ποιοι οι κερδισμένοι από το νέο καθεστώς;

Χρήστος Φώλιας: Είναι αυτονόητο ότι η αγορά θα κινηθεί σε διαφορετικούς ρυθμούς κατά την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων. Ένα από τα θέματα που χρήζει αντιμετώπισης είναι και αυτό του ωραρίου λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων. Η κυβέρνηση είναι βέβαιο ότι θα επιχειρήσει νομοθετική ρύθμιση του ωραρίου των καταστημάτων κατά την συγκεκριμένη περίοδο. Εμείς όμως, μετά από πρωτοβουλία της ΕΣΕΕ, βρισκόμαστε σε διάλογο με τους άλλους εμπλεκόμενους φορείς, ώστε να προτείνουμε στην Κυβέρνηση και στον Οργανισμό Αθήνα 2004, το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων κατά την επίμαχη περίοδο, το οποίο θα εξυπηρετεί τις ανάγκες των επισκεπτών. Θεωρούμε δηλαδή ότι το ωράριο είναι ένα θέμα που μας ενδιαφέρει και είμαστε σε θέση να το χειριστούμε μόνοι μας, αποτελεσματικά, χωρίς να χρειάζεται κυβερνητική νομοθετική πρωτοβουλία.

Γ΄ΚΠΣ: Θύμα ιδεολογικών αγκυλώσεων το εμπόριο

σελφ σέρβις: Η εμπορική κοινότητα, παρά τις πιέσεις που άσκησε, δεν πέτυχε την ουσιαστική συμμετοχή της στο Γ΄ ΚΠΣ. Υπάρχουν ακόμη τα περιθώρια διεκδίκησης μεριδίου στα κοινοτικά κονδύλια;

Χρήστος Φώλιας: Έχετε δίκιο, πράγματι το εμπόριο έχει μικρή έως ελάχιστη συμμετοχή στα επιχειρησιακά προγράμματα του Γ΄ ΚΠΣ. Η ΕΣΕΕ εργάζεται ανέκαθεν –και αυτή την περίοδο– ώστε το έλλειμμα αυτό να καλυφθεί με την ευκαιρία της αναθεώρησης των στόχων και των μέτρων, στην οποία η χώρα μας έχει δικαίωμα να προβεί μέχρι το τέλος του 2003. Όμως πρέπει να επισημάνουμε ότι στην αντίληψη πολλών από τους συντάκτες των επιχειρησιακών προγραμμάτων το εμπόριο θεωρείται ως μη παραγωγική συνιστώσα της οικονομίας, σύμφωνα με τα όσα ορίζει η μαρξιστική θεωρία. Αυτή η στρεβλή και σε πολλές περιπτώσεις αποδεδειγμένα χρεωκοπημένη ιδεολογική αγκύλωση για τον ρόλο του εμπορίου λειτουργεί ανασταλτικά στη συνολική ανάπτυξη της οικονομίας της χώρας.

Ο νέος τρόπος αναγραφής των τιμών υποτιμά τη νοημοσύνη μας

σελφ σέρβις: Η κυβέρνηση πίεσε την αγορά να αλλάξει τον τρόπο αναγραφής των τιμών. Οι φορείς των εμπόρων αντέδρασαν έντονα στο νέο καθεστώς, χωρίς όμως επιτυχία. Πού αποδίδετε την εμμονή της κυβέρνησης να πρωτοτυπήσει σε ευρωπαϊκό επίπεδο για ένα ζήτημα που βρήκε αντίθετους τους εμπόρους στο σύνολό τους;

Χρήστος Φώλιας: Η απόφαση αυτή της κυβέρνησης αν είχε ληφθεί στην αρχή της κυκλοφορίας του ευρώ, όπως η ΕΣΕΕ είχε προτείνει, θα είχε νόημα –ίσως να είχε προλάβει κάποιες «στρογγυλοποιήσεις» προς τα πάνω, ιδιαίτερα στους χώρους του μη οργανωμένου εμπορίου, των υπηρεσιών και της ψυχαγωγίας, όχι όμως και των δημοσίων υπηρεσιών, που αποτελούν κυβερνητική ευθύνη. Σήμερα δεν βοηθάει σε τίποτα και επιπλέον οδηγεί σε άσκοπη επιβάρυνση των επιχειρήσεων. Πιστεύουμε ότι αυτή την διάσταση την αντιλαμβάνέται το υπουργείο, αλλά θεωρεί –φαίνεται– πως η υπαναχώρηση θίγει το κύρος του, πράγμα το οποίο εμείς δεν αποδεχόμαστε. Η αναγνώριση του λάθους αποδεικνύει γενναιότητα από οποιονδήποτε γίνεται, πολύ δε μάλλον από τους πολιτικούς, ενώ η επιμονή στο λάθος, το ακριβώς αντίθετο…

Κατά την άποψη μου, το μέτρο θα ατονήσει, διότι η αγορά έχει τα δικά της αντανακλαστικά και γνωρίζει ότι πέραν των Ελλήνων καταναλωτών απευθύνεται και σε 13 εκατομμύρια τουρίστες, οι οποίοι δεν είναι υποχρεωμένοι να γνωρίζουν τι σημαίνει «Λ». Συνάμα όμως υποτιμά και τη νοημοσύνη των Ελλήνων, οι οποίοι, σύμφωνα με την Eurostat, είναι πρώτοι ως προς την προσαρμογή στο νέο νομισματικό σύστημα.

σελφ σέρβις: Η τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων αναμένεται να τονώσει την κίνηση στα καταστήματα για διάστημα τουλάχιστον τριών μηνών. Θα υπάρξουν και αρνητικές συνέπειες στο εμπόριο από τη διοργάνωση των αγώνων;

Χρήστος Φώλιας: Δεν μπορώ να φανταστώ αρνητικές συνέπειες για το εμπόριο αν οι ολυμπιακές πόλεις λειτουργήσουν φυσιολογικά, δηλαδή αν είναι εύκολα επισκέψιμες από τους καταναλωτές. Αν όμως επικρατήσουν ο φόβος και η ανασφάλεια στην κυβέρνηση και στους διοργανωτές και λάβουν αυστηρά μέτρα κατά τις μετακινήσεις των επισκεπτών, τα οποία θα αποκλείουν την προσβασιμότητα στις αγορές, τότε θα έχουμε αρνητικά αποτελέσματα για τις επιχειρήσεις, οι οποίες θα έχουν κάνει σοβαρές επενδύσεις για την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων.

Πάντως εκείνο που περιμένω από μία επιτυχημένη διοργάνωση είναι η τόνωση της αγοράς και του τουρισμού στην Ελλάδα για πολλές δεκαετίες, όχι μόνον για 3 μήνες.

Η ανικανότητα του κράτους γεννά αδικίες

σελφ σέρβις: Το κλείσιμο των ανέλεγκτων χρήσεων 1993-1998 επιβάρυνε οικονομικά την επιχειρηματική κοινότητα. Θεωρείτε άδικο το μέτρο και αν ναι, σε ποια σημεία του;

Χρήστος Φώλιας: Στο κλείσιμο των ανέλεγκτων χρήσεων πρωτοστάτησε η ΕΣΕΕ. Δεν πέτυχε να εντάξει το σύνολο των επιχειρήσεων στη ρύθμιση. Πέτυχε όμως να απαλλάξει από το άγχος των φορολογικών εκκρεμοτήτων περισσότερους από το 75% των μικρομεσαίων επιχειρηματιών της χώρας.

Το μέτρο ήταν προαιρετικό και κατά συνέπεια δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να χαρακτηρισθεί άδικο. Αδικίες γεννά η ανικανότητα του κράτους να λύνει τα θέματα αυτά έγκαιρα αντί να τα αφήνει να λιμνάζουν, όπως συνήθως, με τις γνωστές επιπτώσεις σε όλους.

Ακατανόητη η αύξηση των επιτοκίων χορηγήσεων

σελφ σέρβις: Στην τραπεζική αγορά διαφαίνεται αυξητική τάση στα επιτόκια χορηγήσεων. Τι επιπτώσεις θα έχει αυτό στην εγχώρια οικονομία;

Χρήστος Φώλιας: Οι επιπτώσεις από μια σαρωτική αύξηση των επιτοκίων από το σύνολο των μεγάλων ελληνικών τραπεζών, σε συνδυασμό με την αύξηση της τιμής του πετρελαίου και του πληθωρισμού, θα έχει ως αποτέλεσμα τη σοβαρή οπισθοδρόμηση της ελληνικής οικονομίας. Η χώρα μας έχει ανάγκη υψηλών ρυθμών ανάπτυξης, για να κάνει τα αναγκαία βήματα προς την πραγματική σύγκλιση με τις άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες, και αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί αν δεν ενισχυθούν οι επενδύσεις, η απασχόληση και η εγχώρια κατανάλωση. Στην αγορά τα πρώτα σημάδια των επιπτώσεων έχουν ήδη αρχίσει να γίνονται ορατά και πολλές επιχειρήσεις αναστέλλουν, τουλάχιστον προσωρινά, την ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών.

Η ενέργεια μιας συγκεκριμένης τράπεζας να προχωρήσει στην αύξηση των επιτοκίων και η φημολογία ότι θα ακολουθήσουν και οι άλλες θεωρείται ακατανόητη από την αγορά, όταν όλη η Ευρώπη αναμένει τη βέβαιη μείωση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Θεωρώ ότι οι τράπεζες, πιεζόμενες από τη μείωση της αλόγιστης κερδοφορίας τους την περίοδο 1999-2001, με τις κινήσεις αυτές εισέρχονται σε νέο φαύλο κύκλο αρνητικών προοπτικών για τις ίδιες και για το σύνολο της οικονομίας, αρνούμενες να δεχθούν την πραγματικότητα της πιθανότητας μειωμένων κερδών και προκαλώντας το δημόσιο αίσθημα. Ελπίζω να πρυτανεύσει η λογική και η υπευθυνότητα…

(*) Ο κ. Χ. Φώλιας είναι πρόεδρος της ΕΣΕΕ

ΜΕΓΑΛΟ-ΜΙΚΡΟ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ : ΔΙΕΥΡΥΝΕΤΑΙ ΔΙΑΡΚΩΣ ΤΟ ΑΝΟΙΓΜΑ ΤΗΣ ΨΑΛΙΔΑΣ

Το χάσμα που χωρίζει τις μικρές λιανεμπορικές επιχειρήσεις από τους μεγάλους ανταγωνιστές τους διευρύνεται με εξαιρετικά ταχύ ρυθμό: ο τζίρος τους διαρκώς συρρικνώνεται προς όφελος των μεγάλων. Στο μεταξύ οι σημαντικές διαφορές στις δομές των αγορών της πρωτεύουσας και της υπόλοιπης χώρας διευρύνονται. Αν στις μετρήσεις της η ΕΣΥΕ αποσπούσε από τη «λοιπή χώρα» ένα ή δύο μεγάλα αστικά κέντρα, τότε θα καθίστατο σαφές ότι οι διαφορές με την επαρχία είναι χαοτικές.

Την περασμένη εικοσιπενταετία σταθήκαμε όλοι μάρτυρες της γιγάντωσης ενός ασήμαντου αρχικά κλάδου, ο οποίος σήμερα όχι μόνο κυριαρχεί στην οικονομική ζωή της χώρας, αλλά μπορεί σε μεγάλο βαθμό και επιβάλλει από θέση ισχύος τους κανόνες του παιχνιδιού στους προμηθευτές του. Για τον κλάδο των σούπερ μάρκετ ο λόγος, που σήμερα υπολογίζεται ότι συγκεντρώνει το 90% του τζίρου στο λιανεμπόριο τροφίμων. Από την άλλη, είδαμε τα κλασικά παντοπωλεία να εξαφανίζονται από τις γειτονιές και στη θέση τους να ξεφυτρώνουν μίνι μάρκετ, τα οποία με όπλα ένα εξαιρετικά διευρυμένο ωράριο λειτουργίας και μεγάλη γκάμα προϊόντων (από εφημερίδες και τσιγάρα μέχρι ψιλικά και είδη σούπερ μάρκετ) προσπαθούν να επιβιώσουν υπό τη σκιά των μεγάλων σούπερ μάρκετ.

Τα πολυκαταστήματα εμφανίστηκαν λίγο αργότερα, αλλά και αυτά σήμερα κατέχουν σημαντικό μέρος του τζίρου ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα, ενώ παράλληλα όλο και πιο δυσδιάκριτα γίνονται τα όρια ανάμεσα σε αυτά και στα σούπερ μάρκετ. Η εσωτερική αγορά βαδίζει ολοταχώς προς την ολοκλήρωσή της, η διεθνοποίηση επιταχύνει συνεχώς τις διαδικασίες συγκέντρωσης του λιανεμπορίου σε όλο και λιγότερα χέρια, οι πολυεθνικές εταιρείες πατούν ήδη γερά πόδι στη χώρα μας.

Σίγουρα ο 21ος αιώνας του ενιαίου νομίσματος και της παγκοσμιοποίησης δεν προοιωνίζεται τίποτε καλό για τον «μπακάλη» που ξέραμε πριν λίγες δεκαετίες. Όμως η πείρα δείχνει ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι εξαιρετικά ευέλικτες και ως τέτοιες μπορούν να επιβιώσουν στο νέο περιβάλλον, εκσυγχρονιζόμενες, δίνοντας έμφαση στην ποιότητα και εκμεταλλευόμενες κάποια συγκριτικά πλεονεκτήματα που δεν μπορούν να έχουν οι μεγάλες εταιρείες (διευρυμένο ωράριο, προσωπική επαφή με τον πελάτη, μεγαλύτερη εξειδίκευση κλπ).

Άσχημο το 2002 για το μικρό λιανεμπόριο

Ο πρώτος χρόνος κυκλοφορίας του νέου νομίσματος θα πρέπει μάλλον να ήταν τραυματικός για τις μικρές λιανεμπορικές επιχειρήσεις, καθώς είδαν το χάσμα που τις χωρίζει από τους μεγάλους ανταγωνιστές τους να διευρύνεται με εξαιρετικά ταχύ ρυθμό. Ενδεικτικά προς τούτο είναι τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας που αναφέρονται στις λιανικές πωλήσεις στο εντεκάμηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου του 2002. Σύμφωνα με αυτά, το συγκεκριμένο διάστημα ο μέσος δείκτης αξίας λιανικών πωλήσεων αυξήθηκε κατά 9,3% σε σύγκριση με το αντίστοιχο εντεκάμηνο του 2001. Η επίδοση αυτή του λιανεμπορίου οφείλεται αποκλειστικά στην αύξηση των πωλήσεων των σούπερ μάρκετ και των πολυκαταστημάτων, των μόνων που σημείωσαν επιδόσεις υψηλότερες του μέσου όρου.

Πιο συγκεκριμένα, τα σούπερ μάρκετ αύξησαν τις πωλήσεις τους κατά 12,1% και τα πολυκαταστήματα κατά 10% σε τρέχουσες τιμές. Η χρονιά ήταν καταστροφική για τις πωλήσεις εκτός καταστημάτων (ηλεκτρονικό εμπόριο), που αυξήθηκαν μόνο κατά 2,6%, δηλαδή στην ουσία –σε σταθερές τιμές– υπέστησαν σοβαρή μείωση. Η εξήγηση εδώ είναι μάλλον εύκολη και έχει να κάνει με τον φόβο των καταναλωτών να εμπιστευτούν το pin των καρτών τους στις εταιρείες του διαδικτύου.

Άσχημο όμως ήταν το 2002 για τους περισσότερους κλάδους του λιανεμπορίου όπου κυριαρχούν τα μικρά καταστήματα. Τα στοιχεία της ΕΣΥΕ όχι μόνο δείχνουν σαφώς ότι ο τζίρος τους συρρικνώνεται προς όφελος των μεγάλων επιχειρήσεων, αλλά και «ζωγραφίζουν» με ευκρίνεια τις μεγάλες διαφορές στις δομές των αγορών της πρωτεύουσας από τη μία και της υπόλοιπης χώρας από την άλλη (βαθμός συγκέντρωσης, καταναλωτικά πρότυπα κλπ). Αν μάλιστα στις μετρήσεις της η ΕΣΥΕ αποσπούσε από τη «λοιπή χώρα» 1-2 μεγάλα αστικά κέντρα (Θεσσαλονίκη, Πάτρα κλπ), τότε θα καθίστατο σαφές ότι οι διαφορές με την επαρχία είναι χαοτικές.

  • Τα σούπερ μάρκετ και τα καταστήματα εμφανίζονται ιδιαίτερα ισχυρά στην πρωτεύουσα, όπου οι επιδόσεις τους είναι πολύ υψηλότερες από ό,τι στην υπόλοιπη χώρα.
  • Αντίθετα, τα μικρά καταστήματα τροφίμων, ποτών και καπνού πραγματοποίησαν καλύτερες επιδόσεις στην υπόλοιπη χώρα σε σχέση με την πρωτεύουσα, χωρίς όμως αυτό να βελτιώνει και πολύ την δυσχερή θέση στην οποία φαίνεται ότι έχουν περιέλθει. Στο σύνολο της χώρας η αύξηση του τζίρου τους μόλις έφτασε το μισό του ποσοστού αύξησης των κύριων ανταγωνιστών τους. Στην περιοχή της πρωτεύουσας μάλιστα, όπου ο κλάδος των σούπερ μάρκετ εμφανίζεται ιδιαίτερα ισχυρός, ο ρυθμός αύξησης του τζίρου των τελευταίων ήταν δυόμισι φορές ταχύτερος από εκείνου των μικρών καταστημάτων. Πάντως τα στοιχεία της ΕΣΥΕ δείχνουν ότι η ταχεία επέκταση των σούπερ μάρκετ σε κάθε γωνιά της χώρας τα τελευταία χρόνια έχει αποδώσει καρπούς, αφού και στην επαρχία επιταχύνονται πλέον οι διαδικασίες συγκέντρωσης του τζίρου σε λιγότερα χέρια. Ενδεικτικό αυτής της τάσης είναι το γεγονός ότι κατά το εξεταζόμενο διάστημα οι επιδόσεις των σούπερ μάρκετ και στη λοιπή χώρα είναι πολύ καλύτερες από τις επιδόσεις των μικρών καταστημάτων του κλάδου.
  • Ο κλάδος των φαρμακευτικών ειδών και καλλυντικών παρουσιάζει ιδιαιτερότητες, αφού ένα μεγάλο τμήμα του (φάρμακα) δεν λειτουργεί σε συνθήκες ελεύθερου ανταγωνισμού, ενώ και η ζήτηση σε αυτό τον τομέα καθορίζεται σε σημαντικό βαθμό από εξωγενείς αιτίες (ασθένειες κλπ). Σε αυτές τις ιδιαιτερότητες οφείλεται η ομοιόμορφη ανάπτυξη της αγοράς σε όλη τη χώρα. Ο τζίρος του κλάδου κατά το εξεταζόμενο διάστημα αυξήθηκε σε ποσοστά παραπλήσια του μέσου όρου, ενώ η αύξηση ήταν σχεδόν η ίδια στην Αθήνα και στην επαρχία.
  • Για τα καταστήματα ένδυσης και υπόδησης της Αθήνας, το 2002 θα πρέπει να ήταν μία από τις χειρότερες χρονιές των τελευταίων δεκαετιών. Ο τζίρος τους αυξήθηκε μόλις κατά 4,8% (η χαμηλότερη αύξηση μεταξύ όλων των κλάδων με εξαίρεση τις πωλήσεις εκτός καταστημάτων), ενώ στην υπόλοιπη χώρα, όπου η παρουσία των πολυκαταστημάτων είναι ακόμη σχετικά περιορισμένη, το ποσοστό αύξησης ξεπέρασε το 7%.
  • Κάτι ανάλογο συνέβη και με τα καταστήματα επίπλων, ηλεκτρικών συσκευών και οικιακού εξοπλισμού. Η μικρή διείσδυση των πολυκαταστημάτων στην επαρχία είχε ως αποτέλεσμα ο κλάδος να είναι ο μόνος που σημείωσε διψήφιο ποσοστό αύξησης στη λοιπή χώρα. Όμως οι ισχνές επιδόσεις του στην πρωτεύουσα, λόγω βεβαίως της ισχυρότατης παρουσίας των ανταγωνιστικών πολυκαταστημάτων, καθήλωσε τον κλάδο στην προτελευταία θέση σε ό,τι αφορά την αύξηση του τζίρου του στο σύνολο της χώρας.
  • Τα βιβλία και τα χαρτικά δεν βρίσκονται ακόμη στις προτεραιότητες των πολυκαταστημάτων. Έτσι οι επιχειρήσεις του κλάδου σε όλη τη χώρα αύξησαν τον τζίρο τους κατά ποσοστά παραπλήσια του γενικού μέσου όρου.

Επιταχύνεται η συγκέντρωση του λιανεμπορίου

Οι σαρωτικές αλλαγές που σημειώθηκαν τις τελευταίες δεκαετίας στην ελληνική αγορά, δεν επηρέασαν ομοιόμορφα όλους τους κλάδους του λιανεμπορίου. Το μεγαλύτερο πλήγμα φαίνεται ότι δέχθηκαν τα καταστήματα τροφίμων, από τα οποία περίπου τα μισά έκλεισαν από το 1977 και μετά. Ορισμένοι κλάδοι, όπως τα παραδοσιακά γαλακτοπωλεία, φαίνεται ότι βρίσκονται μόλις ένα βήμα πριν την ολοκληρωτική εξαφάνισή τους, ενώ άλλοι, όπως τα ψιλικατζίδικα, αποκτούν κάποιες ελπίδες επιβίωσης μόνο στον βαθμό που κατορθώνουν να διευρύνουν την γκάμα των προϊόντων που διακινούν και να μετατρέπονται σε μίνι μάρκετ ειδών διατροφής και νοικοκυριού.

Υπάρχουν όμως και κλάδοι που όχι μόνο δεν επηρεάστηκαν αρνητικά, αλλά –για διάφορους λόγους ο καθένας– γιγαντώθηκαν, εκμεταλλευόμενοι την απελευθέρωση των αγορών, την κατάργηση των ασφυκτικών ελέγχων και κρατικών παρεμβάσεων, τον ανταγωνισμό που προκάλεσε η απελευθέρωση των τιμών. Ο λόγος φυσικά για τα σούπερ μάρκετ, ο αριθμός των οποίων υπεροκταπλασιάστηκε την τελευταία εικοσιπενταετία. Επίσης, αυξημένος εμφανίζεται ο αριθμός των αρτοπωλείων, ως αποτέλεσμα της απελευθέρωσης του επαγγέλματος και της ανάπτυξης πρατηρίων άρτου ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα. Το ίδιο διάστημα τριπλασιάστηκαν τα φαρμακεία, εξέλιξη που οφείλεται κυρίως στην ανάπτυξη των αστικών κέντρων της χώρας, η οποία όμως έχει προκαλέσει ήδη οξύτατα προβλήματα υπερεπαγγελματισμού στον κλάδο. Την τελευταία πενταετία αυξημένος εμφανίζεται και ο αριθμός των ψιλικατζίδικων, τα οποία στην ουσία έχουν μετατραπεί σε μικρά καταστήματα τροφίμων, αλλά και των περίπτερων, πράγμα που αποδίδεται στην ανάπτυξη των αστικών κέντρων της χώρας.

Όπως έδειξε πρόσφατη έρευνα της AC Nielsen, ο αριθμός των λιανεμπορικών καταστημάτων που διακινούν ταχυκίνητα καταναλωτικά αγαθά, μειώθηκε πάνω από 25% την τελευταία 25ετία. Το διάστημα αυτό σβήστηκαν από τον επιχειρηματικό χάρτη της χώρας 25.800 καταστήματα, εκ των οποίων τα 13.900 ήταν παντοπωλεία (το 51,4% του συνόλου). Στη θέση τους δημιουργήθηκαν 7.900 νέα καταστήματα, εκ των οποίων πάνω από 2.000 ήταν σούπερ μάρκετ και 5.200 φαρμακεία.

Η τάση συρρίκνωσης του αριθμού των καταστημάτων και της συγκέντρωσης του τζίρου σε ολοένα λιγότερες επιχειρήσεις όχι μόνο δεν έχει σταματήσει, αλλά επιταχύνεται στις ημέρες μας. Σύμφωνα με στοιχεία της IRI που αναφέρονται στην ηπειρωτική Ελλάδα, την Κρήτη και την Εύβοια, τα σούπερ μάρκετ αύξησαν το μερίδιό τους στην αγορά τροφίμων από 85,8% το 1997 σε 90,3% το 2001. Αντίθετα, τα παντοπωλεία και τα καταστήματα σελφ σέρβις όχι μόνο υπέστησαν μείωση του μεριδίου τους από 14,2% σε 9,7%, αλλά είδαν και τον τζίρο τους να μειώνεται σε τρέχουσες τιμές κατά 14,3%, τη στιγμή που οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ παρουσίασαν αύξηση το ίδιο διάστημα κατά 32,4%.

Ο «πόλεμος για την «πίτα» όμως δεν μαίνεται μόνο ανάμεσα στα σούπερ μάρκετ και στα μικρά καταστήματα. Εξίσου αδυσώπητος είναι και ο «εμφύλιος πόλεμος» ανάμεσα στις αλυσίδες. Σύμφωνα με το «ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ», μόνο μία αλυσίδα πραγματοποιεί το 23% του συνολικού τζίρου των 62 μεγαλύτερων αλυσίδων της χώρας, που το 2001 ξεπέρασε τα 5,7 δισεκατομμύρια ευρώ. Δύο αλυσίδες κατέχουν το 40% του συνολικού τζίρου και τέσσερις το 59%. Συνολικά, οι 19 μεγαλύτερες αλυσίδες κάλυψαν το 85% του τζίρου και οι υπόλοιπες 43 μόλις το 15%.

Σε πλήρη εξέλιξη η απόσπαση μεριδίων από τους μικρούς

Με την επέκτασή τους σε νέες δραστηριότητες οι αλυσίδες φέρνουν σε δυσχερή θέση ολοένα περισσότερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ο πόλεμος σούπερ μάρκετ-αρτοποιών για τις «ζεστές γωνιές» βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, ενώ οι αλυσίδες ανταγωνίζονται ήδη επί ίσοις όροις τα οπωροπωλεία και τις λαϊκές αγορές, έχουν αποσπάσει σημαντικά μερίδια από τα κρεοπωλεία, διεισδύουν στις αγορές των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, διεκδικούν μερίδια στην αγορά κινητής τηλεφωνίας. Δεν είναι μακριά η ημέρα που στα σούπερ μάρκετ θα εκτελούνται ακόμη και τραπεζικές εργασίες, ενώ οι νέοι κανονισμοί της Κομισιόν φέρνουν πιο κοντά τις αλυσίδες και στην αγορά αυτοκινήτου. Η επεκτατική αυτή πολιτική δεν αφήνει έξω ούτε τα φαρμακεία, καθώς έχουν γίνει εισηγήσεις και σε κυβερνητικό επίπεδο να επιτραπεί η πώληση φαρμάκων και στα σούπερ μάρκετ.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ Η ΑΝΟΔΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΩΝ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ

Η ουσιαστική ανάπτυξη των αλυσίδων εστιατορίων γρήγορης εξυπηρέτησης τοποθετείται χρονικά στις αρχές της δεκαετίας του ’90, ακολουθώντας διεθνείς τάσεις και εξελίξεις για την κάλυψη της αυξανόμενης ζήτησης που δημιούργησαν οι εντεινόμενοι ρυθμοί ζωής, κυρίως στα αστικά κέντρα. Η εμφάνιση τέτοιων αλυσίδων στην εγχώρια αγορά άλλαξε ριζικά τη μορφή της μαζικής εστίασης στην Ελλάδα, μεταβάλλοντας ταυτόχρονα και τις καθημερινές συνήθειες για σημαντικό μέρος του ελληνικού πληθυσμού. Την τελευταία δεκαετία ο τζίρος των οργανωμένων αλυσίδων του κλάδου σχεδόν εξαπλασιάστηκε. Κι όπως τονίζει ο ICAP σε πρόσφατη μελέτη του για τη συγκεκριμένη αγορά, οι προοπτικές είναι εξίσου ευοίωνες και για τα επόμενα χρόνια.

Με δεδομένη την επιτάχυνση των ρυθμών ζωής που περιορίζουν τον διαθέσιμο χρόνο και αυξάνουν την ανάγκη για γρήγορο φαγητό, τονίζεται στη μελέτη, η θετική πορεία του κλάδου κατά τα επόμενα χρόνια θα συνεχιστεί τόσο με την επέκταση των δραστηριοτήτων των υπαρχόντων αλυσίδων όσο και με την ανάπτυξη νέων εμπορικών σημάτων. Στο πλαίσιο αυτό όμιλοι επιχειρήσεων εντάσσουν στα σχέδιά τους την ανάπτυξη διαφορετικών κατηγοριών (ethnic κλπ) ή και την εξαγορά αλυσίδων που ήδη διαθέτουν εκτεταμένα δίκτυα σε άλλους τομείς γρήγορης εστίασης. Η τάση των εξαγορών και συγχωνεύσεων αναμένεται να ενταθεί, ενώ ορισμένοι όμιλοι έχουν αρχίσει ήδη τη δραστηριοποίησή τους και σε αγορές του εξωτερικού (Κύπρος, Βουλγαρία, Ρουμανία κλπ). Στην εγχώρια αγορά ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί από τις αλυσίδες στην ανάπτυξη σημείων πώλησης στις λεγόμενες «κλειστές αγορές» (επιχειρήσεις, εμπορικά κέντρα, εκπαιδευτικά ιδρύματα, νοσοκομεία, σούπερ μάρκετ κλπ).

Η ανάπτυξη της αγοράς κατά τα προηγούμενα χρόνια προήλθε σε σημαντικό βαθμό και από την παράδοση φαγητού στο σπίτι ή στον χώρο εργασίας. Καθώς η δραστηριότητα αυτή ευνοείται από τη μείωση του διαθέσιμου χρόνου των εργαζόμενων, οι συγκεκριμένες υπηρεσίες εμφανίζουν θετικές προοπτικές και για το προσεχές μέλλον. Σε ό,τι αφορά τις επιμέρους κατηγορίες, για τη διετία 2003-2004 εκτιμάται ότι ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης της αγοράς των εστιατορίων τύπου burger θα είναι 3%, για τις οργανωμένες αλυσίδες τύπου pizza 5% και για τις κατηγορίες σουβλάκι-ethnic και snack-sandwich 5%-10%.

Η αγορά μαζικής εστίασης μέσω οργανωμένων αλυσίδων γρήγορης εξυπηρέτησης (οι οποίες διαθέτουν από 3 καταστήματα και πάνω) το διάστημα 1992-2001 αναπτυσσόταν με μέσο ετήσιο ρυθμό 22,9% και ο συνολικός τζίρος από 76,3 εκατ. ευρώ το 1992 έφτασε τα 431,7 εκατ. ευρώ το 2001, ενώ υπολογίζεται ότι ξεπέρασε τα 487 εκατ. ευρώ το 2002. Από το 1992 μέχρι το 1995 ήταν περίοδος εμφάνισης πολλών νέων εμπορικών σημάτων στην ελληνική αγορά –ορισμένα προερχόμενα από το εξωτερικό– και σημαντικής ανάπτυξης των δικτύων τους. Υπό τις συνθήκες αυτές ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής της περιόδου αυτής διαμορφώθηκε σε 35,7%. Στη συνέχεια και μέχρι το 2000 ο ρυθμός ετήσιας αύξησης περιορίστηκε σε επίπεδα μεταξύ του 10% και 20%. Η περίοδος αυτή χαρακτηρίστηκε από την ταχεία ανάπτυξη των αλυσίδων της κατηγορίας snack-sandwich, καθώς και από την εμφάνιση και επέκταση εμπορικών σημάτων της κατηγορίας της παραδοσιακής ελληνικής κουζίνας (από το 1997 και μετά).

Τη μεγαλύτερη συμμετοχή στο σύνολο της αγοράς έχουν τα καταστήματα τύπου burger. Για το 2001 εκτιμάται ότι 214,2 εκατ. ευρώ προήλθαν από καταστήματα της κατηγορίας, καλύπτοντας ποσοστό 49,6% της συνολικής αγοράς. Ακολουθεί η κατηγορία των αλυσίδων τύπου pizza με πωλήσεις 88 εκατ. ευρώ (20,4%) και η κατηγορίας snack-sandwich με 81,3 εκατ. ευρώ (18,8%). Ποσοστό της τάξης του 6,5% καλύπτεται από την κατηγορία «σουβλάκι».

Η GOODY’S κυριαρχεί τόσο στην αγορά τύπου burger, όπου συγκεντρώνει το 80% των συνολικών πωλήσεων, όσο και στο σύνολο της αγοράς αλυσίδων γρήγορης εξυπηρέτησης, όπου το μερίδιό της ανέρχεται γύρω στο 40%. Στην αγορά Pizza δύο αλυσίδες είναι οι κυρίαρχες του παιχνιδιού, η PIZZA HUT με 32,7% και η ROMA PIZZA με 31,8%. Στην αγορά Snack-Sandwich η EVEREST καλύπτει το 44,3% των πωλήσεων και η ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΜΙΚΡΟΓΕΥΜΑΤΑ το 35,3%. Στην αγορά «Σουβλάκι» το μερίδιο της ΔΡΟΣΟΠΗΓΗΣ ανέρχεται σε 26% και της ΠΙΤΑ ΠΑΝ σε 21,6%. Στο σύνολο της αγοράς των αλυσίδων γρήγορης εξυπηρέτησης, μετά την GOODY’S ακολουθούν η EVEREST με μερίδιο 8,1% και η McDONALD’S με 8%.

Μεταξύ του Μαρτίου του 2001 και του Σεπτεμβρίου του 2002 ο αριθμός των καταστημάτων που ανήκουν σε αλυσίδες εστιατορίων γρήγορης εξυπηρέτησης αυξήθηκε από 661 σε 765. Η μεγαλύτερη αύξηση εμφανίζεται στις αλυσίδες με βάση το σουβλάκι, που είναι και η νεότερη κατηγορία αλυσίδων του κλάδου. Κύριο χαρακτηριστικό των αλυσίδων εστιατορίων γρήγορης εξυπηρέτησης είναι η συγκέντρωση της συντριπτικής πλειονότητας των καταστημάτων στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας. Το φθινόπωρο του 2002 το 61% των καταστημάτων ήταν συγκεντρωμένα στην Αττική και το 9% στη Θεσσαλονίκη. Από τις άλλες περιοχές της χώρας μόνο στη Μακεδονία και στην Πελοπόννησο υπήρχε κάποια αξιόλογη παρουσία των αλυσίδων. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι η χωροταξική κατανομή των καταστημάτων παρουσιάζει έντονες διαφοροποιήσεις μεταξύ των επιμέρους κατηγοριών εστίασης, γεγονός που αποδίδεται σε παράγοντες όπως η χρονική διάρκεια παρουσίας των αλυσίδων στην εξεταζόμενη αγορά (καθώς η γεωγραφική τους επέκταση ξεκινάει από τα δύο μεγάλα αστικά κέντρα και βαθμιαία επεκτείνεται στην επαρχία) και η ύπαρξη μεμονωμένων ανταγωνιστικών εστιατορίων στις επαρχιακές πόλεις.

Δίκτυα αλυσίδων εστιατορίων με βάση το burger

Οι αλυσίδες που κυριαρχούν στον κλάδο έχουν ζωή πολλών χρόνων και ως εκ τούτου έχουν επεκταθεί σε πολλές περιοχές της χώρας. Οι δυνατότητες περαιτέρω επέκτασής τους είναι σχετικά περιορισμένες, με δεδομένα μάλιστα τα μικρά περιθώρια που υπάρχουν για την ίδρυση μεγάλου αριθμού εστιατορίων σε αρκετές επαρχιακές πόλεις. Το ποσοστό των καταστημάτων των αλυσίδων της συγκεκριμένης κατηγορίας που βρίσκονται εκτός Αθήνας και Θεσσαλονίκης ανέρχεται σε 32% και είναι το μεγαλύτερο σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη κατηγορία εστίασης.

Στον κλάδο κυριαρχούν τρεις αλυσίδες: η GOODY’S με 160 καταστήματα τον Σεπτέμβριο του 2002 (από 151 τον Μάρτιο του 2001), η McDONALD’S με 58 καταστήματα (48 τον Μάρτιο του 2001) και η HAMBO με 8 καταστήματα (όσο και το 2001). Το ίδιο διάστημα έκλεισε η WENDY’S (11 καταστήματα τον Μάρτιο του 2001), οπότε η καθαρή αύξηση των σημείων πώλησης του κλάδου ανήλθε σε 9 καταστήματα. Όπως τονίζεται στη μελέτη, η χωροθέτηση των καταστημάτων από τις δύο κυρίαρχες αλυσίδες στον χώρο έχει εξελιχθεί σε πεδίο έντονου ανταγωνισμού, ενώ η διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα επιβάλλει αυξημένη παρουσία σε συγκεκριμένες περιοχές, ιδιαίτερα για την McDONALD’S, η οποία αποτελεί χορηγό των αγώνων από το 1976.

Δίκτυα αλυσίδων εστιατορίων με βάση την Pizza

Η συγκεκριμένη αγορά χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη μεγάλου αριθμού μεμονωμένων εστιατορίων, που λειτουργούν σε συνοικιακό επίπεδο. Από τις αλυσίδες, τα περισσότερα σημεία πώλησης διαθέτει η ROMA PIZZA (75) και ακολουθεί η PIZZA HUT (37). Η PIZZA FAN διαθέτει 21 καταστήματα, η DOMINO’S 18, η ΣΠΕΣΙΑΛΙΣΤΑΣ 16, η L’ ARTIGIANO 11, η ZIO PEPPE 10 (τα επτά σε νησιωτικές περιοχές) κλπ. Από τα 200 σημεία πώλησης των μεγαλύτερων αλυσίδων, το 65% βρίσκονται στην Αττική, το 11% στη Θεσσαλονίκη και το 8% στην υπόλοιπη Μακεδονία.

Δίκτυα αλυσίδων εστιατορίων Snack-Sandwich και λοιπών κατηγοριών

Οι αλυσίδες που κυριαρχούν σε αυτή την κατηγορία αναπτύχθηκαν με ιδιαίτερα ταχείς ρυθμούς και απέκτησαν πανελλαδικά δίκτυα καταστημάτων σε σύντομο –σε σχέση με άλλες κατηγορίες– χρονικό διάστημα. Στον χώρο κυριαρχούν δύο αλυσίδες (ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΜΙΚΡΟΓΕΥΜΑΤΑ και EVEREST), οι οποίες το τελευταίο διάστημα επιδιώκουν να έχουν αυξημένη παρουσία και σε κλειστές αγορές (κυλικεία επιχειρήσεων, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, δημόσιων οργανισμών κλπ), με σκοπό να καλύψουν τις ανάγκες εργαζόμενων, φοιτητών, διερχόμενων κλπ. Η επέκταση των αλυσίδων υποβοηθείται σημαντικά από την αυξημένη ζήτηση σε επώνυμα προϊόντα, καθώς και από το χαμηλότερο κόστος επένδυσης και τις μικρότερες απαιτήσεις σε χώρους καταστήματος, σε σύγκριση με άλλες κατηγορίες επιχειρήσεων του κλάδου.

Από το σύνολο των 263 καταστημάτων των αλυσίδων για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, το 62% είναι συγκεντρωμένο στην Αττική και το 9% στη Θεσσαλονίκη. Τα καταστήματα που λειτουργούν με το εμπορικό σήμα ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΜΙΚΡΟΓΕΥΜΑΤΑ ανέρχονται σε 105, χωρίς να περιλαμβάνονται σημεία πώλησης σε «κλειστές» αγορές. Ο αντίστοιχος αριθμός των σημείων πώλησης της αλυσίδας EVEREST ανερχόταν σε 78 την περίοδο εκπόνησης της μελέτης.

Δίκτυα αλυσίδων εστιατορίων στην κατηγορία Σουβλάκι

Δεδομένου ότι πρόκειται για τη νεότερη κατηγορία αλυσίδων εστιατορίων γρήγορης εξυπηρέτησης, τα δίκτυά τους χαρακτηρίζονται από τη συγκέντρωση των καταστημάτων στην περιοχή της Αττικής (το 84% του συνόλου). Τον μεγαλύτερο αριθμό καταστημάτων (19) διαθέτει η αλυσίδα ΑΥΛΟΓΥΡΟΣ και ακολουθούν η ΠΑΤΡΙΔΟΓΕΥΣΙΑ με 16, η ΠΙΤΑ ΠΑΝ με 15, ΤΟ ΣΟΥΒΛΑΚΙ ΤΗΣ ΛΩΞΑΝΔΡΑΣ και η ΔΡΟΣΟΠΗΓΗ με 13. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι εν λόγω αλυσίδες έχουν παρουσία μόνο σε οκτώ νομούς της χώρας. Παράλληλα, σημειώνεται η επικείμενη απορρόφηση της ΑΜΦΙΤΡΥΩΝ ΑΕ (ΤΟ ΣΟΥΒΛΑΚΙ ΤΗΣ ΛΩΞΑΝΔΡΑΣ) από την ΤΡΙΑ ΕΛ (ΠΙΤΑ ΠΑΝ) και η γνωστοποίηση της πρόθεσης για τη δημιουργία ενιαίας αλυσίδας.

 

ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΥ ΟΙ ΑΝΑΤΙΜΗΣΕΙΣ ΧΟΝΔΡΙΚΗΣ

Στα όρια του πληθωρισμού κινήθηκαν οι ανατιμήσεις σε αγαθά ευρείας κατανάλωσης μετά την παρέμβαση του Υπουργείου Ανάπτυξης για αυτοσυγκράτηση στην τιμολογιακή πολιτική των προμηθευτών του οργανωμένου λιανεμπορίου.

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία τα οποία παρουσιάζει το «σ.σ.», τους τελευταίους τρεις μήνες (Δεκέμβριος-Φεβρουάριος), αλλά και το πρώτο διάστημα του Μαρτίου, τα ποσοστά των αυξήσεων, πλην ελάχιστων εξαιρέσεων, δεν υπερέβησαν το 4%. Το… καμπανάκι για τον πληθωρισμό από τις σχεδιαζόμενες ανατιμήσεις στον κλάδο των βιομηχανικών προιόντων είχε «χτυπήσει» στις αρχές Δεκεμβρίου, όταν στο Υπουργείο Ανάπτυξης γνωστοποιήθηκαν οι πρώτοι αυξημένοι τιμοκατάλογοι χονδρικής. Η αντίδραση της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου ήταν άμεση τότε. Στο πλαίσιο σειράς συναντήσεων που προγραμματίστηκαν με την αγορά συμφωνήθηκε ατύπως οι αυξήσεις της βιομηχανίας να μην ξεπεράσουν το 4%, ώστε να στηριχθεί η προσπάθεια της κυβέρνησης για συγκράτηση των πληθωριστικών πιέσεων.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της αγοράς, οι προμηθευτές του λιανεμπορίου φαίνεται πως τήρησαν τις υποσχέσεις τους για συγκρατημένες ανατιμήσεις. Ο κύριος όγκος των βιομηχανιών προέβη σε αυξήσεις οι οποίες κυμάνθηκαν από 1% έως και 4%, ενώ 19 εκ των προμηθευτών σε σύνολο 68 που προχώρησαν σε ανατιμήσεις αύξησαν τους τιμοκαταλόγους τους με ποσοστά που έφθασαν το 6,4%, ενώ ειδικότερα στον κλάδο των κατεψυγμένων αλιευμάτων οι ανατιμήσεις ήταν της τάξης του 8,5% και του 11%.

Σημειώνεται ότι πριν από την παρέμβαση του Υπουργείου Ανάπτυξης, οι ανατιμήσεις στον κλάδο των βιομηχανικών προιόντων στη συντριπτική τους πλειοψηφία ξεπερνούσαν το 4%, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις έφθαναν και 30%.

Στο μεταξύ, στο ράφι ο σκληρός ανταγωνισμός μεταξύ των αλυσίδων σούπερ μάρκετ καθήλωσε τις τιμές για άλλη μια φορά. Οι ανατιμήσεις λιανικής περιορίστηκαν αυστηρά σε επίπεδα χαμηλότερα του πληθωρισμού, αλλά και των αυξήσεων που σημειώθηκαν στη χονδρική. Η μόνη ίσως περίπτωση στην οποία οι ανατιμήσεις χονδρικής και λιανικής συμβάδισαν ως προς τα ποσοστά τους σε επίπεδα άνω του πληθωρισμού ήταν στον κλάδο του τυποποιημένου ψωμιού, όπου η αύξηση του 5% που αποφάσισαν οι προμηθευτές του λιανεμπορίου ίσχυσε και στη λιανική.

Αυξήσεις 92% στα οπωροκηπευτικά

Τις μεγαλύτερες πιέσεις ο πληθωρισμός τις δέχθηκε από την αγορά των νωπών φρούτων και λαχανικών, όπου στο πρώτο δίμηνο του έτους οι ανατιμήσεις έφθασαν ακόμη και σε 92% στις λαϊκές αγορές, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων του οργανωμένου λιανεμπορίου, στο διάστημα μεταξύ 1ης Ιανουαρίου και 28ης Φεβρουαρίου τα αντίστοιχα ποσοστά στα σούπερ μάρκετ ήταν της τάξης του 50%. Οι εν λόγω αυξήσεις για άλλη μια χρονιά αποδόθηκαν στα ακραία καιρικά φαινόμενα που επικράτησαν σε όλη τη χώρα για αρκετές εβδομάδες, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί αγροτικών προϊόντων να υποστούν τεράστιες καταστροφές. Το Υπουργείο Ανάπτυξης, στοχεύοντας στη συγκράτηση των τιμών, στήριξε τον κλάδο των εισαγωγέων αγροτικών προϊόντων, ώστε να τονωθεί η προσφορά. Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκαν αυξημένες εισαγωγές σε προϊόντα όπως πατάτες, μαρούλι, λάχανο κ.ά. από την Αίγυπτο, την Ολλανδία, την Ιταλία, την Ισπανία και τη Γαλλία.