Μήνας: Μάρτιος 2003

Με ρυθμό ανόδου περίπου 20% συνεχίζει να τρέχει ο κύκλος εργασιών της DIA HELLAS. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της εταιρείας, το 2003 ο ρυθμός αύξησης των πωλήσεών της θα διαμορφωθεί σε 20,60% έναντι του 2002 και η αξία τους θα ανέλθει στα 271 εκατ. ευρώ. Πέρυσι ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε κατά 20,40% και έφθασε τα 225,2 εκατ. ευρώ.

Στο μεταξύ η DIA HELLAS θα συνεχίσει και φέτος να αναπτύσσει με ταχύτατους ρυθμούς το δίκτυο καταστημάτων της, δημιουργώντας νέες μονάδες, τόσο ιδιόκτητες, όσο και με το σύστημα franchising. Για το τρέχον δωδεκάμηνο έχει προγραμματίσει επενδύσεις αξίας 8,9 εκατ. ευρώ και την ίδρυση 13 ιδιόκτητων μονάδων και άλλων 13 με συμβάσεις δικαιόχρησης, οπότε το σύνολο των καταστημάτων της θα ανέλθει σε 280. Πέρυσι η εταιρεία δημιούργησε 26 νέα καταστήματα, εκ των οποίων τα 14 με τη διαδικασία του franchising. Οι επενδύσεις της έφθασαν τα 7,6 εκατ. ευρώ.

Με αύξηση 15,5%, λίγο πάνω από τον αρχικό στόχο έκλεισε ο κύκλος εργασιών της METRO το 2002 έναντι του 2001, φτάνοντας σε αξία τα 367 εκατ. ευρώ. Η αύξηση αυτή κατέστη δυνατή παρά το αρνητικό κλίμα που επικράτησε πέρυσι στον κλάδο του λιανεμπορίου, κυρίως το τελευταίο τρίμηνο.

Σύμφωνα με στελέχη της εταιρείας, είναι ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι οι πωλήσεις των καταστημάτων της αλυσίδας που λειτουργούσαν μετά την 1η Ιανουαρίου 2001 παρουσίασαν άνοδο 11,8%. Για το τρέχον έτος στόχος της είναι να ξεπεράσουν οι πωλήσεις της τα 420 εκατ. ευρώ, διατηρώντας με τον τρόπο αυτό τουλάχιστον τον ίδιο ρυθμό ανάπτυξης με πέρυσι. Η αλυσίδα, συνεχίζοντας την αναπτυξιακή της πορεία, εγκαινίασε την προηγούμενη χρονιά δυο νέα καταστήματα cash & carry στα Τρίκαλα και την Κατερίνη και δυο σούπερ μάρκετ, στα Άνω Λιόσια και τον Μαραθώνα, επεκτείνοντας έτσι την παρουσία της και λειτουργώντας 60 καταστήματα, από τα οποία 36 σούπερ μάρκετ στην Αττική και 24 cash & carry σε όλη την Ελλάδα.

Το 2003 πρόκειται να λειτουργήσουν τρία ως τέσσερα νέα σούπερ μάρκετ στην Αττική και δύο cash and carry στην Καβάλα και την Αλεξανδρούπολη. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε το 2002 και στην ανακαίνιση-ανασχεδιασμό πολλών από τα υπάρχοντα καταστήματα της εταιρείας, με γνώμονα την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών, αλλά και τον εκσυγχρονισμό του περιβάλλοντος χώρου εργασίας των ανθρώπων της METRO. Αναλυτικότερα, στα σούπερ μάρκετ έγιναν επεμβάσεις σε οκτώ καταστήματα, με σημαντικότερες εκείνες στο Περιστέρι, το Χαϊδάρι και το Μενίδι, ενώ στα cash and carry σε τέσσερα καταστήματα, με σημαντικότερη αυτή του πρώτου καταστήματος στη Θεσσαλονίκη. Με τον ίδιο δυναμικό ρυθμό αναμένεται να συνεχιστούν οι ανακαινίσεις και το 2003, αφού έχουν προγραμματιστεί επεμβάσεις σε 18 καταστήματα, από τα οποία τα 13 είναι σούπερ μάρκετ και τα 5 cash & carry. Το συνολικό κόστος των επενδύσεων εκτιμάται ότι θα είναι 9-10 εκατ. ευρώ.

Όπως επισημαίνει ο διευθύνων σύμβουλος της METRO, κ. Αριστοτέλης Παντελιάδης: «Το 2002 μπορεί να θεωρηθεί ως μια επιτυχημένη χρονιά για την εταιρεία, καθώς οι πωλήσεις κινήθηκαν με πολύ ικανοποιητικούς ρυθμούς και η κερδοφορία –σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις–ήταν επίσης ανοδική. Η METRO αναπτύσσεται σταθερά στα σούπερ μάρκετ στην Αττική, ενώ είναι η πρώτη δύναμη στον χώρο των cash & carry. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι είμαστε η μόνη εταιρεία cash & carry που ανοίγει κάθε χρόνο 2-3 νέα μεγάλα καταστήματα, επεκτείνοντας σταδιακά την κάλυψη της σε ολόκληρη της Ελλάδα».

Με στόχο την ενδυνάμωση της σχέσης της με τους καταναλωτές, η αλυσίδα σούπερ μάρκετ ΜΕΤΡΟ ξεκίνησε στις αρχές του έτους ένα ακόμη προωθητικό πρόγραμμα σε συνεργασία με την ιταλική υαλουργική εταιρεία LUIGI BORMIOLI.

Συγκεκριμένα, με αγορές 40 ευρώ οι πελάτες της εταιρείας μπορούν να αποκτήσουν 50% φθηνότερα από την κανονική τιμή ένα κομμάτι από τη σειρά γυάλινων σκευών Luigi Bormioli, που αποτελείται από 4 δίσκους σερβιρίσματος, 1 καράφα κρασιού, 1 κανάτα νερού και 1 μπουκάλι σερβιρίσματος λικέρ.

Επίσης ολοκληρώθηκε πρόσφατα ένας ακόμη διαγωνισμός που αφορούσε τα καταστήματα χονδρικής της εταιρείας. Συγκεκριμένα, αγοράζοντας προϊόντα της PROCTER & GAMBLE, οι πελάτες της χονδρικής συμμετείχαν σε κλήρωση με δώρο 3 επαγγελματικά αυτοκίνητα Fiat Punto Van. Η τελετή παράδοσης των αυτοκινήτων στους τυχερούς έγινε στα τέλη Ιανουαρίου στο cash & carry της οδού Πειραιώς 35.

Φέτος εκτιμάται ότι θα είναι η χρονιά της ΠΑΝΕΜΠΟΡΙΚΗΣ για το δίκτυο πωλήσεων του ομίλου ΒΕΡΟΠΟΥΛΟΣ. Οι διαδικασίες εκσυγχρονισμού της εξαγορασθείσης εταιρείας, που άρχισαν τους τελευταίους μήνες του 2002, πρόκειται να εξελιχθούν ταχύτατα κατά τη διάρκεια του 2003 και θα ολοκληρωθούν περί τα τέλη του 2004.Από το εγχείρημα αυτό ο όμιλος αναμένει μεγάλα οφέλη όσον αφορά τις πωλήσεις του.

Οι πρώτες ενδείξεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η αύξηση του τζίρου όσων καταστημάτων εκσυγχρονιστούν θα κυμανθεί μεταξύ 30% και 120%! Λαμβάνοντας ως δεδομένη τη μικρή κάμψη που παρουσιάζουν γενικότερα οι πωλήσεις του κλάδου κατά το τελευταίο πεντάμηνο και το γεγονός ότι η κάμψη αυτή θα συνεχιστεί και το επόμενο διάστημα, συνάγεται το συμπέρασμα ότι το ανακαινισμένο δίκτυο της ΠΑΝΕΜΠΟΡΙΚΗΣ θα συμβάλει τα μέγιστα για περαιτέρω άνοδο των πωλήσεων του ομίλου ΒΕΡΟΠΟΥΛΟΣ το 2003. Υπενθυμίζεται ότι προ της εξαγοράς της η ΠΑΝΕΜΠΟΡΙΚΗ διάθετε 45 καταστήματα εκ των οποίων τα 7 έκλεισαν με απόφαση της διοίκησης του ομίλου, ενώ τα προς επένδυση κεφάλαια για την αναβάθμιση των υπολοίπων μονάδων φθάνουν σε αξία τα 4,695 εκατ. ευρώ.

Οι πρώτες εκτιμήσεις για το τρέχον έτος αναφέρουν αύξηση τζίρου κατά 10% με 11% έναντι του 2002, χρονιά κατά την οποία τα έσοδα του ομίλου διαμορφώθηκαν τελικά στα 670 εκατ. ευρώ. Όσο για τον Ιανουάριο του 2003 οι πρώτες 20 ημέρες έτρεχαν με αύξηση τζίρου 10%, όμως ο μήνας στο σύνολο του παρουσίασε αύξηση 6%, καθ΄ ότι σε σχέση με τον περσινό Ιανουάριο είχε μια λιγότερη εργάσιμη ημέρα.

Σημειώνεται τέλος ότι ο τζίρος του ομίλου θα ενισχυθεί φέτος και από:

• Την πλήρη δραστηριοποίηση του Super Vero στο Βελιγράδι, που πέρυσι συνέβαλε στις πωλήσεις του ομίλου λειτουργώντας λίγες μόλις ημέρες.
• Την ίδρυση πέντε νέων καταστημάτων που θα εδρεύουν στην Αττική. Τα εγκαίνια ενός εξ αυτών είχαν προγραμματιστεί για τα τέλη Φεβρουαρίου στη Δραπετσώνα, ένα ακόμη θα λειτουργήσει στην Πλατεία Κολιάτσου και τα άλλα τρία σε περιοχές του λεκανοπεδίου, τα ονόματα των οποίων δεν ανακοινώνει ο όμιλος σε αυτή τη φάση.

Max Χαλκιαδάκης στο Ηράκλειο

Ακολουθώντας μία νέα επενδυτική και αναπτυξιακή αντίληψη η κρητική αλυσίδα σούπερ μάρκετ ΜΗΝΑΣ ΧΑΛΚΙΑΔΑΚΗΣ εγκαινίασε στα μέσα Δεκεμβρίου το μεγαλύτερό της κατάστημα στο Ηράκλειο, στην οδό Μαυσώλου & Ηροδότου.

Πρόκειται για ένα σούπερ μάρκετ έκτασης 2.500 τ.μ., στο οποίο είναι σαφής η στρατηγική της εταιρείας: τα κρητικά προϊόντα κατέχουν πολύ σημαντική θέση, όπως αρμόζει στην ποιότητα και τη φυσιογνωμία τους. Σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο, που θυμίζει παραδοσιακό παντοπωλείο, προβάλλονται εκπληκτικά κρητικά προϊόντα, όπως τυριά, λουκάνικα, απάκια, ελιές, παραδοσιακά γλυκίσματα κ.ά. Ως σύγχρονος χώρος αγορών, το Max Χαλκιαδάκης άφησε θέση και στα βιολογικά προϊόντα, ιδιαίτερα στο τμήμα φρούτων και λαχανικών. Η κάβα περιλαμβάνει μεγάλη ποικιλία κρασιών, ενώ σημαντική θέση κατέχει η τοπική οινοπαραγωγή. Το κατάστημα διαθέτει επίσης τμήμα έτοιμων φαγητών και καφετέρια. Επίσης στον εξωτερικό του χώρο έχει δημιουργηθεί άνετο parking. Στο Max Ηρακλείου, με διευθύντρια την κα Γιούλη Τρούλη, απασχολείται προσωπικό 70 ατόμων και υπάρχουν 13 ταμεία. Στα άμεσα σχέδια της επιχείρησης εντάσσεται η δημιουργία ενός ακόμη Max στα Χανιά φέτος την άνοιξη.

Ανακατατάξεις, μικρού όμως βεληνεκούς, σημειώνονται και φέτος στους ομίλους αγορών. Οι μικρομεσαίες αλυσίδες σούπερ μάρκετ και πολύ περισσότερο οι μικρές, δείχνουν να αντιλαμβάνονται τις εξελίξεις και προσπαθούν να αντιδράσουν στο βαθμό που τους το επιτρέπουν οι συνθήκες. Παρακολουθούν τις αλλαγές που συμβαίνουν στους ισχυρούς του κλάδου, την ταχύτατη συγκέντρωση, τον εξοντωτικό πόλεμο τιμών και αναζητούν διεξόδους στις επιχειρηματικές ομπρέλες των ομίλων αγορών, με την ελπίδα ότι δεν θα εξαναγκαστούν σε πτωχεύσεις και θα ανακάμψουν έστω και μερικώς.

Βιώνοντας αυτές τις αντίξοες συνθήκες οι επιχειρηματίες των μικρών-τοπικών αλυσίδων συνεχίζουν και φέτος να ενισχύουν τους ομίλους αγορών, οι οποίοι όμως διστάζουν να κάνουν μεγάλα άλματα. Διστάζουν να επενδύσουν σημαντικά κεφάλαια σε νέες τεχνολογίες, να ενοποιήσουν εταιρικά τα μέλη τους, να τυποποιήσουν τις πολιτικές marketing και τον τρόπο διαμόρφωσης των τιμών τους. Ωστόσο συμβάλλουν σε σημαντικό βαθμό στην ενίσχυση των ανταγωνιστικών συνθηκών και πάνω απ΄ όλα στην υποστήριξη των μικρών και μικρομεσαίων αλυσίδων κατά τις συναλλαγές τους με τους προμηθευτές.

Η συμβολή αυτή γίνεται άμεσα αντιληπτή και αναγνωρίζεται από τους επιχειρηματίες, με αποτέλεσμα για άλλη μια χρονιά οι όμιλοι αγορών να εντάσσουν στη δύναμή τους νέα μέλη. Βέβαια μεταξύ τους επικρατούν έντονες ανταγωνιστικές συνθήκες που έχουν ως αποτέλεσμα μετακινήσεις εταιρειών από τον έναν όμιλο στον άλλο, ενώ κατά περιόδους στην αγορά διαδίδονται φήμες περί διασπαστικών ενεργειών. Κάτι ανάλογο συνέβη παραμονές έκδοσης του τρέχοντος τεύχους, όταν στελέχη της αγοράς διέδιδαν ότι ομάδα γνωστών αλυσίδων σούπερ μάρκετ αποχώρησε από τον όμιλο στον οποίο ανήκε, προκειμένου να δημιουργήσει μία νέα δύναμη στον κλάδο. Αυτό που μένει να αποδειχθεί είναι αν οι φήμες θα επιβεβαιωθούν ή αν θα αποτελέσουν για μια ακόμη φορά απλά σχόλια που αποσκοπούσαν στη δημιουργία εντυπώσεων ή άλλων καταστάσεων.

Ας δούμε πώς υποδέχθηκαν το 2003 τέσσερις εκ των ισχυρότερων ομίλων αγορών του οργανωμένου λιανεμπορίου, ποια είναι σήμερα η δύναμή τους, ποιες ήταν οι νέες εγγραφές μελών και ποια τα άμεσα σχέδιά τους:

Πρόκειται για τον ισχυρότεροι όμιλο αγορών στο οργανωμένο λιανεμπόριο βάσει τουλάχιστον του ετήσιου τζίρου που πραγματοποιούν τα μέλη του. Το 2002 ο ΕΛΟΜΑΣ εξασφάλισε πωλήσεις οι οποίες έφθασαν σε αξία τα 989 εκατ. ευρώ και προήλθαν από 46 επιχειρήσεις με 413 καταστήματα σε όλη την Ελλάδα. Αν στις εν λόγω εταιρείες προστεθούν τέσσερις ακόμη οι οποίες εντάχθηκαν πρόσφατα στον όμιλο, τότε ο αριθμός τους αυξάνεται στις 50 και τα καταστήματα που ελέγχουν στα 524. Όσο για τον τζίρο τους, με στοιχεία του 2002 φθάνει σε αξία τα 1,183 δισ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι στα νέα μέλη του ΕΛΟΜΑΣ περιλαμβάνεται και η ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ με 99 καταστήματα και ετήσιες πωλήσεις 176,1 εκατ. ευρώ. Για το 2003 εκτιμάται ότι ο όμιλος θα αυξήσει περαιτέρω τις πωλήσεις του κατά 10%, ανεβάζοντας την αξία τους στα 1,3 δισ. ευρώ. Η διοίκησή του θα συνεχίσει και φέτος τις προσπάθειές της για περαιτέρω αύξηση του… ειδικού βάρους που κατέχει ο όμιλος στη σχετική αγορά, ώστε να διατηρήσει την αναγκαία απόσταση ασφαλείας από το δεύτερο σε όγκο πωλήσεων παίκτη, τον ΕΛΕΤΑ.

Με ταχύτατους ρυθμούς αναπτύσσει το δίκτυό της η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ COOP. Πέρυσι ο όμιλος αύξησε κατά 252 τα σημεία πώλησης τα οποία ελέγχει, ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό τους σε 1.570 και τα μέλη του σε 370, ενώ ο τζίρος του διαμορφώθηκε στα 650 εκατ. ευρώ. Ανάλογη εξέλιξη πρόκειται να παρουσιάσουν και φέτος τα μεγέθη του ομίλου. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, κατά την τρέχουσα χρήση η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ COOP θα ενισχυθεί από 250 νέα σημεία πώλησης, εκ των οποίων τα 70 έχουν ήδη περιληφθεί στο δυναμικό της. Όσο για τον τζίρο της, υπολογίζεται ότι θα διαμορφωθεί στα 750 εκατ. ευρώ. Ένα από τα σημαντικότερα προγράμματα που έχει θέσει σε εφαρμογή από πέρυσι ο όμιλος αφορά στη δημιουργία 8 κέντρων logistics, με σκοπό την ορθολογικότερη διακίνηση των προϊόντων από τους προμηθευτές του έως και τα καταστήματα που ελέγχει. Ήδη τα τέσσερα έχουν τεθεί σε λειτουργία. Πρόκειται για τα κέντρα του Αγρινίου, της Καστοριάς, της Θεσσαλονίκης και της Πελοποννήσου, ενώ θα ακολουθήσουν αυτά της Θεσσαλίας, της Αττικής, της Κρήτης και της Ανατολικής Μακεδονίας. Τέλος, στα στρατηγικά σχέδια του ομίλου παραμένουν η προώθηση των ελληνικών παραδοσιακών τροφίμων, η εντατικοποίηση της δημιουργίας private label κωδικών και η υποστήριξη των μελών του σε τεχνικά ζητήματα.

Ο ΕΛΕΤΑ συνεχίζει την πολιτική που ακολουθεί τους τελευταίους μήνες με στόχο την αναβάθμιση των υπηρεσιών που προσφέρει προς τα μέλη του, αλλά και τον εξορθολογισμό των εσωτερικών του λειτουργιών. Απώτερος σκοπός όλων των ενεργειών του είναι η εξασφάλιση μεγαλύτερων παροχών και εκπτώσεων από τους προμηθευτές του, ώστε χρόνο με τον χρόνο να ενισχύει την παρουσία του στην αγορά. Σύμφωνα και με τις τελευταίες εκτιμήσεις, το 2002 έκλεισε με πωλήσεις οι οποίες ξεπέρασαν σε αξία τα 390 εκατ. ευρώ. Ο όμιλος αποτελείται από 135 επιχειρήσεις με 342 καταστήματα και έχει παρουσία σε 40 νομούς της χώρας. Σημειώνεται επίσης ότι φέτος στη δύναμη του ΕΛΕΤΑ εντάχθηκαν 9 νέες επιχειρήσεις, ενώ μέχρι το τέλος Μαΐου (καταληκτική ημερομηνία για την είσοδο νέων μελών) το σύνολο των επιχειρήσεων υπολογίζεται ότι θα ανέλθει στα 140 με 350 καταστήματα. Οι εγγραφές νέων μελών, όπως είναι αναμενόμενο, πρόκειται να τονώσουν περαιτέρω τον τζίρο του ΕΛΕΤΑ κατά τη διάρκεια του 2003.

Η δημιουργία 40 νέων κωδικών ιδιωτικής ετικέτας αποτελεί για τον ΑΣΠΙΔΑ έναν εκ των κυριότερων στόχων που θέτει για την τρέχουσα χρήση, πέραν βέβαια του στρατηγικού του σχεδίου, που προβλέπει ταχύτερη ανάπτυξη με την υποστήριξη νέων μελών. Από τις επίσημες δηλώσεις στελεχών του ομίλου προκύπτει ότι το 2003 ο ΑΣΠΙΔΑ θα διευρύνει την παρουσία του στην εγχώρια αγορά με 10 νέες επιχειρήσεις, όμως ο ρυθμός ανάπτυξής του θα μετριαστεί τουλάχιστον έως έναν βαθμό λόγω της αποχώρησης 8 εταιρειών, που μέχρι πρότινος άνηκαν στη δύναμή του. Πάντως για το 12μηνο του 2002 η διοίκηση του ομίλου εκτιμά ότι ο τζίρος των επιχειρήσεων-μελών του έφθασε τα 330 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για πωλήσεις που πραγματοποίησαν 205 εταιρείες με 235 καταστήματα σε όλη την επικράτεια. Όσο για τον τζίρο του 2003 υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει τα 350 εκατ. ευρώ. Τέλος, τονίζεται πως φέτος ο ΑΣΠΙΔΑ θα ενισχύσει το διαφημιστικό του budget κατά 15%, ενώ το πρόγραμμα των σχεδιαζόμενων εισαγωγών αναμένεται να κινηθεί στα ίδια με τα περυσινά επίπεδα.

Η δύσκολη περίοδος για τον ΑΣΤΕΡΑ φαίνεται πως παρήλθε. Ο όμιλος, έχοντας πλέον αποστασιοποιηθεί χρονικά από ένα εξαιρετικά κρίσιμο και περιπετειώδες διάστημα που τον οδήγησε στο αδιέξοδο, έχει ήδη δρομολογήσει τις διαδικασίες για την υγιή ανάπτυξή του. Στους κόλπους του περιλαμβάνει 59 επιχειρήσεις του οργανωμένου λιανεμπορίου, οι οποίες πέρυσι συγκέντρωσαν πωλήσεις της τάξης των 300 εκατ. ευρώ. Η διασπορά των εταιρειών αντιστοιχεί σε 189 σούπερ μάρκετ και 60 μίνι μάρκετ, ενώ ήδη από την 1η Ιανουαρίου 2003 στην οικογένεια του ΑΣΤΕΡΑ εισήλθαν πέντε νέες εταιρείες με συνολικό τζίρο περί τα 12 εκατ. ευρώ. Στελέχη του υπογραμμίζουν επίσης ότι στο διάστημα που ακολουθεί θα συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις για την είσοδο στον όμιλο και νέων επιχειρήσεων.

Με αφορμή τη διοργάνωση εκ μέρους του ΣΕΛΠΕ του 1ου Διεθνούς Συνεδρίου με τίτλο «Λιανικό Εμπόριο: Μοχλός Οικονομικής Ανάπτυξης», που θα πραγματοποιηθεί στις 10 και 11 Απριλίου, ο πρόεδρος του Συνδέσμου κ. Αντώνης Μακρής παραχώρησε συνέντευξη Τύπου του ΣΕΛΠΕ, κατά τη διάρκεια της οποίας έθιξε και σημαντικά προβλήματα που έχουν ανακύψει και αφορούν το σύνολο του εμπορικού κόσμου.

Το συνέδριο που διοργανώνει ο ΣΕΛΠΕ θα έχει αυτόν κυρίως τον στόχο: να εξετάσει για πρώτη φορά τόσο εμπεριστατωμένα τα ζητήματα που απασχολούν τον κλάδο στο σύνολό του και να καταλήξει σε συμπεράσματα ωφέλιμα για όσους έχουν σχέση με αυτόν αλλά και για τους αρμόδιους να χαράσσουν την πολιτική του κράτους απέναντι στον κλάδο.

Το Συνέδριο πραγματοποιείται σε συνεργασία με την εταιρεία ΣΥΜΕΩΝ Γ. ΤΣΟΜΩΚΟΣ ΑΕ υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και με την υποστήριξη του αμερικανικού National Retail Federation, του Eurocommerce και του International Retail Forum. Το βράδυ της 1ης ημέρας του συνεδρίου θα παρατεθεί δείπνο με επίτιμο προσκεκλημένο και ομιλητή τον πρώην πρωθυπουργό της Μ. Βρετανίας κ. John Major, ενώ το μεσημέρι της 2ης μέρας θα παρατεθεί επίσημο γεύμα με προσκεκλημένο επίτιμο ομιλητή τον πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας κ. Κώστα Καραμανλή. Μεταξύ των προσκεκλημένων ομιλητών συγκαταλέγονται οι: κ. Νίκος Χριστοδουλάκης, υπουργός Οικονομίας & Οικονομικών, κ. Daniel Bernard, διευθύνων σύμβουλος της CARREFOUR, κ. Peter Bernert, πρόεδρος Eurocommerce, κ. Xavier Durieu, γενικός γραμματέας, Eurocommerce, κ. Petro Solbes Mira, επίτροπος για Οικονομικές & Νομισματικές Υποθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κα Tracy Mullin, πρόεδρος & δ/νουσα σύμβουλος, NRF, κ. Νίκος Βερόπουλος, πρόεδρος & δ/νων σύμβουλος του ομίλου ΒΕΡΟΠΟΥΛΟΣ ΑΕ, κ. Ανδρέας Κορασίδης, πρόεδρος & δ/νων σύμβουλος του ομίλου ΚΟΡΑΣΙΔΗ, κ. Θανάσης Κοσμόπουλος, σύμβουλος E-commerce στο Υπουργείο Οικονομικών, κ. Δημήτρης Λώλης, γενικός διευθυντής του δίκτυου καταστημάτων ΓΕΡΜΑΝΟΣ, κ. Παντελής Παντελιάδης, πρόεδρος ΣΕΣΜΕ, κ. Χρήστος Φώλιας, πρόεδρος ΕΣΕΕ κ.ά. Τα θέματα που θα συζητηθούν είναι: το ελληνικό λιανικό εμπόριο στο παγκόσμιο περιβάλλον, τα μέσα για την ανάπτυξη του λιανικού εμπορίου στην Ελλάδα, το κεφάλαιο, logistics-αλυσίδες τροφοδοσίας, ανθρώπινοι πόροι, αγορά-marketing, merchandising, τεχνολογία & E-commerce, franchise ή ίδια ανάπτυξη.

Το συνέδριο θα παρακολουθήσουν στελέχη των εταιρειών-μελών του ΣΕΛΠΕ, στις οποίες συγκαταλέγεται το σύνολο των σπουδαιότερων επιχειρηματιών του κλάδου, αλλά και πολλοί άλλοι παράγοντες της οικονομικής και πολιτικής ζωής της χώρας.

Την αγανάκτηση του εμπορικού κόσμου για το γεγονός ότι η διοίκηση του Αθήνα 2004 εξακολουθεί να αγνοεί τις επανειλημμένες αιτήσεις των φορέων του για συζήτηση θεμάτων που τον αφορούν άμεσα, επεσήμανε στη συνέντευξη τύπου ο κ. Αντώνης Μακρής. Το ίδιο ισχύει, τόνισε, και με ζητήματα που αφορούν τους εμπόρους και για τα οποία τα Υπουργεία Ανάπτυξης και Οικονομικών αποφασίζουν αυθαίρετα, χωρίς να συμβουλευτούν τους εκπροσώπους του εμπορίου.

Ένα από τα σημαντικότερα θέματα, για το οποίο έχουν γίνει εδώ και πολύ καιρό προσπάθειες επικοινωνίας με εκπροσώπους τους Αθήνα 2004 χωρίς κανένα αποτέλεσμα, είναι το θέμα του ωραρίου. Ο κ. Μακρής αναφέρθηκε στο πρόβλημα που θα αντιμετωπίσουν οι εμπορικές επιχειρήσεις κατά την περίοδο τέλεσης των Ολυμπιακών Αγώνων, αλλά και μετέπειτα, αν η διεύρυνση του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων ισχύσει μόνο για τη συγκεκριμένη περίοδο. Αν οι επιχειρήσεις αναγκαστούν να προσλάβουν προσωπικό μόνο για τη συγκεκριμένη περίοδο που τα καταστήματα θα λειτουργούν περισσότερες ώρες, χαμένοι θα είναι οι εργαζόμενοι οι οποίοι μετά το τρίμηνο θα απολυθούν, αλλά και οι επιχειρήσεις που θα επιβαρυνθούν με το υπερβολικά μεγάλο κόστος της αναζήτησης και εκπαίδευσης του έκτακτου προσωπικοί. Εκτός του ωραρίου υπάρχουν και άλλα ζητήματα που πρέπει να εξετασθούν από κοινού με τους εκπροσώπους του εμπορίου, όπως ο ανεφοδιασμός των καταστημάτων, η επέκταση του δακτυλίου κλπ.

Σημαντικό πρόβλημα έχει προκαλέσει στο εμπόριο και η πρόσφατη υπουργική απόφαση που αφορά στην υποχρεωτική χρησιμοποίηση ειδικών ηλεκτρονικών μηχανημάτων (Ειδικό Φορολογικό Μηχανισμό-Ειδική Φορολογική Διάταξη Σήμανσης Στοιχείων «ΕΑΦΔΣΣ»), ώστε να διασφαλίζεται η πιστότητα των εκδιδόμενων φορολογικών στοιχείων. Η απόφαση αφορά όλες τις επιχειρήσεις που εκδίδουν τιμολόγια, δελτία αποστολής, αποδείξεις λιανικής πώλησης κλπ. Όπως δήλωσε ο κ. Μακρής, το οργανωμένο λιανεμπόριο έχει επενδύσει στην μηχανοργάνωσή του έτσι ώστε να μπορεί να ελέγχει και για δικό του όφελος τα έσοδά του. Ένα επιπλέον έξοδο αυτή τη στιγμή το μόνο που θα προσφέρει είναι να επιβαρύνει τις επιχειρήσεις με ένα περιττό κόστος, χωρίς να εξυπηρετεί με κανέναν τρόπο το ζητούμενο του υπουργείου, που στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η πάταξη της φοροδιαφυγής.

Για το θέμα που προέκυψε πρόσφατα με την απόφαση του Υπουργείου Οικονομικών που υποχρέωνε τους εμπόρους να αναγράφουν τις τιμές τους σε ευρώ και λεπτά, ο κ. Μακρής άφησε να εννοηθεί πως έχει βρεθεί λύση, η οποία θα ικανοποιεί και τις δύο πλευρές.

Μιλώντας τέλος για το θέμα των πινακίδων και της αναγραφής στην ελληνική γλώσσα όλων τους των στοιχείων, ο κ. Μακρής αναφέρθηκε στην επίσης προβληματική ερμηνευτική εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών, όπου ορίζεται ότι στις επιγραφές θα πρέπει να δηλώνεται και το είδος της επιχείρησης. Ο ΣΕΛΠΕ έχει ήδη προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ζητώντας την κατάργηση της σχετικής εγκυκλίου. Στην προσφυγή καταγγέλλεται η παραβίαση των αρχών της ΕΕ για την ελεύθερη κυκλοφορία υπηρεσιών και εμπορευμάτων, καθώς και η κοινοτική νομοθεσία περί σημάτων.

Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Μακρής, τα προβλήματα που έχουν ανακύψει έφεραν και κάτι καλό: οδήγησαν τους φορείς του εμπορίου σε συνεννόηση για την κοινή αντιμετώπισή τους.

Η μάχη του οβελία δεν αποκλείεται να οδηγήσει φέτος το Πάσχα την τιμή του σε επίπεδα κάτω του τιμολογιακού κόστους. Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ στο διάστημα των εορτών εκτός από τα κόκκινα αυγά πρόκειται να τσουγκρίσουν και… τις τιμές τους, που για άλλη μια χρονιά και σε συγκεκριμένες κατηγορίες αγαθών θα κινηθούν σε πολύ χαμηλά επίπεδα λόγω ανταγωνισμού.

Διαπιστώνοντας τους τελευταίους μήνες οριακή μείωση στον ετήσιο ρυθμό εξέλιξης του τζίρου τους, οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ εκτιμάται ότι θα υποχρεωθούν σε επιθετική πολιτική συμπιέζοντας τις τιμές τους στα κατώτατα δυνατά όρια και σε ορισμένες περιπτώσεις σε επίπεδα χαμηλότερα από αυτά που ορίζει το ισχύον καθεστώς. Κάτι ανάλογο συνέβη εξάλλου και κατά τις εορτές των περσινών Χριστουγέννων. Μάλιστα, όπως ήδη έχει δημοσιευτεί στο «σ.σ.», η εμπορική πολιτική ορισμένων εταιρειών ανάγκασε κάποιες αλυσίδες να ζητήσουν τη συνδρομή του Υπουργείου Ανάπτυξης και ειδικότερα την εφαρμογή του νόμου περί απαγόρευσης των πωλήσεων κάτω του τιμολογιακού κόστους.

Ωστόσο οι πιέσεις που ασκήθηκαν από συγκεκριμένες αλυσίδες ώστε να μην υπάρξουν «χτυπήματα κάτω από τη ζώνη» και οι αναμενόμενες πλέον αποφάσεις του Υπουργείου κατά των παρανομούντων εκτιμάται ότι δεν θα εξασφαλίσουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η ανάγκη συγκέντρωσης μεγαλύτερων μεριδίων αγοράς σε μία άκρως καθοριστική περίοδο για το οργανωμένο λιανεμπόριο δεν αποκλείεται να αναγκάσει ορισμένους εκ των ισχυρών του κλάδου να βαδίσουν και πάλι σε τεντωμένο σχοινί, ακροβατώντας μεταξύ νόμιμου και παράνομου.

Στο μεταξύ, το επιθετικό marketing πρόκειται να ενισχύσει σε μεγάλο βαθμό τις προσπάθειες των σούπερ μάρκετ να βελτιώσουν την παρουσία τους στον κλάδο, χωρίς ωστόσο να υπόσχεται το… θαύμα των εορτών. Τα πασχαλινά φυλλάδια με τα εποχιακά προϊόντα και οι προωθητικές ενέργειες αναμφισβήτητα θα στηρίξουν τις πωλήσεις των καλά προετοιμασμένων αλυσίδων, δεν θα οδηγήσουν όμως σε απρόσμενα θετικά αποτελέσματα. Οι διοικήσεις των αλυσίδων έχουν πλέον αποδεχθεί ως δεδομένο ότι οι καταναλωτές αναγνώρισαν την αξία του ευρώ, περιορίζοντας σημαντικά τις δαπάνες τους. Σε αυτή την επιλογή τους κυριολεκτικά σπρώχθηκαν και από τις συνθήκες της ίδιας της αγοράς και ειδικότερα από τις αυξητικές στρογγυλοποιήσεις των τιμών λόγω ευρώ, οι οποίες μάλιστα συνδυαζόμενες με τις ετήσιες ανατιμήσεις των βιομηχανιών επιβάρυναν σημαντικά το κόστος βασικών καταναλωτικών αγαθών και κατά συνέπεια το καλάθι της νοικοκυράς.

Τέλος, όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος το Πάσχα οι ελπίδες των σούπερ μάρκετ για αναθέρμανση του τζίρου τους θα στηριχθούν σε μεγάλο βαθμό στα εποχιακά προϊόντα (κόκκινα αυγά, γλυκίσματα, ξηρού καρποί κ.ά.), για τα οποία οι διαπραγματεύσεις με τους προμηθευτές πρόκειται να αρχίσουν στα μέσα Φεβρουαρίου, ενώ ενάμιση μήνα μετά –αρχές Απριλίου– θα ξεκινήσουν οι πρώτες επαφές των αλυσίδων και με τους προμηθευτές κρέατος, ντόπιου και εισαγόμενου.

Με διαφορετικές απόψεις θα προσέλθουν οι φορείς του εμπορίου στον διάλογο για το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων. Το ενδεχόμενο διεύρυνσής του λόγω Ολυμπιακών Αγώνων έχει ήδη δημιουργήσει ένταση στις σχέσεις κυβέρνησης και αγοράς.

Από μια πρώτη καταγραφή των απόψεων που διατυπώνουν εκπρόσωποι πέντε εκ των βασικότερων θεσμοθετημένων οργάνων του εμπορίου προκύπτει ότι οι προτάσεις για ενδεχόμενη διεύρυνση του ωραρίου διαφοροποιούνται από κλάδο σε κλάδο. Όλα δείχνουν ότι εφόσον το εν λόγω ζήτημα τεθεί στο τραπέζι του διαλόγου πολύ δύσκολα οι συμμετέχοντες θα οδηγηθούν σε κοινά αποδεκτή λύση.

Οι φορείς ΣΕΣΜΕ, ΣΕΛΠΕ, ΕΣΕΕ, ΓΣΕΒΕΕ και ΕΣΑ αναλύουν διά των προέδρων τους τις απόψεις τους για το ολυμπιακό ωράριο, διατυπώνοντας τις προτάσεις τους μέσω των οποίων αναδεικνύεται η διαφορετικότητα με την οποία αντιμετωπίζεται το θέμα από κάθε κλάδο.

Ο πρόεδρος του ΣΕΣΜΕ, κ. Παντ. Παντελιάδης, δηλώνει ότι το οργανωμένο λιανεμπόριο τάσσεται κατά της πλήρους διεύρυνσης του ωραρίου. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει «οι ανάγκες της αγοράς μπορούν να καλυφθούν με διεύρυνση του χρόνου λειτουργίας των καταστημάτων κατά μία με δυο ώρες ημερησίως», ενώ για την Κυριακή δεν θα πρέπει να γίνει καμιά συζήτηση, ούτε καν κατά την περίοδο της Ολυμπιάδας.

Ο κ. Παντελιάδης προσθέτει επίσης ότι ο κλάδος καλεί την κυβέρνηση να δεσμευθεί ότι η διεύρυνση του ωραρίου θα ισχύσει για περιορισμένο χρονικό διάστημα και δεν θα αποτελέσει πρόσχημα για την πλήρη ανατροπή του. Μάλιστα τονίζει ότι αν σε ορισμένα μέρη υπάρχουν πρόσθετες ανάγκες, αυτές κάλλιστα μπορούν να καλυφθούν από τα μικρά παραδοσιακά παντοπωλεία.

Σε άλλο σημείο των δηλώσεών του ο πρόεδρος του ΣΕΣΜΕ επισημαίνει πως σήμερα δεν υφίστανται τα περιθώρια για καταστρατήγηση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου, λόγω της αυστηρότητας με την οποία αντιμετωπίσει ο νομοθέτης θέματα σχετικά με τις υπερωρίες και τα δικαιώματα των εργαζόμενων.

«Ο νόμος που αφορά στο ωράριο λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων πρέπει να τροποποιηθεί, ώστε να καλυφθούν με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο οι ανάγκες του 2004», τονίζει ο κ. Παντελιάδης, για να χαρακτηρίσει στη συνέχεια ως ουτοπία την κάλυψη των αυξημένων αναγκών με προσλήψεις προσωπικού, όταν αυτές αφορούν ειδικότητες οι οποίες δεν είναι part-timers.

Τέλος, σύμφωνα με το ΣΕΣΜΕ, τα σοβαρότερα προβλήματα δεν αφορούν τόσο στο ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων όσο σε άλλα ζητήματα, πολύ πιο δύσκολα στην επίλυσή τους, όπως η κακή κατάσταση του οδικού δικτύου της χώρας σε συνδυασμό με την τροφοδοσία των καταστημάτων.

Διαφορετική είναι η θέση την οποία διατυπώνει ο πρόεδρος του ΣΕΛΠΕ για το ζήτημα του ωραρίου. Όπως χαρακτηριστικά δηλώνει ο κ. Μακρής, μέχρι σήμερα ουδείς φρόντισε να διασφαλίσει την εφαρμογή του Εθνικού Ωραρίου και ως εκ τούτου εφόσον διευρυνθεί οι νομάρχες θα έχουν και πάλι τη δυνατότητα να δράσουν κατά του θεσμού με περιοριστικές παρεμβάσεις. Ωστόσο προσθέτει ότι όποιες αποφάσεις κι αν ληφθούν, θα πρέπει να είναι αποτέλεσμα διαλόγου μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων και της κυβέρνησης.

Μπαίνοντας στην ουσία του θέματος ο πρόεδρος του ΣΕΛΠΕ τονίσει ότι εφόσον η κυβέρνηση προχωρήσει στη διεύρυνση του ωραρίου για το διάστημα των Ολυμπιακών Αγώνων τότε το νέο καθεστώς θα πρέπει να ισχύει και μετά το τρίμηνο διάστημα το οποίο προτείνεται, διότι οι επιχειρήσεις θα αναγκαστούν να προσλάβουν νέο προσωπικό, το οποίο λόγω των περιορισμών που προβλέπει η εργατική νομοθεσία στη συνέχεια δεν θα είναι σε θέση να απολύσουν.

Η όποια διεύρυνση, κατά τον κ. Μακρή, θα πρέπει να είναι μόνιμη, αλλιώς η κυβέρνηση οφείλει να διασφαλίσει την ομαλή λειτουργία της αγοράς, διατηρώντας σε ισχύ το σημερινό ωράριο. Σχολιάζοντας το ενδεχόμενο θεσμοθέτησης της 16ωρης λειτουργίας των καταστημάτων (δύο οκτάωρες βάρδιες), δηλώνει ότι δεν εξυπηρετεί τους επιχειρηματίες, διότι σε αυτή την περίπτωση δεν θα έχουν τη δυνατότητα της αλληλλοκάλυψης των εργαζόμενων κατά τις ώρες με αυξημένη αγοραστική κίνηση, ενώ όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει, αν τελικά το ωράριο αλλάξει μόνο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, τα καταστήματα δεν θα προσλάβουν έξτρα προσωπικό. Στην ουσία θα επιλέξουν να υπολειτουργήσουν στο κρίσιμο διάστημα, ώστε να μην αναγκαστούν στη συνέχεια σε απολύσεις, στις οποίες θα μπορούν να προχωρήσουν μόνο παράτυπα.

Υπέρ της θεσμοθέτησης ολυμπιακού ωραρίου, μόνο όμως για τις ολυμπιακές πόλεις, τάσσεται η ΕΣΕΕ. Ο πρόεδρός της, κ. Χρ. Φώλιας, μιλώντας στο «σ.σ.», εξέφρασε την άποψη ότι δεν θα πρέπει να τεθεί θέμα μόνιμης απελευθέρωσης του ωραρίου, ώστε η διεύρυνση του –που θα ισχύει για συγκεκριμένο διάστημα– να τονώσει τον τζίρο των εμπορικών καταστημάτων, βοηθώντας παράλληλα στην καλύτερη εξυπηρέτηση των πολυπληθών τουριστών.

Ο κ. Φώλιας επεσήμανε ότι η τρίμηνη διεύρυνση του ωραρίου θα πρέπει να διαφέρει ανάλογα με την ολυμπιακή πόλη, προκειμένου να καλύπτονται αποτελεσματικότερα οι ανάγκες των τουριστών. Για παράδειγμα διευκρίνισε ότι στην Αθήνα το διευρυμένο ωράριο θα πρέπει να κρατήσει τρεις μήνες, λόγω Ολυμπιάδας και Παραολυμπιάδας, ενώ σε άλλες πόλεις το ειδικό καθεστώς θα πρέπει να έχει μικρότερη διάρκεια.

Ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ τόνισε επίσης ότι με τη ρύθμιση για το ωράριο οι νομάρχες θα εξουσιοδοτηθούν και πάλι ώστε να αποφασίζουν για τους χρόνους λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων, μετά όμως από τις προτάσεις των τοπικών φορέων. Όσον αφορά στα διαστήματα πριν και μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες ο κ. Φώλιας τάχθηκε υπέρ της διατήρησης του Εθνικού Ωραρίου όπως αυτό εφαρμόζεται σήμερα, θεωρώντας ότι καλύπτει πλήρως τις απαιτήσεις της εμπορικής κοινότητας, αλλά και τις ανάγκες των καταναλωτών.

Αντίθετη με την όποια παρέμβαση στο ζήτημα του ωραρίου, ακόμη και αν αφορά αποκλειστικά στο διάστημα τέλεσης των Ολυμπιακών Αγώνων, τάσσεται η ΓΣΕΒΕΕ. Η διοίκησή της υποστηρίζει ότι οι νέες οργανωμένες επιθέσεις –όπως τις χαρακτηρίζει– κατά του θεσμοθετημένου ωραρίου αποτελούν πρόσχημα για τη ριζική ανατροπή του. Ως τέτοιες αναφέρει τα σχέδια του Υπουργείου Εργασίας περί διεύρυνσης του ωραρίου στις τουριστικές περιοχές της χώρας έως τις 11:00 μ.μ., αλλά και την πρόταση της Οργανωτικής Επιτροπής 2004 για διευρυμένο Ολυμπιακό ωράριο, τρίμηνης διάρκειας.

Ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ, κ. Δημ. Φέτσης, υποστηρίζει ότι οι οποίες αλλαγές στο ωράριο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, με τη λειτουργία των καταστημάτων όλες τις ώρες και ημέρες, θα αποτελέσουν την αφορμή για τη μονιμοποίηση της κατάργησής του, με αποτέλεσμα την εξόντωση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των αυτοαπασχολούμενων εμπόρων.

Παράγοντες της Συνομοσπονδίας, σχολιάζοντας από την πλευρά τους το ενδεχόμενο αλλαγής του ωραρίου λόγω Ολυμπιακών Αγώνων, υπογραμμίζουν ότι δεν θα προσφέρει κάτι περισσότερο στην εξυπηρέτηση των τουριστών και αυτό διότι οι ξένοι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να εξυπηρετούνται τόσο από τα τουριστικά μαγαζιά όσο και από τα καφέ, τα εστιατόρια, τα συνοικιακά παντοπωλεία και τα περίπτερα. Στο πλαίσιο αυτό, όπως χαρακτηριστικά δηλώνουν, δεν γίνεται αντιληπτός ο λόγος για τον οποίο τα εμπορικά καταστήματα θα πρέπει να παραμένουν ανοικτά και μετά τις 9:00 μ.μ.

Ανάλογη θέση με αυτή της ΕΣΕΕ διατυπώνει και ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών. Ο πρόεδρος του, κ. Παναγής Καρέλας, δήλωσε ότι ο σύλλογος δέχεται να υπάρξουν μικροτροποποιήσεις στο ισχύον καθεστώτος, καθ΄ ότι οι αυξημένες ανάγκες των Ελλήνων και πολύ περισσότερο των ξένων τουριστών επιβάλλουν αλλαγές στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο. Ωστόσο επισήμανε ότι εφόσον αποφασισθούν παρεμβάσεις, θα πρέπει να προηγηθεί μελέτη για τις πραγματικές επιδράσεις που θα σημειωθούν στην αγορά, καθώς και για το ποιες θεωρούνται τουριστικές περιοχές, ενώ με έμφαση τόνισε ότι δεν πρέπει να αλλάξει το ισχύον καθεστώς της αργίας της Κυριακής.

Την πλήρη αντίθεσή τους με την οποία αλλαγή στο ωράριο λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων εκφράζουν οι εργαζόμενοι μέσω του θεσμοθετημένου τους φορέα, της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδος. Ο γενικός γραμματέας της Ομοσπονδίας, κ. Θάνος Βασιλόπουλος, με δηλώσεις του έκανε λόγο για «εργασιακό μεσαίωνα» στην περίπτωση κατά την οποία διευρυνθεί το ωράριο και πρόσθεσε ότι οι επιπλέον ώρες εργασίας συνεπάγονται βάρδιες εργασίας, στις οποίες δεν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν κυρίως οι μικρές, αλλά και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.