ΔΙΕΤΙΑ ΕΞΑΓΟΡΩΝ ΚΑΙ ΘΕΣΜΙΚΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΤΩΝ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ

Το 2002 ήταν η χρονιά του ευρώ, των «ευρωανατιμήσεων» αλλά και της συνέχισης των εξαγορών και των συγχωνεύσεων που επιβεβαιώνουν την έντονη τάση συγκέντρωσης η οποία χαρακτηρίζει και το ελληνικό λιανεμπόριο τροφίμων.

Το θέμα των ανατιμήσεων απασχόλησε έντονα τις λιανεμπορικές επιχειρήσεις, τους προμηθευτές τους, τους καταναλωτές αλλά και το κράτος. Πολλοί χαρακτήρισαν τις αυξήσεις αναμενόμενες ή επιβεβλημένες, καθ΄ ότι προηγήθηκε ένα δύσκολο 12μηνο, κατά τη διάρκεια του οποίου οι επιχειρήσεις κλήθηκαν να «παγώσουν» τις τιμές τους, ώστε να συμβάλουν στην ομαλή μετάβαση της χώρας στη ζώνη του ενιαίου νομίσματος και να επενδύσουν σημαντικά κεφάλαια για την προσαρμογή τους στις νέες συναλλακτικές συνήθειες. Το ζήτημα όμως αυτό προκάλεσε ένταση στην αγορά, με τους εκπροσώπους των σούπερ μάρκετ να δηλώνουν πως επωμίστηκαν το κόστος όχι μόνο της προσαρμογής στο ευρώ αλλά και της συγκράτησης του πληθωρισμού, έτσι ώστε να μην μπορούν –ούτε να θέλουν– να επιβαρυνθούν και με τις αυξήσεις στις οποίες προχώρησε η βιομηχανία.

Οι φετινές διαπραγματεύσεις για τις ετήσιες συμφωνίες πραγματοποιήθηκαν μεταξύ τριών και όχι δύο πόλων όπως συνέβαινε τα προηγούμενα έτη. Απέναντι από το «μπλοκ» της βιομηχανίας βρέθηκαν τα σούπερ μάρκετ ελληνικών συμφερόντων, αλλά και η CARREFOUR, η οποία απετέλεσε σημείο αναφοράς για το ύψος των παροχών και των εκπτώσεων. Το κλίμα εντάθηκε, ενώ η τελική διαμόρφωση των τιμών επηρεάσθηκε φέτος και από την εφαρμογή του νόμου για την απαγόρευση των πωλήσεων κάτω του τιμολογιακού κόστους.

Θεσμικά ζητήματα που χρήζουν ολοκληρωμένης αντιμετώπισης

Πέρυσι, όπως και φέτος, την αγορά απασχόλησε ένα ακόμη σοβαρότατο ζήτημα. Η ουσιαστική ενεργοποίηση του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων. Η δράση του ΕΦΕΤ παραμένει στα χαρτιά λόγω των εντόνων διαφωνιών που έχουν αναπτυχθεί στους κόλπους της κυβέρνησης και ειδικότερα μεταξύ των συναρμόδιων υπουργών.

Οι αυθαίρετες παρεμβάσεις των νομαρχών συνεχίζουν να επιδρούν αρνητικά στη λειτουργία των τοπικών αγορών, γεγονός το οποίο προκαλεί τις έντονες αντιδράσεις των ΣΕΣΜΕ και ΣΕΛΠΕ, που όμως δεν βρίσκουν την ανταπόκριση των συναρμόδιων υπουργείων. Για το ζήτημα του ωραρίου τους τελευταίους μήνες υπήρξε μία ακόμη εξέλιξη. Ο ΣΕΚΕ (Σύνδεσμός Εμπορικών Επιχειρήσεων Cash & Carry Ελλάδος) ζήτησε από τα Υπουργεία Ανάπτυξης και Εργασίας τη θεσμοθέτηση ειδικού ωραρίου λειτουργίας για τις cash & carry επιχειρήσεις, ώστε να καλυφθούν επαρκώς οι ανάγκες των πελατών τους, που στην πλειοψηφία τους είναι επιχειρηματίες. Η σχετική πρόταση προβλέπει ωράριο 5:00 π.μ. έως 9:00 μ.μ. από Δευτέρα έως και Παρασκευή και 5:00 π.μ. έως και 4:00 μ.μ. το Σάββατο.

Τέλος, το οργανωμένο λιανεμπόριο και ειδικότερα οι εισηγμένες εταιρείες, αντιμετωπίζουν εδώ και αρκετούς μήνες τις συνέπειες από την αλλαγή της νομοθεσίας για την τήρηση των βιβλίων αποθηκών. Με απόφασή του το Υπουργείο Οικονομικών θεσμοθέτησε την «πλήρη αποθήκη» ανά τρίμηνο, γεγονός το οποίο αύξησε το κόστος λειτουργίας των σούπερ μάρκετ. Με το νέο θεσμικό πλαίσιο οι αλυσίδες είναι υποχρεωμένες να διενεργούν απογραφές στα καταστήματά τους τέσσερις φορές το χρόνο.

Πάντως, όπως όλα δείχνουν, το αίτημα των επιχειρήσεων για κατάργηση της πολυνομίας, των αλληλοεπικαλύψεων ως προς τις αρμοδιότητες των ελεγκτικών αρχών και των γραφειοκρατικών διαδικασιών φαίνεται ότι θα παραμείνει ανεκπλήρωτο και φέτος, όπως ανεκπλήρωτο θα παραμείνει και το αίτημα για εφαρμογή του εθνικού ωραρίου λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων.

Κύμα εξαγορών-συγχωνεύσεων

Πέρα από τα κλαδικά ζητήματα, κατά την τελευταία διετία σημειώθηκαν σημαντικές εξελίξεις και σε επιχειρηματικό επίπεδο, οι οποίες άλλαξαν εκ νέου το χάρτη της αγοράς. Οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις μεταξύ αλυσίδων σούπερ μάρκετ έδωσαν το στίγμα των ανησυχιών και των στρατηγικών επιλογών των επιχειρηματιών του κλάδου. Βασική επιδίωξη όλων παραμένει η αύξηση των μεριδίων αγοράς μέσω της διόγκωσης του τζίρου και κατ’ επέκταση η εξασφάλιση ανταγωνιστικών τιμών.

  • Στις αρχές του 2001 πραγματοποιήθηκε η εξαγορά των εταιρειών ΤΡΟΦΟ και ΕΝΑ από την ΑΛΦΑ ΒΗΤΑ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ. Η συμφωνία, που υπεγράφη στις 25 Ιανουαρίου, αφορούσε την εξαγορά 45 σούπερ μάρκετ της ΤΡΟΦΟ και 13 εμπορικών μονάδων της ΕΝΑ με πωλήσεις 151,5 εκατ. ευρώ ή 51,6 δισ. δρχ. και 103 εκατ. ευρώ ή 35,5 δισ. δρχ. αντίστοιχα. Μελανό σημείο στη συγκεκριμένη εξαγορά αποτελεί η δικαστική διαμάχη –η οποία ακόμη συνεχίζεται– και αφορά στο «άνοιγμα» ύψους 13 δισ. δρχ. που διαπιστώθηκε πως υπήρχε στα αποθέματα της ΤΡΟΦΟ. Στο μεταξύ, η ΑΛΦΑ ΒΗΤΑ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ συνεχίζει το σχεδιασμό νέων projects, εκ των οποίων το βασικότερο προβλέπει τη δημιουργία μικρών εμπορικών μονάδων με τον τίτλο «ΑΒ City Market» με στόχο την ανάπτυξη της αλυσίδας στις γειτονιές.
  • Ο αγώνας δρόμου για ανάπτυξη των πωλήσεων μέσω της διεύρυνσης του δικτύου της ώθησαν την ΑΦΟΙ ΒΕΡΟΠΟΥΛΟΙ στην εξαγορά της ΠΑΝΕΜΠΟΡΙΚΗΣ, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 24 Αυγούστου 2001. Ο όμιλος ενισχύθηκε με τα 44 σούπερ μάρκετ που διέθετε η εταιρεία όταν εξαγοράστηκε και με πωλήσεις ύψος περίπου 82,5 εκατ. ευρώ ή 28,1 δισ. δρχ., ενώ έκτοτε εφαρμόζει ειδικό business plan για την προσαρμογή της εξαγορασθείσης εταιρείας στα πρότυπα της μητρικής. Το κόστος προσαρμογής προϋπολογίζεται στα 5,9 εκατ. ευρώ ή 2 δισ. δρχ., ενώ για τις σχετικές διαδικασίες θα απαιτηθεί μακρό χρονικό διάστημα.
  • Επεκτατικές κινήσεις σημειώθηκαν και από την ΑΤΛΑΝΤΙΚ. Η εταιρεία κινήθηκε προς δύο κατευθύνσεις εξαγοράζοντας τη ΓΑΛΗΝΟΣ ΛΑΟΥΤΑΡΗΣ με 40 καταστήματα (32 σούπερ μάρκετ, 2 cash & carry της ΔΙΑΝΕΛ και 6 σούπερ μάρκετ της ΠΑΛΜΟΣ) και τζίρο 117, 38 εκατ. ευρώ ή 40 δισ. δρχ. και στη συνέχεια την ΑΡΙΣΤΑ με 20 σούπερ μάρκετ και πωλήσεις 26,4 εκατ. ευρώ ή 9 δισ. δρχ. Όμως μέσω της ΑΡΙΣΤΑ η ΑΤΛΑΝΤΙΚ απέκτησε πρόσβαση και στο franchise, αλλά και έντονη παρουσία στην περιφέρεια, καθ’ ότι η εξαγορασθείσα εταιρεία υποστήριζε 110 καταστήματα της βόρειας Ελλάδας σημειώνοντας πωλήσεις 20,54 εκατ. ευρώ ή 7 δισ. δρχ.
  • Από την πλευρά της η ΠΕΝΤΕ εξαγόρασε 2 καταστήματα του ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ στη Θεσσαλονίκη ενισχύοντας την παρουσία της στην τοπική αγορά, ενώ παράλληλα ανέλαβε το ρίσκο να επενδύσει σε ένα μεγάλο κατάστημα στο διασυνοριακό εμπορικό κέντρο του Προμαχώνα, που αρχικά όμως δεν πέτυχε τους στόχους του. Ήδη η εταιρεία αναμορφώνει τα σχέδιά της σε συνεργασία με την εταιρεία ΠΡΟΜΑΧΩΝ ΑΕ, ώστε να βελτιώσει τις πωλήσεις της συγκεκριμένης μονάδας.
  • Η DIA συνέχισε την αναπτυξιακή της πολιτική με νέα καταστήματα, όμως τα τελευταία δύο χρόνια έχει επικεντρώσει το ενδιαφέρον της και στο franchise δημιουργώντας ένα ξεχωριστό δίκτυο μικρών καταστημάτων στην περιφέρεια και σε πόλεις με περιορισμένη πληθυσμιακή δύναμη. Όπως εκτιμάται, στο τέλος του 2002 το δίκτυό της θα απαρτίζεται από 269 εμπορικές μονάδες, εκ των οποίων οι 53 θα λειτουργούν με το σύστημα της δικαιόχρησης.
  • Η ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ φέτος, αλλά και πέρυσι, αρκέστηκε στην ανάπτυξη του δικτύου της με περιορισμένο αριθμό νέων καταστημάτων στην περιοχή της Αττικής, όμως συνέχισε να ξαφνιάζει τον κλάδο με τα θετικά της αποτελέσματα.
  • Η ΜΕΤΡΟ ευελπιστεί ότι την επόμενη διετία ή το αργότερο τριετία θα έχει δημιουργήσει τις νέες κεντρικές της αποθήκες για τις οποίες εκτιμάται ότι θα διαθέσει το ποσό των 8,8 εκατ. ευρώ ή 3 δισ. δρχ.
  • Τέλος, η ΚΑΡΦΟΥΡ ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ επιμένει στην επιθετική πολιτική τιμών για την εξασφάλιση αυξημένων μεριδίων αγοράς, στοχεύοντας παράλληλα και στην ανάπτυξη του δικτύου της. Το φετινό της πλάνο περιλαμβάνει τη δημιουργία 2 νέων υπέρ μάρκετ (στην Αθήνα και την Πάτρα) και 10 έως 15 σούπερ μάρκετ, ενώ μετά την ολοκλήρωση της ανακαίνισης όλων των παλαιών σούπερ μάρκετ και τη μετονομασία τους σε «Champion Μαρινόπουλος», πέρασε στην επόμενη φάση αναβάθμισης του δικτύου της, που προέβλεπε τη δημιουργία μικρών καταστημάτων με την επωνυμία «5’ Μαρινόπουλος».

TOSHIBA : ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΧΕΔΟΝ ΕΝΑΝ ΑΙΩΝΑ

Οι μπαταρίες TOSHIBA, γνωστές στην ελληνική αγορά από το 1984, έχουν κερδίσει την προτίμηση των καταναλωτών χάρη στην υψηλή τους ποιότητα. Στην κατηγορία της ενισχυμένης αλκαλικής μπαταρίας κατέχουν την πρώτη θέση από το 1992 μέχρι σήμερα, ενώ συνολικά το ποσοστό πωλήσεών τους σε σχέση με τις υπόλοιπες μπαταρίες είναι 30%.

Σχεδόν έναν αιώνα ζωής μετρούν τα προϊόντα αυτόνομης ενέργειας (μπαταρίες), που είναι από τα σημαντικότερα προϊόντα της εταιρείας TOSHIBΑ. Η παραγωγή τους ξεκίνησε το 1907, από τη νεαρή τότε ιαπωνική εταιρεία που είχε ιδρυθεί το 1875. Οι μπαταρίες ήταν από τους πρώτους τομείς στους οποίους επεκτάθηκε και εξειδικεύθηκε, καθώς ήταν άκρως απαραίτητες για τη λειτουργία των τεχνολογικών προϊόντων που παρήγαγε.

Χρονιά-σταθμός στην ιστορία των μπαταριών TOSHIBA ήταν το 1954, όταν δημιουργήθηκε στον όμιλο ξεχωριστό τμήμα για τη διαχείριση της συγκεκριμένης υποκατηγορίας, η TOSHIBA BATTERIES CORPORATION, που υφίσταται έως σήμερα. Η αλματώδης ανάπτυξη του ομίλου συνεχίστηκε και στην κατηγορία της μπαταρίας, καθώς η εξέλιξη των προϊόντων υψηλής τεχνολογίας απαιτούσε εξειδίκευση υψηλού επιπέδου και στη συγκεκριμένη υποκατηγορία. Σήμερα δραστηριοποιείται σε όλη τη γκάμα των μπαταριών και παράγει κυλινδρικές, φωτογραφικές, μπαταρίες-κουμπιά, λιθίου και επαναφορτιζόμενες. Είναι ο πρώτος όμιλος παγκοσμίως στο χώρο των προϊόντων υψηλής τεχνολογίας και απασχολεί 192.000 εργαζόμενους, ενώ οι πωλήσεις του έφτασαν το 2000 τα 5,100 δισ. ευρώ.

Η TOSHIBA στην Ελλάδα

Η γνωριμία των μπαταριών TOSHIBA με τους Έλληνες καταναλωτές ξεκίνησε το 1984, όταν η πολύ καλή φήμη του ομίλου ΓΕΡΜΑΝΟΣ στους κύκλους του ελληνικού εμπορίου οδήγησε την TOSHIBA BATTERIES CO να του εμπιστευτεί την αποκλειστική αντιπροσώπευση και διανομή των προϊόντων της στη χώρα. Τα προϊόντα της εξάλλου ταίριαζαν απόλυτα και με το προφίλ που είχε δημιουργήσει ο όμιλος ΓΕΡΜΑΝΟΣ στην εγχώρια αγορά με το επικοινωνιακό μήνυμα «Ο ειδικός στις μπαταρίες».

Κατά την πρώτη πενταετία της προώθησής τους στην ελληνική αγορά οι μπαταρίες TOSHIBA υποστηρίχτηκαν διαφημιστικά με το λογότυπο «Μπαταρίες TOSHIBA, κινούν το σύμπαν». Το 1990 άρχισε μια μεγάλη διαφημιστική καμπάνια με έμφαση στα τηλεοπτικά σποτ και με κεντρικό μήνυμα το «TOSHIBA, η ιαπωνική δύναμη». Η καμπάνια διήρκεσε πέντε χρόνια. Λίγα χρόνια αργότερα, το λανσάρισμα της νέας αλκαλικής μπαταρίας TOSHIBA υποστηρίχθηκε με το μήνυμα «Νέα αλκαλική μπαταρία για διπλάσια διάρκεια δύναμης».

Η αξεπέραστη ποιότητα των μπαταριών TOSHIBA, σε συνδυασμό με τη δυνατή παρουσία του ομίλου ΓΕΡΜΑΝΟΣ, τις έχουν κατατάξει πολύ ψηλά στην προτίμηση του Έλληνα καταναλωτή. Σήμερα κατέχουν μερίδιο αγοράς ύψους περίπου 30%, καθώς ετησίως πωλούνται περισσότερα από 20 εκατ. τεμάχια στο σύνολο των περίπου 65 εκατ. τεμαχίων που καταναλώνει η ελληνική αγορά. Στις πωλήσεις μπαταριών του ομίλου ΓΕΡΜΑΝΟΣ κατέχουν τη μερίδα του λέοντος, καθώς διακινούνται σε μεγάλο βαθμό από το λιανεμπόριο (εκτός των ΤOSHIBA, η ΓΕΡΜΑΝΟΣ είναι η μοναδική που παράγει μπαταρίες στην Ελλάδα, οι οποίες διακινούνται με την επωνυμία SUNLIGHT).

Τρεις χρονιές-σταθμός σημάδεψαν την πορεία των μπαταριών TOSHIBA στην ελληνική αγορά. Το 1992 η απλή κυλινδρική μπαταρία αντικαταστάθηκε από την ενισχυμένη στην ίδια τιμή. Το γεγονός αυτό έδωσε στο προϊόν την πρώτη θέση στην κατηγορία της απλής μπαταρίας, την οποία διατηρεί μέχρι σήμερα. Το 1994 εισήχθηκε η πρώτη 100% οικολογική αλκαλική μπαταρία (με 0% υδράργυρο και 0% κάδμιο), ενώ το 1998 κυκλοφόρησε η πιο δυνατή μπαταρία στην αγορά, η οποία χάρη σε μια μοναδική τεχνολογία προσφέρει στον καταναλωτή τη διπλάσια διάρκεια δύναμης σε σχέση με τις κοινές αλκαλικές μπαταρίες.

Οι μπαταρίες που σήμερα κυκλοφορούν μαζικά με την επωνυμία TOSHIBA είναι οι heavy duty (απλές, σε όλη τη γκάμα) και οι αλκαλικές (σε όλη τη γκάμα).

Οι πωλήσεις της ΓΕΡΜΑΝΟΣ κατανέμονται σε αναλογία: κατά 56% απλές μπαταρίες και 44% αλκαλικές, όσον αφορά στον αριθμό τεμαχίων και κατά 35% απλές και 65% αλκαλικές όσον αφορά στο τζίρο. Η κλασική minion μπαταρία (γνωστή ως ΑΑ) κατέχει το 58% της αγοράς, τόσο της απλής όσο και της αλκαλικής.

Οι μπαταρίες είναι προϊόντα αυθόρμητης αγοράς (impulse) και η διανομή τους γίνεται κατά κύριο λόγο από τα μικρά καταστήματα και τα σούπερ μάρκετ. Στα σούπερ μάρκετ πραγματοποιείται περίπου το 60% των συνολικών πωλήσεων. Η εταιρεία ΓΕΡΜΑΝΟΣ συνεργάζεται με τις περισσότερες αλυσίδες λιανεμπορίου στην Ελλάδα.

Ο ΓΕΡΜΑΝΟΣ και η TOSHIBA στην Ευρώπη

Το 1991 άρχισε η συνεργασία του ομίλου ΓΕΡΜΑΝΟΣ με την TOSHIBA και στην αγορά της ανατολικής Ευρώπης. Η διακίνηση των μπαταριών άρχισε από την αγορά της Βουλγαρίας και την επόμενη πενταετία επεκτάθηκε στη Ρουμανία, τα Σκόπια, την Ουκρανία, τη Σερβία και τη Ρωσία. Σήμερα οι μπαταρίες TOSHIBA είναι οι υπ’ αριθμόν ένα σε πωλήσεις στη Ρουμανία, τη Βουλγαρία, τη Σερβία, την Ουκρανία και τη Ρωσία.

Από το 2000 ο όμιλος εξασφάλισε την αποκλειστική αντιπροσώπευση των κυλινδρικών μπαταριών TOSHIBA και στη δυτική Ευρώπη. Ξεκίνησε τη δημιουργία δικτύων πωλήσεων αρχικά από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και τη Μεγάλη Βρετανία, ενώ επί του παρόντος δημιουργεί δίκτυα πωλήσεων στην Ισπανία και την Πορτογαλία. Συνολικά το 2000 πωλήθηκαν από τη ΓΕΡΜΑΝΟΣ στην Ευρώπη 100 εκατ. τεμάχια μπαταρίες TOSHIBA.

Στόχος του ομίλου ΓΕΡΜΑΝΟΣ είναι η διατήρηση και η αύξηση του μεριδίου αγοράς που κατέχει στις χώρες όπου δραστηριοποιείται με αυτόνομα δίκτυα. Παράλληλα, προτεραιότητά του αποτελεί και η ισχυροποίηση του brand name TOSHIBA BATTERIES στην ευρωπαϊκή αγορά, μέσω της ανάπτυξης δυνατών συνεργασιών στις χώρες της δυτικής Ευρώπης και της σύναψης εμπορικών συνεργασιών με τις μεγάλες αλυσίδες λιανεμπορίου του χώρου.

Στα μελλοντικά σχέδια του ομίλου ΓΕΡΜΑΝΟΣ περιλαμβάνεται επίσης η συνεργασία του με την TOSHIBA BATTERIES σε επίπεδο παραγωγής στο βιομηχανικό συγκρότημα SUNLIGHT στην Ξάνθη.

Ταυτότητα εταιρείας:

Δίκτυο Καταναλωτικών Προϊόντων του ομίλου ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΑΒΕΕ

Πρόεδρος: Πάνος Γερμανός

Διεύθυνση: 23ο χλμ. Εθνικής οδού Αθηνών – Λαμίας, Άγιος Στέφανος

Τηλ. 010- 62.97.223

Fax: 010- 62.17.512

ΦΡΕΣΚΑ ΨΑΡΙΑ : ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΡΙΔΙΟΥ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΤΩΝ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ

Η πτώση των τιμών στα φρέσκα ψάρια ευνοεί την ανάπτυξη της διανομής τους από τα σούπερ μάρκετ, σε μια εποχή που η ιχθυοπαραγωγή παρουσιάζει κατακόρυφη ανάπτυξη. Την τελευταία 15ετία η παραγωγή των ελληνικών ιχθυοκαλλιεργειών σχεδόν πενταπλασιάστηκε.

Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ προχωρούν πλέον στη δημιουργία τμημάτων πώλησης φρέσκων ψαριών σε όλο και περισσότερα καταστήματά τους. Το εμπόριο των φρέσκων ψαριών είναι αρκετά δύσκολο και με πολλές ιδιαιτερότητες. Η τιμή αγοράς και διάθεσης, η ποικιλία των ψαριών, η ασφάλεια της ποιότητας και η συντήρησή τους αποτελούν ζητήματα που απασχολούν καθημερινά τους υπεύθυνους αυτών των τμημάτων.

Το παραδοσιακό ιχθυοπωλείο παραμένει ο μεγάλος ανταγωνιστής του σούπερ μάρκετ, αφού, όπως διαπιστώνεται, η προσωπική γνωριμία του ιχθυοπώλη με τον καταναλωτή παρέχει ισχυρότερες εγγυήσεις για την ποιότητα και την προέλευση των ψαριών. Για το λόγο αυτό οι μεγάλες αλυσίδες εισάγουν τέτοια τμήματα μόνο στις περιοχές όπου η σχέση πελάτη-ιχθυοπώλη δεν είναι έντονα αναπτυγμένη.

Ωστόσο Θεωρείται βέβαιο ότι τα επόμενα χρόνια τα σούπερ μάρκετ θα αυξήσουν το μερίδιό τους στη διανομή των φρέσκων ψαριών, δεδομένου ότι, εξασφαλίζοντας χαμηλότερες τιμές από τους παραγωγούς, προσελκύουν όλο και περισσότερους καταναλωτές, ενώ ταυτόχρονα ως κέντρα αγορών ανταποκρίνονται περισσότερο στην κάλυψη των αναγκών του σύγχρονου τρόπου ζωής από ό,τι τα παραδοσιακά σημεία πώλησης.

Η ζήτηση προσανατολίζεται στα σούπερ μάρκετ

Όπως υπολογίζεται, σήμερα η ζήτηση φρέσκων ψαριών ικανοποιείται κατά 50% από τις ιχθυαγορές και τα ιχθυοπωλεία, κατά 30% από τους χονδρεμπόρους και κατά 20% από τα σούπερ μάρκετ. Οι υπεύθυνοι των σχετικών τμημάτων των σούπερ μάρκετ εκτιμούν ότι πολλές φορές οι πωλήσεις τους κινούνται πάνω από τις αρχικές προβλέψεις.

Σύμφωνα με τον κ. Παναγιώτη Πουλακίδη, υπεύθυνο αγορών φρέσκων ψαριών της ΜΕΤΡΟ, σε τρία καταστήματα της οποίας λειτουργούν τέτοια τμήματα πωλήσεων, το ποσοστό της συμμετοχής των φρέσκων ψαριών και των οστρακοειδών στις ετήσιες πωλήσεις κάθε καταστήματος κυμαίνεται από 0,4% έως 1%, ανάλογα με την περιοχή στην οποία βρίσκεται, ενώ η συμμετοχή των αντίστοιχων κατεψυγμένων προϊόντων φτάνει στο 1,1%. Το ψάρι με τη μεγαλύτερη ζήτηση είναι η τσιπούρα, με πωλήσεις που αντιστοιχούν περίπου στο ήμισυ του τζίρου της κατηγορίας –το υπόλοιπο καλύπτεται από όλα τα άλλα είδη.

Σημαντική παρουσία στη συγκεκριμένη κατηγορία έχει η αλυσίδα καταστημάτων Βερόπουλος, η οποία διαθέτει φρέσκα ψάρια σε 11 από τα 270 καταστήματά της (8 στην Ελλάδα και 3 στα Σκόπια). Μάλιστα η συμμετοχή των φρέσκων ψαριών στο συνολικό τζίρο της φτάνει το 2%, όπως μας πληροφορεί ο κ. Γιώργος Πετρουλάκης, υπεύθυνος του τμήματος αλλοιώσιμων προϊόντων της αλυσίδας. Η Βερόπουλος διαθέτει φρέσκα ψάρια ελληνικής παραγωγής κατά 40% και εισαγόμενα κατά 60% (Σενεγάλης, Μαρόκου, Γαλλίας, Ιταλίας, Ισπανίας, Τουρκίας). Ο κ. Πετρουλάκης επισημαίνει ότι ιδιαίτερη σημασία δίνεται στη διαμόρφωση της τιμής του προϊόντος, η οποία εξαρτάται από τις διατιθέμενες ποσότητες.

Η αλυσίδα Ξυνός δημιουργεί σημεία πώλησης ψαριών σε όλο και περισσότερα καταστήματά της στα μεγάλα αστικά κέντρα. Ο υπεύθυνος του τμήματος αλλοιώσιμων προϊόντων της εταιρείας, κ. Γιώργος Καφετζής, τονίζει ότι υπάρχουν αρκετά προβλήματα προς επίλυση, καθώς η αγορά των φρέσκων ψαριών δεν είναι ακόμα ιδιαίτερα γνωστή στα σούπερ μάρκετ.

Πτώση στην τιμή των ψαριών

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Θαλασσοκαλλιεργειών, η τιμή των ψαριών παρουσιάζει μείωση την τελευταία δεκαετία. Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στην ευρεία χρήση των νέων τεχνολογιών ιχθυοκαλλιεργειών, η οποία οδήγησε στη βελτίωση της παραγωγής. Επίσης οφείλεται στην αύξηση του αριθμού των επιχειρήσεων του κλάδου, που είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του ανταγωνισμού.

Γενική πτώση τιμών παρατηρήθηκε και στην αγορά των ευρύαλων ψαριών, κάτι που συνδέεται με την κατακόρυφη αύξηση της προσφοράς προϊόντων ιχθυοκαλλιεργειών και συνεπώς του ανταγωνισμού μεταξύ των δύο κατηγοριών.

Πρώτες στην Ευρώπη οι ελληνικές ιχθυοκαλλιέργειες

Οι ελληνικές εταιρείες ιχθυοκαλλιεργειών παρουσιάζουν έντονη επενδυτική δραστηριότητα την τελευταία διετία, επικεντρωμένη στη βελτίωση των παραγωγικών μονάδων τους, στην επέκτασή τους στη διεθνή αγορά, στην οργάνωση των δομών τους και κυρίως στη συγκέντρωση του κλάδου μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων.

Η δραστηριότητα αυτή, άγνωστη μέχρι την προηγούμενη δεκαετία, εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς, δίνοντας στον κλάδο των ελληνικών ιχθυοκαλλιεργειών την πανευρωπαϊκή πρωτιά. Κανένας άλλος κλάδος δεν παρουσιάζει τέτοια πρόοδο.

Στο πλαίσιο μιας έντονα διεθνοποιημένης αγοράς, οι τάσεις συγκέντρωσης της παραγωγής στον κλάδο θα συνεχιστούν τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον. Οι εταιρείες στοχεύουν στην περαιτέρω ανάπτυξη των μεγεθών τους με νέες εξαγορές στους τομείς της παραγωγής και των υπηρεσιών τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Σύμφωνα με στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Θαλασσοκαλλιεργειών, oι θαλασσοκαλλιέργειες στην Ελλάδα ανέρχονται σε 269 από 170 που ήταν το 1990 και από 12 που ήταν το 1985! Στις υπόλοιπες μεσογειακές χώρες υπάρχουν: 175 μονάδες στην Τουρκία, 66 στην Ιταλία και 49 στην Ισπανία.

Σήμερα οι ελληνικές ιχθυοκαλλιέργειες παράγουν περίπου 200 εκατ. γόνους τσιπούρας και λαβρακίου, ποσό που αποτελεί το 50% της ευρωπαϊκής παραγωγής, ενώ η παραγωγή όλων των μεσογειακών χωρών ανέρχεται σε 445 εκατ. γόνους.

Ο ρυθμός αύξησης, σε αντίθεση με άλλα χερσαία εκτρεφόμενα είδη, σχεδόν πενταπλασιάστηκε κατά την περίοδο 1984 – 1999. Η παραγωγή κατά την παραπάνω περίοδο ανήλθε από 4,44 εκατ. μετρικούς τόνους σε 20,05 εκατ. μετρικούς τόνους, ενώ η αξία των προϊόντων από 6,71 δισ. δολάρια σε 29,04 δισ. δολάρια. Η εγχώρια αγορά στα δύο είδη αναπτύχθηκε ραγδαία κυρίως την τελευταία δεκαετία.

Στη Μεσόγειο η παραγωγή τσιπούρας το 2000 αυξήθηκε στους 63.000 τόνους, ενώ η παραγωγή λαβρακίου στους 49.000 τόνους. Αντίθετα η τιμή συμπιέστηκε στα 4,64 ευρώ/kg έναντι των 6,22 ευρώ/kg το 1995 για την τσιπούρα και στα 5,38 ευρώ/kg έναντι των 6,72 ευρώ/kg το 1995 για το λαβράκι.

Μια νέα ευκαιρία για την ελληνική θαλασσοκαλλιέργεια αποτελεί το Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης και το νέο επιχειρησιακό πρόγραμμα αλιείας και υδατοκαλλιέργειας για την περίοδο 2000-2006. Τα προβλεπόμενα κονδύλια συνολικού ύψους περίπου 80 δισ. δρχ. και οι θεσμοθετημένοι κανόνες δίνουν τεράστιες δυνατότητες ορθής διαχείρισης των πόρων, ώστε να συνεχίσει η ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια τη δημιουργική πορεία της.

ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ : ΤΡΩΜΕ ΦΡΟΥΤΑ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΑ ΓΕΜΑΤΑ ΦΥΤΟΦΑΡΜΑΚΑ!

Τέσσερα στα δέκα φρούτα και λαχανικά που παράγονται στην Ευρώπη είναι βεβαρημένα με ίχνη φυτοφαρμάκων, σύμφωνα με την ετήσια εργαστηριακή ανάλυση που πραγματοποίησε η Κομισιόν σε 17 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Ειδικότερα, σε ποσοστό 4,3% τα προϊόντα αυτά περιέχουν επικίνδυνα φυτοφάρμακα και σε ποσοστό 32%… «ακίνδυνα». Κι όμως, να τα τρώτε άφοβα! μας παροτρύνουν οι επίσημοι φορείς…

Η υγεία των Ευρωπαίων καταναλωτών φαίνεται πως απειλείται σοβαρά στις μέρες μας, εξαιτίας της ύπαρξης φυτοφαρμάκων (φ/φκα) σε πολλά από τα φρούτα και τα λαχανικά που παράγονται στις ευρωπαϊκές χώρες. Το πρόβλημα είναι ορατό και στην Ελλάδα.

Η περιεκτικότητα των φρούτων και λαχανικών σε φ/φκα πάνω από το επιτρεπόμενο όριο (LMR= Limites Maximales des Résidus) κυμαίνεται ανάλογα με τη χώρα από 2% μέχρι και 8%, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις αγγίζει το 11%! Σύμφωνα με την τελευταία επίσημη ανάλυση της Κομισιόν (1999), το ποσοστό αυτό είναι κατά κοινοτικό μέσο όρο 4,3%. Στην Ελλάδα είναι υψηλότερο του μέσου όρου: φθάνει στο 4,8%!

Τόσο οι κοινοτικοί παράγοντες όσο και οι ενδιαφερόμενοι φορείς (επαγγελματικές ενώσεις, επιχειρηματίες, παράγοντες του γεωργικού και εμπορικού χώρου, επιστήμονες-υγιεινολόγοι και κρατικοί αρμόδιοι) είναι ιδιαίτερα θορυβημένοι, καθώς οι απλοί καταναλωτές και οι επίσημες ενώσεις τους έχουν αρχίσει να αντιδρούν με σκεπτικισμό και φόβο απέναντι στα φρούτα και κυρίως στα λαχανικά, ενώ ήδη στρέφονται προς τα προϊόντα που καλλιεργούνται με βιολογικό τρόπο.

Το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στις περιπτώσεις όπου τα επιτρεπόμενα όρια περιεκτικότητας φ/κων παραβιάζονται. Ένα άλλο ποσοστό της παραγωγής αντιπροσωπεύει τη δήθεν ακίνδυνη ομάδα φρούτων και λαχανικών με περιεκτικότητα σε φ/φκα κάτω από το επιτρεπόμενο όριο. Το ποσοστό αυτό στην ΕΕ ανέρχεται κατά μέσο όρο σε 32% (επίπεδο ούτως ή άλλως αρκετά υψηλό), ενώ σε ορισμένες χώρες φθάνει μέχρι και 44%! Αυτό το ποσοστό, ενώ για τους ειδικούς της Κομισιόν είναι πράγματι «ακίνδυνο» ή «ανεκτό» ή «αναπότρεπτο», για πολλούς άλλους επιστήμονες θεωρείται επιβλαβές για την υγεία των καταναλωτών. Αν μάλιστα το προσθέσουμε στο "επικίνδυνο" ποσοστό LMR, τότε 4 στα 10 γεωργικά προϊόντα που καταναλώνουμε είναι επιβαρυμένα με φ/φκα!

Οι «θεωρίες» ορισμένων επιστημόνων, ότι τάχα δίχως τα φ/φκα η γεωργία θα είχε αφανισθεί κι ότι οι καταναλωτές είναι οι άμεσα ωφελημένοι, διότι με τη χρήση τους εξασφαλίζεται η αφθονία στην παραγωγή, οπότε πέφτουν οι τιμές των προϊόντων, στην ουσία υπερασπίζονται με το αζημίωτο την πανίσχυρη βιομηχανία των φ/φκων.

Επίσημα στοιχεία που "καίνε"

Τα στοιχεία που αναφέραμε προέρχονται από την επίσημη κοινοτική ανακοίνωση επί των αποτελεσμάτων του τακτικού ετήσιου ελέγχου των φ/φκων που διενεργεί η Κομισιόν (Γεν. Δ/νση Υγείας) σε όλες τις κατηγορίες τροφίμων, φυτικών και ζωικών, νωπών ή μεταποιημένων και σε όλες τις χώρες-μέλη της Ε.Ε. Πρόκειται για λεπτομερείς και εκτεταμένες εργαστηριακές αναλύσεις, που ανιχνεύουν την κατάσταση υγείας των φρούτων και λαχανικών από πολλές πλευρές (ασθένειες, περιεκτικότητα σε αγροχημικά, ορμόνες, βλαβερές ουσίες κλπ.). Από τα ετήσια αποτελέσματα καθορίζονται οι οδηγίες και τα κοινοτικά μέτρα, που τα κράτη μέλη οφείλουν να ακολουθούν, προκειμένου να διασφαλίζεται αφ' ενός η υγεία των καταναλωτών και αφ' ετέρου οι ποιοτικές προδιαγραφές στα εξαγόμενα είδη.

Τα πορίσματα αυτών των αναλύσεων έχουν μεγάλη σημασία και για την Ελλάδα, πρώτον διότι κατέχει την τέταρτη θέση στην παραγωγή φρούτων-λαχανικών της Ε.Ε. και δεύτερον διότι πραγματοποιεί σημαντικές εξαγωγές σε αυτή την κατηγορία προϊόντων –αντιπροσωπεύουν το 38% των εξαγωγών γεωργικών προϊόντων της χώρας.

Τα αποτελέσματα της ετήσιας κοινοτικής έρευνας, που δημοσιεύτηκαν το καλοκαίρι του 2001, προκάλεσαν έντονα επικριτικά σχόλια από τα ΜΜΕ πολλών χωρών, ιδίως στη Γαλλία, Ολλανδία, Αυστρία, Βέλγιο, Γερμανία, είτε γιατί σε αυτές τις χώρες το ποσοστό της περιεκτικότητας σε φ/φκα πάνω από το επιτρεπόμενο όριο ήταν πολύ υψηλότερο του κοινοτικού μέσου όρου, είτε γιατί με τέτοια ποσοστά δυσφημίζονται οι εξαγωγές των οπωροκηπευτικών αυτών των χωρών. Ανήσυχη είναι και η Κομισιόν, διότι σε όλες τις χώρες της Κοινότητας το πάνω από το επιτρεπόμενο όριο ποσοστό παρουσιάζει συνεχή αύξηση τα τελευταία τέσσερα χρόνια: κατά 3,4% το 1997 και 4,3% το 1999! Αλλά και το κάτω από το επιτρεπόμενο όριο ποσοστό εξακολουθεί να διατηρείται σε ανησυχητικά υψηλό επίπεδο (32%-37%).

Βέβαια οι επιστήμονες της Κομισιόν προσπαθούν να μετριάσουν τις εντυπώσεις, μολονότι παραδέχονται ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με το συνεχώς αυξανόμενο ποσοστό πάνω από το LMR και υπόσχονται να λάβουν μέτρα για τον περιορισμό του, όχι όμως και για τον εκμηδενισμό του.

Κατά την ετήσια δειγματοληψία στα φρούτα και λαχανικά των 15 χωρών μελών, συμπεριλαμβανομένης της Νορβηγίας και της Ισλανδίας, αναλύθηκαν πάνω από 40.000 δείγματα. Σε κάθε δείγμα μπορούσε να διερευνηθεί η ύπαρξη περισσοτέρων των 100 φ/φκων, τα δε φ/φκα που χρησιμοποιούνται σήμερα στην καλλιέργεια φρούτων-λαχανικών ξεπερνούν τα 170. Συνολικά πραγματοποιήθηκαν πάνω από 4 εκατ. αναλύσεις.

Στον πίνακα 1 παρουσιάζονται τα αποτελέσματα των αναλύσεων σε 17 χώρες και για τρεις κατηγορίες, ήτοι: ποσοστό δίχως ίχνη φ/φκων, ποσοστά κάτω και πάνω από το επιτρεπόμενο όριο, με αντίστοιχο μέσο κοινοτικό ποσοστό 64%, 32% και 4,3%. Οι 7 από τις 17 χώρες (Αυστρία, Ολλανδία, Γαλλία, Βέλγιο, Γερμανία, Ιρλανδία και Φινλανδία) καταχωρήθηκαν στη μαύρη λίστα, εξαιτίας των υψηλών ποσοστών πάνω από το LMR. Ακολουθούν οι μέσης επικινδυνότητας χώρες, ανάμεσα στις οποίες και η Ελλάδα, ενώ τα πιο χαμηλά ποσοστά καταγράφονται στην Ιταλία, τη Νορβηγία, τη Δανία, τη Σουηδία και την Αγγλία.

Η έκθεση της Κομισιόν αναφέρει ότι στην Ελλάδα τα ποσοστά ενδέχεται να είναι υψηλότερα σε κάθε δείγμα: 5% αντί 4,8% για τα πάνω από το LMR και 30% αντί 28% για τα κάτω από το LMR (το άθροισμα των δύο αγγίζει το 35%). Και ενώ στις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά πάνω από το LMR υπήρξαν έντονες αντιδράσεις, στην Ελλάδα τα ΜΜΕ ούτε καν ασχολήθηκαν με τα αποτελέσματα, καθώς αποφεύγουν να προβάλλουν τέτοια… μικροθέματα.

Ειδικός έλεγχος σε τέσσερα προϊόντα

Εκτός από την παραπάνω εργαστηριακή ανάλυση σε όλα τα φρούτα και λαχανικά, η Υπηρεσία Τροφίμων της Κομισιόν, με αφορμή συγκεκριμένες καταγγελίες, διενήργησε το 1999 έναν ειδικό εργαστηριακό έλεγχο σε τέσσερα προϊόντα (πιπεριά, κουνουπίδι, πεπόνι, σιτάρι) για την ανίχνευση 20 συγκεκριμένων φ/φκων που χρησιμοποιούνται πολύ συχνά στην καλλιέργειά τους. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά εξαιτίας των υψηλών ποσοστών επικίνδυνων φ/φκων που εντοπίστηκαν ιδιαίτερα σε ορισμένες χώρες.

Στον πίνακα 2 φαίνεται πως οι πρώτες σε επικινδυνότητα χώρες είναι η Ολλανδία, η Αυστρία, η Φινλανδία, η Ισπανία, η Γερμανία και η Σουηδία. Η Ελλάδα βρίσκεται σε μια σχετικά καλή θέση, όχι όμως από τις καλύτερες, όπως συμβαίνει με την Ιταλία, τη Νορβηγία, την Ισλανδία και την Αγγλία.

Από τον πίνακα 3 προκύπτει ότι η κατάσταση είναι περισσότερο επικίνδυνη στην πιπεριά και λιγότερο στο πεπόνι. Η εργαστηριακή ανάλυση στα τέσσερα αυτά προϊόντα επιβεβαίωσε τους αρχικούς φόβους για τα υψηλά ποσοστά επιβάρυνσης σε πολλές χώρες. Έτσι λοιπόν: 1)Υψηλά ποσοστά επικινδυνότητας πάνω από το LMR είχαν η Ολλανδία, η Φινλανδία, η Αυστρία, η Ισπανία, η Σουηδία, η Γερμανία και η Πορτογαλία. 2) Υψηλά ποσοστά κάτω από το LMR παρουσίασαν η Γερμανία, η Γαλλία, η Φινλανδία, η Δανία, η Αυστρία, η Πορτογαλία, η Σουηδία, η Ιρλανδία και η Αγγλία. 3) Από τα τέσσερα προϊόντα μόνο το σιτάρι δεν εμφανίζει επικινδυνότητα.

Για τα άλλα τρία διαπιστώθηκε υψηλή επικινδυνότητα σε συγκεκριμένες χώρες όπως:

  • Κουνουπίδι: υψηλά ποσοστά κάτω από το LMR διαπιστώθηκαν σε Γερμανία, Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία, Αυστρία, λόγω της χρήσης συγκεκριμένων φ/φκων.
  • Πιπεριά: υψηλά ποσοστά κάτω από το LMR διαπιστώθηκαν σχεδόν σε όλες τις χώρες με κυρίαρχες τις Φινλανδία, Λουξεμβούργο, Δανία, Γερμανία, Γαλλία, Πορτογαλία, Σουηδία, Νορβηγία (όλες από 20-60%). Επίσης εξαιρετικά υψηλά ποσοστά πάνω από το LMR διαπιστώθηκαν σχεδόν σε όλες τις χώρες εκτός από τις Δανία, Νορβηγία και Ιταλία.
  • Πεπόνι: σχεδόν σε όλες τις χώρες διαπιστώθηκαν ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά τόσο για το κάτω όσο και για το πάνω από το επιτρεπόμενο όριο και μάλιστα σε φ/φκα που θεωρούνται επικίνδυνα για τις νεαρές ηλικίες.

Όπως προέκυψε, το πρόβλημα των φ/φκων γι αυτά τα προϊόντα είναι τόσο σοβαρό, ώστε η Ε.Ε. προγραμματίζει να απαγορεύσει από το 2003 τη χρήση του 50% των φ/φκων.

Ειδικά για την Ελλάδα τα αποτελέσματα της ανάλυσης στα τέσσερα προϊόντα παρουσίασαν τα εξής ποσοστά:

  • Στο κουνουπίδι: 78,6% δίχως, 21,4% κάτω από το LMR και μηδέν πάνω από το LMR.
  • Στην πιπεριά: 80,7% δίχως, 12,0% κάτω και 2,3% πάνω.
  • Στο πεπόνι: 88,6% δίχως, 9,1% κάτω και 2,3% πάνω.
  • Στο σιτάρι: στο 100% δε διαπιστώθηκαν ίχνη φ/φκων. Ανάλογο αποτέλεσμα μόνο στην Ιρλανδία και τη Φινλανδία καταγράφηκε.

Σήμα SOS!

Τα εκατοντάδες φυτοφάρμακα με τα οποία θρέφονται όλα τα καλλιεργούμενα φρούτα, λαχανικά, σιτηρά, τόσο στην Ευρώπη όσο και στον υπόλοιπο κόσμο, τα καθιστούν άκρως επικίνδυνα για την ανθρώπινη διατροφή, είτε όταν πρόκειται για τα ποσοστά κάτω από το LMR είτε για τα πάνω από το LMR.

Τα όσα ισχυρίζονται κάποιοι επιστήμονες, ότι είναι δήθεν αβλαβές το ποσοστό κάτω από το LMR, κρίνονται αβάσιμα, ενώ και οι ενθαρρυντικές συστάσεις-προτροπές όλης της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας να καταναλώνουμε όσο μπορούμε περισσότερα φρούτα και λαχανικά κρίνονται κάπως αντιφατικές ή σωστότερα… υποκριτικές.

Επομένως κρατικοί φορείς, καταναλωτές και παραγωγοί οφείλουν να προσέχουν, να ελέγχουν και να επαγρυπνούν. Τέλος, παράλληλα με τα μέτρα για δραστικό περιορισμό του ποσοστού φ/φκων επιβάλλεται να προωθηθεί η βιολογική καλλιέργεια και η κατανάλωση των προϊόντων της, έστω και με μια επιβάρυνση της λιανικής τους τιμής, εφόσον αυτό θα έχει ως αντιστάθμισμα την υγιεινότερη διατροφή μας, την περιφρούρηση δηλαδή της τόσο πολύτιμης υγείας μας.

Αναλυτικούς πίνακες βλέπε τεύχος Νο.301 σελ.85-87

ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΕΤΙΚΕΤΑΣ : ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΥΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Με μία δυναμική είσοδο στο ελληνικό λιανεμπόριο, τα private label κατέκτησαν σε πολλές περιπτώσεις αξιοσημείωτα μερίδια, τα οποία διατηρούν και αυξάνουν με σταθερούς ρυθμούς. Η συνεχής βελτίωση της ποιότητάς τους και η αυξανόμενη διαφημιστική τους προβολή από τις αλυσίδες αναμένεται να δώσει νέα ώθηση στις πωλήσεις τους.

Ένα δεύτερο σημαντικό «κύμα» ανάπτυξης των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας προβλέπεται ότι θα εκδηλωθεί την επόμενη πενταετία. Για να πραγματοποιηθεί αυτό, το λιανεμπόριο πρέπει να «παίξει» σύμφωνα με τους κανόνες των βιομηχανιών, να διαφημίσει τα προϊόντα του και να «χτίσει» μια μάρκα με την ίδια ακριβώς συνέπεια που το πράττουν οι βιομηχανίες, τονίζουν στελέχη του χώρου.

Κατά μέσο όρο το μερίδιο που έχουν κατακτήσει τα private label στη χώρα μας κυμαίνεται από 2% έως και 25%. Για ευνόητους λόγους, μεγαλύτερη απήχηση στον καταναλωτή έχουν τα προϊόντα καθαρισμού ή οικιακής χρήσης παρά τα τρόφιμα.

Μία από τις κύριες αιτίες για τη δημιουργία των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας ήταν η επιθυμία του λιανεμπορίου να αποκτήσει ένα ισχυρό αντίβαρο στη δύναμητων βιομηχανιών, οι οποίες είναι σε θέση να ασκήσουν σημαντικές πιέσεις, όταν διακινούν ένα προϊόν που κατέχει υψηλό μερίδιο αγοράς. Σε αυτές τις περιπτώσεις ένα προϊόν ιδιωτικής ετικέτας, ακόμη και αν δεν καταφέρει ποτέ να κατακτήσει ανάλογα μερίδια, αποτελεί ένα δυναμικό τρόπο αντίδρασης των λιανεμπόρων.

Η «μάχη» μεταξύ των σούπερ μάρκετ και των βιομηχανιών λαμβάνει χώρα ως επί το πλείστον στο ράφι, καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις ο λιανέμπορος δίνει την καλύτερη θέση στο δικό του προϊόν. Έτσι το επώνυμο και το private label βρίσκονται σε άμεσο ανταγωνισμό.

Από την πλευρά τους οι βιομηχανίες, και κυρίως εκείνες του κλάδου τροφίμων, τονίζουν ότι αυτές αποτελούν τους φυσικούς διαφημιστές του λιανεμπορίου, κάτι που οι αλυσίδες δε θα έπρεπε να παραβλέπουν: «Ο καταναλωτής πηγαίνει στο σούπερ μάρκετ για να αγοράσει μια επώνυμη μάρκα και επί τη ευκαιρία αγοράζει και ένα προϊόν private label», επισημαίνουν τα στελέχη τους. Θεωρούν όμως ότι θα έχουν απώλεια μεριδίων αγοράς από τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.

"Oπλο" των private labels όχι η τιμή, αλλά η ποιότητα

Το κόστος του marketing, της διαφημιστικής προβολής, της διανομής και σε κάποιες περιπτώσεις της συσκευασίας των επώνυμων προϊόντων επιβαρύνουν την τελική τους τιμή, που είναι κατά 15% έως και 30% υψηλότερη από εκείνη των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Όπλο των private label όμως δεν πρέπει να είναι σε καμία περίπτωση μόνο η τιμή, αλλά και η εφάμιλλη ποιότητα, όπως τονίζουν στελέχη των εταιρειών που παράγουν προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. «Η τιμή σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να είναι χαμηλότερη από 15-17%», επισημαίνουν. Σύμφωνα με το σκεπτικό τους, η πολύ χαμηλή τιμή δρα αρνητικά στην ψυχολογία του καταναλωτή. Από την άλλη πλευρά ο λιανέμπορος πρέπει να διαφημίζει τις δικές του μάρκες με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που διαφημίζονται και οι επώνυμες, διαθέτοντας δηλαδή σημαντικό μέρος από τα κέρδη του στη συνεχή προβολή τους.

Στόχος των private labels, όπως εκτιμούν τα ίδια στελέχη, δεν είναι τα κατώτερα οικονομικά στρώματα. Οι καταναλωτές που επιζητούν πρώτα απ΄ όλα χαμηλή τιμή απευθύνονται στα discount σούπερ μάρκετ. Άλλωστε, προσθέτουν, η ανάπτυξη των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας στην Ευρώπη δε βασίστηκε μόνο στη χαμηλότερη τιμή, αλλά και στην εκπαίδευση του καταναλωτή. Αυτή θα πρέπει να είναι και η τακτική της ελληνικής αγοράς.

Η Ελλάδα στα χνάρια του εξωτερικού

Με μερίδιο που κυμαίνεται σε περίπου 45%, τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας γνωρίζουν μεγάλη άνθηση στη Μεγάλη Βρετανία. Ακολουθεί το Βέλγιο με μερίδιο 35%, η Γερμανία με 34%, η Ολλανδία με 25% και η Γαλλία με 23% (στοιχεία ACNielsen για 1.300 κατηγορίες προϊόντων, που έθεσε υπ' όψιν του «σελφ-σέρβις» η ROLCO ΒΙΑΝΙΛ).

Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι η ανάπτυξη των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας θα είναι η ίδια με όλη την υπόλοιπη Ευρώπη, με μερίδιο περίπου 10% ετησίως. Μελέτη του ΙΟΒΕ (που έθεσε υπ' όψιν του «σελφ-σέρβις» η εταιρεία SOLID) αναφέρει ότι για την επόμενη τετραετία αναμένεται τετραπλασιασμός των πωλήσεων προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας σε ορισμένες περιπτώσεις.

Θα φτάσει η διείσδυση των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας στην Ελλάδα στα επίπεδα της Ευρώπης ή θα παραμείνει χαμηλότερη; «Η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση», δηλώνουν στελέχη της βιομηχανίας, επιμένουν όμως ότι χάρη στη συνεχώς αυξανόμενη προβολή τους αναμένεται να κατακτήσουν υψηλότερο μερίδιο αγοράς εις βάρος της βιομηχανίας.

Οι τάσεις οδηγούν στη βελτίωση της συσκευασίας των προϊόντων και στην ομοιόμορφη ανάπτυξη σειρών προϊόντων μέσα στις αλυσίδες (για παράδειγμα, κοινή ονομασία για όλα τα private labels). Γίνεται προσπάθεια διαφοροποίησης των προϊόντων των αλυσίδων, ενώ αναπτύσσονται εξειδικευμένα τμήματα προϊόντων private label, τα οποία ασχολούνται εξ ολοκλήρου με αυτά.

Για περισσότερες πληροφορίες για το σχετικό αφιέρωμα βλέπε τεύχος Νο.301 (σελ.70-82)

ΕΝΑ ΑΞΙΟΠΙΣΤΟ ΝΟΜΙΣΜΑ, ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΓΙΑ ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΣΗ

Το ευρώ θα εμπνεύσει στους Έλληνες την εμπιστοσύνη να το χρησιμοποιούν ως μέσο αποθήκευσης αξιών, κάτι που δεν ίσχυε με τη δραχμή, η οποία είχε χάσει την αξιοπιστία της λόγω των αλλεπάλληλων υποτιμήσεων.

Οι κοινωνικές και οι πολιτικές διαστάσεις της εισαγωγής του ευρωνομίσματος θα φανούν μετά την πάροδο αρκετών μηνών, ίσως και ετών. Και ο λόγος είναι απλούστατα ότι η δραχμή υπήρξε στην ουσία ένα «κουτσό» νόμισμα, με την έννοια ότι επιτελούσε έργο απλού συναλλακτικού μέσου και όχι μέσου μακροπρόθεσμης «αποθήκευσης» αξιών. Και όπως είναι γνωστό, κάθε νόμισμα επιτελεί και τις δύο αυτές βασικές λειτουργίες. Η δραχμή όμως τα τελευταία 30 και περισσότερα χρόνια, εξαιτίας των αλλεπάλληλων υποτιμήσεων, είχε χάσει την αξιοπιστία της ως μέσο αποθήκευσης αξιών. Ετσι η μεταβίβαση πλούτου από τη μια γενιά στην άλλη έπαιρνε σχεδόν πάντα τη μορφή μη νομισματικών αξιών, όπως χρυσών λιρών, ακινήτων, συναλλάγματος κλπ.

Ένα πραγματικό νόμισμα

Όλα αυτά όμως αλλάζουν πλέον. Το ευρώ είναι το νομισματικό μέσο μιας ζώνης τόσο μεγάλης σε έκταση και σε δύναμη, ώστε η ισοτιμία του με άλλα ισχυρά νομίσματα του κόσμου δεν επηρεάζει σημαντικά τις εγχώριες οικονομικές δραστηριότητες. Η ευρωζώνη είναι αυτάρκης και δεν εξαρτάται από τις εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών από άλλες περιοχές του πλανήτη για να συνεχίσει να ευημερεί. Έτσι το ευρώ θα κερδίσει πολύ εύκολα την εμπιστοσύνη των πολιτών τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.

Η εμπιστοσύνη προς το ενιαίο νόμισμα αφορά κυρίως το θέμα της αποθήκευσης αξιών και συνδέεται κυρίως με τις ομολογιακές αξίες που κατονομάζονται πλέον σε ευρώ, εξασφαλίζοντας όχι μόνο σταθερότητα απέναντι στον πληθωρισμό, αλλά και άμεση ρευστότητα στους κατόχους τους.

Φαίνεται λοιπόν ότι το ευρωνόμισμα θα επιτρέψει στους Έλληνες να… επιστρέψουν στο εγχώριο νόμισμα, το οποίο είχαν πρακτικά εγκαταλείψει. Και δεν αναφερόμαστε εδώ σε μικροποσά, αλλά στον τεράστιο πλούτο που διατηρούν οι συμπατριώτες μας σε σταθερά νομίσματα, όπως το δολάριο, το ελβετικό φράγκο κλπ. Ο πλούτος αυτός υπολογίζεται σε 40 δισ. ευρώ περίπου, τα οποία επιστρέφοντας στην Ελλάδα, θα επενδυθούν σιγά-σιγά και σε παραγωγικές τοποθετήσεις.

Πρόκειται κατ' ουσίαν για μία συνολική αναθεώρηση του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζουν την οικονομία οι Έλληνες, κάτι που αναμφίβολα θα επηρεάσει σημαντικά την κοινωνική, αλλά και την πολιτική ζωή του τόπου.

Από οικονομικής πλευράς φαίνεται ότι η καταναλωτική δαπάνη και οι λιανικές πωλήσεις θα επηρεαστούν περισσότερο. Μεσοπρόθεσμα, όταν οι επενδυτικές τοποθετήσεις κατοίκων ή και αλλοδαπών σε νομισματικές ευρωαξίες θα προσλάβουν μεγάλες διαστάσεις, οι κάτοχοί τους θα αισθάνονται περισσότερο ασφαλείς από όσο αισθάνονταν με τη δραχμή. Και αυτό γιατί οι ευρωαξίες δεν κινδυνεύουν από υποτίμηση, δεδομένου ότι η ευρωζώνη εγγυάται στους κατόχους τους ευημερία σε οποιαδήποτε περίπτωση.

Το άμεσο αποτέλεσμα θα είναι η αύξηση της καταναλωτικής δαπάνης, αλλά και η ζήτηση για κατανάλωση από αλλοδαπούς, οι οποίοι θα αναγνωρίσουν στην Ελλάδα ένα ασφαλές οικονομικό καταφύγιο. Στο πλαίσιο αυτό ο χρηματοπιστωτικός τομέας της ελληνικής οικονομίας, υπό την ηγεσία των τραπεζών, θα γνωρίσει τεράστια άνθηση και προοπτικές. Οι τράπεζες όμως εκτός από το ρόλο τους ως επενδυτικοί «καθοδηγητές» θα παίξουν και ένα διευρυνόμενο ρόλο στην εποχή του ευρώ, ως μεσάζοντες μεταξύ καταναλωτών και λιανεμπορίου.

Καταναλωτές και λιανεμπόριο

Η σύνδεση όμως του λιανεμπορίου με τον τραπεζικό τομέα θα γίνει στη νέα εποχή με τόσο χαμηλό κόστος χρήματος και χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, που ελάχιστες ελληνικές τράπεζες θα είναι σε θέση να προσφέρουν. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος για τον οποίο συγχωνεύθηκαν η Εθνική με την Πίστεως. Βέβαια οι ευρωπαϊκοί τραπεζικοί κολοσσοί δε θα ξεκινήσουν αύριο το πρωί τη δημιουργία ή την επέκταση των δικτύων τους στην Ελλάδα. Όσες ξένες τράπεζες επιθυμούσαν κάτι τέτοιο το έχουν ήδη κάνει.

Ωστόσο τα νέα προϊόντα που θα υποστηρίζει η νέα τραπεζική και χρηματοπιστωτική τεχνολογία θα έλθουν σύντομα και στην Ελλάδα από το εξωτερικό. Ετσι οι ελληνικοί τραπεζικοί όμιλοι επιδιώκουν τη συνεργασία των κολοσσών του εξωτερικού και η Εurobank πρώτη, ακολουθούμενη από την Εμπορική και την Πειραιώς, έχει ήδη εξασφαλίσει τέτοιες συνεργασίες. Το γεγονός όμως ότι οι ξένοι τραπεζικοί όμιλοι δε θα έλθουν άμεσα για να δημιουργήσουν νέα δίκτυα, θα καθυστερήσει την απόλυτη εξομοίωση των επιτοκίων με την υπόλοιπη ευρωζώνη. Δηλαδή τα καταναλωτικά δάνεια, για παράδειγμα, όταν θα μετατρέπονται σε ευρώ, θα εκτοκίζονται με κάπως αυξημένα επιτόκια, πάνω από το μέσο όρο της ευρωζώνης. Τα ελληνικά επιτόκια θα παραμείνουν ισχυρά για κάποιο διάστημα κυρίως στα καταναλωτικά δάνεια, ενώ οι καταθέσεις θα αποφέρουν πολύ πιο μειωμένες… ευρωαποδόσεις. Η εξέλιξη αυτή και η δυνατότητα των τραπεζών να συνεχίσουν για κάποιο χρονικό διάστημα να κερδίζουν περισσότερα οφείλεται επίσης και στην έλλειψη ανταγωνισμού στην τραπεζική αγορά, όπου οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις έχουν μειώσει τον αριθμό των τραπεζών.

ΙΔΡΥΘΗΚΕ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΑΕ

Την πλήρη ανάπτυξή της προωθεί η Ελληνική Διατροφή Coop AE με τη δημιουργία οκτώ θυγατρικών περιφερειακών ανώνυμων εταιρειών, μέσω των οποίων θα καλυφθεί γεωγραφικά το σύνολο της επικράτειας

Συνεχίζεται η δημιουργία θυγατρικών περιφερειακών ΑΕ του ομίλου Ελληνική Διατροφή ΑΕ. Μετά την ίδρυση των Ελληνική Διατροφή Αττικής ΑΕ, με έδρα την Αθήνα, Δυτικής Ελλάδος ΑΕ, με έδρα το Αγρίνιο και Δυτικής Μακεδονίας ΑΕ, με έδρα την Καστοριά, ιδρύθηκε πρόσφατα η Ελληνική Διατροφή Πελοποννήσου ΑΕ με έδρα το Άργος. Στη νέα εταιρεία εκτός από την Ελληνική Διατροφή ΑΕ συμμετέχουν τα μέλη του Προμηθευτικού Συνεταιρισμού «Κέρδος» (Άργος), τα μέλη του ομίλου «Κέντρο ΑΕ» ( Ναύπλιο), παραγωγικές μονάδες και ανεξάρτητοι παντοπώλες της Πελοποννήσου. Πολλοί παράγοντες έχουν ήδη εκδηλώσει μεγάλο ενδιαφέρον για τη συμμετοχή τους στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της νέας εταιρείας, σκοπός της οποίας είναι η ανάπτυξη του λιανικού εμπορίου της περιοχής, η ίδρυση νέων καταστημάτων, η ανακαίνιση και ισχυροποίηση των ήδη υπαρχόντων, οι κοινές αγορές, η διακίνηση τροφίμων και η εδραίωση του δικτύου διανομής.

Άμεσα σχέδια

Ένα από τα άμεσα σχέδια του ομίλου είναι η ολοκλήρωση των διαδικασιών ίδρυσης των θυγατρικών περιφερειακών ΑΕ της Θεσσαλίας, της Θεσσαλονίκης, της Θράκης και της Κρήτης. Η ανάπτυξή του προχωρά με ταχύ ρυθμό, καθώς συνεχίζεται η υποβολή νέων αιτήσεων από επιχειρήσεις και καταστήματα που επιθυμούν να ενταχθούν στο δυναμικό του. Η επιτυχημένη πορεία του αντικατοπτρίζεται στην ετήσια αύξηση των καθαρών κερδών του. Ειδικότερα, ενώ το 2000 κατέβαλε μέρισμα στους μετόχους του με απόδοση περίπου 12%, η απόδοση για το 2001 προβλέπεται ότι θα ξεπεράσει το 15%.

Εντός του Ιανουαρίου αντιπροσωπεία της Ελληνική Διατροφή ΑΕ με επικεφαλής τον πρόεδρό της ταξίδεψε στην Ιταλία, προκειμένου να καθορίσει τις τελευταίες λεπτομέρειες για την οριστική διαμόρφωση των όρων συνεργασίας με τους ευρωπαϊκούς ομίλους Coop Italia και Conad.

Προωθητικά προγράμματα

Τα καταστήματα του ομίλου Ελληνική Διατροφή ΑΕ προσφέρουν φέτος στους πελάτες τους ανοξείδωτα σκεύη κουζίνας τύπου Rostfrei Edelstahl (χύτρες με καπάκι, τηγάνι με καπάκι, κατσαρολάκι γάλακτος με καπάκι) με κουπόνια και σε πολύ χαμηλές τιμές. Η προσφορά ισχύει από την αρχή του χρόνου μέχρι την εξάντληση των αποθεμάτων.

Εξάλλου την περίοδο των Χριστουγέννων ο όμιλος κυκλοφόρησε σε όλη την Ελλάδα ένα καλαίσθητο χριστουγεννιάτικο φυλλάδιο, που περιελάμβανε προσφορές σε διάφορες κατηγορίες προϊόντων, κυρίως εποχιακών (χριστουγεννιάτικα, διακοσμητικά, παιχνίδια, γλυκά).

Η ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ ΑΕΕΕ ΚΑΙ ΣΤΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΑΣΕΛΕ

Με την έλευση της νέας χρονιάς οριστικοποιήθηκε η εξαγορά της ΑΣΕΛΕ ΑΕ από την ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ ΑΕΕΕ, στην κατοχή της οποίας περιήλθαν τα 4 καταστήματα της πρώτης στο νομό Ιωαννίνων. Η βορειοελλαδική αλυσίδα κατάφερε έτσι να εισέλθει στο χώρο της Ηπείρου και να αποκτήσει ένα δίκτυο σούπερ μάρκετ, το οποίο είχε προσελκύσει το ενδιαφέρον και άλλων διεκδικητών: της Ατλάντικ, της Βερόπουλος και της Carrefour, όπως αναφέρουν σχετικές πληροφορίες.

Η ΑΣΕΛΕ ελεγχόταν από την Ένωση Γεωργικών Συνεταιρισμών Ιωαννίνων (99% από την ΕΑΣ Ιωαννίνων και 1% από την επίσης συνεταιριστική ΣΒΕΚΗ) και διέθετε τρία καταστήματα στα Ιωάννινα και ένα στο Καλπάκι. Κατά την υπερδωδεκάμηνη χρήση του 2001 ο τζίρος της ανήλθε σε 3,7 δισ. δρχ. Η ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ ΑΕΕΕ ανέλαβε να καλύψει το 90% των υποχρεώσεων της ΑΣΕΛΕ (αρνητική καθαρή θέση), ποσοστό που υπολογίζεται στα 850 εκατ. δρχ. και πλέον.

Η ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ ΑΕΕΕ, που έχει την έδρα της στη Βέροια, παρουσίασε σημαντική εξέλιξη την τελευταία διετία, με την εξαγορά της θεσσαλονικιώτικης ΓΑΛΑΞΙΑΣ και με την αγορά από την ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 9 καταστημάτων στη Θεσσαλονίκη, 6 στην Κατερίνη και 1 στον Πλαταμώνα. Με την πρόσφατη εξαγορά της ΑΣΕΛΕ διαθέτει πλέον συνολικά 92 μονάδες.

Το δίκτυό της είναι ουσιαστικά μοιρασμένο στην πόλη της Θεσσαλονίκης και στην κεντρική Μακεδονία, με μεγάλο αριθμό καταστημάτων στη Βέροια, στη Νάουσα, στην Έδεσσα, στην Κατερίνη, στα Γιαννιτσά και στη Χαλκιδική. Η διοίκησή της επιδιώκει περαιτέρω ανάπτυξη στην περιφέρεια, αλλά σε αντίθετη κατεύθυνση από εκείνη προς την οποία κινείται ο βασικός της ανταγωνιστής, η ΜΑΣΟΥΤΗΣ ΑΕ. Έτσι, σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις, τις επόμενες κινήσεις της θα πρέπει μάλλον να τις περιμένουμε στη δυτική Μακεδονία.

ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ : ΣΤΟΧΟΣ ΦΕΤΟΣ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΝΑ ΜΕΣΩ FRANCHISING

Την αναδιοργάνωση του δικτύου καταστημάτων cash & carry ΕΝΑ, που απέκτησε με την εξαγορά της Τροφό, προγραμματίζει φέτος η ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ. Στόχος της είναι η ανάπτυξη της ΕΝΑ μέσω του συστήματος franchising.

Ειδικότερα, ο όμιλος της ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ ήδη επανεξετάζει τις φόρμες των συμβάσεων που θα υπογράφουν οι συνεργάτες-πελάτες της ΕΝΑ. Ο ανασχεδιασμός αυτός έχει ως στόχο την ανάπτυξη του χονδρεμπορικού δικτύου (ΕΝΑ) τόσο μέσω της διεύρυνσης του πελατειακού του κοινού όσο και μέσω συμβάσεων δικαιόχρησης (franchising).

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρουν στο «σ.σ.» στελέχη της ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ, οι εν λόγω συμβάσεις προβλέπουν τη διάθεση των προϊόντων από τον προμηθευτή της ΕΝΑ απευθείας στο κατάστημα του πελάτη, ώστε να εξοικονομείται κόστος και χρόνος. Παράλληλα οι επιχειρηματίες-πελάτες της ΕΝΑ θα περιορίσουν τις επισκέψεις τους στα cash & carry καταστήματα του ομίλου, ενώ οι παραγγελίες τους και οι παραδόσεις των προϊόντων θα αυτοματοποιηθούν.

Στο πρώτο στάδιο εφαρμογής του franchising υπολογίζεται πως θα υπογράψουν συμβάσεις δικαιόχρησης με την ΕΝΑ περίπου 50 επιχειρηματίες-πελάτες της, ενώ στόχος του ομίλου είναι η σταδιακή αύξηση του αριθμού των εν λόγω συμφωνιών. Στο τέλος του 2002 αναμένεται να έχει επιτευχθεί η ουσιαστική εφαρμογή του franchising στο πλαίσιο του ομίλου και να έχει δημιουργηθεί ένα ακόμη καλά οργανωμένο δίκτυο καταστημάτων χονδρικής.

Σημειώνεται ότι στη χρήση του 2001 οι πωλήσεις των καταστημάτων που εντάσσονται στο δίκτυο της ΕΝΑ εξασφάλισαν στον όμιλο έσοδα της τάξης των 31 δισ. δρχ., αυξημένα δηλαδή κατά 4,5% σε σχέση με το δωδεκάμηνο του 2000. Για την τρέχουσα χρήση η διοίκηση της ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ δεν είναι σε θέση να εκτιμήσει ακόμα την εξέλιξη του τζίρου τους σε ποσοστιαία βάση, λόγω των ριζικών αλλαγών που προωθούνται για την ανάπτυξη του χονδρεμπορικού δικτύου, όμως θεωρείται βέβαιη η περαιτέρω αύξηση των πωλήσεων.

Δ. ΜΑΣΟΥΤΗΣ ΑΕ : ΚΥΡΙΑΡΧΟΣ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ ΣΤΗΝ ΒΟΡΕΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Στα μέσα Ιανουαρίου όλοι στη Δ. ΜΑΣΟΥΤΗΣ ΑΕ περίμεναν από μέρα σε μέρα τη μεγάλη είδηση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού για την έγκριση της εξαγοράς της ΑΛΦΑ ΔΕΛΤΑ, εξέλιξη που πλέον αναδεικνύει τη βορειοελλαδική εταιρεία σε κυρίαρχο όμιλο στην αγορά της Θεσσαλονίκης, με 100 και πλέον καταστήματα στο δυναμικό της. Για την πορεία της εταιρείας, τα σχέδιά της αλλά και τις εξελίξεις στο ελληνικό λιανεμπόριο μίλησε στο «σ.σ.» ο διευθυντής μάρκετινγκ, κ. Χαράλαμπος Πέτρου.

σελφ-σέρβις: Eνδέχεται να συνεργαστεί η ΜΑΣΟΥΤΗΣ με κάποιον ελληνικό ή ξένο όμιλο;

Χαράλαμπος Πέτρου: Σήμερα δεν υπάρχει συνεργασία με κανέναν άλλο όμιλο, ελληνικό ή ξένο. Το αν μελλοντικά θα προκύψει κάτι τέτοιο, δεν μπορεί κανείς να το γνωρίζει αυτή τη στιγμή. Έχουμε δει να συμβαίνουν πάρα πολλά τα τελευταία χρόνια, οι εξελίξεις στο χώρο του λιανεμπορίου είναι γρήγορες, οπότε δεν μπορούμε να κάνουμε καμία πρόβλεψη για το τι πιθανώς θα συμβεί στο μέλλον. Όμως η διάθεση της ΜΑΣΟΥΤΗΣ είναι να προχωρήσει αυτόνομα και ένα τέτοιο σχέδιο αυτόνομης ανάπτυξης υλοποιεί με τη δημιουργία νέων καταστημάτων και με εξαγορές μικρότερων αλυσίδων.

Σταθερά βήματα για την ενδυνάμωση της εταιρείας στην Β. Ελλάδα

σελφ-σέρβις: Αθηναϊκές αλυσίδες «μπήκαν» στην αγορά της Θεσσαλονίκης και της βόρειας Ελλάδας. Εσείς σχεδιάζετε επέκταση προς τα νότια; Υπάρχει στα σχέδιά σας προσανατολισμός και προς περιοχές εκτός Ελλάδος;

Χαράλαμπος Πέτρου: Το βραχυπρόθεσμο πρόγραμμά μας για τα επόμενα δυο-τρία χρόνια περιλαμβάνει την ανάπτυξή μας στο χώρο που λειτουργούμε, τη βόρεια Ελλάδα και αυτό γιατί κρίνουμε ότι πρέπει να ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο τη θέση μας. Από κει και πέρα δεν αποκλείεται, στο πλαίσιο ενός μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, να δραστηριοποιηθούμε και σε άλλες περιοχές εντός Ελλάδας. Σε ό,τι αφορά την εκτός συνόρων επέκταση, ενδιαφέρον είχαμε και εξακολουθούμε να έχουμε για τα Βαλκάνια. Πρόκειται για μία αγορά που την παρακολουθούμε διαρκώς, αλλά θεωρήσαμε -ακριβώς επειδή δεν έχει σταθεροποιηθεί ακόμη η κατάσταση στις χώρες των Βαλκανίων- ότι η οποιαδήποτε κίνησή μας εκεί θα είχε αυξημένο ρίσκο, κάτι που δεν είμαστε διατεθειμένοι να αναλάβουμε. Η ΜΑΣΟΥΤΗΣ βαδίζει πάντοτε σταθερά.

σελφ-σέρβις: Μετά την εξαγορά της ΑΛΦΑ ΔΕΛΤΑ θα πρέπει να περιμένουμε και νέες εξαγορές, στο πλαίσιο του στόχου ενδυνάμωσης της θέσης της ΜΑΣΟΥΤΗΣ στη βόρειο Ελλάδα;

Χαράλαμπος Πέτρου: Πάντοτε διατηρούμε επαφές με τους πιθανούς ενδιαφερόμενους και πάντοτε υπάρχουν τέτοιες δυνατότητες. Είναι κάτι που δεν το αποκλείουμε, αλλά αυτή τη στιγμή δεν έχουμε κάτι ανακοινώσιμο.Πλεονέκτημα η στρατηγική διασπορά των καταστημάτων

σελφ-σέρβις: Ποιο είναι το δυνατό σημείο της ΜΑΣΟΥΤΗΣ, αυτό που της δίνει συγκριτικά πλεονεκτήματα σε ένα περιβάλλον έντονου ανταγωνισμού;

Χαράλαμπος Πέτρου: Ένα από τα δυνατά μας σημεία είναι η στρατηγική διασπορά του συνόλου των καταστημάτων μας που απαρτίζουν τον όμιλο. Ένα δεύτερο είναι η δομή που έχουμε ως επιχείρηση, με επτά grand καταστήματα που διαθέτουν και άλλες κατηγορίες ειδών εκτός από τα τρόφιμα, αλλά και με τα μεσαία και μικρότερα καταστήματά μας, μέσω των οποίων έχουμε παρουσία σε κάθε γειτονιά. Άρα λοιπόν η στρατηγική διασπορά σε συνδυασμό με τη δομή των καταστημάτων της εταιρείας μάς φέρνουν πιο κοντά στην πόρτα του καταναλωτή. Ένα επίσης δυνατό μας σημείο είναι η ελληνικότητα, η φιλικότητα που διακρίνει τις σχέσεις μας με τον καταναλωτή. Δεν είμαστε μία απρόσωπη επιχείρηση, είμαστε μία ελληνική επιχείρηση με συγκεκριμένη ταυτότητα, ένα μήνυμα που διαχέεται σε όλα τα επίπεδα των συνεργασιών μας.

Η «ελληνικότητα» από μόνη της δεν αρκεί

σελφ-σέρβις: Μιλήσατε για ελληνικότητα. Η ελληνική ταυτότητα μιας επιχείρησης είναι κάτι που επηρεάζει τον καταναλωτή;

Χαράλαμπος Πέτρου: Σε κάποιο βαθμό ναι, εφόσον η ελληνικότητα εκφράζεται μέσα από μία ξεκάθαρη, σαφή ταυτότητα και από μία επιχείρηση η οποία προσφέρει με συνέπεια τις υπηρεσίες που ο καταναλωτής ζητά. Από μόνη της, αν δεν παρέχονται όλα τα υπόλοιπα, δεν μπορεί να φέρει αποτελέσματα. Επειδή όμως η ΜΑΣΟΥΤΗΣ συνδυάζει την ελληνικότητά της με ποιοτικές υπηρεσίες, ποικιλία ευκαιριών και χαμηλές τιμές, πράγματα που είναι σε θέση να προσφέρει στον καταναλωτή χάρη στο μέγεθος που έχει αποκτήσει, παρουσιάζει σημαντική δυναμική ανάπτυξης. Το όνομα ΜΑΣΟΥΤΗΣ έχει καταξιωθεί στη συνείδηση του καταναλωτή, γεγονός που αποδεικνύεται από την αυξημένη πιστότητα των πελατών μας, η οποία και μας ώθησε στο να λανσάρουμε εδώ και ένα χρόνο την κάρτα μέλους ή το club των πιστών πελατών της ΜΑΣΟΥΤΗΣ.

Πρόκειται για τη Μas Club Card, που ξεκίνησε ουσιαστικά το Δεκέμβρη του 2000 και αποτελεί ένα δυναμικό εργαλείο μάρκετινγκ που βοήθησε να αυξηθεί η ήδη υψηλή πιστότητα των πελατών μας. Σήμερα το club των πιστών πελατών μας έχει πάνω από 180.000 μέλη, αριθμός εντυπωσιακός για τον ένα χρόνο λειτουργίας της κάρτας, Το μέλλον ανήκει στα «καταστήματα της γειτονιάς»

σελφ-σέρβις: Πώς βλέπετε τελικά να διαμορφώνεται η λιανεμπορική αγορά και ποιες είναι οι δυνάμεις που δρουν καταλυτικά σε αυτήν;

Χαράλαμπος Πέτρου: Σε ό,τι αφορά τη Θεσσαλονίκη, με την εξαγορά και της ΑΛΦΑ ΔΕΛΤΑ η ΜΑΣΟΥΤΗΣ ουσιαστικά κατακτά την αγορά της πόλης, διαθέτοντας πλέον περισσότερα από 100 καταστήματα. Ωστόσο είναι ενδιαφέρον να δούμε γενικότερα τις εξελίξεις που διαμορφώνουν τη λιανεμπορική αγορά στη χώρα μας. Τα τελευταία χρόνια λοιπόν παρακολουθούμε την τάση συγκέντρωσης της αγοράς -μέσω εξαγορών των μικρών του κλάδου- σε λιγότερες σε αριθμό αλλά μεγαλύτερες σε μέγεθος επιχειρήσεις, όπως επίσης και τη δημιουργία οργανισμών αγορών, των γνωστών buying groups, που αποβλέπουν στη βελτίωση των διαπραγματευτικών ικανοτήτων όσων λιανέμπορων μετέχουν σε αυτά. Από την άλλη πλευρά βλέπουμε την είσοδο και εδραίωση των ευρωπαϊκών εταιρειών στο χώρο του ελληνικού λιανεμπορίου, κάτι που συντελείται μέσω διαφόρων σχημάτων και στρατηγικών συμμαχιών –βλέπε υπερκαταστήματα CARREFOUR και ΙΚΕΑ ή τη δυναμική είσοδο των discount markets κυρίως με τα DIA και τα LIDL. Πάντως τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά από ό,τι πολλοί φαντάζονταν στις αρχές της δεκαετίας του ΄90.

Έτσι τα ξένα υπερκαταστήματα, αν και αρχικά προσέλκυσαν τον καταναλωτή, δεν κατάφεραν να εξαφανίσουν το «κατάστημα της γειτονιάς». Ο καταναλωτής έχει επιστρέψει στο σούπερ μάρκετ της γειτονιάς και θα το προτιμά, εφόσον εκεί βρίσκει τις ίδιες ευκαιρίες που βρίσκει και στις μεγάλες οργανωμένες μονάδες. Έτσι οι επισκέψεις στα εκτός αστικών κέντρων υπερκαταστήματα έχουν περιορισθεί σημαντικά. Αυτά φυσικά δε σημαίνουν ότι δεν αλλάζει το τοπίο του ελληνικού λιανεμπορίου και οι συνήθειες του Έλληνα καταναλωτή. Δε θα πρέπει να ξεχάσουμε ένα καινούργιο στοιχείο που μπήκε στην αγορά μας: τα private labels, τα οποία δίνουν στους καταναλωτές την ευκαιρία να επιλέγουν οικονομικότερες λύσεις. Η ΜΑΣΟΥΤΗΣ μπήκε στο χώρο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας με τα «Mr. Grand», επιδιώκοντας με τη συγκεκριμένη επωνυμία να προσφέρει ταυτότητα και εγγύηση ποιότητας στα προϊόντα αυτά.

Επενδυτικά σχέδια

σελφ-σέρβις: Η επέκταση της Δ. ΜΑΣΟΥΤΗΣ μέσω της εξαγοράς της ΑΛΦΑ ΔΕΛΤΑ, αλλά και της δημιουργίας νέων καταστημάτων της τι ύψους επενδύσεις απαιτεί;

Χαράλαμπος Πέτρου: To 2000 πραγματοποιήσαμε επενδύσεις ύψους 3 δισ. δρχ. Το πρόγραμμα των επενδύσεων ήταν του αυτού μεγέθους και το 2001, χωρίς την πρόβλεψη του προϋπολογισμού της εξαγοράς. Σήμερα -και πριν ολοκληρωθεί η εξαγορά- δε θα θέλαμε να κάνουμε αναφορά στην επένδυση για την απόκτηση του πλειοψηφικού πακέτου της ΑΛΦΑ ΔΕΛΤΑ. Φέτος η εταιρεία μας πρόκειται να επενδύσει στη δημιουργία 3-4 νέων καταστημάτων στη βόρεια Ελλάδα,ενώ αποβλέπει στη σταθεροποίηση και οργάνωση των εταιρειών που ήδη έχει εξαγοράσει.

σελφ-σέρβις: Εξακολουθεί να σας ενδιαφέρει η εισαγωγή της εταιρείας στο Χρηματιστήριο;

Χαράλαμπος Πέτρου: Πριν από τις «μαύρες μέρες του ΧΑΑ» είχαμε καταθέσει την αίτηση εισαγωγής της εταιρείας στην Κύρια Αγορά, αλλά στη συνέχεια, με τη μεγάλη κάμψη που εμφάνισε η αγορά, θα λέγαμε ότι το θέμα «πάγωσε» και από την πλευρά μας. Σήμερα η εισαγωγή στο ΧΑΑ δεν αποτελεί προτεραιότητά μας.2002: στόχος τα 112 δισ. δρχ.

σελφ-σέρβις: Πώς αντανακλάται η ανοδική πορεία της εταιρείας στα οικονομικά της μεγέθη;

Χαράλαμπος Πέτρου: Το 2001 κλείσαμε σε επίπεδο ομίλου -συμπεριλαμβανομένης της ΑΦΟΙ ΜΠΙΣΚΑ- με πωλήσεις 106 δισ. δρχ., όταν ο ενοποιημένος τζίρος το 2000 ήταν περίπου 96 δισ. δρχ. Τα αποτελέσματα αυτά μας κατατάσσουν μεταξύ των πέντε πρώτων αλυσίδων στη χώρα και οπωσδήποτε στην ηγετική θέση στη βόρεια Ελλάδα. Στόχος είναι οι πωλήσεις μας να ξεπεράσουν φέτος τα 112 δισ. δρχ. ανεξαρτήτως του τζίρου της ΑΛΦΑ ΔΕΛΤΑ. Σημειώστε ότι στα δύο χρόνια από την εξαγορά της ΑΦΟΙ ΜΠΙΣΚΑ καταφέραμε να αντιμετωπίσουμε τα οικονομικά προβλήματα που είχε η εταιρεία, η οποία στο τέλος του 2001 παρουσίασε θετικά αποτελέσματα. Σε επόμενη φάση θα επιχειρηθεί και η απορρόφηση της ΜΠΙΣΚΑΣ από τη ΜΑΣΟΥΤΗΣ.

25 ΧΡΟΝΙΑ ΜΑΣΟΥΤΗΣ

To ξεκίνημα της ΜΑΣΟΥΤΗΣ έγινε το 1976, με την ίδρυση του πρώτου καταστήματός της στην Καρδία Θεσσαλονίκης. Η εταιρεία, που πέρυσι γιόρτασε τα εικοστά πέμπτα γενέθλιά της, διαθέτει δίκτυο 106 καταστημάτων σούπερ μάρκετ και 13 μονάδων cash & carry (δεν συμπεριλαμβάνονται τα 40 καταστήματα της ΑΛΦΑ ΔΕΛΤΑ, το 80% των μετοχών της οποίας εξαγόρασε πρόσφατα η εταιρεία).

Στα 25 χρόνια της δράσης της αναπτύσσεται κυρίως με «δικά» της καταστήματα. Όμως σταθμό για την επέκτασή της αποτέλεσε η εξαγορά της εταιρείας ΑΦΟΙ ΜΠΙΣΚΑ (53 καταστήματα)στα τέλη του 1999. Παλαιότερα η εταιρεία είχε εξαγοράσει κάποιες μικρές αλυσίδες καταστημάτων στην Καβάλα, στην Κοζάνη και στην Πτολεμαΐδα. Από το σύνολο των λιανεμπορικών και χονδρεμπορικών μονάδων της περίπου οι 70 λειτουργούν στη Θεσσαλονίκη. Οι υπόλοιπες βρίσκονται σε όλες τις μεγάλες πόλεις της βόρειας Ελλάδας -από τη Λάρισα έως την Καστοριά δυτικά και την Ορεστιάδα ανατολικά.

Η Δ. ΜΑΣΟΥΤΗΣ ΑΕ μέχρι σήμερα ελέγχεται από τον κύριο μέτοχο, κ. Διαμαντή Μασούτη και μέλη της οικογένείας του.