Τα αποσμητικά σώματος συνιστούν μια δραστήρια αγορά που κυμαίνεται γύρω στα 9,5 – 11 δισ. δρχ. με ιδιαίτερα έντονους ρυθμούς ανάπτυξης. Πρόκειται για μια αγορά που στο δωδεκάμηνο Ιούλιος 1999 – Ιούνιος 2000 έτρεχε με ρυθμό αύξησης 9% σε όγκο και 10% σε αξία, ενώ για το δεύτερο εξάμηνο του 2000 συνεχίστηκε η ανοδική τάση με 8% αύξηση σε όγκο και 9% σε αξία.
Τα stick και οι κρέμες είναι οι δύο υποκατηγορίες των αποσμητικών που έχουν μεγάλη αυξητική τάση, λόγω της εισαγωγής νέων μαρκών και της έντονης διαφημιστικής υποστήριξης. Επίσης, μία καταναλωτική τάση των τελευταίων χρόνων είναι και η μείωση των πωλήσεων των έντονα αρωματικών προϊόντων (που είναι κυρίως σε μορφή spray) και η αντίστοιχη αύξηση των πωλήσεων των περιποιητικών προϊόντων.
Ωστόσο, η μεγαλύτερη υποκατηγορία της εγχώριας αγοράς είναι τα spray (περίπου το μισό της συνολικής αγοράς σε αξία), η οποία όμως μειώνεται. Δεύτερα, με σημαντικό μερίδιο, έρχονται τα αποσμητικά roll on που είναι όμως μία υποκατηγορία με ανοδική τάση πωλήσεων. Οι κρέμες και τα stick είναι σημαντικά μικρότερα κομμάτια της αγοράς, όμως αυξάνονται και αυτά με γοργούς ρυθμούς.
Τα επίσημα στοιχεία (AC Nielsen) αποτυπώνουν με σαφήνεια τη συνεχιζόμενη άνοδο των sticks και creams σε βάρος των roll-on και sprays. Συγκεκριμένα, τα roll-on κατείχαν μερίδιο σε αξία 37% της αγοράς το εξάμηνο Ιουλίου – Δεκεμβρίου 2000 έναντι 40% πριν από δύο περίπου χρόνια, τα spray αντίστοιχα το 44% έναντι 51%, τα stick το 10% έναντι 3% και οι κρέμες το 9% έναντι 6% το αντίστοιχο προηγούμενο διάστημα.
Τέλος, η υποκατηγορία των gel δεν έχει κατακτήσει μεγάλο κομμάτι της συνολικής αγοράς, σε αντίθεση με τις αγορές ξένων χωρών και ιδιαίτερα αυτή της Αμερικής, όπου τα gel καταλαμβάνουν πολύ σημαντική θέση.
Σε ό,τι αφορά τη χρήση των αποσμητικών, οι έρευνες δείχνουν ότι στην Ελλάδα χρησιμοποιεί αποσμητικό το 65% του πληθυσμού περίπου (πράγμα που δείχνει ότι υπάρχουν ακόμη μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης), έναντι 73% κατά μέσο όρο στην Ευρώπη, 87% στην Αγγλία και 97% στις ΗΠΑ.
Οι leader
Μέσα σ' αυτή την ιδιαίτερα αναπτυσσόμενη αγορά, leader είναι οι εταιρείες Unilever και Procter & Gamble, με την πρώτη να κατέχει εδώ και χρόνια την πρωτοκαθεδρία και τη δεύτερη να προσεγγίζει με γοργούς ρυθμούς το τελευταίο διάστημα την πρώτη θέση. Τα τελευταία στοιχεία της AC Nielsen που αφορούν το δίμηνο Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου 2000 κατέδειξαν για πρώτη φορά ηγέτη την Procter & Gamble στα καταστήματα σούπερ μάρκετ με 4 ταμεία και άνω, μετά από σειρά επιτυχημένων λανσαρισμάτων που έκανε η εταιρεία πρόσφατα, με τελευταίο το λανσάρισμα του Old Spice τον περασμένο Σεπτέμβρη. Δεδομένου ότι πανελλαδικά (αφού στην επαρχία κυριαρχούν μικρότερης εμβέλειας καταστήματα) η Unilever εξακολουθεί να είναι πρώτη, είναι σαφές ότι οι δύο εταιρείες στο εξής θα ανταγωνίζονται η μία την άλλη για την πρωτοκαθεδρία. Ισχυροί παίκτες στην αγορά των αποσμητικών είναι επίσης οι εταιρείες Beiersdorf, Σαράντης, Henkel, Γερολυμάτος, ΑΝΕΛΟΡ, με μερίδια μικρότερα του 10%.
Από την άποψη των brands, τα στοιχεία του διμήνου Νοέμβρη – Δεκέμβρη 2000 της Nielsen φέρουν στην πρώτη θέση το Noxzema, με μερίδιο αξίας αγοράς που ξεπερνά το 17% και το Axe να ακολουθεί σε απόσταση αναπνοής με μερίδιο που προσεγγίζει το 16%. Ακολουθούν τα προϊόντα Rexona, Nivea, Fa, Dove, Secret, με μερίδια της τάξης του 6,5% με 8%, ανάλογα με τις διακυμάνσεις της εποχής και στη συνέχεια τα Old Spice και Brut με μερίδια χαμηλότερα του 5%.
Τα τελευταία δύο χρόνια παρατηρείται, κυρίως από τις δύο μεγαλύτερες εταιρείες, μία έντονη κινητικότητα στην αγορά από λανσαρίσματα προϊόντων, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων διακινείται μέσω των σούπερ μάρκετ.
PROCTER & GAMBLE: Ιδιαίτερη έμφαση σε stick και κρέμες
Από την Procter & Gamble κυκλοφορούν στην αγορά οι σειρές Noxzema, Secret (που λανσαρίστηκε το Σεπτέμβριο του 1999) και Old Spice (μία μάρκα παραδοσιακή στην Ελλάδα που επαναλανσαρίστηκε τον περασμένο Σεπτέμβρη, με μία νέα πλήρη σειρά με stick και κρέμες πέραν του spray και roll on που διέθετε ήδη). Ήδη από τις αρχές του Μαρτίου η εταιρεία λάνσαρε στην αγορά τη νέα σειρά Noxzema σε 4 κωδικούς (spray, roll on, stick, cream, ενώ μέχρι σήμερα διέθετε μόνο τους δύο πρώτους τύπους).
Σε ό,τι αφορά τα χαρακτηριστικά που συγκεντρώνουν τα προϊόντα των τριών σειρών που κυκλοφορούν από την εταιρεία: το Noxzema είναι “οικογενειακό” / unisex προϊόν, φιλικό – απαλό στο δέρμα και κυκλοφορεί σε όλες τις μορφές (roll-on, spray, stick, cream), σε διάφορα αρώματα και ένα άοσμο. Το Old Spice είναι καθαρά ανδρικό προϊόν, αποτελεσματικό, κυκλοφορεί μόνο σε κρέμα και στικ και σε ανδρικά αρώματα. Τέλος, το Secret είναι γυναικείο προϊόν, κυκλοφορεί μόνο σε κρέμα και στικ σε διάφορα γυναικεία αρώματα και ένα άοσμο.
Η εταιρεία δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην προώθηση των αποσμητικών που έχουν μορφή stick ή κρέμας, καθώς αυτά τελούν υπό εντονότατη ανάπτυξη. Υπό αυτό το πρίσμα επιδιώκει να εκπαιδεύσει το καταναλωτικό κοινό στις νέες τεχνολογίες στο χώρο των αποσμητικών. Επίσης, η εταιρεία διαθέτει στην αγορά και άοσμα προϊόντα, καθώς έχει αποδειχθεί ότι ένα 29% των καταναλωτών προτιμά άοσμα αποσμητικά που δεν αναμιγνύονται με το άρωμά τους.
Οδηγίες… για το ράφι
Αναφορικά με τον τρόπο που πρέπει να τοποθετούνται τα συγκεκριμένα προϊόντα στα ράφια των σούπερ μάρκετ, στελέχη της εταιρείας επισημαίνουν κατ’ αρχήν ότι η πραγματικότητα στα καταστήματα είναι η ύπαρξη δύο διαφορετικών χώρων -ανδρικής και γυναικείας περιποίησης- επομένως και τα αποσμητικά σώματος πρωτίστως διαχωρίζονται σε ανδρικά και γυναικεία.
Για την ανδρική κατηγορία πεποίθηση της εταιρείας είναι ότι στα πάνω ράφια (1-2) πρέπει να πηγαίνουν τα αρώματα, after shave κλπ. και η υπόλοιπη κατηγορία να χωρίζεται σε 2 ζώνες: αποσμητικά και αφροί ξυρίσματος. Στο κομμάτι των αποσμητικών και με βάση τα βήματα με τα οποία αποφασίζει ο καταναλωτής την αγορά του προϊόντος προτείνεται η κατηγοριοποίηση του χώρου σε μεγάλα blocks ανά είδος αποσμητικού (π.χ. αποτελεσματικά, φιλικά / απαλά στο δέρμα κλπ.). Στη συνέχεια ανά μορφή αποσμητικού σε κατακόρυφη ιεράρχηση με την ακόλουθη σειρά προτεραιότητας (κρέμες, stick, roll-on, sprays). Είναι προφανές ότι τα διάφορα brands καταλαμβάνουν θέσεις block για τη διευκόλυνση του καταναλωτή ακολουθώντας τις παραπάνω αρχές.
Αντίστοιχες είναι οι αρχές που πρέπει να εφαρμόζονται και στη γυναικεία περιποίηση, με τα αρώματα πάσης φύσεως στα πάνω ράφια, τα αποσμητικά χωρισμένα σε υποκατηγορίες ανά είδος (αρωματικά, αποτελεσματικά, φιλικά κλπ.), κάθετος διαχωρισμός ανάλογα με τη μορφή τους (κρέμες, stick, roll-on, sprays από πάνω προς τα κάτω) και block ανά brand σύμφωνα με τις αρχές του category management.
UNILEVER HELLAS: Ταξίδι στο.. μυαλό του αγοραστή
Η Unilever, με τη χρόνια ηγετική παρουσία στη συγκεκριμένη αγορά, προσφέρει στο καταναλωτικό κοινό τις σειρές: Axe (σε spray, roll on ) και Brut (σε spray), που είναι κυρίως ανδρικά αποσμητικά, καθώς επίσης τις σειρές Dove και Rexona, οι οποίες κυκλοφορούν σε όλες τις μορφές (spray, roll on, stick, cream).
H εταιρεία επιδιώκει πάντα να παρουσιάζει και να προτείνει νέα προϊόντα, καθώς βασίζεται στην ανάπτυξη από τα νέα προϊόντα που θέτει σε κυκλοφορία και σ' αυτό το πλαίσιο θα κινηθεί και στο μέλλον. Η εταιρεία προσφεύγει σε πληθώρα προωθητικών ενεργειών για την υποστήριξη των προϊόντων της μέσα στο κατάστημα (προωθήτριες, σκαλιέρες, προσφορές, κλπ.) σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς και κυρίως όταν υπάρχει κάποιο λανσάρισμα.
Επίσης, η Unilever, με γνώμονα την αποτελεσματικότερη προώθηση των προϊόντων της στα σούπερ μάρκετ, πραγματοποιεί έρευνες με στόχο να γίνει αντιληπτή η συμπεριφορά του τελικού αγοραστή ενός προϊόντος. Διερευνάται δηλαδή η σκέψη του και οι διακυμάνσεις της συμπεριφοράς του κατά το αγοραστικό του “ταξίδι” μέσα στο κατάστημα. Έχει διαπιστωθεί ότι ο αγοραστής, παρά την όποια αρχική του πρόθεση επηρεάζεται έως την τελική του απόφαση από τις αφίσες που θα συναντήσει εκτός και εντός του καταστήματος, από τις ντάνες στο ράφι αλλά και από τις συσκευασίες, τις προσφορές και τις τιμές.
Οι έρευνες δείχνουν επίσης ότι σε πολλές κατηγορίες προϊόντων παρατηρείται γειτνίαση με άλλες παρεμφερείς κατηγορίες, όπως συμβαίνει για παράδειγμα με τα αποσμητικά σώματος, που γειτνιάζουν με τα αρωματικά.
Ως προς το βασικότερο κριτήριο του τρόπου με τον οποίο πρέπει να τοποθετούνται τα αποσμητικά σώματος στα σούπερ μάρκετ για την αποτελεσματικότερη προώθησή τους, κατά την Unilever θα πρέπει στα καλύτερα κομμάτια των ραφιών (πρώτο και δεύτερο) να τοποθετούνται οι μάρκες με τα υψηλότερα μερίδια, προκειμένου να επιτυγχάνεται αύξηση της κίνησης στη συγκεκριμένη κατηγορία.
BEIERSDORF HELLAS: Ομαδοποίηση των μαρκών στο ράφι
Στο χώρο των αποσμητικών η εταιρεία Beiersdorf Hellas AE κυκλοφορεί τη μάρκα Nivea deodorant. Τα αποσμητικά Nivea deodorants περιλαμβάνουν προϊόντα για τη γυναίκα και τον άνδρα σε επτά τύπους: ανδρικό και γυναικείο αποσμητικό spray, ανδρικό και γυναικείο αποσμητικό roll on, ανδρικό και γυναικείο αποσμητικό stick και τέλος pump spray για άνδρες και γυναίκες. Τα επιστημονικά εργαστήρια έρευνας της εταιρείας που έχουν την έδρα τους στο Αμβούργο, δουλεύουν πάντα με στόχο τη δημιουργία νέων πρωτοποριακών προϊόντων.
Οι προωθητικές ενέργειες της εταιρείας έχουν να κάνουν συνήθως είτε με εκπτωτικό κουπόνι είτε με on pack promotion.
Σύμφωνα με την Beiersdorf, η τοποθέτηση των αποσμητικών στα ράφια των σούπερ μάρκετ γίνεται σήμερα με βάση την υποκατηγορία στην οποία ανήκουν και όχι την ομαδοποίηση της κάθε μάρκας. Αυτό κάνει πιο εύκολη την επιλογή του αποσμητικού σε σχέση με τη χρήση του (π.χ. ο καταναλωτής χρησιμοποιεί roll on και ψάχνει στο ράφι την υποκατηγορία των roll on), δεν βοηθά όμως τον καταναλωτή που ψάχνει να βρει τη μάρκα του χωρίς να τον ενδιαφέρει απόλυτα η υποκατηγορία. Η Beiersdorf Hellas είναι θερμός υποστηρικτής της ομαδοποίησης των μαρκών στο ράφι, έτσι ώστε ο καταναλωτής να μπορεί εύκολα να αναγνωρίσει τη μάρκα του και να μην ψάχνει χάνοντας χρόνο (δεδομένου ότι τα αποσμητικά είναι μικρά, ο χώρος που πιάνουν στο ράφι είναι ελάχιστος σε σχέση με άλλα προϊόντα άρα δεν είναι συνήθως ευδιάκριτα). Επίσης με την ομαδοποίηση των μαρκών στο ράφι ο καταναλωτής βλέπει ξεκάθαρα σε πόσες υποκατηγορίες έχει προϊόντα μία μάρκα κι έτσι η επιλογή του σωστού αποσμητικού για τον ίδιο γίνεται πιο εύκολη.
ΣΑΡΑΝΤΗΣ: Αρώματα στο πνεύμα της εποχής
Η εταιρεία ΣΑΡΑΝΤΗΣ διαθέτει και λανσάρει στην ελληνική αγορά πλούσια γκάμα αποσμητικών προϊόντων σε ποικίλους αρωματικούς τύπους. Συγκεκριμένα κυκλοφορεί τις εξής σειρές γυναικείων αποσμητικών: BU, σε μορφή spray σε τρεις αρωματικούς τύπους γνωστοί ως wild (κίτρινο), sensual (φούξια), free (πράσινο). Το wild κυκλοφορεί και σε μορφή roll on
- BU TEASE, σε μορφή spray και δύο αρωματικούς τύπους (fuchsia, blue)
- ΝΙΝΕΤΥΝΙΝΕ, σε μορφή spray και roll on
- ADIDAS WOMAN sport, σε μορφή spray
- DIAVOLO per donna σε μορφή spray
Στο χώρο των ανδρικών αποσμητικών, η εταιρεία κυκλοφορεί τις παρακάτω σειρές:
- ADIDAS σε μορφή spray και τέσσερις αρωματικούς τύπους (team, sport, dynamic, action).
- STR8 σε μορφή spray και roll on, σε τρεις αρωματικούς τύπους (adventure, masculine, marine).
Ας σημειωθεί ότι τα αποσμητικά BU αποτελούν συμπληρωματικά προϊόντα της ομώνυμης κολώνιας.
Τέλος, η εταιρεία Σαράντης είναι αρμόδια για τη διανομή ενός από τα παλαιότερα όσων αποσμητικών κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά. Πρόκειται για το γνωστό Mum της Bristol, από τα πρώτα που είχαν λανσαριστεί στην αγορά της χώρας μας. Η σειρά Mum κυκλοφορεί σε roll on deodorant σε εννέα αρωματικούς τύπους (7 γυναικεία και 2 ανδρικά), με διαφορετικές ονομασίες και χρώματα. Πέρα από τις απλές μυρωδιές που αποπνέουν οι περισσότεροι αρωματικοί τύποι, υπάρχουν και κάποιοι που ακολουθούν αρωματικές τάσεις της εποχής.
HENKEL: Νέες προτάσεις εντός του 2001
Η εταιρεία HENKEL κυκλοφορεί στην ελληνική αγορά τη γνωστή σε όλους σειρά Fa, η οποία ετοιμάζει εκπλήξεις για το τρέχον έτος.
Μία από τις προσφιλείς ενέργειες που πραγματοποιεί η εταιρεία για την προώθηση των συγκεκριμένων προϊόντων της είναι η προσφορά τους με κάποιο δώρο, κυρίως το καλοκαίρι. Άλλες ενέργειες που ακολουθεί η εταιρεία έχουν να κάνουν με συνδυασμό προϊόντων (π.χ. σαμπουάν και αποσμητικό μαζί), μείωση της τιμής, καθώς επίσης και διαφημιστική υποστήριξη στην τηλεόραση.
Φιλοσοφία της εταιρείας ως προς την τοποθέτηση των συγκεκριμένων προϊόντων στα ράφια είναι ότι πρέπει να υπάρχει και στο ράφι η κατηγοριοποίηση που επικρατεί στην αγορά (spray, roll on, stick – creams). Επίσης, όπως τονίζουν στελέχη της εταιρείας, θα πρέπει στα καλύτερα ράφια να τοποθετείται ο leader της αγοράς και όχι για παράδειγμα προϊόντα που παρουσιάζουν χαμηλή κίνηση ή private label προϊόντα. Θα πρέπει δηλαδή η καλύτερη θέση να αντιστοιχεί στο προϊόν με τις μεγαλύτερες πωλήσεις.
ΑΝΕΛΟΡ: Ιδιαίτερες προσφορές για δώρα
Από την εταιρεία ΑΝΕΛΟΡ κυκλοφορεί η γκάμα Harley Davidson, η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και αποσμητικό σε μορφή spray σε τρεις τύπους: Original, Hot Road, Free Space.
Στις συνήθεις προωθητικές ενέργειες της εταιρείας εντάσσεται η προσφορά στον καταναλωτή συνδυασμένων προϊόντων των σειρών που κυκλοφορούν εκ των οποίων το ένα είναι δώρο. Στα πλαίσια αυτά προσφέρει προς πώληση τσαντάκι που περιέχει αποσμητικό, after shave κι ένα αφρό δώρο. Οι ενέργειες αυτές εντείνονται στις εορταστικές περιόδους Χριστουγέννων και Πάσχα.
ΓΕΡΟΛΥΜΑΤΟΣ: Δυναμική προώθηση
Η εταιρεία ΓΕΡΟΛΥΜΑΤΟΣ κυκλοφορεί μία νέα σειρά αποσμητικών Perky στην ελληνική αγορά, συνεχίζοντας τη σαραντάχρονη και επιτυχημένη προσφορά της μάρκας στους καταναλωτές. Συγκεκριμένα κυκλοφορούν τα προϊόντα: Perky αποσμητική κρέμα μεγάλης διάρκειας, Perky αποσμητικό roll on και Perky αποσμητικό stick, όλα σε δύο τύπους (χωρίς άρωμα ή με άρωμα fresh).
Η νέα σύνθεση των αποσμητικών Perky περιέχει πρωτεϊνες μεταξιού – που προέρχεται από φυσικό μετάξι – οι οποίες φροντίζουν και προστατεύουν την επιδερμίδα προσφέροντάς της ακόμα μεγαλύτερη απαλότητα.
Τα αποσμητικά της νέας σειράς Perky είναι κατάλληλα ακόμη και για τις πιο ευαίσθητες επιδερμίδες, δεδομένου ότι η σύνθεσή τους είναι δερματολογικά ελεγμένη και δεν περιέχει οινόπνευμα. Τα αποσμητικά Perky προσφέρουν προστασία από την κακοσμία του ιδρώτα, ενώ συγχρόνως φροντίζουν την επιδερμίδα, χωρίς να δημιουργούν τη δυσάρεστη αίσθηση της υγρασίας και χωρίς να λεκιάζουν τα ρούχα.
Η στρατηγική της εταιρείας ΓΕΡΟΛΥΜΑΤΟΣ σχετικά με την προβολή των προϊόντων που προαναφέρθηκαν επικεντρώνεται στις παρακάτω μεθόδους:
- Προωθητικές ενέργειες με προωθήτριες στα καταστήματα πώλησης.
- Εκπτωτικά κουπόνια.
- Έμμεση και άμεση διαφήμιση στην τηλεόραση και τον Τύπο (περιοδικά κλπ.).
ΤΑΣΕΙΣ
Δύο τάσεις κυριαρχούν σήμερα στα αποσμητικά σώματος και χαρακτηρίζουν τα αντίστοιχα προϊόντα. Τα αρωματικά, όπου κατά κύριο λόγο το άρωμα είναι αυτό που δίνει το στίγμα, ενώ η δεύτερη τάση έχει να κάνει με τα effective (αποτελεσματικά) και τα skin friendly (φιλικά στο δέρμα) αποσμητικά. Τα προϊόντα της τελευταίας κατηγορίας δίνουν περισσότερη έμφαση στην προστασία από τον ιδρώτα και είναι αποσμητικά που δεν ερεθίζουν, καθώς δεν περιέχουν μεγάλη ποσότητα οινοπνεύματος. Γι' αυτό στην πρώτη κατηγορία των αρωματικών προϊόντων κυριαρχούν τα spray και τα roll on, ενώ στη δεύτερη κατηγορία των φιλικών προς το δέρμα προϊόντων κατά κύριο λόγο κυριαρχούν τα stick, οι κρέμες και στη συνέχεια τα roll on.
Ειδικότερα, το στικ είναι πιο εύκολο και γρήγορο στην εφαρμογή και διαθέτει ανώτερη αποσμητική και αντιιδρωτική προστασία σε σύγκριση με τα spray και roll-on. Επίσης, η κρέμα έχει πιο ευχάριστη εφαρμογή (σαν λοσιόν) και διαθέτει ανώτερη αποσμητική και αντιιδρωτική προστασία από όλες τις άλλες μορφές.