Σε ένα τέτοιο περιβάλλον οι επιχειρήσεις καλούνται να χαράξουν μια στρατηγική που συνδυάζει και «απαντά» σε πολλαπλές, ταχέως μεταβαλλόμενες και συχνά αντικρουόμενες τάσεις. Οι προκλήσεις αλλά και οι ευκαιρίες που αναδύονται σε αυτή τη συγκυρία συζητήθηκαν στο 15ο συνέδριο του ECR Hellas, με τίτλο «Προετοιμάζουμε το Μέλλον-Ανταποκρινόμαστε στο παρόν», που πραγματοποιήθηκε στις 14 Ιουνίου στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος».

ΤΟ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ… ΚΑΙΓΕΤΑΙ
Η πληθωριστική κρίση και η ενεργειακή ακρίβεια, που ωθούν τις τιμές προς τα πάνω και εξανεμίζουν το εισόδημα των καταναλωτών, ήταν από τα βασικά θέματα συζήτησης. Άλλωστε αυτό συνιστά μια παγκόσμια πρόκληση, που ωθεί σε μείωση τις πραγματικές πωλήσεις (δηλαδή τις πωλήσεις σε όγκο) και σε πληθωριστική ανάπτυξη την αξία τους. Οι ενέργειες εκείνες, που προσφέρουν εξοικονόμηση σε κάθε κέντρο κόστους, καθίστανται ακόμη πιο επιτακτικές και επιταχύνεται η εφαρμογή τους. Την ίδια στιγμή οι καταναλωτές έχουν περισσότερη από ποτέ πρόσβαση στην πληροφόρηση και πολυπαραγοντικές απαιτήσεις από τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που αγοράζουν. Εξ ου και η προαναφερθείσα εξοικονόμηση δεν μπορεί να γίνει κατ’ ουδένα τρόπο εις βάρος της ποιότητας των προσφερόμενων προϊόντων και υπηρεσιών και, συνεπαγόμενα, του «αποτυπώματος» των επιχειρήσεων στη συνείδηση των καταναλωτών.

ΠΑΙΖΕΙ ΡΟΛΟ Η ΤΙΜΗ ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ
Η υπόθεση της εξοικονόμησης χρημάτων για τους καταναλωτές έχει αναβαθμιστεί παντού στον κόσμο σήμερα. Όλες οι έρευνες συγκλίνουν στο ότι η τιμή είναι το πρώτο από άποψη σημαντικότητας αξιολογικό κριτήριο των καταναλωτών κι αυτό αφορά τόσο τα brands που επιλέγουν όσο και τα καταστήματα που ψωνίζουν. Στο ίδιο πλαίσιο, οι προσφορές παίζουν καθοριστικό ρόλο, οδηγώντας τον καταναλωτή στην επιλογή προϊόντος και καταστήματος. Παρ’ όλα αυτά οι αγοραστικές αποφάσεις του παραμένουν πολυκριτηριακές.

ΤΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ ΣΤΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ
Μπορεί οι καταναλωτές να έχουν μικρότερο εισόδημα για την αγορά FMCG, όμως –ή και εξαιτίας αυτού– οι απαιτήσεις τους από τις επιχειρήσεις του κλάδου, λιανεμπορικές και προμηθευτικές, αυξάνονται, πράγμα που δεν αφορά μόνον τα καθαυτό προϊόντα αλλά και τις επιχειρήσεις που τα παράγουν, τα διακινούν και του τα παρέχουν. Στο πλαίσιο της ανάπτυξης των καταναλωτικών απαιτήσεων δεν είναι τυχαίο ότι, παράλληλα προς την τάση περιστολής των καταναλωτικών δαπανών, παρατηρούνται και τάσεις όπως αυτή της προτίμησης premium προϊόντων, της πρόθεσης του καταναλωτή να πληρώνει «λίγο παραπάνω για κάτι που αξίζει», αλλά και του αυξημένου ενδιαφέροντός του για το ποιόν των ίδιων των επιχειρήσεων, δηλαδή για την εσωτερική τους διακυβέρνηση, τη μεταχείριση του ανθρώπινου δυναμικού τους, τη μέριμνά τους για την προστασία του περιβάλλοντος, όπως και για τον κοινωνικό αντίκτυπο των δράσεων και της λειτουργίας τους. Με άλλα λόγια, για όσα μπαίνουν στην ευρύτερη «ομπρέλα» των ESG κριτηρίων. Συνοψίζοντας, καταναλωτές δεν είναι απλά αγοραστές αλλά πολίτες του κόσμου, που προτίθενται να πληρώνουν για αυτά και αυτούς που επιστρέφουν value for their money and everybody’s money.

ΔΙΑΠΕΡΑΤΑ ΤΑ ΟΡΙΑ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Γιώργος Μπάλτας, καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η φυσική και ψηφιακή αγορά αναπτύσσονται σε ένα συμβιωτικό μοντέλο. Και αυτό δεν αφορά μόνον το ψηφιακό και το φυσικό κανάλι πωλήσεων, που πρέπει να προσφέρουν ενιαία και συνεχή εμπειρία στον καταναλωτή, ούτε στη συμπληρωματικότητα online και instore πωλήσεων, αλλά στη διαπερατότητα των ορίων ψηφιακού και φυσικού κόσμου. Γιατί ο καταναλωτής εναλλάσσει την παρουσία του σε αυτούς, αποκομίζει εμπειρία (experience) και από τους δύο, λαμβάνει ερεθίσματα και πληροφορίες, «συναντά» τις επιχειρήσεις και ψηφιακά και φυσικά κ.ό.κ. Για αυτό ο κυβερνοχώρος και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Metaverse ή το Τik Tok αντίστοιχα, «γεννούν» τάσεις και αποτελούν πηγές, από τις οποίες οι επιχειρήσεις πρέπει να αντλούν δεδομένα σχετικά με τα ενδιαφέρονται και τις προτιμήσεις των καταναλωτών-πελατών τους.

ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΤΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ ΟΝ ΚΑΙ ΟFFLINE
H ευκολία στο αγοραστικό ταξίδι και η ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών είναι κοινά ζητούμενα τόσο στο φυσικό κατάστημα όσο και στο διαδικτυακό. Σύμφωνα με τα πορίσματα ερευνών υπό τους τίτλους «Οι συνήθειες, οι προτιμήσεις των e-shoppers και γιατί επιλέγουν ένα online super market» και «Αποκωδικοποιώντας τη δομή κόστους των online supermarkets», τις οποίες παρουσίασε ο κ. Γιάννης Λαβδιώτης, Managing Director, Senior Partner Exceed Consulting AE, το «online grocery shopping γίνεται το next normal προφίλ καταναλωτή για την ελληνική αγορά». Σημείωσε ακόμη ότι τα βασικά κέντρα κόστους για τις αλυσίδες συνδέονται με τρεις ομάδες ενεργειών: Τα λειτουργικά κόστη, τα κόστη του μάρκετινγκ και της παράδοσης των παραγγελιών (Operational, Marketing, Delivery). Σχετικά με τις last mile πλατφόρμες σχεδόν το σύνολο των αλυσίδων που συμμετείχαν στην έρευνα συνεργάζονται με αυτές, κυρίως γιατί με αυτόν τον τρόπο ενισχύουν την πελατειακή τους βάση και προσελκύουν κοινό νέου δημογραφικού προφίλ, αποτελούν ένα επιπλέον κανάλι πώλησης, μειώνουν κατά πολύ τα κόστη παράδοσης από τα μικρότερα φυσικά καταστήματα και συμμετέχουν στα δικά τους προγράμματα επιβράβευσης κι άλλες ενέργειες μάρκετινγκ. Επιπλέον, ο Δρ. Σπύρος Τρύφωνας, Vice President Asia, Oceania & Africa CPW (Nestle & General Mills), ανέφερε ότι το παγκόσμιο μερίδιο του e-commerce ανέρχεται στο 15%, ωστόσο το μοντέλο «παραγγελίας on line και παράδοση στο σπίτι» παραμένει ζημιογόνο. Σημειωτέον ότι παρατηρείται άνοδος του Qcommerce και ραγδαία ανάπτυξη του marketplace commerce. Τις νέες αυτές συνθήκες στην αγορά διαμορφώνει κυρίως η νέα γενιά των καταναλωτών.

ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΚΥΒΕΡΝΟΧΩΡΟ
Καθώς ο ψηφιακός κόσμος γίνεται πλέον η συνέχεια του φυσικού, οι κίνδυνοι που υπάρχουν για την οικονομική δραστηριότητα στο φυσικό κόσμο, είναι εξίσου παρόντες και στον κυβερνοχώρο (απάτη, έγκλημα κ.ό.κ.). Όπως επισημάνθηκε από τον κ. Χρήστο Βιδάκη, Partner, Risk Advisory, Cyber Leader της Deloitte, οι επιχειρηματικοί οργανισμοί πρέπει να οικοδομήσουν μια κουλτούρα ετοιμότητας στον κυβερνοχώρο, προκειμένου να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της νέας πραγματικότητας και στο αιτούμενο της εφαρμογής μιας ολιστικής στρατηγικής κυβερνοασφάλειας, με την ενεργό συμμετοχή του ανώτατου μάνατζμεντ.

Η ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΑΛΛΑ… ΕΛΚΥΣΤΙΚΗ
Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αναδείχτηκαν τόσο από την πλευρά των λιανεμπόρων όσο και αυτή των προμηθευτών αλλά και των συμπληρωματικών υπηρεσιών, όπως ο κλάδος των logistics, είναι η σημαντική δυσκολία εύρεσης προσωπικού. O κ. Θρασύβουλος Μακιός, διευθύνων σύμβουλος της Makios Logistics, αναφέρθηκε στη δυσκολία εύρεσης και προσέλκυσης ανθρώπινού δυναμικού, που συνιστά ένα πρόβλημα για τον κλάδο παγκόσμια. Ο κ. Αριστοτέλης Παντελιάδης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Metro AEBE, ανέφερε ότι η εύρεση προσωπικού είναι πλέον μία πολύ δύσκολη υπόθεση, ότι πρέπει να δοθούν κίνητρα για τη συμμετοχή περισσότερων γυναικών σε θέσεις εργασίας κι ότι η «ένεση της εισαγωγής ξένων εργαζομένων» αποτελεί μεν λύση, αλλά πρέπει να γίνεται με οργανωμένο τρόπο. Ο κ. Σπύρος Θεοδωρόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της Bespoke SGA Holdings, προσέθεσε ότι η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς, αλλά απαιτούνται εξειδικευμένοι άνθρωποι, οι οποίοι αυτή τη στιγμή είναι σε έλλειψη. Συνεπώς, όπως είπε, η νέα κυβέρνηση πρέπει να διαμορφώσει ένα πλαίσιο ευνοϊκότερο για την επέκταση των ευέλικτων μορφών εργασίας. Αν συνυπολογίσουμε τη βαρύτητα που δίνουν οι πολίτες παγκόσμια στην ορθή εταιρική διακυβέρνηση, φαίνεται ότι η εύρεση της χρυσής τομής μεταξύ ευέλικτων όρων εργασίας και ελκυστικών προσφερόμενων θέσεων εργασίας πράγματι αποδεικνύεται ίσως ο πιο δύσκολος γρίφος για τις επιχειρήσεις σήμερα…